BIJEENKOMST 1- KENNISMAKING Doelstellingen •
kennismaken met groepswerker en groepsleden
•
afspraken maken in groep
•
een eerste gevoel van rust, vertrouwen en veiligheid creëren
•
kennismaken met het thema budgetteren
•
aanzetten tot een verdere programmabepaling
Materiaal •
voor elke deelnemer papier en pen
•
fotoronde: foto’s met een spaarvarken, deurwaarder, bankkaart, hoop geld, winkelkar, overschrijving, kredietkaarten, rekeningen, …
Onthaal De deelnemers welkom heten. Hen iets te drinken en knabbelen aanbieden.
Groepsafspraken maken + praktische afspraken overlopen Samen met de groep tot groepsafspraken komen. Praktische afspraken overlopen.
De fotoronde De groepswerkers laten enkele foto’s zien die (on)rechtstreeks betrekking hebben op geld of budget. De deelnemers maken er associaties op. De groepswerker schrijft de antwoorden op een grote flap. Voorbeelden van foto’s: een spaarvarken, een cartoon van een deurwaarder, een bankkaart, een hoop geld, een winkelkar, een overschrijving,…
Het laatste rondje Elke bijeenkomst wordt beëindigd met een rondje ter evaluatie. •
wie wil, kan vertellen wat hij van de bijeenkomst vond (positief en negatief, gemakkelijk en moeilijk)
1
•
of wat hij uit de bijeenkomst heeft ervaren of geleerd
•
eventuele vragen of ideeën naar een volgende sessie kunnen worden geformuleerd
BIJEENKOMST 2 – VERKENNING VAN EEN BUDGETGROEP Doelstellingen •
polsen naar motivatie en gemoedstoestand van de deelnemers
•
herhalen van de groepsafspraken
•
kennismaken met het thema budgetteren
Materiaal •
voor elke deelnemer pen en papier
•
voor elke deelnemer werkblad 1 - behoeftepeiling
•
flap-over
•
dikke stift
•
gevoelenskaartjes: foto’s met verschillende gevoelens op
Onthaal De deelnemers welkom heten. Hen iets te drinken en knabbelen aanbieden.
Gevoelenskaartjes Op tafel worden een heleboel afbeeldingen van pictogrammen met gevoelens uitgestald. De deelnemers worden uitgenodigd een kaartje te nemen waarin ze zich op dat moment het best kunnen in terug vinden en verwoorden kort waarom ze dat kaartje hebben uitgekozen. Bijvoorbeeld: nieuwsgierig, bedachtzaam, gesloten/verlegen, boos, bang, blij, gelukkig, verdrietig, chaotisch, slordig, sterk, kracht, gevoelig, … .
Brainstorm-ronde In het midden van een groot papier (flap-over) worden enkele begrippen/uitspraken rond het thema budgetteren geschreven. Via een rondje laten we deelnemers vertellen waaraan ze denken als ze dat woord horen. Het mag een uitleg zijn, het mag ook een link zijn. De groepswerker noteert de antwoorden op het papier. Begrippen die besproken worden:
2
•
budgetteren
•
inkomsten
•
uitgaven
Behoeftepeiling 1 De deelnemers krijgen werkblad 1 – behoeftepeiling. En bereiden de vragen individueel voor. Nadien brengen ze het in de groep: Vragen •
wat is budgetteren voor mij?
•
wat verwacht ik van de groepswerking?
•
waarrond wil ik zeker nog werken?
•
waarover wil ik zeker nog praten?
Het laatste rondje De bijeenkomst wordt beëindigd met een rondje ter evaluatie. •
wie wil, kan vertellen wat hij van de bijeenkomst vond (positief en negatief, gemakkelijk en moeilijk)
1
3
•
of wat hij uit de bijeenkomst heeft ervaren of geleerd.
•
eventuele vragen of ideeën naar een volgende sessie kunnen worden geformuleerd.
