“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013
Programma: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Welkom (Jacqueline) Introducties (Leon) Geschiedenis en context (Jacqueline) Veranderende tijden (Leon) Kwanda methodiek (Gavin) Groepswerk (deelnemers)
1. Welkom (Jacqueline) ASW directeur Jacqueline van Loon opent de bijeenkomst door de deelnemers welkom te heten; met een special welkomstwoord voor Gavin Andersson: “We zijn erg blij met de mogelijkheid je vandaag in ons midden te hebben. Bedankt dat je een paar dagen langer in Nederland blijft om onder andere deze masterclass met ons te hebben.” Het ASW werkt sinds 2010 met Gavin Andersson en externe partners. Vandaag is onze eerste kans om als organisatie samen te werken met (en te leren van) Gavin Andersson; om uiteindelijk bewoners te ondersteunen bij het leren van elkaar. Ook Carin Boersma verdient een warm welkom. Carin speelt een cruciale rol, doordat zij vanuit E-motive (een Oxfam Novib project) subsidie verstrekte, werd het mogelijk wereldwijd van elkaar te leren. Tot slot heet Jacqueline Leon Beckx van Diversity Joy welkom. Diversity Joy is vanaf het begin één van de partners bij het ontwikkelen van nieuwe programma’s. 1
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013
2. Introducties (Leon) Leon faciliteert de introducties door deelnemers te vragen: “Wat is je naam en vertel eens iets over Kwanda. Heb je er van gehoord? Wat weet je ervan? Wat vind je van/denk je over Kwanda in het bijzonder en Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling (BGW) in het algemeen?” Peter Bot
Heeft een Master aan de VU gedaan en deed daarbij onderzoek naar Kwanda in Bos en Lommer. Kwanda heeft voor mij een interessante “buzz”, daar wil ik gevoel voor krijgen. Jacintha Doest Studeert aan de VU en doet onderzoek naar Kwanda; de focus van mijn onderzoek ligt op de uitvoering van het project. Het is mooi te zien dat de Kwanda methodiek in verschillende landen toepasbaar is. Melouci Cadat Van Frans/Algerijnse achtergrond. Vandaag aanwezig als lid van de Huurdersvereniging Amsterdam (HA). Dankzij Jacqueline heb ik Gavin Andersson een paar jaar geleden ontmoet, toen ik erg actief was als bewoner. Ik ben nog steeds een actieve bewoner. Daarnaast werk ik bij Movisie. Ik ben onder andere betrokken bij E-motive. Ik heb het “Budget Monitor” spel ontwikkeld, ben betrokken bij de Makasar Community en de Oasis Game. Farzana Shams Adviseur bij het ASW. Betrokken bij Kwanda in het “Plan van Gool”. Dit project staat nog in de kinderschoenen, ik ben erg nieuwsgierig hoe het zich ontwikkelt. Ingrid Houtepen SB Wijksteunpunten Wonen (back office). Ik ben hier vandaag om meer te leren over Kwanda en te zien wat zich in de afgelopen vier jaar heeft ontwikkeld. Ik zal informatie overdragen aan mijn collega’s in de verschillende stadsdelen. Margriet Koomen Beleidsadviseur voor de HA. Daarnaast werk ik voor het ASW om Kwanda een ‘boost’ te geven, in het verleden was ik projectleider van twee BGW projecten. Hannie de Graaf HR manager ASW ik weet maar weinig van Kwanda. Ria Heldens ASW adviseur voor huurders ‘koepels’. Hoe kunnen de koepels woningbouwcorporaties motiveren om voorwaarden voor BGW te scheppen. Jantien van de Geer Ik heb geholpen deze middag te organiseren en weet maar weinig van Kwanda af. Christien Kop Als ASW adviseur probeer ik het idee van Kwanda in AmsterdamZuidoost te laten landen. Danielle Olivieira Ik werk voor de HA en hoorde voor het eerst over Kwanda tijdens global locality week. Ik heb ook interesse omdat in mijn woonplaats, Purmerend, mensen initiatief willen nemen. Maar hoe beïnvloed je dan de gemeenteraad? Daniel Bosch Aspirant bestuurslid van de HA. Kwanda… ik weet niet wanneer het begon, zelf begon ik dit jaar met een project, geïnspireerd door mijn land van oorsprong – Indonesië – waar mensen zich organiseren. Ik bracht dit naar Amsterdam; een methodiek met sociale leiders en sociale ‘stewards’ waar het zwaartepunt, de kracht, ligt bij de stewards. 2
