Bijgewerkte milieuverklaring 2012 (gegevens 2011)
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 2 van 29
Inhoudsopgave 1
2
3 4
5 6
7
Belspo .............................................................................................................................4 1.1 Identiteit ............................................................................................................................ 4 1.2 Missie ................................................................................................................................. 4 1.3 Structuur ............................................................................................................................ 5 1.4 Ons kwaliteits- en milieubeleid ......................................................................................... 6 KAOW .............................................................................................................................7 2.1 Identiteit, missie en structuur ........................................................................................... 7 2.2 Ons milieubeleid ................................................................................................................ 7 Het toepassingsgebied van het milieuzorgsysteem ..........................................................7 Voorstelling van het milieuzorgsysteem ..........................................................................8 4.1 Verantwoordelijkheid ........................................................................................................ 8 4.2 Werking ............................................................................................................................. 8 Milieuaspecten ...............................................................................................................9 Resultaten en vooruitzichten ......................................................................................... 12 6.1 Mobiliteit ......................................................................................................................... 12 6.1.1 Resultaten 2011: .................................................................................................... 12 6.1.2 Vooruitzichten cyclus 2012-2014: .......................................................................... 16 6.2 Papier ............................................................................................................................... 16 6.2.1 Resultaten 2011: .................................................................................................... 16 6.2.2 Vooruitzichten cyclus 2012 – 2014: ....................................................................... 17 6.3 Energie ............................................................................................................................. 18 6.3.1 Resultaten 2010: .................................................................................................... 18 6.3.2 Vooruitzichten cyclus 2012 – 2014: ....................................................................... 20 6.4 C02 -emissie...................................................................................................................... 20 6.5 Afval ................................................................................................................................. 21 6.5.1 Doelstellingen 2011 : .............................................................................................. 21 6.5.2 Vooruitzichten cyclus 2012 – 2014: ....................................................................... 22 6.6 Water ............................................................................................................................... 22 6.6.1 Resultaten 2011: .................................................................................................... 22 6.6.2 Vooruitzichten 2011 – 2012: .................................................................................. 23 6.7 Aankopen ......................................................................................................................... 23 6.7.1 Resultaten 2011: .................................................................................................... 23 6.7.2 Vooruitzichten cyclus 2012 – 2014: ....................................................................... 24 6.8 Communicatie.................................................................................................................. 25 6.8.1 Resultaten 2011: .................................................................................................... 25 6.8.2 Vooruitzichten cyclus 2012 – 2014: ....................................................................... 25 6.9 Biodiversiteit .................................................................................................................... 26 6.10 Missies.......................................................................................................................... 26 6.11 Invloeden ..................................................................................................................... 27 Valideringsverklaring..................................................................................................... 28 - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 3 van 29
Belspo zet zich in voor het milieu Sinds 2006 heeft Belspo voor zijn hoofdkantoor een milieuzorgsysteem ingevoerd en geregistreerd volgens de Europese Verordening 761/2001, aangepast met EMAS-verordening 1221/2009. De EMAS-registratie heeft een dubbel doel: • laten zien hoe we op het vlak van milieuzorg presteren en het interne en externe gedrag veranderen; • iedereen bewust maken van het besef dat men elke dag opnieuw verantwoord en duurzaam met het milieu moet omgaan en dat we ons in die zin ook moeten blijven verbeteren. Deze registratie is een weergave van de gestructureerde aanpak en de specifieke managementtools die worden ingezet. Daarmee kunnen we de directe en indirecte impact op het milieu analyseren, een milieubeleidsverklaring opstellen en die in milieudoelstellingen omzetten. Deze doelstellingen maken integraal deel uit van het managementplan van mijn departement onder de strategische doelstelling 15 ‘Duurzame ontwikkeling integreren in het dagelijkse management van de diensten’. De afgelopen jaren hebben we het systeem ontwikkeld en bestendigd door het voortdurend te verbeteren. In 2010 hebben twee belangrijke feiten het systeem gestuurd: • de erkenning van het geïntegreerde kwaliteits- en milieuzorgsysteem dat voldoet aan de vereisten van zowel de EMAS-verordening als de ISO 9001-norm; • de verhuizing van onze diensten naar het Platinum-gebouw aan de Louizalaan. In 2012 verbindt de Koninklijke Academie voor Overzeese Wetenschappen (KAOW) zich er toe om verder te gaan in de continue verbetering van haar milieuprestaties. Om dit te doen, neemt KAOW zich voor om toe te treden tot het Milieumanagementsysteem (MMS) van Belspo. Deze verklaring wil de evolutie van de milieuprestaties van Belspo en van de KAOW schetsen. Uit dit hele document blijkt hoe wij ons concreet engageren. Veel leesplezier!
Dr. Philippe Mettens Voorzitter van het directiecomité
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 4 van 29
1 1.1
Belspo Identiteit
Het Federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) wil een vernieuwende, milieuvriendelijke federale administratie zijn die zich onderscheidt door creativiteit en uitmuntendheid in de steun die het verleent aan het besluitvormingsproces van de politieke overheid en in de diensten die het de burgers aanbiedt. Onpartijdigheid, het algemene belang, op lange termijn, snelheid, helderheid en competentie… dat zijn de belangrijkste kenmerken van onze aanpak. Belspo beheert een jaarbudget van ongeveer 620 miljoen euro en telt intussen zowat 2840 ambtenaren, waarvan 33% een universitair diploma heeft (federaal gemiddelde: 19%) en 55% contractuele personeelsleden zijn. Er werken ongeveer evenveel vrouwen als mannen. Het hoofdkantoor is in 2010 verhuisd naar Louizalaan 231. Met uitzondering van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (in Tervuren) en de archiefbewaarplaatsen in de provincies, zijn ook alle wetenschappelijke instellingen die van het departement afhangen in Brussel gevestigd.
1.2
Missie
Belspo heeft als missie om het wetenschapsbeleid en aanverwante aangelegenheden voor te bereiden, uit te voeren en te evalueren. Dit betekent concreet: •
de uitvoering van wetenschappelijke en technische middelen via de directoraten-generaal Onderzoek en Toepassingen en Coördinatie en Wetenschappelijke Indicatoren ter ondersteuning van de bevoegdheden van de federale overheid, en dit in opdracht van de regering;
•
de ontwikkeling van een permanente expertise in universiteiten en onderzoekscentra ten dienste van de federale overheid op wetenschappelijk en technisch gebied;
•
de ondersteuning van de tien federale wetenschappelijke instellingen die onder haar voogdij staan, alsook van de DWTI1 en Belnet bij hun administratief, financieel en materieel beheer, evenals de coördinatie en de valorisatie van hun onderzoeksactiviteiten en van hun wetenschappelijke openbare dienstverlening;
•
de kwestie van de cultuurgoederen waarvan de Joodse gemeenschap tijdens de oorlog is beroofd.