Zie werkblad 1 - behoeftepeiling
BIJEENKOMST 3 – INKOMSTEN EN UITGAVEN
Doelstellingen •
een overzicht krijgen van welke inkomsten er allemaal zijn
•
een overzicht krijgen van welke de eigen inkomsten zijn
•
het verschil tussen dagelijkse uitgaven en vaste kosten leren kennen
•
een inschatting maken van de eigen uitgaven
Materiaal •
voor elke deelnemer pen en papier
•
voor elke deelnemer werkblad 2 –inkomsten
•
voor elke deelnemer werkblad 3 - uitgaven
•
flap-over
•
dikke stift
Onthaal De deelnemers welkom heten. Hen iets te drinken en knabbelen aanbieden.
Opbouw inkomsten en uitgaven De groepswerker stelt onderstaande vragen aan de deelnemers. •
welke inkomsten heb je allemaal?
•
welke uitgaven heb je allemaal?
•
waar gaat veel/weinig geld naartoe?
•
waarop kan je besparen?
•
wat vind je belangrijk?
•
…
Tip Voorbeelden die tijdens de vorige bijeenkomst uit de behoeftepeiling kwamen, kunnen hier ingepast worden.
Inkomsten De groepswerker schrijft het woord INKOMSTEN op een flap. En vraagt aan de deelnemers welke inkomsten er allemaal zijn, deze worden opgeschreven. Nadien krijgt elke deelnemer het werkblad 2 - inkomsten 2 , nadien overlopen we in groep.
2
4
Zie werkblad 2 - inkomsten
Uitgaven 3 De groepswerker schrijft het woord UITGAVEN op een flap. En vraagt aan de deelnemers welke uitgaven er allemaal zijn, deze worden opgeschreven. Nadien krijgen de deelnemers werkblad 3 – uitgaven. Dit blad vullen de deelnemers in, de top 3 uitgaven wordt in groep besproken. Het laatste rondje De bijeenkomst wordt beëindigd met een rondje ter evaluatie. •
wie wil, kan vertellen wat hij van de bijeenkomst vond (positief en negatief, gemakkelijk en moeilijk)
33
5
•
of wat hij uit de bijeenkomst heeft ervaren of geleerd
•
eventuele vragen of ideeën naar een volgende sessie kunnen worden geformuleerd
Werkblad 3 - uitgaven
BIJEENKOMST 4 –UITGAVEN EN SPAREN Doelstellingen •
het verschil tussen dagelijkse uitgaven en vaste kosten leren kennen
•
spaargedrag en uitgaven op lange termijn/wensen bevragen
Materiaal •
voor elke deelnemer pen en papier
•
voor elke deelnemer werkblad 4 – uitgavenblad
•
voor elke deelnemer werkblad 5 – wensuitgaven en sparen
•
voor elke deelnemer gele en blauwe stift
Onthaal De deelnemers welkom heten. Hen iets te drinken en knabbelen aanbieden.
Overlopen van vorig verslag We bouwen verder op de twee oefeningen van vorige bijeenkomst. We overlopen de grote flap met inkomsten en de grote flap met uitgaven.
Uitgavenblad 4 De deelnemers krijgen het werkblad 4 – uitgavenblad. De bedoeling is om met twee kleuren een onderscheid te gaan maken tussen vaste kosten (geel) en dagelijkse kosten (blauw).
4
Zie werkblad 4 - uitgavenblad
6
Wensuitgaven en sparen 5 Wensuitgaven De deelnemers krijgen werkblad 5 – wensuitgaven en sparen. Ze vullen de eerste kolom (wensuitgaven) van het werkblad in. Nadien overlopen we de antwoorden in groep Sparen We gooien enkele vragen in de groep. •
wie spaart er wel/niet?
•
Hoe spaar je?
•
Waarom maak je die keuze?
•
Wie heeft jou het sparen ‘geleerd’? (van thuis uit, media, zelf,…)
•
Voor wat spaar je of zou je willen sparen?
Nu wordt de tweede kolom (sparen) van het werkblad 5 – wensuitgaven en sparen ingevuld. De antwoorden worden in groep overlopen.
