Betekenisvol Leren Onderwijzen: van visie naar opleidingspraktijk door studentevaluaties Helmond, september 2015 Verine Vissers, WO-student Universiteit Utrecht, Onderzoeker in opleiding KOC
dr. Louise van der Venne, begeleider Universiteit Utrecht dr. Jeannette Geldens, begeleider KOC Helmond drs. Monique van der Heijden, begeleider KOC Helmond
Visie De Kempel Verschil maken. Instellingsplan 2012-2017 Hogeschool de Kempel. (2012). Verschil maken. Instellingsplan 2012-2017. Helmond: Hogeschool de Kempel.
De Kempel is een organisatie die leren duidt als betekenisvol vanuit het sociaal-constructivistisch paradigma: het is doelgericht, onderzoekend, constructief, cumulatief, actief, waardevol, sociaal en context gebonden De lerende is de actor in de onderwijsprocessen
Probleemstelling Visie op onderwijs blijkt nog niet overal sturend voor inrichting onderwijsaanbod Kennis ontbreekt over hoe studentevaluaties bijdragen aan uitwerking, monitoring en borging
Onderzoeksvragen Hoofdonderzoeksvraag In welke mate en op welke wijze komen de uitwerkingen van de visie Betekenisvol Leren Onderwijzen (BLO) zichtbaar terug in het onderwijsaanbod en zijn studentevaluaties geschikt om deze te monitoren en te borgen? Deelvragen 1. Welke uitwerkingen van de visie BLO herkennen aanstaande leraren en docenten in het onderwijsaanbod? 2. In welke mate zijn de uitwerkingen van de visie BLO middels studentevaluaties te monitoren en borgen? 3. Welke verbeteringen in de BLO visie-uitwerking zijn mogelijk in het onderwijsaanbod en in het gebruik van studentevaluaties?
Methode Mixed-methods Uitwerkingen BLO in het onderwijsaanbod (deelvraag 1) Vragenlijst aanstaande leraren (n = 87) en docenten (n = 3) t- test en kruistabellen
Visie BLO monitoren en borgen d.m.v. studentevaluaties (deelvraag 2) Documentenanalyse: studentevaluaties en beleidsdocumenten analysekader kenmerken BLO
Verbeteringen in onderwijsaanbod (deelvraag 3) Interviews met manager initiële opleiding, adviseur kwaliteitszorg en docent kwalitatieve analyse
Resultaten vragenlijst (deelvraag 1) Vierpunt Likertschaal: 1.volledig mee oneens 2.mee oneens 3.mee eens en 4.volledig mee eens
Resultaten vragenlijst (deelvraag 1) •
Positieve scores op alle kenmerken: actief, collaboratief, constructief, gecontextualiseerd, doelgericht en waardevol
•
Gecontextualiseerd sterkst herkend door aanstaande leraren en docenten
•
Collaboratief minst sterk door aanstaande leraren Actief minst sterk door docenten
•
Aanstaande leraren en docenten verschillen niet significant in herkenning BLO in onderwijsaanbod
Resultaten documentenanalyse (deelvraag 2) •
Monitoring van visie middels studentevaluaties: Nationale Studenten Enquête en Blokevaluaties minder dan de helft van de kenmerken BLO komt voor de visie in beperkte mate gemeten wordt
•
Borging van visie middels beleidsdocumenten: Instellingsplan en Opleidingskader de visie met BLO-kenmerken is aanwezig in de documenten de visie wordt in voldoende mate geborgd
Resultaten interviews (deelvraag 3) •
Uitwerking van de visie vindt niet expliciet plaats
•
Studentevaluaties worden voornamelijk gebruikt ter signalering van eventuele tekortkomingen
•
Onderwijsmodules hoeven niet alle kenmerken van BLO te bevatten om betekenisvol te zijn
•
Verbeteringen zijn mogelijk in studentevaluaties vooraf inzetten, in dialoog gaan met aanstaande leraren en docenten en het koppelen van studentevaluaties per vaksectie of jaar
Conclusie Deelvraag 1 Betekenisvol Leren Onderwijzen is herkenbaar in onderwijsaanbod > op impliciete wijze kan visie ook uitgewerkt worden in onderwijsaanbod Deelvraag 2 Studentevaluaties zijn in beperkte mate geschikt voor monitoring visie (minder dan de helft van de kenmerken BLO kwam voor) maar voldoende voor de signalering van de kenmerken BLO Beleidsdocumenten voldoende geschikt voor borging visie (de visie met BLO-kenmerken is aanwezig in de documenten) Deelvraag 3 Verbeteringen mogelijk bij inzet aanstaande leraren onderwijsontwikkeling, koppelen studentevaluaties en visie expliciet uitwerken
Aanbevelingen Praktische aanbevelingen • Betekenisvolheid van het onderwijsaanbod expliciet maken door systematisch en structureel te meten • In dialoog gaan met aanstaande leraren en docenten om betekenisvolheid van het onderwijsaanbod te bespreken en te versterken waar nodig Vervolgonderzoek • Onderzoek naar de relatie tussen betekenisvolheid en studeerbaarheid van het onderwijsaanbod • Onderzoek naar hoe aanstaande leraren in hun stagepraktijk hun onderwijs betekenisvol inrichten
Betekenisverlening R/W • M.b.v. de kenmerken van Betekenisvol Leren Onderwijzen (actief, constructief, collaboratief, doelgericht, gecontextualiseerd en waardevol) het onderwijsaanbod inrichten zodat voldaan wordt aan de visie • De BLO-kenmerken voor aanstaande leraren zodanig expliciteren, en hierover met hen in dialoog gaan, dat zij inzicht krijgen op welke wijze je een betekenisvol R/W-onderwijsaanbod kunt vormgeven Aanstaande leraren ervaren dit dan zelf in hun opleiding en kunnen op hun beurt leren een betekenisvol R/Wonderwijsaanbod aan te bieden aan hun leerlingen Koppeling theorie-praktijk-beroepsidentiteit van belang!
Betekenisverlening kwaliteitszorg en management Kwaliteitszorg • systematisch en structureel de ervaren betekenisvolheid van het onderwijsaanbod in kaart brengen •
koppelen van studentevaluaties waardoor beter inzicht ontstaat over vaksecties als geheel
Management • bij onderwijsontwikkeling explicieter ingaan op de kenmerken van BLO •
dialoog aangaan met docenten over betekenisvol onderwijs en deze stimuleren tussen aanstaande leraren en docenten
Hartelijk dank voor jullie aandacht!
