Bijlage 1 - Onderzoeksgebied

GMA Rapport 10-1203 – Cultuurhistorische Verkenning – November 2010

Bijlage 1 - Onderzoeksgebied Het onderzoeksgebied is begrensd door de NCB laan aan de noordzijde, het Heilig Hartplein aan de oostzijde, de Noordkade aan de zuidzijde en het Campina terrein aan de westzijde. Het plangebied heeft een totale oppervlakte van circa 9,8 ha. Bron: Google Earth, situatie ca. 2005

GMA - Epse

B1


Bijlage2 - Ontwikkeling in jaartallen 1822-1826 1861 1866 1872 1883 1896 1897 1900 1907 1911 1918 1931 1956 1962 1968 1994 1995 2000 2005 2009

Zuid-Willemsvaart wordt aangelegd. Veghel krijgt een havenkanaal en een zwaaikom. oprichting van de Veghelsche Schroefstoomboot Maatschappij. Vestiging van een Rijkstelegraafkantoor. De Noord-Brabantsch Duitsche Spoorwegmaatschappij (N.B.D.S.), bouwt een station in Veghel en een halte in Eerde aan de spoorlijn Boxtel-Wesel (het Duitse Lijntje) de stoomtramwegmaatschappij Den Bosch-Helmond neemt het baanvak Berlicum-Heeswijk-Veghel (Middegaal) van de tramlijn in gebruik. Op 1 juni volgt het baanvak Veghel (Middegaal)-Erp-Gemert. Op 17 september wordt de afdeling Veghel van de NCB opgericht. Op 18 augustus opent de Tramweg-Maatschappij De Meierij het baanvak Sint-Oedenrode-Veghel (sluis IV) van de stoomtramlijn. Op 16 juni opent Tramweg-Maatschappij De Meierij het baanvak Veghel (sluis IV)-Veghel haven. Op 16 december wordt de afdeling Mariaheide van de NCB opgericht Vestiging van de CHV De NCB neemt een nieuwe complex in gebruik. Het bestaat uit een graansilo, een veevoedermagazijn, een maalderij en een veekoekenfabriek met een klein kunstmestmagazijn. Het personenvervoer stopt de tramlijn Veghel (sluis IV)-Veghel haven op De NCB bouwt een kolenopslagplaats, een losinstallatie, een graanverwerkingsloods en graanopslagsilo's. De NCB neemt een nieuwe mengvoederfabriek in gebruik. De CHV neemt een nieuwe fabriek in gebruik. Erp en Veghel gaan samen verder als Veghel. De afdelingen Veghel en Mariaheide van de Boerenbond fuseren. De werkzaamheden op het CHV-terrein aan de Noordkade, worden stilgelegd en langs de Rijksweg is een gedeelte afgebroken. Coöperatie Cehave Landbouwbelang is op 1 januari 2000 ontstaan uit een fusie van Cehave (Noord-Brabant) en Landbouwbelang Limburg. Vertrek van CeHaVe Landbouwbelang van het CHV-terrein Een aantal silo’s worden gesloopt

In het voormalig perrongedeelte met bordes is de Stichting Industrieel Erfgoed Meierij (SIEMei) een museum gestart voor oude machines vanuit de gehele Meierij. Het museum besteed aandacht aan bedrijven die zijn voortgekomen uit de industriële Meierij.

GMA - Epse

B2


Bijlage 3 - Overzicht gebouwen inventarisatie binnen het plangebied. (Onderzoeksterreinterrein perceel 6,5 Ha groot volgens bijlage B-1) De gebouwen op het CHV terrein vormen een gegroeide entiteit, echter komen lang niet allemaal voor behoud in aanmerking. De nuance wordt gevormd door de cultuurhistorische waardering volgens onderstaand schema. De gebouwen buiten het CHV terrein kunnen gezien worden als los element in het bebouwingslint

