Bidden dat kan jij ook! Leeftijd: 12-16, 16+ Soort bijeenkomst: club, catechese Soort werkvorm: heel programma Thema: Bidden Tijdsduur: 3 uur 30 min. Programma verdeeld over twee bijeenkomsten over het thema bidden. Met o.a. stellingen het maken van een muurkrant, het afschrijven van een dialoog en gebedsoefeningen. Sommige clubs zullen bidden en danken als heel gewoon ervaren. Misschien bidden de jongeren bij jullie wel zelfs om beurten of in een kringgebed. Voor anderen is dat veel te close. Die steken misschien een kaars aan of lezen een gedicht voor. Bidden op dub is misschien wel de wens van de jeugdraad van jullie kerk, maar voor jou persoonlijk hoeft dat helemaal niet zo vanzelfsprekend te zijn. Voorgaan in gebed kan best eng zijn; je hoort je eigen stem de stilte vullen, en dat ben je niet gewend! voorgaan in gebed verwacht van jou als leiding een stevige relatie met God, en ook dat spreekt niet vanzelf. voorwaarden voor gebed zijn eerlijkheid, stil kunnen zijn, verwondering, communicatie, aandacht, luisteren ... We willen in dit programma wat handvatten aanreiken om één of meerdere avonden bewust bezig te zijn met het gebed. In dit item hebben we het programma over bidden verdeeld over twee bijeenkomsten. Natuurlijk kun je als clubleiding ook een andere verdeling van het materiaal bedenken. Het materiaal bestaat uit allereerst een schrijfronde, om over bidden na te denken op een wat veilige afstand. En een tip om krantenknipsels te verzamelen voor een muurkrant. Een tweede bijeenkomst kan dan beginnen met het daadwerkelijk maken van een muurkrant. Een erg inspirerend programmaonderdeel 'is het groepsgesprek aan de hand van het Onze Vader, en tot slot een praktijkoefening aan de hand van een rustig Taizé-Iied. EERSTE PROGRAMMA Probeer met elkaar een idee te vormen van in hoeverre gebed in het leven van de clubleden een rol speelt. Introductie van het thema gebed -Achtergrondinformatie voor de leiding Bidden is praten met God, hoor je wel eens zeggen. Voor sommige mensen is dat zo. Voor hen is God een persoon met wie ze een relatie hebben en bidden is daar een uitdrukking van. Anderen beweren dat bidden betekent dieper tot jezelf .komen. Sommige mensen bidden met een rozenkrans, bijvoorbeeld katholieken. Ook moslims gebruiken vaak een gebedsketting. Boeddhisten gebruiken een gebedsrol. Hindoes branden wierookstokjes bij het gebed en joden stoppen briefjes in de Klaagmuur. Er zijn mensen die met bomen praten ... of met dolfijnen ... En dan zijn er ook nog mensen die alleen maar stil zijn ... Kortom, de hele wereld bidt, en de manier waarop kan verschillen! En jij als clubleider weet misschien niet zo goed hoe je met je tienerclub moet bidden en toch wil jijzelf (of de jeugdouderling of de jeugdraad) het clubuur openen en sluiten met gebed ... Sommige jongeren brengen het nadenken over zichzelf en de diepe dingen van het leven in verband met bidden. Er zijn er die 's avonds in bed of 's ochtends bij het opstaan bidden en jezus ervaren als een vriend. Moeder bidt aan
