Beter door Wellness Kuren en Wellness bij gewrichtsklachten
1
Inhoud Kuren of Wellness? Hoofdelementen Kuur- of wellnessprogramma? Verschil tussen Kuren en Wellness Kuren als medische behandeling Baden Oefentherapie Aanvullende therapieën Thalassotherapie
Disclaimer
4 5
6
7
Welzijn door Wellness Wat is wellness? Welke behandelingen?
7 8
Gezondheidseffecten Kuren Wellness Inspanning en Ontspanning
9 10 11
Deze informatie is alleen bedoeld om u te informeren. Het is uitdrukkelijk geen medisch advies, maar kan als uitgangspunt dienen voor verder overleg met uw behandelaar. Fonds Beter voor Gewrichten is in geen geval aansprakelijk voor enige schade als gevolg van het gebruik van deze informatie.
Waar moet ik op letten? Contra-indicaties Praktische zaken Verzekering en vergoedingen Meer informatie
12
13
Copyright: fonds Beter voor Gewrichten 2010
Colofon Vormgeving:
Martyn Vormgeving - Martijn Kroon
Tekst en productie: Margot Ploumen Communicatie - Margot Ploumen
2
Conclusie Positieve ervaringen? Brochures informatie
14
15
Doelstellingen
16
3
Kuren of Wellness?
Kuur- of wellnessprogramma? Voor veel aandoeningen biedt het volgen van een kuurprogramma verlichting. Met name mensen met gewrichtsklachten, huidaandoeningen, maag/darmklachten, gynaecologische klachten, (postoperatieve) pijn en
Het medisch kuren bij gewrichtsklachten kent een lange traditie. Al in de
stress hebben veel baat bij een kuurprogramma. In kuuroorden worden
tijd van de Romeinen werden baden (balneae) niet alleen voor ontspanning
vaak ook speciale behandel- of revalidatieprogramma’s voor mensen met
gebruikt maar ook al voor therapeutische doeleinden.
hartklachten of astma aangeboden.
Tijdens de middeleeuwen verloor het aan populariteit maar in de 18e eeuw ontstond hernieuwde belangstelling voor de zogenaamde balneotherapie.
Bij wellnessbehandelingen gaat het vooral om het behouden en bevorderen
Het 19e eeuws kuren zoals dat vooral in Oost-Europa werd toegepast, ligt
van een goede algehele gezondheid. Sommige centra bieden speciale
aan de basis van het kuren zoals we dat nu kennen. De behandelingen die
programma’s aan gericht op specifieke gezondheidsaspecten.
wellnesscentra aanbieden, zijn voor een groot deel gebaseerd op of geïnspireerd door deze vorm van therapie.
Verschil tussen Kuren en Wellness
Hoofdelementen
Het belangrijkste verschil tussen een medisch kuur- en een wellnessspro-
De hoofdelementen van een medisch kuurprogramma bestaan uit genees
gramma is dat een kuurprogramma altijd medisch begeleid wordt. Tijdens
krachtige baden met warm, mineraalrijk water, een oefenprogramma en
het intakegesprek met de kuurarts worden je gegevens van de behandelde
Thermaal water is water uit een bron van 32˚ Celcius of hoger. Thermen is afkomstig van het woord thermae, de naam waarmee de oude Romeinse badcomplexen werden aangeduid. Het is afgeleid van het Griekse woord thermós dat warm betekent.
ontspanning. Vaak aangevuld met
arts of specialist doorgenomen. Op basis hiervan stelt de kuurarts een
een aantal andere therapieën. De
speciaal programma voor je samen dat gebaseerd is op jouw specifieke
combinatie zorgt voor een balans
klachten en omstandigheden. Tijdens je gehele verblijf word je begeleid
tussen de in- en ontspanning en
door medisch (kuurarts) en paramedisch (fysiotherapeut) geschoold per-
vormt de therapeutische waarde van
soneel.