Legenda beoordeling CHW= Cultuur Historische Waarde 1 = Beeld verstorend object in het totaal van de context 2 = Indifferent object 3 = Beeld ondersteunend: positieve object waarde 4 = Hoge object waarde (Potentieel) gemeentelijke monumentenlijst 5 = Hoge object waarde (Potentieel) rijksmonumentenlijst Object CHV-terrein Hoofdpoort Poort NCBlaan 52-54 (Voorheen Noordkade 28)

Foto

Korte Omschrijving Ca. 1930 In onder architectuur ontworpen stalen 2-vleugelige draaipoort, in het midden scharnierend aan een betonnen kolom. Links en rechts hiervan 2 looppoortjes eveneens uitgevoerd in staal. De poort is opgebouwd uit een frame van warmgewalst profielstaal, geklonken, gevuld met gaas, maaswijdte ca. 35 mm. Afhangen van de grote vleugels wordt voorkomen door een drietal trekstangen per vleugel gemonteerd op de betonkolom. De in het werk gestorte betonkolommen zijn evenals de poorten met een rond gesegmenteerde doorsnede met een verjonging aan de bovenzijde. Op de hoofdkolom is een verlichtingsarmatuur aangebracht. Vervaardiger: van Haaren smederij, Veghel.

Advies Restaureren en behouden als één van de hoofdtoegangen van het terrein.

CHW

3

GMA - Epse

B3


Object CHV-terrein Hoofdpoort Poort NCBlaan 58-60

CHV-terrein Overkapping

CHV-terrein

Foto

Korte Omschrijving Ca. 1930 In onder architectuur ontworpen stalen draaipoort, in scharnierend aan een betonnen kolom. De poort is opgebouwd uit een frame van warmgewalst profielstaal, geklonken, gevuld met gaas, maaswijdte ca. 35 mm. Afhangen van de vleugel wordt voorkomen door een drietal trekstangen per vleugel gemonteerd op de betonkolom. De in het werk gestorte betonkolom is evenals de poorten met een rond gesegmenteerde doorsnede met een verjonging aan de bovenzijde. Vervaardiger: van Haaren smederij, Veghel.

ca. 1960 Overkapping uit stalen vakwerkspanten, gebout/gelast, vrij overspannen, vrije hoogte 4.5 meter, voorzien van gordingen, dakbeschot en bitumineuze dakbedekking, deels voorzien van asbesthoudende golfplaten gevelbekleding.

ca.1960 Stalen lostoren aan kanaalzijde, in combinatie met 2 geklonken silo’s.

Lostoren

Advies Restaureren en behouden als hoofdtoegang van het terrein.

Beeld verstorend: verwijderen op termijn Functioneel bruikbaar tijdens werkzaamheden.

Behouden als relict van de voormalige fabrieksactiviteit.

CHW

3

1

4

GMA - Epse

B4


Object CHV-terrein

Foto

Korte Omschrijving

Advies

ca. 1955

Sprinklerpomphuis

Pomphuis opgetrokken in metselwerk, met hierin opgenomen 2 pompen, zowel elektrisch als diesel aangedreven t.b.v. de sprinklerinstallatie.

CHV-terrein

Ouderdom onbekend, vermoedelijk meerdere perioden.

Kadewand

Kade uitgevoerd in stalen damwand, beton en baksteen metselwerk. Ter plaatse van de monumentale graansilo is de kademuur over een lengte van ca. 70 meter in metselwerk uitgevoerd. De overige kades zijn uitgevoerd in beton en stalen damwand.

CHV-terrein

Ca 1955

Portier ruimte

Portier ruimte CHV, opgetrokken uit metselwerk en stalen kozijnen (niet origineel), houten balklaag met vuren dakbeschot en bitumen. Uitgebreid met overkapping en windschot in 1964.

Motoren en pompen naar industrieel museum.

Technische staat: damwand / beton is goed, metselwerk zéér slecht, er vallen gaten, en de grond spoelt uit. Grondwaterstand achter het metselwerk kade is ruim 700 mm verhoogd.

