Bijen Monitor Hoe hoog is de temperatuur in een bijenkast en buiten de kast? Hoe hoog is de luchtvochtigheid in een bijenkast? Hoe zwaar wordt een bijenkast als de bijen honing gaan aanmaken of juist als ze uitvliegen? Wanneer gaan de bijen vliegen en wanneer schijnt de zon op de kast? Bovenstaande vragen zijn nu niet bepaald vragen waar je dagelijks bij stil staat. Toch is het best eens leuk om het te weten. Maar om in de buurt te komen bij een bijenkast waar zo'n 10000 bijen inzitten is niet bepaald een aanrader. Sinds kort kunnen we antwoord krijgen op bovenstaande vragen. Paul Weterings grenst met zijn tuin aan imker Aad Wolvers, en heeft een hobby om met computer gestuurde elektronica en sensors op bovenstaande vragen een antwoord te krijgen. Hij is heeft sensors geplaatst in een bijenkast.
Figure 1. De computer die de sensoren bedient
Het leuke hiervan is, dat wij als tuinders mee kunnen kijken. Op de website staat in de Nieuwskolom onderaan de "bijenmonitor". Klikt u op de "bijenmonitor" dan ziet u wat de sensors aan waarden registreren.
Figure 2. De computer op de bijenkast gemonteerd, met een zonnepaneeltje.
Een korte uitleg wat ieder waarde inhoud volgt hieronder, alle termen zijn in het Engels omdat dit nu eenmaal de taal van het internet is, maar waar nodig is dit vertaald naar begrijpelijk Nederlands. De link op de elsgeest.nl website is deze link naar de monitor pagina: https://thingspeak.com/channels/31903 In de kast zitten zes ‘ramen’, het middelste raam en ook nog eens in het midden van het raam zit een speciale sensor die drie waarden meet; luchtvochtigheid, temperatuur en barometrische luchtdruk.
Figure 3. De sensors op het middelste raam
Behalve die sensor zijn er buiten de kast ook nog sensors die gewicht, (buiten) temperatuur en beweging registreren.
Figure 4: Aad plaatst de bijen
UV Light De eerste grafiek die we tegen komen heet ‘UV Light’, dit staat voor UltaViolet licht. Dat is de straling van de zon waar je bruin van wordt, die is er echt alleen als de zon te zien is. Uit onderzoek blijkt dat Bijen hier op reageren en hopelijk kunnen we nu zien hoe!
We zien hier van links naar rechts het tijdsveloop van de afgelopen 2 dagen, helemaal links de middag en avond van de 17e mei, dan om middernacht zien we dat het 18 mei wordt (“18 May” staat er) en vervolgens verder naar rechts tot we helemaal aan het einde zo ongeveer tot 10 uur in de avond komen (het tijstip van het schrijven van dit verhaal). Omdat we natuurlijk niet elk uur in de leganda kunnen laten zien, zie je op de X as van de grafiek alleen om de 8 uur de tijd vermeld, en op de Y as de waarde van de meting. Elk half uur worden de waarden gemeten en via het internet naar de website toe gestuurd. Elk ronde stip die je ziet in de grafiek is dus een half uur… In het UV licht plaatje zien we niet zo veel: Hoe hoger de waarde hoe meer direkt zonlicht de sensor zag. We kunnen in bovenstaand plaatje zien dat gisteren de zon scheen, maar dat het vandaag de hele dag bewolkt is geweest, want we hebben hele lage waarden tussen 8:00 en 16:00 uur… Rechts van het UV icht zien we een wijzerplaat met hier op de huidige waarde van de luchtvochtigheid (Humidity ) in het midden van de kast.
Dit is altijd een percentage, zo is bijvoorbeeld de gemiddelde luchtvochtigheid in een good doorlucht huis tussen de 40% en 60% en zul je zien dat in een kas de luchtvochtigheid vaak richting de 100% gaat!
Bees on deck De volgende waarde is een bewegingssensor, net zoals je misschien thuis hebt om ‘s nachts automatisch het licht aan te doen als je laat thuiskomt. Deze sensor is gericht op de ‘landingsplank’ aan de voorkantvan de bijenkast, waar de bijen de kast in en uitgaan. Zo kunnen we dus zien of de bijen ‘bezig’zijn of lekker liggen te slapen! Een waarde van 1 houd in dat er acttiviteit is gesignaleerd en als er een 0 te zien is, is het rustig op de plank… We zien dus hieronder dat er wat activiteit was rond 20:00 uur.
