X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X n.v.t.
Bijlage 1 bij rapport: Gezond en veilig aan het werk in en rond de zijlader Handvatten voor duurzame inzetbaarheid
19 januari 2015
Bijlage 1 Verslagen workshops 21 oktober, Apeldoorn, Circulus (Aanwezig: ca. 25 deelnemers)
Deel 1: Bevorderen van gezondheid Aan de deelnemers werd gevraagd welke initiatieven er al genomen worden binnen het bedrijf om de gezondheid van medewerkers te bevorderen en overgewicht te verminderen/voorkomen. Na de inventarisatie werden de initiatieven ingedeeld in drie groepen: organisatie van het werk, pauze en overige initiatieven en werden de succesfactoren besproken. Hieronder staat samengevat wat er genoemd en besproken is. Organisatie van het werk › Veilige omgeving creëren waar iedereen durft te zeggen wat hij/zij denkt. › Afwisseling, met ophalen ondergrondse containers of andere wagens. › Aanname beleid. Ouderenbeleid, carrière in stappen, deze stappen ook van te voren voorleggen en investeren in training (levert meer op dan zieke medewerker) , vanaf het begin screenen waar mensen geschikt voor zijn (kan hij zakken laden?). Pauze › Gratis fruit in de kantine/verstrekken. › Aanbod in de kantine aanpassen. › 2 dagen frituur i.p.v. 5. Overig › Bedrijfsfitness › Bijdrage kosten sportschool (50%) › Fietsregeling › Steun van collega’s, overhalen om mee te zaalvoetballen (met collega’s) › Totaal fitness programma › Fietsclinics door collega, en deelname fietsevenementen › Sportieve activiteiten personeelsvereniging › PMO (periodiek medisch onderzoek) › Bedrijfsfysiotherapeut (ook preventief naast curatief?) › Gezondheidsweek (1x per jaar steeds een ander thema) › Afvalprogramma aanbieden, combi dieet en sport, op verzoek van medewerker › Kookworkshop (ook voor partner) › Geen alcohol op interne bijeenkomsten › 25% korting op sport abonnement, cursus stoppen met roken, sporten onder begeleiding, gezond leven: voedingscoach, sportcoach (my daily lifestyle), pmo, bravo › Programma lekker fit, meerdere onderdelen: sport, gezond koken, korting op fitness, fruit uitdelen, vernieuwing keuken, vitaliteit bespreken in functioneringsgesprek. › Chauffeurs met privéproblemen niet alleen laten werken om piekeren te voorkomen.
TNO rapport | R10083/060.11009_bijlage 1 © 2015 TNO
1
Algemeen › Maatwerk, afstemmen op behoeften medewerker › Laagdrempelig houden › Geen dwang, draagvlak creëren, maar hoe doe je dat? Hoe vind je de juiste balans tussen verplichting en vrije keuze als het bijv. gaat om mensen die ziekelijk obese zijn en vaker ziek zijn of problemen hebben hun werk uit te voeren. › Rol werkgever en werknemer! Maar hoe, hoe dit af te stemmen › Herhaling! Vervolgens werd er gebrainstormd over aanvullende/nieuwe ideeën: Nieuwe ideeën › Om de twee uur ruilen. › Taakroulatie stimuleren door aanpassing stoel makkelijker te maken (stoel met geheugen) › Ook variatie in voertuigen, niet alles voor iedereen geschikt. › Meedraaien in de keuken, gezond koken voor collega’s › Bijdrage aan sportactiviteiten (algemeen, niet aan school vastzitten) › Competitie invoeren (stappentellen op een dag) › Auto’s 1 km verder parkeren (in pauze, zo automatisch bewegen) › Tijdens werk signaal geven om even te bewegen › Verantwoordelijkheid voor werkgever en nemer, wie doet wat dat is de uitdaging! › P90 afschaffen/nuanceren (leeftijdsgrens fysiek werk)