een kuurbehandeling. In een wellnesscentrum bepaal je zelf welke onderdelen je gaat volgen. Wellnesscentra en thermen bieden
Laat je daarom goed informeren over de behandelingen en vraag of ze voor
diverse soorten wellnessbehande-
jou geschikt zijn en wie de behandelaar is.
lingen aan. Sommige maken gebruik van lokaal gelegen bronnen met thermaal water. Andere bieden vooral
We gaan nu wat uitgebreider in op het verschil tussen een kuur- en een
ontspannende of verzorgende activiteiten aan. De meest voorkomende
wellnessprogramma en het aanbod van de verschillende behandelingen bij
behandelingen zijn verschillende soorten sauna’s, massages en schoon-
gewrichtsklachten.
heidsbehandelingen.
4
5
Kuren als medische behandeling Een kuurbehandeling bestaat uit een aantal basiselementen, namelijk: • baden • oefentherapie • ontspanning • een aantal aanvullende therapieën
Baden
plaats in tijdens de behandeling. Beweging levert namelijk een belangrijke
Kuuroorden zijn vaak gebouwd in de omgeving van natuurlijke bronnen.
bijdrage aan sterkere spieren, soepeler gewrichten en een betere alge-
De baden bestaan uit warm, mineraalrijk water dat uit lokale bron komt. De
mene gezondheid.*
watertemperatuur ligt meestal rond de 35° à 36° Celsius. De warmte zorgt voor ontspanning, pijnverlichting en bevordering van de doorbloeding.
Aanvullende therapieën
Afvalstoffen kunnen hierdoor beter worden afgevoerd.
Aanvullende behandelingen kunnen bestaan uit massages, pakkingen met
Afhankelijk van de locatie bevat het water een aantal mineralen die een
verschillende mineralen, wisselbaden, baden met toegevoegde mineralen
specifiek effect op de gezondheid hebben. Natrium bijvoorbeeld is belang
of kruiden, of inhalaties. Deze behandelingen hebben allemaal een eigen,
rijk voor het goed functioneren van de spieren. Magnesium zorgt voor een
toegevoegd effect. Maar ook voedings- en leefstijladviezen vormen een
goede botopbouw. Zink en zwavel zijn belangrijk voor een goed functio
belangrijk onderdeel van de behandeling.
nerend immuunsysteem en kunnen een heilzame werking hebben bij gewrichts- en huidproblemen. Soms wordt het water niet alleen gebruikt
Thalassotherapie
om in te baden maar ook om te drinken.
Kuuroorden bevinden zich niet alleen bij thermale bronnen maar ook aan zee. De thalassotherapie, thalasso is Grieks voor zee, maakt gebruik van
Oefentherapie
behandelingen met zeewater en algen, zoals baden en pakkingen.
De oefentherapie bestaat uit oefeningen in het water (hydrotherapie) of op
6
het droge, begeleid door een fysiotherapeut of andere bewegingsdeskun-
*Zie voor meer informatie over bewegen bij gewrichtsklachten onze
dige. Vaak gebeurt dit in groepsverband. Deze therapie neemt een centrale
brochure Beter in Beweging.
7
Welzijn door Wellness Bij wellnessbehandelingen ligt de nadruk op het bevorderen van de algehele gezondheid. Vaak kunnen deze in een kuuroord gevolgd worden waar ook medische kuurprogramma’s worden aangeboden. Tegenwoordig vindt dit echter ook plaats in speciale wellnesscentra, met of zonder thermale bronnen.
Wat is wellness? Wellness is een term die je steeds vaker tegenkomt, maar wat betekent het eigenlijk? Wellness is een samenvoeging van de Engelse woorden wellbeing en fitness. Het staat voor een benadering van gezondheid waarbij
Gezondheidseffecten
Wat kun je verwachten van een kuur- of wellnessbehandeling en wat zijn de gezondheidseffecten?
preventie en kwaliteit van leven voorop staan. Daarbij gaat het zowel om lichamelijke als geestelijke gezondheid en bevat het ook een element van eigen inspanning. Wellness betekent zowel passief als actief werken aan
Kuren
het lichamelijk en geestelijk welzijn.