tafel voor het eten. Hassan zegt zijn gebeden, geknield op een gebedsmatje tijdens de pauze op zijn werk. Marloes steekt een kaarsje aan voor een zieke vriendin. Aart van de jeugdkapel bidt met de groep hardop het Onze Vader. je broer verzint zelf een gebed, diep weggekropen onder zijn dekbed. Je kleine zusje zingt: "Ik ga slapen ik ben moe". Maar er zijn ook mensen die geen lijntje met God hebben en bidden niet relevant vinden ... Om te beginnen Hoe kijken de jongeren op de club eigenlijk tegen gebed aan? Om te beginnen lees je de volgende stukjes voor en vraagt om reactie. "jongens, aan tafel. Handen samen, ogen dicht!" Vader bidt: "Heer zegen dit eten dat nu voor ons staat in jezus naam. Amen." Dan zegt Vincent langs zijn neus weg, terwijl hij zijn bord vol pasta schept: "Ik doe dat niet meer hoor! Ik vind bidden gewoon stom." Peter valt hem bij: "Ik ook. Bidden voor je eten is al helemaal overbodig want we krijgen het zonder bidden ook wel naar binnen." "Nou, zo kan die wel weer", zegt vader korzelig. "er zitten kleintjes aan tafel." "Nou, we mogen onze mening toch zeker wel. zeggen, of niet soms? Trouwens, God antwoordt toch niet. je praat gewoon tegen niks!" Mirjam vertelt: "Als ik na een rotdag mijn bed inkruip, zou ik soms wel van pure wanhoop mijn kussen kunnen opeten. Na een tijdje begin ik dan te denken ... Wat ging er nu mis vandaag? En als ik dan zie dat ik het zoveel anders had kunnen doen, word ik stil. Ik leg dan alles voor aan God, en na enkele minuten wordt alles weer rustig van binnen." Een negatieve en een positieve visie op gebed. Laat de club kort reageren. Schrijfronde Nodig: papier en schrijfgerei Doel: de jongeren zich meer bewust laten worden van hun eigen (wel of niet aanwezige) praktijk van bidden. Een schrijfronde is een schriftelijke discussie door middel van verschillende stellingen, beweringen, vragen over het te behandelen onderwerp. Hoe te handelen? Tijdens de schrijfronde is het verboden om te praten. Ieder kind krijgt een papier met daarop een stelling. Daar schrijf je je reactie of mening onder en je geeft het papier (in de afgesproken richting) door aan je buurman of buurvrouw. Daarna krijg je het volgende papier met daarop een andere stelling. je mag zelf kiezen of je op de stelling reageert of op de reactie van je voorganger(s).Verwijs met een pijltje even naar de stelling of reactie waarop jij reageert, of nummer ze. Het is niet de bedoeling dat je reageert met ja, nee, geen mening of iets dergelijks. je moet argumenten geven voor je mening, en dus duidelijk omschrijven waarom je iets vindt. Voorbereiding: ln de achtergrondinformatie staan een paar vormen van gebed: Schrijf die op een groot vel papier en laat de jongeren daar stellingen bij maken. Bijvoorbeeld bij Ik ga slapen ik ben moe de stelling: Ik vind dat je kleine kinderen niet mag indoctrineren met gebed. Doe hetzelfde met: Bidden voor het eten, zegenbede na de Troonrede, het Onze Vader, het schietgebedje, kaarsje branden, et cetera. Hieronder vind je nog een aantal kant en klare stellingen voor een schrijfronde. - Ora et labora, bidt en werkt. - Nood leert bidden. - Bidden is 'in hoger beroep' gaan. (Arjen Vaartjes) - Zingen is tweemaal bidden. (Augustinus) - Jezus leeft. Ik heb Hem vanochtend nog gesproken. (Michael Green)
- Bidden is delen aan het lijden van God in deze wereld. (Bonhoeffer) - Seven days without prayer makes one weak. (Visje.Wageningen) - Bidt en u zal gegeven worden. (Matteüs 7: 7) - God is geen alarmcentrale! - Wie God iets vraagt, geeft zich op als vrijwilliger in zijn dienst. (Wim ter Horst) - Ik bid niet voor bruine bonen. (Bartje) Laat de stellingen circuleren tot iedereen op alles gereageerd heeft. Dan kan er nog tijd genomen worden om alle reacties door te lezen. Na een schrijfronde is het niet nodig om nog eens over de reacties te discussiëren. Dat hebben we immers al gedaan, op papier. Wat wel kan is een opdracht mee naar huis geven, naar aanleiding van de stellingen. Huiswerk je kunt de jongeren aan de hand van een stelling een opdracht mee naar huis geven, om over na te denken. De