BIJLAGE F
IWDE
Lotgevallen W&I 1993 – p. 183
INSTITUUT WISKUNDIGE DIENSTVERLENING EINDHOVEN IN 1993 In 1993 vierde het Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven (IWDE) zijn eerste lustrum. Ter gelegenheid hiervan werd er in november een druk bezocht symposium gehouden onder het motto "Wiskunde Werkt!". In de voordrachten werd er allereerst ingegaan op de specifieke aspecten van wiskundetransfer tussen universiteit en bedrijfsleven. Daarna waren er voordrachten met voorbeelden uit de IWDE-praktijk. Aan de presentatie van het IWDE binnen en buiten de TUE is dit jaar veel aandacht besteed. Naar aanleiding van het lustrum heeft het Instituut aandacht gekregen in de pers en voor de radio. Veel moeite is gedaan om het midden- en kleinbedrijf (MKB) te bereiken. De waarde van het "produkt" wiskunde wordt in het MKB in het algemeen totaal niet onderkend. Om hierin verandering te brengen is er voor gekozen de InnovatieCentra als tussenschakels te laten fungeren. Een vijftal InnovatieCentra zijn bezocht om, aan de hand van IWDE-projecten, de medewerkers een indruk te geven van de toepassingsmogelijkheden van wiskunde. Verder is het IWDE met een stand vertegenwoordigd geweest bij diverse, daartoe geëigende gelegenheden en zijn in het Mededelingenblad van de faculteit Wiskunde en Informatica uitvoerige besprekingen van IWDE-projecten verschenen. De omvang van het contractonderwijs is in 1993 teruggelopen vergeleken met het jaar daarvoor. Eén van de oorzaken daarvan is dat een goed lopende serie cursussen op het gebied van statistiek en proefopzetten bij DAF Trucks B.V. plotseling werd afgebroken door het faillissement van dit bedrijf. Opgemerkt zij dat de belangstelling voor alle PAO-cursussen danig achteruit is gegaan in het afgelopen jaar. Dit houdt waarschijnlijk direct verband met de economische recessie. De omvang van de contractresearch stabiliseerde zich. Een grove indeling van de projecten waaraan in 1993 is gewerkt geeft het volgende beeld te zien: statistiek 3x, optimaliseren 2x, mathematische fysica 2x, geometrie 2x, operations research 1x en coderingstheorie 1x. JAAROVERZICHT IWDE 1993 Personele bezetting prof.dr. P.L. Cijsouw (directeur, part-time) mevr. M.J.P.L. Dankers-Herûer (secretaresse, part-time) dr. J. Molenaar dr. S.W. Rienstra Van september 1992 tot en met februari 1993 is dr. J. Spoelstra van de Universiteit van Potchefstroom, Zuid-Afrika, te gast geweest bij het IWDE. Aan genoemde universiteit is men zeer geïnteresseerd in wat het instituut doet en wil men soortgelijke activiteiten starten. Dr. Spoelstra heeft enkele projecten uitgevoerd en bijgedragen aan het tweede-fase onderwijs. Contractresearch - Shell, Moerdijk, I Optimalisatie van de glycolproduktie. De implementering van de optimaliseringsalgoritmen is afgerond. De resultaten voorspeld door het gebruikte model blijken zeer goed overeen te komen met meetgegevens. Uitvoering: J.L. de Jong, S.W. Rienstra. Afgerond: december.
