Bij ons Thuis Jaarverslag 201 1

Bij ons Thuis | Jaarverslag 201 1

Inhoudsopgave 1. Goed voorbereid op weg naar een nieuwe toekomst

4

5 6 9

1.1 Woonburg, thuis op Walcheren 1.2 Het ondernemingsplan 2008-2011: we gaan verlengen 1.3 Bereikte resultaten van het Ondernemingsplan 2008-2011

2. Wonen en leven op Walcheren

13

14 14 16 17

2.1 2.2 2.3 2.4

Leven op Walcheren Kenmerken woningbezit Betaalbaarheid Kwaliteitsbeleid

3. Thuis op Walcheren - onze relatie met klanten, partners en collega’s

3.1 3.2 3.3 3.4

Communicatie Klanten en participatie Partners Verslag van de Ondernemingsraad (OR)

18 19 20 22 24

4. Blijvend werken aan een thuis op Walcheren

27

28 30 31 34 36

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Wonen en leven Wonen en zorg Van woning vinden tot huur opzeggen Vastgoed: ontwikkelen Vastgoed: onderhouden en verbeteren

5. Corporate governance

39

40 45

5.1 Governance 5.2 Intern toezicht

6. Organisatie - onze eigen wijze

6.1 Organisatie 6.2 Marsaki 6.3 Stichting Woonwagenbeheer West-Brabant

51 52 54 54

7. Financiële continuïteit

55

56 56 56 58 60 60 62 62

7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8

Algemeen Beoordeling financiële positie en continuïteit Financiële meerjarenprognose 2012-2021 Treasury Verbindingen Financieel resultaat Kengetallen Inzet middelen

8. Jaarrekening

63

1. 2. 3. 4.

64 66 67 68 68 68 72 75 76

Balans Winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Waarderingsgrondslagen 4.1 Algemene toelichting 4.2 Grondslagen voor waardering van activa en passiva 4.3 Grondslagen voor bepaling van het resultaat 4.4 Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en resultaatbepaling 4.5 Kasstroomoverzicht

2 | Jaarverslag Woonburg 2011

5. Toelichting op de balans 5.1 Immateriële vaste activa 5.2 Materiële vaste activa 5.3 Financiële vaste activa 5.4 Onderhanden projecten 5.5 Vorderingen 5.6 Liquide middelen 5.7 Overige reserves 5.8 Voorzieningen 5.9 Langlopende schulden 5.10 Kortlopende schulden 5.11 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen 6. Toelichting op de winst- en verliesrekening 6.1 Huren 6.2 Vergoedingen 6.3 Overheidsbijdragen 6.4 Verkoop onroerende zaken 6.5 Gerealiseerde opbrengsten onderhanden projecten 6.6 Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf 6.7 Overige bedrijfsopbrengsten 6.8 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 6.9 Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa 6.10 Lonen en salarissen 6.11 Lasten onderhoud 6.12 Overige bedrijfslasten Accountantshonoraria 6.13 Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 6.14 Rentelasten en soortgelijke kosten 6.15 Belastingen 6.16 Resultaat deelnemingen 6.17 Mutatie actuele waarde materiële vaste activa 7. Overige informatie 7.1 Werknemers 7.2 Bestuurders en commissarissen 7.3 Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancieerde topinkomens 8. Overige gegevens 8.1 Resultaatbestemming 8.2 Gebeurtenissen na balansdatum 8.3 Vaststelling bestuur 8.4 Goedkeuring van de Raad van Commissarissen 8.5 Controleverklaring

77 77 77 79 80 80 81 81 81 82 83 84 86 86 86 86 87 87 87 87 87 88 88 88 89

Bijlage 1: kengetallen over de afgelopen 5 jaar

96

Bijlage 2: verbindingen

97


90 90 90 91 91 92 92 92 92 93 93 93 93 93 94

1 | Goed voorbereid op weg naar een nieuwe toekomst

Over de realisatie van het ondernemingsplan 2008-2011


1.1 Woonburg, thuis op Walcheren 1.1.1 Duurzaam ondernemen voor een duurzame samenleving Duurzaamheid staat centraal in ons handelen. Een duurzame samenleving is ons hoofddoel en hoe anders kunnen we dit bereiken dan door duurzaam ondernemen. We zoeken daarom het evenwicht tussen economische-, sociale- en milieubelangen. Ons belangrijkste middel is de realisatie en exploitatie van vastgoed. We investeren in de kwaliteit van woningen met duurzame materialen en energiebesparende maatregelen met oog voor de directe woonomgeving. Op die manier dragen wij bij aan een duurzame samenleving in de vorm van leefbare kernen en wijken, waarin voor iedereen een plek is.

1.1.2 Missie Onze missie is sinds 2008 niet veranderd: We leveren een bijdrage aan een goed thuis in een prettige leefomgeving. Missie Woonburg is een maatschappelijke onderneming die inzet op de volgende speerpunten: • Leefbaarheid in buurten en kernen. De organisatie voorziet in brede zin in prettig wonen op Walcheren waar nodig, samen met andere partijen. • Mensen ondersteunen met een kwetsbare positie op de woningmarkt. • Voldoende betaalbare en goede woningen met oog voor duurzaamheid. • De wensen van individuele klanten. In haar beslissingen speelt samenhang tussen kernen en tussen verschillende doelgroepen een belangrijke rol. Leefbaarheid in buurten en kernen: Samen met bewoners en partners werken wij aan leefbare kernen en buurten. Alleen door gerichte samenwerking met partners in welzijn, zorg en bestuur, kunnen wij het beoogde maatschappelijke rendement behalen. Met zorgen welzijnsinstellingen en overheden delen wij immers dezelfde doelgroepen. Mensen met een kwetsbare positie op de woningmarkt: Als woningcorporatie hebben wij een opdracht te vervullen voor de samenleving op Walcheren Wij leveren een bijdrage op de gebieden wonen, zorg en leefbaarheid. Personen of groepen die niet, of onvoldoende, in staat zijn op eigen kracht in hun huisvesting te voorzien staan centraal. Voldoende betaalbare, goede woningen: Met ons vermogen beïnvloeden wij actief de woningmarkt ten behoeve van onze doelgroep. Dat kan door aankopen, bouwen, herstructureren, verkopen en verbeteren van woningen. De (financiële) condities waarop wij woningen ter beschikking stellen, worden aangepast aan de mogelijkheden en behoeften van de individuele klant en zijn afgestemd op het bevorderen van een leefbare omgeving. De wens van de individuele klant: Dé klant bestaat niet, net zo min bestaat dé senior. Daarom ontwikkelen we producten op maat, waarbij we wel uitgaan van basiskwaliteiten. Producten die dynamisch in te zetten zijn. Producten en diensten die rekening houden met wensen van de individuele huurder. Een voorbeeld van kansen voor individuele wensen is het vernieuwde beleid ten aanzien van door huurders zelf aangebrachte veranderingen in de woning.

1.1.3 In een notendop - het profiel van Woonburg Woonburg staat voor: • Het actief beïnvloeden van de woningmarkt ten behoeve van onze doelgroep en het functioneren van de woningmarkt in het algemeen. • Duurzaam ondernemen: door andere bouwmethoden, moderne energieconcepten, door te investeren in meer dan de woning. • Structureel en strategisch samenwerken met lokale partners voor een maximaal maatschappelijk rendement. • Een klantgerichte benadering: kwalitatief goede dienstverlening tot tevredenheid van de klanten. • Een professionele bedrijfsvoering: toegespitst op uitdagingen gaan we uit van kansen. • Transparant en duidelijk.


1.2 Het ondernemingsplan 2008-2011: we gaan verlengen In 2011 heeft een intern traject gelopen, waarbij wij ons de vraag hebben gesteld of wij de toekomstige ontwikkelingen tegemoet kunnen zien zonder aanpassingen aan de organisatie en de koers van de organisatie. Deze strategische verkenning onder begeleiding van Gerrichhausen en partners had als doel om zicht te krijgen in de toekomst en ons voor te bereiden op een nieuw ondernemingsplan, waarin wij de bijgestelde koers zouden vastleggen. Een van de gespreksonderwerpen was of wij zelfstandig verder zouden kunnen gaan of dat wij in een of andere vorm samenwerking met andere corporaties zouden willen aangaan. De toekomstige ontwikkelingen zijn een perspectief van een krimpende bevolking (en een afnemend aantal woningen in ons bezit) en een veranderend financieel perspectief door de komst van een huurtoeslagheffing. Daarnaast liggen er voor Woonburg steeds meer opgaven in het verschiet in het kader van vernieuwing van ons woningbezit (herstructurering). Het gevolg van deze strategische verkenning is dat wij in 2011 geen nieuw ondernemingsplan hebben opgesteld voor de periode vanaf 2012. De nieuwe opzet is dat wij de strategische verkenning en het resultaat van de visitatie gebruiken om in 2012 een nieuw ondernemingsplan te schrijven. Wij hebben daarom de beleidsperiode van het Ondernemingsplan 2008-2011 met één jaar verlengd. Tegelijkertijd hebben we ook de prestatieafspraken met de gemeente Veere met één jaar verlengd, want ook de gemeente Veere is in 2011 aan de slag gegaan met een nieuwe structuurvisie en woonvisie, waarvan wij een nieuwe koers verwachten. Aan het einde van 2011 werd duidelijk dat als resultaat van onze strategische verkenning een intentie tot fuseren met twee andere Walcherse corporaties werd voorgestaan. Een nieuw ondernemingsplan vanaf 2013 wordt dus zeer waarschijnlijk het ondernemingsplan van de nieuwe fusieorganisatie. We gaan dus verlengen in 2012.

1.2.1 De krimp van Zeeland en van de economie In Zeeland worden mensen gemiddeld ouder dan in bijvoorbeeld Noord-Brabant of Limburg. Hoewel de bevolkingsomvang van Zeeland tot 2025 stabiel blijft (380.000) stijgt het aantal huishoudens in die periode met zo’n 1000 per jaar. (meer alleenstaanden) De stijging van het aantal huishoudens neemt geleidelijk af tot 0 in 2030. De bevolkingsomvang van de gemeente Veere krimpt tot 2030 met ongeveer 2200 inwoners. Dat is een krimp van ongeveer 10%! Na 2030 daalt de bevolkingsomvang van Zeeland, ook die van de gemeente Veere. De huishoudengrootte neemt door de vergrijzing en de individualisering verder af. In de periode tot 2030 neemt het aantal huishoudens in de leeftijdscategorie 60-plussers toe met 31.000. Het aantal huishoudens tot 60 jaar neemt juist af met 13.000. Het aantal alleenstaanden groeit aanzienlijk. Dit zijn prognoses van o.a. Primos. Nadat we in 2008 geparticipeerd hebben in het Ontwerplab bevolkingskrimp in Zeeland, hebben we in 2009 samen met de gemeente Veere een zeer uitgebreid woningbehoefteonderzoek “Het woonklimaat in Veere” laten uitvoeren. Hiermee willen we zicht krijgen op de ontwikkeling van de kernen in de komende 20 jaar. Daarna moeten we beantwoorden hoe leegstand voorkomen kan worden, hoe de noodzakelijke voorzieningen op een acceptabel peil gehouden kunnen worden, zodat de kernen leefbaar blijven voor alle inwoners. En tot slot hoe ons vastgoed zijn waarde kan behouden. In 2011 hebben we in een vernieuwd strategisch voorraad beleid de keuzes bepaald voor alle wooncomplexen. Met de keuzes wordt ingespeeld op de veranderende bevolkingssamenstelling en op de ontwikkeling van de woningbehoefte per kern en buurt. Woonburg zal in de komende 10 jaar een aantal verouderde seniorenwoningen gaan vervangen door moderne. Er zijn ca. 280 woningen aangewezen voor verkoop met als doel om er gemiddeld jaarlijks 11 te verkopen. De verkoopopbrengst wordt ingezet om onrendabele investeringen in nieuwe woningen te kunnen compenseren.

1.2.2 Gemeente Veere: “het woonklimaat in Veere” Enkele punten uit het onderzoek: • De leefbaarheid wordt door de inwoners van gemeente Veere beoordeeld met een dikke voldoende. Qua veiligheid en overlast beoordelen de inwoners de woonomgeving met gemiddeld minimaal een rapportcijfer 8. • De betrokkenheid bij de eigen kern blijkt uit de woorden (men zegt zich verantwoordelijk te voelen), maar meer nog uit de daden. Men is actief in de gemeenschap, op vele verschillende manieren (mantelzorg, verenigingsleven, politiek, buurt-/kernfestiviteiten). • Op dit moment zijn er twee aandachtspunten op het gebied van wonen: a. het tekort aan (voor ouderen geschikte) appartementen; b. een tekort aan starterswoningen. • De vergrijzing van de bevolking is een zekerheid. De vergrijzing zorgt ervoor dat steeds meer eisen worden gesteld aan de toe- en doorgankelijkheid van de woningen. • De behoefte aan thuiszorg en wijkverpleegkundigen zal sterk gaan toenemen, met zo’n 30%. • De bewoners van Zoutelande geven de ontmoetingsruimten in hun omgeving als enige gemiddeld een onvoldoende. De bewoners van Biggekerke en Grijpskerke beoordelen de ruimten voor ontmoeting met een mager zesje. • Over het winkelaanbod is men gemiddeld genomen tevreden, maar er zijn enkele kernen waar men (zeer) ontevreden is. De respondenten uit Biggekerke geven de winkelvoorzieningen voor dagelijkse producten een 3,3, winkels voor overige producten een 3,2, het postkantoor een 2,9 en de banken/pinautomaten een 3,2.


• Van de inwoners is 30% het eens met de stelling dat het voorzieningenniveau de afgelopen jaren achteruit is gegaan. Een iets kleiner percentage van 27% geeft aan zich zorgen te maken over afname van het voorzieningenniveau in de toekomst. De leefbaarheid van de dorpen komt meer en meer onder druk te staan wat betreft de voorzieningen. Steeds meer voorzieningen dreigen de dorpen en kernen te verlaten. Voor ons kan wellicht een opgave liggen in het samen met de gemeente Veere realiseren/samenbrengen van ontmoetingsruimten met welzijnsvoorzieningen per kern. Veilig voelen in je eigen omgeving Wat betreft het gevoel van veiligheid zit het in de gemeente Veere uitstekend!

1.2.3 Gemeente Vlissingen In de gemeente Vlissingen bevindt ons bezit zich in Westerzicht, Oost-Souburg en in Ritthem. Enkele punten uit het LEMON- onderzoek (2009): De fysieke woonomgeving • Het parkeren in Oost-Souburg wordt erg negatief beoordeeld. • De aanwezigheid van groenvoorzieningen scoort hoog in Westerzicht en Ritthem, in Oost-Souburg echter niet. • De aanwezigheid van speelvoorzieningen wordt nergens hoog gewaardeerd. In Oost-Souburg zelfs lager dan het gemiddelde. • Ritthem ervaart het ontbreken van voldoende, kwalitatief goede openbare voorzieningen als een stevig minpunt. • Ritthem mist vooral winkels, medische voorzieningen en een kinderdagverblijf. De sociale woonomgeving • Ten opzichte van de vorige meting is er vrijwel overal een (lichte) daling te zien in het kennen van de buurtbewoners. Zelfs in de kern Ritthem is er een daling te zien, hoewel men hier elkaar het meest kent als buurtbewoner. • Zowel in Westerzicht, Oost-Souburg als Ritthem voelen de bewoners zich thuis. Zij geven een cijfer tussen 7,3 en 8,4. Ongenoegens • In Westerzicht hebben veel meer mensen last van lawaai van anderen dan in Oost-Souburg en Ritthem. • Men heeft nauwelijks last van zwerfvuil en/of vuilnis op straat. • Ook ervaart men nauwelijks overlast van uitgaansgelegenheden (door het ontbreken daarvan in sommige situaties?). Veiligheid • Er is geen of nauwelijks sprake van geweld in “onze” buurt en kernen. • Men wordt niet of nauwelijks lastig gevallen op straat. • De bewoners van Oost-Souburg en Ritthem voelen zich heel veilig (score 8,1 respectievelijk 8,8). Westerzicht scoort iets lager dan het gemiddelde. In Westerzicht wordt in de avond de fietstunnel(s) vermeden. • In Ritthem ervaart men geen overlast door jongeren. Dat is in Westerzicht heel anders: men scoort hier hoger op de schaal van overlast. • In Ritthem vindt men dat er absoluut te weinig toezicht is. In Oost-Souburg heeft men ook deze mening. Totaal oordeel: Westerzicht:

7,3

Oost-Souburg: Ritthem:

7,4 8,2

Het gemiddelde voor de gemeente Vlissingen ligt op 7,5.

1.2.4 Betaalbaarheid van het wonen op Walcheren De betaalbaarheid van het wonen staat onder druk, waardoor de woningmarkt stagneert. In 2011 hebben we concreet ervaren dat voor het kopen van een woning het verkrijgen van een financiering moeilijker geworden is. Daarvoor waren het nog voornamelijk de hoge prijzen van koopwoningen, die het kopen van een woning voor veel mensen onmogelijk maakten. Vooral starters op de koopmarkt hadden het zeer moeilijk. Inmiddels hebben we een wereldwijde financiële crisis gehad, waardoor het kopen van een woning nog moeilijker is geworden door strengere voorwaarden bij financieringen. Om de mogelijkheden van starters iets te verbeteren zijn we in 2009 in meerdere kernen gestart met het realiseren van betaalbare koopwoningen voor starters. Dit is in 2010 voortgezet. Daarnaast is in 2011 Kopen naar Wens geïntroduceerd. Dit is een kortingsregeling bij verkoop van woningen, waarbij Woonburg € 30.000 korting bij de aankoop geeft in de vorm van een uitgestelde betaling. De koper betaalt de laatste termijn pas als hij/zij zelf de woning opnieuw


verkoopt. Woonburg heeft geen terugkoopverplichting. Deze formule heeft een heel gunstig effect gehad op de verkoop van woningen na mutatie uit onze woningvoorraad. We houden er rekening mee dat starters zich meer op huurwoningen gaan richten. In het nieuwe strategische voorraad beleid worden minder beperkingen voor doelgroepen gehanteerd, zodat jongeren meer keuzemogelijkheden krijgen. Een extra bijkomend probleem is de invoering van de toewijzingsnorm uit de tijdelijke regeling staatssteun. Groepen woningzoekenden met een inkomen van net boven € 33.614 per jaar kunnen niet altijd een sociale huurwoning huren. Dezelfde groep krijgt ook nauwelijks of niet een financiering voor een koopwoning rond. Op Walcheren is afgesproken door de woningcorporaties dat eerst gekeken wordt of er niet te veel hogere inkomens instromen in de mutatiewoningen. Als de norm van 10 % overschreden dreigt te worden zal er een verhuurstop volgen voor mensen met hogere inkomens. Woonburg bereikte al na 2 maanden het maximale aantal toewijzingen aan huishoudens met hogere inkomens, zodat wij de verhuur aan deze groep volledig moesten stoppen om nog enige ruimte te houden voor de verhuur van nieuwbouwwoningen. Voor de woningzoekenden met een middeninkomen in Walcheren blijkt een huurwoning door de overheidsmaatregel nauwelijks nog te realiseren (er zijn vrijwel geen alternatieven in de particuliere sector). De betaalbaarheid van huurwoningen van Woonburg is nauwelijks of niet gewijzigd. Wij hanteren een ongewijzigd streefhurenbeleid van 75 % van maximaal redelijk met op onderdelen de mogelijkheid af te toppen naar de huurtoeslaggrenzen, bijvoorbeeld voor woningen die bestemd zijn voor 18-23 jarigen.

1.2.5 Onze doelen uit het Ondernemingsplan In 2007 hebben we onze doelen omschreven in ons ondernemingsplan voor de periode van 2008–2011. Alle door ons uit te voeren activiteiten zijn in het belang van de volkshuisvesting. Per resultaatgebied wordt aangegeven wat wij willen bereiken. Woningvoorraad • Voldoende betaalbare en duurzame woningen voor alle doelgroepen. • Duurzaam en flexibel bouwen. • Bijdragen aan het behoud van voorzieningen in de kernen. Klanten en stakeholders • Goed contact met onze klanten en stakeholders. • Goed functionerende participatie van klanten en stakeholders. Leefbaarheid • Duurzame en leefbare kernen en dorpen. • Gevarieerd aanbod. • Veilige en schone woonomgeving. • Aantrekkelijk woonklimaat voor jongeren. • Samenwerking met lokale partners en bewoners. Kwaliteit van de dienstverlening • Uitstekende dienstverlening. • Luisteren naar onze klant. • Structurele tevredenheidmeting. • Continue verbetering van producten en diensten. Presteren naar vermogen • Ontwikkelen van instrumenten om vermogen ten volle in te zetten. • Opstellen van transparant en effectief meerjaren investeringsplan. Wonen en zorg • Realiseren van woningen en wooncomplexen geschikt voor speciale doelgroepen. • Samenwerken met lokale partners (zorg en welzijn). • Ontwikkelen van arrangementen voor mensen met een beperking. Organisatie en bedrijfsvoering • Klantgerichte organisatie. • Optimale (interne) samenwerking. • Heldere processen.


1.3

Bereikte resultaten van het Ondernemingsplan 2008-2011

Belangrijkste resultaten 2008 t/m 2011 In deze paragraaf vatten we onze behaalde resultaten samen na 4 jaar uitvoering van het ondernemingsplan.

Doelen ondernemingsplan 2008 - 2011

Behaalde resultaten tot en met 2011

Woningvoorraad Voldoende betaalbare en duurzame woningen voor alle doelgroepen:

Onze voorraad bestaat voor ruim 99% uit woningen voor onze primaire doelgroep (kernvoorraad). Het vernieuwde huurprijzenbeleid is ingevoerd en tot heden ongewijzigd. Aan de hand van de uitkomsten van het woningbehoefteonderzoek in Veere, een uitgevoerd vervolgonderzoek en de nieuwe armoedemonitor Zeeland bepalen we onze ‘ideale voorraad’ Deze ideale voorraad per kern is in 2011 bepaald.

Beperken van de energiebehoefte van de woningen:

Nieuwbouwwoningen voldoen aan EPC = 0,8; hiermee voldoen we aan onze doelstelling wat betreft onze nieuwbouwwoningen. In 2010 is gestart met de realisatie van een CO2 neutrale straat met starters en seniorenwoningen en is gestart met de bouw van een woonzorgcomplex volgens het passief bouwen principe. In beide projecten is er een situatie, waarin bijna geen fossiele brandstoffen meer gebruikt worden. Het eerste deel van de CO2 neutrale straat is opgeleverd in 2011 (starterskoopwoningen en huurseniorenwoningen).

Duurzaam en flexibel bouwen:

We maken gebruik van milieuvriendelijke materialen. We voldoen aan het Nationaal DuBo-pakket.

Ontwikkelen, verwerven en/of exploiteren van maatschappelijk vastgoed:

De volgende projecten zijn in exploitatie voor bijzondere doelgroepen: • ‘t Gors in Koudekerke; • De Spaaier in Zoutelande; • Westerbaan in Vlissingen. De volgende projecten zijn in aanbouw: • Gestart met de bouw van woonzorgcomplex Nimmerdor in Grijpskerke met daarin een dorpshuis, sportzaal en jeugdhonk. • Voor de Brede School Souburg Zuid wordt nog gezocht naar een geschikte locatie, nadat de locatie Visodeweg ter discussie kwam vanwege de veronderstelde slechte luchtkwaliteit. Brede School in Oost-Souburg Noord is opgeleverd en in gebruik genomen afgelopen zomer 2011.

Wonen, zorg en welzijn Realiseren van woningen, woonzorgcomplexen en nieuwe arrangementen voor levensloopgeschikte woningen/complexen:

De mogelijkheden voor woonzorgcomplexen genoemd in het ‘zorgspreidings plan Walcheren’ zijn op 2 projecten na gerealiseerd of zijn in ontwikkeling; het project in Meliskerke is afgeblazen, maar hiervoor is een alternatief in de vorm van grondgebonden seniorenwoningen in voorbereiding. In Serooskerke wordt de realisatie van seniorenwoningen in een wozoco voorbereid.

We passen woningen aan, zodat zorg leverbaar blijft/wordt:

We werken samen met de gemeente Veere en Stichting Welzijn Veere aan het opplussen van onze woningen. We voeren WMO-aanpassingen uit.




Samenwerken met lokale partners in wonen, zorg en welzijn:

We werken samen met o.a. Stichting Welzijn Veere, SVRZ, SWvO.

In Vlissingen is een samenwerkingsverband opgezet met Stichting Palladium. In het woonzorgcomplex Nimmerdor is tevens opgeleverd een dorpshuis, gymzaal en jeugdhonk voor de gemeente Veere. Voor dit project is zowel een stimuleringssubsidie POP ontvangen als een subsidie in het kader van Excellente Gebieden. Deze accommodatie heeft een zeer energiezuinig karakter. Leefbaarheid Veilige en schone woonomgeving:

Voor wat betreft gemeente Veere, de kern Oost-Souburg en Ritthem voldoen we aan het gestelde doel, dat de woonomgeving met een ruim voldoende wordt beoordeeld. Westerzicht scoort ook een ruim voldoende, maar hier blijft aandacht noodzakelijk. De woningen in dit grote complex zijn inmiddels voor 3/4 onderhouden en verbeterd. Fase 5 wordt in 2012 uitgevoerd. Dit is de laatste fase.

Samenwerking met lokale partners en bewoners:

We overleggen met dorpsraden en bewonerscommissies. Dat is vnl. op uitnodiging of op ons initiatief: Het is niet structureel vastgelegd. We overleggen structureel met de gemeente Vlissingen, de gemeente Veere, de directeur van SVRZ en (projectmatig) met de directeur van SWvO. Met SWV hebben we periodiek overleg.

Actieve rol Woonburg:

We hebben de volgende initiatieven (mede) ondersteund: • Realisatie van een JOOP in Koudekerke. • Nieuwe speeltoestellen voor speeltuin in Serooskerke. • Opruimdag in Westerzicht. • Opknappen van een jeugdcentrum in Bosnië. • Kerstbomen en kerstversiering in atrium Woonzorgcomplexen. • Project Buurtbemiddeling gemeente Veere i.s.m. gem. Vlissingen. • Behouden van project Dorpsfilm in Biggekerke. • Binnentuin De Brouwerij in Koudekerke met bewoners opnieuw ingericht. • Leefbaarheidsavonden in 4 kernen georganiseerd samen met SWV. Openbare tuin rond De Tienden is samen met gemeente Veere opgeknapt en voorzien van bloemen en planten. Ondersteuning bij organisatie van Burendag Westerzicht Vlissingen als onderdeel van Nationale Burendag. In het kader van een veilige woonomgeving is in vele woningen nieuw hangen sluitwerk aangebracht, dat voldoet aan het Politiekeurmerk Veilige Woning. Het programma PKVW aanbrengen is inmiddels bijna voltooid.

De rol van klanten en stakeholders We leggen verantwoording af aan onze klanten en stakeholders:

Van het jaarverslag verschijnt jaarlijks een populaire versie voor onze klanten om ons werk beter inzichtelijk te maken. Jaarlijks brengen we een uitgebreid jaarverslag inclusief jaarrekening uit voor onze stakeholders en onze toezichthouders.

Onze klanten zijn verenigd in een goed functionerende huurdersorganisatie:


We hebben structureel overleg met de HKK en de aanwezige bewonerscommissies. Met de HKK is afgelopen jaar afgesproken dat zij zichzelf zullen opheffen en dat wij samen een nieuwe participatiestructuur gaan opzetten.



Bewonersparticipatie professionaliseren:

Het afgelopen jaar is de HKK ondersteund met de inzet van George Herders van Herders Consult. Aan het einde van het jaar hadden we nog niet bereikt wat ons voor ogen stond: een professionelere organisatie met meer draagvlak onder onze huurders.

We beschikken over een goed functionerend model om onze stakeholders te betrekken bij ons beleid en onze prestaties:

Een extern bureau heeft in 2010 een uitgebreid stakeholdersonderzoek uitgevoerd. De resultaten hiervan zijn inmiddels met de meeste betrokkenen besproken. In een aantal gevallen leidde dit tot het verbeteren van de overlegstructuur en tot het bieden van meer inzicht in onze bedrijfsvoering. In 2011 is een visitatie uitgevoerd door Resources Global Professionals.

We beschikken over klantpanels op tijdelijke basis om mee te denken over actuele thema’s:

Er is nog geen klantpanel gerealiseerd vanwege een gebleken gebrek aan belangstelling.

Kwaliteit van de dienstverlening Verhogen van het niveau van dienstverlening:

Door het voeren van structurele tevredenheidmetingen. We hebben een voortdurende meting van het proces ‘nieuwe verhuring’: De waardering is ruim voldoende. We ondersteunen klanten, die niet over internet beschikken In samenwerking met de Bibliobus zijn wij in bijna alle kernen regelmatig aanwezig. De klanten kunnen in de bus gebruik maken van internetfaciliteiten. In 2011 is huis aan huis een bewonersenquête uitgezet over de wensen en behoeften van de klanten voor de dienstverlening. Dit heeft heel veel informatie opgeleverd, waarmee in 2011 begonnen is om dit om te zetten naar acties. Bijvoorbeeld op het gebied van participatie.

Presteren naar vermogen Borging financiële continuïteit:

We voldoen aan de financiële continuïteit, oordeel A van het CFV. We voldoen met een loan to value van 55 - 65% aan de norm van maximaal 75%. We gebruiken als indicator voor het indirect rendement de Waardeontwikkeling adhv WOZ-waarde, en deze is gestegen t.o.v. 2008: van € 137.001 naar € 140.200.

We willen altijd aan onze verplichtingen kunnen voldoen, zowel op korte als op lange termijn:

De norm is dat we een faciliteringsvolume hebben voor het lopende jaar. We voldoen hier met een volume voor drie jaar ruim aan de norm. Wij voldoen nog niet aan de normering renterisico < 15% per jaar. In 2013 is deze inclusief voorgenomen investeringen in dat jaar 22,4%. Zonder voorgenomen investeringen komt het renterisico niet boven de 15% en voldoet daarmee aan de norm van het Waarborgfonds. We voldoen met een interest dekkingsratio van 1,5-2,0 in de jaren 2012-2021 ruim aan de landelijke norm van minimaal 1,3. Er is een bouwopgave in planning die optimaal gebruik maakt van de financiële ruimte die beschikbaar is en komt. Voor het financieren van onrendabele investeringen moet wel voldoende kasstroom gerealiseerd worden. De verkoopopbrengsten van 2010 vielen tegen, omdat we pas laat in het jaar konden starten met het te koop aanbieden van huurwoningen. De marktsituatie voor koopwoningen was in 2010 ook niet gunstig. In 2011 is het verkoopinstrument ‘Kopen naar Wens’ ingezet om de verkopen op gang te brengen. Dit heeft het gewenste effect gehad.




Organisatie en bedrijfsvoering Optimaliseren Management Informatie:

In het eerste kwartaal 2010 is de kwartaalrapportage verder geautomatiseerd. Gedurende 2011 is gewerkt aan optimalisatie van de inhoud (i.o.m. het managementteam) en het proces van totstandkoming. Alle kwartaalrapportages zijn in 2011 tijdig gerealiseerd en de inhoud blijkt betrouwbaar en hanteerbaar te zijn.

Interne communicatie:

Periodiek zijn personeelsbijeenkomsten gehouden waarin de actualiteiten binnen de organisatie aan bod kwamen. De Nieuwsflits is geïntroduceerd op het netwerk waarin actuele wetenswaardigheden worden vermeld. Regelmatig worden actualiteiten intern verspreid. Na iedere MT vergadering vindt er een terugkoppelingsoverleg naar iedere afdeling plaats. Per 1 juni 2010 is een nieuwe organisatiestructuur ingericht. Er is nu meer sprake van een evenwichtige verhouding tussen de afdelingen Wonen & Service, Vastgoed & Strategie en Financiën & Bedrijfsvoering. Iedere afdeling heeft inmiddels een eigen manager. Samen met de directeur bestuurder is het management-team gevormd.

Webportaal www.HurenopWalcheren.nl nader uitwerken in het kader van de managementinformatie:

In de managementinformatie is een paragraaf opgenomen, die specifiek over het woonruimteverdeelsysteem gaat. De juiste vulling van de overzichten heeft veel moeite gekost, maar inmiddels is eind 2010 een betrouwbaar beeld ontstaan van de marktvraag naar onze mutatiewoningen.

Afronding implementatie Governance Code:

De klokkenluiderregeling is sinds 2010 in werking. Er zijn geen meldingen geweest in 2011. De Integriteitwijzer is geïntroduceerd. Er zijn in 2011 geen voorvallen geweest. Met de gehele organisatie is regelmatig aan de hand van voorbeelden het onderwerp integriteit inzichtelijk gemaakt. De treasurycommissie is volledig in werking en via de kwartaalrapportage wordt gerapporteerd aan de RvC. Het stakeholdersonderzoek is uitgevoerd en gerapporteerd in 2010 en in 2011 is de visitatie uitgevoerd. Na een visitatiescan door Atrivé is in het najaar van 2010 begonnen met het opzetten van een visitatie. De feitelijk uitvoering hiervan vond plaats in 2011. Dit is volgens de Aedescode buiten de gestelde termijn. Hiervoor is dispensatie gevraagd en gekregen van het Aedes bestuur. Wij achtten het niet eerder opportuun om de visitatie te laten uitvoeren vanwege het organisatie ontwikkelingstraject van de afgelopen jaren. De visitatie is uitgevoerd door Resources Global Professionals. De Raad van Commissarissen heeft een zelfevaluatie uitgevoerd in 2010 en in 2011. Alle relevante stukken en activiteiten zijn vermeld op de website. Woonburg realiseert hiermee een transparante bedrijfsvoering en Good Governance.