CHW

1

2

2

GMA - Epse

B5


Object CHV-terrein

Foto

Korte Omschrijving

Advies

Ca 1937

Kantoor, kantine en kleedruimte

Volledig ingebouwd gebouw opgetrokken in steens metselwerk in 2 bouwlagen. De verdiepingsvloer is uitgevoerd in beton, veelvuldig verbouwd, nog enkele authentieke details (tegelwerk) aanwezig.

CHV-terrein

Ca. 1960

Verlaad- en opslagloods

Stalen opslagloods, bestaande uit vakwerkspanten (gelast, boutverbinding), dakbeschot in prefab betonnen dakpanelen (bims), voorzien van bitumineuze dakbedekking. Gevels in opgaand metselwerk alsmede stalen damwand. Het dak is voorzien van 7 opstaande dakkappen, in de constructie opgenomen.

CHV-terrein Ketelhuis 6

Ca 1960 Ketelhuis opgetrokken uit metselwerk met hierin opgenomen een stoomketel, buiten gebruik.

Herbestemmen lijkt een goede optie meet aanpassing van de matige huidige architectuur.

Volume zeer geschikt voor Herbestemmen. Mogelijk kan uit dit volume de inkomsten gegenereerd worden voor een restauratie en exploitatie van het hele terrein.

Beperkte waarde als onderdeel van het complex. Gebouw wellicht herbestemmen Stoomketel heeft museale waarde.

CHW

2

1

2

GMA - Epse

B6


Object CHV-terrein Nieuwe Persvoeder Fabriek (NPF)

Foto

Korte Omschrijving

Advies

1958-1961 architect en constructeur: Ir. A.E.O. Van Hezik, Nijmegen constructie: Ir. Escher’s constructie en machinefabriek NV, Den Haag Constructie uitgevoerd in staal, bestaande uit een primair skelet met machinebordessen, verbonden middels stalen trappen en een lift met liftschacht van stalen puien en glas. De NPF is slechts 10 jaar in productie geweest. De kern bestaat uit 4 stalen hoofdspanten, zeer zwaar uitgevoerd, samengesteld uit verzwaarde warmgewalste H-profielen met een lijf van staalplaat. Momentvaste (in het werk?) gelaste verbinding tussen de kolommen en dakliggers.

De constructie wijze en ruimtelijke (rest) vorm van het interieur lenen zich in hoge mate voor herbestemming.

CHW

4

Wij achten met name de technisch historisch waarde hoog. Als vrijstaand object komt dit gebouw beter tot recht.

De hiertussen stabiel opgeklemde machinebordessen zijn samengesteld uit stalen liggers en demontabele panelen van staal en hout. Deze panelen zijn middels kikkers vastgeklemd op de panelen zodat evt. toekomstige wijziging of vervanging eenvoudig kon geschieden. Dak- en gevelbekleding uitgevoerd in prefab beton (bims). 10 verdiepingen hoog, totale hoogte 32 meter. De oorspronkelijk opgenomen lichtkap boven de vide is inmiddels verwijderd. Op het dak is een liftkamer met kantoor opgenomen uitgevoerd in staal, gevelbekleding eveneens uit staalplaat. Het gebouw is opgenomen in de verlaad en opslag loods.

GMA - Epse

B7


Object CHV-terrein Koekenbouw

Foto

Korte Omschrijving Oorsprong 1918 met vele aanpassingen in de tijd Opslagloods met kraanbaan, in meerdere fasen gebouwd van 1918 tot 1927. Opgetrokken uit metselwerk en beton, gebruik van steunberen. Dakconstructie uitgevoerd in staal, vakwerkconstructie, geklonken, met in de nok een lichtstraat. De huidige lichtstraat dateert uit de jaren ‘50. De elektrisch aangedreven kraanbaan is inwendig nog grotendeels aanwezig. Uitwendig is de staalconstructie in de jaren ’80 gesloopt. Ook de hijscabine ontbreekt. De kraanbaanconstructie is gerealiseerd door de Hollandsche constructiewerkplaatsen (HCW), te Leiden. Het dakbeschot is uitgevoerd in vuren gg-delen met hierop een bitumineuze dakbedekking.