Humidity Ik had het al eerder over de luchtvochtigheid, het klokje liet ons de meest recente waarde zien. Maar natuurlijk kunnen we ook in een grafiek ‘terug in de tijd kijken’. Overigens; om van een exact punt de tijd en waarde te weten, kun je er met de muiscursor op gaan staan. Dat ziet er zo uit:
We zien hier iets heel leuks… je ziet dat op het punt wat is gekozen de luchtvochtigheid om kwart over 7 in de avond (19:15) en de waarde is een dikke 81 procent. Maar direct daarna keldert de luchtvochtigheid (naar ongeveer 55%) en dat alles binnen en half uur! Wat is hier nu aan de hand: dit is een heel speciaal moment: de bijen zijn om 19:15 namelijk voor het eerst in de kast gegaan. We zien dus eerst (links)de waarden van een ‘lege kast’, en na 19:15 wat de bijen precies doen met
luchtvochtigheid! We kunnen voorzichtig concluderen dan bijen net als mensen ook liever niet al te veel vocht in de lucht hebben en daar blijkbaar prima (en snel) iets tegen kunnen doen!
Internal temperature Nog zo’n leuke grafiek die flink veranderd nadat de bijen om 19:15 de kast in zijn gegaan: de temperatuur in het midden van de kast.
We zien hier dat het in de kast, vlak voordat de bijen er in gingen de temperatuur 13.8 graden celcius was. Nadat de bijen in de kast zijn gaan wonen is de temperatuur flink gestegen naar 35.5 graden!
We kunnen duidelijk zien dat de bijen eens flink de kachel hebben aangegooid! Iets verder in dit verhaal zullen we dit ook nog met de buitentemperatuur vergelijken.
Barometric Pressure De volgende grafiek is de luchtdruk. Niet dat bijen hier nu zo veel invloed op uitoefenen, maar zo zien we wel de waarden net als bij een barometer; wordt het mooi weer of gaat het regenen!
Onze grafiek hierboven laat zien dat de luchtdruk de afgelopen paar dagen flink gedaald is. Dat klopt, gisteren was het zonnig en vandaag hadden we regen!
External temperature Natuurlijk willen de binnentemperatuur graag vergelijken met een buiten temperatuur, dus ook buiten de kast hebben we een tweede temperatuursensor, en we kunnen zelfs de twee metingen op elkaar leggen zodat we heel mooi de verschillen kunnen zien:
Hier kunnen we heel goed zien wat de bijen voor invloed hebben op de temperatuur binnen de kast (rood), buiten de kast is het in de avond al flink koud (blauw, zo’n 10 graden), maar binnen houden de bijen het lekker warm (35.5 graden) sinds ze er in zijn gaan wonen om 19:15. Wel 25 graden verschil! Let ook vooral op dat de binnen temperatuur prachtig constant is, bijen zijn hier erg goed in…
Weight Nu willen we ook nog graag weten wat er allemaal met het gewicht van de kast plus de bijen en hopelijk ook honing aan de hand is. Daarvoor gebruiken we een ‘load cell’, zeg maar bijna dezelfde manier van wegen als een digitale weegschaal waar je thuis op staat.
Figure 5. Testen met de loadcell, en wat oude harddisks om te wegen
Hieronder een voorbeeld van het gewicht in kilos van de bijenkast, we zien links het gewicht van een lege kast, zo’n 14 kilo. Dan een dipje om een uurtje of 18:00 als er aan de kast wordt gewerkt om de bijen er in te doen, en daarna gaat de kast ineens van 13.7 naar 21.16 kilo… er is dus zo’n 7 kilo aan bijen in de kast gaan wonen!
Battery level De laatste grafiek die we kunnen zien, is meer voor onderhoud en zegt ons niet zo veel over de bijen. Hier zien we hoe vol de lithium batterij is die door het zonnepaneel wordt opgeladen. Op zonnige dagen zien we die zelfs tot boven de 100% gaan, maar als er een poos geen zon is verliezen we zo’n 1% per 3 uur, en onder de 50% houd alles op… we weten dus dat we ongeveer 50*3 uur = 150 uur/24 = dikke 6 dagen zonder zon kunnen doorgaan. Hopen maar dat we een mooie zomer hebben!