Laatste rondje De bijeenkomst wordt beëindigd met een rondje ter evaluatie. •
wie wil, kan vertellen wat hij van de bijeenkomst vond (positief en negatief, gemakkelijk en moeilijk)
5
7
•
of wat hij uit de bijeenkomst heeft ervaren of geleerd
•
eventuele vragen of ideeën naar een volgende sessie kunnen worden geformuleerd
Zie werkblad 5 – wensuitgaven en sparen
BIJEENKOMST 5 –PRIORITEITEN KIEZEN Doelstellingen •
inzicht krijgen in eigen keuze van prioriteiten in uitgaven
•
inzicht krijgen in eigen hun bestedingspatroon
Onthaal De deelnemers welkom heten. Hen iets te drinken en knabbelen aanbieden.
Stellingenspel De deelnemers staan recht. De linkerkant van het lokaal betekent helemaal akkoord met de stelling, de rechterkant helemaal niet akkoord. De deelnemers kunnen ook kiezen voor een genuanceerde mening door ergens tussenin te gaan staan. Telkens een positie wordt ingenomen, vragen we dat elke deelnemer zijn motivering toelicht. 1. Ik koop elke maand (nieuwe) kledij. 2. Ik eet een maaltijd minder zodat ik zeker op stap kan gaan met mijn vrienden. 3. Ik heb tandpijn maar betaal eerst mijn factuur voor digitale tv in plaats van naar de tandarts te gaan. 4. Niemand weet dat ik in budgetbeheer zit. 5. Mijn kinderen hebben medezeggenschap in mijn uitgavenbesteding. 6. Voor een eigen huis ben ik bereid de helft van mijn inkomen af te staan. 7. Het geld dat ik terug trek van de belastingen gebruik ik voor extraatjes zoals op vakantie gaan, nieuwe kledij, accessoires voor huis of auto,… 8. Ik vind dat je elke maand 100 € moet kunnen opzij zetten. 9. Betalen van facturen is het laatste waar ik aan denk. 10. Als er 1000 € op mijn spaarrekening staat ben ik tevreden. De rest geef ik uit. Huiswerk De deelnemers zoeken tegen volgende week hun facturen, rekeningetjes, … bij elkaar. Als de deelnemers in begeleiding zitten, kan de maatschappelijk werker de facturen en rekeningen per deelnemer opzoeken tegen volgende week. Laatste rondje De bijeenkomst wordt beëindigd met een rondje ter evaluatie. •
wie wil, kan vertellen wat hij van de bijeenkomst vond (positief en negatief, gemakkelijk en moeilijk)
8
•
of wat hij uit de bijeenkomst heeft ervaren of geleerd
•
eventuele vragen of ideeën naar een volgende sessie kunnen worden geformuleerd
BIJEENKOMST 6 – DAGELIJKSE KOSTEN Doelstellingen •
inschatting maken van eigen dagelijkse uitgaven
•
inzicht krijgen in eigen bestedingspatroon
•
inzicht krijgen in eigen keuze van prioriteiten in uitgaven
Materiaal •
voor elke deelnemer pen en papier
•
voor elke deelnemer werkblad 6 – overzichtsblad inkomsten en uitgaven (2x)
•
voor elke deelnemer zijn eigen facturen en betalingen
Onthaal De deelnemers welkom heten. Hen iets te drinken en knabbelen aanbieden.
Schatting inkomsten en uitgaven 6 De deelnemers krijgen werkblad 6 – overzichtsblad inkomsten en uitgaven. Dit vullen ze voor zichzelf in. Hier is het belangrijk dat ze eerst een schatting maken. •
Welk inkomsten en uitgaven moeten zij zelf maken?
•
Wanneer maken ze deze inkomsten en uitgaven (jaarlijks, maandelijks, …)?
•
Hoeveel denken zij dat ze per post moeten betalen?
Als iedereen dit heeft ingevuld, deelt de groepswerker de persoonlijke facturen van de deelnemers uit en een lege versie van werkblad 6 – overzichtsblad inkomsten en uitgaven. Belangrijk: elke deelnemer krijgt zijn eigen facturen en rekeningen! Deze opdracht gaan we niet in groep bespreken het is een individuele oefening. Om een realistisch beeld te krijgen, vullen de deelnemers aan de hand van hun facturen het werkblad in. En toetsen ze op het einde of ze een goede inschatting hadden gemaakt of niet. De begeleider loopt rond om iedereen te helpen.