2 | Wonen en leven op Walcheren


2.1

Leven op Walcheren

Walcheren Een prachtig landschap met een lange kustlijn. Met dorpen langs de kust en dorpen in het achterland, twee steden met een historische binnenstad en het stadje Veere. Dit blijkt een aantrekkelijk decor voor vele toeristen, die al jaren de weg naar Walcheren weten te vinden. Belangrijker is dat dit de woonomgeving is van onze huurders. Uit ervaring weten wij dat deze woonomgeving heel hoog gewaardeerd wordt. Walcheren telt zo’n 114.500 inwoners, op een oppervlakte van 216 km2. Er zijn drie gemeenten: Veere, Vlissingen en Middelburg met ieder hun eigen dynamiek. De gemeente Veere telt ongeveer 22.000 inwoners verdeeld over 13 dorpen en kernen. Hier heeft men de ruimte (in ieder geval buiten het vakantieseizoen): 163 mensen per km2. In de gemeente Veere zijn wij de enige woningcorporatie met woningen in de sociale huursector. In de gemeente Vlissingen zijn wij met bijna 800 huurwoningen aanwezig. Werkgebied Wij hebben het voorrecht om Walcheren als werkgebied te hebben, met de nadruk op het grondgebied van de gemeente Veere. Ons bezit bestaat uit 1943 verhuureenheden en 9 bedrijfsruimten en 24 parkeerplaatsen en 1 brede school. De woningen zijn verspreid over 13 kernen in de gemeente Veere, 3 kernen of buurten in de gemeente Vlissingen en in de gemeente Middelburg. Het leven is goed op Walcheren en dat mag zo blijven. Daar dragen we graag met onze activiteiten aan bij. Een goed thuis in een prettige woonomgeving, betekent voor ons naast een kwalitatief goede woning ook een leefbare woonomgeving: schoon, veilig en waar mogelijk met het behoud van voorzieningen. Op wie richten we onze activiteiten? Alle mensen, die door inkomen of andere omstandigheden niet of onvoldoende in staat zijn om op eigen kracht over passende woonruimte te beschikken. In de komende jaren richten we ons vooral op senioren, jongeren, eenpersoonshuishoudens en zgn. starters. Ook bijzondere doelgroepen (mensen met een zorg- dan wel een begeleidingsbehoefte; tijdelijk of niet) kunnen op onze inzet rekenen. Welke activiteiten? • Goede, betaalbare huur- en koopwoningen; • Woonzorgcomplexen; • Maatschappelijk vastgoed (scholen, buurthuizen, etc.); • Koopwoningen waarvan we de opbrengst weer in kunnen zetten in het realiseren van betaalbare woningen. • We zullen onze creativiteit en die van anderen inzetten om optimale en aansprekende concepten en diensten te bieden.

2.2 Kenmerken woningbezit Het woningbezit van Woonburg is verdeeld over de gemeenten Veere, Vlissingen en Middelburg. In totaal hebben we 1943 verhuureenheden. In de gemeente Veere bezitten we naast 8 bedrijfsruimten (5 nieuw opgeleverd in 2011) 1157 verhuureenheden inclusief de verhuureenheden in 3 doelgroepwoningen. In de gemeente Vlissingen bevinden zich de overige woningen verdeeld over Vlissingen, Oost-Souburg en Ritthem. In Oost-Souburg is in 2011 tevens een nieuwe brede school in gebruik genomen. In Middelburg bezitten we één woning. Gemeente Vlissingen Ons bezit in de gemeente Vlissingen bevindt zich in: Kernen gemeente Vlissingen Oost-Souburg Ritthem Vlissingen (Westerzicht) TOTAAL


2010

2011

591

588

34

34

164

163

789

785

Gemeente Middelburg In Middelburg (in Sint Laurens) bezitten we één woning. Gemeente Veere De gemeente Veere bestaat uit 13 kernen. In onderstaande kernen bevindt zich ons bezit: Kernen gemeente Veere

2010

2011

Aagtekerke

76

76

Biggekerke

56

55

Domburg

114

113

Gapinge

37

36

Grijpskerke

66

71

Koudekerke

193

189

Meliskerke

65

64

Oostkapelle

133

135

Serooskerke

106

105

Veere

52

52

Vrouwenpolder

80

80

Westkapelle

106

105

Zoutelande

78

76

1.162

1.157

TOTAAL

Woningtypen De woningvoorraad van Woonburg bestaat voor bijna 71 % uit eengezinswoningen. In de toekomst zal het aantal woningen in woonzorgcomplexen aanzienlijk toenemen. Woningvoorraad per woningtype per 31-12-2011 Veere

Vlissingen

Middelburg

TOTAAL

1

1.380

Eengezinswoningen

767

612

Meergezinswoningen

304

99

403

Appartementen in Wozoco’s

73

73

146

Bijzondere woonvormen

13

1

14

1.157

785

TOTAAL

1

1943

Nieuwbouw 4 nieuwe seniorenwoningen zijn in Oostkapelle gebouwd op de plek van 4 gesloopte woningen. De oplevering was in 2011. In Grijpskerke zijn starterskoopwoningen opgeleverd en 5 nieuwe seniorenwoningen voor verhuur. Deze woningen maken deel uit van de CO2 neutrale straat. Doelgroepen Voor de verschillende doelgroepen bouwen we of bestemmen we specifieke woningen en complexen: • starterswoningen; • seniorenwoningen; • aangepaste woningen voor lichamelijk gehandicapten; • woonzorgcomplexen.


Woningvoorraad naar bestemming per 31-12-2011 Bestemming

Veere

Niet specifiek

642

647

Senioren

436

137

Jongeren

66

Bijzondere doelgroepen TOTAAL

Vlissingen

Middelburg

TOTAAL 1.307

1

565 66

13

1

1.157

785

14 1

1.943

Leeftijd woningvoorraad De meeste woningen van Woonburg zijn gebouwd in de periode vóór 1980: 71%. 2011 Veere

Vlissingen

tot 1945

Middelburg

TOTAAL

PERCENTAGE

52

52

2,7%

1945-1959

87

234

327

16,5%

1960-1969

144

82

229

11,6%

1970-1979

498

288

794

40,5%

1980-1989

221

33

271

13,1%

1990-1999

86

16

95

5,2%

2000 en later

121

80

1

202

10,4%

1.157

785

1

1.943

100%

Nieuwbouw In 2010 zijn 18 nieuwe woonzorg-appartementen opgeleverd in project Waterwel in Aagtekerke. In hetzelfde complex zijn ook 3 koopwoningen gerealiseerd en 2 groepswoningen voor dementerende ouderen. Deze laatste zijn inmiddels eigendom van SVRZ.

2.3 Betaalbaarheid Kernvoorraad Tot de kernvoorraad voor de doelgroep behoort bijna 100 % (op 2 na) van de woningen van Woonburg. De woningen zijn bereikbaar voor mensen die recht hebben op huurtoeslag. Onze gemiddelde huurprijs (€ 416,97) is 64% van de maximale huurprijsgrens. Betaalbaarheid woningvoorraad per 31-12-2011

Vlissingen

Middelburg

329

205

0

534

Betaalbaar: maandhuur vanaf e 361,66 tot e 517,64

711

519

1

1231

Bereikbaar: maandhuur vanaf e 517,64 tot e 652,52

102

57

0

159

2

3

0

5

13

1

0

14

1.157

785

1

1.943

Goedkoop: maandhuur tot e 361,66

Duur: maandhuur vanaf e 652,52 Overige wooneenheden (bijzonder doelgroepen):

Veere

TOTAAL

Streefhuren Wij verhogen onze huren geleidelijk naar een gemiddelde huur van 75% van de maximale huurprijsgrens. We houden daarbij wel rekening met de huurtoeslaggrenzen. (Voor groepen woningen geldt een maximale huurprijs, afhankelijk van de beoogde doelgroep) Harmonisatie vindt plaats bij mutatie; de totale huursomverhoging als gevolg van de harmonisatie is 1% van de jaarlijkse huuropbrengst.


Prestatieafspraken met gemeenten Gemeente Veere In december 2009 zijn nieuwe prestatieafspraken bekrachtigd. Deze afspraken hebben een duur van 2 jaar. In 2011 zijn de afspraken geëvalueerd. Over de tussentijdse resultaten zijn beide partijen tevreden. In 2011 is tevens besloten om de prestatieafspraken een jaar langer door te zetten i.v.m. de voorbereiding van een nieuwe woonvisie bij de gemeente en een nieuw ondernemingsplan bij Woonburg. Dit besluit is in de gemeenteraad bekrachtigd. Gemeente Vlissingen Tegen de verwachting in zijn er in 2010 geen prestatieafspraken opgesteld. Het proces om te komen tot prestatieafspraken is in november 2010 wel begonnen. In 2011 is het proces doorgegaan, zodat aan het einde van 2011 zicht is ontstaan op de besluitvorming over nieuwe prestatieafspraken. In het voorjaar van 2012 zijn deze er.

2.4 Kwaliteitsbeleid Woonburg hanteert het WWS-stelsel als kwaliteits- en prijssystematiek. Het effect van de marktwerking (vraag en aanbod) vertaalt zich in beginsel niet terug in de huurprijsstelling. Het kwaliteitsniveau van onze woningen is vastgelegd in het primair systeem en wordt op vaste momenten binnen verschillende processen (mutaties of bij investeringen) geactualiseerd. Differentiatie binnen de voorraad anders dan op basis van het WWS ontstaat alleen door klantwensen. De toetsing van de kwaliteit en noodzaak tot uitvoering van onderhoud wordt jaarlijks gedaan. De geplande werkzaamheden ten behoeve van onderhoud en verbeteringen volgen de vastgestelde begroting. We zien hier een realisatie van de kosten van 96% van het onderhoud en 78,4 % van de verbeteringen.


3 | Thuis op Walcheren

o nze relatie met klanten, partners en collega’s


Het motto van Woonburg is: handelen vanuit de wensen van de klant. We willen graag met onze klanten in gesprek om hun meningen en ideeën te horen. Zo weten wij wat onze klanten wensen. Zo bekijken we samen, binnen onze mogelijkheden, hoe wij aan de wensen kunnen voldoen. De klant staat centraal. Bij onze projecten betrekken wij onze huurders in een voortijdig stadium om actief mee te denken over oplossingen- en toekomstplannen, bijvoorbeeld bij het herstructureringsproject ’t Zwaantje. We willen dat onze klanten actief participeren in onze wijken. Op het gebied van Wonen, Zorg en Welzijn hebben wij contacten met verschillende instellingen om samen de verschillende doelgroepen in de samenleving te kunnen bedienen. Samen werken wij aan een ‘Thuis op Walcheren’ voor onze klanten. Graag hebben wij als Woonburg een tevreden klant, zowel vanaf het moment dat een klant een woning bij ons huurt als bij het afhandelen van vragen/klachten. Helaas is het niet altijd mogelijk de klant tevreden te stellen. Wanneer het samen niet lukt om tot een oplossing te komen, kunnen onze klant terecht bij een onafhankelijke klachtencommissie. Woonburg wil, niet alleen voor haar klanten, maar ook graag voor de medewerkers een ‘thuis’ creëren. Door een prettige werksfeer, waarbij ruimte is voor eigen initiatieven en verantwoordelijkheden voelen medewerkers zich ‘thuis’. De OR behartigt de belangen van de medewerkers en de personeelsvereniging zorgt voor leuke activiteiten, zowel met als zonder partner.

3.1

Communicatie

Woonburg communiceert op verschillende manieren met haar klanten. Zij worden zo veel mogelijk betrokken bij activiteiten en nieuwe ontwikkelingen binnen Woonburg. Ook op het gebied van communicatie is Woonburg steeds op zoek naar nieuwe ontwikkelingen om de dienstverlening te optimaliseren. Bewonersinformatieblad ‘Thuis’ Woonburg heeft in 2011 vier keer het bewonersinformatieblad ‘Thuis’ uitgegeven. Alle klanten van Woonburg hebben in de maanden april, juli, oktober en december het bewonersblad ontvangen. Populair jaarverslag Woonburg heeft een populaire versie van het jaarverslag ontwikkeld voor haar klanten. Het populaire jaarverslag heeft de naam ‘Bie ons tuus’. Een bijpassende Zeeuwse naam, die aangeeft wat er thuis bij Woonburg het afgelopen jaar is gebeurd. In het verslag komen alle belangrijke ontwikkelingen van het afgelopen jaar ter sprake. De uitgave bestaat voornamelijk uit interviews met klanten en partners van Woonburg. Ook in 2011 hebben alle klanten het populaire jaarverslag van Woonburg ontvangen. Brochure ‘woningverbetering en planmatig onderhoud 2011’ Jaarlijks ontvangen alle huurders een jaaroverzicht van de onderhoudswerkzaamheden of verbeteringen die gepland staan aan een groot aantal woningen van Woonburg. Brochures In 2011 is er een nieuwbouwbrochure gemaakt voor het project wozoco Oostkapelle. Daarnaast zijn er een aantal flyers ontwikkeld voor promotie van diverse nieuwbouwprojecten. Ontwikkelingen website De website van woonburg www.woonburg.nl is voortdurend in ontwikkeling. In 2011 is er gewerkt aan de uitbreiding van de dienstverlening via de website. Sponsoring Woonburg kent een tweetal budgetten die kunnen worden aangewend ten behoeve van ons sponsorbeleid. Sponsoring op organisatieniveau van activiteiten door derden wordt beheerd en besloten binnen het MT. Aanvragen worden per keer getoetst en beoordeeld. In 2011 zijn voor totaal € 3.010,70 aan uitgaven gedaan in de vorm van een betaalde naamsvermelding in uitgegeven folders / gidsen door stakeholders in het werkgebied van Woonburg. Wij hebben € 500 bijdrage gegeven aan de Voedselbank voor het plaatsen van een nieuwe CV ketel in samenwerking met Wolter en Dros. Woonburg heeft in juni meegedaan aan de 24-uurs spinning op de boulevard in Vlissingen ten behoeve van MS Research, hiervoor zijn shirts met opdruk aangeschaft voor € 226,60. In het kader van leefbaarheid is ook een budget voor sponsoring beschikbaar gesteld. Dit betreft kleine bedragen ter ondersteuning van wijkgebonden activiteiten met een meerwaarde voor (een deel van) onze huurders. Ook deze aanvragen worden per situatie getoetst en beoordeeld.


3.2 Klanten en participatie Woonburg stelt haar bewoners en geïnteresseerden in de gelegenheid kennis te nemen van haar statuten, reglementen, jaarrekening, jaarverslag en volkshuisvestingsverslag door publicatie o.a. via de website, aankondigingen en verspreiding aan huis.

3.2.0 Structuur huurdersparticipatie Woonburg In de huidige structuur overleggen we op twee niveaus: • Corporatiebreed met de Huurdersvereniging Kleine Kernen (HKK), waarbij de manager Wonen & Service namens Woonburg aan het overleg deelneemt. • Op complexniveau of buurtniveau met bewonerscommissies en/of klankbordgroepen; aan deze overleggen neemt de woonconsulent deel.

3.2.1 Huurdersvereniging Kleine Kernen (HKK) Met de HKK praten we over onderwerpen die voor alle huurders van Woonburg van belang zijn of die over zaken gaan, die complex- of buurt overstijgend zijn. De basis voor het bespreken van de onderwerpen is de wet op het overleg huurders verhuurders, ook wel de Overlegwet. De HKK vertegenwoordigt alle huurders van Woonburg. De HKK ondersteunt de werkzaamheden van de bewonerscommissies en complex commissies en bespreekt haar standpuntbepaling voor het overleg met Woonburg. Ook koppelt zij de uitkomsten van de overleggen met Woonburg terug naar de commissies. In 2011 heeft de HKK 7 maal met Woonburg vergaderd. Namens Woonburg was de manager Wonen & Service daarbij aanwezig. De HKK heeft een aantal ledenvergaderingen georganiseerd over de opheffing van de HKK. Eind 2011 is hiertoe besloten door de leden. De reden om de HKK op te heffen is dat de huidige traditionele vorm van de huurdersparticipatie niet meer past bij de huidige maatschappij waarbij mensen weinig tijd hebben. In 2010 is al gebleken dat het werven van bestuursleden voor de huidige vorm niets heeft opgeleverd. De bereidheid om mee te denken met Woonburg is er wel onder onze huurders, maar veel tijd hierin investeren vormt voor veel klanten een struikelblok. Dit vraagt om een nieuwe aanpak voor het ontwikkelen van nieuwe vormen van participatie. De HKK heeft vertrouwen in de nieuwe vormen en heeft Woonburg een aantal tips meegegeven. Er zijn afspraken gemaakt over een goede afdracht. Een van de afspraken houdt in dat er begin 2012 aandacht wordt besteed door Woonburg aan de klachtenafhandeling en de nazorg daarvan. Het afgelopen jaar heeft Woonburg de volgende onderwerpen met de HKK besproken: • huurverhoging 2011; • nieuwe vormen van participatie; • servicekosten; • nieuwbouw en herstructurering projecten; • buurtbemiddeling; • wonen & zorg; • dienstverlening; • energiebeleid; • visitatie; • terugbrengen incassodatums. In 2011 bestond het bestuur van de Huurdersvereniging Kleine Kernen uit 3 leden: Naam

Functie

Dhr. J. Bosselaar

Voorzitter

Mw. J. Landzaat

Secretaris

Dhr. P. Boone

Lid


3.2.2 Bewonerscommissies In 2011 zijn er 3 bewonerscommissies: • Brouwershof in Domburg; • De Kreek in Westkapelle (Gekozen voor een gemengde commissie met zowel huurders als eigenaren); • De Brouwerij in Koudekerke. Met deze commissies bespreken we het beleid op complexniveau. De leden zijn huurders van het complex. 4x per jaar vindt er een regulier overleg plaats met iedere bewonerscommissie. De volgende onderwerpen zijn in 2011 besproken: schoonmaken van de algemene ruimten, de verlichting in o.a. de algemene ruimten, invalide parkeerplaatsen, de fietsenberging in de Kreek, het inzamelen van afval, technische klachten, welzijnsactiviteiten, afrekening servicekosten.

3.2.3. Nieuwe vormen van participatie In plaats van het vormgeven van kerncommissies is ervoor gekozen om nieuwe vormen van participatie te ontwikkelen die aansluiten bij de behoefte van onze huurders. In januari is Woonburg gestart met het uitzetten van een enquête, waarin onze huurders onze dienstverlening konden waarderen. In die enquête is ook gevraagd of men wil meedenken en meepraten over (meerdere of enkele) onderwerpen, die voor de huurders van belang zijn. Woonburg heeft uiteindelijk 845 ingevulde vragenlijsten (45%!) terug gekregen. Uit alle kernen hebben in totaal 240 mensen positief gereageerd op het (op de één of andere manier) willen meedenken. Het beeld wat onze huurders hebben over het meedenken en meepraten met de corporatie is verschillend, zo ook de behoefte hoe mee te willen doen. Dit vertaalt zich in een mix van tijdelijke en vaste vormen. Naast de benadering van onze huurders, hebben we ook gesprekken gevoerd met 2 bekende inwoners van Walcheren met wortels diep in de Walcherse gemeenschap, Adrie de Bruijn en Jan Bostelaar. Beiden kunnen en willen een rol spelen in de vorming van een onafhankelijke en vernieuwende klantenparticipatie, waarbij zij de aanjagers zijn. Woonburg ondersteunt, faciliteert en verbindt zonder te beïnvloeden. Onafhankelijk maar wel verbonden is het streven. In oktober heeft Woonburg het symposium ‘Betrokken bewoners’ georganiseerd, om met de bewoners die mee willen denken, te onderzoeken hoe zij dat vorm willen geven. Hier heeft een symbolische overdracht plaatsgevonden van Woonburg naar Adrie de Bruin en Jan Bostelaar die de ‘bruggenbouwers’ worden tussen Woonburg en haar bewoners om huurdersparticipatie verder vorm te geven. Als vervolg op het symposium worden de verschillende vormen verder uitgewerkt met de betrokken bewoners.

3.2.4 Klankbordgroep ’t Zwaantje Sinds 2007 is er een klankbordgroep actief, die zich inzet voor de belangen van de bewoners van de buurt ‘t Zwaantje in Oost Souburg (132 woningen). Zij werkt samen met Woonburg aan een breed gedragen toekomstplan voor deze buurt. Met de overige bewoners houdt zij intensief contact door middel van gesprekken. De klankbordgroep is ontstaan in 2007 uit de eerste bijeenkomst met alle bewoners. Woonburg biedt haar huurders binnen project het Zwaantje een verhuiskostenvergoeding van € 5.456,-. Zowel het sociaal statuut, het sociaal plan als de specifieke vergoeding zijn overeengekomen met de betreffende vertegenwoordigers, vastgelegd in overeenkomsten en ter informatie vooraf aan individuele bewoners verstrekt. Woonburg wil niet voor haar huurders plannen maken, maar juist met haar huurders. Eind 2008 is de tweede fase van dit traject afgesloten met een presentatie van een enquête (samen opgesteld met de klankbordgroep), een stedenbouwkundige analyse en het bouwtechnisch onderzoek aan alle bewoners. Het was tevens de start van de volgende fase: samen met de klankbordgroep komen tot een toekomstvisie. In 2009 is de visie ontwikkeld ten aanzien van de uiteindelijke vernieuwing van de wijk, welke aan alle bewoners is gepresenteerd. De toekomstvisie bestaat uit twee onderdelen: 1. 80 woningen gaan gerenoveerd worden op basis van renovatiepakketten; 2. 52 woningen worden fasegewijs gesloopt via onze “pincetmethode”. Vervolgens worden nieuwbouw senioren- en eengezinswoningen teruggebouwd. Deze “pincetmethode” houdt in, dat er geen gedwongen verhuizingen plaats zullen vinden en dat alles op het tempo van de individuele bewoner wordt afgestemd.


Het jaar 2010 heeft in het teken gestaan van het sociaal plan, persoonlijke bewonersbezoeken en het maken van schetsplannen om te komen tot een voorlopig ontwerp. Het schetsontwerp renovatie is op 15 december 2010 aan de bewoners gepresenteerd. Het schetsontwerp voor de nieuwbouw is in 2011 afgemaakt. In 2011 zijn alle bewoners nogmaals persoonlijk bezocht om de schetsplannen en verbeteropties te bespreken. De plannen zullen samen met de klankbordgroep verder worden uitgewerkt tot een definitief ontwerp (nieuwbouw). Nadat de mogelijkheden in beeld zijn gebracht zullen de bewoners worden gevraagd definitieve keuzes te maken voor verbeteringen (renovatie). Bewoners worden niet gedwongen om in de woning grootonderhoud of verbeteringen te laten uitvoeren. De verbetering van de schil van de woning wordt wel collectief uitgevoerd. Er zullen geen gedwongen verhuizingen plaatsvinden. We verwachten in het voorjaar van 2012 te kunnen starten met de renovatie en in het najaar van 2012 met de sloop van de eerste woningen. De bewoners worden via een nieuwsbrief regelmatig op de hoogte gesteld van de ontwikkelingen. Woonburg blijft er samen met de klankbordgroep voor waken dat er kwalitatief goede en betaalbare woningen komen in een wijk waarin het prettig woning is voor diverse doelgroepen. De laatste huisbezoeken hebben inmiddels geleid tot een situatie waarin alle bewoners bereid blijken te zijn om mee te werken aan een verhuizing of een tijdelijk verblijf in een wisselwoning. Eind 2011 is hierdoor uitzicht ontstaan op een bouwplanning, waarbij in één keer alle woningen kunnen worden gesloopt en nieuw gebouwd. De renovatie is eind 2011 in aanbesteding gegaan. In het voorjaar van 2012 start dus na jaren voorbereiding de uitvoering.

3.2.5 Klachtencommissie In 2011 is er één klacht binnengekomen van een huurder omtrent de in rekening gebrachte kosten in verband met herstelwerkzaamheden door niet overnemen van roerende goederen door de nieuwe huurder. De huurder had deze zaken wel overgenomen bij aanvang van het huurcontract toentertijd. Ze maakte bezwaar dat zij niet geïnformeerd was indertijd wat de consequenties zijn van het overnemen van zaken. Ook het eventueel herstellen hiervan bij verwijdering van deze zaken voor rekening van de huurder was haar niet bekend. De huurder heeft een schriftelijk verzoek gedaan bij de klachtencommissie om hier eens naar te kijken en een uitspraak over te doen. Na het bestuderen van de beschikbare correspondentie heeft de klachtencommissie besloten de klager/huurster door middel van een hoorzitting uit te nodigen, zodat zij haar klacht persoonlijk kon toelichten, daarbij is ook een vertegenwoordiger van Woonburg gehoord. De klachtencommissie heeft een advies uitgebracht aan de directeur-bestuurder. Het totaal aantal uitgebrachte adviezen in 2011 was 1. Dit advies is door Woonburg integraal overgenomen. Als de klanten van Woonburg niet tevreden zijn met de afhandeling van hun probleem, dan kan men bij de onafhankelijke klachtencommissie terecht. De enige voorwaarde is dat men de klacht eerst bij Woonburg kenbaar heeft gemaakt en Woonburg een redelijke termijn heeft gekregen om op de klacht te reageren.

3.3 Partners 3.3.1 Samenwerkende Woningcorporaties op Walcheren (SWW) Woonburg werkt nauw samen met de andere corporaties, die op Walcheren actief zijn: l’escaut woonservice, Woongoed Middelburg en Woningbouwvereniging Arnemuiden. Een belangrijk onderdeel van die samenwerking is het gezamenlijke woonruimteverdelingsysteem, die door de corporaties gehanteerd wordt, te vinden op www.hurenopwalcheren.nl. Op deze site worden gezamenlijk de woningen van de corporaties geadverteerd, behalve de woningen van Woningbouwvereniging Arnemuiden. Andere onderwerpen, die we gezamenlijk aanpakken, zijn: • Urgentie-aanvragen. • Sociale problemen, veroorzaakt door bijvoorbeeld overlast of vergaande schuldenproblematiek. • Contigent verdeling (huisvesting doelgroepen van verschillende instellingen). • Convenant schuldhulpverlening afsluiten met Orionis, voorheen Kredietbank Walcheren. • Woonherkansen Walcheren. • Buurtbemiddeling.


3.3.2 Prestatieafspraken gemeenten Veere en Vlissingen Gemeente Veere In december 2009 zijn nieuwe prestatieafspraken bekrachtigd. Deze afspraken hebben een duur van 2 jaar. In 2011 zijn de afspraken geëvalueerd. Over de tussentijdse resultaten zijn beide partijen tevreden. In 2011 is tevens besloten om de prestatieafspraken een jaar langer door te zetten i.v.m. de voorbereiding van een nieuwe woonvisie bij de gemeente en een nieuw ondernemingsplan bij Woonburg. Dit besluit is in de gemeenteraad bekrachtigd Gemeente Vlissingen Tegen de verwachting in zijn er in 2010 geen prestatieafspraken opgesteld. Het proces om te komen tot prestatieafspraken is in november 2010 wel begonnen. In 2011 is het proces doorgegaan, zodat aan het einde van 2011 zicht is ontstaan op de besluitvorming over nieuwe prestatieafspraken. In het voorjaar van 2012 zijn deze er.

3.3.3 Samenwerking met zorgen welzijnsinstellingen We werken intensief samen met diverse zorgen welzijninstellingen om zo goed mogelijk invulling te geven aan ons concept van kleinschalige, leefbare seniorencomplexen, waar zorg en welzijn op maat worden aangeboden. Daarbij wordt uitgegaan van de wensen en de behoeften van de individuele huurder. Met welzijnsorganisaties werken we aan een prettige woonomgeving. We betrekken onze samenwerkingspartners bij het ontwikkelen van (nieuw) beleid. We staan altijd open voor nieuwe initiatieven op dit gebied. Uitgangspunt is altijd: Je moet je thuis kunnen voelen in eigen huis en ‘buurt’. In 2011 hebben we een start gemaakt met een zorgaanbieder om een pakket voor zorg en welzijn vorm te geven, waarbij klanten gebruik kunnen maken van de diensten van de zorgaanbieder; zoals opvolging door alarmering en deelnemen aan welzijnsactiviteiten. De implementatie van dit pakket zal in 2012 worden uitgevoerd. Ook zijn gesprekken gevoerd met de zorgaanbieders over de woningtoewijzing via het reguliere woonruimteverdelingssysteem, Huren op Walcheren, waarbij de toewijzing transparanter wordt en verloopt zoals bij reguliere woningzoekenden. Op basis van de urgentie en inschrijfduur wordt de rangorde van de woningzoekenden bepaald. Deze afspraken worden vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst die wordt afgesloten in 2012. Stichting Welzijn Veere (SWV) Ook in 2011 werkte Woonburg weer samen met Stichting Welzijn Veere aan de leefbaarheid in de kleine kernen. De stichting richt zich op het bevorderen van het persoonlijk en maatschappelijk functioneren van de bewoners van Veere. Zowel individueel als in groepsverband. Aan de kwetsbare personen en groepen binnen de samenleving wordt perspectief geboden om zelfstandig of in groepsverband deel te kunnen (blijven) nemen aan die samenleving. Voor Stichting Welzijn Veere staan de maatschappelijke behoeften en wensen van de inwoners centraal. In het kader van Samenwerken aan Leefbaarheid zijn een drietal projecten geïnitieerd. Woonburg nam actief deel aan een informatiebijeenkomst voor ouderen, over alle facetten van Wonen op Walcheren. In Zoutelande werd in de complexen Roompotstraat, Scheldestraat en Deurloostraat een scootmobielruimte gerealiseerd op initiatief van de bewoners. In Aagtekerke is op verzoek van de jongeren een hangplek met bankjes gerealiseerd aan de rand van het dorp. Tevens zijn een tweetal nieuwe projecten opgestart: een groetroute in Biggekerke waarbij de schooljeugd kunstwerken maakt over waarde en normen. In Zoutelande wordt in samenwerking met de gemeente Veere, de bouw van een prieel voorbereid. Stichting Voor Regionale Zorgverlening (SVRZ) SVRZ is een grote zorgaanbieder in Zeeland. SVRZ levert in meerdere woonzorgcomplexen van Woonburg zorg. Vanuit de vestiging Simnia worden er activiteiten georganiseerd in ons naastgelegen woonzorgcomplex Brouwershof in Domburg. Ook in het woonzorgcomplex Waterwel in Aagtekerke heeft SVRZ een tweetal groepswoningen en verleent daar voornamelijk de zorg aan onze klanten. Daarnaast heeft SVRZ in overleg met Zorgstroom ook welzijnsactiviteiten in ons woonzorgcomplex de Kreek in Westkapelle georganiseerd. Stichting Werkt voor Ouderen (SWvO) SWvO Is een organisatie, die verpleging en verzorging, huishoudelijke ondersteuning, maaltijdservice, ontspanning en welzijnactiviteiten biedt. Wij werken o.a. samen in woonzorgcentrum Nieuw Bachten-poorte in Oost-Souburg.


Zorgstroom Zorgstroom is de grootste zorgaanbieder op Walcheren. Ook in 2011 heeft zij verpleging en verzorging, huishoudelijke ondersteuning en maaltijdservice in meerdere woonzorgcomplexen van Woonburg geleverd. In 2011 wordt er in samenwerking met alle zorgaanbieders en de gemeente Veere een overzicht gemaakt van alle activiteiten in de wozoco’s en in de diverse kernen. Het doel is om een totaalplan van welzijnsactiviteiten voor ouderen te ontwikkelen. Dit is geïnitieerd vanuit de gemeente Veere. GGD Met het Meld- en Actiepunt Bemoeizorg van de GGD werken we samen aan de aanpak van zogenaamde zorgmijders. Het Meld- en Actiepunt Bemoeizorg is een meldpunt voor verwijzing en begeleiding van ’zorgmijders’ en veroorzakers van overlast. Veelal betreft het een combinatie van psychiatrische of psychosociale problemen en problemen op het gebied van huisvesting, financiën en verslaving. Daarnaast gaat het om mensen die zelf niet (meer) in staat zijn de benodigde hulp in te schakelen en een gevaar vormen voor zichzelf of overlast veroorzaken voor hun omgeving. Bij de aanpak van zorgmijders zoeken we de samenwerking met Bemoeizorg.