CHV-terrein Centrale deel Graansilo van Asperen

Advies Behouden, nader onderzoek t.a.v. de historische waarden. Volume is goed te herbestemmen.

Ca. 1915 Rijksmonument

CHW

4

5

constructie: industriële maatschappij van F.J. Stulemeijer & Co., Breda. Graansilo, ontworpen door architect Gerko Wiebenga in opdracht van de CHV, de Coöperatieve Handelsvereniging van de NCB. Het gebouw ligt op het terrein van de CHV aan de Veghelse haven temidden van diverse andere bedrijfsgebouwen en silo’s. In functioneel opzicht vormt het daarmee een geheel. In de totale bedrijfsbebouwing hebben zich diverse wijzigingen voorgedaan. Alleen de betonnen hoogbouw in Zakelijke en Functionalistische vormen zijn Lager gedeelte aan GMA - Epse

B8


Object

Foto

Korte Omschrijving

Advies

CHW

zuidzijde is niet origineel echter tijdens of juist na het gereedkomen van de silo opgetopt met 3 verdiepingen (oorspronkelijk 1 laag). De originele (stalen?) kozijnen zijn omstreeks 1950 gewijzigd in beton en hiermede ook de raamverdeling hiervan

CHV-terrein Centrale deel Uitbreiding graansilo van Asperen

CHV-terrein Centrale deel Malerij

1928 Uitbreiding monumentale graansilo uitgevoerd in gewapend beton en metselwerk, gelegen achter (ten Noorden van) de graansilo in soortgelijke uitvoering, echter in afwijkende maatvoering en betonconstructie gevuld met baksteen wanden.

Status van de bescherming is onduidelijk (geen RM?) Wel behoudens waardig.

1966 Malerij, staalconstructie op betonnen perron-hoog fundament, bekleed met asbest golfplaten / stalen damwanden. De wanden tegen de premixfabriek en de uitbreiding van de graansilo zijn opgetrokken uit metselwerk waarin zich de sporen aftekenen van kapconstructies, doorbraken en voormalige vloerconstructies van bijna 100 jaar bouwen.

4

Gebouw werkt beeldverstorend in de terreinopbouw; in historische zin weinig meer te herkennen

1

GMA - Epse

B9


Object CHV-terrein Centrale deel Petfoodfabriek

Foto

Korte Omschrijving

Advies

1932 Fabriek in 3 ½ bouwlaag met gevelvulling van stalen kozijnen en metselwerk. Geheel onderkelderd, vervaardigd van in het werk gestort gewapend beton

Voorbeeld van vooroorlogse constructieve betonbouw

CHW

3

Kansrijke herbestemming

CHV-terrein Centrale deel Mengerij zuidelijk deel

1924 In het werk gestorte, uit gewapend beton opgetrokken betonskelet met gevelvulling van baksteen en stalen kozijnen in 2 bouwlagen, daterend uit e 1924. De 3 bouwlaag is enige jaren later opgetopt, kapconstructie uitgevoerd in hout, zadeldak, gedekt met golfplaten. De gevel, het laadperron en luifel aan de zuidzijde zijn inmiddels ingrijpend gewijzigd. Ook de lichtstraat in de nok is in de jaren ’60 verwijderd.

Constructief betonwerk behouden, gevelvulling wellicht moderniseren en aanpassen aan nieuwe bestemming.

4

GMA - Epse

B 10


Object CHV-terrein Centrale deel Mengerij noordelijk deel

CHV-terrein Centrale deel

Foto

Korte Omschrijving

Advies

1928 In het werk gestorte, uit gewapend beton opgetrokken betonskelet met baksteen gevelvulling en stalen kozijnen in 2 bouwlagen, daterend uit 1928. e In 1938 is het gebouw opgetopt met een 3 bouwlaag, bestaande uit opgaand metselwerk met stalen vakwerkspantjes. Aan de voorzijde is een laad- en losperron gesitueerd met een overkapping. De naar het gebouw hellende overkapping is in de jaren ’50 gewijzigd in een kapconstructie welke van het gebouw afwatert. De huidige losinrichting t.b.v. bulkvrachtwagens is eveneens van latere datum. De deuren t.p.v. het perron zijn uitgevoerd in een frame van warmgewalste staalprofielen, geklonken, met een vulling van stalen golfplaat. Aan de noordzijde staat een technische ruimte met geklonken stalen deuren en een kantoortje daterend uit 1938 opgetrokken uit metselwerk, houten kozijnen

wel behouden, constructief betonwerk behouden, gevelvulling wellicht moderniseren en aanpassen aan nieuwe bestemming. behoud kantoortje afweegbaar