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013 Clemens Mol
Ank Sneekes
Carin Boersma
Henk Lalji
Leon Beckx
Gavin Andersson
Petra Fisher
Mostafa El Filali
In 2010 was ik bij de Kwanda bijeenkomst en ik ben erg enthousiast over wat zich sindsdien ontwikkeld heeft. Net als Ria ben ik een ASW beleidsadviseur voor koepels. Ik ben ook de voorzitter van een cooperatie die nog geen vastgoed heeft. We willen een gebouw ontwikkelen voor wonen, gemeenschappelijke ruimtes et cetera. Kwanda is nieuw voor mij. Tijdens global locality week kwam ik voor het eerst in aanraking met Kwanda. Met ingang van vandaag werk ik tijdelijk 8 uur per week voor het ASW aan BGW als bedrijfstak. Voor nu ben ik erg nieuwsgierig naar de opgedane ervaringen. Oxfam Novib. Vijf jaar geleden ontmoette ik Lebo, zij gaf me een DVD. Door deze DVD ontdekte in Gavin Andersson. Ik zag zoveel mogelijkheden, ik had nooit gedacht dat het zo moeilijk zou zijn. Ik ben ervan overtuigd dat Kwanda niet slechts een project is, maar een manier om echte veranderingen in de samenleving op gang te brengen. Ik ben diep geraakt door de aanpak van Gavin en de manier waarop de bewoners eigenaarschap krijgen. Adviseur bij het ASW. Een aantal jaren geleden ontmoette ik Gavin Andersson. Je kon geen beter moment kiezen om terug te komen. Economische crisis, minder subsidies, we moeten creatief zijn en andere manieren van werken ontwikkelen. Ik ben dan ook erg geïnteresseerd in de ontwikkelingen sinds wij elkaar in 2010 ontmoetten. Ik kwam in 2009 via E-motive in aanraking met Kwanda. Zowel Diversity Joy als ikzelf werden vanaf het begin gegrepen door de ideologie en trainingsmethoden. Sindsdien proberen we de methode in Nederland te implementeren via verschillende projecten. Seriti Institute, een professionele trainings- en coaching organisatie in Johannesburg in Zuid Afrika. We werken met methodes die honderden, duizenden mensen tegelijk betrekken. Eén methode is via “community TV Soul City” dit is hoe Carin ons ontdekt heeft. Door mijn contact met Carin en Nederland leer ik veel. Ik vraag mij af, waarom is het zo moeilijk om de methode te ‘vertalen’ van de Zuid Afrikaanse situatie naar Nederland? Dit dwingt mij om met andere ogen naar de methode te kijken, hem dieper te analyseren. Trainer. Ik train zowel bewonersorganisaties als ASW medewerkers. Daarnaast ben ik redacteur voor de online aanwezigheid van het ASW. Omdat mijn Engels redelijk acceptabel is, en Helen hier vandaag niet kan zijn, maak ik het verslag. Adviseur bij het ASW. Ik werk aan een pilot project dat op Kwanda is gebaseerd: Buurt Bizz. Dit project heeft een focus op de bottom up aanpak. Professionals die faciliteren het leren dat de bewoner nodig heeft.
3
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013
3. Geschiedenis en context (Jacqueline) De presentatie start met een korte video impressie van de empowered participation conference. Destijds toonden deelnemers van corporaties en gemeente veel enthousiasme. Mensen uitten echter ook twijfel, twijfel of de overheid wel los wil laten en bewoners meer zeggenschap wil geven. Terwijl de overhead volmondig ja zegt tegen bewonersinitiatieven willen zij dit nog steeds van boven af aansturen!
