BEVOLKINGSPROGNOSE PURMEREND 2013 - 2028
BEVOLKINGSPROGNOSE PURMEREND 2013-2028
80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 2016 2020 2024 2028
Colofon Uitgevoerd door: Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Saskia Hofstede Pronexus Bram van der Klauw Publicatiedatum: Mei 2013 Verkrijgbaar bij: Gemeente Purmerend Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Purmersteenweg 42 Telefoon 0299 - 452 452 E-mail:
[email protected] Tabellen en figuren zijn ook verkrijgbaar in Excel. Digitaal rapport: www.purmerend.nl/stadsgegevens
2
Inhoudsopgave
Samenvatting ................................................................................................................................. 5 1
Inleiding .......................................................................................................................................... 7
2
Bevolkingsontwikkeling tot 2013 ................................................................................................. 8
3
Factoren die effect hebben op de omvang van de bevolking ................................................. 10 3.1 Woningbouw .......................................................................................................................... 10 3.2 Vestiging en vertrek............................................................................................................... 14 3.3 Geboorte en sterfte.................................................................................................................. 7
4
Prognoses .................................................................................................................................... 20 4.1 Prognose totaal aantal inwoners ......................................................................................... 20 4.2 Prognose vergrijzing ............................................................................................................. 21 4.3 Prognose doelgroepen decentralisaties ............................................................................. 22 4.4 Prognose per wijk.................................................................................................................. 24
5
Bijlage 1: Tabel prognose Purmerend ....................................................................................... 26
6
Bijlage 2: Tabel prognose wijken ............................................................................................... 27
7
Bijlage 3: Tabel prognoses voor Kadernota en decentralisaties ............................................ 28
8
Bijlage 4: Tabel prognose per wijk en leeftijd ........................................................................... 29
3
4
Samenvatting
Grote demografische veranderingen op komst voor Purmerend Tot nu toe had Purmerend al te maken met grote demografische veranderingen. Die veranderingen waren in één woord te vangen: 'groei'. In de nabije toekomst komt er een wending in de aard van de demografische ontwikkelingen. De belangrijkste trends zullen zijn:
Daling van het inwoneraantal vanaf ongeveer 2021.
Woningbouwplanning en het halen van 80.000 inwoners onzeker.
Purmerend is niet langer een vestigingsstad.
Aantal sterfgevallen gaat aantal geboorten overtreffen.
Sterkere vergrijzing en ontgroening dan de rest van Nederland.
Daling van potentiële beroepsbevolking.
Bevolkingsomvang van de wijken wordt stabiel.
Een daling van het inwoneraantal vanaf ongeveer 2021. De verwachting is dat Purmerend de komende 15 jaar rond de 80.000 inwoners zal blijven. In 2016 zullen we waarschijnlijk de grens passeren. Rond 2021 zal Purmerend het hoogtepunt bereiken, met ongeveer 80.350 inwoners. Daarna zet de daling in, en we komen in 2028 uit op het niveau waar we nu op zitten. Van 1960 tot 2013 groeit de bevolking jaarlijks met gemiddeld 1.250 inwoners. Als we inzoomen op een kortere periode, namelijk de laatste vijf jaar, dan is de jaarlijkse gemiddelde toename van het aantal inwoners ongeveer 200. Woningbouwplanning en het halen van 80.000 inwoners onzeker. Het is onzeker of we de 80.000 inwoners grens echt gaan passeren. De precieze inwoneraantallen zijn moeilijk te voorspellen, maar de beweging -van eerst stijgen en daarna dalen- is een realistische inschatting. Mocht de woningbouw worden belemmerd doordat de economische crisis aanhoudt, dan is het aannemelijk dat we 80.000 inwoners niet halen. Purmerend is niet langer een vestigingsstad Dat de bevolking van Purmerend zo is gegroeid, is voor het grootste deel te danken aan mensen van buiten de stad die hier komen wonen: de vestigers. Maar het aantal vestigers gaat teruglopen. De afgelopen vijf jaar kwamen er zich gemiddeld 2.900 mensen per jaar vestigen in Purmerend. De verwachting is dat vestiging de komende jaren geleidelijk gaat dalen, tot we in 2028 op het niveau zitten van ongeveer 2.750 vestigers per jaar. Tot nu toe overtrof aantal vestigers het aantal vertrekkers altijd, en vaak zelfs in grote mate. Het aantal mensen dat Purmerend verlaat om ergens anders te gaan wonen, is heel stabiel (het schommelt rond de 2.700 verhuizers per jaar). In de toekomst zullen vestiging en vertrek elkaar ongeveer in evenwicht houden. Er zullen dus maar weinig Purmerenders bij komen door verhuisbewegingen.
5
Aantal sterfgevallen gaat aantal geboorten overtreffen. Tot nu toe was er sprake van een positieve natuurlijke aanwas: elk jaar overtrof het aantal geboorten het aantal sterfgevallen in de stad. Hier gaat verandering in komen. De verwachting is dat er in 2016 voor het eerst sprake zal zijn van een negatieve natuurlijke aanwas. Er zal vanaf dan elk jaar een stijging van het aantal sterfgevallen zijn, terwijl het aantal geboorten jaarlijks heel licht daalt. Sterkere vergrijzing en ontgroening dan de rest van Nederland. Het percentage 65-plussers in Purmerend is 16,8%. Dat is gelijk aan het landelijke percentage 65plussers (ook 16,8%). Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verwacht dat dit percentage voor Nederland in 2028 zal liggen op 23,0. Voor Purmerend verwachten we een grotere stijging, namelijk naar 24,4%. Het aantal 65-plussers gaat de komende 15 jaar stijgen van 13.361 naar 19.444. Dat is een stijging van ruim 6.000 inwoners van 65 jaar en ouder. Ook het aantal 75-plussers en 85-plussers groeit. Tegelijkertijd met de vergrijzing krijgt de stad te maken met ontgroening. Het aandeel 0 tot 15-jarigen in de samenleving neemt in onze stad sterk af (-13,6%). In Nederland is de daling van het aantal jongeren minder sterk (-3,1%). Daling van potentiële beroepsbevolking. De groep 15 tot 65 jaar zal kleiner worden in Nederland (-3,4%) en in Purmerend (-7,9 %). Bevolkingsomvang van de wijken stabiel Vanaf 1975 zijn er veel nieuwe wijken gebouwd, die allemaal zorgden voor flinke bevolkingsgroei. De bevolkingsomvang per wijk zal in de toekomst veel rustiger zijn. Er zullen nog wel wat schommelingen plaatsvinden, maar niet meer zo heftig als voorheen. De grootste groei zal plaatsvinden in de buurt Europa van de wijk Weidevenne. Daar komen nog ruim 2.300 mensen wonen. De groei van Weidevenne in totaal is echter een stuk lager, namelijk ruim 1.200 nieuwe inwoners. Dat komt omdat er in de buurt Europa groei zal zijn, maar in de andere buurten gaat het inwoneraantal dalen. De bevolking in Centrum gaat ook groeien, daar komen ongeveer 560 mensen bij (+13,5%). Van de 560 nieuwe toekomstige bewoners van Centrum is een groot deel 65 jaar of ouder, namelijk 310.
6
1
Inleiding
Op 1 januari 2013 heeft Purmerend 79.489 inwoners. Hoewel de grens van 80.000 inwoners binnen handbereik lijkt, is het nog onzeker of we 80.000 grens gaan passeren. De prognose van het totaal aantal inwoners voor de komende 15 jaar is minder vast dan de bevolkingsprognoses die in voorgaande jaren zijn uitgegeven. De reden daarvoor is de aanhoudende crisis, en terugnemende woningbouw. De toekomstige woningbouw heeft veruit de belangrijkste invloed op het inwoneraantal. Het is nu moeilijk om het aantal huizen dat gebouwd gaat worden te voorspellen, en dat geldt dus ook voor het aantal Purmerenders. Het is belangrijk om dit als achtergrondinformatie te hebben bij het lezen van dit rapport. Hoewel de 80.000 grens lastig te voorspellen is, weten we wél wat de belangrijkste trends zullen zijn in de demografie van onze stad. Het is bijvoorbeeld vrij zeker dat we vanaf nu te maken gaan krijgen met een sterfteoverschot, in plaats van een geboorteoverschot. De grootste trends komen uitgebreid aan de orde in de komende hoofdstukken. De Bevolkingsprognose 2013-2028 geeft antwoord op de vraag: Wat zijn de te verwachten trends in de bevolking van Purmerend in de komende 15 jaar? Daarbij komen de volgende onderwerpen aan de orde:
1
Hoe heeft de bevolking zich tot nu toe ontwikkeld, en in hoeverre wijkt dat af van de vorige bevolkingsprognose 1 ?