3.4 Verslag van de Ondernemingsraad (OR) Visie OR Een goed functionerende organisatie is een organisatie die open en eerlijk is. En zo voelt de sfeer binnen Woonburg aan. De OR ervaart deze openheid ook in zijn relatie met de directeur-bestuurder. Wat doet de OR? De OR behartigt enerzijds de belangen van het personeel. Anderzijds is de OR er om het organisatiebelang te bewaken. Voor de OR is het daarom van belang niet alleen te focussen op arbeidsvoorwaarden, maar ook bijvoorbeeld de langetermijnstrategie van Woonburg en de wijze waarop Woonburg haar Corporate Governance inricht. Deze onderwerpen zijn van essentieel belang voor het voortbestaan van de organisatie en behoren daarmee tot het aandachtsgebied van de OR. Wij zijn een professionele OR. De OR is actief betrokken bij de totstandkoming van beleid. Doordat de OR vroegtijdig wordt geïnformeerd zijn wij in staat om op een goede en informele manier invloed uit te oefenen op de inhoud van nieuw of gewijzigd beleid. Wij kunnen echter niet vanaf het begin van ieder traject meedoen, waardoor wij ons in een aantal gevallen passiever opstellen en eerst een voorgenomen besluit van het MT afwachten. De leden van de OR zijn gekozen door het personeel van Woonburg. Daarom vindt de OR het belangrijk overleg te plegen met het personeel als een onderwerp daarom vraagt. Tijdens personeelsbijeenkomsten licht de OR waar nodig toe wat zijn rol is geweest in de totstandkoming van nieuw te vormen of gewijzigd beleid. OR in het verslagjaar Gedurende 2011 is de OR geïnformeerd over de voortgang van de samenwerking tussen de drie corporaties, Woonburg, Woongoed Middelburg en l’escaut woonservice. Dit heeft geleid tot een intentieverklaring om te fuseren per 1 januari 2013. Wij hebben ons samen met onze adviseur voorbereid op dit voornemen tot fuseren door ons uitgebreid te laten voorlichten over wat de OR te wachten staat tijdens dit fusietraject. Iedere drie jaar treedt de voltallige OR af. Dit moment was in november 2011. Kees Verhage heeft zich niet meer verkiesbaar opgesteld, na vier jaar deelname in de OR. Cees de Greef heeft de ontstane vacature ingevuld. Als nieuw OR-lid heeft Cees een beginnerscursus OR gevolgd bij FNV Formaat. Sinds 2010 is er een OR-werkgroep. Hierdoor kan de OR beter communiceren met zijn achterban en het draagvlak vergroot. Daarnaast is het voor medewerkers positief om op deze manier te kunnen ontdekken waar een OR zich zoal mee bezig houdt en wat een functie als OR-lid eigenlijk inhoud. Het gevolg hiervan zou kunnen zijn dat dit positief uitpakt tijdens OR verkiezingen door meerdere kandidaat stellingen. De OR-werkgroep bestaat uit drie medewerkers. Er zijn overleggen geweest met OR en OR-werkgroep. In het voorjaar van 2011 hebben we gesproken over de secundaire arbeidsvoorwaarden en het voorstel zakelijk reizen met personen- en bestelauto’s van de zaak. Samenstelling • De samenstelling van de OR was in 2011 als volgt: • José van de Corput (voorzitter)


• Marleen Keus (secretaris) • Kees Verhage (tot 23 november 2011) • Cees de Greef (vanaf 23 november 2011) De OR leden zijn afkomstig uit verschillende teams binnen Woonburg, zijnde Financiën en Bedrijfsvoering en Wonen en Service. Door de brede spreiding binnen de organisatie is de OR in staat goed op de hoogte te zijn van de wensen van zijn achterban. Overleg OR met directeur-bestuurder In 2011 is zes keer overlegd met de directeur-bestuurder in een reguliere overlegvergadering. Onderwerpen van gesprek waren onder andere: • voorstel zakelijk reizen met personen- en bestelauto’s van de zaak; • planning- en voortgangsgesprek; • evaluatie internetprotocol; • werkkostenregeling; • jaarverslag 2010; • samenwerking Zeeuwse corporaties; • plan van aanpak RIE; • evaluatie flexibele werktijden; • visitatie; • Marsaki; • nieuwbouwprojecten; • evaluatie wijziging organisatiemodel; • optimalisatie servicedienst; • werkplan en begroting 2012. In 2011 heeft de OR één adviesaanvraag ontvangen over de transitie Marsaki. Daarnaast heeft de OR drie instemmingsaanvragen gehad over het internet protocol, beleid ongewenste omgangsvormen en secundaire arbeidsvoorwaarden. Er zijn een aantal onderwerpen welke doorlopen in 2012, dit zijn transitie Marsaki, flexibel werken en de werkkostenregeling. In 2011 is besloten de Marsaki structuur te wijzigen na positief advies van de OR. Dit houdt in dat vanaf 2012 wij de uitvoering van onze nieuwbouwprojecten in eigen beheer houden. Daarbij wordt nog wel gebruik gemaakt van het nieuwe projectmanagementbureau Marsaki. De uitwerking van dit besluit zal in de loop van 2012 verder duidelijk worden en invloed hebben op onze organisatie. In juni heeft de OR alle collega’s gevraagd een enquête in te vullen over flexibel werken. Met de uitkomsten hiervan hebben wij samen met de directeur-bestuurder de regeling geëvalueerd. De input van het personeel is hiervoor erg belangrijk geweest. Eigenlijk kwam hier uit dat de collega’s heel tevreden zijn over de regeling. Toch zal de regeling in 2012 aangepast worden op o.a. de minimale bezettingsgraad. Het werkkostenforfait wordt in 2013 verruimd van 1,4% naar 1,6% en biedt de werkgever daarmee meer ruimte om onbelaste vergoedingen te geven. In 2011 is al een start gemaakt met de inventarisatie van onze secundaire arbeidsvoorwaarden en de gevolgen van de werkkostenregeling. In 2012 zal dit verder uitgewerkt worden. De OR heeft bij wijziging van de secundaire arbeidsvoorwaarden instemmingsrecht. Deze kunnen dus ook niet worden aangepast zonder dat de collega’s zijn geraadpleegd. Overleg OR met Raad van Commissarissen Een goede relatie met de Raad van Commissarissen (RvC) wordt steeds belangrijker. De OR en de RvC hebben immers vaak een overlappend belang. Woonburg heeft zich de afgelopen jaren steeds verder ontwikkeld als een actieve speler op de markt. De overheid stelt daarbij ook meer eisen aan corporaties. Beide ontwikkelingen brengen organisatieaanpassingen evenals risico’s met zich mee. Aan de OR en RvC, ieder vanuit hun eigen rol, om te bewaken dat de organisatie hierop tijdig en doeltreffend inspeelt. De OR fungeert daarbij voor de RvC als voelsprieten in de organisatie. Het overleg met de RvC wordt jaarlijks gehouden. Indien nodig dan kan de OR rechtstreeks contact opnemen met de voorzitter van de RvC om onderwerpen te bespreken. In februari 2011 heeft overleg plaatsgevonden met de Raad van Commissarissen (RvC). De belangrijkste onderwerpen tijdens dit overleg waren: • het nieuwe organisatiemodel; • communicatie; • ingevulde vacatures; • relatie OR met directeur-bestuurder. In juni is er een kennismaking geweest met het nieuwe RvC-lid de heer Bremer. In juni 2011 is Woonburg gevisiteerd door een visitatiecommissie in het kader van de Governancecode. De OR is hiervoor geïnterviewd.


OR platform Het ‘Zeeuws OR platform’ is een samenwerking van en voor medezeggenschapsorganen van de Zeeuwse woningcorporaties. De volgende corporaties zijn samen met Woonburg aangesloten bij het Zeeuws OR platform: • Zeeuwland; • Stadlander; • R&B wonen; • Woongoed Zeeuws Vlaanderen; • Stichting Clavis; • Woongoed Middelburg; • RWS partner in wonen; • l’escaut woonservice. Het platform komt vier keer per jaar bijeen om te vergaderen. Tijdens deze vergadering informeren en ondersteunen de collegacorporaties elkaar over lopende zaken. Tijdens overleggen kunnen ervaringen uitgewisseld worden en expertise gedeeld. OR blikt vooruit Het jaar 2012 zal in het teken staan van de intentie tot fusie met onze collega-corporaties Woongoed Middelburg en l’escaut woonservice. De voorzitter van de OR heeft per 1 februari tijdelijk een functie geaccepteerd welke niet verenigbaar is met OR werkzaamheden. Hiervoor is tijdelijk vervanging gezocht. Vanaf 23 januari 2012 heeft Ger Bosch de functie van secretaris op zich genomen en is Marleen Keus voorzitter. Momenteel wordt er onderzocht en besproken of er een mogelijkheid is tot samenwerken tussen de drie OR-en (Woongoed Middelburg, l’escaut woonservice en Woonburg) en vervolgens een gezamenlijke adviseur aan te trekken. Maandelijks komt er een gezamenlijk overleg met de OR en OR-werkgroep. Deelnemers in de OR-werkgroep zijn Önder Koç, Jaco Meijers en Sabine Kumps.


4 | Blijvend werken aan een thuis op Walcheren


4.1

Wonen en leven

4.1.1

Leefbaarheid

Leefbaarheid is een breed begrip, dat op vele manieren in te vullen is. Gezien ons bezit kiezen wij voor de volgende benadering: De leefbare kern In een leefbare kern wonen mensen: • die zich samen verantwoordelijk voelen voor hun gemeenschap en hun woonomgeving; • die zowel individueel als gezamenlijk een toekomstperspectief hebben; én • die over de middelen beschikken om dat perspectief zowel individueel als gezamenlijk te ontwikkelen. Activiteiten in 2011 Koudekerke uit de Kunst Ook dit jaar is er in Koudekerke weer “Koudekerke uit de Kunst” georganiseerd. Woonburg steunt dit evenement en heeft het woonzorgcomplex “de Brouwerij” in de Tulpstraat beschikbaar gesteld voor exposities. Professionele kunstenaars en ook amateurs exposeren hun werken, zodat iedereen dit kan bewonderen. De Brouwerij was tijdens de kunstroute opengesteld voor publiek. Fitnesstuin Domburg Op 29 september was de feestelijke opening van de fitnesstuin in Domburg. In een parkje achter het Schuttershof zijn vier fitnesstoestellen geplaatst: een obstakelbaan, een zitfiets, een armfiets en een trainingsbank voor de enkels. Senioren, maar ook anderen kunnen daar vrijelijk gebruik van maken. De stadsraad, de gemeente, de Rabobank en Woonburg legden er samen in totaal € 12.000,- voor op tafel. Modeshow wozoco De Kreek Voor het tweede jaar was er in oktober een modeshow en kledingverkoop in de woonzorgappartementen De Kreek in Westkapelle. De modeshow en verkoop werden georganiseerd door Modehuis Rovers. Ook bewoners uit Westkapelle waren van harte welkom. Recreatieruimte De Kreek Er is een start gemaakt om de recreatieruimte in de Kreek te verfraaien tot een gezellige ruimte waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten, koffie kunnen drinken en activiteiten kunnen organiseren. De betrokken partijen zijn: Zorgstroom (als huurder), ROC (leveren van stagiairs), interieurontwerpster en een bewonerscommissie in oprichting. 24 uur spinning Een aantal medewerkers van Woonburg heeft samen met collega’s en andere instellingen 24 uur gespind op de boulevard van Vlissingen voor onderzoek naar ms bij kinderen. Daarnaast heeft Woonburg nog een financiële bijdrage geleverd. Containerdagen in Westerzicht en Oost-Souburg De gemeente Vlissingen, l’escaut woonservice, Woonburg én een groep vrijwilligers organiseerden op 16 april en 14 mei containerdagen in Oost-Souburg voor huurders. In veel straten stond een container waar de bewoners hun grofvuil in kwijt konden. Om het vuil zo verantwoord mogelijk in te zamelen, reed de gemeente met vrachtwagens rond om ijzerwaren, verfresten, chemisch afval, autobanden en elektrische apparaten gescheiden in te zamelen. De dagen waren zeer succesvol. Scootmobielruimte in Zoutelande In het kader van leefbaarheid heeft Woonburg in een oud stookhok van een complex in de Roompot- Schelde en- Deurlostraat in Zoutelande een stalling voor scootmobielen en (elektrische) fietsen gecreëerd. In de stalling is ook een oplaadpunt aanwezig. Jongerenhangplek Aagtekerke Vanuit het project ‘Samenwerken aan leefbaarheid’ is een verzoek van de Jeugdraad ontvangen voor een hangplek voor jongeren in Aagtekerke. Woonburg heeft de jongerenbank gesponsord. Spreekuren in De Tienden en Nieuw Bachtepoorte In beide woonzorgcomplexen is in 2011 wederom een maandelijks spreekuur gehouden. In de Tienden werd maandelijks de koffieochtend bezocht waar de bewoners hun punten bespreekbaar konden maken. De meeste kwesties die werden aangekaart werden vlot opgelost. In Nieuw Bachtepoorte werd het spreekuur amper bezocht. De bewoners worden nogmaals geïnformeerd over het spreekuur. Kerstactiviteiten de Tienden Woonburg heeft een financiële bijdrage geleverd aan kerstactiviteiten in wozoco De Tienden in Zoutelande.


Kerstbomen atrium wozoco’s Op verzoek van de bewonerscommissies zorgt Woonburg voor kerstsfeer in het atrium van woonzorgappartementen op Walcheren. De komende jaren zorgt Woonburg voor een keurige kerstboom in de volgende wozoco’s: De Tienden in Zoutelande, De Kreek in Westkapelle, Nieuw Bachtenpoorte in Oost-Souburg, De Brouwerij in Koudekerke en Brouwershof in Domburg.

4.1.2 Overlast Het ervaren van overlast ondermijnt het thuis voelen in je woning of in je woonomgeving. Daarom willen we actief inzetten om gevoelens van overlast op te lossen. In eerste instantie zal de aangever het advies krijgen om eerst zelf (op een vriendelijke manier) in gesprek te gaan met de overlastgever. Vervolgens zal één van onze woonconsulenten ingeschakeld kunnen worden, als men er zelf niet (meer) uitkomt. In de meeste gevallen wordt dan alsnog het probleem opgelost. In de brochure “Buren, Leven doe je samen” staat duidelijk omschreven hoe problemen met buren aangepakt kunnen worden. Er wordt nauw samengewerkt met gemeente, politie, hulpverlenende instanties en onze collega-corporaties op Walcheren o.a. in het project ‘Buurtbemiddeling’. Buurtbemiddeling wordt nu structueel ingezet, zolang de partners (gemeente en corporaties) dit initiatief (financieel) ondersteunen. Woonburg neemt deel aan het netwerkoverleg overlast bij de gemeente Veere. Eind 2011 waren er 10 klachten, die nog niet naar tevredenheid waren opgelost. Door het naleven van de procedure komen er minder formele overlastklachten binnen. Soms komen er meldingen binnen, die wij direct doorverwijzen naar bijvoorbeeld het maatschappelijke werk of buurtbemiddeling. We constateren wel, dat de klachten die bij ons binnen komen complexer zijn geworden. Hierin zoeken we ook nadrukkelijk de samenwerking met andere instanties. Eind 2011 is een convenant en besluit informatie uitwisseling in het kader van het samenwerkingsverband Huurdersoverlast Veere gesloten. Dit samenwerkingsverband is gesloten tussen de gemeente Veere, Woonburg en de politie Zeeland. Door het sluiten van dit convenant is het uitwisselen van informatie vanuit de politie richting Woonburg en de gemeente Veere vereenvoudigd. In de ketenaanpak (extreme) woonoverlast Veere is vastgelegd wat de spelregels zijn hoe invulling wordt gegeven aan het samenwerkingsverband en de informatie-uitwisseling. De ketenaanpak en het convenant zijn onderdeel van het samenwerkingsverband.

4.1.4 Energiezuinig en duurzaam Woonburg ontwikkelt kwalitatief goede woningen, waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van duurzame en milieuvriendelijke materialen. De nieuwbouwwoningen hebben een energieprestatie-coefficiënt (EPC) van 0,8. Hierdoor voldoen in het algemeen de woningen aan het energielabel A of hoger. Woonburg conformeert zich uiteraard aan het Convenant Energiebesparing Corporatiesector. Voor de bestaande voorraad betekent dit, dat er passende maatregelen genomen worden zodat in de komende 10 jaar de CO2-reductie met tenminste 20% omlaag gaat. Wij beogen ook om bij woningverbetering maatregelen te nemen (zoals het isoleren van daken/zolders, het vernieuwen van installaties en de plaatsing van dubbel glas), zodat het energielabel met minstens twee klassen verbeterd wordt. Bij ingrijpende woningverbetering is het uitgangspunt om het energielabel B te halen. Op 1 januari 2011 is de verdeling van de labels over onze woningen als volgt: Energielabel

Aantal woningen 01-01-2011

A

10

B

313

C

636

D

614

E

204

F

56

G

2

TOTAAL

1.835

Bovenstaand overzicht is exclusief de nieuwbouwprojecten De Kreek (Westkapelle), De Brouwerij (Koudekerke), Waterwel (Aagtekerke), Gapinge en enkele complexen in Oost-Souburg en Domburg.


4.1.5 Zelf aanbrengen van voorzieningen Onze klanten kunnen zelf de woning aanpassen naar eigen smaak. Ons beleid op het gebied van zelfaangebrachte voorzieningen (ZAV) biedt voor de klant helderheid wat de mogelijkheden zijn. Hierin staat voor welke werkzaamheden wel of geen toestemming nodig is van Woonburg. Onze kluswijzers helpen de klant bij het uitvoeren van de werkzaamheden waarbij de (technische) kwaliteit en veiligheid gewaarborgd blijft. De kluswijzers zijn via de website www.woonburg.nl te downloaden.

4.1.6 Politiekeurmerk Veilige Woning Een belangrijke voorwaarde om je thuis te voelen in je eigen huis is je veilig voelen. Daarom brengen we in al onze woningen nieuw hangen sluitwerk aan wat voldoet aan het Politiekeurmerk Veilige Woning. Dit wordt planmatig aangepakt in de periode tot en met 2012. Op dit moment is ongeveer 50% van de woningen voorzien van hangen sluitwerk dat voldoet aan het Politie Keurmerk.

4.2 Wonen en zorg 4.2.1 Woonburg, de gemeenten en de samenwerking op wonen en zorg. In de prestatie-afspraken met de gemeente Veere leggen we vast wat ieders inzet is op de terreinen Wonen en Zorg. Met de gemeente Veere hebben we de volgende afspraken gemaakt: • Woonburg zorgt voor voldoende zorgwoningen volgens het “Spreidingsplan zorgwoningen Walcheren”. • De gemeente Veere en Woonburg voeren samen de opplusregeling ten behoeve van huurders van 55 jaar en ouder uit, zodat zij zo lang mogelijk in de vertrouwde woning kunnen blijven wonen. Hiervan wordt echter door huurders heel weinig gebruik gemaakt. • Woningen die onderdeel uit maken van een woonzorgcomplex zullen voor maximaal 75% worden toegewezen aan zorggeïndiceerden met als doel de gewenste vitale mix te creëren. • Woonburg wil een actieve, vernieuwende en inspirerende rol spelen op het snijvlak van wonen en zorg. Om dit te verwezenlijken zoeken we nadrukkelijk de samenwerking met gemeente, zorginstellingen en anderen. Wij zetten met veel enthousiasme onze (huis deur Woonburg breed open voor vernieuwende initiatieven van anderen, die met ons samenwerking zoeken.

4.2.2 Huisvesting senioren en andere doelgroepen Uitgangspunt bij onze inzet is senioren zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen in hun eigen vertrouwde omgeving. Het thuisgevoel zo lang mogelijk te waarborgen. Bij de ontwikkeling van nieuwbouwprojecten wordt nadrukkelijk ingezet op woningen en complexen voor senioren, met en zonder zorgsteunpunt en ontmoetingsruimten. In veel gevallen zullen het combinatieprojecten zijn, waarbij naast huurwoningen ook koopwoningen gerealiseerd worden. Spreidingsplan zorgwoningen Walcheren In de prestatieafspraken 2009 - 2011 met de gemeente Veere is vastgelegd, dat Woonburg er naar streeft om in het kader van het “Spreidingsplan zorgwoningen Walcheren” de volgende complexen te ontwikkelen: In Grijpskerke wordt een woonzorgcomplex met 23 huurwoningen en 6 koopwoningen met aanpalend een 5-tal seniorenkoopwoningen ontwikkeld. Onderdeel van dit complex is een dorpshuis met jeugdhonk en gymzaal, waaraan -naast een bijdrage uit POP2-subsidieook een aanzienlijk bedrag wordt bijgedragen door de gemeente Veere en Woonburg. Tenslotte zullen er ook een zorgsteunpunt en bedrijfsruimten met maatschappelijke functies onderdeel van het complex zijn. De bouw hiervan is gestart in 2010. Het dorpshuisdeel is opgeleverd in 2011 evenals de 5 seniorenwoningen. De appartementen volgen in 2012. Het project in Meliskerke is helaas begin 2009 afgeblazen. Om financiële redenen heeft een van de zorgpartijen haar deelname afgebouwd. Dat was de reden voor de leverancier van de grond om af te zien van levering. In plaats hiervan is eind 2011 aan de Brouwpit begonnen met de bouw van 6 seniorenwoningen. In Oostkapelle is in 2010 gestart met de bouw van een woonzorgcomplex, bestaande uit 23 huurwoningen, 8 koopwoningen, 2 groepswoningen voor klanten met psycho-geriatrische problematiek en een zorgsteunpunt. De oplevering is in het voorjaar van 2012. Als allerlaatste woonzorgcomplex wordt door Bouwfonds de Groenleer-locatie in Serooskerke ontwikkeld. Woonburg neemt van Bouwfonds 21 appartementen en een ontmoetingsruimte af. Zodra dit complex gereed is, is tevens het zorgspreidingsplan gerealiseerd.


Huisvesting met begeleiding We bieden huisvesting met ondersteuning aan mensen die begeleiding in het wonen nodig hebben. Dit kan voor korte of langere tijd zijn. In 2011 hebben we met de volgende partners samengewerkt: • Stichting Blijf van Mijn Lijf • Het Witte Huis/Emergis • Stichting Arduin Er zijn 3 woningaanvragen gerealiseerd. Eén instelling heeft geen beroep gedaan op het contingent. Statushouders In 2011 hebben we in de gemeente Veere een taakstelling (statushouders) gekregen van 13 personen. Daarnaast was er een achterstand van 10 personen. In totaal moesten er 23 mensen worden gehuisvest. Inmiddels hebben we aan onze taakstelling voldaan en hebben we behoorlijk ingelopen op de achterstand. Dit wordt mede mogelijk gemaakt door de prettige samenwerking met de gemeente Veere. Het verhuren in de kleine kernen blijft lastig, dit is onder andere omdat er weinig voorzieningen zijn. Daarnaast is onze ervaring dat statushouders graag in de grotere steden en/of nabij de Randstad wonen, dit met name omdat hier meer mensen uit hun eigen cultuur gehuisvest zijn. In 2011 is er 6 keer een woningweigering procedure opgestart. Vanaf 2012 gaan we starten met de samenwerking met de gemeente Vlissingen voor het realiseren van de taakstelling in samenwerking met l’escaut woonservice.

4.3 Van woning vinden tot huur opzeggen 4.3.1 Woonruimteverdeling en verhuringen Woonburg wil haar vrijkomende woningen op een eerlijke en transparante manier verdelen, waarbij de huurder zo vrij mogelijk is in de keuze van de woning. Daarom adverteren we de woningen via de website www.hurenopwalcheren.nl, samen met twee andere corporaties die op Walcheren verhuren, te weten Woongoed Middelburg en l’escaut woonservice. De genoemde corporaties nemen allen deel in de SWW (de Samenwerkende Woningcorporaties op Walcheren). Europese regelgeving De Tweede Kamer heeft op basis van de richtlijnen van de Europese Commissie de regels veranderd om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning. Met ingang van 1 januari 2011 moeten alle woningcorporaties in Nederland minimaal 90% van hun sociale huurwoningen toewijzen aan mensen met een jaarinkomen tot maximaal € 33.614,-. De nieuwe regelgeving wordt gehanteerd binnen het systeem Huren op Walcheren.nl. Dit betekende begin 2011 (nog) niet dat de corporaties actief hebben geadverteerd met een maximale inkomensgrens. Door het monitoren van de toewijzingen, is in maart besloten om de maximale inkomensgrens te hanteren om een overschrijding te voorkomen. In 2011 hebben wij 92% van onze sociale huurwoningen toegewezen aan mensen met een jaarinkomen tot € 33.614,-. Hulp bij het zoeken naar een nieuwe woning Wanneer mensen die een woning zoeken geen internet hebben, kunnen zij door onze medewerkers geholpen worden. Zij zijn iedere werkdag telefonisch bereikbaar. Uiteraard kan men ook langs komen op ons kantoor. Onze medewerkers zijn graag bereid te helpen bij het zoeken naar de juiste woning. Ook kan men terecht in één van de bibliotheekbussen, die in de meeste kernen op Walcheren een standplaats hebben . Verhuringen In 2011 heeft Woonburg 150 mutaties uitgevoerd/verricht, met uitzondering van de tijdelijke verhuringen in project ’t Zwaantje in OostSouburg. Daarnaast zijn er 20 nieuwbouwwoningen verhuurd in 2011. Mutaties in de tijd

2009 Aantal mutaties Mutatiegraad

2010

2011

151

155

170

177

150

170

7,8%

8,0%

8,8%

9,0%

8,30%

8,751%

In 2011 zijn 29 woningen niet via huren op Walcheren aangeboden, maar via directe bemiddeling. Het gaat hierbij om toewijzingen via instanties, (sociale) urgenties, en het COA (Centrale Opvang Asielzoekers). Het betreft vaak een eenmalige aanbieding gezien de urgente situatie van de woningzoekende.


Er is 130 keer geadverteerd via www.hurenopwalcheren.nl In totaal waren er 6019 reacties. En daarbij zijn de woningen 273 maal aangeboden aan een klant om tot verhuring te komen. Aanbiedingen en reacties

2011

2010

Totaal aantal aanbiedingen

273

286

Totaal aantal advertenties (met status geaccepteerd)

130

151

Aanbiedingsgraad (aanbiedingen/advertenties)

2,10

1,9

6019

8206

Totaal aantal advertenties (met minimaal 1 reactie)

130

133

Reactiegraad (reacties/advertenties)

46

62

Aanbiedingsgraad

Reactiegraad Totaal aantal reacties

Gegevens ontleend aan managementrapportage Enserve. Leegstand In 2011 ligt het leegstandspercentage op 0,7%. Dit is een hoger percentage ten opzichte van 2010. De doelstelling is te streven naar een zo laag mogelijk leegstandpercentage. Leegstand woningen Aantal dagen leegstand (frictie/onderhoud/renovatie)

2011

2010

5.088

2.629

0,7%

0,4%

Leegstandspercentage (o.b.v. aantal dagen totaal bezit)

Specificatie derving Frictieleegstand/onderhoud/renovatie Projectleegstand

83.037,15 66.795,57

Verkoop

36.180,13

Sloop

8.639,94

Parkeerplaatsen

3.416,42

TOTAAL

198.069,21

4.3.2 Urgentiecommissie en Klachtencommissie Woonruimteverdeling Sociale urgentie De corporaties van Walcheren –verenigd in het samenwerkingsverband SWW (Samenwerkende Woningcorporaties Walcheren)- hebben in samenwerking met de gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen een regionale urgentiecommissie ingesteld. Daar kunnen mensen voorrang vragen bij het vinden van woonruimte, als zij dringend (andere) woonruimte nodig hebben. Wanneer voldaan wordt aan vastgestelde criteria, dan wordt de urgentiestatus toegekend. Wanneer een urgentieverzoek wordt afgewezen kan de aanvrager hiertegen bezwaar maken bij de regionale klachtencommissie. Naast afgevaardigden van de woningcorporaties en twee wethouders nemen hier ook andere afgevaardigden deel met een brede maatschappelijke betrokkenheid.


De werkwijze van de commissies is als volgt: • De urgentieaanvrager dient een urgentieaanvraag in bij de Regionale Urgentiecommissie. • De urgentiecommissie wijst de urgentieaanvraag toe of af. • De urgentieaanvrager kan de urgentiecommissie verzoeken nogmaals de aanvraag te beoordelen (evt. met bijvoegen van extra informatie). • De urgentiecommissie wijst de urgentieaanvraag alsnog toe of nogmaals af. • De urgentieaanvrager dient eventueel bezwaar in bij de Regionale Klachtencommissie Woonruimteverdeling. • De klachtencommissie doet een uitspraak, die bindend is voor beide partijen. In 2011 zijn door de urgentiecommissie 180 aanvragen in het kader van een sociale urgentie behandeld. Hiervan zijn 99 aanvragen afgewezen en 81 aanvragen toegekend. De klachtencommissie heeft 9 bezwaren ontvangen waarvan bij 8 klagers het advies van de urgentie is gevolgd, en bij 1 klager is terugverwezen naar de urgentiecommissie. Woonburg heeft 16 huishoudens met een sociale urgentiestatus van een woning voorzien. Medische urgentie De Regionale Urgentiecommissie, waarin de vier Walcherse woningbouwcorporaties zijn vertegenwoordigd, behandelt ook de aanvragen in het kader van medische urgentie. Zij laat zich daarbij adviseren door deskundigen. In dit geval wordt de commissie geadviseerd door een medisch adviseur van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). 2011 Reden aanvraag

Urgentiecommissie Aanvragen

Toegekend

Klachtencommissie

Afgewezen

Bezwaren

Toegekend

Afgewezen

Medisch

119

115

4

0

0

0

Sociaal

180

99

81

9

8

1

299

214

85

9

8

1

TOTAAL

4.3.3 Mutatieproces Het gehele verhuurproces wordt afgewikkeld door een verhuurmakelaar en een verhuurmedewerker. Het team Service ondersteunt de verhuurmakelaar bij het mutatieproces.

4.3.4 Huurverhoging en huurtoeslag Wij willen onze woningen betaalbaar houden. 93% van onze woningen heeft een maandhuur lager dan € 561,98. Ten opzichte van 2010 is dit een lichte daling (2010: 94%; een daling van 1%). Van die 93% is 37,3% lager dan € 366,37 en 62,7% tussen € 366,37 en € 561,98. Woonburg heeft de huur daar waar dat wettelijk toegestaan is, verhoogd met het maximale huur-verhogingspercentage (1,3%). In 2011 heeft geen enkele huurder bezwaar aangetekend tegen de voorgestelde huurverhoging. Klanten kunnen kiezen of zij de huurtoeslag zelf ontvangen of dat zij de huurtoeslag laten uitbetalen aan Woonburg en zo minder huur betalen. Dit laatste heet huurmatiging. Woonburg matigt bij 15% van haar huurders de huur. Woonburg streeft ernaar dat door huurders in een zo gering mogelijke mate een beroep wordt gedaan op Huurtoeslag. In het huurbeleid is daarom voor een deel van de woningvoorraad de huurprijs afgegrendeld op de aftoppingsgrens en op de kwaliteitskortingsgrens.

4.3.5 Huurachterstanden, betalingsafspraken en ontruimingen Eind 2011 bedroeg de huurachterstand onder onze zittende huurders € 93.354,93 Dat is 0,92% van de jaarlijks te ontvangen huur. Het totaal nog te vorderen bedrag op onze vertrokken huurders is € 63.510,51. Dat is 0,63% van de jaarlijks te ontvangen huur. De vorderingen op zowel vertrokken als zittende huurders die vallen onder de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen bedragen eind 2011 € 6.756,80. In 2011 is € 31.000 afgeboekt als oninbare vorderingen.


Wij informeren onze huurders zo snel mogelijk over een ontstane huurachterstand. Daarmee willen wij voorkomen dat huurders een hoge huurachterstand opbouwen, met alle gevolgen van dien. Een kleine schuld is immers eenvoudiger op te lossen dan een hoge. Indien dat nodig is, kan de huurder met ons een betalingsregeling afspreken. Eind 2011 waren er 58 lopende betalingsregelingen. Bij de deurwaarder liepen eind 2011 nog 30 betalingsregelingen. In 2011 is verder ingezet op een actieve benadering van de klant met betalingsproblemen. Door middel van telefonisch contact en huisbezoeken wordt samen naar een oplossing gezocht. Er zijn echter gevallen, waarbij ons niets anders rest dan de deurwaarder in te schakelen. In 2011 zijn er 51 zaken naar de deurwaarder doorverwezen. Ten opzichte van 2010 is dat een stijging van 61%. Dit heeft uiteindelijk geleid tot 3 ontruimingen.

4.4 Vastgoed: ontwikkelen Inleiding Woonburg wil op Walcheren een belangrijke bijdrage leveren op de snijvlakken van wonen, zorg en welzijn (leefbaarheid). Uitgangspunt is investeren in (maatschappelijk) vastgoed. Om dit te bereiken, beïnvloeden we de woningmarkt actief door: • (ver)nieuwbouw te ontwikkelen; • woningen (ingrijpend) te verbeteren; • woningen strategisch te slopen; • nieuwe producten te ontwikkelen (bijvoorbeeld goedkope koopwoningen voor starters); • transformeren / Herbestemmen van (aangekocht) onroerend goed; • woningen aan te kopen of te verkopen; • een passend huurbeleid te hanteren.