Waarom Kwanda? Wat was zo anders aan deze aanpak? De meeste “wijkaanpak” initiatieven waren kleine projecten. Ze ontvingen rond de € 3000 subsidie en als het geld op was, was het project afgelopen. Er waren geen structurele projecten. Hoe kunnen we nu ECHT bewoners ondersteunen hun initiatieven op te zetten? Hoe krijgen we mensen zover hun eigen behoeftes en oplossingen te definiëren? Manage je eigen wijkonderneming. Hoe kun je als bewoners jezelf organiseren om dit te realiseren? Hoe krijg je bijvoorbeeld de financiën rond? Al doende leren. De gevestigde orde moet hiervoor de ruimte geven. Hoe krijgen we corporaties en gemeentes zover bewoners deze ruimte te geven? Waarom is het nu de juiste tijd? Toen we in 2010 de ‘empowerd participation conference’ hielden, waren we onze tijd vooruit. Iedereen was enthousiast, maar de tijd was er niet rijp voor. Waarom is het dan nu wel de goede tijd? Er spelen twee krachten: - Economie: minder geld, minder middelen. - Overheid: probeert mensen aan te moedigen meer zelf te doen. Het lijkt erop alsof de overheid zich terugtrekt. Het is beter om een echt proces van bewoners gestuurde wijkontwikkeling te faciliteren. Wat hebben we tot nu toe gedaan? - In 2011 zijn we een coalitie gestart. - Jeltje Dijkstra deed een haalbaarheidsonderzoek. - We ontwikkelden pilots. - We vroegen subsidie aan (zonder succes). - In 2012 ging een pilot van start in Bos en Lommer. Het leek perfect; door verschillende redenen werd deze pilot toch geen succes. Peter Both deed hierover zijn afstudeeronderzoek: Wat waren de intenties van dit project en wat gebeurde er vervolgens? - Mostafa el Filali en collega’s werkten ondertussen ‘onder de radar’ hard aan de Buurt Bizz. Zonder veel tam-tam gingen ze van start met de “Lucas Community” - In het ‘Plan van Gool’ ging de Kwanda methode van start, compleet met ‘community mapping’. 4
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013 Waar staan we nu? Kwanda wordt BWG (civic driven change). Stedelijke vernieuwing. BWG is nu onderdeel van de gemeentelijke beleidsnota “Vertrouwen in de stad”. 3 Amsterdamse stadsdelen gaan de Kwanda methodiek implementeren en DWI zal een partner zijn bij deze aanpak. Klantmanagers bij DWI hebben hulp van professionals nodig om hun management zover te krijgen dat zij deze aanpak steunen. De verandering van “klanten met een uitkering helpen” naar ondersteunen van mensen die al actief zijn en werken in hun buurt spreekt de klantmanagers wel aan, maar het interne management is niet altijd bereid om hun werkwijzen te veranderen of aan te passen. Vandaag willen we kijken hoe we de netwerken die er al zijn beter kunnen gebruiken. Wak kunnen de verschillende teams binnen ASW en de HA bieden? Hoe kunnen we slimmer samenwerken om meer voor de mensen in de buurt voor elkaar te krijgen?
4. Veranderende tijden (uitdagingen en kansen) De deelnemers van deze Masterclass onderschrijven de volgende uitdagingen en kansen: Uitdaging: professionals moeten hun houding aanpassen. Wij zijn opgeleid om op een bepaalde manier te helpen, dat kan wel 20 jaar geleden zijn. We moeten ons denken veranderen. Kans: gelukkig hebben niet alle professionals dezelfde formele achtergrond. Er zijn ook professionals met grassroots ervaring. Mensen die weten hoe je van onderop moet werken. Uitdaging: er zijn veel mensen zonder werk met goede ideeën, vaardigheden en ambities. Deze ideeën moet je verzamelen om te kijken welke initiatieven kansrijk zijn. Uitdaging: overheden beconcurreren: laten zien dat je het zelf kunt doen zonder subsidies. Het zou beter zijn om een basissubsidie te krijgen om te starten. Uitdaging: Ik zie drie hoofdgroepen. De bewoners (heel veel verschillende nationaliteiten), dan de groep professionals in de welzijnswereld. En tot slot is er de groep beleidsmakers en ambtenaren. Elke groep lijkt in zijn eigen heelal te opereren met een eigen taal, eigen belangen en methoden. Kans: breng verschillende culturen bij elkaar. Zoek hun sleutelfiguren in de buurt, mensen met de motivatie en connecties in de buurt. Train ze om hun boodschap over te kunnen brengen. Train de “grassroots players”.