Wat verwachten we in de woningbouw?
Wat worden de trends betreffende geboorte en sterfte?
Wat worden de trends in verhuizingen (vestiging, vertrek en verhuizingen binnen de stad)?
Welke omvang verwachten we voor de inwoneraantallen voor de hele stad en per wijk?
Wat zal de toekomstige omvang zijn van de doelgroepen van de naderende decentralisaties?
Poorten, J. van (2011). Bevolkingsprognose 2011-2026. Gemeente Purmerend. 7
2
Bevolkingsontwikkeling tot 2013
1960 - nu Purmerend is een stad die al decennia mensen trekt om er te komen wonen (zie Figuur 1). In bijna alle voorgaande jaren zien we dat het aantal mensen dat zich in Purmerend vestigt, het aantal mensen dat vertrekt overtreft. In andere woorden: tot nu toe is er bijna altijd sprake geweest van een positief migratiesaldo. Dezelfde positieve trend is te zien in de natuurlijke aanwas (geboorte min sterfte). Het aantal geboorten is bijna elk jaar hoger geweest dan het aantal sterfgevallen. De aantallen migranten zijn hoger dan het aantal geboorten en sterfgevallen. Dat de bevolking van Purmerend zo is gegroeid, is dus meer beïnvloed door verhuizingen dan door natuurlijke aanwas. In Figuur 1 is ook duidelijk te zien dan de lijnen van vestiging en vertrek steeds dichter bij elkaar komen. In 2013 zijn ze bijna gelijk aan elkaar, het aantal mensen dat hier komt wonen is ongeveer gelijk aan het aantal vertrekkers. Het totaal aantal inwoners van Purmerend verandert dus niet meer zo veel door verhuizingen. Hetzelfde geldt voor geboorte en sterfte: die lijnen raken elkaar ook bijna. In hoofdstuk 3 staat wat we de komende 15 jaar verwachten voor geboorte, sterfte en migratie.
6.000 5.000 4.000
Geboorte Sterfte
3.000
Vestiging Vertrek
2.000 1.000 0 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012
Figuur 1
Geboorte, sterfte, vestiging en vertrek in Purmerend, 1960-2013.
2011 - nu Nu helder is welke veranderingen in migratie en natuurlijke aanwas de afgelopen 50 jaar hebben plaatsgevonden, zoemen we in op de afgelopen twee jaar. De vorige bevolkingsprognose is verschenen in 2011, en de eerste stap in het maken van nieuwe prognosecijfers is te onderzoeken in hoeverre de voorspellingen uit dat rapport waarheid zijn geworden. Daarbij wordt gekeken naar de werkelijke bevolkingsontwikkeling is geweest en of het verwachte aantal nieuwbouwwoningen is gerealiseerd. 8
Op 1 januari 2011 woonden er 79.239 mensen in Purmerend en een jaar later (1 januari 2012) waren dat er 79.267. In 2011 is de bevolking van Purmerend dus met 28 personen toegenomen. Op 31 december 2012 woonden er 79.489 personen in Purmerend. De bevolking van Purmerend is in 2012 met 222 personen toegenomen. In totaal is de bevolking de afgelopen twee jaar dus gegroeid met 250 inwoners (28 in 2011, en 222 in 2012). De vorige bevolkingsprognose voorspelde echter een toename in de bevolking van 712 (417 in 2011, en 295 in 2012). Dit betekent dat er de laatste twee jaar 462 minder inwoners bijgekomen zijn dan in de vorige bevolkingsprognose werd voorspeld. Tabel 1:
Loop van de bevolking in Purmerend (voorspeld en werkelijk), 2011-2012. Bevolking 1 januari
Geboren
Overleden
Natuurlijke aanwas
Vestiging
Vertrek
Migratie -saldo
Totale toename
Bevolking 31 december
Werkelijk 2011
79.239
685
661
24
2.734
2.692
42
28
79.267
Voorspeld 2011
79.239
743
726
17
3.113
2.713
400
417
79.656
-
-58
-65
7
-379
-21
-358
-389
-398
Werkelijk 2012
79.267
737
728
9
2.991
2.783
208
222
79.489
Voorspeld 2012
79.656
737
744
-7
3.084
2.782
302
295
79.951
-389
0
-16
16
-93
1
-94
-73
-462
Verschil
Verschil
*Inclusief administratieve correcties
9
3
Factoren die effect hebben op de omvang van de bevolking
Het totaal aantal inwoners van Purmerend wordt beïnvloed door het aantal geboorten, overledenen, vestigers, vertrekkers en woningen. Uit een berekening aan de hand van deze cijfers van de afgelopen 50 jaar blijkt dat het aantal woningen veruit het belangrijkste factor is bij veranderingen in het inwoneraantal 2 . Wat we voor de toekomst verwachten voor deze factoren, is de basis waarop de bevolkingsprognose rust. In de volgende paragrafen worden alle factoren toegelicht met hun achtergrond en toekomst. Bij het berekenen van de toekomstige bevolking, zijn van de bovenstaande factoren de cijfers van de afgelopen vijf jaar als uitgangspunt genomen. 3.1
Woningbouw
Volgens de woningbouwplanning van februari 2013 van team Projecten (zie Tabel 2) zullen er de komende twaalf jaar nog ongeveer 2.100 woningen worden gebouwd. Ongeveer 1.000 daarvan komen in Weidevenne, vooral in de buurt Europa. Op korte termijn (tot 2017) zullen daar tussen de 120 en 180 woningen per jaar worden opgeleverd. Op lange termijn (2017 en later) zullen in totaal nog 400 woningen worden opgeleverd, vooral in de Kop van West. In het Centrum zullen er 360 woningen bij komen. Het grootste deel van de nieuwe woningen vallen onder de herontwikkeling van de Brantjesoever (het voormalige 'Big Boss'-terrein) en de Nukahal/Schapenmarkt (grenzend aan de Koemarkt). De herinrichting van Wheermolen-West levert de in komende jaren nog bijna 400 woningen op. Het is nog onduidelijk of en hoeveel woningen er zullen komen op Kwadijkerpark. De bouw is in ieder geval voor de komende twee jaar stilgelegd. In de bevolkingsprognose gaan we uit van 240 woningen op lange termijn (dus in 2017 en verder). Tabel 2:
Woningbouwplanning Purmerend per wijk, 2013 - 2028.
Centrum Overwhere Wheermolen
2013
2014
2015
2016
Jaarlijks 2017-2027
Totaal
43
0
47
0
25
360
0
5
0
0
22
245
13
97
58
100
11
383
Gors
0
0
0
0
14
150
Purmer-Noord
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
14
7
20
0
0
41
Purmer-Zuid Weidevenne (Afrika) Weidevenne (Europa)
134
60
227
75
40
931
Totaal
204
169
352
175
110
2.110
Bron: gemeente Purmerend, team Projecten (februari 2013)
2
Effect van geboorten, sterfte, vestigers, vertrekkers en woningbouw op inwoneraantal Purmerend 1960 tot 2011
(R²= .997. Bèta's: Geboorte (.057), Vestiging (-.060), Vertrek (.070), Woningvoorraad (.949). Sterfte heeft geen significant effect. Voor volledige analyse:
[email protected]. 10
'Extra woningen' leveren tegenwoordig minder inwoners op Purmerend is gewend aan groei. De afgelopen 50 jaar stonden in het teken van groei, het aantal inwoners steeg elk jaar behoorlijk (zie Figuur 2). Van 1960 tot 2013 groeit de bevolking jaarlijks met gemiddeld 1.250 inwoners. Dat lijkt veel, maar als we alleen naar de groei van de afgelopen 10 jaar kijken, dan wordt het gemiddelde een stuk lager, namelijk 450. De laatste vijf jaar is de jaarlijkse gemiddelde toename van het aantal inwoners ruim 200.