Mensen met gewrichtsklachten die een kuur hebben gevolgd, geven aan zich een stuk beter te voelen. Ze zijn minder snel moe, hebben minder pijn
Welke behandelingen?
en kunnen hun gewrichten beter bewegen. Wetenschappelijk onderzoek
Wellnesscentra bieden gevarieerde behandelingen aan van sauna’s,
heeft deze bevindingen bevestigd. Er
bubbelbaden, massages, pakkingen, lichttherapie, tot een keur aan cos-
is aangetoond dat kuren een gunstig
metische behandelingen. Ook thalassobehandelingen zoals algenpak-
effect heeft bij artritis psoriatica, dit
kingen zijn mogelijk. Steeds meer centra maken gebruik van verschillende
is een combinatie van gewrichts- en
vormen van oosterse natuurgeneeskunde zoals acupunctuur, ayurveda of
huidklachten, en dat een behandeling
meditatie. Ze richten zich daarbij ook op het spirituele welzijn.
met radon verbeteringen geeft bij een aantal vormen van ontstekingsreuma,
8
Andere bieden leefstijladviezen of cursussen aan die gericht zijn op bijvoor-
waaronder de ziekte van Bechterew.
beeld de bestrijding van overgewicht, stress of roken.
Ook is aangetoond dat thalasso
Een steeds populairder wordende behandeling is die met radon, een radioactieve aardgas. Dat klinkt misschien eng maar het heeft geen schadelijke invloed op je lichaam. Radon kan via baden, inhalatie of een drinkkuur worden toegepast.
9
therapie in combinatie met oefentherapie, een positief effect heeft op de
bekend dat massage een positief effect heeft bij (lage) rugklachten, maar
kwaliteit van leven van fibromyalgiepatiënten. De verbeteringen kunnen
ook bij nek- en schouderklachten. Verder laten verschillende onderzoeken
drie tot zes maanden aanhouden. Sommige mensen gaan twee keer per
zien dat (bindweefsel)massage bij mensen met fibromyalgie voor een
jaar op kuurreis en houden zo hun klachten goed onder controle. Over het
betere nachtrust en minder pijnklachten zorgt. Maar ook bij artrose van de
algemeen wordt aangeraden om een kuurbehandeling minstens twee à drie
knie helpt (zweedse) massage om de pijn te verminderen en de beweeg
weken te volgen. Dan pas zou de behandeling een optimaal effect hebben.
lijkheid te bevorderen.
Wellness
Het positieve effect van massage wordt onder andere toegeschreven aan
Wie geen weken de tijd heeft en toch het gunstige effect van een aantal
een betere bloedcirculatie - waardoor de weefsels meer zuurstof krijgen en
behandelingen wil ervaren, kan een weekendje of een dagje naar een
afvalstoffen beter kunnen worden afgevoerd - en een betere spierspanning
wellnesscentrum gaan. Een aantal van de behandelingen, waaronder de
en conditie van het bindweefsel. Hierdoor worden gewrichten soepeler en
thermaalbaden, kunnen ook een gunstig effect hebben op jouw gewrichts
vermindert de pijn.
klachten. Het is daarbij wel belangrijk om te letten op welke behandelingen je neemt.
Ook is bekend dat een kuur van twee weken met modderpakkingen gevolgd door thermaalbaden, een positief effect heeft op pijnklachten
Zo is niet voor iedereen een Finse sauna even geschikt, onder andere door
bij fibromyalgie.
de sterke afkoeling die nodig is zodat het lichaam weer op een normale temperatuur kan komen. Dit kan onder andere bij reumatoïde artritis minder
Inspanning en Ontspanning
prettig zijn. Daarentegen is een infrarood sauna wel weer goed. Onderzoek
Als je al wel eens een kuurbehandeling hebt gevolgd dan weet je uit erva
wijst uit dat deze zowel bij patiënten met reumatoïde artritis als met de
ring dat het niet alleen maar luieren is. Zeker als je een aandoening hebt
ziekte van Bechterew een gunstig effect heeft op pijn en stijfheid, in ieder
en een medisch kuurprogramma volgt, kan het behoorlijk inspannend
geval op korte termijn. Om er echt profijt van te hebben zou je het om de
en vermoeiend zijn. Het is daarom belangrijk om voor voldoende rust en
paar dagen moeten gebruiken, bijvoorbeeld voor het slapen gaan. Door
ontspanning te zorgen. Vaak liggen kuuroorden in een prachtige omgeving.