5
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013
Kans/Uitdaging: het hangt er ook vanaf waar je in het proces zit. Verstevig de community eerst, voordat je coalities aangaat met formele partners, om te voorkomen dat de instituties het overnemen. Kans: Instituties trekken zich terug. Dat kun je als een kans zien. Het creëert ruimte voor bewoners om hun eigen initiatieven op te zetten. Maar die ruimte kan heel klein zijn. Wij als professionals kunnen er misschien voor zorgen dat we bewoners faciliteren om die ruimte wat groter te maken.
Voor zover er nog subsidies/fondsen beschikbaar zijn, zouden ze naar de community moeten gaan. We moeten nadenken over hoe we die subsidies moeten gebruiken. Minder subsidie naar dure professionals, meer fondsen direct naar de community. Al te vaak zie je dat wanneer subsidies eindigen, de betrokkenheid van de professionals ook stopt.
5. Kwanda methodologie (Gavin) De vraag is: “Wat kunnen we leren van Kwanda dat zinvol en bruikbaar is voor Nederland? Kwanda begon als een TV programma op de nationale TV in Zuid Afrika. 500 mensen getraind 5000 directe deelnemers in de buitenwijken 200.000 mensen positief beïnvloed 500.000 deelnemers via SMS, email etc. 2 miljoen kijkers per week Verandering is te complex om van bovenaf ontworpen te worden. Je moet beginnen met de bewoners en dat zal het beleid beïnvloeden. Kwanda TV begon in 2009 en nu heeft het het beleid in Zuid Afrika echt veranderd, mensen hebben het over het “Kwanda effect”. Waarom werkt Kwanda? Het was community driven change (BGW)! 3 Key methoden: 1. community mapping 2. plugging the leaks (over economische veranderingen) 3. organisation workshop Hoe kunnen we de workshop vertalen naar een werkbare methode in Nederland? Het gaat om versterken van wijkondernemingen in de buurt. Mensen moeten hun leven kunnen verbeteren zonder afhankelijk te zijn van anderen. Community mapping kan in 1 week gedaan worden met +/- 50 mensen. Langs de deuren gaan, kleine groepen mensen ontmoeten op allerlei locaties. Stel vragen! Vraag naar de sterke punten van de buurt. Wie zijn de sleutelfiguren? Wat zijn goede projecten, groepen, clubs en faciliteiten? Zet mensen aan het denken over de positieve dingen. 6
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013 Geschiedenis: Wanneer ben je hier gekomen? Waar kwam je vandaan? Die kerk is nu een buurthuis, wie heeft dat voor elkaar gekregen? Wanneer is dat gebeurd? Uitdagingen: Wat wordt er gedaan voor drugsverslaafden? Wat zou er gedaan kunnen worden? Wie doet er al wat voor hen? Dromen: Wat zou je willen? Praat met vrouwengroepen, praat met kerkgangers, met ouderen. Deel al deze informatie met anderen. De kaart van de buurt met elkaar delen is het begin van mensen bij elkaar brengen.