Deel 2: Mentale belasting verminderen In dit deel is geïnventariseerd welke oplossingen op organisatie, technisch en mens niveau mogelijk zijn volgens de deelnemers, daarbij werd ook geïnventariseerd welke oplossingen al genomen worden en aan welke oplossingen behoeft is vanuit bedrijven die dit nog niet doen. In het stuk hieronder staat bij de mentale belasting “groen” voor “is bij ons goed geregeld” en “blauw” voor “interessant om uit te zoeken. Organisatie › Informeren van basisschoolleerlingen, over afstand houden/dode hoek › Tijdens vakanties iemand mee laten lopen die voorlichting geeft omdat dat juist de momenten zijn waarop veel kinderen op de auto’s afkomen. › Rekening houden met aan/af rijtijden van scholen, doorgaande wegen mijden (lastig als schooltijden wisselen), meeste bedrijven doen dit (9x groen) › Inzamelen buiten de spits › In de avond en nacht inzamelen: weinig verkeer daardoor lagere mentale belasting. Tegenargumenten zijn er genoeg: gezondheidkundige risico’s van nachtwerk, overlast van en gebrek aan opstelplaatsen voor containers door geparkeerde auto’s, milieunormen. Het idee krijgt desondanks 5 blauwe stickers. › Op de website info met voorlichting voor scholen › Leerlingen/mensen uitnodigen om bedrijf te bezoeken (ook burgers eens zelf laten ervaren om in de wagen te zitten) › Ochtend restafval, middag GFT (mogelijk omdat afhankelijk van het jaargetijde minder GFT wordt aangeboden en de leegfrequentie dan lager is) › Goede aanbiedplaatsen creëren, (is wel lang traject met de gemeente)
TNO rapport | R10083/060.11009_bijlage 1 © 2015 TNO
2
›
› › › › › › ›
Afwisselen van chauffeur en bijrijder (kan niet in buitengebied, inzet van bijvoorbeeld een step om je te verplaatsen), in sommige gevallen wordt bijrijder afgebouwd, heeft geen nut (als het geen chauffeur is) Werken met 2 chauffeurs (4x groen, 6x blauw) Sturen op output, Flexibele werktijden? Afwijkende begin en eind tijden, ook avond als mogelijk Routes binnen normen houden: verschillende personen zouden normen willen zien ten aanzien van maximaal aantal op te halen containers. Geef medewerkers meer autonomie (1x blauw, 1x groen). Nacht, lekker rustig, maar kleven nadelen aan (invloed op bioritme en dus gezondheidsgevolgen) Goede werksfeer; zorgen voor goede samenwerking tussen collega’s (bij één bedrijf goed geregeld, door twee personen aangestipt als interessant om op te pakken) Maak de beleving van werkdruk bespreekbaar (3x blauw)
Techniek › Inzet bewegingssensor in de bumper omdat iemand vlak voor de vrachtwagen niet altijd gezien wordt › Meer gebruik van sensoren: hefinstallatie en vrachtwagen stoppen automatisch als er beweging rondom de auto of de hefarm wordt gedetecteerd › Klimaat cabine beheersen, kan soms oplopen tot 35 graden › Automatische slagboom › Niet te veel info/prikkels aanbieden! Rustige werkomgeving in de cabine creëren (4x blauw), routesysteem is ook al extra belasting. Hier zal gelden dat smaken verschillen als het om aankleding van een cabine gaat. Maar het blijft wel belangrijk om het aantal informatie dragende elementen (lampjes, metertjes, schermen etc.) in een cabine te beperken tot wat echt nodig is voor het werk of voor de activiteit die op dat moment wordt uitgevoerd. › Type joystick etc. makkelijk kunnen aanpassen, daardoor taakroulatie makkelijker Mens › Zorgen dat je alleen werkt met personen die geschikt zijn voor het werken op de zijlader (2x groen) › Rijvaardigheidstraining, bewustwording van remmen op verschillende ondergronden, men gaat rustiger rijden (7x groen, krijgt dus veel aandacht bij de bedrijven) › Rijstijlanalyse, terugkoppelen, gas/remmen. Na analyse rijdt er een instructeur mee, men rijdt daarna rustiger, jagen minder. › Belang van goed herstel benadrukken › Rust: niet helemaal duidelijk waarop gedoeld wordt. Wel door 5 personen met blauw beplakt en door één persoon met groen (= goed geregeld) › Bewust maken van belang van pauzes (geen groen, 7x blauw) › Regelmatig eten en drinken: door twee personen aangegeven als goed geregeld, door drie personen als item dat opgepakt zou kunnen worden › Zorgen dat mensen ‘happy met zichzelf’ zijn; zelfvertrouwen geven (1x groen) › Bewust maken Nieuwe ideeën veiligheidssysteem › Detectie, bij beweging, automatisch stoppen › Vooral voorlichting! (geluid/toeter/bellen helpen niet) › Akoestisch signaal › Spuiten met water/confetti