1
Dienst voor Wetenschappelijke en Technische Informatie. - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 5 van 29
1.3
Structuur
Het MMS is van toepassing op het rode gedeelte van het organigram.
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 6 van 29
1.4
Ons kwaliteits- en milieubeleid
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 7 van 29
2 2.1
KAOW Identiteit, missie en structuur
Als werktuig ten dienste van overzeese landen, draagt de KAOW bij tot de vooruitgang van de wetenschappelijke kennis van deze gebieden. Zij speelt de rol van ontmoetings- en communicatiecentrum voor Noord en Zuid en van onafhankelijk referentiepunt. Ten slotte verzekert zij de promotie van het onderzoek en de verspreiding van de kennis m.b.t. de overzeese landen, zowel in deze landen zelf als in België. Wat de KAOW zo bijzonder maakt, is haar multidisciplinariteit: in haar drie Klassen verenigt zij Belgische en buitenlandse wetenschappers gespecialiseerd in menswetenschappen, natuur- en geneeskundige wetenschappen en in de toegepaste — zgn. technische — wetenschappen. Zij is de enige federale en tweetalige Academie en brengt gewone en geassocieerde leden, actief in de overzeese gebieden, uit alle hoeken van het land samen. Omdat de KAOW voeling wil hebben met de regio’s waarmee zij begaan is, heeft zij een groep corresponderende leden opgenomen. 2.2
Ons milieubeleid
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 8 van 29
3
Het toepassingsgebied van het milieuzorgsysteem
Het dynamisch milieuzorgsysteem heeft betrekking op: • de ondersteunende activiteiten van Belspo die onder de stafdiensten Personeel en Organisatie, Begroting en Beheerscontrole en ICT vallen, de Diensten van de voorzitter en de Directie Communicatie en Valorisatie. • de operationele activiteiten van Belspo die onder twee directoraten-generaal vallen: - het directoraat-generaal Internationale en Interfederale Coördinatie en Wetenschappelijke Indicatoren dat gericht is op contacten en informatie; - het directoraat-generaal Onderzoek en Toepassingen, dat zich toelegt op de uitvoering en de follow-up van onderzoeksprogramma’s die aansluiten bij de federale bevoegdheden zoals duurzame ontwikkeling, de informatiemaatschappij of sociale samenhang, alsook op het Belgische wetenschappelijke en economische potentieel op het gebied van lucht- en ruimtevaart. • de activiteiten van het secretariaat van de KAOW, in de Louizalaan 231, 1050 Brussel. De activiteiten van de DWTI, Belnet en de wetenschappelijke instellingen vallen hier buiten.
4
Voorstelling van het milieuzorgsysteem
4.1
Verantwoordelijkheid
De milieucoördinator is belast met de coördinatie en de follow-up van het MMS. De coördinator maakt deel uit van de cel Kwaliteit-Leefmilieu-Infrastructuur (KLI) en valt onder de Diensten van de voorzitter. Maar de bescherming van het milieu belangt iedereen aan! Alle personeelsleden passen de goede milieupraktijken toe en nemen ze van elkaar over. 4.2
Werking
Een MMS heeft tot doel een structuur op te zetten waarbij alle niveaus binnen de organisatie rekening houden met het milieu. De hoofddoelstelling is een permanente verbetering van de milieuprestaties. De invoering van een dergelijk systeem vereist een gestructureerde aanpak: Milieuanalyse
Activiteiten analyseren die direct of indirect een invloed op het milieu hebben. De belangrijkste milieueffecten en activiteiten die moeten worden bijgestuurd, in kaart brengen.
Milieubeleid
Permanente verbetering leiden en begeleiden (voorzitter van het directiecomité, samen met leidinggevende personen). Een strategische visie uitwerken met aandacht voor het beheer van milieuprestaties.
Doelstellingen, targets en plannen vastleggen
Het milieubeleid omzetten in becijferde en meetbare doelstellingen. Een actieplan uitwerken om de doelstellingen te realiseren. - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 9 van 29
Implementatie
Monitoring en 'meting', Interne/externe audit Directiebeoordeling
Allerhande procedures en richtlijnen invoeren. Taken toewijzen en vastleggen wie waarvoor verantwoordelijk is binnen het proces. Nagaan waar er nood is aan opleiding en communicatie. Model en systeem voor documentbeheer definiëren. Middelen inzetten voor monitoring en meting. Interne en externe audits uitvoeren. Minstens één keer per jaar de doelmatigheid van het systeem evalueren. De evaluatie is drieledig: - Voldoet het systeem aan de verbintenissen? - Zijn de doelstellingen en targets relevant? - Is het MZS nog aangepast, toereikend en doelmatig? De milieudoelstellingen voor dit jaar en de middelen die hiervoor moeten worden ingezet, goedkeuren.
Het hele systeem steunt op de systematische en permanente uitvoering van de hiervoor beschreven opeenvolgende stappen. Alle MMS-documenten en -procedures zijn beschikbaar op de extranetpagina kwaliteit-milieu. U kunt ze ook opvragen bij de milieucoördinator.
5
Milieuaspecten
Belspo en KAOW zijn in 2010 verhuisd naar het Platinum gebouw.
Afbeelding 1. Het Platinum-gebouw.
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
29/06/2012
MILIEUVERKLARING 2012
Pagina 10 van 29 Tabel 1. Veranderingen tussen 2010 en 2011
Naam Adres Type bewoning Verwarmde oppervlakte in het gebouw Aantal medewerkers/jaar op deze oppervlakte waarvan Belspo medewerkers waarvan KAOW medewerkers Parkeerplaatsen Belspo en KAOW Fietsplaatsen Belspo en KAOW Verantwoordelijk voor de milieuvergunning Milieu-erkenning Belspo
2
2010 2011 POD Wetenschapsbeleid (NACE-code 84.1) KAOW (code NACE 84.1) Louizalaan 231 Medehuurder 9289 m² (71% Belspo, 20% Belnet, 4% DWTI en 5% KAOW) 259 VTE 258 VTE 192 VTE 187 VTE 8 VTE 7 VTE 30 22 Eigenaar en property manager Label ‘Ecodynamische onderneming’ (sinds 2004) EMAS-registratie (sinds 2006)
Als gevolg van de verhuis en van het opnemen van de KAOW in het MMS werd de bestaande milieuanalyse grondig aangepast om de veranderingen en hun impact op het milieu te bepalen. Belspo en KAOW hebben een analyse gemaakt van alle directe gevolgen voor het milieu. Voor elk gevolg werd een evaluatie op basis van zes criteria uitgevoerd. Die oefening heeft de significante milieuaspecten die verband houden met de activiteiten van Belspo en van KAOW, naar voren gebracht. Daarmee kunnen we de milieudoelstellingen bepalen. Belspo en KAOW hebben ook een analyse gemaakt van alle indirecte gevolgen voor het milieu. De significante milieuaspecten in verband met hun opdrachten zijn opgenomen onder de doelstellingen Missies en Invloed. Het behalen van de EMAS-doelstellingen wordt schematisch voorgesteld in Tabel 2. Tabel 2. Bepalen van de belangrijkste milieuaspecten en milieudoelstellingen van de tweede EMAS-cyclus Directe aspecten De woon/werkverplaatsingen en de verplaatsingen in het kader van de opdrachten en/of met behulp van dienstvoertuigen verbruiken energie. Het papierverbruik voor drukwerk en fotokopieën is aanzienlijk.