4.500 4.000 3.500 3.000 2.500
Bevolkingsgroei
2.000
Woningengroei
1.500 1.000 500 0 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012
Figuur 2:
Bevolkingsgroei en groei van de woningvoorraad Purmerend 1960.
In Figuur 2 staat behalve de jaarlijkse bevolkingsgroei ook de groei van de woningvoorraad per jaar. De woningvoorraad is het totaal van de koop- en huurwoningen in de stad op 1 januari. Naast het totaal aantal woningen is ook de toename van de woningvoorraad in een jaar een belangrijk cijfer. Voor het aantal woningen dat er per saldo bij komt in een jaar (dus de bouw min de sloop), wordt hier de term 'extra woningen' gebruikt. De bevolkingsgroei lag in het verleden meestal flink boven de woninggroei. De verhouding tussen deze twee lijnen geeft aan hoeveel inwoners er bij komen per 'extra woning'. Het geeft een indruk wat het bouwen van 'extra huizen' voor gevolgen heeft voor de totale bevolkingsomvang. De verhouding tussen de bevolkingsgroei en de groei van de woningvoorraad daalt. De afgelopen 13 jaar, namelijk van 2000 tot 2013, komen er gemiddeld 1,24 inwoners bij voor elke 'extra woning'. Maar als we alleen de afgelopen vijf jaar bekijken, dan is dat een stuk lager, namelijk 0,5 nieuwe inwoners voor elke 'extra woning'. Het feit dat een 'extra woning' in verhouding minder inwoners oplevert dan vroeger is een nieuwe trend voor Purmerend, en een belangrijk gegeven voor deze prognose. Dat 'extra woningen' tegenwoordig minder inwoners opleveren heeft een aantal redenen:
De gemiddelde woningbezetting daalt Purmerenders maken wooncarrière binnen de stad Het aantal vestigers daalt (zie paragraaf 3.2)
11
De gemiddelde woningbezetting daalt Het gemiddeld aantal bewoners per huis (de gemiddelde woningbezetting) neemt af (zie Figuur 3). Dit is een landelijke trend, die al jaren gaande is. In 1960 woonden er in Nederland gemiddeld vier (4,0) personen in een huis. Dat gemiddelde zakt heel geleidelijk en gelijkmatig, en in 2011 heeft een woning gemiddeld 2,3 bewoners. De gemiddelde woningbezetting in Purmerend is vrijwel gelijk, namelijk 3,9 in 1960 en 2,3 in 2011.
Gem. aantal bewoners per woning
4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012
Figuur 3:
Gemiddelde woningbezetting in Purmerend, 1960-2013.
Purmerenders maken wooncarrière Niet alleen komen hier mensen wonen, ze blijven hier ook wonen. Het zijn voornamelijk de vestigers (ongeveer 3000 per jaar) die voor groei van het bevolkingsaantal zorgen. Geboorten leveren een stuk minder nieuwe Purmerenders op (ongeveer 700 per jaar). Als je als stad wil groeien, heb je dus vestigers nodig. Voor vestigers zijn 'extra woningen' nodig (een toename van de woningvoorraad). Maar de 'extra huizen' worden niet langer 'als vanzelf' gevuld met vestigers van buiten. Purmerenders verhuizen ook binnen de stad, en het zijn vooral Purmerenders die in de 'nieuwe woningen' gaan wonen, en daardoor neemt het totale inwoneraantal van Purmerend minder snel toe. Jaarlijks verhuizen gemiddeld 4.000 Purmerenders binnen de stadgrenzen verhuist (zie Figuur 4). Het aantal verhuizingen binnen de stad is sinds de jaren '80 stabiel. Het zijn bijvoorbeeld Purmerenders die een mooiere woning willen, stellen die kinderen krijgen of jongeren die het huis uit gaan.
12
Personen verhuizend binnen Purmerend
6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
1980 Figuur 4:
1984
1988
1992
1996
2000
2004
2008
2012
Personen verhuizend binnen Purmerend, 1980-2013.
In 2012 verhuisde er 3.414 Purmerenders binnen de stad (zie Tabel 3). Overwhere stond bovenaan wat betreft binnenkomende verhuizers, hier kregen 774 Purmerenders een nieuwe woning. In Overwhere is in het gebied rond de Wagenweg veel nieuwbouw opgeleverd (Het Plateel). Bovendien zijn er zorgcomplexen voor ouderen en gehandicapten in Overwhere (De Tien Gemeenten, Novawhere, Jaap van Praaghuis en de Prinsenstichting). Dit soort woningen heeft over het algemeen een groter verloop dan overige woningen. Op de tweede en derde plaats stonden Weidevenne (764) en Purmer-Noord (525). Dit zijn tevens de wijken waarin verhuizen binnen de eigen wijk populair is. Voor heel Purmerend geldt dat 33 procent van alle verhuizingen gebeurt binnen de eigen wijk. In Overwhere (278), Weidevenne (269), en Purmer-Noord (229) vonden in 2012 de meeste verhuizingen binnen de eigen wijk plaats. Naast het feit dat de gemiddelde woningbezetting daalt, en Purmerenders verhuizen binnen de stad, neemt ook het aantal vestigers af. Dat wordt toegelicht in de volgende paragraaf.
Tabel 3:
Personen verhuizend binnen Purmerend naar wijk, 2012. Centrum
Overwhere
Wheermolen
PurmerNoord
Gors
PurmerZuid
Weidevenne
Totaal
Centrum
87
37
26
47
40
36
46
319
Overwhere
42
278
86
85
127
60
96
774
Wheermolen
34
63
83
54
52
28
42
356
Gors
24
45
36
88
41
31
39
304
Purmer-Noord
32
64
34
50
229
62
54
525
Purmer-Zuid
36
53
18
41
91
83
50
372
Weidevenne
45
120
69
94
68
99
269
764
300
660
352
459
648
399
596
3.414
Totaal
13
3.2
Vestiging en vertrek
De afgelopen vijf jaar kwamen er zich gemiddeld 2.900 mensen per jaar vestigen in Purmerend (zie Figuur 5). Tussen 2000 en 2013 waren dat er zelfs gemiddeld 3.200 per jaar. De verwachting is dat vestiging de komende jaren geleidelijk gaat dalen, tot we in 2028 op het niveau zitten van ongeveer 2.750 vestigers per jaar. Dit heeft grote gevolgen voor de demografie van Purmerend. Tot nu toe overtrof aantal vestigers het aantal vertrekkers altijd, en vaak zelfs in grote mate. In de toekomst zullen vestiging en vertrek elkaar ongeveer in evenwicht houden (zie Figuur 6). Dat betekent dat het migratiesaldo daalt van gemiddeld 500 naar 100 (zie Figuur 7). Er zullen dus maar weinig Purmerenders bij komen door verhuisbewegingen. De grote instroom van jonge gezinnen die zo kenmerkend was voor de groei van Purmerend komt ook tot een halt, en Purmerend wordt -net als de rest van Nederland- steeds grijzer.
6.000 5.000 4.000 Vestiging 3.000
Vertrek
2.000 1.000 0 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012
Figuur 5:
Vestiging en vertrek uit Purmerend, 1960-2011.