de weldadige werking van de warmte, is het goed aannemelijk dat deze
Een wandeling of fietstocht door de natuur kan dan een goede mogelijkheid
behandeling ook een positief effect heeft bij pijn en stijfheid bij andere
voor ontspanning zijn. Bovendien profiteer je van de heilzame werking van
(aspecifieke) gewrichtsklachten zoals rug-, nek- en schouderpijn.
de schone, frisse lucht.
Voor beide sauna’s geldt dat het afgeraden wordt om van warmtebehandelingen gebruik te maken als de ziekteactiviteit hoog is.
Wellnesscentra beschikken vaak over een rustruimte en zijn gelegen in een natuurrijke omgeving, zodat daar ook de afwisseling tussen inspanning en
Een aantal massages en pakkingen die bij wellnesscentra worden aange-
ontspanning kan worden ingebouwd.
boden, kunnen ook een gunstig effect hebben op gewrichtsklachten. Zo is
10
11
Waar moet ik op letten? Als je van een kuur- of wellnessbehandeling gebruik wilt maken dan zijn er een aantal dingen waar je op moet letten.
Contra-indicaties Redenen om niét voor een kuurbehandeling te kiezen, zijn onder andere zwangerschap, onbehandelde hoge bloeddruk, ernstig hartfalen, ernstige spataderen, een ontregelde schildklierfunctie, open wonden, besmettelijke ziekten, actieve tumoren, acute ziekten, epilepsie en (ernstige) psychische
Verzekering en vergoedingen
klachten. Bij gewrichtsklachten is het raadzaam de behandeling uit te stel-
Sommige verzekeringen vergoeden kuurbehandelingen - of een gedeelte
len als de ontstekingsactiviteit hoog is. Bij massages kunnen trombose of
hiervan - vanuit een aanvullend pakket. Meestal geldt dit voor een beperkt
botontkalking een contra-indicatie zijn. Dit kunnen ook redenen zijn om
aantal aandoeningen zoals reumatoïde artritis, de ziekte van Bechterew
niet aan (bepaalde) behandelingen in wellnesscentra deel te nemen. Vraag
of artritis psoriatica. Maar als je een medische indicatie hebt van je arts of
in deze gevallen altijd eerst aan je huisarts of specialist of kuren of een
specialist kan het ook gelden voor andere aandoeningen. Informeer van te
bepaalde wellnessbehandeling voor jou geschikt is.
voren goed bij je verzekeraar wat wel en niet wordt vergoed, want steeds meer verzekeraars halen het uit het pakket. Of een bepaalde behande-
Praktische zaken
ling in een wellnesscentrum wordt vergoed, kun je ook aan je verzekeraar
Ook zijn er nog andere praktische zaken waar je op moet letten. Ben je
vragen.
slecht ter been of heb je hulp nodig bij bepaalde handelingen, check dan
12
de toegankelijkheid van het complex en of hulp aanwezig is. Ga je naar
Meer informatie
het buitenland houd dan ook rekening met de zwaarte van de reis. Let op
In Nederland zijn er een aantal thermen die speciale programma’s voor
de hygiëne en de hoogte van de kosten. Deze aspecten zijn van belang bij
mensen met gewrichtsklachten hebben. Daarnaast zijn er in het buitenland
zowel de keus voor een kuuroord als voor een wellnesscentrum.