In elke wijk, overal in de wereld, stroomt veel geld naar binnen. Maar de meeste mensen weten niet dat er geld binnen komt voor afvalverwerking, tuinonderhoud. Er zijn mensen met een salaris en mensen met een uitkering. Geld dat binnenstroomt, geld dat weglekt uit de wijk. Voorbeeld van geld dat weglekt uit de wijk: In een kleine gemeenschap van 40.000 mensen is er op payday gedurende ongeveer 4 uur een hoop geld te besteden. Zodra ze hun geld hebben springen ze in taxi’s om ergens anders hun geld uit te geven in een winkel waar alles goedkoper is. Als ze daarmee klaar zijn, staan er een hoop venters bij de taxistandplaatsen. Wat er nog over is van het geld wordt daar uitgegeven. In een paar uur tijd is al dat geld de gemeenschap alweer uitgelekt. Stel je een beeld voor van een rivier die door de woestijn stroomt. Het water stroomt via de rivier direct de oceaan in en de woestijn blijft droog. 7
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013 Als je het water langzamer laat stromen, komt het nog steeds in de oceaan terecht, alleen met wat vertraging. Ondertussen kan de rivier het land er omheen en de bomen van water voorzien. Gebruik dit principe om het geld eerst rond te laten in de eigen gemeenschap. voordat het de gemeenschap uit stroomt. Wat we zoal geleerd hebben (op onze rondgang door de wereld):
Je moet ervoor zorgen dat bewoners meer uitgeven in hun eigen buurt. Mensen in Iowa kopen groenten bij hun lokale winkels; de groenten hebben 1500 mijl afgelegd. Ze zijn door de buren geteeld, opgekocht, naar een centraal depot gezonden en dan weer verpakt en per vrachtwagen naar de lokale winkel gebracht. Gaandeweg betaal je zo een hoop mensen bij dit proces. Mensen van buiten de plaatselijke gemeenschap. Het belangrijkste van Kwanda is het veranderen van de gewoonten van mensen. Hoe kun je ervoor zorgen dat mensen hun groenten lokaal gaan kopen? We onderscheiden 3 niveaus van bewustzijn: 1. Naïef: dingen zijn zoals ze zijn, ik weet niet waarom, het is nu eenmaal zo. Misschien heb ik in een vorig leven iets verkeerd gedaan of zo? Dingen zijn zoals ze zijn. 2. Begrijpend: kritisch besef. Je snapt wat er gebeurt. We snappen dat het klimaat aan het veranderen is en dat we er iets aan moeten doen. We snappen dat Obama dat proces niet kan versnellen omdat er een 2 partijenstelsel is n Amerika. We snappen het, maar we zijn niet in staat het te veranderen. 3. Organisatie besef: Je ziet dat je niet de enige bent met een probleem. Je leert te organiseren. Dit is het niveau waar je je er van bewust bent en weet dat je iets kunt veranderen.
8
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013 We zijn gewend om projecten voor onze klanten op te zetten. Om dingen voor ze te regelen. Stel je dit eens voor: we vragen een grote groep mensen naar hun dromen. Om over iets te dromen wat verder gaat dan hun persoonlijke mogelijkheden. Iets dat de gemeenschap ten goede komt…. Wat zou er gebeuren als deze groep de middelen, contacten en expertise zou krijgen om die droom te realiseren voor hun gemeenschap? Er zijn middelen, maar mensen missen de kennis om een organisatie/bedrijf te runnen. Om een gemeenschap te creëren die verschil kan maken. Over het algemeen hebben we die vaardigheden niet. Daar is de ‘organisation workshop’ in Kwanda voor bedoeld. Methoden die in Zuid Afrika zijn gebruikt, werken niet in Nederland. Maar hoe kunnen we de principes eruit halen en elementen ervan gebruiken in Nederland? Het belangrijkste principe dat in het Kwandaproject is toegepast: Wanneer je met gemeenschappen werkt, moeten de professionals zich daarbuiten houden. Hun rol is om mogelijkheden voor de mensen in de gemeenschappen te creëren zodat ze het zelf kunnen doen. Voorbeeld: Als mensen terug zouden gaan naar het land dat de overheid hen in de jaren 70 heeft ontnomen, dan zou je een plattelands getto krijgen omdat mensen daar geen huizen en sanitaire voorzieningen hebben. Er is geen werk enzovoorts. Dus begin je met community mapping: welke vaardigheden zijn er, welke expertise? Hoe kunnen we de middelen krijgen om als een gemeenschap huizen en benodigde faciliteiten te bouwen om een leefbare gemeenschap te bouwen? Dus mensen gaan aan het werk. Ze bieden aan om vrijwillig samen te werken voor 6 weken. Daar staat tegenover dat ze vaardigheden leren.