. Ketelhuis, technische ruimte en melassetanks niet behouden stoomketel wellicht?

CHW

3

1

Melassetanks, ketelhuis 4

GMA - Epse

B 11


Object CHV-terrein Centrale deel Voormalig hoofdkantoor, Noordkade 26

Foto

Korte Omschrijving 1918 ev Kantoorgebouw opgetrokken uit metselwerk, houten vloeren en

houten kozijnen vanaf 1924 onderhevig aan ingrijpende verbouwingen. Het noordelijk deel van het kantoorgebouw is in de jaren ’60 omgebouwd als laboratorium. Stolpramen en valramen zijn vervangen door vast glas. Sporen van het verleden van CHV zijn nog aanwezig: Spreekkamer met stucwerk plafond uit de 30-er jaren, kantoor met eiken (fineer) lambrisering, toiletgroepen met kozijntegels.

Advies wel behouden, wordt momenteel intern gerenoveerd.

CHW

4

GMA - Epse

B 12


Object CHV-terrein Oostelijk deel Technisch magazijn

CHV-terrein Oostelijk deel Inlandse granen

Foto

Korte Omschrijving

Advies

1923 Opslagmagazijn met kantoren in 1923 gebouwd voor opslag zakgoed, later technisch magazijn, handelsbedrijf mechanisatie (Abemec) en opslagmagazijn. Opgetrokken uit metselwerk, houten en bij latere uitbreiding stalen spanten, dakbeschot van vuren gg-delen en bitumineuze dakbedekking. Flauw hellend zadeldak, perrongebouw. De oost- en westgevel zijn voorzien van steunberen. In 1934 uitgebreid in noordrichting waarin opgenomen de kantoorruimtes, betonnen luifel en aansprekende verticale raamgeleding. Ingekort aan de zuidzijde in de jaren ’70 ten behoeve van uitbreiding silobouw. De nog volledig compleet aanwezige elektrische bovenloopkraan met cabine werd ingezet om zakgoed van treinwagons en boot in de opslagloods te transporteren.

Ingericht als industrieel museum en promotieen informatiecentrum CHV-complex. Als het museum levensvatbaar blijkt, blijft algeheel behoud in de toekomst niet essentieel, hoewel fraaie noordgevel en unieke bovenloopkraan.

1939 Behouden

CHW

3

4

Hoog opslaggebouw opgetrokken uit metselwerk met vakwerkspantjes en een dakbeschot van vuren gg-delen met bitumineuze dakbedekking. Gerealiseerd e juist voor de 2 wereldoorlog ongeveer gelijk met de ten zuiden gesitueerde stalen silo’s. Noordgevel voorzien van hoge verticale stalen kozijnen met draairamen, geheel passend in het tijdsbeeld. GMA - Epse

B 13


Object CHV-terrein Oostelijk deel Opslag zaadgraan

CHV-terrein Oostelijk deel Pootaardappel opslag / zaaden pootgoed

Foto

Korte Omschrijving

Advies

1939 Behouden

CHW

4

Opslaggebouw bestaande uit 2 bouwlagen, opgetrokken uit in het werk gestorte gewapende betonkolommen (paddenstoelkolommen), betonvloer en gevels van metselwerk. Aan de noordzijde (perronzijde) voorzien van een houten luifel en bedrijfsdeuren van geklonken staalprofiel. De dakopbouw is niet oorspronkelijk maar later (1946) opgetopt met metselwerk en stalen vakwerkspanten, dakbeschot uit gg-delen en bitumineuze dakbedekking. Ca. 1950 Behouden