Lotgevallen W&I 1993 – p. 184
- Shell, Moerdijk, II Datavereffening in de etheenoxidefabriek. Er zijn algoritmen ontwikkeld en in software geïmplementeerd om tegelijkertijd toevallige en systematische fouten in de meetgegevens te schatten. Uitvoering: D.J. Maxwell, J. Molenaar. Afgerond: december. - Philips Lighting, Eindhoven, I Optimalisering van de verlichting van sportvelden. Er zijn verbeteringen aangebracht in de methode van optimaliseren. Uitvoering: J. Spoelstra. Afgerond: februari. - Eldim, Arcen Electrochemisch boren van koelgaten in turbinebladen. Er werden twee inleidende, korte-termijn onderzoeken verricht. Uitvoering: M.J. Noot, J.K.M. Jansen. Afgerond: september. Dit contact heeft geleid tot een door Eldim bekostigde promotieplaats. - Van Geel, Boxtel Ontwikkeling en implementatie van algoritmen voor de produktieplanning van plafondelementen. Uitvoering: B. Veltman, C.P.M. van Hoesel, J.K. Lenstra, S. Tiourine. Afgerond: december. - KEMA, Arnhem Advisering bij de statistische analyse van meteorologische tijdreeksen in het kader van onderzoek naar het broeikaseffect. Uitvoering: J. Molenaar. Afgerond: december. - Philips Lighting, Eindhoven, II Literatuuronderzoek naar efficiënte berekeningswijzen voor vormfactoren. Deze vormen een essentieel onderdeel van verlichtingsberekeningen. Uitvoering: R.R. van Hassel, J. Molenaar. Afgerond: november. - DOW Benelux, Terneuzen Een reeds eerder ontwikkeld model voor de beschrijving van stromingsinstabiliteiten in polymeren is numeriek geïmplementeerd. Uitvoering: J. Molenaar. Afgerond: september. - Robert Bosch Verpakkingsmachines, Weert De programma's voor het berekenen van rechthoekige schouders zijn enigszins aangepast. Tevens is er programmatuur geschreven en geleverd voor het berekenen van ronde schouders. Uitvoering: J. Molenaar. Afgerond: juli. - Pneu/Tec B.V., Hoofddorp Ontwerp en numerieke implementatie van een foutencorrigerende code voor de positionering van een as. Uitvoering: H.C.A. van Tilborg, S.W. Rienstra. - Rockwool Lapinus B.V., Roermond Berekening van de marktpenetratie van Rockwool uit de resultaten van steekproeven. Uitvoering: J.T.M. Wijnen. Contractonderwijs In samenwerking met PAO-N zijn er twee cursussen met open inschrijving georganiseerd: - Chaos en Voorspelbaarheid, 3 - 5 maart. Docenten: F. Takens (RUG), H.W. Broer (RUG), J. Molenaar (TUE).
Lotgevallen W&I 1993 – p. 185
- Environmental Modelling, 13 - 16 december. Docent: C. Coles (Glasgow). Een derde cursus over de Eindige Elementen Methode was georganiseerd voor 26 - 29 april, maar is niet doorgegaan vanwege gebrek aan belangstelling. Uit een enquête onder 750 personen bleek er niet voldoende belangstelling te zijn voor cursussen over "Asymptotische Methoden en Industriële Toepassingen" en "Mathematical Modelling of Mechanical Problems". Door S.W. Rienstra is geparticipeerd in de voorbereidingen van en de werving voor een serie cursussen "Industriële Wiskunde met de PC". Medegefinancierd door COMETT zijn er vijf cursussen tot stand gekomen: "Toegepaste Statistiek en Data-analyse", "Kwaliteitscontrole: Toepassing van Statistische Methoden", "Voorraadbeheersing in de Praktijk", "Optimaliseringsmethoden in de Logistiek" en "Digitale Signaalbewerking: een Wiskundige Aanpak". Hiervan zijn de volgende twee cursussen gehouden: - Toegepaste Statistiek en Data-analyse, 4, 12, 18 mei. Docent: J.J.M. Rijpkema. - Digitale Signaalbewerking: een Wiskundige Aanpak, 9, 16, 23 juni. Docent: H.G. ter Morsche. Voor de overige drie cursussen zijn uitvoeringen voorbereid; wegens gebrek aan belangstelling konden zij echter niet doorgaan. Public Relations Om het IWDE bekendheid te geven zijn er diverse acties ondernomen: - Voordrachten voor de staf van InnovatieCentra aan de hand van voorbeelden van IWDE-projecten. Bezocht zijn de InnovatieCentra in Den Haag (15/3), Utrecht (18/3), Heerlen (22/3), Venlo (23/4) en Arnhem (10/5). - Interviews met de IWDE-staf in het IVO Magazine, september-nummer, en de Leeuwarder Courant, 4 december. - Het IWDE is aanwezig geweest met een stand bij de Bedrijven Contact Dagen in het Beursgebouw (14 en 15 september), de projectendag van het IVO (22 september), het symposium Operations Research en Europese Logistiek van de faculteit Wiskunde en Informatica (11 juni) en het IWDE-symposium (23 november). - Bespreking met de directie van het CWI, Amsterdam, over de organisatie van wiskundige contractresearch in Nederland, 1 december. - Kort interview met Omroep Brabant, 8 december. - Bijdragen over het IWDE in het Mededelingenblad van de faculteit Wiskunde en Informatica: -
Rondom het IWDE, 7/9/92, J. Molenaar Acoustic Ranging, 25/1, S.W. Rienstra
Lotgevallen W&I 1993 – p. 186
-
Proefopzetten, 17/5, E.E.M. van Berkum Passage Stafettendüse langs weefgaren, 27/9, A.A.F. van de Ven Het boren van pijpen, 22/10, J. Molenaar.