Woningbouw zorgt niet langer voor een hoog migratiesaldo De overtuiging dat het bouwen van nieuwbouwhuizen vanzelf veel nieuwe, jonge vestigers van buiten de stad oplevert, gaat niet meer op. In paragraaf 3.1 beschreven we de verhouding tussen de hoeveelheid woningen die er in een jaar bij komt, de groei van het bevolkingsaantal van dat jaar. Deze verhouding liet zien dat het totaal aantal inwoners minder groeit door het bouwen van huizen dan vroeger Naast deze verhouding is nog er een andere verhouding informatief, namelijk die tussen de hoeveelheid woningen en het migratiesaldo. Het migratiesaldo is het aantal vestigers min het aantal vetrekkers in één jaar. Een positief migratiesaldo wil dus zeggen dat er dat jaar méér mensen van buiten in Purmerend kwamen wonen, dan dat er Purmerenders verhuisden naar een andere gemeente. Door te kijken naar het migratiesaldo per 'extra woning' krijgen we een indruk van hoeveel mensen Purmerend van buiten binnenhaalt. Dat verhoudingscijfer wordt in de bevolkingsprognose gebruikt om te bepalen hoeveel vestigers de huidige woningbouwplanning zal gaan opleveren. Tussen 1998 en 2008 was het migratiesaldo per
14
'extra' woning gemiddeld 1,34. In de periode 2008 tot en met 2012 zakte dat naar gemiddeld 0,50. Eén 'extra huis' leverde dus effectief 0,5 extra inwoners door migratie op. Bij het bepalen van het toekomstig aantal inwoners wordt uitgegaan van een verhoudingscijfer dat tussen de 1,34 en 0,50 ligt, namelijk 0.75. 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000
2013
2.500
Vestiging
2.000
Vertrek
1.500 1.000 500 0 2000
Figuur 6:
2004
2008
2012
2016
2020
2024
2028
Vestiging en vertrek Purmerend, 2000-2028. 1.600 1.400 2013
Migratiesaldo
1.200 1.000 800 600 400 200 0 2000
Figuur 7:
2004
2008
2012
Migratiesaldo Purmerend, 2000-2028.
15
2016
2020
2024
1.600 1.400 1.200 Migranten
Vestiging in Purmerend 1.000 Vertrek naar Amsterdam 800 Migratiesaldo PurmerendAmsterdam
600 400 200 0 2001
Figuur 8:
2003
2005
2007
2009
2011
Migratie Purmerend - Amsterdam, 2001-2011.
4,5
Migratiewoning per 'extra woning'
4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 2001
Figuur 9:
2003
2005
2007
2009
2011
Migratiesaldo per 'extra woning' in Purmerend, 2001-2011.
Vertrek uit Purmerend is stabiel Het aantal mensen dat Purmerend verlaat om ergens anders te gaan wonen, is heel stabiel (het schommelt rond de 2.700 verhuizers per jaar). In deze prognose gaan we er van uit dat het totaal aantal vertrekkers de komende jaren ongeveer 2.700 zal blijven (zie Figuur 6). De meeste vertrekkers gaan in Amsterdam wonen, dat zijn er ongeveer 550 per jaar. Figuur 10 laat zien dat het grootste deel van de verhuizers is tussen de 15 en 29 jaar oud is (60%). De op één na 16
grootste leeftijdsgroep is die van 30 tot en met 45 jarigen (19%). Van alle vetrekkers naar Amsterdam is slechts 12% getrouwd of heeft een geregistreerde partner.
60-74 75+ 0-14 45-60
30-44
15-29
Figuur 10:
3.3
Leeftijd van Purmerenders die vertrekken naar Amsterdam, 2012.
Geboorte en sterfte
We bevinden ons –demografische gezien- op een bijzonder tijstip voor Purmerend. Purmerend heeft namelijk altijd te maken gehad met een geboorteoverschot: binnen elk kalenderjaar werden er meer mensen geboren dan er dood gaan (zie Figuur 11). Purmerend was altijd een groeiende gemeente, en we trokken jonge mensen aan. Maar Purmerenders worden ouder. In 1988 was de gemiddelde leeftijd van Purmerenders 33,9 jaar, in 2013 is dat 40,8 (zie Tabel 4). Figuur 12 laat duidelijk zien dat de laatste jaren het aantal geboorten afneemt, en het aantal sterfgevallen toeneemt. In 2013 is het geboorteoverschot nog maar 67. De lijnen raken elkaar dus bijna. De verwachting is dat er in 2016 voor het eerst sprake zal zijn van een negatieve natuurlijke aanwas. Er zullen dan elk jaar meer sterfgevallen zijn, terwijl het aantal geboorten heel licht daalt.
Tabel 4:
3
Gemiddelde 3 leeftijd op 1 januari 1988
2013
2028
Nederland
35,7
40,3
43,0
Purmerend
33,9
40,8
44,7
Voor 1988 en 2013 geldt dat personen die ouder dan 95 zijn, in de berekening zijn meegenomen met leeftijd 95. 17
1.100 1.000 900
Inwoners
800 700
Geboorte
600 Sterfte
500 400 300 200 100 0 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012
Figuur 11:
Geboorte en sterfte in Purmerend, 1960-2012.
1.200 1.000
Inwoners
800 2013 Geboorte
600
Sterfte 400 200 0 2000
Figuur 12:
2004
2008
2012
2016
2020
2024
2028
Geboorte en sterfte in Purmerend, 2000-2028.
Sterfte stijgt Terwijl geboorten nog wel eens wat schommelingen laten zien (zie Figuur 11), klimt de sterfte heel stabiel. Hoe meer inwoners Purmerend heeft, hoe hoger het sterftecijfer wordt 4 . Het aandeel sterfgevallen op de totale bevolking is sinds 2000 stabiel, gemiddeld 0.82% (Nederland 0,84%).
4
Pearson's correlation coëfficiënt inwoneraantal en sterfte: 0.988 (significant bij 99% betrouwbaarheidsinterval) 18
Tussen 2000 en 2013 stierven er gemiddeld 631 Purmerenders per jaar. Het gemiddelde aantal sterfgevallen zal tussen nu en 2028 hoger zijn, namelijk 847. Hoewel de sterfte dus toeneemt, hebben we in eerdere bevolkingsprognoses de toekomstige sterfte iets te hoog geschat. In deze prognose hanteren we daarom een voorzichtiger sterftecijfer. Overige factoren Voor de vruchtbaarheid is het gemiddelde van de laatste vijf jaar doorgetrokken naar de toekomst. In de prognose wordt ook de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen meegenomen. In Purmerend zijn iets meer vrouwen dan mannen: 51,6 van de 100 inwoners is vrouw.
19
4 4.1
Prognoses
Prognose totaal aantal inwoners
De verwachting is dat Purmerend de komende 15 jaar rond de 80.000 inwoners zal blijven (zie Figuur 13 en Tabel 5). In 2016 zullen we waarschijnlijk de grens passeren. Rond 2021 zal Purmerend het hoogtepunt bereiken, met ongeveer 80.350 inwoners. Daarna zet de daling in, en we komen in 2028 uit op het niveau waar we nu op zitten.
80.000
78.000
2013
76.000
74.000
72.000
70.000 2000
Figuur 13:
2004
2008
2012
2016
2020
2024
2028
Bevolkingsontwikkeling Purmerend, 2000-2028.
Het is onzeker of we de 80.000 inwoners grens echt gaan passeren. De precieze inwoneraantallen zijn moeilijk te voorspellen, maar de beweging -van eerst stijgen en daarna dalen- is een realistische inschatting. In het geval dat we de 80.000 grens passeren, is het aannemelijk dat we dat inwoneraantal niet langer dan een jaar of tien zullen vasthouden. De belangrijkste reden voor twijfel is het onzekere karakter van de woningbouwplanning. Gaan we daadwerkelijk nog 2.100 woningen bouwen de komende 15 jaar? En wat voor mensen gaan daar dan wonen? Bij de voorspelling dat we de 80.000 grens met ongeveer 350 inwoners gaan passeren, is uitgegaan van een optimistisch scenario. Een optimistisch scenario houdt in dat de huizenmarkt de komende jaren aantrekt, en ten minste de nu geplande woningbouwplannen worden uitgevoerd. In dit scenario is het een voorwaarde dat we met de woningbouw vestigers aantrekken, dus dat er nietPurmerenders hier komen wonen. Mocht de woningbouw worden belemmerd doordat de economische crisis aanhoudt, dan is het aannemelijk dat we 80.000 inwoners niet halen. 20
Tabel 5:
Prognose woningen en inwoners Purmerend, 2014-2028
Jaar
Woningen
Inwoners
2014
34.866
79.703
2015
35.035
79.867
2016
35.387
80.146
2017
35.562
80.264
2018
35.674
80.319
2019
35.786
80.348
2020
35.898
80.355
2021
36.010
80.327
2022
36.122
80.284
2023
36.234
80.210
2024
36.346
80.116
2025
36.458
80.004
2026
36.570
79.890
2027
36.682
79.751
2028
36.772
79.598
4.2
Prognose vergrijzing
Purmerend wordt ouder, dat is een reëel vooruitzicht. Tabel 4 laat zien dat de gemiddelde leeftijd van de Purmerenders gaat stijgen van 40,8 (in 2013) naar 44,7 (in 2028). Het aantal 65-plussers de komende 15 jaar stijgen van 13.361 naar 19.444 (zie Figuur 14). Dat is een stijging van ruim 6.000 inwoners van 65 jaar en ouder. Ook het aantal 75-plussers en 85-plussers groeit.