Het begint met een speech van de manager/directeur: “Dit is niet alleen maar een workshop, dit is het ware leven. We hebben de gereedschappen waar jullie mee kunnen werken. Er valt geld te verdienen. Maar jullie moeten organisaties vormen met echte wetten/regels. Als jullie die wetten eenmaal hebben opgesteld en jullie komen bij ons dan zullen we jullie de gereedschappen geven die je daar ziet (letterlijk de gereedschappen laten zien). Als jullie een onderneming hebben, geven we jullie de middelen. Je moet overal voor tekenen, je moet naar ons komen en het contract ‘de aanbesteding’ verdienen Niet alleen werken maar samenwerken, anders betalen we niet. We betalen de mensen niet, we betalen jullie onderneming. Dus zullen jullie moeten bedenken hoe het geld verdeeld wordt. We houden elke dag een sessie van 1,5 uur om jullie te leren hoe je een onderneming runt. Jullie moeten al die sessies bijwonen. Het is verplicht, we beginnen vandaag om 16.00 uur. We hebben koks die jullie avondeten, ontbijt en lunch zullen bereiden. Maar na 3 dagen gaan zij weg en zal de onderneming het inkopen van eten en het bereiden daarvan moeten overnemen. Jullie krijgen daar een beginkapitaal/starterspremie voor. Om eten, benzine of wat nodig is te kopen.
9
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013 Na 6 weken zie je 2 dingen - Een enorme verschuiving in het leven van de mensen: 180 banen gecreëerd in de ondernemingen - Opleidingscollege opgericht, begraafplaats weer opgeknapt. Dit zijn bijproducten: de echte winst is dat bewoners verantwoordelijkheid nemen voor hun buurt en de resultaten. Dat ze het gevoel hebben dat ze iets bereikt hebben. Je hebt mensen nodig die zeggen: die varkenshouderij is er pas, die kliniek was er eerst niet. Er was helemaal niets hier! Wij hebben het gedaan! Je hebt een nieuwe wij nodig. De onderneming van de community moet centraal staan. Zeg niet nee tegen expertise, maar gebruik het anders. Gereedschappen suggereren activiteit: Stel dat we in een lege kamer zijn met een bal. Iemand zal er als eerste tegenaan gaan schoppen. Op een bepaald moment besluiten we twee teams samen te stellen. Elk team zal vaardigheden ontdekken: dit is een goede keeper, dit is een goede spelverdeler….
Vrijheid om te organiseren. Mensen moeten ook fouten kunnen maken. Dat is lastig hier in het noordelijke deel van de wereld. Er is een lange geschiedenis met regels en reguleringen. Hier kun je niet zomaar een crèche beginnen en al doende leren hoe je die moet runnen. Hoe kunnen mensen ervan leren als je ze steeds bij de hand houdt? Mensen moeten zelf leren wat wel en niet werkt. “Capacitation” (Activering) Auto leren rijden. Het werkt niet als je eerst leert schakelen, dan remmen, dan de koppeling indrukken en sturen. Als we je dan in een auto zouden zetten, moet je leren om al die onderdelen tegelijkertijd te kunnen gebruiken om te rijden.
Alle top managers van de Fortune 500 bedrijven hebben coaches. Coaches weten niet per se meer, ze herinneren zich alleen alle dingen die een executive moet weten en doen. Ze werken samen om de juiste volgorde in de uitvoering te brengen. De professional kan een coach zijn, maar uiteindelijk zullen de deelnemers elkaar coachen terwijl ze kennis en vaardigheden opdoen. We praten te veel over de wijk. Hoe zit het met de rest van de samenleving? De wijk is daar onderdeel van. Zoek de bindende factor! Het centrale vraagstuk van de samenleving. Zorg dat mensen er meer over willen weten. Het grote verhaal: Waarom doe je wat je doet? Gavin: we hebben een methode die perfect werkt. Maar mensen in Nederland zeggen: het gaat niet werken, het gaat niet gebeuren. Dus wat doen we met de principes? Hoe kunnen we zorgen dat het in Nederland werkt? 10
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013 Hoe maken we de verbinding van lokaal vraagstuk naar nationaal of wereld vraagstuk? Er heerste een economische crisis. Overheden snijden in budgeten. De gemeenschap merkt dat direct. Het betekent dat de mensen zelf meer moeten doen. Als ze meer zelf moeten doen, ontstaat een nieuwe manier van leven. Om dit te kunnen faciliteren zal de overheid beleid (moeten) aanpassen. Als het eenmaal werkt, zullen andere landen het zien en volgen. Hoe zorg je ervoor dat mensen er bij betrokken worden? We doen dat via de gereedschappen. Het gereedschap organiseert de mensen, vertaalt de grote lijnen naar de gemeenschap. Je zegt ‘in staat zijn om een complexe organisatie te beheren’, bedoel je daar dan de gemeenschap mee? Als je voor het project een crèche wilt bouwen, moet je geulen graven, zorgen dat er cement is om muren te metselen. Zorgen dat er eten is voor de keukens etc. Dat is dus een complexe organisatie. De echte vraag voor methodiek is wat voor soort organisatie we kunnen creëren waar mensen van kunnen leren? Er vanuit gaand dat het bouwen van een dorp in Nederland niet zal gebeuren..