TNO rapport | R10083/060.11009_bijlage 1 © 2015 TNO
3
› › ›
Uitschuifbalk, automatisch (met afstand) Projectie op de grond Training veilig werken met de zijlader (via fonds, gratis download)
Wat pakt men op korte termijn op/is blijven hangen? › Inactiviteit geeft een hoger risico dan roken › Voorlichting is erg belangrijk, o.a. op scholen; mensen moeten bewust gemaakt worden van het risico rondom de vrachtauto › De sensor in de voorbumpers was voor één persoon een eye-opener › Twee personen vinden de mogelijkheden die ontstaan door met twee chauffeurs te rijden interessant
TNO rapport | R10083/060.11009_bijlage 1 © 2015 TNO
4
23 oktober, Emmen, Area (Aanwezig: ca. 12 deelnemers)
Deel 1: Bevorderen van gezondheid Aan de deelnemers werd gevraagd welke initiatieven er al genomen worden binnen het bedrijf om de gezondheid van medewerkers te bevorderen en overgewicht te verminderen/voorkomen. Na de inventarisatie werden de initiatieven ingedeeld in drie groepen: organisatie van het werk, pauze en overige initiatieven en werden de succesfactoren besproken. Hieronder staat samengevat wat er genoemd en besproken is. Gezondheid Organisatie van het werk: › Taakroulatie, daar werd tegenin gebracht dat dit bij commerciële bedrijven met alleen maar zijladers / vrachtwagens lastig te realiseren is. Ook is genoemd dat zijladerchauffeurs niet op een andere wagen willen rijden. › Vaak niet organisatiebreed aangepakt › Met 2 op een zijlader › Beschikbaarheid normen (anders sneuvelen goede ideeën vanwege kosten). Pauze › Loopgroep (in pauze ook mogelijk), eigen tijd onder begeleiding (nu alleen kantoormedewerkers) › Gezonde kantine › Geen vette hap in de kantine of slechts 1 keer per week › Ontmoedigen vette hap (prijs/niet aanbieden) › Langer wachten op vette hap (vette hap wordt aangeboden maar is iets duurder en moet je bestellen: perfect voorbeeld van hoe je goed gedrag kunt uitlokken. Het gezondere ligt klaar, kan direct gepakt worden, voor het ongezondere moet je meer actie ondernemen en wachten – veel mensen hebben daar geen zin in en gaan voor het gemak, in dit geval het gezondere) › Assortiment bedrijfskantine (subsidie op gezond eten) › Gratis fruit › Bootcamp, beweeg- en fitnessprogramma rondom de wagen Overig › Alpe d’Huzes › Mont Ventoux › Papendal vers pakket › Gezond sporten (korting) › Leefstijlcoach › Fietsplan (Meerlanden) › Voedingsadvies voor iedereen › Gezondheidscoach iedereen (begeleiding bewegen › Fietsgroep , in eigen tijd, onder begeleiding (mont ventoux) › Specifiek bewegen (overgewicht, obesitas) › PMO (2 keer): er ontstond een discussie over hoe anoniem deelname is, als een bedrijfsarts specifieke mensen wijst op het nemen van maatregelen, en vervolgens kan het niet opvolgen in sommige gevallen toch negatieve consequenties hebben voor medewerkers, hoe ga je hier goed mee om?
TNO rapport | R10083/060.11009_bijlage 1 © 2015 TNO
5
› › › › › › › › › › › › › ›
Health check, BMI, uithoudingsvermogen Fitness 5 man lifestyle traject Sponsor sport? Stoppen met roken cursus via Stivoro Lifestyle coaching Levensstijl coach Thema dagen (bijv. alpe d’Huzes, wandelen, fietsen voor kanker, in dat kader verschillende activiteiten) Vitaal programma (bewegen en voeding). Verzuim gedaald van 10 naar 5% Korting fitness via Achmea 25% korting sportschool Bravo HNGW ? Het nieuwe gezonde werken. Hardloopgroep na het werk, inclusief schoenen (zoveel mogelijk drempels wegnemen)!