2
Doelstellingen 2009-2011
→
Behalen doelstelling? 2009 2010 2011
Mobiliteit: Andere transportvormen gebruiken (voorrang fiets fiets geven aan alternatieve verplaatsingsmethodes) om het gebruik van de individuele auto te verminderen ☺ → Doel: 1% meer gebruik maken van de fiets per jaar voor mobiliteit mobiliteit opdrachten en 2% meer verplaatsingen per cyclus met minder vervuilende transportvormen Papier: Een lager papierverbruik → Doel: 3% minder papier verbruiken per jaar / VTE ☺ ☺
De vorige verklaring bevatte een fout, het aantal werknemers bij Belspo in 2009 bedroeg 198 VTE en 192 VTE in 2010. - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
/
29/06/2012
MILIEUVERKLARING 2012
Pagina 11 van 29 De verwarming, de airco, de verlichting van het gebouw en het gebruik van talloze toestellen zorgen voor een hoog energieverbruik. Het sorteren van afval en het beheer van gevaarlijk afval kan beter.
Energie: Minder energie verbruiken door middel van een rationeler gebruik Doel: Evaluatie van de beheersing van ons → energieverbruik en de mogelijkheid tot follow-up van de energie-indicatoren in het Platinum-gebouw Afval: De afvalproductie verminderen en beheersen Doel: Meer recycleren (1% minder restafval per jaar) en → volledige conformiteit met de reglementering
Water: Minder water verbruiken De sanitaire installaties, de keukens Doel: Evaluatie van de controle over ons waterverbruik → en de airco verbruiken drinkwater. en de mogelijkheid tot follow-up van de waterindicator in het Platinum-gebouw Aankopen: Een aankoopbeleid ontwikkelen dat voorrang Duurzame criteria kunnen voorrang geeft aan duurzame ontwikkeling krijgen bij de aankoop van Doel: Automatismen ontwikkelen zodat iedereen de → voedings- en onderhoudsproducten ecologische dimensie van elk aangekocht product of elke en materiaal aangekochte dienst in overweging neemt. Communicatie: Communicatie m.b.t. milieu en duurzame ontwikkeling nieuw leven inblazen. De communicatie i.v.m. milieu kan Doel: Minstens 4x/jaar een groep vrijwilligers uit alle → diensten samenbrengen om de milieucommunicatie te nog beter. ondersteunen. Indirecte aspecten
Doelstellingen 2009-2011
Belspo en KAOW geven voorrang aan onderzoek en toepassingen die gunstig zijn voor het milieu. Belspo en KAOW interageren met actoren die zelf impact hebben op het milieu.
Missies: Onze invloed gebruiken in het kader van onze missies om onderzoeksprojecten en toepassingen te ontwikkelen en uit te breiden die een positieve impact op het milieu hebben Invloed: Onze invloed gebruiken om het milieubewustzijn bij de actoren met wie we interageren, aan te scherpen en te verbreden
→
/
☺
☺
☺
/
☺
☺
/
/
☺
Behalen doelstelling? 2009 2010 2011
→
→
Legende :
☺ = (de indicatoren tonen dat) de vooropgestelde doelstelling werd behaald = (de indicatoren tonen dat) er geen significante evolutie is = (de indicatoren tonen dat) de doelstelling niet werd behaald In 2011-2012 hebben we onze acties geconcentreerd op de verwezenlijking van 4 hoofddoelstellingen: Mobiliteit, Energie, Aankopen en Communicatie. Deze doelstellingen werden gekozen omwille van hun sterk verwezenlijkingspotentieel. Voor de volgende EMAS-cyclus (2012-2014) werd besloten in de directiebeoordeling om opnieuw te concentreren op deze vier prioritaire doelstellingen, waaronder het herdefiniëren van de streefwaarden, indicatoren en het uitvoeren van concrete acties. Uiteraard wordt het werk rond de andere doelstellingen verdergezet. - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 12 van 29
6
Resultaten en vooruitzichten
Tenzij anders vermeld, zijn de indicatoren in punt 4 berekend voor Belspo, KAOW, DWTI en Belnet, hoewel die laatste twee niet binnen de EMAS-perimeter vallen. Deze vier entiteiten delen wel hetzelfde gebouw en een aantal indicatoren hebben betrekking op het gezamenlijke gebruik van de infrastructuur. 6.1
Mobiliteit
Wij gaan hier in op vier facetten van mobiliteit: - het woon-werktraject - verplaatsingen voor opdrachten - verplaatsingen met dienstvoertuigen - verplaatsingen voor vergaderingen, colloquia en andere activiteiten die Belspo organiseert.
6.1.1 Resultaten 20113: •
Woon-werktraject
Over het woon-werktraject werd onder het Belspo personeel in 2008, 2009 en 2010 een enquête gehouden om na te gaan welke transportmiddelen de personeelsleden gebruiken. Grafiek 1 geeft het percentage duurzame verplaatsingen weer (openbaar vervoer, fiets of te voet), zoals meestal wordt afgelegd door het personeel om het hoofdtraject af te leggen (d.w.z. voor de langste afstand tussen de woonplaats en het werk, gedurende het grootste deel van het jaar). Uit de resultaten van deze enquêtes blijkt dat meer dan 85% van het personeel kiest voor duurzame vervoersmiddelen voor de woon-werkverplaatsing. De belangrijkste stimulansen zijn de volledige terugbetaling van de kosten van het openbaar vervoer en de vergoeding voor de fietsers (0,20 €/km)4. Het doel om elk jaar een verschuiving van 2% van vervuilende (eigen auto, bromfiets of motorfiets) naar minder vervuilende transportmiddelen te verwezenlijken (0,66 % per jaar), werd niet behaald in 2009, noch in 2010. Om het personeel bewust te maken van deze evolutie, verspreiden wij de resultaten van de enquête in een themanieuwsbrief. We zetten ze ook op het intranet. Er werd geen enquête afgenomen in 2011. Er werd beslist om de mobiliteitsenquêtes om de drie jaar uit te voeren, vóór de update van het bedrijfsvervoerplan. De volgende enquête wordt verwezenlijkt in 2013. Het nieuwe bedrijfsvervoerplan werd succesvol ingediend bij Leefmilieu-Brussel in december 2011. Dit plan werd geharmoniseerd met de federale diagnose van het woon-werkverkeer dat Belspo elke drie jaar aan de FOD Mobiliteit en Vervoer moet bezorgen. 3 4
De indicatoren in dit punt hebben enkel betrekking op het personeel van Belspo. In 2011 hebben 20 personeelsleden van Belspo deze toelage ontvangen. - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 13 van 29
Het plan werd, als bewustmakingsactie, verspreid via een thematische newsletter en op intranet geplaatst. Daarnaast werd ook een FAQ Mobiliteit op intranet geplaatst. Qua beschikbare infrastructuur voor de fietsers heeft Belspo van de property manager bekomen dat de slagbomen die toegang geven tot de parking korter werden gemaakt. Dit om de doorgang voor de fietsers te vergemakkelijken.