verschillende kuuroorden met programma’s voor mensen met gewrichts
Een goede voorbereiding ondersteunt bij het verkrijgen van een optimaal
klachten. Een aantal organisaties verzorgen speciale reizen of arrange-
effect van de kuurbehandeling. Zorg voor een goede lichamelijke conditie
menten in binnen- en buitenland. Meer informatie hierover kun je vinden op
en stel je er geestelijk op in. Om zo lang mogelijk van de gunstige effecten
onze website. Zowel in binnen- als in buitenland is er een groeiend aantal
te profiteren is het ook na afloop van belang om je conditie op peil te
thermen en wellnesscentra. Hier kun je op internet heel veel informatie over
houden en te zorgen voor voldoende balans tussen in- en ontspanning.
vinden. Tegenwoordig is er veel keus in behandelingen en arrangementen.
13
Brochures Fonds Beter voor Gewrichten geeft brochures uit over manieren waarop je zelf beter met je gewrichtsklachten om kunt gaan. Zo hebben we een brochure over bewegen - Beter in Bewegen - en zullen er de komende tijd nog andere brochures verschijnen, onder andere over voeding. Houd onze website in de gaten voor nieuwe informatie. Wil je op de hoogte gehouden worden? Schrijf je dan in voor onze digitale nieuwsbrief via de website of mail naar:
[email protected].
Conclusie Kuur- en wellnessbehandelingen kunnen voor een scala aan
Informatie
aandoeningen worden ingezet, onder andere voor een groot aantal
fonds Beter voor Gewrichten geeft informatie over preventie en aanvullende
gewrichtsklachten. Verschillende kuuroorden bieden een variëteit
behandelmethoden voor verschillende soorten gewrichtsklachten waaronder:
aan therapieën, veelal afhankelijk van de samenstelling van het water uit de natuurlijke bronnen waar ze gebruik van maken. Daarnaast is er een toenemend aantal wellnesscentra dat verschillende behande lingen aanbiedt en zich richt op de mens die bewust met zijn fysieke en mentale - en vaak ook spirituele - gezondheid bezig is. Kuren of wellness kan een heilzame werking hebben, maar let daarbij goed op waar je in jouw specifieke situatie rekening mee moet houden.
Positieve ervaringen? Heb je gewrichtsklachten en heb je positieve ervaringen met kuren of een wellnessbehandeling? Stuur ons jouw verhaal en wij plaatsen het (anoniem) op onze website. Zo kunnen anderen hier ook van profiteren.
14
• • • • • • • • •
Artritis psoriatica
•
Ongeclassificeerde
Artrose (gewrichtsslijtage)
gewrichtsklachten
Bechterew, de ziekte van
Osteoporose (botontkalking)
Lage rugklachten
• • • • •
Lyme, de ziekte van
(Polymyalgia Rheumatica)
Nek- en schouderklachten
•
Whiplash
Fibromyalgie Jeugdreuma (JIA) Jicht
Reumatoïde artritis (RA) RSI Slijmbeursontsteking Spierreuma
Kijk voor meer informatie op
www.betergewricht.nl 15
Doelstellingen De doelstellingen van fonds Beter voor Gewrichten zijn:
• Het organiseren van voorlichtingsactiviteiten voor patiënten en
behandelaars over chronische aandoeningen aan het bewegings-
apparaat, preventie- en behandelingsmogelijkheden
• Het organiseren en ondersteunen van lotgenotencontacten voor
mensen die last hebben van chronische gewrichtsklachten
• Het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek naar nog niet
regulier toegepaste behandelmethoden
•
Het behartigen van de belangen van mensen met gewrichtsklachten
Contactgegevens fonds Beter voor Gewrichten - K.v.K. inschrijfnummer: 30270808 Bezoekadres:
Postadres:
T: 030 - 291 99 91
Niasstraat 1
Postbus 8213
3531 WR Utrecht
3503 RE Utrecht
F: 030 - 291 99 98 E:
[email protected]
www.betergewricht.nl Steun ons met uw bijdrage op rekeningnummer:
15.35.76.650 IBAN: NL60 RABO 0153 5766 50 BIC: RABONL2U
16
Algemeen Nut Beogende Instelling
ANBI