Vervolgens werd er gebrainstormd over aanvullende/nieuwe ideeën: Nieuw › Goede doelen steunen met sport initiatieven, niet eenmalig, maar voor langere periode › Vaker korte pauze nemen, 5 minuten › 2e man › In de pauze sporten: fietsen? Vouwfiets? › Wedstrijd tussen bedrijven met sportprestaties in de pauze/daarbuiten? Bijvoorbeeld opgewekt Wattage van een aantal fietsergometers. FK In het algemeen heeft het zin om het spelelement (gamification) op te zoeken. › Cultuur veranderen, inzichtelijk maken naar medewerkers toe wat verzuim kost, op werkoverleg, transparanter en meer delen › Gratis apps ter beschikking stellen (wordt al gedaan), stappen tellen/competitie › Meer sport op locatie, soms kortere werkdag, dan tafeltennis/voetbal, of iets werkgerelateerds? › Plan om meer 6 kampen te organiseren tussen locaties (6) ipv softbal 1x per jaar › Kunst om chauffeurs te laten pauzeren, aansluiten bij interesses! Voetbal, frisbee › Kleinere containers, vaker wisselen en dus uit de wagen › Lengte van de dag verkorten, van 9 naar 8, wordt al gedaan bij een bedrijf, daar had men vaak een uur en 45 minuten over per dag, dus verkort, had ook positieve gevolgen voor planning › Vrachtwagen met sta bediening (binnen/buiten) bij vrachtauto’s met lage instap zou aan de linkerkant een werkplek gemaakt kunnen worden waarmee je staand in de cabine containers kunt legen en m.b.v. een joystick van container naar container kunt rijden. › Fietsen tijdens het eten (fietsergometer) of staand eten. Koppelen aan initiatieven zoals Alpe d’Huzes.
Deel 2: Mentale belasting verminderen In dit deel is geïnventariseerd welke oplossingen op organisatie, technisch en mens niveau mogelijk zijn volgens de deelnemers, daarbij werd ook geïnventariseerd welke oplossingen al genomen worden en aan welke oplossingen behoeft is vanuit bedrijven die dit nog niet doen.
TNO rapport | R10083/060.11009_bijlage 1 © 2015 TNO
6
Mentale belasting › Men is wel tevreden met werkplek inrichting maar ook klachten › Belangrijk om maatwerk te leveren, kijken naar persoonlijke competenties/mogelijkheden. In aansluiting hierop: Targets op maat (gebeurt al). › Norm 2e chauffeur, is wel lastig, afhankelijk van wijk, opname systeem › Vanuit overheid/inspectie ook gecontroleerd op PSA, kunnen aantonen wat daarop gedaan wordt binnen je eigen organisatie is een wens › Bedrijf heeft intern onderzoek gedaan, privé omstandigheden spelen grote rol bij deze doelgroep! Schuldsanering, echtscheidingen etc. › Is werkstress ook gemeten? (nee wel risico factoren, kwam er niet heel hoog uit, maar werkdruk wel invloed op cognitieve/mentale belasting). › Kan mentale capaciteit omhoog? Trainen? Checken? Vanuit de ergonomie is het trainen/proberen aan te passen van de mentale belasting niet gewenst. Ervaring zal de relatieve mentale belasting verlagen, maar dat zal vooral in het begin zijn. Belangrijker lijkt mij een goede selectie. › Oudere medewerkers meer moeite met veranderingen › Invloed van systeem, ook combi arm/opbouw is belangrijk! › Profiel van persoon maken, wat is max? › Niet iedereen kan werken op een zijlader. Daar moet je een bepaald profiel voor hebben. › Bij PMO wordt WAI gebruikt.