21.400 19.400 17.400
Inwoners
15.400 65-plussers
13.400 11.400
75-plussers
9.400
85-plussers
7.400 5.400 3.400 1.400 2013 Figuur 14:
2018
2023
2028
Prognose 65-, 75- en 85-plussers in Purmerend, 2013-2028.
Tegelijkertijd met de vergrijzing krijgt de stad te maken met ontgroening (zie paragraaf 4.3). Door deze twee ontwikkelingen zal de bevolkingspiramide een 'zwaardere top' krijgen (zie en Figuur 15). Op dit moment staat Overwhere bovenaan wat betreft het aantal 65-plussers, daar wonen er 3.400. Hier komen er de komende 15 jaar ongeveer 600 bij, en dan staat het totaal op ruim 4.000. Overwhere en 21
Weidevenne zullen dan het grootste aantal 65-plussers hebben. Van alle wijken zal de grootste groei van het aantal 65-plussers in Weidevenne plaatsvinden. Daar wonen nu bijna 1.800 65-plussers, en dat aantal gaat de komende 15 jaar stijgen met 1.300 naar bijna 3.100 in 2028.
Mannen
Vrouwen
95+ 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4
Mannen 2028 Mannen 2013 Vrouwen 2028 Vrouwen 2013
2.000
Figuur 15
0
2.000
Bevolkingspiramide Purmerend, 2013 en 2028.
In 2013 is 16,8 % van de Purmerend 65 jaar of ouder. Dat is gelijk aan het percentage 65-plussers in heel Nederland, namelijk ook 16,8%. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verwacht dat dit percentage voor Nederland in 2028 zal liggen op 23,0. Voor Purmerend verwachten we een grotere stijging, namelijk naar 24,4%. In 2028 heeft Purmerend ook een hoger percentage 65-plussers dan Noord-Holland 5 (21,2%) en een veel hoger percentage dan Amsterdam (14,6%). De provincies Gelderland, Friesland, Zeeland, Drenthe en Limburg kunnen rekenen op een sterkere vergrijzing dan Purmerend. De groep 15 tot 65 jaar zal kleiner worden in Nederland (-3,4%) en in Purmerend (-7,9 %). Het aandeel 0 tot 15-jarigen in de samenleving neemt in onze stad sterk af (-13,6%), in Nederland is die daling van de jongeren minder sterk (-3,1%). Kortom, Purmerend zal een krachtigere vergrijzing en ontgroening meemaken dan Nederland in zijn geheel.
4.3
Prognose doelgroepen decentralisaties
Purmerend gaat de komende jaren te maken krijgen met drie decentralisaties. "Het Rijk geeft gemeenten steeds meer taken en verantwoordelijkheden. Het kabinet Rutte-Asscher:
5
Hevelt de begeleiding, ondersteuning en verzorging uit de AWBZ per 2015 over naar de WMO. Vanaf 2014 vervalt bovendien de aanspraak op dagbesteding en wijzigt de
Het percentage 65-plussers in Noord-Holland is relatief laag door het lage percentage 65-plussers in
Amsterdam. 22
aanspraak op persoonlijke verzorging.
Voert een nieuwe Participatiewet in en sluit daarmee de toegang tot de WSW af.
en maakt gemeenten per 2015 verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Het gaat hier om de provinciale jeugdzorg, de jeugdbescherming en -reclassering, de jeugd-ggz en de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jeugd." 6
Hieronder geven we een prognose voor de doelgroepen per voorziening, en waar mogelijk een schatting van het aantal inwoners dat in de toekomst gebruik gaat maken van deze voorzieningen. Deze cijfers kunnen alleen gebruikt worden als ruwe schatting, want de berekening van de toekomstige omvang van de cliëntgroepen is alleen gebaseerd op de factor leeftijd. Hoeveel inwoners er op een bepaald moment gebruik maken van WMO, WSW en Jeugdzorg wordt maar voor een deel bepaald door leeftijd. De toekomstige omvang van de cliëntgroepen hangt voor het grootste deel af van landelijk en regionaal beleid. WMO Tabel 5 laat zien dat de WMO bij ongewijzigd beleid kan rekenen op een toename van de vraag van 3.560 (in 2013) naar 4.430 (in 2028). Er zal minder beroep worden gedaan op voorzieningen voor jongeren met een verstandelijke handicap, en cliënten tot 65 jaar met een somatische aandoening of beperking. De overige cliëntgroepen zullen juist in omvang toenemen. Tabel 5:
Prognose (op basis van leeftijd) cliënten AWBZ zorg Purmerend, 2013-2028.
Cliënten AWBZ zorg Purmerend
Leeftijdsgroep
Percentage toe- of afname leeftijdsgroep 2013-2028
Cliënten 1-1-2013*
Cliënten 2028 (afgerond op tientallen)
Somatische aandoening/beperking
0-64 jaar
185
-9,0%
170
Somatische aandoening/beperking
65-74 jaar
225
39,1%
310
Somatische aandoening/beperking
75 jaar en ouder
1.095
53,8%
1.680
Psychogeriatrische aandoening/beperking
65 jaar en ouder
400
45,5%
580
Psychiatrische aandoening/beperking
18 jaar en ouder
555
3,7%
580
Verstandelijke handicap
0-17 jaar
145
-14,1%
120
Verstandelijke handicap
18 jaar en ouder
720
3,7%
750
Zintuiglijke handicap
alle leeftijden
40
0,1%
40
Lichamelijke handicap
alle leeftijden
195
0,1%
Totaal
3.560
200 4.430
*Bron: Centrum indicatiestelling zorg (CIZ)
Participatiewet In de Participatiewet voegt het kabinet de Wet werk en Bijstand, de Wet sociale werkvoorziening en een deel van de Wajong samen. Het uitgangspunt van de nieuwe wet is dat we kan werken, niet afhankelijk hoort te zijn van een uitkering. De participatiewet is een wet voor de beroepsbevolking. Dat zijn alle personen (15 tot 65 jaar) die werken, of werk hebben aanvaard of verklaren te willen werken (in alle gevallen voor ten minste twaalf uur per week). De beroepsbevolking in Purmerend wordt naar verwachting kleiner: van 53.000 in 2013 naar 48.800 in 2028. Dat is een daling van -7,9 procent, ofwel ruim 4.000 inwoners. Nederland in zijn geheel zal een daling krijgen van 3,4 procent van de beroepsbevolking, dat zijn bijna 380.000 Nederlanders. 6
www.divosa.nl/dossiers/samenhang-3-decentralisaties, 19 April 2013 23
Jeugdzorg en ontgroening De leden van Jeugdzorg Nederland zijn vijftien Bureaus Jeugdzorg, drie Landelijk Werkende Instellingen (LWI’s) en 55 organisaties voor Jeugd & Opvoedhulp. 7 Een indruk krijgen van het aantal jongeren in Purmerend dat te maken heeft met jeugdzorg is dus een lastige klus. We beperken ons dus hier tot een prognose van de omvang van doelgroep. Het aantal 0 tot en met 22-jarigen in Purmerend zal de komende 15 jaar afnemen met 14 procent (zie Tabel 6). In 2013 zitten we op bijna 21.000 jeugdigen, en in 2028 is dat gezakt naar ruim 18.000. Dat zijn er 3.000 minder dan nu. Als we een iets kleinere groep selecteren, namelijk tot 18 jaar, dan verwachten we daar ook een daling van 14 procent. De ontgroening in Nederland zal naar verwachting een stuk minder sterk zijn, namelijk 3,6% voor de jongeren onder de 18 jaar, en -4,3% voor de jongeren tot en met 22 jaar. Het is dus aannemelijk dat er in Purmerend verhoudingsgewijs minder beroep zal worden gedaan op jeugdzorg dan in de rest van Nederland. Tabel 6:
Prognose (op basis van leeftijd) cliënten jeugdzorg Purmerend, 2013-2028. 2013
2028
Saldo 2013-2028 percentage
Saldo 2013-2028 absoluut
0 t/m 17 jaar
16.041
13.774
-14%
-2.267
0 t/m 22 jaar
20.899
18.000
-14%
-2.899
Jeugdzorg
4.4
Prognose per wijk
Het aantal inwoners per Purmerendse wijk was de laatste 50 jaar flink in beweging. Vanaf 1975 zijn er veel nieuwe wijken gebouwd, die allemaal zorgden voor flinke bevolkingsgroei. Vanaf nu wordt een rustiger plaatje voor de bevolkingsomvang van de wijken verwacht (zie Figuur 16). Er zal nog wel wat sprake zijn van schommelingen, maar niet meer zoals vroeger. De grootste groei zal plaatsvinden in de buurt Europa van de wijk Weidevenne (zie Tabel 7). Daar komen nog ruim 2.300 mensen wonen. De totale groei van Weidevenne is echter een stuk lager, namelijk ruim 1.200 nieuwe inwoners. Dat komt omdat er in de buurt Europa groei zal zijn, maar in de andere buurten gaat het inwoneraantal dalen. In Gors, Purmer-Noord en Purmer-Zuid wordt een lichte daling verwacht, en in Overwhere en Wheermolen een lichte stijging. De bevolking in Centrum gaat groeien met 560 mensen (13,5%). Van de 560 nieuwe toekomstige bewoners van Centrum is een groot deel 65 jaar of ouder, namelijk 310.