Grafiek 1. Mobiliteitsoverzicht voor het personeel van Belspo (in het rood: indicatie verandering t.o.v. het voorgaande jaar; doelstelling= -0,66%)
•
Verplaatsingen voor opdrachten
Grafiek 2 werd ook opgesteld vanuit de mobiliteitsenquêtes en toont aan dat het gebruik van de fiets als vervoersmiddel in het kader van opdrachten in het Brussels hoofdstedelijk gewest gestegen is van 3% in 2008 en 2009 tot 13% in 2010. Het doel om het gebruik van de fiets met 1% te verhogen werd in 2010 gehaald. Sinds 2011 biedt Belspo geen dienstfietsen meer aan aan haar personeel voor zendingen in Brussel, maar vergoedt zij de fietsabonnementen van Villo. In 2011 werden 14 abonnementen terugbetaald. Daarnaast hebben 14 medewerkers deelgenomen aan een vormingsnamiddag van Pro Velo “Met de fiets in de stad” om het stadsverkeer beter te kunnen begrijpen.
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
29/06/2012
MILIEUVERKLARING 2012
Pagina 14 van 29
Grafiek 2. Vervoersmiddelen gebruikt tijdens dienstreizen in Brussel (in het rood: indicatie evolutie fiets/Villo t.o.v. voorgaand jaar; doel= +1%)
Voor opdrachten in België betaalt Belspo, op enkele uitzonderingen na, zowat alle kosten voor het openbaar vervoer terug. Niet verwonderlijk dus dat volgens de mobiliteitsenquête 74% van de medewerkers vooral het openbaar vervoer gebruikt; 20% van de medewerkers verklaart dat ze vooral de auto gebruiken (vooral voor bestemmingen die moeilijk bereikbaar zijn met het openbaar vervoer); 6% gebruikt andere transportmiddelen. Van de verplaatsingen in het kader van zendingen naar het buitenland werd een inventaris opgemaakt met behulp van de informaticatoepassing die de aanvragen voor buitenlandse missies registreert. Per jaar maken de personeelsleden ongeveer 400 buitenlandse reizen, waarvan 60% per trein en 40% met het vliegtuig. De verplaatsingen per trein of HST genieten de voorkeur: vliegreizen worden enkel goedgekeurd indien de bestemming meer dan 800 km ver ligt. De afgelegde kilometers zijn opgenomen in tabel 3. Tabel 3. Berekening van de CO2 –uitstoot als gevolg van de buitenlandse missies 2010 Aantal trajecten Afgelegde kilometers 5 CO2 -equivalent in kg
•
Trein 241 160620 (16%) 6081 (3%)
2011 Vliegtuig 155 84190 (84 %) 233860 (97%)
Trein 255 171869 (17%) 6531 (3%)
Vliegtuig 159 842152 (83 %) 227896 (97%)
Verplaatsingen met dienstvoertuigen
In 2010 en 2011 had Belspo 9 dienstvoertuigen. Deze werden gebruikt door de logistieke dienst, de voorzitter, de hoge vertegenwoordiger voor ruimtevaartaangelegenheden en de algemene directeurs. Zeven van de 9 wagens rijden op diesel. De totale afstand die met de dienstvoertuigen werd afgelegd, is de laatste jaren 5
Bronnen: vliegtuig: http://www.compenco2.be; trein: Tobback (2005), http://www.brunotobback.be - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 15 van 29
gestegen (grafiek 3), met name door de twee nieuwe voertuigen die de nieuw benoemde algemene directeurs gebruiken sinds 2010.
Grafiek 3. Totale afstand afgelegd met de dienstvoertuigen (in het rood : indicatie evolutie t.o.v. het voorgaande jaar)
•
Verplaatsingen van bezoekers
De activiteiten van Belspo lokken elk jaar heel wat bezoekers. Bij het onthaal krijgen zij een plan van het MIVBnet en op de website vinden zij uitleg over hoe zij onze instelling het beste kunnen bereiken met het openbaar vervoer. Het percentage bezoekers dat gebruik maakt van het openbaar vervoer of te voet of met de fiets komt, vindt u terug in grafiek 4.
Grafiek 4. Evolutie van het percentage Belspo-bezoekers dat duurzame transportmiddelen gebruikt (in het rood : indicatie evolutie t.o.v. het voorgaande jaar) - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 16 van 29
6.1.2 Vooruitzichten cyclus 2012-2014: Het Green Team zal zich over het thema mobiliteit buigen en acties voor de fietsers organiseren (workshop fiets herstellen, middag van de fietser, Villo opleiding, deelname aan de Bike Experience, verdelen van Brussel te fiets kaarten, fluovestjes, etc.). De thematische newsletters zullen verder en regelmatig verstuurd worden. Informatie i.v.m. het openbaar vervoer en wandeltrajecten zal uitgebreid worden op de website (voor de bezoekers) maar ook op het intranet (voor de medewerkers). We zullen gebruik maken van “kant-en-klare” informatietools die gratis worden aangeboden door de openbare vervoersmaatschappijen. Over de trajecten per trein en vliegtuig gelinkt aan buitenlandse missies en de mogelijkheid om de impact van deze emissies te compenseren of om teleconferenties aan te moedigen, moet verder worden nagedacht. De aankoop van nieuwe dienstfietsen (eventueel elektrische) wordt bekeken, evenals het gebruik van Cambio autodelen en een platform voor carpooling (Carpoolplaza).
6.2
Papier
6.2.1 Resultaten 20116: In 2010 beschikte Belspo over 20 printers en 8 kopieermachines die allemaal recto-verso kunnen afdrukken. Het papier is bedoeld om ofwel te printen ofwel te kopiëren. Het aantal gebruikte bladen is in 2010 tegenover 2009 met 27% gedaald (grafiek 5). Het doel om het verbruik met 3% per jaar terug te dringen, is bereikt, maar het is nodig om de inspanningen voort te zetten. Sinds 2011 koopt Belspo nieuw A4 papier (80 g/m²) aan dat voor 100% uit gerecycleerd materiaal bestaat, het FSC label draagt7, chloorvrij is en het Europees ecolabel toegekend kreeg. De papierbestellingen gebeuren in samenwerking met het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. Dit papier wordt ook gebruikt om pagina’s met hoofding af te drukken. Een test met lichter papier (70 g/m²) was niet overtuigend, omdat de bladeren te doorzichtig waren voor recto-verso afdrukken. Het KAOW heeft gekozen voor PEFC-papier.