4.4.1 Nieuwbouw Woonburg vindt dat de kwaliteit van de woning en de woonomgeving moet aansluiten op de behoefte van de klanten. Woonburg vindt daarnaast duurzaam bouwen belangrijk, daarom wordt er niet alleen gekeken naar de wensen van de huidige klanten, maar ook naar de behoeften van klanten in de toekomst. Ook in de (nabije) toekomst moeten de te ontwikkelen woningen en wooncomplexen aansluiten of eenvoudig aan te passen zijn aan de wensen van de klanten. Omdat er veel behoefte is aan moderne seniorenwoningen (evt. onderdeel van een woonzorgcomplex) én aan woningen voor starters op de woningmarkt, richten we de komende jaren onze aandacht vooral op de ontwikkeling van deze producten. Starters: speciale aandacht Starters hebben het ook op Walcheren moeilijk om een woning naar wens te vinden. Om aan de vraag te kunnen voldoen, zetten we niet alles in op nieuwbouw, maar ook op doorstroming, omzetten en geschikt maken van bestaande voorraad, herbestemmen van onroerend goed en verkoop onder Kopen naar Wens of Koopgarant. In 2008 zijn we gestart met de ontwikkeling van een nieuwbouwconcept goedkope starterswoningen. Het doel is nadrukkelijk om de basisprijs laag te houden, zodat de woningen niet in koopgarant hoeven worden aangeboden en ze toch bereikbaar zijn voor de doelgroep: startende één- en tweepersoonshuishoudens met een gezamenlijk inkomen van ongeveer € 30,000,-. De woningen zijn niet geschikt voor gezinnen, zodat doorstroming op termijn gehandhaafd blijft. De kopers zijn verplicht de woning bij verkoop aan ons terug te verkopen, zodat wij in de gelegenheid zijn de woningen weer goedkoop in de markt te zetten voor dezelfde doelgroep. Energiebesparende maatregelen maken uiteraard onderdeel uit van het programma van eisen. In het najaar van 2009 zijn er 30 succesvol verkocht, verspreid over de kernen Aagtekerke, Biggekerke en Domburg. De interesse was zeer goed te noemen. In 2010 zijn deze woningen opgeleverd. In 2011 zijn nog 12 starterswoningen verkocht in Grijpskerke. In een ander project zijn er ook 3 starterswoningen in Gapinge verkocht en opgeleverd (de prijzen inclusief de koopgarantkorting varieerden van € 116.672,- tot € 120.006,-). Vanaf 2011 hebben we voor starters woningen uit onze woningvoorraad in de verkoop. In de markt voor verkoopwoningen is veel gebeurd de afgelopen jaren. De verkoop stagneerde in 2011 daardoor enorm. Na de introductie van een kortingregeling (Kopen naar Wens) door een uitgestelde betaling van € 30.000,- zijn in 2011 de verkopen weer goed op gang gekomen. Senioren: speciale aandacht In de verschillende kernen van de gemeente Veere ontwikkelen we in nauwe samenwerking met de gemeente naast moderne seniorenwoningen zogenaamde woonzorgcomplexen. Deze formule is in de loop van 2008 echter onder druk komen te staan door een nieuwe bezuinigingsronde door de regering op de (begeleidende) zorg. Onze samenwerkingspartners in de zorg moeten hierdoor steeds creatiever zijn om de (afgesproken) zorgverlening in de woonzorgcomplexen te kunnen waarborgen. In 2009 is de bouw van een woonzorgcomplex in Aagtekerke gestart. Dit project omvat 18 huurappartementen, 3 koopappartementen, een zorgsteunpunt (samenwerkingspartner is SVRZ) en 2 groepswoningen voor bewoners met psychogeriatrische problematiek. Met de toekomstige bewoners zal het ontwerp van de tuin vastgesteld worden. De oplevering is in december 2010 gerealiseerd.


Daarna leverden we in 2011 nog 5 seniorenwoningen op in Grijpskerke (Bakkersland), 4 seniorenwoningen in Oostkapelle (van den Broeckestraat) en is de bouw in uitvoering van 23 appartementen in Grijpskerke (Nimmerdor) en 23 appartementen in Oostkapelle (De Egelantier) Met het realiseren van seniorenwoningen en seniorencomplexen in de kernen realiseren we een mogelijkheid voor de (oudere) bewoners om in het dorp van hun voorkeur te kunnen (blijven) wonen. De woningen die hierdoor vrij komen in de kernen scheppen weer mogelijkheden voor andere woningzoekenden (doorstroming). Maatschappelijk Vastgoed Meerdere projecten zijn in aanbouw, zoals o.a. • Diverse zorgsteunpunten in Grijpskerke en Oostkapelle. • De brede school in Oost-Souburg Zuid is nog in voorbereiding. Nieuwbouwprojecten in ontwikkeling Er zijn verschillende plannen in uitvoering en ontwikkeling: Project

Soort woning

Stand van zaken

Oostkapelle vd Broeckestraat / Brouwerijstraat

Seniorenwoningen: 10 huur 2 koop

Het project betreft de sloop van 4 seniorenwoningen en een loods. De bouw is in 2010 gestart. Oplevering was begin 2011. Brouwerijstraat wordt vanaf eind 2011 gebouwd.

Grijpskerke

Starterswoningen: 12 koop Seniorenwoningen: 5 huur 2 koop

Het tot WoonEco gedoopte project is bijzonder vanwege de CO2-neutrale status. D.m.v. energiebesparende maatregelen in combinatie met energieopwekkers ( zonnepanelen, warmtepomp) wordt een zeer milieuvriendelijk complex ontwikkel. In 2011 is dit project opgeleverd.

Grijpskerke

Woonzorgappartementen: 23 huur 7 koop Dorpshuis Gymzaal Jeughonk Maatschappelijke functies

In dit project wordt een combinatie ontwikkeld van woonzorgappartementen en een dorpshuis met gymzaal en jeugdhonk voor Grijpskerke. Het project komt tot stand met Europese subsidies en bijdragen van de gemeente Veere en Woonburg. De bouw is gestart in november 2010. Het dorpshuisdeel en bedrijfsruimten zijn in 2011 opgeleverd.

Oostkapelle

Woonzorgappartementen: 23 huur 8 koop Partner SVRZ: Zorgsteunpunt 2 PG groepswoningen

De bouw van het complex is gestart in december 2010, in heel 2011 is gebouwd en in 2012 volgt de oplevering.

Serooskerke

Woonzorgappartementen

Dit project wordt gebouwd door een andere ontwikkelaar. Woonburg zal van het gehele project de huurappartementen in bezit krijgen. Eind 2011 was er nog geen geaccepteerd VO. Eind 2012 moet de ontwikkeling in uitvoering gaan.

Oost-Souburg Noord

Brede School Het Kroonjuweel

Ontwikkeling van een nieuwe Brede School voor Oost-Souburg. Hierin is plaats voor 2 basisscholen, bibliotheek, kinderdagverblijf en wijkfunctie. De bouw is in februari 2010 gestart. Oplevering was in de zomer van 2011. Dit is samen met de kinderen feestelijk gevierd.

Meliskerke

Seniorenwoningen

Na het stopzetten van de wozoco-ontwikkeling in Meliskerke is in 2009 onderzocht welke alternatieve locaties in deze kern voorhanden zijn. Vooralsnog onderzoeken we nu de afzetmogelijkheden van een herhaald plan van Oostkapelle (v.d. Broeckestraat o.a.) Eind 2011 is de bouwvergunningaanvraag afgehandeld voor 6 seniorenwoningen. In 2012 worden deze gebouwd.

Zwaantje

Renovatie en vernieuwbouw

Renovatie van 80 woningen en sloop-nieuwbouw van 52 woningen is in voorbereiding.


4.4.2 Aankopen vastgoed en grond In 2009 hebben we een monumentenpand inclusief een perceel grond aan de Kromwegesingel in Oost-Souburg aangekocht. Mogelijk kon dit pand na renovatie onderdeel uitmaken van het te ontwikkelen Brede School-project. In 2011 is echter de tweede brede school onzeker geworden. De locatie zou een te hoog gehalte fijnstof hebben dichtbij de A58. De gemeente zoekt naar alternatieven voor de school. In 2010 is van het pand aan de Kromwegesingel het casco gerenoveerd. Het pand krijgt nu tijdelijk een bestemming voor het proces renovatie en nieuwbouw van het Zwaantje. Verder is in 2011 de volgende grondaankoop gedaan ten behoeve van de bouw van woningen: Aan de Brouwerijstraat in Oostkapelle is een kavel grond aangekocht van de gemeente Veere ten behoeve van 8 seniorenwoningen tegen een bedrag van € 233.231,65.

4.4.3 Verkopen Ons aanbod koopwoningen uit de woningvoorraad is vastgesteld op 260 woningen. Enkele punten uit het verkoopbeleid: • We verkopen in principe geen woningen met hoge onderhoudsuitgaven in de nabije toekomst. • We verkopen zowel aan zittende huurders als bij mutatie. • Er wordt in de verkoopinformatie aandacht besteed aan de Starterslening, Koopsubsidie en andere stimuleringsmaatregelen. • Zittende huurders krijgen voorrang bij de koop van een bij mutatie vrijgekomen woning. • Voor zittende huurders heeft het verkoopprogramma, tenzij men wil kopen, geen enkele consequentie. Onderhoud, reparatie, ZAV, huurprijsbeleid en dergelijke worden doorgezet. In 2011 zijn 18 woningen uit de woningvoorraad verkocht. Dit betroffen eensgezinswoningen. De prijsstelling vindt altijd plaats op basis van taxatie (onafhankelijk) en de verkoopprijs bedraagt 100% van deze getaxeerde waarde. In het tweede deel van 2011 hebben wij het product Kopen naar Wens geïntroduceerd om de verkopen van ons bestaand bezit te bevorderen. Door de introductie van dit product zijn onze verkopen toegenomen. Het kopen van een woning met Kopen naar Wens houdt in dat de koper een uitgestelde betaling krijgt van € 30.000,- die betrekking heeft op de grond. Dit bedrag moet bij het doorverkopen worden terugbetaald, of eerder als de koper dat wenst. Bij de terugbetaling wordt de uitgestelde betaling geïndexeerd met de prijsindex van bestaande woningen van het Kadaster (PKB). Doordat de koper een lager hypotheekbedrag afsluit cq. leent worden de mogelijkheden om te kopen groter, zeker onder de starters. VVE-beheer In het geval van gecombineerde complexen met koop- en huurwoningen, wordt het VVE-beheer verzorgd door externe partijen. Alleen de Tulpstraat in Koudekerke is in eigen beheer. Woonburg levert hiervoor de bestuurder.

4.5 Vastgoed: onderhouden en verbeteren Onderhouden Een goed onderhouden woning is een eerste voorwaarde om onze klanten in prettig wonen te voorzien. Om onze bewoners zich zo goed mogelijk thuis te laten voelen, betrekken wij onze bewoners zo goed mogelijk bij het onderhoud van hun eigen woning. Wij laten ze dan ook graag meebeslissen in de kleurstelling, de materiaalkeuze en de uitvoering. Woonburg laat het onderhoud aan de woningen zoveel mogelijk door eigen personeel (van onze servicedienst) uitvoeren, omdat we graag herkenbaar en dichtbij onze huurders in de kernen en wijken willen zijn. Soms is het echter niet mogelijk om de werkzaamheden zelf uit te voeren. Vooral voor de grotere (vaak planmatige) en zeer specialistische werkzaamheden worden daarom externe bedrijven ingehuurd. Het onderhouden van de woning is op te delen in: • mutatieonderhoud, na leegkomst wordt de woning -indien nodig- op het gewenste kwaliteitsniveau gebracht; • reparatieverzoeken; • planmatig onderhoud, waarbij complexen projectmatig worden aangepakt.


Verbeteren (planmatig, bij mutatie of op wens) Ons streven is, dat onze woningen gewaardeerd worden als comfortabel, veilig en zo energiezuinig mogelijk; uiteraard in een goede prijs-kwaliteitverhouding. Om hieraan te voldoen, verbeteren c.q. renoveren we planmatig daar waar dat nodig is. We hebben uiteraard keuzes moeten maken in de planning van de complexen. Ook bij mutatie verbeteren we de woning. In 2011 hebben we in dat kader de volgende maatregelen uitgevoerd: • isoleren van daken; • vloertegels in toilet waar nodig; • combi cv-ketel waar nodig (alleen daar waar nog geen cv aanwezig is, anders wordt er een combinatie gezocht met planmatig onderhoud); • planmatig onderhoud (keuken, douche en toilet), daar waar vertrokken bewoners niet meegedaan hebben. Om het thuisgevoel van onze klanten te verhogen, kunnen zij ook zelf comfortverhogende verbeteringen aanvragen. Woonburg gaat vervolgens in overleg met de klant om de uitvoerbaarheid, de kwaliteit en de kosten te bespreken. Indien de wensen uitgevoerd kunnen worden, worden de gevraagde werkzaamheden tegen een (kleine) huurverhoging uitgevoerd. Soms worden er werkzaamheden uitgevoerd op verzoek van de huurder, die men na uitvoering betaalt, zodat daar geen huurverhoging tegenover staat. Eventueel kan men de rekening in (renteloze) termijnen betalen naar draagkracht. Zo zijn bijvoorbeeld extra keukenonderdelen aangeschaft en zijn vlieringen van een vloer voorzien en bereikbaar gemaakt.

4.5.1 Mutatieonderhoud Wanneer een woning opnieuw in de verhuur komt (muteert) zorgen wij ervoor dat de kwaliteit van de voorzieningen weer op het juiste niveau wordt gebracht. Met de vertrekkende huurder worden afspraken gemaakt over de staat waarin de woning moet worden opgeleverd. Wanneer er voorzieningen vervangen of verbeterd worden, geven wij de nieuwe huurder de mogelijkheid om te kiezen uit materialen, kleurstellingen en wijze van uitvoering. Woonburg zorgt dat de woning schoon en in technisch goede staat wordt opgeleverd. Wanneer mogelijk kiezen wij er voor om werkzaamheden uit te besteden aan organisaties, die net als wij, een sterke maatschappelijke binding hebben. Voor het schoonmaken en behang verwijderen hebben wij daarom vaste afspraken gemaakt met het reintegratiebedrijf Orionis, voorheen LétÉ. Door gebruik te maken van de diensten van Orionis dragen wij bij aan het behouden en bevorderen van de arbeidsbekwaamheid van de betrokken personen. In 2011 hebben er 150 woningmutaties plaats gevonden, waarbij er 34 mutaties planmatig onderhoud/strategische voorraad (SVB) maatregelen zijn uitgevoerd. Mutatiekosten per mutatie Aantal mutaties Mutatiekosten Gemiddelde kosten per mutatie

2009

2010

2011

151

170

150

€ 166.544

€ 167.316

€ 116.394

€ 1.103

€ 984

€ 776

4.5.2 Planmatig onderhoud Woonburg vindt het belangrijk, dat haar huurders zich thuis voelen in hun woning. Daar hoort in ieder geval bij dat de woningen goed onderhouden zijn. Één van de belangrijkste middelen om die kwaliteit op peil te houden is het uitvoeren van planmatig onderhoud. Jaarlijks worden daarom in een groot aantal van onze complexen vernieuwings- of herstelwerkzaamheden uitgevoerd. Uitgevoerd In 2011 zijn alle voorgenomen werken uitgevoerd of in uitvoering genomen. Uitgaven In 2011 is € 1.630.427 uitgegeven (aangegane verplichtingen, waarvan een deel nog in 2012 in uitvoering doorloopt) aan planmatige onderhoudswerkzaamheden. Dit is 96 % van de begroting. Daarnaast is € 619.506 besteed aan verbeteringen. Dit is 78,4 % van de begroting. Het tegenvallende resultaat op de verbeteringen is gelegen in het feit dat het energiebeleid pas half 2011 is vastgesteld en daarna pas kon worden begonnen met het aanbieden van energie verbetermaatregelen. Voor het eerst na jaren moet er nu ook een


huurverhoging voor betaald worden. Dat drukt het aantal deelnemers. Een van de grote werken was aan het complex Westerzicht waarvan de derde fase in 2011 plaatsvond. Keuzemogelijkheden Wij willen huurders zoveel mogelijk in de gelegenheid stellen keuzes te maken in materiaal, kleuren en uitvoering. Bij het vervangen van tegelwerk, badkamers en keukens wordt dit al regelmatig toegepast. De reacties van onze klanten hierover zijn erg positief. Daarnaast bieden wij ook keuzemogelijkheden voor onze klanten bij schilderwerk en vervanging van bestrating (legkleur stenen).

4.5.3 Reparatieverzoeken en serviceonderhoud Woonburg wil, dat haar huurders altijd kunnen rekenen op een kwalitatief goede woning. Die zekerheid vinden wij een vereiste om zorgeloos te wonen. Daarom reageert onze eigen servicedienst snel en adequaat op meldingen van een storing of een defect aan de woning. In overleg met de bewoner wordt zo snel als mogelijk overgegaan tot reparatie. Daarnaast kunnen onze huurders een serviceabonnement afsluiten tegen € 4,54 per maand. Woonburg voert daarvoor het merendeel van het zogenaamde huurdersonderhoud uit. De huurder heeft daardoor geen omkijken meer naar het onderhoud van zijn of haar woning. Uitgebreide informatie is terug te vinden in onze brochure. Eind 2011 hadden 1645 huurders een abonnement. Dat is 81% van alle huurders. Alle reparatieverzoeken (dus ook die verzoeken die onder het serviceabonnement vallen) kunnen 24 uur per dag worden gemeld. Tijdens kantooruren wordt de intake van de verzoeken door onze medewerkers uitgevoerd. Buiten onze kantooruren neemt onze boodschappendienst de intake over. Een medewerker van de klantenservice verzorgt nu de intake van de reparatie- en serviceverzoeken tijdens kantooruren. Door haar vakkennis en de kennis van de in de woning gebruikte materialen wordt de oorzaak van het probleem sneller achterhaald. De planning is dusdanig aangepast dat verzoeken vaak dezelfde dag nog opgelost worden. Deze werkwijze wordt door de klanten als een grote verbetering ervaren. Ook wordt rekening gehouden met het door de klant gewenste tijdstip.


5 | C orporate governance


5.1

Governance

5.1.1

Governancecode

Woonburg onderschrijft de in de Aedescode en de Governancecode Woningcorporaties vastgelegde beginselen. De Governancecode Woningcorporaties wordt gehanteerd voor het inrichten van de bestuurlijke organisatie. In deze paragraaf verantwoorden wij ons over de inrichting van de governancestructuur binnen Woonburg. Woonburg heeft de principes en uitwerkingen zoals opgenomen in de Governancecode Woningcorporaties in 2007 en 2008 opgevolgd en zijn in de loop van 2009 en 2010 verder geïmplementeerd. Per 1 juli 2011 is de Governancecode geactualiseerd. Er is in 2011 gestart met het verwerken van de aanpassingen die daaruit voortvloeien. Begin 2012 wordt dit afgerond. Woonburg wijkt op de volgende punten af van de Governancecode Woningcorporaties: • II.2.1 Benoeming bestuur voor maximaal 4 jaar De directeur-bestuurder is voor onbepaalde tijd benoemd. Jaarlijks vindt een evaluatie plaats van het functioneren van de directeur-bestuurder en van de passendheid van de directeur-bestuurder bij Woonburg en de opgave waar Woonburg op dat moment voor staat. Dit is overeenkomstig de procedure ‘beoordeling functioneren directeur-bestuurder’. Hiervoor is gekozen in verband met de relatief beperkte omvang van Woonburg, waarbij de Raad van Commissarissen van mening is dat bij het aantrekken van een gekwalificeerde directeur-bestuurder het aanbieden van een dienstverband voor onbepaalde tijd de voorkeur geniet. Daarnaast biedt een aanstelling voor onbepaalde tijd continuïteit aan Woonburg. • III.4.2 Voorzitter Raad van Commissarissen is geen voormalig bestuurder van Woonburg De voorzitter van de Raad van Commissarissen heeft in een deel van 2006 en 2007 als gedelegeerd commissaris en tijdelijk formeel als bestuurder gefungeerd. Vanuit continuïteitsmotieven in de Raad van Commissarissen en na extern advies is voor deze afwijking gekozen. • IV.2.3 Benoeming extern accountant voor maximaal vier jaar De huidige extern accountant is benoemd voor een periode van vijf jaar. De benoeming van de extern accountant heeft plaatsgevonden voordat implementatie van de Governancecode op dit punt had plaatsgevonden. Een nieuwe benoeming in 2012 zal plaatsvinden voor de periode van vier jaar.

5.1.2 Organisatieschema per 31-12-2011

Directeurbestuurder

Secretariaat/ Communicatie

Manager Wonen en Service

Service

Wonen


Manager Vastgoed en Strategie

Ontwikkeling

Vastgoedbeheer

Manager Financiën en Bedrijfsvoering

Administratie

Planning en Control

5.1.3 Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen bestaat uit 5 personen. De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie en de met haar verbonden ondernemingen en staat tevens het bestuur met raad ter zijde. In het verslag van de Raad van Commissarissen zijn de taak en werkwijze van de Raad van Commissarissen nader beschreven, evenals de wijze waarop de Raad van Commissarissen hieraan in 2011 invulling heeft gegeven.

5.1.4 Het bestuur Leden van het bestuur Het bestuur bestaat uit de directeur-bestuurder, Marco L. van der Wel. De directeur-bestuurder is in 2007 voor onbepaalde tijd benoemd. Nevenfuncties De directeur-bestuurder vervulde in 2011 de volgende nevenfunctie: Lid Klachtencommissie Woonstichting Etten-Leur (op voordracht van Woonstichting Etten-Leur). Namens Woonburg De directeur-bestuurder vertegenwoordigde Woonburg in de volgende situaties: • Bestuurlijk overleg gemeente Veere - Woonburg; • Bestuurlijk overleg gemeente Vlissingen – l’escaut woonservice en Woonburg; • Directeurenkring Zeeland; • Stichting Woonwagenbeheer Zuid West Nederland. Taak en werkwijze Het bestuur is belast met het besturen van de woningcorporatie, hetgeen onder meer inhoudt dat het bestuur verantwoordelijk is voor: • de realisatie van de doelstellingen van de woningcorporatie; • de strategie; • de financiering; • het beleid; • de resultatenontwikkeling; • het beleid ten aanzien van deelnemingen van de corporatie. Het bestuur legt hierover verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. Het bestuur richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de woningcorporatie in het licht van haar volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstelling en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van bij de woningcorporatie betrokkenen af. Het bestuur verschaft de Raad van Commissarissen tijdig de informatie die nodig is voor de uitoefening van de taak van de Raad van Commissarissen. Het bestuur is verantwoordelijk voor de naleving van alle relevante weten regelgeving en voor het beheersen van de risico’s verbonden aan de activiteiten van de woningcorporatie. Het bestuur rapporteert hierover aan en bespreekt de interne risicobeheersings- en controlesystemen met de Raad van Commissarissen. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur zijn in artikel 9 van de statuten van Woonburg omschreven. Een en ander is verder uitgewerkt in het Directiereglement Woonburg dat in geactualiseerde vorm is vastgesteld door de Raad van Commissarissen op 28 februari 2008. Goedgekeurde bestuursbesluiten uit 2011: • vervangen cv contract; • inrichten BHV en Calamiteitenplan; • verkoopprogramma; • vervolg opzet functioneringssyclus; • treasurystatuut; • wijziging statuten; • investeringsvoorstel renovatie 80 woningen Souburg Zuid (Zwaantje); • klokkenluiderregeling; • procuratie KvK; • auditplan; • inkoopbeleid;


• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

visitatie; nieuwe participatiestructuur; aanpassing toewijzingsbeleid; terugdringen incassodata; jaarlijkse huurverhoging 2011; betrekken belanghouders bij beleid en beheer; vaststellen jaarverslag 2010; strategisch voorraad beleid hernieuwen; internetprotocol; nieuwe (Governance)structuur Marsaki; de risico’s van maatschappelijk vastgoed; samenwerkingsovereenkomst Wonen, Zorg en Welzijn in de Wozoco’s; beleid ongewenste omgangsvormen; plan van aanpak optimalisatie servicedienst; parameters en randvoorwaarden begroting 2012 en FMP 2012-2-2021; gewijzigde Governancecode Woningcorporaties; garantiestelling voor afnemen van 2 extra woningen Brouwerijstraat indien niet verkocht bij oplevering; verkoopbevorderende maatregelen; evaluatie prestatieafspraken 2010-2011 tevens verlengingsvoorstel met 2012; energiebeleid en aanpak van energiemaatregelen; goedkeuring begroting planmatig onderhoud en de investeringbegroting 2012 en MJOB 2012 t/m 2035; begroting 2012 en FMP 2012-2021; beleid invulling 10% toewijzing boven € 33.614,- jaarinkomen; strategisch Voorraad Beleid (SVB) keuzes per kern en complex; convenant samenwerkingsverband Huurdersoverlast Veere en Ketenaanpak woonoverlast Veere; planning & Control cyclus 2012.

Tegenstrijdige belangen In 2011 is geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen met betrekking tot de directeur-bestuurder zoals bedoeld in principe II.3 van de Governancecode Woningcorporaties.

5.1.5 Beleidsdoelstellingen Doelstellingen, strategie en randvoorwaarden Het bestuur heeft na goedkeuring van de Raad van Commissarissen doelstellingen gehanteerd ten aanzien van de kwaliteit en omvang van de bestaande woningvoorraad, investeringen in initiatieven en projecten op het gebied van wonen en zorg, leefbaarheid, klanten en stakeholders en de kwaliteit van dienstverlening. Deze doelstellingen zijn gepaard gegaan met financiële doelstellingen ten aanzien van het corporatievermogen en de bedrijfsvoering. In paragraaf 1.2.2 van dit jaarverslag worden deze doelen uitgebreider beschreven. De doelstellingen zijn geformuleerd in het ondernemingsplan. Jaarlijks wordt een werkplan opgesteld binnen het kader van het ondernemingsplan. De concrete activiteiten dragen bij aan de geformuleerde doelstellingen. Voorafgaand aan de opzet van het werkplan worden jaarlijks prioriteiten gesteld op basis van de voortgang van het ondernemingsplan en externe ontwikkelingen die zich voordoen. De voortgang van het werkplan wordt gemeten aan de hand van periodieke rapportages. Horizontale dialoog Woonburg heeft de volgende belanghebbenden met betrekking tot de maatschappelijke en volkshuisvestelijke missie en doelstellingen benoemd: • Klanten, onder andere vertegenwoordigd in de Huurdersvereniging Kleine Kernen, bewonerscommissies en klankbordgroepen. • Collega-corporaties in de regio waaronder in het bijzonder l’escaut woonservice, Woongoed Middelburg en Woningbouwvereniging Arnemuiden. • De gemeenten Veere en Vlissingen. • De welzijnsorganisaties Stichting Welzijn Veere en Palladium in Vlissingen. • De zorginstellingen SVRZ , Zorgstroom en de Stichting Werkt voor Ouderen. • De dorpsraden van de gemeente Veere en Vlissingen. De communicatie met deze belanghebbenden heeft in 2010 plaatsgevonden door middel van intensieve samenwerking in projecten. Dit betreft voornamelijk de samenwerking met de gemeenten en zorginstellingen in de realisatie van woonzorgcomplexen en maatschappelijk vastgoed. Met de Huurdersvereniging Kleine Kernen heeft regelmatig overleg plaatsgevonden. De belangrijkste gesprekonderwerpen zijn vermeld in paragraaf 3.2.1. van dit jaarverslag.


Het overleg met de gemeente Vlissingen is naast overleg op projectbasis in een structurele vorm gegoten en heeft voornamelijk in het teken gestaan van de visie op Vlissingen, prestatieafpraken en de ontwikkelingen in het Scheldekwartier. Met de gemeente Veere vindt periodiek bestuurlijk overleg plaats, waarin naast de voortgang van de projecten ook de uitvoering van de bestaande prestatie-afspraken centraal hebben gestaan. Zie paragraaf 3.3.2. Met de collega corporaties op Walcheren is meerdere malen overlegd over voornamelijk zaken die de woonruimteverdeling en samenwerkingsmogelijkheden in het kader van het Scheldekwartier aangaan. Daarnaast zijn uitgebreide besprekingen gevoerd die hebben geleid tot de intentie om met elkaar te fuseren. Met de Stichting Welzijn Veere wordt samengewerkt om de welzijnsactiviteiten in woonzorg-complexen uit te bouwen. De dorpsraden zijn betrokken geweest vanuit sociaal beheer, ontwikkeling en realisatie van nieuwbouw en leefbaarheidsinitiatieven in meerdere kernen. In 2010 is door een extern bureau onderzoek verricht naar de vorm waarin stakeholders betrokken willen zijn bij de beleidsontwikkeling en uitvoering van Woonburg en de door Woonburg geboekte resultaten. Dit onderzoek onder de belangrijkste stakeholders heeft een aantal vragen en verbeterpunten in de performance naar voren gebracht die in overleg met die stakeholders wordt opgepakt. Over de vorm waarin stakeholders worden betrokken bestaat onder deze groep tevredenheid. Besloten is daarom aan de huidige vorm vast te houden.

5.1.6 Interne risicobeheersings- en controlesystemen Een belangrijk aspect van goed ondernemingsbestuur is het risicomanagement. Gezien het feit dat Woonburg maatschappelijk onderneemt, is het risicomanagement van essentieel belang. Er zijn risico’s op het niveau van de woningportefeuille en markt, projectontwikkelingen met de hieraan gelieerde financieringen, operationele risico’s in de organisatie en van buitenaf komende risico’s die nauwelijks beïnvloedbaar zijn. Interne risicobeheersing In dit hoofdstuk gaan we kort in op de gesignaleerde risico’s en de genomen, of te nemen beheersmaatregelen, om het gesignaleerde risico te beheersen. Woningportefeuille en marktrisico Leegstand veroorzaakt door marktomstandigheden komt in de portefeuille van Woonburg nauwelijks voor. Voor de gehele portefeuille is in het verleden een positiebepaling (strategisch voorraadbeleid) uitgevoerd. De positie en de gewenste ontwikkeling zijn per complex vastgelegd. Deze positiebepaling is richtinggevend voor de vaststelling van de herstructureringsopgave, het planmatig onderhoud, huurprijsbeleid en het verkoopbeleid. In 2011 is het strategisch voorraadbeheer geactualiseerd. Op basis daarvan wordt met de gemeenten overlegd over afstemming met de woonvisie. Eén van de performance-indicatoren is het gemiddelde aantal reacties per mutatie. Uit deze indicator blijkt dat het afzetrisico in de huidige markt beperkt is. Ten aanzien van verkoop, als belangrijke inkomstenbron voor nieuwe investeringen, werden de effecten van de woningmarktcrisis in 2011 merkbaar. De aanscherping van de financieringsnormen voor hypotheken speelde daarin een bepalende rol. In het najaar van 2011 is de verkoopconstructie Kopen naar Wens geïntroduceerd waardoor de doelstellingen alsnog zijn gehaald. De resultaten worden maandelijks gemonitord zodat tijdig maatregelen kunnen worden genomen om eventueel verkoopbevorderende maatregelen te kunnen nemen dan wel uitgaven en investeringen te gaan beperken. Projectontwikkeling. De (financiële) risico’s hebben vooral betrekking op de projectontwikkelingsactiviteiten van herstructureringsprojecten en nieuwbouwlocaties die door de Marsaki Woonburg com wordt uitgevoerd onder de vlag van de ROM Marsaki. Ieder nieuwbouwproject is opgesplitst in een aantal fasen. Iedere fase wordt afgesloten met een fasedocument waarin het risico en rendement wordt bewaakt. Marsaki hanteert een eigen risicobeheersingssysteem tijdens het gehele proces van de ontwikkeling van vastgoed. Voortgang, resultaten en risico’s worden besproken op directieniveau tussen Woonburg en de ROM Marsaki. Met ingang van 2012 is de structuur van Marsaki gewijzigd. Parallel daaraan wordt ook een nieuwe risicomanagement systeem geïntroduceerd. Treasury-risico’s Het risico ten aanzien van de financiering van het woningbezit, de projectontwikkeling en de eventuele belegging van (tijdelijk) overtollige kasmiddelen heeft in 2011 aandacht gekregen vanuit de treasury activiteiten alsmede vanuit de nieuwe EU regels ten aanzien van staatssteun voor woningcorporaties. Een belangrijk overleg is de treasurycommissie, ondersteund door een extern deskundige. Hierin worden, op basis van de huidige financieringsstructuur, de verwachte financieringsvraag, de rentevisie en de visie op de kapitaalmarktontwikkeling activiteiten ondernomen om de financieringsbehoefte van Woonburg optimaal in te vullen.


