Bijeenkomst CO2 en Venlow Energy Kas Venlow Energy kas 2 juli 2012 Frank Kempkes, Jan Janse
Ons energiegebruik (warmte)
Redenen om warmte in de kas te brengen 1. 2. 3. 4. 5.
Setpoint verwarmen handhaven Gewas activeren verdamping stimuleren Ontvochtigen CO2 produceren Vruchten “eraf” stoken
2, 3, 4 en 5 is meestal minimumbuis erin en raam open
tomatenteelt december – november ca. 32-38 m3/m2 Hoe dit gebruik terug te brengen?
Het Concept Venlow Energy kas
Het Nieuwe Telen (HNT) tomaat (2009) HNT: stappenplan ● Isolatiegraad verhogen ● Ontvochtigen met geforceerde inbreng buitenlucht ● Aangepast teeltconcept
Resultaat: gebruik ca. 23 m3/m2
dat moet beter
Doel: een jaarrondteelt met een energiegebruik van 16 m3/m2 bij een marktconforme gewasproductie
Het Concept Venlow Energy kas: beïnvloeden energiebalans
Verlies beperken door…
Meer isoleren 1,2,3, schermen Lek van kas beperken Kouder telen Verschuiving teeltseizoen Energiezuinig ontvochtigen “gratis” energietoevoer verhogen
Meer licht in de kas (kwantiteit) ● Constructie lichter maken (max +5%) ● Kasdek schoon houden (tot 10%)
Minder installaties (1-3%)
Het Concept Venlow Energy kas:
Hoe zo hoog mogelijke isolatie van de kas Dubbel glas ● Transmissie bijna gelijk aan standaard tuindersglas 3 x AR, 1 x low emission τhem 0.80 i.p.v. 0.82
Nieuw teeltconcept “Het nieuwe telen”+ ● Nog maar 1 scherm ● Rustig stoken (met het klimaat mee, denken uit plantprocessen)
● Geen minimumbuis
Ontvochtiging met warmteterugwinning (regain)
Energiegebruik cumulatief 2011 & 2012
t/m week 25 53% lager gebruik dan “zuinige” praktijk
Energiegebruik per week 2011 totaal besparing (I) besparing (II) venlow
16.3
48
54
schatting
15.8
49
56
praktijk (I)
31.2
12
Praktijk (II) 35.5
Besparing ten opzichte van de praktijk
zomer: teelt concept+CO2 van OCAP
Winter: dubbel glas
Verwarmingssysteem: dag met laagste buistemperaturen in week 21 (25 mei)
Venlow (V) versus Praktijk (P) geen minimumbuis in Venlow 40
mninmum buistemperaturen van week 21
[o C]
buisr V master V slave V buisr P groeib P
35 30 25 20 15 10 5 0
4
8
12
Daggebruik venlow 12m3/ha.
16
20
Verwarmingssysteem: buistemperaturen week 21 gesorteerd
Venlow (V) versus Praktijk (P) minimaal 15 oC lager
50
jaarbelastingduurkromme gerealiseerde buistemperaturen van week 21
[o C]
buisr V master V slave V buisr P groeib P
40 30 20 10 0
20
40
60
80
100
120
140
160
Verwarmingssysteem: buistemperaturen vanaf 13 januari
Buisrail 80 v 2700 uur Groeibuis 2200 v 1000 uur o
60
jaarbelastingduurkromme gerealiseerde buistemperaturen van 13 januari - 1 juli
[ C]
buisr V 50
master V slave V
40
buisr P groeib P
30 20 10 0
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
Ontvochtiging
2012 minder draaiuren (ca. 100) door andere strategie 2012 t/m week 26 710 draaiuren 100
[Hz & %] 2011 2012
80
60
40
20
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500 [uren]
Werking warmtewisselaar (5 mei)
Minimum debiet ventilatoren ingesteld op 25% ivm werking warmtewisselaar
● T afvoer 17.8 oC ● T buiten 8.2 oC ● T meng 16.1 oC
} }
82% voelbare warmte
[o C] 25 20 15 t hoog t afvoer t meng V1 & V2 vrij t buiten
10 5 0
4
8
12
16
20
Ons energiegebruik (warmte)
Redenen om warmte in de kas te brengen 1. 2. 3. 4. 5.
Setpoint verwarmen handhaven Gewas activeren verdamping stimuleren Ontvochtigen
Venlow
↓ X
≈
CO2 produceren
X
Vruchten eraf stoken
X
1. minimaliseren door goede isolatie 2. nooit “bewust” ingezet verwarmings- en ontvochtigingssysteem creëren wel luchtbeweging 3. grootste deel van het jaar vrijwel energieneutraal wel elektriciteit en er moet verschil in abs. vocht zijn 4. bij gebruik van 0.1 m3/m2/week: externe bron noodzaak 5. heteluchtverwarming (lage temperaturen) geen vertraging
Ons energiegebruik (warmte) Tomatenteelt dec – nov ca. 14 a 15 m3/m2 warmte kan
● Niet alleen door hoge isolatie ● Geen minimumbuis ● Energiezuinige ontvochtiging ● Externe CO2 bron ● Wel toename in elektriciteitsgebruik (5 a 6 kWh)
Wat is morgen toepasbaar: ● Wees kritisch met minimumbuis en of
minimumraam. De 35 oC of 10% raam van vandaag heeft morgen een heel ander effect
Nadelen
noord
zuid
Nadelen
Extreem laag energiegebruik in de zomer ca. 0.1
m3/m2/week zeer weinig CO2 (180 gram/m2/week) uit eigen bron beschikbaar
Alternatieve CO2 bron noodzakelijk Verschuiving van warmte naar kWh (elektriciteit) Kas koelt langzaam af (is voor het huidige teeltregiem nadelig)
Ervaringen met gewas in 2012
Vrijwel steeds prima gewasstand; plant is in balans Minimaal bladrandjes, open gewas Ziekten (Botrytis) en plagen geen probleem
Productie 2011
Prima productie in Venlow Energy kas
Productie 2011 vs 2012
In week 25 ligt productie weer gelijk met vorig jaar
Vergelijking Venlow met referentie (= CO2-proef) 2012
Lichttransmissie in Venlow Energy kas rond 5% lager 0.8 °C hogere etmaaltemperatuur 1.3 tros meer Langer blad (+ 3 cm) Dikkere stengel (+1.5 mm) Lager vruchtgewicht (ook door hogere stengeldichtheid) Ruim 3 kg meer geoogst met zeer weinig energie
Leerpunten
Vorig jaar iets te snel extra stengels aangemaakt: dit jaar 1 week later
Tegen einde teelt geen stengels op grond i.v.m. Botrytis Zonder minimumbuis gaat goed Groeibuis niet noodzakelijk voor snelle afrijping Met minimum aan energie toch hoge productie mogelijk