7
Verburg, A. (2013). Branche rapportage jeugdzorg 2011. Jeugdzorg Nederland. 24
20.000 18.000
2013
16.000
Centrum
14.000
Overwhere
12.000
Wheermolen
10.000
Gors
8.000
Purmer-Noord
6.000
Purmer-Zuid
4.000
Weidevenne
2.000 0 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022 2026
Figuur 16:
Bevolkingsontwikkeling Purmerend per wijk, 1970-2028.
Tabel 7:
Bevolkingsontwikkeling Purmerend per wijk, 2013-2028.
Centrum Overwhere
2013
2028
Saldo absoluut
Saldo percentage
4.185
4.749
564
13,5%
13.524
13.679
155
1,1%
Wheermolen
6.886
7.025
139
2,0%
Gors
9.133
8.979
-154
-1,7%
Purmer-Noord
14.556
13.710
-846
-5,8%
Purmer-Zuid
13.189
12.204
-985
-7,5%
Weidevenne
18.016
19.252
1.236
6,9%
Totaal
79.489
79.598
109
0,1%
Hazepolder
444
422
-22
-5,0%
Azië
4.325
3.967
-358
-8,3%
Amerika
4.816
4.434
-382
-7,9%
Afrika
5.522
5.187
-335
-6,1%
Europa
2.909
5.242
2.333
80,2%
25
5
Bijlage 1: Tabel prognose Purmerend
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
Bevolking
79.489
79.703
79.867
80.146
80.264
80.319
80.348
80.355
80.327
80.284
80.210
80.116
80.004
79.890
79.751
79.598
Woningen
34.662
34.866
35.035
35.387
35.562
35.674
35.786
35.898
36.010
36.122
36.234
36.346
36.458
36.570
36.682
36.772
Geboorten
741
737
734
736
731
732
730
729
729
727
722
721
719
713
710
706
Sterfte
674
697
723
748
765
794
813
838
852
875
894
917
923
937
951
971
67
40
11
-12
-34
-62
-83
-109
-123
-148
-172
-196
-204
-224
-241
-265
Vestiging
2.926
2.909
2.984
2.909
2.885
2.885
2.881
2.861
2.856
2.831
2.827
2.815
2.809
2.788
2.777
2.753
Vertrek
2.779
2.785
2.716
2.779
2.796
2.794
2.791
2.780
2.776
2.757
2.749
2.731
2.719
2.703
2.689
2.668
147
124
268
130
89
91
90
81
80
74
78
84
90
85
88
85
Natuurlijke groei
Migratiesaldo
26
6
Bijlage 2: Tabel prognose wijken
2013 Centrum
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
Saldo absoluut
Saldo percentage
4.185
4.281
4.272
4.355
4.353
4.400
4.444
4.498
4.543
4.569
4.615
4.650
4.671
4.703
4.732
4.749
564
13,5
13.524
13.525
13.568
13.518
13.516
13.584
13.632
13.665
13.709
13.722
13.724
13.728
13.729
13.717
13.695
13.679
155
1,1
Wheermolen
6.886
6.868
7.037
7.090
7.262
7.238
7.232
7.205
7.191
7.160
7.146
7.124
7.109
7.074
7.055
7.025
139
2,0
Gors
9.133
9.087
9.065
8.989
8.967
8.985
9.003
9.006
9.013
9.019
9.022
9.024
9.012
9.007
9.000
8.979
-154
-1,7
Purmer-Noord
14.556
14.492
14.438
14.326
14.267
14.233
14.197
14.146
14.093
14.052
13.995
13.951
13.890
13.824
13.760
13.710
-846
-5,8
Purmer-Zuid
13.189
13.079
12.993
12.843
12.758
12.702
12.642
12.588
12.527
12.484
12.425
12.370
12.334
12.294
12.244
12.204
-985
-7,5
Weidevenne
18.016
18.371
18.494
19.025
19.141
19.177
19.198
19.247
19.251
19.278
19.283
19.269
19.259
19.271
19.265
19.252
1.236
6,9
Totaal
79.489
79.703
79.867
80.146
80.264
80.319
80.348
80.355
80.327
80.284
80.210
80.116
80.004
79.890
79.751
79.598
109
0,1
444
440
440
432
431
433
429
435
434
433
429
426
418
419
421
422
-22
-5,0
Azië
4.325
4.299
4.279
4.230
4.219
4.176
4.158
4.145
4.120
4.101
4.075
4.052
4.033
4.004
3.982
3.967
-358
-8,3
Amerika
4.816
4.791
4.766
4.718
4.683
4.668
4.643
4.621
4.597
4.577
4.558
4.533
4.501
4.487
4.459
4.434
-382
-7,9
Afrika
5.522
5.542
5.550
5.568
5.533
5.523
5.493
5.470
5.433
5.403
5.376
5.333
5.295
5.267
5.223
5.187
-335
-6,1
Europa
2.909
3.299
3.459
4.077
4.275
4.377
4.475
4.576
4.667
4.764
4.845
4.925
5.012
5.094
5.180
5.242
2.333
80,2
Overwhere
Hazepolder
27
7
Bijlage 3: Tabel prognoses voor Kadernota en decentralisaties
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2013-2028 percentage
2013-2028 absoluut
<20
18.040
17.786
17.593
17.404
17.243
17.052
16.848
16.660
16.411
16.225
16.073
15.890
15.756
15.600
15.531
15.490
-14,1
-2.550
>64
Kadernota
13.361
13.831
14.249
14.694
15.043
15.445
15.839
16.309
16.645
16.989
17.416
17.794
18.212
18.606
19.026
19.444
45,5
6.083
75 t/m 84
4.343
4.461
4.630
4.787
4.866
4.925
5.022
5.251
5.260
5.638
5.937
6.105
6.227
6.361
6.487
6.645
53,0
2.302
WMO
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2013-2028 percentage
2013-2028 absoluut
66.128
65.872
65.618
65.452
65.221
64.874
64.509
64.046
63.682
63.295
62.794
62.322
61.792
61.284
60.725
60.154
-9,0
-5.974
65 t/m 74
7.522
7.774
7.959
8.149
8.366
8.634
8.865
9.065
9.325
9.251
9.357
9.518
9.757
9.947
10.227
10.466
39,1
2.944
>74
5.839
6.057
6.290
6.545
6.677
6.811
6.974
7.244
7.320
7.738
8.059
8.276
8.455
8.659
8.799
8.978
53,8
3.139
>64
13.361
13.831
14.249
14.694
15.043
15.445
15.839
16.309
16.645
16.989
17.416
17.794
18.212
18.606
19.026
19.444
45,5
6.083
>17
63.448
63.876
64.205
64.648
64.965
65.210
65.497
65.697
65.817
65.958
66.014
66.087
66.040
65.948
65.877
65.824
3,7
2.376
0 t /m17
16.041
15.827
15.662
15.498
15.299
15.109
14.851
14.658
14.510
14.326
14.196
14.029
13.964
13.942
13.874
13.774
-14,1
-2.267
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2013-2028 percentage
2013-2028 absoluut
0 t/m 17
16.041
15.827
15.662
15.498
15.299
15.109
14.851
14.658
14.510
14.326
14.196
14.029
13.964
13.942
13.874
13.774
-14,1
-2.267
0 t /m 22
20.899
20.678
20.470
20.264
20.030
19.824
19.616
19.434
19.239
19.038
18.851
18.623
18.443
18.295
18.134
18.000
-13,9
-2.899
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2013-2028 percentage
2013-2028 absoluut
53.004
52.954
52.886
52.972
52.932
52.738
52.562
52.226
52.027
51.692
51.203
50.792
50.353
49.896
49.342
48.811
-7,9
-4.193
<65
Jeugdzorg
Participatiewet 15 t/m 64
28
8 Centrum
Bijlage 4: Tabel prognose per wijk en leeftijd
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
0-4
130
138
138
144
149
156
161
167
170
173