Het beleid rond looptijd- en renterisicobeleid is gericht op het minimaliseren van het risicoprofiel. Dat gebeurt door een optimalisatie van het vervalschema van de leningportefeuille, gecombineerd met de minimalisatie van de financieringskosten. Het financieringsbeleid en het beleggingsbeleid is vastgelegd in een treasurystatuut en is risicomijdend vormgegeven. Proces en integriteit risico’s Om de doelstellingen van Woonburg te kunnen realiseren is een grote mate van resultaatgerichtheid en een goede samenwerking tussen de afdelingen van groot belang. De afgelopen jaren zijn daarom de werkprocessen van Woonburg opnieuw beschreven. Feilbaarheid en kwetsbaarheid van mensen in processen zijn niet uit te sluiten. Uiteraard is er een stelsel van administratieve organisatie en interne controle, dat gebaseerd is op een zover mogelijk doorgevoerde functiescheiding. Verder wordt de interne en externe tekeningsbevoegdheid consequent gehanteerd. Hierbij geldt een twee handtekeningen- en een vier ogenprincipe. In 2009 en 2010 is binnen Woonburg veel aandacht besteed aan de onderwerpen integriteit en het voorkomen van fraude. In 2009 is de integriteitwijzer ontwikkeld in samenspraak met de medewerkers. Onderdeel van de implementatie waren dilemmatrainingen. Nadien wordt het onderwerp levend gehouden door hieraan in overleggen aandacht te besteden. Tevens worden in voorkomende gevallen (dreigende) overschrijdingen van de afspraken uit deze code in de organisatie besproken, zodat het normenkader verder wordt aangescherpt en verduidelijkt. In de integriteitwijzer staan de uitgangspunten voor het zakendoen en de gedragsregels voor de directie en medewerkers van Woonburg. De code is beschikbaar op de website In het kader van de integriteitscode hebben in 2011 geen meldingen plaatsgevonden aan het Bestuur. De RvC wordt door het Bestuur op de hoogte gesteld van eventuele schendingen. Tevens is in 2009 al een klokkenluiderregeling opgesteld. Hierin wordt geregeld hoe mensen binnen de Woonburg organisatie om moeten gaan met constateren van (vermoedens van) misstanden en overtredingen van weten regelgeving. De regeling voorziet in een onafhankelijk extern meldpunt/ vertrouwenspersoon. De klokkenluiderregeling is beschikbaar op de website. Woonburg kent een directiereglement waarin de relatie tussen Bestuur en Raad van Commissarissen is vastgelegd. Onder andere wordt hierin geregeld welke besluiten aan voorafgaande goedkeuring van de Raad van Commissarissen onderhevig zijn. Hieronder vallen in ieder geval vastgoedtransacties met een waarde van meer dan € 1 miljoen. Vastgoedtransacties met een lagere waarde kennen een verplichting tot in kennistelling van de RvC achteraf. Tevens zijn in de statuten beperkingen aan het Bestuur opgelegd. Eind 2010 is een nieuwe procuratieregeling vastgesteld en geïmplementeerd die de bevoegdheden van alle medewerkers regelt op het gebied van vertegenwoordiging, communicatie, aangaan van verplichtingen en het betalingsverkeer. In 2011 is een auditeringscyclus opgezet die tot doel heeft de toepassing van alle procedures periodiek te toetsen en te evalueren. De audits vinden plaats vanuit fraudepreventie, borging van de juiste toepassing van de procuratieregeling en integriteit en de verbetering van de kwaliteit van de processen. Ontwikkelingen welke van invloed zijn op de financiële positie Het maatschappelijk veld waarin wij opereren is de afgelopen jaren turbulent geweest. Chronologisch: • inflatievolgend huurbeleid; • van partiële naar integrale belastingplicht per 1 januari 2008; • garantiefonds investeringen (Vogelaarwijken); • komende huurtoeslagheffing volgens regeerakkoord; • beperken mogelijkheden financiering met borging WSW; • introductie 90% norm bij woningtoewijzingen. Deze ontwikkelingen komen hard aan. In het financiële meerjarenperspectief zijn deze ontwikkelingen doorgerekend voor zover de impact bekend is. Bij het vaststellen van de begroting 2012 is aan de Raad van Commissarissen aangegeven hoe de diverse beleidsuitgangspunten zijn opgenomen in het meerjaren perspectief. Woonburg hanteert adequate (automatiserings)instrumenten om het financieel meerjarenperspectief te kunnen bewaken. Beïnvloedbaar zijn deze externe ontwikkelingen veelal niet tot nauwelijks. Uitgangspunt is uiteraard het streven naar een gezond evenwicht tussen onze maatschappelijke, volkshuisvestelijke doelen en de financiële continuïteit.


5.1.7 Controlesystemen In het ondernemingsplan heeft Woonburg het beleid vastgesteld ten aanzien van de doelgroepen, de producten en de ontwikkelingsrichting van de organisatie voor de komende jaren. De planning & controlcyclus is hierop uitgewerkt. Ieder jaar worden werkplannen gemaakt met activiteiten op tactisch/operationeel niveau. Deze activiteiten liggen in het verlengde van de doelstellingen uit het ondernemingsplan en zorgen voor een stapsgewijs realiseren van onze plannen. Voor de monitoring wordt 4 keer per jaar tussentijds gerapporteerd. Om te weten of Woonburg ook daadwerkelijk de doelstellingen haalt, hebben wij in 2010 de doelstellingen uit het ondernemingsplan voorzien van meetbare normen waarover in het jaarverslag wordt gerapporteerd. Bij het opstellen van de doelstellingen en resultaten heeft de organisatie zich gebaseerd op het model Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK-model). Binnen dit model worden aandachtsgebieden onderscheiden die met elkaar het succes van een organisatie bepalen. Op basis van deze modellering is een cyclisch proces opgezet dat leidt tot het realiseren van de ondernemingsresultaten en verbetering van de kwaliteit van de organisatie. Het kwaliteitsstreven is gericht op de activiteiten van de organisatie, evenals op het stimuleren van het leervermogen van de organisatie. Zo worden de randvoorwaarden ingevuld dat de ondernemingsdoelstellingen naar een kwalitatief vastgesteld niveau groeit.

5.1.8 Externe accountant Jaarlijks beoordeelt de externe accountant het geheel aan beheersingsmaatregelen. De accountant, PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., stelt van haar bevindingen bij haar controleklanten in de volkshuisvestingsector een benchmark samen. De bevindingen staan opgenomen in het uitgebrachte accountantsverslag.

5.1.9 Visitatie In 2011 heeft Woonburg zich laten visiteren door een onafhankelijke visitatiecommissie (Recources Global Professionals). Het visitatierapport is beschikbaar op de website van Woonburg.

5.2 Intern toezicht Verslag van de Raad van Commissarissen Toezicht houden De Raad van Commissarissen (RvC) van Woonburg heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie en de met haar verbonden ondernemingen en staat tevens het bestuur met raad ter zijde. De Raad van Commissarissen houdt onder andere toezicht op: • realisatie van de doelstellingen van de corporatie; • realisering van de volkshuisvestelijke opgaven; • strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van de corporatie; • opzet en werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen; • kwaliteitsbeleid; • kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording; • financieel verslaggevingsproces; • naleving van toepasselijke weten regelgeving. Dit toezicht strekt zich tevens uit tot de met de corporatie verbonden ondernemingen (CIV) en Marsaki (voor zover dit van toepassing is binnen de aandeelhoudersrelatie tussen Woonburg en Marsaki). De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Commissarissen zijn beschreven in de statuten van Woonburg en verder uitgewerkt in het reglement voor de Raad van Commissarissen d.d. 28 februari 2008. Toezichtkader In dit jaarverslag legt de Raad van Commissarissen, als onderdeel van een maatschappelijk ondernemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van haar taken en bevoegdheden in het afgelopen jaar. Als toezichtkader voor het uitoefenen van haar taken hanteert de Raad van Commissarissen: • het Besluit Beheer Sociale Huursector (algemeen toezichtkader); • het ondernemingsplan en de financiële meerjarenprognose (strategisch toezichtkader en toezichtkader voor de financiële continuïteit); • het werkplan en de begroting (toezichtkader voor het behalen van doelstellingen); • (verlengde) prestatieafspraken met gemeente Veere (toezichtkader voor het behalen van doelstellingen); • de kennis die binnen de RvC aanwezig is van de lokale gemeenschap en de behoeften van de lokale gemeenschap.


Dit toezichtkader is door de Raad van Commissarissen in 2011 gebruikt bij het nemen van beslissingen, het beoordelen van bestuursvoorstellen en de bewaking van de realisatie van de corporatiedoelstellingen. Samenstelling Raad van Commissarissen Per 31 december 2011 was de Raad van Commissarissen van Woonburg als volgt samengesteld:

Naam

Geboortedatum

Functie

Deskundigheidsgebied

Beroep / nevenfuncties

Formeel 0nafhankelijk?

Dhr. L. van der Hoest

16-12-‘47

Voorzitter

Zorg, volkshuisvesting

• Niet meer deelnemend in het arbeidsproces; • Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Kunsteducatie Walcheren; • Voorzitter bestuur Stichting Art & Performance.

Ja

Dhr. P.F. Streefkerk

17-03-‘48

Vicevoorzitter

Financiën

• Niet meer deelnemend in het arbeidsproces; • Penningmeester Dierenasiel Walcheren.

Ja

Dhr. J.J. Korstanje

26-07-‘37

Lid

Bestuurlijk, welzijn, leefbaarheid

• Niet meer deelnemend in het arbeidsproces; • Voorzitter bestuur Stichting Welzijn Veere; • Lid Raad van Toezicht Omroep Zeeland; • Lid Raad van Toezicht Kinderopvang Walcheren); • Voorzitter Stuurgroep Taalkansen Zeeuwse Kinderen; • Voorzitter geweest van de stuurgroep Zeeuws Aanval Laaggeletterdheid.

Ja

Dhr. mr. drs. K.E.A. Bremer RA

31-08-‘67

Lid

Fiscaliteit, financiën en juridisch

• Concern Controller Rotterdamse Elektische Tram N.V.

Ja

Dhr. R.C.A. Boot

13-12-‘49

Lid

Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening

• Vastgoedadviseur.

Ja

De RvC heeft geen commissies ingesteld. Leden van de RvC worden benoemd voor een periode van 4 jaar. Met de actualisatie van de Governancecode per 1 juli 2011 is herbenoeming maximaal 1 keer mogelijk. Dit zal in de statuten worden gewijzigd. Het rooster van aftreden ziet er als volgt uit:

Naam

Datum vergadering benoeming

Datum vergadering 1e herbenoeming

Datum vergadering 2e herbenoeming

Einde huidige zittingstermijn


11-02-2004

10-04-2008

niet meer mogelijk

2012


01-11-2002

28-06-2007

29-04-2010

2014

Dhr. J.J. Korstanje

30-11-2004

04-12-2008

niet meer mogelijk

2012

Dhr. K.E.A. Bremer

14-03-2011

niet meer mogelijk

2015

Dhr. R.C.A. Boot

01-07-2006

niet meer mogelijk

2014


29-04-2010

De heren Korstanje en Bremer zijn benoemd op voorspraak van de huurdersvereniging. Aangezien alle leden van de RvC in formele zin onafhankelijk zijn in de zin de bepalingen van de Governancecode Woningcorporaties, voldoet de RvC van Woonburg aan de eisen die door de Governancecode Woningcorporaties worden gesteld met betrekking tot onafhankelijkheid. De Raad van Commissarissen werkt met een profielschets, gerelateerd aan zijn omvang, samenstelling en activiteiten, voor de gewenste deskundigheid en achtergrond van de leden van de RvC. De profielschets is op 1 juli 2010 geactualiseerd en vastgesteld. In 2011 is een vervolg gegeven aan het opleidingsprogramma voor de verdere professionalisering van de RvC. Hiervoor is in het najaar van 2011 door alle leden deelgenomen aan een workshop van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties onder de titel: Volkshuisvestelijke doelen: Beleid en Verantwoording. Op 14 maart 2011 heeft de RvC zichzelf geëvalueerd. De raad heeft geconcludeerd dat de werkwijze, de communicatie en de relatie met de directeur bestuurder goed te noemen zijn. De professionaliteit van de individuele leden van de Raad en daarmee de Raad als geheel stijgt, waarmee niet gezegd moet worden dat voornoemde onderdelen nog verder kunnen worden verbeterd. In maart 2012 is de volgende evaluatie gepland. Taak en werkwijze Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen heeft de Raad van Commissarissen zich regelmatig mondeling dan wel schriftelijk door het bestuur laten informeren; inzake de (financiële) resultaten in relatie tot de beoogde doelen, de ontwikkelingen met betrekking tot de projecten, de deelname in Marsaki, de voortgang van de actualisering en uitvoering van de prestatieafspraken met de gemeente Veere, het proces om te komen tot prestatieafspraken met de gemeente Vlissingen en de relevante externe ontwikkelingen waar Woonburg mee geconfronteerd werd, waaronder het nieuwe regeerakkoord, de nieuwe Europese regelgeving en stand van zaken rondom de Vogelaarheffing. De Raad van Commissarissen heeft in het afgelopen boekjaar overleg gehad met de extern accountant en de OR om zich op de hoogte te houden van de ontwikkelingen in het speelveld van Woonburg. Bredere oriëntatie op de externe ontwikkelingen vindt plaats aan de hand van Aedes Magazine, publicaties van de Woonbond en via de lokale, regionale en landelijke media. Daarnaast hebben leden van de RvC externe bijeenkomsten bijgewoond van de VTW, Aedes (toekomst van de sector). De Raad van Commissarissen is in het afgelopen jaar 9 maal bijeen geweest. Dit betreft 6 reguliere vergaderingen, 2 vergaderingen in het kader van de beoordeling van de directeur-bestuurder conform de procedure ‘beoordeling functioneren directeur-bestuurder’ en één bijeenkomst in het kader van de voorgenomen fusie. De voorzitter moest bij één vergadering verstek laten gaan, hij is waargenomen door de vice-voorzitter. Eén van de leden van de Raad van Commissarissen was bij de ingelaste vergadering over de voorgenomen fusie niet in staat aanwezig te zijn. Ter zake van het geagendeerde onderwerp heeft betrokken lid voorafgaand aan de vergadering contact gehad met de voorzitter. Na de vergadering is betrokken lid op de hoogte gesteld van het verloop daarvan en is geconcludeerd dat ter zake het besproken onderwerp unanimiteit bestaat in de raad. Ondernemingsraad De Raad van Commissarissen heeft op 10 februari 2011 overleg gehad met de ondernemingsraad. De volgende onderwerpen zij besproken: de werkdruk, contacten directeur-bestuurder, werkwijze nieuwe organisatie, de visie van de ondernemingsraad op de ontwikkelingen binnen Woonburg als bedrijf en de (vormen van) samenwerking tussen Woonburg en andere corporaties. In het kader van het inwerkprogramma heeft het nieuwe lid van de Raad van Commissarissen kennis gemaakt met de ondernemingsraad. Stakeholders Woonburg organiseert bewust geen aparte jaarlijkse bijeenkomst met stakeholders omdat uit extern onderzoek is gebleken dat stakeholders tevreden zijn over de wijze waarop zij invloed kunnen uitoefenen op de corporatie. Deze keuze is door de directeurbestuurder doorgesproken met de stakeholders en zij delen dit standpunt. De overige ontwikkelingen ten aanzien van stakeholders zijn als volgt: • De RvC is op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen ten aanzien van de huurdersvereniging en de aanpassing van de bestaande participatiestructuur. • De RvC heeft kennis genomen van de activiteiten die Woonburg ontplooit in samenwerking met de gemeente Veere binnen het kader van de prestatieafspraken. • Met de gemeente Vlissingen is gestart met het maken van prestatieafspraken. De RvC wordt doorlopend geïnformeerd over de voortgang en zal deze naar verwachting in het voorjaar van 2012 kunnen bespreken. • Het populair jaarverslag voor huurders en stakeholders is voor de derde keer in deze vorm uitgebracht. In 2011 is viermaal de Thuis, de uitgave waarmee stakeholders en in het bijzonder de huurders worden geïnformeerd over de activiteiten van Woonburg, uitgekomen.


Inzet vermogen en financiële continuïteit De RvC heeft zich gedurende 2011 op verschillende momenten en naar aanleiding van diverse onderwerpen bezig gehouden met de inzet van het vermogen en de financiële continuïteit. In 2011 heeft de Raad uitgebreid gediscussieerd over de ontwikkeling die op Woonburg afkomen vanuit de woningmarkt en de overheid. Met name is gesproken over de effecten hiervan in relatie tot de schaal van Woonburg en de gestelde kwaliteitsdoelen. Het gaat dan om de kwaliteit van het vastgoed, de organisatie en de dienstverlening. Hieruit is de conclusie getrokken dat het in het belang is van de continuïteit van Woonburg en haar stakeholders dat intensiever wordt samengewerkt met andere corporaties waarbij de regio Walcheren in eerste aanleg de voorkeur heeft. In de loop van de zomer van 2011 is uit oriënterende gesprekken met Woongoed en l’escaut de optie te fuseren naar voren gekomen. Op 23 december 2011 heeft de RvC van Woonburg de intentie-overeenkomst tot fusie bekrachtigd. In 2011 is verder gesproken over de projecten De Tuin van Vlissingen, de CO2 neutrale straat in Grijpskerke, het Singelgebied in Domburg, de Wilgenhoekweg in Serooskerke, de wozoco in Aagtekerke en Oostkapelle en de investeringen in de wijk rondom ’t Zwaantje in Oost-Souburg. De vergadering van december stond verder in het kader van het werkplan en de begroting 2012 en de financiële meerjarenraming 2012-2021. In september had de RvC al ingestemd met de parameters die voor de begroting zouden worden gehanteerd. De RvC heeft vervolgens vastgesteld dat deze parameters in de begroting en meerjarenraming zijn verwerkt en heeft de directeur-bestuurder en manager financiën bevraagd op de effecten van eventuele wijzigingen in de parameters op de begrotingscijfers. De RvC constateert dat de financiële continuïteit is aangetoond, echter constateert zij ook dat het nieuwbouw-investeringsprogramma daarvoor wel is teruggebracht. Het energie-investeringsprogramma kan echter wel doorgang vinden. De RvC is zich bewust van de grotere afhankelijkheid, die er ten aanzien van de voorgenomen investeringen bestaat van de verkoop van het bestaand bezit. De RvC heeft kennisgenomen van de aanvankelijk achterblijvende verkopen in 2011, welke alsnog zijn ingelopen door de introductie van het product Kopen naar Wens. Al met al concludeert de RvC dat het in de financiële meerjarenraming opgenomen investeringsprogramma recht doet aan de mogelijkheden van Woonburg en dat Woonburg zich onder deze condities maximaal inzet gezien de volkshuisvestelijke opgave en de financiële mogelijkheden. De RvC heeft daarom het werkplan en de begroting 2012 en de financiële meerjarenprognose 2012-2021 goedgekeurd. In 2011 is Woonburg gevisiteerd door een onafhankelijk extern bureau. Zij heeft met de visitatiecommissie een interview gehouden waarin de toezichtrol en het functioneren van de RvC centraal stond. In een tweede bijeenkomst heeft de RvC met de visitatiecommissie gesproken over het concept rapport. Het visitatierapport levert een herkenbaar beeld op van Woonburg. Woonburg heeft bij de commissie het beeld gevestigd van een corporatie, die een bewonderenswaardige professionalisering heeft doorgevoerd. Dat beeld is met waardering bevestigd door de geïnterviewde respondenten. De verankering in de interne bedrijfsvoering verloopt goed, maar is nog niet afgerond. De vermogenspositie is bevredigend. Op het gebied van financieel beheer, de doelmatigheid en de toepassing van de regels van good governance is nog terrein te winnen. Aldus de commissie. De resultaten van de visitatie bevestigen de door Woonburg ingezette koers van de afgelopen jaren waarin we enerzijds de externe performance hebben verbeterd en anderzijds de bedrijfsvoering voortdurend laten evalueren. Dit proces zal ook de komende jaren verder worden doorgezet. De commissie vestigt de aandacht op de naleving van de Governancecode. Daarbij gaat zij vooral in op de situatie van 2006 en 2007 waarin de voorzitter van de Raad van Commissarissen tijdelijk als bestuurder is opgetreden. Bestuur en RvC van Woonburg begrijpen de kritieken van de commissie op dit punt. De crisis waarin het toenmalige Woningstichting Walcheren verkeerde en daaruit voortvloeiende acute noodzaak tot ingrijpen vormden het decor van die tijd. Een periode die we gesymboliseerd door de start van Woonburg definitief achter ons hebben gelaten. In zijn totaliteit heeft de RvC in het afgelopen boekjaar de volgende besluiten genomen en gesproken over de volgende gespreksonderwerpen: • jaarlijks overleg met OR; • terugkoppeling training RvC; • oordeelsbrief en reactie Woonburg; • kwartaalrapportages; • managementletter; • beoordeling Directeur bestuurder; • jaarverslag en jaarrekening 2010; • brief Centraal Fonds Volkshuisvesting continuïteitsoordeel 2011;


• • • • • • • • • • • • •

benoeming commissaris; zelfevaluatie RvC; investeringsvoorstel ’t Zwaantje; stakeholdersonderzoek; nieuwe Governancestructuur Marsaki; risiso’s maatschappelijk vastgoed; beleid ongewenste omgangsvormen; visitatierapport; gewijzigde Governancecode Woningcorporaties; parameters en randvoorwaarden begroting 2012; energiebeleid en aanpak energiemaatregelen; begroting 2012 en Financiële Meerjarenprognose 2012-2021; voorgenomen fusie l’escaut woonservice, Woonburg en Woongoed.

Toezicht op verbindingen De ontwikkelingen rondom Marsaki hebben ook dit jaar weer de aandacht van de RvC gehad. De RvC heeft goedkeuring verleend aan de nieuwe structuur van Marsaki en het opheffen van de deelneming Woonburg.com in 2012. Daarmee wordt een oplossing geboden aan de zorgen die het bestuur en de RvC hadden ten aanzien van de zeggenschap, risico’s, fiscaliteiten en de ontwikkelingen in de regelgeving ten aanzien van woningcorporaties en hun verbindingen. Toezicht op doelmatigheid De RvC heeft kennis genomen van de brieven van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Toezicht op rechtmatigheid Er zijn geen opmerkingen gemaakt over rechtmatigheid. Governance en integriteit De RvC onderschrijft de Aedescode en de Governancecode Woningcorporaties. In paragraaf 5.1 is in detail weergegeven wat op dit moment de stand van zaken is met betrekking tot de implementatie van de codes. De RvC heeft kennis genomen van het feit dat in 2011 geen melding is gedaan van het overtreden van de regels uit de integriteitwijzer van Woonburg. Meldingen in het kader van de integriteitwijzer en de klokkenluiderregeling zijn een standaard onderdeel van de verantwoordingsinformatie. Tegenstrijdige belangen In 2011 is geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij leden van de Raad van Commissarissen en of het bestuur betrokken waren. Vanuit de aard van haar werkzaamheden onderhoudt Woonburg zakelijke relaties met een groot aantal partijen in de omgeving. Onder deze partijen zijn enkele stichtingen waarin leden van de RvC van Woonburg een bestuurlijke of toezichthoudende rol vervullen. Het betreft Stichting Welzijn Veere, Kinderopvang Walcheren, Stichting Art & Performance en Omroep Zeeland. De relatie tussen Woonburg en deze stichtingen is op dit moment niet zodanig dat dit leidt tot tegenstrijdige belangen. Echter er een mogelijkheid bestaat dat dit in de toekomst anders zal zijn. De RvC is zich bewust van potentiële tegenstrijdige belangen die zich als gevolg van nevenfuncties kunnen voordoen en hanteert voor de omgang daarmee de in 2009 vastgestelde regeling tegenstrijdige belangen die door alle leden wordt onderschreven. Op het moment dat een tegenstrijdig belang zich voordoet, zal het betreffende lid niet deelnemen aan de discussie en stemming, een en ander conform de bepalingen van de Governancecode Woningcorporaties. Invulling werkgeversrol De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor een goed bestuur, onder meer door benoeming, schorsing, ontslag en jaarlijkse evaluatie van het bestuur. In 2011 is de samenstelling van het bestuur niet gewijzigd. De Raad van Commissarissen heeft in 2008 het bezoldigingsbeleid ten aanzien van het bestuur vastgesteld. In 2010 heeft de RvC opdracht gegeven aan een extern adviseur om de contractuele afspraken met de directeur-bestuurder te bezien in het licht van de nieuwe Beloningscode. In 2011 heeft de RvC kennis genomen van de bevindingen. RvC heeft geen aanleiding gevonden de bestaande contractafspraken open te breken vooral vanwege de minimale verschillen tussen de bestaande wijze van honoreren en de bepalingen volgens de sectorbrede beloningscode. De directeur-bestuurder is voor onbepaalde tijd aangesteld. Jaarlijks vindt een evaluatie van het functioneren van de directeurbestuurder en de passendheid van de directeur-bestuurder bij Woonburg en de opgave waar zij op dat moment voor staat, plaats overeenkomstig de procedure ‘beoordeling functioneren directeur-bestuurder’. Met deze handelwijze voldoet Woonburg aan de bedoeling van de Governancecode voor wat betreft de aanstelling van de bestuurder voor bepaalde tijd.


Voor de huidige directeur-bestuurder geldt een (wederzijdse) opzegtermijn van 1 maand. Indien opzegging door de Raad van Commissarissen niet haar uitsluitende of voornaamste reden vindt in handelingen of nalatigheden van de directeur-bestuurder, zoals bijvoorbeeld het geval is bij ontbinding van Woonburg, fusie, overname, reorganisatie of fundamentele wijziging van het te voeren beleid, zal de Raad van Commissarissen de kantonrechter verzoeken de arbeidsovereenkomst met de directeur-bestuurder te ontbinden. De hoogte van een eventuele schadevergoeding zal door de kantonrechter, rekening houdend met alle voor het ontslag relevante factoren, worden vastgesteld. Bij de aanstelling van de directeur-bestuurder in 2007 zijn nadere afspraken gemaakt over het vaste salaris, het salarisperspectief en de onkostenvergoedingen. Er is geen sprake van een variabel salaris. De directeur-bestuurder neemt deel aan de bij Woonburg geldende pensioenregeling van de Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW). Van de maandelijkse premie voor deze voorziening houdt Woonburg een percentage in op het maandloon van de directeur-bestuurder, dat overeenstemt met 50 % van het percentage van werknemers op wie de CAO Woondiensten van toepassing is. De overige arbeidsvoorwaarden zijn gebaseerd op de CAO Woondiensten en het secundaire arbeidsvoorwaardenpakket van Woonburg. Daarnaast heeft Woonburg een auto ter beschikking gesteld. De Raad van Commissarissen heeft in de vergadering buiten aanwezigheid van de directeur-bestuurder het functioneren van de directeur-bestuurder besproken conform de procedure ‘beoordeling functioneren directeur-bestuurder’. De zelfevaluatie van de directeur-bestuurder is hierbij als input gehanteerd. Een delegatie van de RvC bestaande uit de vice-voorzitter en een lid heeft vervolgens het beoordelingsgesprek met de directeur-bestuurder gehouden. Binnen het beoordelingskader zijn de prestaties van het afgelopen jaar besproken en nieuwe afspraken gemaakt. De uitkomsten van het beoordelingsgesprek zijn teruggekoppeld aan de voltallige RvC. Over 2011 heeft het bestuur de volgende beloning ontvangen:

Naam

Dhr. Ir. M.L. van der Wel

Periodiek betaalbare beloning

Variabele beloning

€ 125.740,-

Beloningen betaalbaar op termijn

-

€ 33.772,-

Uitkeringen bij beëindiging dienstverband

-

Verstrekte leningen / voorschotten / garanties -

Accountant Het bestuur en de Raad van Commissarissen maken ieder ten minste eenmaal in de vier jaar een grondige beoordeling van het functioneren van de externe accountant in de diverse entiteiten en capaciteiten waarin de externe accountant fungeert. Naar aanleiding van deze beoordeling in 2007 heeft de RvC PWC benoemd als controlerend accountant voor een periode van vijf jaar. In april 2011 heeft de RvC van goedkeuring van het jaarverslag het functioneren van de externe accountant geëvalueerd. De RvC concludeert dat zij onverminderd tevreden is over het functioneren. In 2012 neemt de RvC een besluit omtrent de selectie van de externe accountant. Honorering Raad van Commissarissen De honorering van de Raad van Commissarissen is gekoppeld aan de zwaarte van de functie van de afzonderlijke leden van de Raad van Commissarissen en houdt rekening met maatschappelijke waarden en normen. De honorering is met ingang van 1 juli 2010 vastgesteld op basis van de Honoreringscode Commissarissen welke integraal is gevolgd. De honorering is niet gekoppeld aan de prestaties van Woonburg. De leden van de RvC ontvangen geen vaste onkostenvergoeding. Naam

functie


Voorzitter

€

8.461,-


Vice-voorzitter

€

6.507,-

Dhr. J.J. Korstanje

Lid

€

6.507,-

Mevr. A.J. Ardonne-Roose

Lid

€

1.616,-

Dhr. K.E.A. Bremer

Lid

€

4.891,-

Dhr. R.C.A. Boot

Lid

€

6.507,-

€

34.489,-

TOTAAL


Bruto vergoeding

6 | Organisatie

Onze eigen wijze


6.1

Organisatie

6.1.1

Organisatiestructuur en cultuur

Wij willen onze klanten zo goed mogelijk van dienst zijn, daar moet onze organisatie op toegerust zijn. In de basis betekent dit een goede samenwerking, gebaseerd op onderling vertrouwen en heldere taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. We werken aan een structuur en cultuur die past bij onze klantgerichtheid. Sinds 1 juni 2010 werken wij met drie afdelingen en een staffunctie. De verantwoordelijkheden en activiteiten worden binnen de organisatie geclusterd langs de lijn: • dienstverlening aan klanten; • control; • vastgoedsturing.

Onderstaand figuur geeft de organisatiestructuur weer.

DirecteurBestuurder 1 Fte Secretariaat/ Communicatie 1.3 Fte

Manager Wonen en Service 1 Fte

Service 8,5 Fte

Wonen 6,8 Fte

Manager Vastgoed en Strategie 1 Fte

Ontwikkeling 1 Fte

Vastgoedbeheer 3 Fte

Manager Financiën en bedrijfsvoering 1 Fte

Administratie 3.9 Fte

Planning en Control 0.7 Fte

In de afdeling Vastgoed & Strategie is zowel de vastgoedontwikkelingsrol als vastgoedbeheerdersrol ondergebracht. Deze afdeling is daarmee opdrachtgever naar Marsaki in het kader van de projectontwikkeling. Tevens adviseert de manager Vastgoed & Strategie over de portefeuillesturing en strategisch voorraadbeheer aan de maatschappelijke belegger (het managementteam). De afdeling Wonen & Service is primair verantwoordelijk voor de dienstverlening aan onze klanten. Zowel het dagelijks beheer als de beleidsvoorbereiding met betrekking tot onze klanten en klantproducten vindt plaats binnen deze twee teams. In de afdeling Financiën & Bedrijfsvoering ligt het accent op de ondersteuning van de bedrijfsvoering door planning, control en verantwoording. De beleidsvoorbereidende taken liggen voornamelijk op de vlakken organisatie(ontwikkeling), ICT en administratieve organisatie. De staffunctie is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en uitvoering van het communicatiebeleid en de ondersteuning van de directeur-bestuurder als managementassistent. De functie Productontwikkelaar is van tijdelijke aard en project georiënteerd. Opdracht is het opzetten van de processen maatschappelijk vastgoed beheren en een rol bij de realisatie van de projecten maatschappelijk vastgoed die de komende jaren op stapel staan. Tevens heeft deze functionaris een rol op het gebied van productontwikkeling waar het gaat om producten of beleid die een belangrijke vastgoedcomponent kennen, zoals het energiebeleid. De reguliere taken (beheer maatschappelijk vastgoed) worden geleidelijk overgedragen aan diverse functionarissen binnen de organisatie. Feitelijk is deze functie dus een functie voor een (lang) project. Onze dienstverlening valt of staat door onze eigen inzet als organisatie. Wij willen onze klanten zo goed mogelijk van dienst zijn en dat vraagt om een daarbij behorende klantgerichte bedrijfscultuur. Echt klantgericht werken betekent ruimte en mogelijkheden creëren voor de (individuele) klant. Medewerkers worden daarom aangespoord en in de gelegenheid gesteld om zelfstandig te werken en initiatieven te ontplooien. Het nemen van eigen verantwoordelijkheid is een belangrijke waarde. We hebben een kleine werkorganisatie met korte lijnen, waardoor flexibel werken mogelijk is. Dat beschouwen we als een belangrijke kracht die we goed moeten benutten. De korte lijnen maken het ook voor iedereen mogelijk om een actieve bijdrage te leveren aan de werking van ons bedrijf.


In het meerjarenperspectief is het organisatiemodel financieel doorgerekend. De bedrijfslasten zijn in 2011 weliswaar gedaald ten opzichte van 2010 maar liggen nog hoger dan het niveau dat wij ons hebben gesteld, namelijk net boven de € 1.600 per gewogen verhuureenheid. In 2012 zullen de bedrijfslasten per verhuureenheid weer verder dalen tot binnen de gegeven norm van het Centraal Fonds Volkshuisvesting van € 1.600 per verhuureenheid.

6.1.2 Medewerkers Woonburg heeft op 31 december 2011 in totaal 31 medewerkers in dienst. In 2011 ging 1 medewerker uit dienst en kwamen drie medewerkers in dienst. Drie medewerkers maakten gebruik van ouderschapsverlof en twee medewerkers gingen met zwangerschapsverlof.