6. Groepswerk (Leon) Vragen: In Nederland hebben we het probleem dat er weinig gemeenschapszin is. Hoe kunnen we dat aanpakken? Laten we ons onderverdelen in groepjes van appels, bananen en sinaasappels en over deze vraag brainstormen.. Hoe kan alles wat Gavin zojuist heeft uitgelegd toegepast worden in jouw werk? Hoe kun je deze principes in je werk implementeren. Welke mogelijkheden zie je, welke uitdagingen?
11
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013 Appels Wat is een gemeenschap? Hoe creëer je gemeenschapszin? Hoe kunnen we mensen laten zien, begrijpen en voelen dat geld dat de gemeenschap inkomt van hen is? Hoe kunnen we mensen aanmoedigen om daadwerkelijk iets voor henzelf te beginnen? In Nederland heerst een sterke Calvinistische cultuur. “Doe maar gewoon, dat is al gek genoeg”. En praat vooral niet over je problemen. Het is een vrij individualistische samenleving. Een passieve samenleving waarin men hoge verwachtingen heeft van de overheid om dingen te regelen. Ook ontbreekt het bij professionals aan de mindset om empowerment te faciliteren. we zullen klein moeten beginnen. Als mensen het succes zien, zal het hen misschien motiveren om mee te doen waardoor er enthousiasme voor een grotere “community organising” workshop ontstaat.
Bananen We erkennen de reflecties van de groep appels. Hoe kunnen we handen en voeten geven aan deze principes? Hoe kunnen we mensen motiveren om een wezenlijke drang/motivatie te voelen om betrokken te worden? We zijn begonnen met na te denken over woningen en onderhoud. In Nederland kennen we een cultuur van klagen, brieven schrijven en de problemen neerleggen bij de Huurcommissie of de Rechtbank. Hoe kunnen we dit omdraaien? Kunnen we mensen middelen en vaardigheden geven om het onderhoud zelf te doen? Maar wat levert het hen op? We hebben een systeem waarbij de huurprijs inclusief onder houd is. We moeten dus ook kijken naar een verandering van mentaliteit bij de corporaties. Een bereidheid om hiervoor budget vrij te maken. We krijgen ook te maken met een hoop ambtenarij, dus is het beter om met een kleinschalig project te beginnen. Sinaasappels Sommige buurten vertellen een verhaal, andere niet, die hangen als los zand aan elkaar. Hoe kunnen we de Community Mapping daar organiseren. Je zou kunnen beginnen met een kaart van de buurt. Roep de actieve en spraakzame bewoners bij elkaar en vraag ze wat de mensen bezig houdt. Waar maken ze zich zorgen over, wat inspireert hen. Zeg dan: “Er is geen geld voor, wat kunnen we zelf aan de problemen doen?” Misschien klein onderhoud. Hoe kunnen we elkaar daar mee helpen? Als mensen zien dat ze de problemen zelf op kunnen lossen, zien we misschien een verandering in die passieve mentaliteit/houding. Gemeenschappelijke punten van de drie groepen : - Onze zorgzame samenleving heeft een passieve samenleving gecreëerd. - Het is moeilijk mensen te leren dat het sneller werkt om afval op te rapen en in de prullenbak te gooien in plaats van erover te klagen. - Professionals zijn minder toegewijd. Het is maar werk: je doet je ding, runt je project en gat weer verder. Professionals zouden ook leden van de gemeenschap/community moeten zijn. Ze moeten een wezenlijk commitment hebben en niet alleen extern gemotiveerd zijn (salaris). Professionals moeten het unieke van hun buurt begrijpen, niet een standaard project uitvoeren. - Het lijkt erop dat we in Nederland op kleine schaal moeten beginnen en het succes van kleine projecten moeten gebruiken om mensen te motiveren voor grotere dingen…..