176
177
179
179
180
180
5-9
100
96
104
102
100
105
106
107
110
115
118
121
123
125
125
128
10-14
164
154
139
137
122
113
108
112
108
107
110
111
111
110
116
118
15-19
151
160
157
159
159
161
156
146
145
136
127
123
125
120
120
122
20-24
278
296
276
287
273
273
278
281
284
285
286
284
277
276
271
266
25-29
327
356
379
391
397
404
413
411
415
415
413
417
420
420
422
423
30-34
230
250
256
276
295
317
332
352
358
370
372
376
375
377
377
376
35-39
192
194
201
209
201
206
216
223
234
247
260
271
281
285
289
292
40-44
217
205
196
193
191
187
185
189
193
188
192
198
202
209
216
220
45-49
291
287
277
260
247
236
222
215
205
205
197
193
194
195
193
195
50-54
272
282
282
294
301
292
285
282
271
260
253
246
234
225
221
213
55-59
290
298
284
299
302
305
313
316
323
329
322
315
312
308
299
295
60-64
274
281
289
284
295
305
310
307
322
326
335
341
344
349
351
344
65-69
285
294
298
308
291
292
298
306
306
316
326
333
332
345
353
360
70-74
231
226
243
247
270
285
294
299
312
297
297
302
311
313
321
331
75-79
204
219
216
217
219
230
229
243
245
266
282
290
293
302
294
291
80-84
239
221
217
223
219
212
222
225
228
226
236
237
248
248
267
279
85-89
195
207
203
204
202
196
184
186
185
183
183
190
189
192
193
196
90-94
87
92
90
96
91
96
103
100
99
95
96
90
89
90
90
88
95+
28
25
27
25
29
29
29
31
30
30
34
35
32
35
34
32
4.185
4.281
4.272
4.355
4.353
4.400
4.444
4.498
4.543
4.569
4.615
4.650
4.671
4.703
4.732
4.749
Totaal
29
Overwhere
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
0-4
608
616
606
598
597
598
599
601
603
603
604
605
607
609
608
609
5-9
547
547
564
562
573
594
599
591
591
594
593
594
593
591
589
589
10-14
656
654
653
618
608
591
584
593
584
593
602
603
592
587
589
587
15-19
683
671
684
707
709
702
700
697
674
660
640
629
628
618
615
621
20-24
751
735
726
724
710
717
720
728
750
752
742
742
735
724
708
693
25-29
787
820
821
812
811
832
831
834
843
839
841
841
846
856
854
847
30-34
838
814
802
786
792
779
813
814
821
827
837
838
835
837
834
833
35-39
800
801
787
765
766
787
772
766
772
773
768
786
789
789
793
801
40-44
936
895
868
840
810
783
784
770
762
759
768
756
748
747
751
745
45-49
885
888
912
922
910
898
868
835
806
779
750
742
727
720
709
715
50-54
902
934
934
940
927
912
906
922
929
915
901
871
837
803
774
745
55-59
878
849
855
854
901
925
954
959
962
953
934
924
931
935
920
906
60-64
825
840
860
857
847
873
862
870
883
927
948
970
976
976
969
948
65-69
986
978
959
991
902
869
881
904
905
909
930
932
943
958
996
1.014
70-74
806
802
812
780
858
900
903
895
926
859
837
848
870
872
880
901
75-79
660
665
684
694
699
709
708
725
702
770
810
818
811
839
792
776
80-84
489
517
536
545
568
562
570
582
594
595
602
602
620
602
657
686
85-89
313
325
325
341
342
362
378
387
395
409
403
405
417
423
424
426
90-94
136
143
146
144
146
149
154
150
160
159
167
175
177
180
183
182
38
31
34
38
40
42
46
42
47
47
47
47
47
51
50
55
13.524
13.525
13.568
13.518
13.516
13.584
13.632
13.665
13.709
13.722
13.724
13.728
13.729
13.717
13.695
13.679
95+ Totaal
30
Wheermolen
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
0-4
352
339
332
316
327
322
312
306
297
290
282
274
270
263
259
254
5-9
343
354
359
352
345
346
339
328
317
317
315
310
305
299
296
292
10-14
370
364
374
378
379
362
363
362
352
342
343
337
328
320
321
318
15-19
381
375
388
378
411
394
394
391
391
382
367
364
363
355
344
343
20-24
345
319
331
340
338
346
333
327
314
324
314
309
309
309
303
289
25-29
400
383
383
380
385
346
326
310
302
280
288
279
274
267
268
262
30-34
413
394
385
378
382
381
370
355
348
334
309
298
290
284
272
274
35-39
436
412
412
406
410
385
376
357
349
341
345
336
330
322
318
300
40-44
430
424
435
409
407
408
391
376
372
360
348
339
327
321
316
317
45-49
454
435
431
445
444
444
437
425
400
387
377
366
355
347
341
330
50-54
425
452
482
480
478
478
468
458
470
456
454
446
429
405
393
380
55-59
400
401
416
435
457
458
481
498
491
488
481
474
471
477
465
461
60-64
429
429
451
462
484
506
516
523
540
559
565
585
596
593
591
585
65-69
518
543
522
558
541
525
532
552
561
574
594
604
611
627
646
655
70-74
441
447
485
479
539
569
592
580
611
592
585
590
609
617
626
644
75-79
347
372
400
412
424
441
448
474
471
516
545
561
557
578
565
559
80-84
255
259
268
279
283
286
301
318
328
334
343
349
367
361
398
418
85-89
102
121
131
145
158
170
176
178
183
182
184
194
205
211
215
220
90-94
40
40
40
42
51
56
62
68
75
79
84
86
86
89
87
91
5
5
12
16
19
15
15
19
19
23
23
23
27
29
31
33
6.886
6.868
7.037
7.090
7.262
7.238
7.232
7.205
7.191
7.160
7.146
7.124
7.109
7.074
7.055
7.025
95+ Totaal
31
Gors
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
0-4
392
388
385
391
393
384
381
381
381
379
377
377
374
373
373
370
5-9
435
424
402
377
372
391
389
384
392
395
390
389
388
387
385
384
10-14
475
460
482
473
457
438
428
414
399
392
405
402
395
399
402
398
15-19
492
480
459
469
476
483
476
485
483
467
450
440
428
417
412
415
20-24
566
572
548
515
502
483
483
472
478
487
490
485
491
486
476
464
25-29
568
540
535
520
522
519
530
521
507
502
491
488
481
484
490
490
30-34
469
494
500
505
493
507
497
498
497
503
500
508
502
492
487
480
35-39
533
491
495
473
468
460
479
485
492
489
499
494
494
493
496
493
40-44
624
609
578
547
520
514
488
490
481
476
471
477
482
487
483
487
45-49
688
680
652
647
631
622
615
585
564
543
532
513
510
502
498
493
50-54
803
775
762
749
736
712
705
691
693
680
671
659
634
611
594
578
55-59
779
783
776
781
805
810
802
798
789
783
766
761
750
752
741
733
60-64
794
793
813
789
772
778
786
787
801
823
831
830
831
827
821
809
65-69
676
711
707
757
743
718
720
738
727
724
732
743