Fulltime

Medewerkers in en uit dienst

Parttime

Totaal

man

vrouw

man

vrouw

16

5

3

5

29

In dienst

1

0

0

2

3

Uit dienst

1

0

0

0

1

16

5

3

7

31

Totaal medewerkers 31-12-2010

Totaal medewerkers 31-12-2011 Aantal vrouwen: 12 Aantal mannen: 19

Prestaties worden geleverd als medewerkers gemotiveerd zijn, weten wat er van hen verwacht wordt en over de juiste vaardigheden beschikken om hun functie goed uit te voeren. Woonburg wil graag tevreden medewerkers die thuis zijn in de organisatie. Wij hechten daarom veel waarde aan opleiding en ontplooiing. Ook hier hebben medewerkers een eigen verantwoordelijkheid om, samen met de leidinggevende, te bepalen wat hij of zij nodig heeft om goed te kunnen functioneren en zich te ontwikkelen. In 2011 is geïnvesteerd in opleiding op het gebied van o.a. BHV, projectmanagement, training EPA opnemer, praktijkopleiding elektra, financiën voor niet financieel managers, controlling en jaarverslaggeving. Daarnaast zijn seminars en vakbijeenkomsten gevolgd.

Fulltime Leeftijdsopbouw

man

Tot 25 jaar

Parttime

vrouw

man

Totaal fte’s

vrouw

1

Totaal

%

1

3,2%

man

vrouw

Totaal

1,00

1,00

25 - 34 jaar

4

3

2

9

29,0%

4,00

4,67

8,67

35 - 44 jaar

5

1

2

8

25,8%

5,00

2,56

7,56

45 - 54 jaar

3

2

5

16,1%

3,00

1,06

4,06

55 - 65 jaar

4

3

1

8

25,8%

6,33

0,64

6,97

100%

18,33

9,92

28,25

Totaal %

16

5

3

7

31

51,6%

16,1%

9,7%

22,6%

100%

Het personeel van Woonburg is gezond. Het ziekteverzuim is al jaren erg laag ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Ook in 2011 is dit, met een percentage van 2,2% aan ziekteverzuim, weer het geval geweest.


6.1.3 Brancheorganisatie Woonburg is lid van Aedes, vereniging van woningcorporaties. We onderschrijven de Aedescode en voeren onze werkzaamheden volgens deze code uit. Ook is Woonburg lid van de vereniging van midden en kleine woningcorporaties, de MKW.

6.2 Marsaki De Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Marsaki is een dochteronderneming van Woonburg en vier andere corporaties in Zeeland. De corporaties zijn aandeelhouder en hebben ieder evenveel zeggenschap in de aandeelhoudersvergadering. In 2011 is 5 keer vergaderd met de Raad van Commissarissen en de aandeelhouders van Marsaki. Tijdens de vergaderingen is ondermeer ingaan op de transitie Marsaki, uittreding van Clavis, jaarrekeningen, organisatieplan en begroting, financiering COM bv’s en uittreding Stadlander. De organisatie van Marsaki is opgedeeld in verschillende werkmaatschappijen. Deze voeren de projecten uit in de werkgebieden van de deelnemende corporaties. Het rendement dat uit de werkmaatschappijen vloeit komt ten goede van het eigen vermogen of vloeit terug naar de aandeelhouders. Per 1 januari 2012 wijzigt de structuur van Marsaki. De Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Marsaki is opgesplitst in een ROM Projecten B.V. en PMB Marsaki B.V. Woonburg blijft aandeelhouder in de ROM Projecten B.V. tezamen met vier andere corporaties in Zeeland, maar zal gefaseerd uittreden. Per 1 januari 2012 is Woonburg tevens aandeelhouder van PMB Marsaki B.V. tezamen met drie andere corporaties in Zeeland. Al onze lopende nieuwbouwprojecten worden door Marsaki uitgevoerd. Wij stellen het budget en programma van eisen vast. Marsaki gaat vervolgens aan de slag om samen met de architect en bouwpartners tot het gewenste resultaat te komen. Vanaf 2012 zullen wij onze nieuwbouwprojecten in eigen beheer gaan ontwikkelen. Wij huren PMB Marsaki B.V. in voor projectmanagement.

6.3 Stichting Woonwagenbeheer West-Brabant Woonburg maakt deelt uit van de Stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland. De Stichting Woonwagenbeheer Zuidwest Nederland is in 2001 opgericht en bestaat per 1 januari 2011 uit 13 corporaties, die hun werkgebied hebben in West-Brabant en Middenen Noord-Zeeland. De Stichting heeft als doel het in eigendom verkrijgen en vervreemden van woonwagenstandplaatsen en huurwoonwagens en het op een adequate wijze beheren van deze objecten om op deze wijze te komen tot een adequaat woon- en leefklimaat op de centra. In verband hiermee heeft de Stichting een Beleidsplan vastgesteld, waarin de randvoorwaarden zijn verwoord met betrekking tot het te voeren beleid in brede zin. Daarnaast brengt de Stichting jaarlijks een jaarverslag uit, waarin een overzicht wordt gegeven van de verrichtte werkzaamheden van het afgelopen jaar. De Stichting is eigenaar van 198 standplaatsen en 34 huurwoonwagens verdeeld over 31 woonwagenlocaties. Op de locaties in Middenen Noord-Zeeland zijn de gemeenten nog eigenaar van de huurwoonwagens. Het uitgangspunt voor een eventuele overdracht van de huurwoonwagens aan de Stichting is het opstellen van een bedrijfswaardeberekening op basis van de vastgestelde parameters. De corporaties geven samen op deze wijze uitvoering aan de zorg voor het doelgroepenbeleid volgens het BBSH.


7 | Financiële continuïteit


7.1

Algemeen

Maatschappelijk ondernemer zijn betekent dat wij ons vermogen ten volle willen inzetten voor de samenleving. Woonburg heeft grote ambities. Die ambities worden begrensd door tijd, capaciteit en middelen. Wij willen de grenzen daarvan opzoeken om de mogelijkheden te optimaliseren. Wij kijken daarbij, zeker als het om vastgoed gaat, ver vooruit en hanteren de volgende normen om deze grenzen aan te geven: Borging financiële continuïteit

Voldoen aan continuïteit- en solvabiliteitsoordeel CFV, oordeel A Loan to value < 75% Indirect rendement (waardeontwikkeling adhv WOZ-waarde)

Woonburg kan altijd aan haar verplichtingen voldoen op zowel korte- als lange termijn

Voldoen aan WSW-norm en een faciliteringsvolume behalen in het desbetreffende jaar van uitvoering voor volledige financieringsbehoefte Normering renterisico: < 15% Interestdekkingsratio van minimaal 1,3

7.2 Beoordeling financiële positie en continuïteit Woonburg heeft per 31 december 2011 een solvabiliteitspercentage van 45,9% (2010: 36,6%). In april 2011 heeft het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) als financiële toezichthouder op de corporatiesector haar beoordeling van de financiële positie afgerond. Naast inzicht in de solvabiliteit van de corporatie beoordeelt het CFV ook het beslag op financiële middelen. Dit beslag vloeit voort uit de voorgenomen activiteiten op gebied van onder meer nieuwbouw, aankoop, woningverbetering alsmede sloop en verkoop van woningen. Het oordeel bestaat uit een solvabiliteits- en een continuïteitsoordeel: Solvabiliteitsoordeel

Voldoende

Continuïteitsoordeel

A1

Het CFV concludeert dat de voorgenomen activiteiten van Woonburg in de periode 2011-2015 passend zijn bij de financiële mogelijkheden van Woonburg. Dit continuïteitsoordeel is gebaseerd op de vermogensontwikkeling zonder rekening te houden met de invoering van de huurtoeslagheffing in 2014. De beoordeling van het CFV bestaat uit een beoordeling van het aanwezige volkshuisvestelijk vermogen op basis van prognoses afgezet tegen een berekende vermogensondergrens. De ondergrens bestaat uit een aantal risicobronnen (marktrisico, macroeconomisch risico, operationeel risico en VPB-beklemming) en bedraagt voor Woonburg ultimo 2015 17,3% van het balanstotaal. Exclusief VPB-beklemming bedraagt de ondergens ultimo 2015 14,5% (landelijk 13,2%) Met een geprognosticeerd volkshuisvestelijk vermogen ultimo 2015 van 18,4% van het balanstotaal voldoet Woonburg aan de CFV eis.

7.3 Financiële meerjarenprognose 2012-2021 Gedurende 2011 is gewerkt aan een sluitende financiële meerjarenprognose voor de jaren 2012 tot en met 2021. Vanuit de planning & control cyclus wordt deze prognose continue bijgewerkt en in de kwartaalrapportage getoetst aan de vooraf vastgestelde randvoorwaarden. Hiermee maken we een financiële doorkijk van de gevolgen van het huidige beleid teneinde te kunnen vaststellen of de financiële continuïteit gewaarborgd is en om beleidskeuzes te onderbouwen. De financiële continuïteit is randvoorwaardelijk voor het vervullen van onze maatschappelijke rol. Met het oog op de komende huurtoeslagheffing in 2014, de verwachte VPB-lasten en EU-richtlijnen en de noodzaak de bedrijfslastennorm verder te beheersen zijn in de financiële meerjarenprognose 2012-2021 maatregelen genomen om de financiële continuïteit in de toekomst te kunnen garanderen. De financiële meerjarenprognose voorziet in de uitvoering van het Strategisch Voorraadbeleid en EPA maatregelen waarbij minimaal label B wordt nagestreefd. Deze FMP kan als ‘financiële nulsituatie’ gezien worden omdat alleen de reeds aangegane verplichtingen op korte en middellange termijn zijn opgenomen. Dit betekent dat de ontwikkelambities zoals verwoord in ons ondernemingsplan


2008-2011 niet zijn meegenomen tenzij reeds concreet en geoormerkt. De bestaande voorraad wordt, met als basis het SVB, duurzaam beheerd en volgens EPA beleid kwalitatief verbeterd. Om onze ambities de komende jaren financieel mogelijk te maken, nemen we weloverwogen beleidskeuzes op het gebied van: • huurinkomsten; • financiering; • verkoop; • planmatig onderhoud; • investeringen in de bestaande woningvoorraad; • nieuwbouw; • investeringen in maatschappelijk vastgoed; • leefbaarheid; • investeringen in de organisatie.

7.3.1

De kasstromen in beeld

De financiële meerjarenprognose geeft ons een handvat voor de bewaking van onze liquiditeit. Dit doen we door de inkomende en uitgaande kasstromen te begroten en vervolgens voortdurend te bewaken en eventueel bij te stellen. We onderscheiden daarbij: • Kasstromen uit de exploitatie van ons bestaande bezit. • Kasstromen uit vernieuwing van de voorraad (nieuwbouw en verkopen). • Kasstromen uit treasuryactiviteiten (leningen). De exploitatiekasstromen zijn vrij stabiel. De grootste bijstelling van de verwachtingen vinden we telkens bij de kasstromen uit de vernieuwing van de voorraad. Nieuwbouwprojecten willen nog wel eens verschuiven in de tijd en in omvang. De fluctuaties in de kasstromen uit nieuwbouwactiviteiten vangen we op door de kasstromen uit aan te trekken financiering aan te passen. (x € 1.000)

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Operationele kasstroom

2.335

2.801

2.482

1.858

1.917

2.134

2.349

2.008

2.144

2.202

Investerings kasstroom

-6.860

-9.815

-6.910

-5.380

-1.040

-834

-2.193

-680

-1.071

-2.994

Financierings kasstroom

1.259

-153

3.955

3.520

-878

-1.299

-156

-1.328

-1.072

790

Mutatie liquide middelen

-3.266

-7.167

-473

0

0

0

0

0

0

0

Wat staat Woonburg te wachten de komende jaren? Op basis van de prognoses voor 2012 tot en met 2021 zien we het volgende: (x € 1.000)

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

-150

1.361

2.093

3.579

1.834

1.860

2.387

1.808

1.597

3.434

Eigen vermogen

51.899

53.259

55.352

58.931

60.764

62.623

65.010

66.817

68.414

71.848

Totaal vermogen

127.931

131.058

138.304

145.021

145.793

146.849

148.938

149.885

151.324

154.029

Solvabiliteit

40,6%

40,6%

40,0%

40,6%

41,7%

42,6%

43,6%

44,6%

45,2%

46,6%

Netto schuldpositie

68.503

74.207

80.750

84.483

83.996

82.962

82.866

81.748

80.632

81.203

1,91

2,04

1,56

1,54

1,58

1,66

1,69

1,62

1,66

1,68

57%

59%

61%

61%

60%

59%

58%

57%

56%

55%

4,68%

4,87%

3,94%

3,78%

3,77%

3,87%

4,00%

3,82%

3,83%

3,87%

Jaarresultaat

Interest dekkingsratio Loan to value Direct rendement

De solvabiliteit laat stabiele groei zien in de komende 10 jaar door het temperen van onze investeringsambities. Hiermee is onze financiële continuïteit ook voor de jaren erna voldoende geborgd. De interest dekkings ratio geeft aan in hoeverre Woonburg in staat is om vanuit de exploitatie van het bestaande bezit haar interest te betalen (operationele kasstroom versus financieel resultaat). De vuistregel die in de praktijk wordt aangehouden is minimaal 1,3. Vanaf 2014 is een afname van de interest dekkingsratio te zien als gevolg van de invoering van de huurtoeslagheffing. Desondanks voldoet Woonburg alle jaren aan de gestelde randvoorwaarde.


De loan to value geeft de relatie weer tussen de bedrijfswaarde van de woningen in exploitatie en de externe financiering. Binnen de sector wordt een vuistregel gehanteerd van een percentage van maximaal 75%. Wij hebben dus een relatief groot deel van onze activa gefinancierd met eigen vermogen. De komende jaren voorziet de financiële meerjarenprognose in een stabiel beeld en laat Woonburg daarmee haar schuldpositie niet meer dan evenredig toenemen ten opzichte van de waarde van het bezit. Het direct rendement is het exploitatiesaldo gemeten in kasstromen en uitgedrukt in een percentage van de waarde van het onderliggende bezit (bedrijfswaarde). Een direct rendement onder de gemiddelde vermogenskostenvoet van vreemd en eigen vermogen duidt op het interen van het vermogen. De prognosecijfers laten zien dat Woonburg in de toekomst voldoende rendement behaald om de inflatie op het eigen vermogen en de rente op het vreemd vermogen goed te maken.

7.4 Treasury Het treasurybeleid van Woonburg is vormgegeven in haar treasurystatuut. Deze is in januari 2011 opnieuw vastgesteld. De belangrijkste doelstellingen hiervan zijn het waarborgen van een blijvende toegang tot de kapitaalmarkt, het beheersen van de financiële risico’s, het realiseren van zo laag mogelijke kosten en het zekerstellen van voldoende liquiditeit. De primaire taak van treasury is het beheren en beheersen van financiële posities die voortvloeien uit de normale bedrijfsuitoefening. Woonburg maakt geen gebruik van derivaten. Beschikbare middelen worden primair binnen de eigen organisatie aangewend. Aanwendig van middelen buiten de eigen organistie is het gevolg van een ongeplande mismatch tussen inkomende en uitgaande geldstromen. Het beleggingsbeleid van Woonburg is risicomijdend. In 2011 heeft Woonburg alleen terugbelegd in een deposito als gevolg van tijdelijk overtollige geldmiddelen. Vanwege een gunstig rentepercentage was het gedurende 2011 voordeliger om alvast langlopende financiering met een terugbeleggingsregeling aan te trekken in plaats van gebruik te maken van de kredietfaciliteit. Woonburg heeft in 2011 geen financiële ondersteuning aan buitenlandse instellingen verleend.

7.4.1

Borgingsfaciliteit

Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw heeft eind 2011 haar beoordeling op basis van de verstrekte prognosegegevens over de periode 2011 tot en met 2015 afgerond. De beoordeling heeft geresulteerd in een verklaring van kredietwaardigheid. Woonburg kan dus gebruik maken van de borgingsfaciliteiten van het Waarborgfonds. Het Waarborgfonds is van mening dat operationele kasstromen positief moeten zijn. Daarnaast moeten er voldoende inkomsten worden gegenereerd om aan de 2% aflossingsfictie te voldoen (een corporatie moet in staat zijn altijd 2% van zijn schuldrestant jaarlijks af te lossen). Op basis van de prognosegegevens heeft het Waarborgfonds een faciliteringsvolume afgegeven voor 2011 tot en met 2013. Dit betekent dat we voor onze investeringen die gepland staan wederom kapitaalmarktleningen kunnen aantrekken tegen een gunstig tarief. Gedurende 2011 is gewerkt aan een financiële meerjarenprognose voor 2012-2021 waarbij voldoen aan de 2% aflossingsfictie als randvoorwaarde is meegenomen. Dit heeft geleid tot de volgende uitkomsten: (x € 1.000)

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Operationele kasstroom

2.335

2.801

2.482

1.858

1.917

2.134

2.349

2.008

2.144

2.202

2% aflossings-fictie

1.323

1.346

1.414

1.502

1.573

1.555

1.529

1.526

1.500

1.478

Saldo

1.102

1.455

1.068

356

344

579

820

482

644

724

7.4.2 Aangetrokken financiering en conversies Gedurende 2011 is totaal € 13,9 miljoen aan vreemd vermogen aangetrokken voor de financiering van nieuwbouwprojecten en herfinanciering van leningen. Het betreft vooral langlopende financiering. De gemiddelde vermogenskostenvoet bedraagt eind 2011 gemiddeld 4,16% (2010: 4,31%).


De volgende renteconversies hebben plaatsgevonden: Hoofdsom

voor renteconversie

na renteconversie

€ 1.095.683

5,28%

4,05%

€ 1.043.848

5,33%

4,25%

€ 2.400.000

4,91%

3,98%

7.4.3 Renterisico Het renterisico is van evident belang voor Woonburg omdat veranderingen in de rentestanden een grote invloed kunnen hebben op het resultaat. Woonburg hanteert de 15%-grens als richtlijn voor het renterisico, dit is gelijk aan de norm van het Waarborgfonds. Per twaalf maanden mag maximaal 15% van het saldo uitstaande leningen van het laatste verslagjaar een renteaanpassing krijgen. Om een volledig beeld te krijgen van de renterisico’s neemt Woonburg de geraamde investeringen in de nieuwbouwportefeuille mee volgens de financiële meerjarenprognose 2012-2021 in de bepaling van het risico. Hierbij wordt uitgegaan van een volledige uitvoering van de geraamde investeringsportefeuille. Ervaring wijst uit dat een bijstelling van de verwachtingen, in de tijd en in omvang, bij nieuwbouwprojecten niet ongebruikelijk is. Renterisico: relatief risico (bedrijfseconomisch) 10,0%

5,0%

0,0%

-5,0%

-10,0%

-15,0%

-20%

-25,0%

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021 -6,0%

Excl. investeringen

8,2%

-8,3%

-1,4%

-7,0%

1,1%

-0,4%

-6,0%

-4,6%

-6,9%

Incl. investeringen

-3,9%

-22,4%

-9,8%

-13,6%

-0,2%

-1,4%

-8,8%

-5,6%

-8,3%

-9,9%

Norm max

-15,0%

-15,0%

-15,0%

-15,0%

-15,0%

-15,0%

-15,0%

-15,0%

-15,0%

-15,0%

Hieruit valt af te lezen dat alleen in 2013 het renterisico nog hoger is dan 15%. Dit komt door de geraamde investeringsuitgaven in dat jaar. Het op korte termijn beheersen van dit renterisico is onderdeel van de bespreekpunten in de driemaandelijkse treasurycommissie. In 2012 worden waar mogelijk en onder zo gunstig mogelijke voorwaarden al renteconversie voor 2013 overeengekomen. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt voor € 5 miljoen in 2012 en € 5 miljoen in 2014.


7.5 Verbindingen Woonburg heeft relaties met diverse externe partijen maar slechts met twee van deze partijen bestaat een financiële relatie, te weten: Onderneming

Belang

Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Marsaki B.V. te Goes Marsaki WSW.civ B.V. te Goes

20% 100%

De waarde van de deelneming bedroeg op 31 december 2011: € 1.223.986. Deze waarde is voorlopig bepaald op basis van de concept jaarrekening van Marsaki, waarbij nog geen goedkeurende accountantsverklaring is verstrekt. De waardering van ROM Marsaki B.V. betreft 100% winstgerechtigdheid (conform de geletterde aandelen) in Marsaki Woonburg.com B.V. en 20% in ROM Marsaki B.V. In Marsaki WSW.civ B.V. zijn in 2011 nog geen activiteiten ontplooid. Naar verwachting zal in 2012 een keuze worden gemaakt in de wijze waarop Woonburg haar projecten in de toekomst gaat organiseren, in de toegelaten instelling of een projecten BV. In 2011 is al gekozen de projecten in eigen beheer uit te gaan voeren met inhuur van PMB Marsaki B.V. voor projectmanagement. Woonburg zal dan ook gefaseerd uittreden uit ROM Marsaki B.V. Voor een verdere toelichting op de verbindingen wordt verwezen naar de bijlage Verbindingen bij het jaarverslag.

7.6 Financieel resultaat Het financiële beheer heeft plaatsgevonden binnen de door de Raad van Commissarissen vastgestelde kaders voor de begroting over het jaar 2011. Het jaarresultaat 2011 bedraagt € 21.239.865 positief (2010: € 2.460.941 positief) ten opzichte van een begroot jaarresultaat van € 2.208.000 negatief. De verschillen tussen het gerealiseerde jaarresultaat, het begrote jaarresultaat en het jaarresultaat van voorgaand verslagjaar kunnen als volgt worden gespecificeerd:

(x € 1.000)

Jaarrekening 2011

Begroting 2011 (incl begrotingswijzigingen)

Jaarrekening 2010

Bedrijfsopbrengsten

12.871

13.371

10.022

Bedrijfslasten

-8.449

-12.521

-7.401

Financiële baten en lasten

-2.177

-2.248

-1.795

-954

-339

946

66

0

67

Mutatie actuele waarde

19.883

-471

622

Jaarresultaat

21.240

-2.208

2.461

Belasting over resultaat Resultaat deelneming

Het belangrijkste verschil tussen het begrote resultaat en het gerealiseerde resultaat is het verschil in de mutatie actuele waarde. Deze wordt toegelicht in paragraaf 7.6.4.

7.6.1

Bedrijfsopbrengsten

De huren zijn per 1 juli 2011 met gemiddeld 1,3% verhoogd conform het door het ministerie van VROM voorgeschreven huurprijsbeleid. Dit huurprijsbeleid voorziet in een huurprijsverhoging die gekoppeld is aan de inflatie. In de begroting 2011 werd een huurverhoging van 1,5% geraamd.

7.6.2 Bedrijfslasten De bedrijfslasten zijn in totaal € 4.072.000 lager uitgekomen dan begroot. Dit komt met name door € 705.000 lagere onderhoudsuitgaven als gevolg van niet uitgevoerd onderhoud en doorgeschoven onderhoud. Er is voor circa € 3.200.000 minder aan overige waardeverminderingen geboekt. Door vertragingen in de nieuwbouw is de begrote onrendabele top nog niet genomen. Voor een verdere toelichting op de overige waardeverminderingen wordt verwezen naar de toelichting op de winst- & verliesrekening.


7.6.3 Belasting over resultaat Woonburg is met ingang van 1 januari 2008 integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De Hoge Raad heeft op 13 januari 2012 bepaald dat de werkzaamheden van woningcorporaties die op grond van artikel 70 van de woningwet zijn aangemerkt als Toegelaten Instelling gericht zijn op het dienen van het algemene belang van voldoende en goede woongelegenheid in de sociale huursector. Woningcorporaties worden nu als ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) bestempeld, tenzij de inspecteur met feiten aannemelijk kan maken dat de woningcorporatie het belang van de volkshuisvesting in de sociale huursector niet dient. Als ANBI kan er in de aangiften vennootschapsbelasting 2008 tot en met 2011 gebruik gemaakt worden van de herbestedingsreserve. Dit is verwerkt in de jaarrekening 2011. Als gevolg hiervan is de fiscale afwaardering van de woningen naar lagere WOZ-waarde teruggenomen en bestaat er geen verrekenbaar verlies meer. De in 2010 gevormde latente belastingvordering is daarom vrijgevallen waardoor de belasting over het resultaat uitkomt op € 954.000 negatief waar een last van € 330.000 begroot was. De fiscale winsten in 2008, 2010 en 2011 zijn in een herbestedingsreserve opgenomen. Voor het fiscale verlies uit 2009 is nog wel een latente belastingvordering gevormd. Met ingang van boekjaar 2012 kan niet meer gekozen worden voor de herbestedingsreserve. Op dat moment is het wel mogelijk om het vastgoed af te waarderen naar lagere WOZ-waarde. Belastbaar bedrag (x € 1.000) Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Permanente en tijdelijke verschillen Toevoeging herbestedingsreserve Belastbaar bedrag

2.245 -336 -1.909 0

Zie voor een toelichting op de permanente en tijdelijke verschillen de belastingen in de toelichting op de winst- en verliesrekening in de jaarrekening.

7.6.4 Mutatie actuele waarde De wijziging in de bedrijfswaarde van de bestaande woningen was geraamd op € 471.000 negatief. De realisatie komt fors hoger uit op € 19.883.000 positief. Dit komt door inrekenen van het nieuwe Strategisch Voorraadbeleid waarbij levensduurverlenging is toegepast voor complexen. Hier hangt tevens een aangepast onderhoudsplan aan vast. De bedrijfswaarde is gestegen met € 30.196.224, van € 82.861.080 in 2010 naar € 113.057.304 in 2011. Oorzaken groei bedrijfswaarde (x € 1.000) Eenmalig conversieverschil Autonome ontwikkeling

-66 -862

Voorraadmutaties

8.346

Parameterwijzigingen

12.827

Niveauwijzigingen

8.813

Rentabiliteitswaardecorrectie

1.138

Totaal mutatie bedrijfswaarde

30.196

De autonome ontwikkeling bestaat uit de vrijval van één jaar kasstroom en het effect van een jaar opschuiven in de bedrijfswaarde. De parameterwijzigingen zijn voornamelijk het gevolg van de levensduurverlenging door het nieuwe Strategisch Voorraadbeleid. De niveauwijzigingen zijn fors positief als gevolg van hogere huren en hogere huurharmonisatie door inrekenen van energieverbeteringen. De mutatie in de rentabiliteitswaarde is het gevolg van renteconversies en het aantrekken van een nieuwe leningen.


7.7

Kengetallen

De gemiddelde WOZ-waarde per woning is ultimo 2011 € 140.200 (2010: € 141.755). De basis voor dit gemiddelde is de door de gemeenten opgegeven waarde begin 2011 (peildatum 1 januari 2010). De daling is gevolg van een dalende woningmarkt als gevolg van de crisis. Naar verwachting zal de WOZ-waarde nog verder dalen. De gemiddelde bedrijfswaarde per woning is fors gestegen naar € 52.469 (2010: € 42.040). Dit komt door inrekenen van het nieuwe Strategisch Voorraadbeleid waarbij levensduurverlenging is toegepast voor complexen. Hier hangt tevens een aangepast onderhoudsplan aan vast. Zie voor verder toelichting tevens paragraaf 7.6.4. Het aantal woningen in de huurprijsklasse goedkoop is gedaald naar 534 (2010: 573). Dit wordt veroorzaakt door huurharmonisatie waarbij we uitgaan van een streefhuur van 75% van de maximale huurprijsgrens. Zie voor een verdere toelichting paragraaf 2.3. De gemiddelde WWS punten per woning is gestegen naar 140 (2010: 134). Deze stijging komt door invoering van de nieuwe puntensystematiek per 1 juli 2011 waarbij de energielabels zijn gaan meetellen in de woningwaardering. De huurachterstand is eind 2011 gestegen naar 1,5% van de jaarhuur (2010: 1,4%). Dit percentage is onder te verdelen in 0,9% achterstand op de zittende huurder en 0,6% op de vertrokken huurder. De huurderving komt met 1,9% fors hoger uit dan 2010 (0,75%). Dit wordt veroorzaakt door lange verhuurleegstand in nieuwbouwcomplex Waterwel in Aagtekerke, leegstand als gevolg van woningverkopen en projectleegstand van ’t Zwaantje in Oost-Souburg. De solvabiliteit en ook de loan to value zijn verbeterd als gevolg van een hogere bedrijfswaarde van ons bezit. De solvabilteit stijgt van 36,6% in 2010 naar 45,9% in 2011 en de loan to value daalt van 67% in 2010 naar 53% in 2011. Zie voor een verdere toelichting op beide randvoorwaarden aan de financiële continuïteit paragraaf 7.3. Verder komen uit het overzicht kengetallen (zie bijlage) geen bijzonderheden die verdere toelichting vereisen.

7.8 Inzet middelen Stichting Woonburg zet alle batige saldi in ten behoeve van de volkshuisvesting. De stichting heeft geen financiële ondersteuning verleend aan buitenlandse instellingen. De directeur-bestuurder van Stichting Woonburg verklaart dat de stichting haar middelen uitsluitend heeft besteed in het belang van de volkshuisvesting. Koudekerke, 6 maart 2012

wg. M.L. van der Wel Directeur-bestuurder


8 | Jaarrekening


1 | Balans per 31 december 2011 (bedragen in euro’s)

Activa

Ref.

31/12/2011

31/12/2010

5.1

182.430

241.413

Materiële vaste activa 5.2 - Onroerende en roerende zaken in exploitatie - Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling - Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden - Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

113.057.304 4.933.948 3.802.182 1.585.598 123.379.032

82.861.080 7.867.062 4.648.017 1.658.363 97.034.522

5.3 5.3.1 5.3.3

1.223.986 212.549

1.158.131 1.166.578

- Overige 5.3.2

6.000 1.442.535

280.000 2.604.709

Vaste activa Immateriële vaste activa

Financiële vaste activa - Deelnemingen - Latente belastingvordering

Vlottende activa Voorraden 5.4 Vorderingen 5.5 - Huurdebiteuren 5.5.1 - Belastingen en premies sociale verzekeringen 5.5.2 - Overige vorderingen en overlopende activa 5.5.3

358.960

254.155

156.865 304.037 857.085 1.317.987

112.128 37.787 225.411 375.326

Liquide middelen

705.834

1.178.803

127.386.778

101.688.928

5.6

Totaal


Passiva

Ref.