12
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013 Gavin: In Zuid Afrika is een hele community waarin mensen hun leven weer aan het opbouwen zijn. Dat is iets dat je moet leren. Wat je ook doet, het moet je verhaal ondersteunen. Als we zeggen dat we onze werkwijze moeten veranderen vanwege de economie, dan moeten we praten met onderzoekers, beleidsmakers, de media. Zelfs als je klein begint, moet je het grotere plaatje ook presenteren. “Dit lijkt klein, maar het is maar een onderdeel van wat we kunnen doen”. Laat zien wat je nu al doet, en wat je vervolgens allemaal gaat doen als het succesvol is. Dus schets het plaatje vanaf het begin. Het voorbeeld dat bewoners zelf het onderhoud gaan uitvoeren…. Ik heb met Nederlandse woningcorporaties te maken gehad (en ik ben hier slechts heel af en toe…). Ik heb gepraat met de directeur van een woningcorporatie in Leiden en hij was erg enthousiast om buurtondernemingen te implementeren. Gisteren bezocht ik een activiteitencentrum in Amsterdam Zuidoost dat door twee corporaties is opgericht. Dit is omgevormd tot een bewonerscommissie. De betrokken bewoners zijn sterke mensen. Ze hadden tot nu toe al 200 reparaties verricht. Iemand vroeg: “Wat als jullie nu eens een onderneming vormen die al het onderhoud van de woningen gaat doen?” De directeur van een van de corporaties spartelde direct tegen en zei “Nee! Dan ontneem je mensen hun werk. Dit gaat niet over de echte economie”. Twee directeuren met verschillende meningen. Dus als we willen dat het geld vaker in een wijk rondgaat, moet je het grotere plaatje eerst schetsen. Op die manier krijg je steun, medestanders. Op die manier moet je het gesprek met die tweede directeur aangaan. toen in Engeland Blair’s regering aan de macht kwam, brachten ze de nieuwe deal voor communities in. Die werd met veel tamtam gebracht. Iedereen was enthousiast. Het was een NIEUWE DEAL. Je moet zoeken naar de kans om je eigen verhaal daarin te passen. de missing link is het verhaal erachter. Je hebt het verhaal erachter nodig, het hele plaatje, het verhaal waaruit blijkt waarom je doet wat je doet. Het RISICO van klein beginnen is dat je alleen mandaat krijgt voor dat kleine project. Suggesties voor deze groep vandaag. Laten we elkaar elke drie weken ontmoeten in een leeromgeving. Kijk tussendoor altijd naar de mogelijkheden, wat je nodig hebt. Zorg dus dat je altijd actief en alert bent. Als je met het ene bezig bent, ontdek je weer iets anders. Het leren zit hem in het doen. Morgen is een hele andere wereld. Waar we anders moeten werken, waar mensen andere vragen hebben. Morgen is al hier! Maar we werken nog steeds op de oude manier en de problemen worden niet opgelost. Zoals de medewerker van DWI zegt: “We verstrekken alleen werkloosheidsuitkeringen, maar de werkloosheid blijft groeien.” “We moeten onze houding als professional veranderen. Daar hebben we trainingen voor nodig. We zijn niet uitgerust met vaardigheden om een community te organiseren en om mensen te leren complexe organisaties te runnen.”
13
“Bewoners Gestuurde Wijkontwikkeling” met Gavin Andersson Donderdag 7 maart 2013 Alle aanwezigen zijn het met deze laatste uitspraak eens. Het gonst in de kamer en mensen zijn staan te popelen om een verandering in denken te creëren. Civic driven change, bottom up, professionals die niet een snelle oplossing bieden, maar die communities faciliteren om zich te ontwikkelen. Dit is de manier om verder te gaan, met in het achterhoofd het idee om altijd met het hele plaatje te beginnen. Als je klein denkt, levert dat ook weinig support op.
Werk altijd vanuit het grote plaatje, dus zelfs als je een klein project wilt beginnen, moet je al bereid zijn om het op te schalen en de volgende faseuit te rollen!
14