IWDE-lustrumsymposium Het eerste lustrum van het IWDE is gevierd op 23 november met een symposium getiteld "Wiskunde Werkt!". Er waren meer dan honderd belangstellenden. De sprekers en voordrachten waren: -
prof.dr. M. Rem, Algemene inleiding prof.dr. J.H. van Lint, Transfer van wiskundekennis ir. W.A. Koumans, Ook met computers kun je niks zonder wiskunde ing. A. van Hoek, prof.dr. J.K. Lenstra, dr.ir. C.P.M. van Hoesel, Planningsoptimalisering van het produktieproces bij Van Geel Metal B.V. - dr. R.J. Koopmans, dr. J. Molenaar, Wiskunde en de polymeerfabricage bij DOW Benelux. Een verslag van dit symposium verscheen in de Cursor van 2 december. Intern Onderwijs Bijdragen aan eerste-fase onderwijs: -
Lid examencommissies van Jan Aarts (W, 24/6) en Didier Lemmens (W, 15/9), J. Molenaar. Lid promotiecommissie J.B.H.M. Schulten, UT, 18/2, S.W. Rienstra. Gastcolleges Akoestiek bij N, S.W. Rienstra. Medebegeleider afstudeeronderzoek F.R.A.M. Standaert, S.W. Rienstra.
Bijdragen aan tweede-fase onderwijs: - Begeleiding van een project over chaostheorie door cursisten van de ontwerpersopleiding "Wiskunde voor de Industrie" door J. Molenaar. - Begeleiding van een project over aero-akoestiek door cursisten van de ontwerpersopleiding "Wiskunde voor de Industrie" door S.W. Rienstra. - Begeleiding door J. Molenaar van buitenlandse studenten die in Nederland in ECMI-verband stage liepen: -
S. Smith uit Linz (Oostenrijk), bij DOW Benelux, Terneuzen. Onderwerp: Bersted theory: numerical prediction of the linear visco-elastic parameters of molten polymers. D.J. Maxwell uit Strathclyde (Schotland), bij Shell Moerdijk. Onderwerp: Data reconciliation with systematic errors and non-linear constraints.
- Organiseren van eindprojecten van cursisten van de ontwerpersopleiding "Wiskunde voor de Industrie": -
S.R. Tiourine, bijdrage aan contractresearch van het IWDE voor Van Geel Metal B.V., Boxtel, april 1993 - januari 1994. N. Lous, Hollandse Signaalapparaten, Hengelo, september 1993 - maart 1994.
Lotgevallen W&I 1993 – p. 187
- (Mede)begeleiden van eindprojecten van cursisten van de ontwerpersopleiding "Wiskunde voor de Industrie": -
J.W. Knobbe, Gasunie, Groningen, februari 1992 - maart 1993 (J. Molenaar). N. Lous, Hollandse Signaalapparaten, Hengelo, september 1993 - maart 1994 (S.W. Rienstra).