Laatste rondje De bijeenkomst wordt beëindigd met een rondje ter evaluatie. •
wie wil, kan vertellen wat hij van de bijeenkomst vond (positief en negatief, gemakkelijk en moeilijk)
6
9
•
of wat hij uit de bijeenkomst heeft ervaren of geleerd
•
eventuele vragen of ideeën naar een volgende sessie kunnen worden geformuleerd
Werkblad 6 – overzichtsblad inkomsten en uitgaven
BIJEENKOMST 7 - DE PAPIERBERG Doelstellingen •
Overzicht krijgen over de administratie
Materiaal •
Van elk onderdeel zie hieronder “de papierberg” verschillende voorbeelden meenemen
Onthaal De deelnemers welkom heten. Hen iets te drinken en knabbelen aanbieden.
De papierberg Op tafel liggen er allerlei papieren, om de beurt nemen de deelnemers een papier en vertellen wat ze erop zien. De begeleider stelt bijkomende vragen. Belastingsbrief •
Wat doe je er mee: zelf invullen, laten invullen, hulp vragen,…?
•
Waar kan je terecht voor hulp hierbij?
Facturen •
Betaal je zelf facturen?
•
Wat doe je ermee: lezen, naar OCMW mee gaan, weggooien,…
•
Wat als je een aanmaning krijgt: vind je dat stresserend,…
Overschrijving •
Wat is het verschil tussen de oude en de nieuwe (Europese) overschrijvingen?
Reclame •
Wie krijgt er reclame in de bus?
•
Welke reclame is verleidelijk?
Rekeninguittreksels •
Wie gebruikt zijn rekeninguittreksels?
•
Wat is het voordeel om er regelmatig naar te kijken?
•
Wat staat er allemaal op? Is alles duidelijk wat er op staat?
Verzekeringspolis
10
•
Welke soorten verzekeringen zijn er allemaal?
•
Welke verzekeringen zijn verplicht?
•
Welke verzekeringen zijn aan te raden?
•
Wat staat er eigenlijk in een verzekeringspolis? Is het belangrijk om dit te weten?
Laatste rondje De bijeenkomst wordt beëindigd met een rondje ter evaluatie. •
wie wil, kan vertellen wat hij van de bijeenkomst vond (positief en negatief, gemakkelijk en moeilijk)
11
•
of wat hij uit de bijeenkomst heeft ervaren of geleerd.
•
eventuele vragen of ideeën naar een volgende sessie kunnen worden geformuleerd.
BIJEENKOMST 8 – DE BUDGETMAP Doelstellingen •
kennismaking met de budgetmap
Materiaal •
Voor elke deelnemer een classeur (rug 8 cm)
•
Voor elke deelnemer minimum 24 tussenbladen
•
Voor elke deelnemer papieren van de budgetmap 7
•
Eigen facturen van de deelnemers
Onthaal De deelnemers welkom heten. Hen iets te drinken en knabbelen aanbieden. Voorbereiding Maak voor elke deelnemer een budgetmap klaar. Print de papieren van de budgetmap en plak deze op de tussenbladen. (Of print ze rechtstreek op de tussenbladen). Steek de tussenbladen in de map.
Kennismaking met de budgetmap Overloop elk tabblad met de deelnemers. Vraag of alles duidelijk is. Nadien laat je de deelnemers de map aanvullen met eigen facturen. Deze map krijgen ze mee naar huis.
Laatste rondje De bijeenkomst wordt beëindigd met een rondje ter evaluatie. •
wie wil, kan vertellen wat hij van de bijeenkomst vond (positief en negatief, gemakkelijk en moeilijk)
•
of wat hij uit de bijeenkomst heeft ervaren of geleerd.
eventuele vragen of ideeën naar een volgende sessie kunnen worden geformuleerd
7
Zie bijlage 45 - budgetmap
12