31/12/2011

31/12/2010

Eigen vermogen - Kapitaal 45 - Overige reserves 5.7 58.428.185 58.428.230

45 37.188.320 37.188.365

Voorzieningen 5.8 - Voorziening onrendabele investeringen - Voorziening voor jubileumuitkeringen

1.951.152 38.191 1.989.343

2.615.161 37.091 2.652.252

56.119.669 3.833.727 59.953.396

52.249.394 4.648.017 56.897.411

Langlopende schulden 5.9 - Leningen overheid en kredietinstellingen 5.9.1 - Terugkoopverplichting onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 5.9.2

Kortlopende schulden 5.10 - Schulden aan kredietinstellingen 5.10.1 3.741.464 - Schulden aan leveranciers 5.10.2 996.251 - Belastingen en premies sociale verzekeringen 5.10.3 86.052 - Overige schulden en overlopende passiva 5.10.4 2.192.042 7.015.809 Totaal 127.386.778


1.047.161 2.257.454 85.279 1.561.006 4.950.900 101.688.928

2 | Winst- en verliesrekening 2011 (bedragen in euro’s)

Ref. boekjaar 2011 Bedrijfsopbrengsten Huren 6.1 9.941.314 Vergoedingen 6.2 535.186 Overheidsbijdragen 6.3 911 Verkoop onroerende zaken 6.4 2.300.957 Gerealiseerde opbrengsten onderhanden projecten 6.5 - Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf 6.6 82.880 Overige bedrijfsopbrengsten 6.7 9.929 Som der bedrijfsopbrengsten 12.871.177 Bedrijfslasten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 6.8 215.788 Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa 6.9 1.960.446 Lonen en salarissen 6.10 982.021 Sociale lasten 185.762 Pensioenlasten 260.828 Lasten onderhoud 6.11 2.154.670 Overige bedrijfslasten 6.12 2.689.778 Som der bedrijfslasten 8.449.293 Bedrijfsresultaat 4.421.884 Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 6.13 35.994 Rentelasten en soortgelijke kosten 6.14 2.212.704 2.176.710 - Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 2.245.174 Belastingen 6.15 954.029 - Resultaat deelnemingen 6.16 65.855 Resultaat na belastingen voor mutatie actuele waarde materiële vaste activa 1.357.000 Mutatie actuele waarde materiële vaste activa 6.17 19.882.865 Resultaat na belastingen na mutatie actuele waarde materiële vaste activa 21.239.865


boekjaar 2010

9.388.279 496.297 3.549 104.171 2.308 27.703 10.022.307

191.012 816.476 864.758 156.731 243.305 2.395.380 2.733.504 7.401.166 2.621.141 -

28.393 1.823.163 1.794.770 826.371 945.954 66.643 1.838.968 621.973 2.460.941

3 | Kasstroomoverzicht (bedragen in euro’s)

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Mutatie egalisatierekening / voorzieningen Afschrijvingen Waardeveranderingen van materiële vaste activa Overige

2011 2010

4.421.884

2.621.141

1.100 215.788 1.960.446 206.959 - 6.392.259

3.640 191.012 816.476 147.502 3.484.767

Veranderingen in werkkapitaal: Voorraden en onderhanden projecten 104.805 - 204.325 - Vorderingen 942.661 - 196.718 Kortlopende schulden 629.394 - 1.408.505 1.676.860 - Kasstroom uit bedrijfsoperaties 4.715.399 Ontvangen interest 35.994 28.393 Betaalde interest 2.212.704 - 1.823.163 - Betaalde belasting naar de winst - - 2.176.710 - Kasstroom uit operationele activiteiten 2.538.689 Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in (im)materiële vaste activa 9.850.236 - 16.745.038 - Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa - 25.735 Investeringen in financiële vaste activa 6.000 - - Desinvesteringen in financiële vaste activa 280.000 - Kasstroom uit investeringsactiviteiten 9.576.236 - Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden 13.900.000 22.720.000 Aflossing langlopende schulden 7.335.422 - 8.369.844 - Kasstroom uit financieringsactiviteiten 6.564.578 Mutatie geldmiddelen 472.969 -


1.400.898

4.885.665

1.794.770 3.090.895

16.719.303 -

14.350.156 721.748

4 | Waarderingsgrondslagen 4.1

Algemene toelichting

Stichting Woonburg is een stichting met de status van “toegelaten instelling volkshuisvesting”. Zij heeft specifieke toelating in de regio Walcheren en is werkzaam binnen de juridische wetgeving vanuit de Woonwet en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De vestigingsplaats is Koudekerke. De activiteiten bestaan voornamelijk uit de exploitatie en ontwikkeling van woningen. De jaarverslaggeving door toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit beheer sociale huursector. In dit besluit wordt Titel 9 Boek 2 BW voorgeschreven behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Voor verslagjaren vanaf 2005 is door de Raad voor de Jaarverslaggeving de definitieve Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting uitgegeven. In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de balans en de winst-enverliesrekening opgenomen en zijn voor de sector specifieke presentatie, waarderings- en verslaggevingsvoorschriften geformuleerd. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Toelichtingen op posten in de balans, winst-en-verliesrekening en kasstroomoverzicht worden in de jaarrekening genummerd. Consolidatie Woonburg heeft een deelneming van 20% in ROM Marsaki B.V. te Goes. Daarbij heeft zij recht op 100% van de winstuitkering van Marsaki Woonburg.com B.V. door middel van geletterde aandelen. Er is echter geen sprake van een overwegende invloed op het beleid van de rechtspersonen. Daarom vindt er geen consolidatie plaats. Daarnaast heeft Woonburg een deelneming van 100% in Marsaki WSW.civ B.V. Deze deelneming blijft buiten de consolidatie, omdat die afzonderlijk van te verwaarlozen betekenis is. Schattingswijzigingen In het kader van de bepaling van de bedrijfswaarde van de materiële vaste activa in exploitatie zijn schattingswijzigingen doorgevoerd die nader uiteengezet zijn in de toelichting op de winst- en verliesrekening (6.17 mutatie actuele waarde). Schattingen Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directie van Woonburg zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Vergelijkende cijfers Ten behoeve van de vergelijkbaarheid met boekjaar 2011 zijn de vergelijkende cijfers 2010, waar nodig, aangepast.

4.2 Grondslagen voor waardering van activa en passiva 4.2.1 Vergelijk met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van voorgaand jaar.

4.2.2 Verwerking verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de definitief ontwerp fase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden.


4.2.3 Immateriële vaste activa Computersoftware De aangekochte computersoftware wordt geactiveerd tegen verkrijgingsprijs en afgeschreven over de geschatte economische levensduur. Er wordt rekening gehouden met bijzondere waardeverminderingen.

4.2.4 Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie a. Woningen en woongebouwen De woningen en woongebouwen in exploitatie worden gewaardeerd tegen de actuele waarde gebaseerd op bedrijfswaarde. De afwijking tussen de boekwaarde op basis van historische kosten in combinatie met grondkosten en de berekende bedrijfswaarde is de herwaardering die is toegelicht bij de overige reserves (5.7 van de toelichting op de balans). Deze herwaardering wordt bepaald op basis van een individuele benadering per kasstroomgenererende eenheid (complex). Deze complexen zijn tot stand gekomen door een strategische positiebepaling als onderdeel van het Strategisch Voorraad Beleid. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van de toekomstige exploitatieopbrengsten en exploitatielasten over de geschatte resterende exploitatieperiode van de investering. Bij de berekening van de bedrijfswaarde gelden de volgende uitgangspunten: • jaarlijkse huurverhoging 2012 2,25%, 2013 en daaropvolgende jaren 2,0% (voorgaand jaar: 2,0%); • jaarlijkse huurderving van 0,75% (voorgaand jaar: 0,75%); • mutatiegraad van 7,8% voor het gehele bezit (is in de bedrijfswaardeberekening verder gesplitst naar doelgroep en huurklasse); • huurharmonisatie tot 75% van de maximaal redelijke huur (conform hetgeen in het Strategisch Voorraad Beleid per complex is vastgesteld); • jaarlijkse stijging van de variabele lasten van 2,0% in 2012, 2,3% in 2013, 2,51% in 2014, 2,66% in 2015 en daarna 3,0% (voorgaand jaar: 3,0%); • genormeerde variabele lasten (OZB, verzekering en algemeen beheer) van € 1.750 per verhuureenheid (voorgaand jaar: € 1.783); • jaarlijkse stijging van de onderhoudslasten van 2,0% in 2012, 2,3% in 2013, 2,51% in 2014, 2,66% in 2015 en daarna 3,0% (voorgaand jaar: 3,0%); • kosten van planmatig onderhoud, conform onderhoudsbegroting voor de eerstkomende 25 jaar, daarna een bedrijfseconomische norm van € 1.100 per verhuureenheid (voorgaand jaar: € 1.196). 5 jaar voor het einde van de exploitatieduur worden geen onderhoudsuitgaven meer opgenomen; • Disconteringsvoet 5,25% (voorgaand jaar: 5,25%); • De heffingsbijdrage van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en de te betalen vennootschapsbelasting maken geen onderdeel uit van de bedrijfswaarde. Tijdelijke verschillen tussen de disconteringsvoet en de actuele rente, verbonden aan de leningenportefeuille, zijn gecorrigeerd in de bedrijfswaardeberekening middels een rentabiliteitswaardecorrectie. Deze correctie betreft het verschil tussen de contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde van leningen en de waardering van deze post op de balans. De verwachte opbrengstwaarde van woningen bestemd voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn, onder aftrek van verkoopkosten die niet door de koper worden gedragen. Ter bepaling van dit bedrag worden verkochte vergelijkbare onroerende zaken als referentie gehanteerd. De verkopen worden voor een periode van vijf jaar in de waardering betrokken. De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt voor zover er nog geen herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel of vierkante meterprijs voor een sociale huurwoning. Deze kavelprijs wordt geïndexeerd naar het einde van de levensduur en verminderd met verwachte sloopkosten en kosten van uitplaatsing. Indien feitelijke dan wel in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor de bestemming van de grond dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden.


b. Onroerende zaken niet zijnde woningen De onroerende zaken niet zijnde woningen en overige zaken zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs onder aftrek van de afschrijvingen welke zijn berekend volgens het lineaire systeem op basis van de verwachte economische levensduur. c. Onroerende zaken in ontwikkeling De onroerende en roerende zaken in ontwikkeling zijn gewaardeerd tegen de tot en met de balansdatum bestede bedragen c.q. toegerekende kosten verminderd met een vrijval uit de voorziening onrendabele investeringen. Middels de voorziening onrendabele investeringen vindt een geschatte afwaardering naar bedrijfswaarde plaats. Na oplevering worden de betreffende onroerende zaken opgenomen onder onroerende zaken in exploitatie. d. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken die in het kader van een regeling Verkoop onder Voorwaarden (VOV) zijn overgedragen aan een derde en waarvoor de woningcorporatie een terugkoopplicht kent worden aangemerkt als financieringsconstructie. De betreffende onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs (eerste waardering) en daarna de marktwaarde op basis van VOV. Indien de regeling voorziet in een terugkooprecht tegen een significant lagere terugkoopprijs dan de reële waarde op het terugkoopmoment dan is de verwerking overeenkomstig de terugkoopplicht. Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting rekening houdend met de contractvoorwaarden. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting en/of recht die/dat mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting / recht wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. e. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs onder aftrek van de afschrijvingen welke zijn berekend volgens het lineaire systeem op basis van de verwachte economische levensduur. Er wordt rekening gehouden met bijzondere waardeverminderingen. De volgende afschrijvingstermijnen worden gehanteerd: Kantoor Inrichting kantoor Inventaris Vervoermiddelen

40 jaar 5/20 jaar 3/10 jaar 5 jaar

4.2.5 Financiële vaste activa Deelnemingen Deelnemingen waar invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de netto vermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij een aandeelhoudersbelang van meer dan 20%. De netto vermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Latente belastingvordering Een latente belastingvordering wordt getroffen met behulp van de verplichtingenmethode voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen en hun belastinggrondslag, en ook wanneer sprake is van voorwaartse verrekenbare verliescompensatie. De berekening van de latente belastingvordering geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven. Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie, worden gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. De latenties worden gewaardeerd op basis van contante waarde.


Overige De overige financiële vaste activa betreffen leningen u/g en vooruitbetaalde financiële vaste activa die gewaardeerd worden tegen nominale waarde.

4.2.6 Vlottende activa Voorraden onderhanden werk De voorraden onderhanden werk (onverkochte woningen uit projectontwikkeling) worden gewaardeerd op vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samenhangen met de verkrijging of vervaardiging, alsmede gemaakte kosten om de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te brengen. In de kosten van vervaardiging zijn begrepen directe loonkosten en toeslagen voor aan de productie gerelateerde indirecte vaste en variabele kosten, waaronder de kosten van het bedrijfsbureau, onderhoudsafdeling en interne logistiek alsmede toerekende rente. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische benadering. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. De liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

4.2.7 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden opgenomen tegen nominale waarde. De voorziening voor jubileumuitkeringen wordt opgenomen tegen contante waarde. Latente belastingverplichtingen Een voorziening voor latente belastingverplichtingen wordt getroffen met behulp van de verplichtingenmethode voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen en hun belastinggrondslag. De berekening van de latente belastingsverplichting geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven. De latente belastingsverplichtingen worden gewaardeerd op basis van contante waarde. Voorziening onrendabele investeringen Voor verlieslatende projecten die in aanbouw zijn of die intern geformaliseerd zijn en waarover extern gecommuniceerd is wordt een voorziening gevormd. Het betreft de verantwoordingen van de voorlopige onrendabele investeringen voor zover deze nog niet in mindering gebracht kunnen worden op de materiële vaste activa ‘onroerende zaken in ontwikkeling’. De definitieve onrendabele toppen worden bij aanvang van de woningexploitatie berekend en ten laste gebracht van de materiële vaste activa voor het deel van de investering dat niet terugverdiend kan worden gedurende de verwachte exploitatieperiode.

4.2.8 Langlopende leningen Langlopende leningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van betaalde aflossingen. De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder de kortlopende schulden. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord.


4.2.9 Overige activa en passiva Voor zover in het voorgaande niet anders is aangegeven worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde.

4.3 Grondslagen voor bepaling van het resultaat 4.3.1 Algemeen Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde materiële vaste activa in exploitatie.

4.3.2 Opbrengstverantwoording Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. Projectopbrengsten en projectkosten Voor onderhanden projecten, waarvan het resultaat op betrouwbare wijze kan worden bepaald, worden de projectopbrengsten en de projectkosten verwerkt als netto-omzet en kosten in de winst-en-verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum (de ‘Percentage of Completion’-methode, ofwel de PoC-methode). De voortgang van de verrichte prestaties wordt bepaald op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Als het resultaat (nog) niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat, dan worden de opbrengsten als netto-omzet verwerkt in de winst-en-verliesrekening tot het bedrag van de gemaakte projectkosten, dat waarschijnlijk kan worden verhaald; de projectkosten worden dan verwerkt in de winst-en-verliesrekening in de periode waarin ze zijn gemaakt. Zodra het resultaat wel op betrouwbare wijze kan worden bepaald, vindt opbrengstverantwoording plaats volgens de PoC-methode naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum. Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de projectopbrengsten en projectkosten. Projectopbrengsten zijn de contractueel overeengekomen opbrengsten en opbrengsten uit hoofde van meer- en minderwerk, claims en vergoedingen indien en voor zover het waarschijnlijk is dat deze worden gerealiseerd en ze betrouwbaar kunnen worden bepaald. Projectkosten zijn de direct op het project betrekking hebbende kosten, die kosten die in het algemeen aan projectactiviteiten worden toegerekend en toegewezen kunnen worden aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. Indien het waarschijnlijk is dat de totale projectkosten de totale projectopbrengsten overschrijden, dan worden de verwachte verliezen onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Dit verlies wordt verwerkt in de kostprijs van de omzet. De voorziening voor het verlies maakt onderdeel uit van de post onderhanden projecten.

4.3.3 Bijzondere posten Bijzondere posten zijn baten of lasten die behoren tot de gewone bedrijfsuitoefening, maar op grond van de aard, omvang of het incidentele karakter afzonderlijk worden toegelicht, teneinde een goed inzicht te geven in het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening van de corporatie en met name de ontwikkeling daarin. Bijzondere posten worden met het oog op de analyse en de vergelijkbaarheid van de resultaten zoveel als mogelijk naar aard en omvang afzonderlijk en ongesaldeerd toegelicht.


4.3.4 Bedrijfsopbrengsten Huren Deze opbrengsten betreffen de op het boekjaar betrekking hebbende nettohuren (inclusief huurderving). De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2011 bedroeg dit maximumpercentage 1,3%. Vergoedingen Deze opbrengsten bestaan uit aan het boekjaar toegerekende vergoedingen van huurders voor levering van zaken en diensten na aftrek van gederfde vergoedingen. Overheidsbijdragen Hieronder worden zowel de toerekening van overheidsbijdragen op basis van de egalisatierekening BWS als die uit hoofde van andere subsidieregelingen verantwoord. Verkoop onroerende zaken De post verkopen onroerende zaken betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst. Winsten worden verantwoord op het moment van levering. De opbrengst uit woningen verkocht onder voorwaarden worden niet verantwoord als verkoopopbrengst daar de belangrijkste economische rechten niet zijn overgedragen aan de koper. De gegarandeerde terugkoopverplichting wordt opgenomen onder de post langlopende schulden, terugkoopverplichting VOV woningen en wordt jaarlijks met inachtname van de contractvoorwaarden gewaardeerd. Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten en rente in het kader van voorfinanciering ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling worden hieronder verantwoord. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder worden onder andere de opbrengsten van overige dienstverleningen aan derden verantwoord.

4.3.5 Bedrijfslasten Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Met een mogelijke restwaarde wordt geen rekening gehouden. Overige waardeverminderingen materiële vaste activa De overige waardeverminderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering. Tevens worden hieronder de leefbaarheidinvesteringen opgenomen. Lonen, salarissen en sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voorzover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen De pensioenregeling van Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties betreft een toegezegde-pensioenregeling. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Woonburg heeft de toegezegd-pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds in de jaarrekening verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. Voor de pensioenregeling betaalt Woonburg op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premie aan het pensioenfonds. Behalve de betaling van premies heeft Woonburg geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregeling. Woonburg heeft in geval van een tekort bij het fonds geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn.


Lasten onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen. Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de kosten van het materiaalverbruik. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort lonen, salarissen en sociale lasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging of levensduurverlenging van het actief. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.

4.3.6 Belastingen Vanaf 1 januari 2008 is Woonburg integraal belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Een en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO2). In deze VSO2 zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaatneming. De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.

4.3.7 Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva.

4.3.8 Mutatie actuele waarde materiële vaste activa Hieronder wordt de mutatie van de bedrijfswaarde van de materiële vaste activa verantwoord niet zijnde mutaties als gevolg van investeringen en desinvesteringen. Dit betreft derhalve mutaties welke het gevolg zijn van het verloop van de exploitatie in de tijd, wijziging van parameters en levensduurwijzigingen.

4.3.9 Financiële instrumenten Marktrisico De corporatie heeft geen effecten en loopt geen marktrisico. Valutarisico De corporatie is alleen werkzaam in Nederland en loopt geen valuta risico. Prijsrisico De corporatie loopt geen prijsrisico’s. Renterisico De corporatie loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa, effecten en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt de corporatie risico ten aanzien van toekomstige kasstromen, met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt de corporatie risico’s over de marktwaarde. Met betrekking tot de vorderingen en de schulden worden geen financiële derivaten met betrekking tot renterisico gecontracteerd. Kredietrisico De corporatie heeft geen significante concentraties van kredietrisico. De corporatie maakt gebruik van meerdere banken teneinde over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken. Voor zover noodzakelijk worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten.


Liquiditeitsrisico De corporatie maakt gebruik van meerdere banken om over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken. Voor zover noodzakelijk, worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten.

4.4 B elangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en resultaatbepaling De jaarrekening wordt overeenkomstig BW2 Titel 9 opgesteld. Het management dient daartoe bepaalde veronderstellingen en schattingen te maken die van invloed zijn op de waardering van activa en verplichtingen, op de resultaatbepaling en de rapportage van voorwaardelijke activa en verplichtingen. De volgende waarderingsgrondslagen zijn naar mening van het management het meest kritisch voor het weergeven van de financiële positie en vereisen een subjectieve of complexe beoordeling van het management: • Materiële vaste activa, minimum waarderingsregel • Timing en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw en herstructurering

4.4.1 Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie worden gewaardeerd tegen actuele waarde. De actuele waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van complexen. De actuele waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. De uitgangspunten van de actuele waarde zijn deels afhankelijk van de interne beleidsvoornemens van Woonburg. Deze beleidsvoornemens komen ondermeer tot uitdrukking in het strategisch voorraadbeleid waarbij eigen keuzes worden gemaakt ten aanzien van verhuur of verkoop, levensduur, kwaliteits- en huurniveaus. Voor zover mogelijk hanteert Woonburg binnen de sector gangbare uitgangspunten.

4.4.2 Timing en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw en herstructurering In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de definitieve ontwerp fase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden. De aannames bij de financiële impact van bovengenoemde feitelijke verplichtingen kunnen afwijken bij daadwerkelijke realisatie van de projecten. Planvorming kan ondermeer wijzigingen in de tijd ondergaan door bewegingen in het prijsniveau van leveranciers, wettelijke procedures en aanpassingen in de voorgenomen bouwproductie.

4.4.3 Verwerking fiscaliteit Ten aanzien van de acute belastinglast en belastinglatenties in de jaarrekening heeft Woonburg een aantal standpunten ingenomen die eerst bij afwerking van de aangifte over de verslagjaren 2006 tot en met 2011 door de fiscus zullen worden getoetst. De belangrijkste standpunten betreffen: • De waardebepaling van de ontwikkelrechten; • Het onderscheid tussen onderhoudskosten en investeringen; • De afwaardering van materiële vaste activa in exploitatie; • De verwerking van projectontwikkelingsresultaten. Dientengevolge kan de fiscale last over 2011 en voorgaande jaren nog wijzigingen ondergaan. Belastinglatenties kunnen een andere waarde hebben.


4.5 Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen onder aftrek van eventueel aanwezige bankkredieten. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten). Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder kasstroom uit operationele activiteiten.


5 | Toelichting op de balans (bedragen in euro’s)

5.1

Immateriële vaste activa

Computer software Stand per 1 januari Verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen Boekwaarde Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Waardeverminderingen Totaal mutaties Stand per 31 december Verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen Boekwaarde Afschrijvingspercentage

378.619 137.206 241.413

16.741 75.724 58.983 -

395.360 212.930 182.430 20%

5.2 Materiële vaste activa

31/12/2011 a. Onroerende en roerende zaken in exploitatie Deze post is als volgt samengesteld: - Woningen en woongebouwen 101.947.647 - Onroerende zaken niet zijnde woningen 11.109.657 - Overige zaken - 113.057.304 b. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Deze post is als volgt samengesteld: - Woningen 3.802.182 3.802.182 c. Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Deze post is als volgt samengesteld: - Woningen en woongebouwen 4.933.948 4.933.948 d. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Deze post is als volgt samengesteld: - Kantoorgebouw 1.365.413 - Inventaris 147.352 - Vervoermiddelen 72.833 1.585.598


31/12/2010

82.062.960 798.120 82.861.080

4.648.017 4.648.017

7.867.062 7.867.062

1.383.611 174.716 100.036 1.658.363

Het verloop van deze posten is als volgt: onroerende en roerende zaken in exploitatie Bedrijfswaarde 78.730.978 Rentabiliteitswaarde 4.130.102 Bedrijfswaarde 1 januari 2011 82.861.080 Mutaties Investeringen bestaand bezit 302.896 Overboekingen 9.549.918 Mutatie actuele waarde 19.205.298 Mutatie rentabiliteitswaarde 1.138.112 Overige mutaties - Totaal mutaties 30.196.224 Bedrijfswaarde 107.789.090 Rentabiliteitswaarde 5.268.214 Bedrijfswaarde 31 december 2011 113.057.304 Historische kostprijs 31 december 2011

onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

totaal

4.648.017 - 4.648.017

83.378.995 4.130.102 87.509.097

- - 845.835 - - - 845.835 -

302.896 9.549.918 18.359.463 1.138.112 29.350.389

3.802.182 - 3.802.182

111.591.272 5.268.214 116.859.486

53.300.672

onroerende en roerende zaken in ontwikkeling

Stand per 1 januari Cumulatieve aanschafwaarde 10.756.360 Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen 2.889.298 - Boekwaarden 7.867.062 Mutaties Investeringen 9.567.605 Desinvesteringen - Overboeking aanschafwaarde 11.198.851 - Overboeking waardevermindering en afschrijvingen 1.115.128 Afschrijvingen - Afschrijvingen desinvesteringen - Waardeverminderingen - Overige mutaties (aanwending voorziening) 2.416.996 - Totaal mutaties 2.933.114 -

onroerende en roerende zaken tdv de exploitatie

totaal

3.694.730 2.036.367 - 1.658.363

14.451.090 4.925.665 9.525.425

67.799 - - - 140.564 - - - - 72.765 -

9.635.404 11.198.851 1.115.128 140.564 2.416.996 3.005.879 -

3.762.529 2.176.931 - 1.585.598

12.887.643 6.368.097 6.519.546

Stand per 31 december Verkrijgingsprijzen 9.125.114 Waardeverminderingen en cumulatieve afschrijving 4.191.166 - Boekwaarden 4.933.948

De overboeking in onroerende zaken in ontwikkeling ad € 11.198.851 hangt samen met de regel overboekingen in onroerende zaken in exploitatie. Het restant is overgeboekt naar voorraden onderhanden werk. De onroerende zaken in exploitatie zijn per 1 januari 2012 verzekerd tegen het risico van brand- en stormschade met een garantieclausule tegen onderverzekering. Ten opzichte van voorgaand verslagjaar is de actuele waarde met € 30.196.224 gemuteerd. Voor de toelichting op deze mutatie wordt verwezen naar de toelichting op de winst- en verliesrekening. De som van de herwaarderingen bedraagt per balansdatum € 60 miljoen.


In de post onroerende zaken verkocht onder voorwaarden zijn in totaal 33 verhuureenheden opgenomen. De contracten kunnen zowel verplichtingen als rechten tot terugkoop zijn. Gebruik wordt gemaakt van contractvormen die de goedkeuring van de Minister hebben en worden kortingen gegeven met een bandbreedte tussen 0% en 33%.

5.3 Financiële vaste activa Het verloop van de post financiële vaste activa is als volgt: deel nemingen Stand per 1 januari 1.158.131

overige 280.000

Mutaties Toevoegingen - 6.000 Afboekingen - 280.000 - Resultaat deelnemingen 65.855 - Totaal mutaties 65.855 274.000 - Stand per 31 december 1.223.986 6.000

Het verloop van de latente belastingvordering is als volgt: Stand per 1 januari Mutaties Stand per 31 december

2011 1.166.578 954.029 - 212.549

totaal 1.438.131

6.000 280.000 65.855 208.145 1.229.986

2010 322.562 844.016 1.166.578

5.3.1 Deelnemingen De deelnemingen bestaan een 100% belang in Marsaki WSW.civ B.V. te Goes en een 20% belang in ROM Marsaki B.V. te Goes. De waardering van ROM Marsaki B.V. betreft 100% winstgerechtigdheid (conform de geletterde aandelen) in Marsaki Woonburg.com B.V. en 20% van ROM Marsaki B.V.

Marsaki Woonburg.com B.V.

Marsaki WSW.civ B.V.

998.539 - - 159.881 1.158.420

- - - - -

Stand per 1 januari Toevoegingen Afboekingen Resultaat deelneming Stand per 31 december

ROM Marsaki B.V. 159.592 - - 94.026 - 65.566

totaal 1.158.131 65.855 1.223.986

5.3.2 Overige financiële vaste activa De overige financiële vaste activa betreft een aan ROM Marsaki B.V. achtergestelde lening van € 280.000 met een rentevoet van 3,0% over 2011. De lening is opgenomen onder de kortlopende vorderingen. In 2011 is € 6.000 vooruitbetaald op aandelen in Marsaki PMB B.V. Deze vennootschap is per 2 januari 2012 opgericht.


5.3.3 Latente belastingvordering De latente belastingvorderingen bestaan uit de volgende waarderingsverschillen tussen de fiscale en commerciële balans: 31/12/2011 verwerkt niet verwerkt onder financiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie - 18.622.624 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 34.239 - Leningen o/g 77.098 - Kantoorpand 70.559 - Overige bedrijfsmiddelen 5.828 - Voorziening jubileumuitkeringen 961 - Verrekenbare verliezen 23.864 - Stand per 31 december 212.549 18.622.624

31/12/2010 verwerkt onder financiële vaste activa - - 115.245 72.937 11.622 897 965.877 1.166.578

niet verwerkt

23.114.417 23.114.417

De latente belastingvorderingen zijn opgenomen tegen een tarief van 20%. Er zijn geen latente belastingvorderingen opgenomen onder de vlottende activa. Voor de waarderingsverschillen tussen de fiscale en commerciële waardering van de materiële vaste activa in exploitatie is geen latentie gevormd, omdat afwikkeling niet binnen afzienbare tijd zal plaatsvinden. Indien de latentie gewaardeerd zou worden tegen nominale waarde dan bedraagt deze € 23.543.967.

5.4 Voorraden Onderhanden werk Totaal voorraden

31/12/2011

31/12/2010

358.960 358.960

254.155 254.155

31/12/2011

31/12/2010

Vorderingen actieve huurcontracten ultimo boekjaar Vorderingen vertrokken bewoners ultimo boekjaar Af: voorziening wegens oninbaarheid Totaal huurdebiteuren

93.356 63.509 156.865 - 156.865

97.195 32.821 130.016 17.888 112.128

31/12/2011 Vennootschapsbelasting 304.037 Totaal belastingen en premies sociale verzekeringen 304.037

31/12/2010

5.5 Vorderingen 5.5.1 Huurdebiteuren

Onder de huurdebiteuren zijn geen posten opgenomen met een resterende looptijd langer dan een jaar.

5.5.2 Belastingen en premies sociale verzekeringen


37.787 37.787

5.5.3 Overige vorderingen en overlopende activa 31/12/2011 Achtergestelde lening u/g 280.000 Te ontvangen bedragen uit woningverkopen 226.427 Te ontvangen subsidies 147.826 Vooruitbetaalde ICT-kosten 72.133 Vooruitbetaalde verzekeringen 36.800 Marsaki grond Aagtekerke 36.328 Te vorderen servicekosten 23.565 Overige debiteuren 16.785 Overige vooruitbetaalde bedragen 5.164 VVE Brouwershof - Overige posten 12.057 Totaal overige vorderingen en overlopende activa 857.085

31/12/2010 98.956 74.060 36.328 7.163 4.399 255 4.250 225.411

Onder de overige vorderingen zijn geen posten opgenomen met een resterende looptijd langer dan een jaar.

5.6 Liquide middelen

31/12/2011 31/12/2010 Kas 2.898 1.118 Rekening courant banken 702.936 1.177.685 Totaal liquide middelen 705.834 1.178.803 Onder de liquide middelen zijn geen posten opgenomen die niet ter vrije beschikking staan.

5.7 Overige reserves

Het verloop van de overige reserves is als volgt: 31/12/2011 Stand per 1 januari 37.188.320 Mutaties 21.239.865 Resultaatbestemming 21.239.865 Stand per 31 december 58.428.185

31/12/2010 34.727.379 2.460.941 2.460.941 37.188.320

5.8 Voorzieningen

Het verloop van de voorziening onrendabele investeringen is als volgt: 31/12/2011 Stand per 1 januari 2.615.161 Dotaties 1.945.933 Onttrekkingen 2.609.942 - Stand per 31 december 1.951.152


31/12/2010 5.178.880 476.007 3.039.726 2.615.161

Specificatie voorziening onrendabele investeringen: stand 1 januari dotatie / vrijval onttrekking Brouwpit Meliskerke Zwaantje renovatie Bakkersland Grijpskerke Brouwerijstraat Oostkapelle WoZoCo Grijpskerke Nimmerdor WoZoCo Oostkapelle Egelantier

228.103 - 207.936 536.444 667.456 975.222 2.615.161

8.245 - 2.088.178 - 3.000 - - 131.000 - 1.945.933

2.220 - 484.168 - 207.936 - 403.940 - 667.456 - 844.222 - 2.609.942 -

Het verloop van de voorziening voor jubileumuitkeringen is als volgt: 31/12/2011 Stand per 1 januari 37.091 Dotaties 4.320 Onttrekkingen 3.220 Stand per 31 december 38.191

stand 31 december 217.638 1.604.010 129.504 1.951.152

31/12/2010 33.429 7.534 3.872 37.091

De voorziening jubileumuitkeringen is gevormd voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening is berekend tegen contante waarde met een rekenrente van 4%. In de voorziening is tevens rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen en tussentijdse uittredingen.

5.9 Langlopende schulden

31/12/2011

31/12/2010

Leningen overheid en kredietinstellingen Terugkoopverplichting onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

56.119.669 3.833.727 59.953.396

52.249.394 4.648.017 56.897.411

5.9.1 Leningen overheid en kredietinstellingen 31/12/2011 31/12/2010 looptijd looptijd langer langer dan totaal dan vijf jaar totaal vijf jaar Leningen overheid 4.387.500 3.937.500 533.712 60.133 Leningen kredietinstellingen 51.732.169 39.834.531 51.715.682 34.643.288 Totaal leningen (langlopend deel) 56.119.669 43.772.031 52.249.394 34.703.421 Bij: aflossingsverplichting (kortlopend deel) 3.741.464 1.047.161 59.861.133 53.296.555 Het verloop van de leningen is als volgt: leningen overheid leningen krediet instellingen totaal Stand per 1 januari 545.938 52.750.617 53.296.555 Mutaties Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen Totaal mutaties Binnen één jaar vervallende aflossing Stand per 31 december 82 | Jaarverslag Woonburg 2011

4.500.000 100.487 4.399.513

9.400.000 7.234.935 2.165.065

13.900.000 7.335.422 6.564.578

557.951 4.387.500

3.183.513 51.732.169

3.741.464 56.119.669

Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na de afloop van het jaar zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. De rentabiliteitswaarde (contante waarde van de uit hoofde van bestaande leningscontracten rente- en aflossingsverplichtingen) bedraagt € 5.275.347 (2010: € 4.130.102). Dit bedrag is gesaldeerd met de bedrijfswaarde. Van het totale resterende saldo staat € 5.800.000 uit tegen variabele rente. Voor € 800.000 geldt de 1-maands EURIBOR met een opslag van 0,62% tot en met september 2014. Voor € 5.000.000 geldt de 1-maands EURIBOR met een opslag van 0,45% tot 1 augustus 2012. Daarna is een rentevasteperiode afgesproken van 48 jaar tegen een basisrente van 3,605% en een aanvullende rente van 0,40%. De aanvullende rente zal in augustus 2017 worden herzien. De gemiddelde rentevoet per 31 december 2011 van de overige leningen bedraagt circa 4,16% (2010: 4,31%). In het boekjaar vond voor drie leningen een renteconversie plaats. Het betreft de volgende leningen: hoofdsom Lening kredietinstellingen € 1.095.683 Lening kredietinstellingen € 1.043.838 Lening kredietinstellingen € 2.400.000

rente voor conversie

rente na conversie

5,28% 5,33% 4,91%

4,05% 4,25% 3,98%

5.9.2 Terugkoopverplichting onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Het verloop van de terugkoopverplichting is als volgt: 31/12/2011 Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht 4.648.017 Verminderingen / vermeerderingen - Stand per 1 januari 4.648.017 Mutaties - Opwaarderingen - Afwaarderingen 814.290 814.290 Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht 4.648.017 Verminderingen / vermeerderingen 814.290 - Stand per 31 december 3.833.727

31/12/2010 728.017 728.017 3.920.000 3.920.000 4.648.017 4.648.017

5.10 Kortlopende schulden 5.10.1 Schulden aan kredietinstellingen Dit zijn de binnen één jaar vervallende aflossingen op langlopende schulden aan overheid en kredietinstellingen van € 3.741.464.