Oplossingen In het stuk hieronder staat bij de mentale belasting “groen” voor “is bij ons goed geregeld” en “blauw” voor “interessant om uit te zoeken. Organisatie › Geef chauffeurs autonomie; nadere toelichting ontbreekt. Buiten het punt hierboven hebben chauffeurs in de praktijk al aardig wat autonomie. Het is dus belangrijk om de autonomie niet (teveel) in te perken. Dit gebeurt misschien wel als ze de route- en planningssystemen verder gaan doorvoeren; dan heeft de chauffeur nauwelijks nog vrijheid in het bepalen van hoe hij een wijk ophaalt › Schoolzones?. Rekening houden met schooltijden bij inplannen van de routes. Probleem is dat schooltijden tussen scholen verschillen (ook binnen een wijk) en hier ook wijzingen in kunnen worden aangebracht. › AAA: aandacht, aandacht, aandacht (4x groen) › Vertrouwenspersoon uit eigen geledingen › Biedt hulp aan met instanties (maakt vooral tijdens het werk het hoofd vrij voor de uit te voeren taak) › Privé-werk › Inwerken (8x groen) › Optimale arbeidstijden (4x blauw) › Variatie aanbrengen (niet uitgewerkt) › Scholen: jaarlijks voorlichting (5x groen) › Infrastructuur aanpassen: lange gevechten met de gemeente maar enkele aanwezigen gaven aan met succes deze strijd gevoerd te hebben.
TNO rapport | R10083/060.11009_bijlage 1 © 2015 TNO
7
Techniek › Boardcomputers met voorgesproken routes waarin rustmomenten zijn in geprogrammeerd (3x groen, 1x blauw). Voordeel is ook dat je objectieve gegevens uit de boardcomputer kunt halen. Beperkt mogelijk de vrijheid. › Sensoren op bumpers, vertrouwen op techniek › Bewegingssensor / sensoren die de aanwezigheid van mensen te dicht bij voertuig / arm registeren (7x blauw) › Vlak bij de slagboom signaal/zwaailicht › Optische/akoestisch signaal. Verwachting is dat akoestisch signaal wordt afgekeurd. Hier had een teamleider bij AREA ervaring mee. › Automatisch oppak systeem, vol automatisch, is er al, persoonlijke voorkeur (6x blauw, 1x groen) Area heeft een semi-automaat: zodra de container is opgepakt doet het systeem de rest tot aan het terugzetten; er zijn verschillende chauffeurs die het ook daadwerkelijk gebruiken. Kritiekpunt is doorgaans dat het systeem te traag is. Voordeel is dat je je aandacht op andere dingen kunt richten (veiligheid). › Lage instap nodigt uit tot pauze / meer beweging (4x groen)? Maar deze wagens met lage instap zijn niet stoer. › Minder schokken door betere afstemming van verschillende veersystemen op elkaar › Diamond systeem: zelfrichtend dus minder precies werken › Spiegelsignalering, net als de achteruitrijdsensor Mens › Weerbaarder maken van mensen › Mentale test afnemen (2x blauw) › Maatwerk: per persoon een stappenplan › Training on the job, senior met junior (3x groen, gebeurt dus al wel in de bedrijven) Nieuwe ideeën › (Meer) medewerkersparticipatie: medewerkers zelf laten bepalen binnen een bandbreedte hoeveel containers ze kunnen ophalen per dag, route, keuze voor auto’s. Zelfroosteren, ook belangrijk hoe je het brengt! › Omgekeerd inzamelen: nu wordt laagwaardig afval ingezameld en brengt de burger hoogwaardig afval grotendeels zelf weg. Draai dit om: haal hoogwaardig afval op (kleinere hoeveelheden, meer waarde) en laat mensen laagwaardig afval naar brengparkjes brengen (1x blauw) › ’s Nachts of ’s avonds werken. Dit is geen optie omdat er dan teveel geparkeerde auto’s staan. › Slagboom op hoek van de auto (voorbeeld Frank), maar is ook weer iets om extra in de gaten te ouden en is juist ook gevaarlijk aan de andere kant van de containers bij het terugzetten. › Ander oppaksysteem: minder schokken › GPS systeem voor containers? Mogelijk wordt hier gedoeld op een systeem waarbij de auto zelfstandig op het juiste punt stopt en de container oppakt (1x blauw) › Dubbele inrichting stuur en bediening zodat je kan kiezen (2x blauw) Wat ga ik morgen doen? / Wat was een belangrijk punt van de middag › Er is nog veel mogelijk blijkt uit de workshop › Participatie van chauffeurs bevorderen › Profiel mens gebruiken, wie neem ik aan? › Fietsen aan tafels in de kantine › Meer autonomie voor chauffeurs/medewerkers.
TNO rapport | R10083/060.11009_bijlage 1 © 2015 TNO
8