745
760
780
789
70-74
395
416
463
445
502
575
601
599
636
620
605
610
626
622
624
632
75-79
238
243
263
300
306
313
326
360
347
397
446
466
463
493
478
468
80-84
134
148
158
155
167
168
173
186
210
215
217
228
251
243
276
309
85-89
53
55
59
68
70
81
91
96
97
101
102
103
113
126
128
130
90-94
17
21
24
24
27
24
26
29
32
35
40
43
45
43
46
46
2
4
4
4
5
5
7
7
7
8
7
8
9
10
10
11
9.133
9.087
9.065
8.989
8.967
8.985
9.003
9.006
9.013
9.019
9.022
9.024
9.012
9.007
9.000
8.979
95+ Totaal
32
Purmer-Noord
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
0-4
723
718
710
705
708
716
715
713
709
706
703
699
691
689
679
679
5-9
765
737
735
699
692
678
673
663
662
668
669
666
663
662
659
655
10-14
775
770
750
728
701
701
677
671
646
636
628
622
612
608
608
610
15-19
926
883
844
833
807
785
777
763
745
723
714
688
686
662
652
645
20-24
973
993
970
934
920
892
870
845
843
823
805
803
787
778
760
749
25-29
953
948
954
957
955
957
972
956
936
931
910
895
879
875
860
846
30-34
936
909
918
910
904
924
929
932
939
941
941
947
939
923
919
908
35-39
797
820
812
816
845
851
838
841
841
840
850
856
856
859
859
858
40-44
1.072
1.005
931
876
824
795
803
790
794
808
810
797
796
794
793
799
45-49
1.148
1.121
1.151
1.126
1.089
1.040
993
932
891
850
819
818
804
799
805
803
50-54
1.381
1.340
1.271
1.236
1.207
1.182
1.157
1177
1163
1135
1102
1063
1010
970
936
905
55-59
1.338
1.351
1.366
1.368
1.377
1.357
1.342
1304
1284
1263
1241
1221
1231
1223
1198
1171
60-64
981
1.020
1.086
1.114
1.154
1.186
1.202
1216
1228
1247
1239
1235
1217
1204
1187
1169
65-69
708
768
795
858
829
839
865
911
931
957
988
1.003
1.014
1.031
1.053
1.051
70-74
439
454
466
452
534
603
647
661
711
684
682
703
741
752
772
799
75-79
354
349
363
369
378
364
375
391
378
445
499
530
540
578
551
550
80-84
201
208
206
225
223
230
226
240
244
246
242
249
262
250
304
344
85-89
66
73
82
86
90
96
99
98
106
107
110
106
112
117
116
114
90-94
18
20
23
29
25
28
29
33
33
34
35
39
36
40
37
42
2
5
5
5
5
9
8
9
9
8
8
11
14
10
12
13
14.556
14.492
14.438
14.326
14.267
14.233
14.197
14.146
14.093
14.052
13.995
13.951
13.890
13.824
13.760
13.710
95+ Totaal
33
Purmer-Zuid
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
0-4
478
485
484
472
488
487
490
492
495
497
497
494
492
489
485
479
5-9
637
562
543
515
500
506
512
507
502
514
511
512
516
518
517
515
10-14
941
898
826
786
740
709
661
647
629
615
620
620
614
611
619
616
15-19
1.145
1.111
1.093
1.049
1.012
967
944
895
872
841
817
780
771
756
745
748
20-24
898
928
925
922
906
876
860
848
825
802
772
756
726
715
692
676
25-29
487
525
564
584
602
642
659
658
657
648
630
618
612
599
582
565
30-34
465
452
456
469
493
514
541
566
578
592
617
625
625
623
618
605
35-39
591
585
569
548
524
524
516
518
532
548
557
574
590
597
604
619
40-44
990
905
822
752
738
697
691
680
667
651
651
643
644
649
660
668
45-49
1.478
1.359
1.283
1.240
1.150
1.094
1.036
976
927
914
881
870
857
851
837
838
50-54
1.459
1.521
1.543
1.498
1.449
1.369
1.294
1.249
1.225
1.169
1.131
1.089
1.043
1.005
985
958
55-59
993
1.057
1.090
1.138
1.203
1.258
1.300
1.317
1.291
1.259
1.208
1.156
1.134
1.118
1.078
1.052
60-64
736
737
777
797
836
877
918
941
978
1.028
1.063
1.094
1.107
1.089
1.071
1.036
65-69
569
603
622
667
653
664
668
700
711
740
771
800
816
847
884
910
70-74
418
432
456
442
500
533
558
571
608
592
594
600
625
632
655
680
75-79
386
381
382
384
381
387
397
417
408
455
483
507
512
541
524
528
80-84
289
295
307
308
311
312
307
312
317
314
318
325
342
335
373
394
85-89
181
186
177
193
187
187
189
193
196
199
195
197
196
201
200
201
90-94
44
51
66
68
75
86
85
80
86
83
85
84
88
90
88
88
4
6
8
11
10
13
16
21
23
23
24
26
24
28
27
28
13.189
13.079
12.993
12.843
12.758
12.702
12.642
12.588
12.527
12.484
12.425
12.370
12.334
12.294
12.244
12.204
95+ Totaal
34
Weidevenne
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
0-4
1.201
1.159
1.109
1.114
1.110
1.090
1.082
1070
1067
1067
1067
1068
1071
1073
1077
1076
5-9
1.516
1.468
1.433
1.402
1.351
1.330
1.296
1261
1235
1231
1222
1213
1206
1203
1205
1204
10-14
1.516
1.587
1.604
1.611
1.577
1.519
1.472
1450
1406
1369
1359
1336
1309
1293
1291
1282
15-19
1.138
1.188
1.236
1.329
1.380
1.424
1.454
1463
1446
1413
1367
1336
1316
1284
1260
1253
20-24
867
904
930
1.001
1.031
1.033
1.047
1073
1117
1140
1162
1176
1179
1168
1148
1115
25-29
779
838
824
863
882
893
884
896
906
922
922
931
941
962
977
988
30-34
1.106
1.060
1.031
1.062
1.043
1.011
1.019
1010
996
994
1005
996
994
1006
1012
1009
35-39
1.610
1.526
1.441
1.442
1.374
1.354
1.301
1278
1256
1244
1221
1233
1225
1219
1217
1223
40-44
2.115
2.125
2.016
1.957
1.882
1.752
1.679
1626
1592
1549
1532
1500
1481
1475
1463
1457
45-49
1.697
1.757
1.833
1.914
1.926
1.983
1.964
1885
1812
1753
1667
1616
1579
1556
1527
1516
50-54
1.230
1.327
1.420
1.480
1.555
1.581
1.605
1649
1685
1681
1712
1689
1623
1564
1519
1456
55-59
824
887
944
1.053
1.113
1.172
1.232
1291
1319
1361
1366
1372
1400
1422
1410
1423
60-64
655
675
708
737
786
820
862
902
968
1013
1056
1101
1138
1151
1173
1170
65-69
632
667
678
699
661
659
672
708
720
759
791
816
850
897
933
967
70-74
418
433
453
466
543
603
634
641
660
628
625
634
664
674
704
733
75-79
317
341
374
399
391
407
419
438
438
507
554
578
582
604
574
571
80-84
230
243
256
277
297
304
321
340
350
352
360
365
379
387
434
472
85-89
125
136
148
161
172
174
182
187
198
209
208
218
231
237
234
240
90-94
34
42
50
47
57
59
63
68
69
74
72
76
77
82
93
83
6
8
6
11
10
9
10
11
11
12
15
15
14
14
14
14
18.016
18.371
18.494
19.025
19.141
19.177
19.198
19.247
19.251
19.278
19.283
19.269
19.259
19.271
19.265
19.252
95+ Totaal
35