6
Deze indicatoren hebben enkel betrekking op het personeel van Belspo en KAOW. De gegevens voor 2011 zijn de reëel gemeten gegevens. 7 FSC en PEFC zijn labels dat aangeven dat een product van hout of papier afkomstig is uit een duurzaam beheerd bos of woud. Meer informatie op www.fsc.be - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 17 van 29
Grafiek 5. Evolutie van het aantal A4-bladen gebruikt voor kopies, recto-afdrukken en tweezijdige afdrukken per VTE (in het rood : indicatie evolutie t.o.v. het voorgaande jaar; doel= -3%)
Er worden diverse en gevarieerde inspanningen geleverd om het papierverbruik terug te dringen. Het hele Belspo computerpark heeft een knop op het scherm om de printers zo te configureren dat ze standaard tweezijdig printen. Het bericht « Denk aub aan het milieu alvorens deze email te printen » werd onderdeel van de automatische handtekening in de e-mails van Belspo personeelsleden. De medewerkers van Belspo gebruiken sinds een aantal jaren intern ook elektronische in plaats van papieren formulieren. Een fotokopieerapparaat dat einde leasing was, werd niet vervangen en 2 van de 7 kopieerapparaten beschikken nu over een scanfunctie. Elektronische archivatie wordt aangemoedigd via de oprichting van een nieuwe opslagplaats op het netwerk, beschikbaar voor de Belspo-medewerkers op drive T. De acties van de KAOW richten zich op het maandelijks opvolgen van het aantal afdrukken, alsook op het instellen van recto-versie afdrukken als standaardinstelling.
6.2.2 Vooruitzichten cyclus 2012 – 2014: Het Green Team zal aandacht besteden aan het thema papier en acties opzetten om het papierverbruik te verminderen. De sensibilisering zal gebeuren via affiches die boven elke printer worden gehangen, met daarop het maandelijkse verbruik van deze printer. Er wordt ook een newsletter verstuurd met daarin een opfrissing van verschillende tips om het papierverbruik te verminderen bij afdrukken van Word, PowerPoint en Excel documenten en hun voorbereidingen. De cel KLI die verantwoordelijk is voor de aankopen zal haar aanpak t.a.v. duurzame aankopen, gezamenlijke papieraankopen en publicaties, verderzetten. Ze zal een diagnose stellen van interne en externe afdrukken. Bijzondere aandacht zal gaan naar de soorten papier en inkt die voor publicaties worden gebruikt.
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 18 van 29
6.3
Energie
6.3.1 Resultaten 2010: Het energieverbruik van het gebouw dat Belspo en KAOW sinds 2010 betrekken, verloopt via drie vectoren: - gas voor de drie gascondensatieketels van de verwarming, - elektriciteit voor de verlichting en de kantoormachines (pc’s, printers, kopieertoestelen), - elektriciteit voor de productie van ijswater (airconditioning), de pulsieluchtgroepen en de afzuigkappen.
Grafiek 6. Evolutie van het reële en genormaliseerde verbruik van stookolie (2009) of gas (2010-2011) per verwarmde m² (in rood: indicatie van de evolutie van het genormaliseerd verbruik t.o.v. het voorgaande jaar)
De verwarming wordt volledig beheerd door de property manager van het gebouw. De milieucoördinator gaat bij de eigenaar na of de verwarmingsketels elk jaar, zoals voorgeschreven, door een erkend technicus worden geïnspecteerd. Hij gaat ook na of alle technische installaties voldoen aan de geldende reglementering en aan de milieuvergunning. Het nieuwe gebouw is uitgerust met een performant HVAC-systeem (vooral dankzij het gecentraliseerde regelsysteem) en is beter geïsoleerd dan het oude gebouw. De verbruiksgegevens van de verwarming voor 2011 (zie grafiek 6) zijn afgeleid uit die voor het hele gebouw, naar rato van de oppervlakte die door Belspo, KAOW, DWTI en Belnet wordt gebruikt (51% van het gebouw). Het standaardverbruik per m² is door de verhuizing in 2010 gedaald (afbeelding 7). Dat valt te verklaren door het feit dat het nieuwe gebouw energiezuiniger is. Maar, nog niet alle verdiepingen van het gebouw waren in 2010 al in gebruik en verwarmd, wat de stijging van het genormaliseerd verbruik in 2011 kan verklaren.
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 19 van 29
Acties om de verwarming van het gebouw beter te beheren, worden geconcentreerd in een ECO News « dikke truien dag ». Hierin wordt herinnerd aan het gebruik van de ventiloconvectoren, het verbod op het gebruik van verwarmingstoestellen en elektrische ventilatoren, de publicatie op het intranet van een FAQ Gebouw en de voorstelling van de energiedoelstellingen van het MMS aan de nieuwe collega’s.
Grafiek 7. Evolutie van het elektriciteitsverbruik per VTE, privé elektriciteit en gemeenschappelijke elektriciteit + HVAC (in rood: indicatie evolutie verbruik privé elektriciteit t.o.v. het voorgaande jaar)
De lokalen worden hoofdzakelijk met TL5 HR-lampen met elektronische ballast (neonlampen die weinig energie verbruiken) of met spaarlampen (zuinig) verlicht. Een automatisch schakelsysteem dooft de lichten in het gebouw om 20 uur. In de sanitaire installaties wordt het licht geregeld met behulp van aanwezigheidsdetectoren. In de kantoren regelen lichtsensoren het verlichtingsvermogen op basis van het omgevingslicht. Het hele informaticapark, computers en printers hebben een screen saver en gaan in sluimerstand als het toestel een bepaalde tijd niet wordt gebruikt. De KLI-cel blijft alle medewerkers bewust maken van de goede praktijken die nodig zijn om energie te besparen, zoals het doven van de lichten of het uitschakelen van toestellen als men er niet is (affiches, Intranet). Er werd reeds een newsletter verstuurd met daarin een toelichting bij de centrale werking van de verlichting. Belspo heeft op elke etage aparte elektriciteitsmeters. Deze tellers meten het elektriciteitsverbruik in de privézones van het gebouw (stroomvoorziening verlichting, computers, printers, servers, etc.). Het elektriciteitsverbruik per VTE is door de verhuizing sterk gestegen (grafiek 7). De vastgestelde stijging zou kunnen worden verklaard door de grotere oppervlakte van het nieuwe gebouw en het hogere energieverbruik om die te verlichten. De toename van 2011 is waarschijnlijk te wijten aan een onderschatting van het elektriciteitsverbruik in 2010. Deze werd berekend op basis van het verbruik van de maanden na de verhuis. Er zijn ook aparte meters voor de elektriciteit van de gemeenschappelijke delen van het gebouw, alsook voor de airconditioning en luchtverversing (HVAC). De gegevens van het gemeenschappelijk elektriciteitsverbruik en HVAC van 2011 worden voorgesteld in grafiek 7 en zijn afgeleid uit de gegevens voor het hele gebouw in verhouding tot de ruimte die wordt bezet door Belspo, KAOW, DWTI en Belnet (51% van het gebouw). - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 20 van 29
De cel KLI kijkt de energiefacturen na en heeft de property manager een herberekening van de gas- en elektriciteitsfacturen voorgesteld. De property manager heeft meegedeeld dat de elektriciteit 100% hernieuwbaar is.8 De cel KLI heeft vastgesteld dat de energieprestaties van het gebouw slechter waren dan voorzien was bij de ingebruikname van het gebouw (211 kWh/m² in plaats van 158 kWh/m²). De property manager en de Regie der Gebouwen werden aangeschreven om dit verschil van 33% toe te lichten.