Voordrachten - 23 november: Voordracht door J. Molenaar in kader IWDE-symposium. Zie aldaar. - 26 oktober: Industriële Wiskunde, P-colloquium, faculteit Wiskunde en Informatica, J. Molenaar. - 16 december: The shoulder in packing machines, ECMI-meeting "Europäische Experten für Österreichische Betriebe", Steyr, Oostenrijk, J. Molenaar. Bezoek symposia e.d. - Wiskunde bij het modelleren van waterstromingen, WITW-mini-symposium, Rijkswaterstaat, Den Haag, 12 januari, J. Molenaar. - Werkbespreking over Continuing Education van ECMI, Lambrecht (Duitsland), 16-17 januari 1993, J.J.M. Rijpkema, S.W. Rienstra. - 7-de ECMI Congres, Montecatini (Italië), 1 - 5 maart, P.L. Cijsouw, S.W. Rienstra. - 29ste Nederlands Mathematisch Congres, Amsterdam, 16 april, S.W. Rienstra, J. Molenaar, P.L. Cijsouw. - Studiedag MKB/TUE, Eindhoven, ll mei, P.L. Cijsouw, J. Molenaar. - FOM-symposium Stromingsleer, Veldhoven, ll mei, S.W. Rienstra. - Predictability and non-linear modelling in natural sciences and economics, Wageningen, 5 - 7 april, J. Molenaar. - Wiskunde in bedrijf, CWI, Amsterdam, 8 oktober, S.W. Rienstra, J. Molenaar. - Stevin symposium, Kerkrade, 15-16 november, S.W. Rienstra, J. Molenaar. - ECMI Industry Meeting, Steyr (Oostenrijk), 16 - 17 december, J. Molenaar. Journal of Engineering Mathematics (JEM) Door S.W. Rienstra is het assistent-editorschap van de JEM gecontinueerd. In 1993 zijn er 73 artikelen aangeboden, waarvan er 32 zijn geaccepteerd voor publikatie. Werkgroep Industriële en Toegepaste Wiskunde (WITW) Door J. Molenaar is, als secretaris van deze door het Wiskundig Genootschap (WG) ingestelde werkgroep, een eindrapport geschreven. Hierin zijn vervat een aantal aanbevelingen betreffende de dienstverlening van het WG aan de industrieel en toegepast wiskundigen in Nederland. Het rapport is besproken op de ledenvergadering van het WG in april te Amsterdam. Enkele hoofdlijnen van het rapport zijn overgenomen. De werkgroep wordt voortgezet in afgeslankte vorm. Rapporten IWDE 93-01
Een Interaktief Programma voor Proefopzetten, Verslag en Handleiding, E.E.M. van Berkum, A.G. de Waal
Lotgevallen W&I 1993 – p. 188
IWDE 93-02 IWDE 93-03 IWDE 93-04 IWDE 93-05 IWDE 93-06 IWDE 93-07 IWDE 93-08 IWDE 93-09 IWDE 93-10 IWDE 93-11
Optimizing the Illumination of Sports Grounds, J. Spoelstra Jaarverslag 1992, J. Molenaar Comments on an Optimization Method for the Illumination of Sports Grounds, J. Spoelstra Recurrence Times in Series of Bernoulli Trials, J. Molenaar Voorspelbaarheid van Klimaatreeksen. De Bijdrage van de Chaostheorie, J. Molenaar A Note on the Excess Heat Generated by a Right-Angled Thermode, S.W. Rienstra Het Bepalen van het Krommingsprofiel van een Ketel, H.G. ter Morsche Modelbeschrijving van de Produktieplanning bij Van Geel Systems, C.P.M. van Hoesel, J.K. Lenstra, S. Tiourine, B. Veltman Computer Graphics. Het Berekenen van Vormfactoren, R.R. van Hassel Data Reconciliation at the EO Plant of Shell Nederland Chemie Moerdijk, J. Molenaar
KEMA Report 92252-MOF-92-3683, Trends and extreme values in climatological time series: What do they tell about climate change? H. Visser, J. Molenaar. Voorbereide Publicaties - Negative dimensions of the turbulent dissipation field, W. v.d. Water, J. Herweyer, J. Molenaar, submitted to Phys. Rev. E. - Trend estimation and regression analysis in climatological time series: an application of structural time series models and the Kalman filter, H. Visser, J. Molenaar, submitted to J. of Climate. - Modelling polymer melt flow instabilities, J. Molenaar, R. Koopmans, accepted for publication in the jan./feb. issue, 1994, of J. of Rheology. - Geometry of the shoulder of a packaging machine, J. Boersma, J. Molenaar.
Lotgevallen W&I 1993 – p. 189