opdracht luidt: zoek tussen nu en de volgende keer naar kranten- en tijdschriftartikelen die je aanspreken en die volgens jou om gebed vragen. Knip die artikelen en/of foto's uit. De volgende keer maken we daar samen een muurkrant van. Die muurkrant vormt dan een soort gebed. De stelling die je hiervoor kunt kiezen is bijvoorbeeld bidden is delen aan het lijden van God in deze wereld. Maar wellicht vind je de zoekopdracht zelf ook al voldoende duidelijk. TWEEDE PROGRAMMA Doel is dat de jongeren meer inzicht krijgen en gebed (geloof, God) en maatschappelijk handelen met elkaar kunnen verbinden. Muurkrant Verzamel alle meegenomen stukjes uit de krant van de afgelopen periode en plak die op een groot vel papier. Samen kijken we naar al die kreten tot God en tot elkaar over het onrecht in de wereld. Dit is een goede inleiding op het groepsgesprek over het Onze Vader. Introductie tot het Onze Vader Er wordt wat afgebeden in de bijbel! Zo vinden we in Exodus gebeden om hulp van Mozes en het volk Israël in Egypte. En Gods antwoord daarop: "Ik heb gezien hoe ellendig mijn volk in Egypte eraan toe is", zei de Heer. Ik heb gehoord hoe ze schreeuwen om verlost te worden van hun onderdrukkers. Ik weet hoeveel ze moeten doorstaan." We vinden gebeden van dank, bijvoorbeeld in Exodus 15: 21 e.v.: het lied van Mozes en Mirjam na de doortocht door de Rode Zee. Er zijn daarnaast nog gebeden om kracht, zoals in Psalmen, van David. David zong vaak als hij bad: een soort praise- en opwekkingsliedjes, zoals De heer is mijn herder. En Samuel, de profeet was 'het resultaat' van gebed van Hanna. In 1 Samuel 1: 11 bidt zij: "Almachtige Heer heb toch oog voor mijn ellende." Tijdens de ballingschap van het volk Israël, in streken die tegenwoordig Iran en Irak heten, bad Daniël 3x daags zijn gebeden en Nehemia deed schietgebedjes. Kijk daarvoor in Nehemia 2: 4. Op het gevaar af gestraft te worden waagt hij het om zijn verdriet de vrije loop te laten. Hij heeft net gehoord dat Jeruzalem, zijn vaderstad, verwoest is. Als bediende moet hij altijd vrolijk kijken maar hij houdt het niet droog en biecht op aan de koning waarom hij zo bedroefd is. Voordat hij z'n mond opendoet vraagt hij in stilte God om bijstand. En zie, de koning heeft begrip voor Nehemla's zorgen, en samen met een aantal andere ballingen mag Nehemia terugkeren naar het verwoeste Jeruzalem! Van jezus weten we dat Hij regelmatig bad en zo'n hechte relatie had met God dat zijn vrienden Hem vroegen: Heer leer ons bidden. Hij leerde ze toen het Onze Vader, maar dat gebed is voor veel mensen een stoffig opzegversje geworden. Hoog tijd
om dat gebed eens stevig af te stoffen'! Dialoog: Onze Vader je kunt de dialoog voorlezen aan de clubgasten; je kunt er ook een echte dialoog van maken door twee jongelui het te laten voorlezen. Dat vraagt wat meer voorbereiding, maar loont zeker de moeite. Probeer het gebed eens samen af te maken. Bidder: Onze Vader die in de hemel zijt God: ja? Bidder: Val me niet in de rede ik ben aan het. bidden. God: Maar je hebt Me geroepen. Bidder: U geroepen? Ik heb u niet geroepen ..Ik bid het Onze Vader. God: Nu doe je het weer. Bidder: Wat deed ik? God: Mij roepen. je zei: Onze Vader. Hier ben Ik. Wat wil je? Bidder: Maar ik wil helemaal niets! Ik bad gewoon mijn gebed. Dat doe ik iedere dag. Altijd het Onze Vader. Daar voel ik me lekker bij. Zoiets als wanneer ik een karweitje heb gedaan. God: Goed. Ga verder. Bidder: Uw naam worde geheiligd God: Stop! Wat bedoel je daarmee? Bidder: Waarmee? God: Met Uw naam worde geheiligd. Bidder: Ik