5.10.2 Schulden aan leveranciers Onder de schulden aan leveranciers is voor € 691.261 schulden aan deelnemingen opgenomen.

5.10.3 Belastingen en sociale premies 31/12/2011 Omzetbelasting 8.603 Loonheffing 48.561 Premies sociale verzekeringen 19.234 Pensioenen 9.654 86.052


31/12/2010 3.802 50.645 13.865 16.967 85.279

5.10.4 Overige schulden en overlopende passiva

31/12/2011 Nog te betalen rente langlopende leningen Te betalen kosten MVA in ontwikkeling Reservering loopbaanontwikkelingsbudget Afrekening servicekosten Vooruitontvangen huren Te betalen verlofdagen Vooruitontvangen huurtoeslag Te betalen uitgevoerd onderhoud en verbeteringen Rekening courant Staverdens Genootschap Te betalen nettolonen Te betalen accountantskosten Te betalen woonruimteverdeelsysteem Te betalen kosten uitzendkrachten Te betalen servicekosten Te betalen subsidiegelden VVE Tulpstraat Overige posten

1.282.784 365.956 84.559 79.175 74.817 45.818 41.178 33.281 28.902 23.885 20.000 16.633 16.363 14.148 - - 64.543 2.192.042

31/12/2010 946.545 31.577 73.260 37.592 91.897 35.427 45.701 133.711 6.147 4.783 15.000 12.144 12.665 24.292 36.641 53.624 1.561.006

5.11 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen 5.11.1 Garanties en borgstellingen De 5 deelnemende corporaties in ROM Marsaki B.V. hebben zich middels een cashflow verklaring garant gesteld voor de verplichtingen die voortvloeien uit de rekening-courant overeenkomst tussen de Fortis Bank en ROM Marsaki B.V. Deze borgstelling bedraagt maximaal € 1.250.000 per deelnemer. De deelnemers aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) hebben naar het WSW een zogeheten obligoverplichting. Deze verplichting is voorwaardelijk. Zolang het risicovermogen van het WSW voldoende is om eventuele betalingsverplichtingen van WSWdeelnemers over te nemen, wordt geen beroep gedaan op deze obligoverplichting. Het WSW verwacht voor de komende vijf jaar conform de actuele meerjarenliquiditeitsprognose geen beroep te doen op deze obligoverplichting. Daarom wordt deze verplichting niet opgenomen op de balans. De hoogte van het obligotarief is vastgesteld op 3,85% van het schuldrestant van de geborgde leningen. Voor de Woonburg bedraagt de obligo per balansdatum € 2,9 miljoen. Woonburg neemt vanaf 13 juni 2008 deel in de Stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland tezamen met nog 13 andere corporaties nadat de Stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland eigenaar is geworden van 98 standplaatsen van het Woonwagenschap Midden- en Noord-Zeeland. De 7 corporaties in Midden- en Noord-Zeeland hebben zich gedurende de exploitatietermijn van 25 jaar garant gesteld voor een totaal bedrag van circa € 2 miljoen voor de 98 standplaatsen van het Woonwagenschap Midden- en NoordZeeland. Woonburg heeft een garantstelling afgegeven voor de afname van 40 woningen uit het project Tuin van Vlissingen, voorzover deze woningen nog niet aan derden verkocht zijn op het moment van realisatie. De maximale verplichting die Woonburg heeft bedraagt € 7.249.600. Op basis van de onverkochte woningen bedraagt de maximale verplichting nog € 1.842.650. Woonburg heeft recht op een garantstellingsvergoeding van € 12.272 per verkochte woning. Op basis van de verkochte woningen heeft Woonburg recht op € 368.160. Woonburg heeft een garantstelling afgegeven voor de afname van 2 woningen uit het project Brouwerijstraat, voorzover deze woningen nog niet aan derden verkocht zijn. De maximale verplichting die woonburg heeft bedraagt € 134.358. Woonburg heeft een garantstelling afgegeven voor de afname van 5 woningen uit het project Nimmerdor, voorzover deze woningen nog niet aan derden verkocht zijn. De maximale verplichting die woonburg heeft bedraagt € 975.000.


5.11.2 Verplichtingen investeringen, onderhoud en verbeteringen Per balansdatum zijn verplichtingen aangegaan met betrekking tot nieuwbouwprojecten, uit te voeren onderhoud en verbeteringen aan de bestaande woningvoorraad voor een bedrag van € 3.190.382. Naar verwachting zullen deze verplichtingen in 2012 aflopen.

5.11.3 Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Woonburg heeft per balansdatum 5 woningen verkocht onder de formule Kopen naar Wens. De waarde van de uitgestelde betaling van de kopers aan Woonburg bedraagt circa € 150.000. Woonburg vormt met Marsaki WSW.civ B.V. een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. Op grond van de standaardvoorwaarden zijn Woonburg en de met haar gevoegde dochteronderneming ieder hoofdelijk aansprakelijk voor ter zake door de combinatie verschuldigde belasting.


6 | Toelichting op de winst- en verliesrekening (bedragen in euro’s)

6.1

Huren

2011 Woningen en woongebouwen 9.693.476 Onroerende zaken niet zijnde woningen 439.234 10.132.710 Af: huurderving wegens leegstand 191.396 Totaal huren 9.941.314 De “te ontvangen nettohuur” is gewijzigd als gevolg van: • verhoging van de huren wegens algemene huurverhoging tot een bedrag van circa € 118.000;

2010 9.364.033 95.608 9.459.641 71.362 9.388.279

• het in exploitatie komen van nieuwe woningen en woongebouwen of van aangekochte woningen tot een bedrag van circa € 493.000; • het verkopen en slopen van woningen en voor verkoop en sloop beschikbaar zijnde woningen tot een bedrag van circa € -44.000; • harmonisaties en overige redenen tot een bedrag van circa € 106.000. De geografische onderverdeling van de nettohuuropbrengsten kan als volgt worden weergegeven:

2011

2010

6.530 5.675.025 4.259.759 9.941.314

6.449 5.478.108 3.903.721 9.388.279

2011 Leveringen en diensten 541.755 Af: vergoedingsderving wegens leegstand 6.569 Totaal vergoedingen 535.186

2010

Gemeente Middelburg Gemeente Veere Gemeente Vlissingen Totaal huren

6.2 Vergoedingen

498.049 1.752 496.297

6.3 Overheidsbijdragen 2011 Subsidie zonnepanelen 627 Egalisatie subsidie BWS 284 Totaal overheidsbijdragen 911


2010 3.549 3.549

6.4 Verkoop onroerende zaken 2011 Opbrengst verkopen bestaand bezit 2.395.350 Af: Directe toerekenbare kosten 94.393 2.300.957

2010 155.000 50.829 104.171

6.5 Gerealiseerde opbrengsten onderhanden projecten

2011

2010

- - -

52.101 49.793 2.308

Opbrengsten onderhanden projecten Af: kosten onderhanden projecten

6.6 Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Geactiveerde productie m.b.t. projecten Totaal geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf

2011

2010

82.880 82.880

-

2011 Ontvangen van afgeboekte huurders 4.674 Beheervergoeding VVE’s 1.573 Boekwinst immateriële en materiële vaste activa - Overige posten 3.682 Totaal overige bedrijfsopbrengsten 9.929

2010

6.7 Overige bedrijfsopbrengsten

20.541 1.573 7.218 1.629 27.703

6.8 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Computersoftware Gebouwen Inventaris Vervoermiddelen Totaal afschrijvingen


2011

2010

75.724 46.129 65.388 28.547 215.788

57.600 44.342 62.396 26.674 191.012

6.9 Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa 2011 Renovatie ‘t Zwaantje 1.895.232 Leefbaarheidsinvesteringen 212.998 Brouwerijstraat Oostkapelle 3.000 - Waterwel Aagtekerke 5.539 - Brouwpit Meliskerke 8.245 - WoZoCo Oostkapelle Egelantier 131.000 - Bakkersland Grijpskerke - Nieuwe Wei Gapinge - WoZoCo Koudekerke - Totaal overige waardeveranderingen van materiële vaste activa 1.960.446

2010 192.946 213.019 18.013 432.414 1.579 63.207 2.550 62.968 816.476

6.10 Lonen en salarissen

2011 Brutolonen 1.362.735 Af: Ontvangen ziekengelden 28.066

1.206.473 41.528

Af: Dekking lonen en salarissen uit onderhoudslasten Totaal lonen en salarissen

300.187 864.758

352.648 982.021

2011

6.11 Lasten onderhoud Planmatig onderhoud Mutatieonderhoud Klachtenonderhoud Totaal lasten onderhoud


2011 1.595.099 160.851 398.720 2.154.670

2010 1.959.263 192.673 243.444 2.395.380

6.12 Overige bedrijfslasten

2011

Algemene beheer- en administratiekosten 289.948 Automatiseringskosten 186.846 Bestuurs- en toezichtskosten 17.978 Subtotaal Beheerskosten 494.772 Belastingen 553.174 Verzekeringen 71.850 Heffingsbijdrage Centraal Fonds Volkshuisvesting 111.906 Subtotaal heffingen 736.930 Advieskosten 56.035 Projectmatige advieskosten 90.877 Kosten leveringen en diensten 512.531 Overige personeelskosten - kosten uitzendkrachten 324.097 - kosten opleidingen 47.084 - reis- en verblijfskosten 52.642 - overige vergoedingen 33.638 - overige personeelskosten 84.808 Kosten woondiensten 140.182 Huisvestingskosten 84.722 Afboeking oninbare vorderingen 31.562 Diverse bedrijfslasten 102 - Subtotaal overige bedrijfslasten 1.458.076 Totaal overige bedrijfslasten 2.689.778

2010 258.180 210.096 24.205 492.481 553.070 71.205 100.667 724.942 90.328 126.670 584.363 236.958 104.724 45.018 47.236 72.615 123.578 89.487 6.792 1.896 1.516.081 2.733.504

Accountantshonoraria In het boekjaar zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria ten laste van het resultaat gebracht: 2011 Controle van de jaarrekening Andere controlewerkzaamheden Fiscale advisering Andere niet-controlediensten

PwC 32.130 10.831 - 5.673 48.634

2010 Controle van de jaarrekening Andere controlewerkzaamheden Fiscale advisering Andere niet-controlediensten

PwC 31.535 3.213 - 10.561 45.309

BDO 24.043 1.607 25.650 BDO - - 17.811 - 17.811

Deloitte 4.995 4.995

Bovenstaande honoraria betreffen uitsluitend de werkzaamheden die bij Woonburg zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoeld in art. 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties), alsook door binnenlandse en buitenlandse accountantskantoren, inclusief hun fiscale afdelingen en adviesafdelingen.


6.13 Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 2011 Rente financiële vaste activa 8.400 Rente op liquide middelen 10.863 Overige rentebaten 16.731 Totaal rentebaten en soortgelijke opbrengsten 35.994

2010 8.400 5.854 14.139 28.393

6.14 Rentelasten en soortgelijke kosten 2011 Rente langlopende schulden 2.210.285 Rente kortlopende schulden 1.162 Overige rentelasten 1.257 Totaal rentelasten en soortgelijke kosten 2.212.704

2010 1.820.228 872 2.063 1.823.163

6.15 Belastingen Acute belastingen Vennootschapsbelasting voorgaande jaren Mutatie latente belastingen

2011 - - 954.029 - 954.029 -

2010 945.954 945.954

De acute belastinglast is als volgt bepaald: Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

2.245.174

Overige waardeveranderingen materiële vaste activa 1.960.446 Fiscale afwaardering onroerend goed - Herinvesteringsreserve - Heffingsbijdrage Centraal Fonds Volkshuisvesting 111.906 Uitgaven leefbaarheidsinvesteringen 212.998 - Verkoopopbrengst verkochte woningen 1.931.500 - Beperkt aftrekbare kosten 5.432 Investeringsaftrek 15.470 - Vrijval disagio leningen 190.734 - Fiscale andere afschrijving overige bedrijfsmiddelen 63.433 - Verschil dotatie voorziening jubileumuitkeringen 322 Totaal permanente en tijdelijke verschillen 336.029 - Subtotaal 1.909.145 Af: toevoeging herbestedingsreserve 1.909.145 - Belastbaar bedrag - Verschuldigde winstbelasting Het saldo verrekenbare verliezen bedraagt: Verlies Verrekend

-496% 0% 0% -28% 54% 489% -1% 4% 48% 16% -0%

85%

-

Saldo

Verrekenbaar

tot en met

Boekjaar 2009 119.319 - -


119.319 - 119.319 -

2018

6.16 Resultaat deelnemingen 2011 Resultaat ROM Marsaki B.V. 65.855 Totaal resultaat deelnemingen 65.855

2010 66.643 66.643

6.17 Mutatie actuele waarde materiële vaste activa De actuele waarde is in het verslagjaar toegenomen met € 30.196.223 ten opzichte van de actuele waarde ultimo het voorgaande verslagjaar. De mutatie in de actuele waarde laat zich als volgt verklaren: Eenmalig conversieverschil a. b.

2011 65.504 -

Autonome ontwikkeling - vrijval kasstromen 6.053.514 - - effect een jaar opschuiven 3.818.563 - Nieuwe (des)investeringen binnen horizon 1.373.000 Voorraadmutaties

- verkoop 348.639 - - sloop 1.356.764 - - nieuwbouw 10.051.157 c. Parameterwijzigingen - levensduur 11.175.123 - disconteringsvoet - - indexaties 1.651.857 d. Niveauwijzigingen - huren en huurderving 6.913.730 - onderhoudsuitgaven 3.960.092 - - overige exploitatieuitgaven 7.519.633 - verkoop 47.914 - - restwaarde 1.612.524 - - overig - e. Rentabiliteitswaardecorrectie - autonome ontwikkeling 498.888 - - wijzigingen in lopende leningen 640.000 - nieuwe leningen 997.000 - disconteringsvoet - Totaal mutatie actuele waarde materiële vaste activa 30.196.224 Aansluiting op de winst- en verliesrekening: 2011 Mutatie bedrijfswaarde materiële vaste activa in exploitatie 30.196.224 Inbreng grond in materiële vaste activa in ontwikkeling - Mutatie actuele waarde materiële vaste activa verkocht onder voorwaarden 845.835 - Mutatie actuele waarde terugkoopverplichting verkocht onder voorwaarden 814.290 Investeringen bestaand bezit 302.896 - Investeringen nieuwbouw 9.978.918 - Totaal mutatie actuele waarde 19.882.865


2010 2.914.279 33.125 669.140 1.656.291 621.973

7 | Overige informatie 7.1

Werknemers

Gedurende het jaar 2011 had de corporatie gemiddeld 27,8 (2010: 25,5) werknemers in dienst. Dit aantal is gebaseerd op het aantal fulltime equivalenten. Er zijn geen medewerkers buiten Nederland werkzaam geweest.

7.2 Bestuurders en commissarissen Bestuurders

Periodiek betaalbare beloningen 2011

Beloningen betaalbaar op termijn 2011

Uitkeringen bij beëindiging van het dienstverband 2011

M.L. van der Wel

125.740

33.772

Totaal

125.740

33.772

-

Beloningen betaalbaar op termijn 2010

Uitkeringen bij beëindiging van het dienstverband 2010

Bestuurders

Periodiek betaalbare beloningen 2010

M.L. van der Wel

118.449

32.445

Totaal

118.449

32.445

Interne Toezichthouders L. van der Hoest A.J. Ardonne-Roose J. Korstanje P.F. Streefkerk R.C.A. Boot K.E.A. Bremer Totaal

Interne Toezichthouders L. van der Hoest A.J. Ardonne-Roose J. Korstanje P.F. Streefkerk R.C.A. Boot Totaal

Als lid van de Raad van Commissarissen 2011

Winstdeling en bonus 2011

-

Winstdeling en bonus 2010

-

Als lid van commissies 2011

-

Overige kosten vergoedingen 2011

8.461 1.616 6.507 6.507 6.507 4.891 34.489

Als lid van de Raad van Commissarissen 2010

-

Als lid van commissies 2010

-

Overige kosten vergoedingen 2010

7.562 5.240 5.240 5.240 5.240 28.522

-

-

7.3 W et openbaarmaking uit publieke middelen gefinancieerde topinkomens Er zijn geen functionarissen in dienst die meer inkomen hebben genoten dan € 193.000 per jaar.


8 | Overige gegevens 8.1

Resultaatbestemming

De resultaatbestemming is vooruitlopend op en onder voorbehoud van de goedkeuring door de Raad van Commissarissen reeds in de jaarrekening verwerkt. Het gehele resultaat is toegevoegd aan de overige reserves.

8.2 Gebeurtenissen na balansdatum Op 2 januari 2012 is het aandelenkapitaal van de deelneming ROM Marsaki B.V. gesplitst. Alle aandelen zijn overgegaan op twee verkrijgende, nieuw op te richten vennootschappen: PMB Marsaki B.V. en Marsaki Projecten B.V. Woonburg heeft op 2 januari 2012 een 25% belang verworven in PMB Marsaki B.V. en een 20% belang verworven in Marsaki Projecten B.V. Deze aandelensplitsing heeft geen financiële consequenties.

8.3. Vaststelling bestuur Op 6 maart 2012 zijn het jaarverslag en de jaarrekening vastgesteld door de directeur-bestuurder.

wg. M.L. van der Wel

8.4. Goedkeuring van de Raad van Commissarissen Ingevolge artikel 12 lid 6 van de statuten heeft de Raad van Commissarissen de jaarrekening en het volkshuisvestingsverslag laten onderzoeken door accountantsorganisatie PwC te Rotterdam. De accountantsverklaring met betrekking tot de jaarrekening 2011 is opgenomen in de overige gegevens. Op basis van de overlegde bescheiden en de door de bestuurder verstrekte informatie concludeerde de Raad dat de bestuurder en de werkorganisatie van Woonburg hun taken over het boekjaar 2011 naar behoren hebben verricht. Op 19 april 2012 is het jaarverslag 2011 goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. Aldus getekend door de Raad van Commissarissen te Koudekerke op 19 april 2012.

wg. L. van der Hoest

wg.

wg.

K.E.A. Bremer

R.C.A. Boot

wg. P.F. Streefkerk

J.J. Korstanje


wg.

8.5 Controleverklaring



Bijlage 1: Kengetallen over de afgelopen 5 jaar

2011

2010

2009

2008

Gegevens woningbezit Aantal verhuureenheden in exploitatie: Woning / woongebouwen

1943

1952

1.926

1.928

1.915

Gemiddelde WOZ-waarde per woning Gemiddelde bedrijfswaarde per woning Gemiddelde boekwaarde per woning

140.200 52.469 22.613

141.755 42.040 21.474

141.916 41.509 22.295

137.001 41.315 23.268

131.132 36.129 24.533

9 18 0 0

18 1 0 9

4 2 4 0

14 1 0 0

24 2 0 0

Aantal woningen naar huurprijsklasse Goedkoop (< € 361,66 per 1 juli 2011) 534 573 616 685 Betaalbaar, duur en luxe (> € 361,66 per 1 juli 2011) 1409 1365 1.305 1.243

663 1.252

Mutaties in het woningbezit Aantal opgeleverde woningen Aantal verkochte woningen Aantal gesloopte woningen Overige mutaties

Prijs-kwaliteitsverhouding Gemiddeld aantal punten WWS Gemiddelde netto maandhuur p/woning Gemiddelde huurverhoging

139,96 416,97 1,3%

133,99 412,28 1,2%

131,29 382 1,6%

130,70 369 1,1%

Het verhuren van woningen Mutatiegraad 8,3% 8,8% 7,8% 8,7% Acceptatiegraad 47,6% 59,4% 47,2% 44,9% Huurachterstand in % jaarhuur 1,5% 1,4% 1,6% 1,9% Huurderving in % jaarhuur 1,9% 0,75% 0,5% 0,6% Aantal huurders met huurmatiging 264 295 328 356

7,9% 61,5% 1,0% 0,9% 381

Financiële continuïteit Solvabiliteit Liquiditeit (current-ratio) Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit vreemd vermogen Rentabiliteit totaal vermogen Direct rendement Indirect rendement Netto schuldpositie (x € 1.000) Loan to value Interest dekkingsratio

45,9% 0,3 36,4% 3,2% 16,7% 3,41% -1,1% 60.753 53% 2,17

36,6% 0,4 6,6% 2,8% 2,4% 4,25% -0,1% 55.392 67% 1,96

Balans en winst- en verliesrekening Eigen vermogen per woning Totaal opbrengsten per woning Totaal bedrijfslasten per woning Jaarresultaat p/woning

30.071 6.624 4.349 10.931

19.051 5.134 3.792 1.261

133,09 396 2,4%

2007

40,3% 44,4% 39,8% 0,1 0,3 0,5 -8,4% 21,0% 6,6% 3,6% 3,9% 4,1% -3,4% 11,5% 2,6% 2,90% 3,6% 45.011 56% 1,24

18.031 5.191 4.015 1.513-

19.289 4.935 3.794 4.113

Personeelsbezetting Aantal formatieplaatsen per 1.000 woningen Directie 1,11 0,97 0,52 0,52 Wonen & Service 8,27 7,94 2,20 3,15 Vastgoed & Strategie 2,57 2,56 5,91 4,90 Financiën & Bedrijfsvoering 2,35 2,72 3,19 2,65 Totaal formatieplaatsen per 1.000 woningen 14,30 14,19 11,82 11,22


15.515 4.857 2.654 54

0,52 2,65 4,35 3,08 10,60

Bijlage 2: Verbindingen Algemene gegevens Naam van de verbinding

ROM Marsaki B.V.

Rechtsvorm

Besloten vennootschap

Vestigingsplaats

Goes

Statutaire doelstelling

Doel van de vennootschap is: • het samenwerken van corporaties in- en aan een regionale ontwikkelingsmaatschappij, waarvan de revenuen teruggeleid worden naar volkshuisvestelijke en maatschappelijke taakopdrachten; • daardoor en op basis van bedrijfseconomische uitgangspunten integrale kwalitatieve aanpak van de stads- en dorpsvernieuwing te realiseren in de werkvelden van de deelnemende corporaties; • het verstrekken en aangaan van geldleningen, het beheer van- en het beschikken over registergoederen en het stellen van zekerheden; • het deelnemen in andere vennootschappen met eenzelfde of soortelijke doelstelling, alsmede het voeren van directie daarin, • het vorenstaande al of niet in samenwerking met derden en met inbegrip van het verrichten en bevorderen van alle handelingen die daarmee direct of indirect verband houden, alles in de ruimste zin des woords.

Kern/Neven-activiteiten in verslagjaar

Geen

Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden?

Nee

Financiële gegevens 2011 Vennootschap Eigen vermogen

€ 4.712.634

Jaaromzet

€ 3.440.187

Belang in %

20%

Nominale waarde belang, preferentie en/of prioriteit

€ 50.000

Intrinsieke waarde

€ 942.527

Eventuele overige participanten in vennootschap

l’escaut woonservice te Vlissingen RWS te Goes Stadlander te Bergen op Zoom Zeeuwland te Zierikzee

Stichting / Vereniging Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap

Geen

Productie en ontwikkeling van de voorraad woongelegenheden in de verbinding

Geen

Geldstromen Van TI naar verbinding Doorberekende kosten aan de verbinding

Rentevergoeding totaal € 8.400

Waarde verstrekte lening(en)

€ 280.000

Rentepercentage

3,0%


Zekerheden

Achtergestelde lening ten opzichte van de vordering van de Fortis Bank (Nederland) N.V.

Aflossingstermijn

Wordt in 2012 afgelost

Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door de TI

Geen

Inzet van personeel van de TI

Geen

Van verbinding naar TI Ontvangen winstuitkeringen door TI

Geen

Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding

Middels een cash-flow verklaring heeft Woonburg zich garant gesteld voor de verplichtingen die voorvloeien uit een rekening-courant overeenkomst tussen de Fortis Bank en ROM Marsaki B.V.

Maximale risico-exposure / aansprakelijkheid

€ 1.250.000

Risicobeheersing Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt De risico’s hebben vooral betrekking op de projectontwikkelingsactiviteiten van herstructureringsprojecten en nieuwbouwlocaties die door de dochters van ROM Marsaki B.V. worden uitgevoerd. Zie voor beheersing van dit risico de toelichting op de verbinding Marsaki Woonburg.com B.V. Verkregen zekerheden Middels een cash-flow verklaring heeft Woonburg zich garant gesteld voor de verplichtingen die voorvloeien uit een rekening-courant overeenkomst tussen de Fortis Bank en ROM Marsaki B.V. Juridische structuur 5 toegelaten instellingen hebben een gelijk belang in ROM Marsaki B.V. Zij houden alle aandelen in ROM Marsaki B.V. De aandelen van Marsaki zijn geletterd. De resultaten van één of meerdere deelnemingen van ROM Marsaki B.V. worden zo toegerekend aan een bepaalde serie aandelen van ROM Marsaki B.V. ROM Marsaki B.V. heeft 6 deelnemingen waarvan zij 100% van de aandelen houdt: • Marsaki Tholen.com BV • Marsaki Vlissingen.com BV • Marsaki Woonburg.com BV • Marsaki RWS.com BV • Marsaki Zeeuwland.com BV • Marsaki Regio BV Marsaki Regio BV is de enige deelneming die niet als verlengstuk van één van de toegelaten instellingen fungeert. Selectie samenwerkingspartners Het besluit tot het aangaan van duurzame samenwerking van de vennootschap of een afhankelijk maatschappij met een andere rechtspersoon of vennootschap is onderworpen aan voorafgaande goedkeuring van de algemene vergadering van aandeelhouders en de raad van commissarissen. Uitgangspunt is dat het samenwerkingsverband moet passen binnen het statutaire bepaalde doel van ROM Marsaki B.V. Vermogensdoelstelling en dividendbeleid Dividenduitkering door ROM Marsaki B.V. aan haar aandeelhouders vindt eerst plaats nadat haar vermogen op een vooraf vastgesteld peil is gebracht. De eerste dividenduitkeringen worden verwacht in 2012.


Algemene gegevens Naam van de verbinding

Marsaki WSW.civ B.V.

Rechtsvorm


Vestigingsplaats

Goes


Het oorspronkelijke doel van de vennootschap is: • het samenwerken van corporaties in- en aan een regionale ontwikkelingsmaatschappij, waarvan de revenuen teruggeleid worden naar volkshuisvestelijke en maatschappelijke taakopdrachten; • daardoor en op basis van bedrijfseconomische uitgangspunten integrale kwalitatieve aanpak van de stads- en dorpsvernieuwing te realiseren in de werkvelden van de deelnemende corporaties en het in dat licht (doen) stichten, verhuren of anderszins exploiteren van onroerende zaken projecten; • het instandhouden, conserveren en renoveren van onder meer bouwwerken met cultuur-historische waarde in het bijzonder, alsmede het ontwikkelen, voorbereiden en uitvoeren van bouwprojecten in het algemeen, waaronder mede begrepen die van volkshuisvestelijke aard; • daardoor het verstrekken en aangaan van geldleningen, het beheer van- en het beschikken over registergoederen en het stellen van zekerheden; • het deelnemen in andere vennootschappen met eenzelfde of soortelijke doelstelling, alsmede het voeren van directie daarin, • het vorenstaande al of niet in samenwerking met derden en met inbegrip van het verrichten en bevorderen van alle handelingen die daarmee direct of indirect verband houden, alles in de ruimste zin des woords.


Geen


Nee


Nihil

Jaaromzet

Nihil

Belang in %

100%


€ 20.000

Intrinsieke waarde

Nihil


Geen


Volledig


Geen


Geen


Geen

Rentepercentage

Nvt

Zekerheden

Nvt


Aflossingstermijn

Nvt


Geen


Geen


Geen


Geen


Nvt

Risicobeheersing Wijze waarop de risico-beheersing plaatsvindt

In 2011 zijn nog geen activiteiten gestart. Risicobeheersing zal vorm gegeven worden indien in de vennootschap activiteiten plaats gaan vinden.

Algemene gegevens Naam van de verbinding

Marsaki Woonburg.com B.V.

Rechtsvorm


Vestigingsplaats

Goes


Doel van de vennootschap is: • het samenwerken van corporaties in- en aan een regionale ontwikkelingsmaatschappij, waarvan de revenuen teruggeleid worden naar volkshuisvestelijke en maatschappelijke taakopdrachten; • daardoor en op basis van bedrijfseconomische uitgangspunten integrale kwalitatieve aanpak van de stads- en dorpsvernieuwing te realiseren in de werkvelden van de deelnemende corporaties en het in dat licht (doen) stichten, verhuren of anderszins exploiteren van onroerende zaken projecten; • daardoor het verstrekken en aangaan van geldleningen, het beheer van- en het beschikken over registergoederen en het stellen van zekerheden; • het deelnemen in andere vennootschappen met eenzelfde of soortelijke doelstelling, alsmede het voeren van directie daarin, • het vorenstaande al of niet in samenwerking met derden en met inbegrip van het verrichten en bevorderen van alle handelingen die daarmee direct of indirect verband houden, alles in de ruimste zin des woords.


Stichten, ontwikkelen en verkopen van onroerende zaken.


Nee


€ 1.178.418

Jaaromzet

€ 14.875.190

Belang in %

Nihil, echter conform de geletterde aandelen van ROM Marsaki B.V. is Woonburg 100% winstgerechtigd in Marsaki Woonburg.com B.V.


Nihil

Intrinsieke waarde

€ 235.684


Enig aandeelhouder is ROM Marsaki B.V.



Geen


Oplevering in 2011: • 4 seniorenwoningen huur in Oostkapelle • 12 starterswoningen, 5 huurwoningen voor senioren en 2 koopwoningen voor senioren in Grijpskerke • Dorpshuis, Gymzaal en Jeugdhonk in Grijpskerke • Brede School in Oost-Souburg Noord In ontwikkeling in 2011: • 6 seniorenwoningen huur en 2 koopwoningen voor senioren in Oostkapelle • 6 seniorenwoningen huur in Meliskerke • Woonzorgcomplex in Grijpskerke met: 23 huurappartementen, 7 koop appartementen, 5 senioren koopwoningen, zorgsteunpunt en commerciële ruimten • Woonzorgcomplex in Oostkapelle met: 22 huurappartementen, 8 koop appartementen, zorgsteunpunt en 2 PG groepswoningen


Dit betreffen de volgende kosten die volledig voortvloeien uit de projectontwikkeling: • Doorberekening huurderving Nimmerdor € 2.108


Geen

Rentepercentage

Nvt

Zekerheden

Nvt

Aflossingstermijn

Nvt


Geen


Geen


Geen


Zie verbinding ROM Marsaki B.V.


Zie verbinding ROM Marsaki.B.V.

Risicobeheersing Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt De projecten binnen Marsaki Woonburg.com B.V. worden ontwikkeld voor rekening en risico van Woonburg. Bij Marsaki Woonburg.com B.V. wordt ter beheersing van de risico’s een matrix voor koop- , huur- en combiprojecten gebruikt. Verder vindt informatievoorziening naar Woonburg plaats door middel van fasedocumenten. Hierin wordt gerapporteerd over de inhoudelijke aspecten van een project, de investeringskosten en de risico’s. Zowel Marsaki Woonburg.com B.V. als Woonburg dienen de fasedocumenten te autoriseren alvorens overgegaan kan worden naar de volgende projectfase. Woonburg is tevens vertegenwoordigd in het directieoverleg bij Marsaki Woonburg.com B.V. waardoor een goed inzicht wordt verkregen in de voortgang, kwaliteit en eventuele financiële overschrijdingen van het project. Verkregen zekerheden Middels een cash-flow verklaring heeft Woonburg zich garant gesteld voor de verplichtingen die voorvloeien uit een rekening-courant overeenkomst tussen de Fortis Bank en ROM Marsaki B.V.


Juridische structuur Marsaki Woonburg.com B.V. is een 100% dochteronderneming van ROM Marsaki B.V. Zie de toelichting op de verbinding ROM Marsaki B.V. Selectie samenwerkingspartners Zie de toelichting op de verbinding ROM Marsaki B.V. Maximale omvang projectaanspraken Binnen ROM Marsaki B.V. en haar dochters zijn geen afspraken gemaakt over de maximale omvang van de projectaanspraken. De projecten van Woonburg worden binnen Marsaki Woonburg.com B.V. ontwikkeld voor rekening en risico van Woonburg. Gegarandeerde afzet vooraf Marsaki Woonburg.com B.V. houdt zich enkel bezig met projectontwikkeling voor Woonburg. Woonburg is gebonden de ontwikkeling van projecten uit te besteden aan Marsaki Woonburg.com B.V. op basis van een gentlemen’s agreement. Vermogensdoelstelling en dividendbeleid Dividenduitkering door Marsaki Woonburg.com B.V. vindt plaats aan Woonburg door middel van de geletterde aandelenconstructie (zie toelichting bij de verbinding ROM Marsaki B.V.). De dividenduitkering vindt eerst plaats nadat het vermogen van ROM Marsaki B.V. op een vooraf gesteld peil is gebracht. De eerste dividenduitkeringen worden verwacht in 2012.


Bij ons Thuis Jaarverslag 201 1

Recommend Documents