4

Opslaggebouw, deels onderkelderd (aardappelkelder) opgetrokken uit zeer zwaar uitgevoerde in het werk gestorte betonkolommen en betonvloer met balkenraster. Gevels van metselwerk. Aan de noordzijde (perronzijde) voorzien van stalen ramen en houten bedrijfsdeuren. Alzijdig metselwerkaccenten zoals getoogde rollagen. Kapconstructie uit gelamineerde houten liggers met verjongd lijf. Dakbeschot uit vuren ggdelen en bitumineuze dakbedekking.

GMA - Epse

B 14


Object

Foto

CHV-terrein Oostelijk deel Betonsilo’s

CHV-terrein Oostelijk deel Oude stalen silo’s

Korte Omschrijving

Advies

1963 Behouden

CHW

4

In het werk gestorte gewapend betonnen silo’s met een doorsnede van e 13 meter en een hoogte van 35 meter. In 2 fasen gestort, 1 fase de e meest noordelijke 2 rijen van 5 silo’s gestart in 1963. De 2 fase opnieuw 2 maal 5 silo’s tot aan de kade, 2 jaar later.

1938 Behouden

4

2 stuks geklonken silo’s in combinatie met de lostoren blijft behouden en zullen op een nader te bepalen wijze een kunstzinnige nieuwe functie krijgen. De tussen de silo’s aanwezige stalen wenteltrap van 30 meter hoogte zal eveneens een nieuwe plaats krijgen nabij de te behouden silo’s.

Einde terrein opname

GMA - Epse

B 15


Object NCB-laan 54

Foto

Korte Omschrijving

Advies

Woonhuis één laag met kap Naderonderzoek plaatsing gemeentelijke monumentenlijst

CHW

4

NCB-laan 52

bedrijfsgebouw

1

NCB-laan 48

Woonhuis één laag met kap

3

NCB-laan 44

Boomhuis één laag met kap

3

GMA - Epse

B 16


Object

Foto

Korte Omschrijving

Advies

NCB-laan 4240

Twee woonhuizen één laag met kap

Nader onderzoek plaatsing gemeentelijke monumentenlijst

3

NCB-laan 3836

Dubbel woonhuis één laag met kap


3

NCB-laan 34

Woning twee lagen met kap


3

NCB-laan 3230

CHW

1

GMA - Epse

B 17


Object

Foto

Korte Omschrijving

NCB-laan 2628

Woongebouw, één laag met kap

NCB-laan 24


Advies Nader onderzoek plaatsing gemeentelijke monumentenlijst


NCB-laan 2022


NCB-laan 18




CHW

4

4

4

3

GMA - Epse

B 18


Object

Foto

Korte Omschrijving

Advies

CHW

NCB-laan 10 12


NCB-laan 8

Perrongebouw op een laag met kap


3

NCB-laan 8

Woongebouwen twee lagen met kap


4

NCB-laan 6

Woongebouw één laag met kap


3

2

GMA - Epse

B 19


Object

Foto

Korte Omschrijving

Advies

CHW

NCB-laan 2 - 4

Winkel, voormalige woning

Heilige Hartplein 28

Woning winkel één laag met kap


3


Woon winkel één laag met kap


3




4

3

GMA - Epse

B 20


Object

Korte Omschrijving

Advies




4




4

Noordkade 1

Haven Veghel Vroegere functie café Bouw periode 1862 Verbouwing circa 1950

Noordkade 35?

Foto

Loods

Mogelijk waardevol Nader onderzoek gewenst


CHW

4

?

GMA - Epse

B 21


Object

Foto

Korte Omschrijving

Noordkade 7?

Loods

Noordkade 911

Vrijstaand woonhuis

Advies

CHW

1

Loods


?

1

Opname: Oktober 2010 GMA Foto’s terrein: Van der Ven

GMA - Epse

B 22


GMA - Epse

B 23

Bijlage 1 - Onderzoeksgebied

Recommend Documents