6.3.2 Vooruitzichten cyclus 2012 – 2014: We blijven het energieverbruik in het nieuwe gebouw van dichtbij volgen om het basispatroon in kaart te brengen en om na te gaan of wij onze doelstellingen kunnen aanhouden of moeten bijsturen.
6.4
C02 -emissie
Grafiek 8. Berekening van de CO2 –emissie door het gebouw, dienstwagens en dienstreizen
In 2011 kwam de CO2-uitstoot ten gevolge van het energieverbruik voor de verwarming, de elektriciteit, de brandstof voor de dienstvoertuigen en de dienstreizen overeen met 462 ton9 eq CO2 (grafiek 8). De CO2 emissies gelinkt aan het vervoer van medewerkers in het kader van hun buitenlandse zendingen, werden mee opgenomen vanaf 2010 en de emissies i.v.m. gemeenschappelijk elektriciteitsverbruik en HVAC vanaf 201110 .
8
100% hernieuwbare energie van Electrabel. Het certificaat ‘hernieuwbare energie’ geeft aan dat Electrabel garandeert dat het voor de aangegeven leverperiode certificaten voor hernieuwbare energie heeft aangekocht voor 100% van het totale elektriciteitsverbruik van het gebouw. TÜV SÜD heeft dit gecertifieerd. 9 Stookolie: 0,291 kg CO2/kWh. Gas: 0,217 kg CO2/kWh. Gewone elektriciteit: 0,403 kg CO2/kWh. Groene stroom: 0,026 kg CO2/kWh. Diesel: 2,688 kg CO2/l. Benzine: 2,3 kg CO2/l. Bron: FOD Milieu. 10 Opmerking: de vorige milieuverklaring bevatte een fout. De CO2-emissies voor 2010 bedroegen 473 t eq CO2. - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 21 van 29
6.5
Afval
Het afval bestaat uit zes soorten. Wij proberen om minder afval te produceren en voor elk soort afval de beste verwerkingsoplossing te vinden (tabel 4). Tabel 4. Soorten afval en verwerkingsoplossingen Soorten afval Restafval Gesorteerd papier en karton Gesorteerd plastic en blikjes Gesorteerd glas Gesorteerd TetraPak Specifiek afval (elektrisch, elektronisch, gevaarlijk afval enz.).
Verwerkingsoplossingen Opgehaald door gespecialiseerde verwerkingsfirma; recyclage van gesorteerd afval Opgehaald door Brussel-Net Inlevering containerpark
6.5.1 Doelstellingen 201111 : In 2011 heeft de milieucoördinator de nieuwe manier van sorteren meermaals meegedeeld en in herinnering gebracht met inbegrip van het KAOW-personeel. Affiches werden opgehangen bij de inzamelpunten en er werden nieuwe inzamelpunten (glas en TetraPak) geplaatst in alle keukens. Het gebruik van plastic bekers werd verboden op de verdiepingen. Het onderhoudspersoneel heeft de ‘slechte sorteerders’ gesensibiliseerd door briefjes op de desbetreffende bureaus achter te laten. Ten slotte heeft Belspo het project « No waste lunch » ingeschreven voor de Europese week van de afvalvermindering. 21 collega’s hebben aan deze zerowaste lunch deelgenomen en hebben tips uitgewisseld om hun afvalvolume zowel op kantoor als thuis te verminderen.
Afbeelding 2. De verzamelbakken voor papier/karton, plastic en blikjes.
In 2010 wijst de follow-up van de afvalproductie op een daling (grafiek 9). De doelstelling om het restafval met 1% te verminderen, werd behaald. Merk op dat de berekeningswijze van deze indicatoren werd gewijzigd in 2010.12 11
De onder dit punt voorgestelde indicatoren betreffen het personeel van Belspo, DWTI en KAOW. Sinds 2010 worden de afvalzakken met de hand geteld en hun gemiddelde gewicht bedraagt 3,05 kg/zak restafval, 4,58 kg/zak blikjes, 2,08 kg/zak plastic en 11,40 kg/zak papier. Vóór 2010 werd het gemiddelde gewicht van de zakken geschat op 6 kg/zak restafval en 2,5 kg/zak PMD; papier- en kartonafval werd bij de ophaling gemeten. - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
12
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 22 van 29
Grafiek 9. Evolutie van de hoeveelheid afval per VTE (in rood: indicatie van de evolutie van het restafval t.o.v. het voorgaande jaar ; doelstelling = -1%)
6.5.2 Vooruitzichten cyclus 2012 – 2014: Belspo zal de bewustmakingsacties blijven volhouden om de hoeveelheid afval terug te dringen en het recycleren aan te moedigen. De onderhoudsploeg zal hierbij betrokken worden.
6.6
Water
6.6.1 Resultaten 2011: De gegevens voorgesteld in grafiek 10 worden sinds 2010 in mindering gebracht van de teller van het ganse gebouw, in verhouding tot de oppervlakte die bezet wordt door Belspo, KAOW, DWTI en Belnet (51% van het gebouw). Ze omvatten zowel het waterverbruik voor het sanitair als het watergebruik door het HVAC circuit. In 2010 waren echter nog niet alle verdiepingen van het gebouw in gebruik, wat de stijging van het waterverbruik in 2011 kan verklaren. Er werd extra aandacht besteed aan het bestrijden van lekken, het gebruik van onderhoudsproducten die geen of weinig water nodig hebben, het hangen van posters in de toiletten en het gebruik van een vaatwasser die weinig water verbruikt.