bedoel... het betekent ... het betekent ... Lieve help, ik weet niet wat het betekent. Hoe zou ik?! Het staat in het gebed. Tussen haakjes: wat betekent het? God: Het betekent: geëerd, heilig, met respect. Bidder: O, ik voel hem. Ik heb er nooit bij nagedacht. Uw koninkrijk kome, uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel. God: Meen je dat echt? Bidder: Natuurlijk. Waarom niet? God: Wat ga je er dan aan doen? Bidder: Doen? Niets. Ik neem aan dat ik denk, dat het wel tof zou zijn als alles hier op aarde onder uw leiding zou staan. God: Sta jij onder mijn leiding? Bidder: Nou, eh ... ik moet soms naar de kerk en ik ga naar club. God: Dat is geen antwoord op mijn vraag. Betrek je Mij in je leven? Verwacht je dat Ik iets voor je kan doen? Bidder: Nou, eigenlijk niet. Ik moet het toch zelf doen. U bent zo ver weg. God: Geloof je dat Ik in jou geïnteresseerd ben en dat het Mij wat kan schelen hoe het met je gaat? Denk je dat Ik niet weet dat je ontevreden bent over je uiterlijk en met de kleren die je draagt? Bidder: Sjonge wat een vragen! Het valt met mij nog wel mee.Moet U anderen eens zien. God: Neem me niet kwalijk. Speel nou geen verstoppertje. jij bad toch dat mijn wil zou geschieden. Dan beginnen we gewoon bij degene die daarom bidt. Jij dus bijvoorbeeld. Bidder: Tot nu toe heb ik daar nooit over nagedacht. U weet dus wat er in me omgaat. U wilt op' mij betrokken zijn. God: Juist. Nu komen we tenminste ergens. Ik wil er voor je zijn en Ik wil je helpen je mogelijkheden te ontdekken. Samenwerking! Bidder: ja, eh ... Heer, ik moet er nu mee stoppen. Dit gebed neemt veel meer tijd in beslag dan anders ... Groepsgesprek Deze dialoog geeft aanknopingspunten voor een groepsgesprek. Wat vinden jullie van deze dialoog? Wat vinden jullie
van zo'n manier van bidden? Hoe kijken jullie tegen zelf bidden aan, tegen persoonlijke gebeden? Zorg ervoor dat het gesprek een open karakter houdt. Een open gesprek met respect voor elkaars opstelling. Het Onze Vader wordt vervolgd Probeer met elkaar het gebed en de dialoog af te maken. Verdeel de groep in tweeën; de ene helft bedenkt de reacties van de bidder, de andere helft de reacties van God. Jullie doen dit in gesprek met elkaar. Het gaat er niet om dat het hele gebed afgeraffeld wordt. Nee, het gaat om het inleven in wat er gezegd wordt, wat daar mee bedoeld wordt en hoe God er tegenaan kijkt. Gebedsoefeningen Voordat je begint, vertel je eerst aan de deelnemers wat de bedoeling is en wat er gaat gebeuren. A. Bekijk nog eens samen de muurkrant, zonder verder te praten. Ga dan in een kring staan met je gezicht naar binnen. Geef elkaar een hand. Probeer stil te worden en richt je innerlijke aandacht op de muurkrant. Sluit nu je ogen en denk na waarvoor je God zou willen danken. Waarvoor zou je hulp willen vragen en waarvoor zou je om kracht willen bidden. B. Veel tieners voelen zich aangesproken door de eenvoud en sereniteit van Taizé, en de bijbehorende liederen. De volgende gebedsoefening is dan ook een mooie en inspirerende manier om deze clubavond over bidden te besluiten. Ga op de grond zitten in kleermakerszit (lotushouding). je armen op je knieën gesteund en je handen geopend naar boven. Maak het stil in jezelf. Luister naar je ademhaling. Luister naar de muziek van het Taizélied Oh Lord hear my prayer (vertaling: o Heer, hoor mijn gebed, o Heer, hoor mijn gebed, als ik roep, antwoord mij). Luister naar wat er aan gevoel en gedachten in je opkomen. Sta daar eens bij stil. C. je kunt afsluiten door met elkaar hand in hand het Onze Vader te bidden.