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 23 van 29
Grafiek 10. Evolutie van het waterverbruik (in m³) per VTE (in rood: indicatie evolutie t.o.v. voorgaand jaar)
6.6.2 Vooruitzichten 2011 – 2012: Net als voor energie hebben wij beslist om het verbruik tijdens de volgende cyclus te monitoren om tot een basispatroon te komen en na te gaan of wij onze doelstellingen kunnen aanhouden of moeten bijsturen.
6.7
Aankopen
Wij besteden heel wat aandacht aan aankopen omdat daarvoor grondstoffen worden verbruikt en afval wordt geproduceerd. Daarom zetten wij met betrekking tot het thema 'aankopen' een aantal acties op het getouw. Communiceren over aankopen kan helpen om mensen bewust te maken. Door een coherent aankoopbeleid uit te stippelen dat aansluit bij onze waarden, maken wij intern en extern duidelijk waarvoor onze instelling staat. Daarom kopen wij ook bewust voor een deel fair trade-producten met het Max Havelaar-keurmerk, zoals koffie.
6.7.1 Resultaten 2011: De cel KLI staat sinds 2011 in voor de aankopen. De aankoopverantwoordelijke verzorgt de vele goederenaankopen (koelkasten, wasmachine, droogkast, kapstokken, bureaumateriaal, meubels, voertuigen, papier,...) en diensten (reiniging tapijten en ramen, leasing waterfonteinen en kopieerapparaten,...). Hierbij wordt systematisch nagedacht over de integratie van milieuclausules of duurzame ontwikkeling bij de opmaak van een bestek. De aankoopverantwoordelijke bestudeerd steeds de alternatieve mogelijkheden binnen en naast de CMS-FOR catalogus. Een tabel wordt bijgehouden met daarin een opvolging van de aankopen. - Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 24 van 29
Merk op dat de aankoop van papier volledig herzien werd en er voor gezorgd heeft dat men kon kiezen voor een papier van zeer hoge milieukwaliteiten aan een redelijke prijs (zie punt 6.2.1). Belspo werd gekozen door het BIM om gratis coaching te ontvangen rond het thema “duurzame voeding op het werk”. Er werd ook nagedacht over drank- en snoepautomaten, koffie- en theeverdeling, sandwiches die opgediend worden bij recepties etc. Er werden contacten gelegd met leveranciers van alternatieve voeding (natuurlijk, biologisch, fair trade). Met betrekking tot de KAOW vond een eerste inventarisatie van de aankopen plaats. De KAOW heeft gekozen voor Max Havelaar koffie en fair trade suiker. De suiker en koekjes worden in bulk aangekocht (zonder individuele verpakking). De KAOW gebruikt PEFC-papier. De financiële dienst beheert de overheidsopdrachten m.b.t. de aankopen gemaakt door de FWI’s. De cel overheidsopdrachten van de financiële dienst (Legproc) ziet toe op alle dossiers in verband met overheidsopdrachten en dit met behulp van een online database.
6.7.2 Vooruitzichten cyclus 2012 – 2014: De cel KLI zal samenwerken met de financiële dienst om duidelijke richtlijnen op te stellen bij de integratie van duurzaamheidscriteria bij de overheidsopdrachten, zowel bij Belspo als de FWI’s. Een aankoopprocedure zal worden opgesteld. Deze zal definiëren hoe en door wie de aankopen worden uitgevoerd. Voor aankopen die niet worden toegewezen aan de cel KLI, zal een advies worden opgesteld dat moet leiden tot de aankoop van duurzame producten. De aankoopindicatoren zullen gedefinieerd en gemeten worden. De aankooptabel zal worden aangevuld: een groene vlag zal geplaatst worden bij de rijen van de tabel die betrekking hebben tot groene aankopen. Een catalogus voor intern gebruik met de producten van het economaat wordt beschikbaar gesteld op het intranet. De groene producten worden hierin apart aangeduid als “groen”. Met behulp van het Green Team zullen de acties ter bevordering van duurzame voeding verder gezet worden: verspreiden fair trade chocolade eitjes en speculaas, middag van de duurzame voeding, keuze van nieuwe leveranciers, etc.
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 25 van 29
6.8
Communicatie
6.8.1 Resultaten 2011: De communicatie over milieukwesties is bij een vrijwillige aanpak cruciaal. Intern communiceert de KLI-cel via de extranetsite ‘kwaliteit-milieu’, met thematische nieuwsbrieven en door acties te organiseren. In 2011 betrof de interne communicatie i.v.m. milieumateries de thema’s energie, sorteren, mobiliteit (vervoersplan, pollutiepiekplan, promotie Villo) en duurzame voeding. De milieucoördinator heeft in de loop van het jaar 21 nieuwsbrieven verspreid. De dag van de duurzame ontwikkeling had duurzame voeding als thema. De 36 deelnemers luisterden naar een wetenschapster die een uiteenzetting gaf over troposferische ozon, bekeken de documentaire LoveMEATender over vleesconsumptie, namen deel aan een geanimeerd debat georganiseerd door EVA en hebben samen duurzaam gelunched. Ter verderzetting van deze actie, hebben we een « no waste lunch » georganiseerd. De 16 deelnemers werden aangemoedigd om geen afval te produceren bij hun lunch. Informatieve panelen en communicatiemateriaal werd ter beschikking gesteld in het lokaal, waar symbolisch alle vuilbakken waren weggehaald. De deelnemers ontvingen een herbruikbare thermos om hen te bedanken voor hun inspanning en als motivatie om verder te gaan op deze weg. Een groep vrijwilligers (Green Team) komende uit de verschillende diensten, werd opgericht door de cel KLI. Naar buiten toe vormt de milieuverklaring de hoeksteen van de communicatie. Ze wordt gepubliceerd op de homepage van onze internetsite. Elk jaar kan iedereen die dat wil, daar nagaan hoe het MMS zich ontwikkelt. Het EMAS-logo prijkt op de briefhoofden gericht aan externe correspondenten en in het driemaandelijkse infomagazine voor het brede publiek Science connection (oplage 28.000 exemplaren).
6.8.2 Vooruitzichten cyclus 2012 – 2014: Het Green Team komt minimum 4 keer per jaar samen om ideeën uit te wisselen over bepaalde thema’s (papier, mobiliteit, voeding, afval). Het doel van deze vergaderingen is de interne milieucommunicatie en de informatie i.v.m. de EMAS-doelstellingen te dynamiseren. De dag van de duurzame ontwikkeling zal draaien rond het thema duurzame voeding. De volgende milieuverklaring komt uit in juni 2013.
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 26 van 29
6.9
Biodiversiteit
Het Platinum gebouw bedekt een bebouwde oppervlakte van 3800m² . Het plat dak van 800 m² boven de vergaderzalen van Belspo en de bibliotheek werd uitgerust met een substraat en bezaaid met een sedummengsel om zo een extensief groendak te bevorderen. Een groene ruimte van 1000 m² (binnenplaats en tuin) sluit aan op het gebouw.
6.10 Missies Binnen de activiteiten van de DG ‘Onderzoeksprogramma’s en Lucht- en Ruimtevaarttoepassingen’ kan Belspo een positieve invloed op het milieu uitoefenen via de programma’s waarin ze participeert of via welke ze actief is. En ook via de DG ‘Internationale en Interfederale Coördinatie & Wetenschappelijke Indicatoren’ kan Belspo de zorg voor het milieu internationaal aanwakkeren, vooral door middel van de internationale overeenkomsten die het afsluit of die het in naam van het hele land implementeert. De dienst Indicatoren kan deze dimensie in bepaalde statistieken opnemen en zo helpen om de externe effecten die door ondernemingen en overheidsdiensten die in de onderzoeksector actief zijn, gegenereerd worden, in cijfers te kwantificeren. Maar afgezien van het onderzoeksprogramma Duurzame Ontwikkeling, gefinancierd voor een bedrag van ongeveer 12 miljoen euro per jaar, is het bijzonder moeilijk om de gevolgen voor het milieu in te schatten. Belspo beschikt niet over een analytische methode om projecten, programma’s en overeenkomsten in te delen volgens hun impact op het milieu. Belspo beschikt trouwens evenmin over een methode om de indirecte impact op het milieu te controleren. Toch zijn er twee manieren om na te gaan of een missie van Belspo een positieve invloed op het milieu heeft: • Binnen de rapportering aan de Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling (ICDO) beschrijft Belspo elk jaar de nieuwe onderzoeksprogramma’s of –projecten die betrekking hebben op duurzame ontwikkeling. Ook wordt een lijst opgemaakt van initiatieven zoals bewustmakingscampagnes en het uitwisselen van informatie om duurzame ontwikkeling te bevorderen. • Elke beslissing die de goedkeuring moet krijgen van de Ministerraad, wordt aan een duurzaamheidstest onderworpen. De programma’s die Belspo beheert, vallen in deze categorie. Deze test wordt in 2012 aangepast, maar is toch al een eerste poging om het duurzame karakter van de geplande acties in een globaal standpunt in te passen. Door haar inspanningen om wetenschappelijke kennis in overzeese gebieden te ontwikkelen, beschikt de KAOW over de mogelijkheid om het milieu positief te beïnvloeden.
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 27 van 29
6.11 Invloeden De hoofdmissies van Belspo en van KAOW zorgen voor contacten met heel wat partners. De medewerkers van Belspo en van KAOW kunnen tijdens deze contacten door hun gesprekken en/of door hun houding invloed op deze partners uitoefenen. Zo kunnen wij een voortrekkersrol spelen en het besef aanwakkeren dat het belangrijk is om bij alle keuzes die wij maken en in alles wat wij doen, rekening te houden met het milieu. Sinds 2006 hebben de milieucoördinator en de dienst Communicatie van Belspo elke kans benut om de medewerkers en externe contactpersonen te informeren over en bewust te maken van de zorg voor het milieu. Daarbij hebben zij op heel uiteenlopende manieren gecommuniceerd: als deelnemer aan conferenties en colloquia, maar ook als spreker; zij hebben meegewerkt aan een tv-uitzending over 'milieuvriendelijk wetenschapsbeleid'; er is een artikel verschenen in het tijdschrift voor ambtenaren enz. Zij hebben verschillende acties ondernomen die onrechtstreeks een impact op het milieu hadden (onderzoekers die wij steunen, aanzetten om het openbaar vervoer te gebruiken, poolbasis met nul uitstoot enz.). Verschillende diensten hebben de aanbevelingen van de ICDO gebruikt om buiten het kader van het voorzitterschap evenementen te organiseren. Daarnaast biedt de milieucoördinator steun aan takken van Belspo die nog niet binnen EMAS vallen, om op hun vraag het milieubewustzijn in de instelling te ontwikkelen en te stimuleren. Merk op dat het het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie reeds het label Ecodynamische onderneming 1* bezitten. Het Koninklijk Meteorologisch Instituut van België is kandidaat Ecodynamische onderneming. In de toekomst wil de KLI-cel nog meer duurzame evenementen organiseren in samenwerking met de communicatiedienst en met de steun van de wetenschappelijke instellingen die een milieubewustzijn willen ontwikkelen. Een leidraad voor de organisatie van duurzame evenementen wordt voorbereid. In samenwerking met de leden van de ICDO, zal de KLI-cel in 2012-2014 meewerken aan het volgende federale plan voor duurzame ontwikkeling en de langetermijnvisie van het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling.
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
MILIEUVERKLARING 2012
29/06/2012 Pagina 28 van 29
7
Valideringsverklaring
AIB-Vinçotte International N.V., EMAS-milieuverificateur met registratienummer BE-V-0016, geaccrediteerd voor de volgende activiteiten 10, 11, 13, 16, 18, 19, 20 (excl. 20.51), 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30.2, 30.9, 31, 32, 33, 35, 36, 37, 38, 39, 41, 42, 43, 45, 46, 47, 49, 52, 53, 58, 59, 60, 70, 71, 74, 79, 80, 81, 82, 84, 85, 86, 87, 88, 90, 94, 95, 96, 99 (NACE-code), verklaart dat hij heeft geverifieerd of de hele organisatie zoals vermeld in de bijgewerkte milieuverklaring 2012 van het Federaal Wetenschapsbeleid (Belspo), voldoet aan alle eisen van verordening (EG) nr. 1221/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2009 inzake de vrijwillige deelname van organisaties aan een communautair milieubeheer- en milieuauditsysteem (EMAS). Met de ondertekening van deze verklaring, verklaar ik dat: -
de verificatie en validering volledig overeenkomstig de voorschriften van de verordening (EG) nr. 1221/2009 zijn uitgevoerd, uit het resultaat van de verificatie en validering blijkt dat er geen aanwijzingen zijn dat niet aan de toepasselijke wettelijke milieuvoorschriften is voldaan, de gegevens en de informatie van de bijgewerkte milieuverklaring 2012 van het Federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) geven een betrouwbaar, geloofwaardig en juist beeld van alle activiteiten van de organisatie binnen de in de milieuverklaring vermelde reikwijdte.
Dit document is geen EMAS-registratie. De EMAS-registratie kan alleen worden gedaan door een bevoegde instantie in de zin van verordening (EG) nr. 1221/2009. Dit document wordt niet gebruikt als een zelfstandig stuk openbare communicatie. Gedaan te Brussel op …/…/2012
Handtekening
ir. Paul OLIVIER Voorzitter Certificatiecommissie
- Verklaring beschikbaar op www.belspo.be -
Louizalaan 231 - 1050 Brussel T 32 2 238 34 11 - F 32 2 230 59 12 www.belspo.be Milieucoördinatie:
[email protected] [email protected]