bèta
STEUNPUNT
UTRECHT
1- en 2-daagse masterclasses bèta STEUNPUNT voor bovenbouw havo en vwo UTRECHT
Voor verdieping, studiekeuze of inspiratie voor je profielwerkstuk
2014-2015 26 & 27 september 2014 In de ban van het griepvirus 6 & 7 oktober 2014 Het weer en klimaat van morgen 10 oktober 2014 IT is puzzling 24 oktober 2014 Colloid masterclass: Synthese van vloeibare magneten 24 & 25 oktober 2014 Wiskunde van infectieziekten 29 & 30 oktober 2014 De confrontatie met Einstein: naar de grenzen van de moderne natuurkunde 31 oktober 2014 Wiskundeleraar voor één dag januari 2015 Bijles geven in de bètavakken 31 maart & 2 april 2015 Food Safety and Health: Hoe veilig is de inhoud van je koelkast?
www.betasteunpunt-utrecht.nl/masterclasses
Zit je in de bovenbouw van de havo of het vwo? Dan kun je in het schooljaar 2014-2015 in Utrecht masterclasses volgen in de bètavakken. Een masterclass biedt je verdieping, hulp bij je studiekeuze of inspiratie voor je profielwerkstuk. Je ontmoet scholieren met dezelfde interesse en je maakt mee hoe het er aan de universiteit en hogeschool aan toe gaat. De masterclasses bestaan uit hoorcolleges, werkcolleges en soms ook practica en duren 1 of 2 dagen. Aan het eind van de masterclass ontvang je een certificaat.
31 maart & 2 april 2015
Food Safety and Health. Hoe veilig is de inhoud van je koelkast? B io log i e Wat je eet moet veilig zijn, je wilt er niet ziek van worden. Als er teveel bacteriën in zitten kun je ziek worden. Hoeveel is dat eigenlijk: te veel bacteriën? Welk type bacteriën bevat je voedsel? Wordt je van alle soorten bacteriën ziek? Het voedsel wordt veilig, hygiënisch gemaakt. Maar zitten er dan helemaal geen ziekteverwekkers meer in? Wat gebeurt er eigenlijk onderweg van de boer naar jouw koelkast? En wat gebeurt er als je het eten klaarmaakt? Al deze vragen kun je onderzoeken! Dit doe je met microbiologische technieken natuurlijk. Kortom, een programma met een interactief college waarbij je zelf aan de slag gaat met de theorie. Dit ga je daarna toepassen in interessante practica waarin je met VMT (= veilige microbiologische techniek) werkt. Deze masterclass is voor leerlingen uit 4/5 havo met een natuurprofiel (met biologie).
6 & 7 oktober 2014
Het weer en klimaat van morgen N a tu u r k u n d e Het maken van een goede weersverwachting is allang geen nattevingerwerk meer. Tegenwoordig worden metingen van duizenden weer stations, satellieten en weerballonnen gebruikt om op supercomputers een weersverwachting voor de komende dagen uit te rekenen. In die computermodellen wordt op basis van natuurkundige wetten de stroming van de atmosfeer en de vorming van wolken en neerslag berekend. Maar hoe zeker zijn we van onze weersverwachting? En waarom kunnen we niet het weer over een maand voorspellen, maar wel het klimaat over 50 jaar? In deze tweedaagse masterclass krijg je college over weer en klimaat, maak je zelf een weersverwachting, en bouw je je eigen klimaatmodel. Daarnaast voer je zelf een meteorologisch experiment uit en breng je een bezoek aan de weerkamer en de supercomputer op het KNMI. Deze masterclass is voor leerlingen uit 5/6 vwo.
26 & 27 september 2014
In de ban van het griepvirus S ch ei k u n d e / M LS Wat is een virus? Waarom kan een virus je ziek maken? En nog belangrijker, wat kunnen we hier tegen doen? Tijdens deze masterclass worden al deze vragen beantwoord. Je krijgt college over virusziekten en je gaat onderzoek doen in een van de laboratoria van het departement scheikunde. Je analyseert zelf patiëntmateriaal om te bepalen wie er geïnfecteerd is met het virus. Dit doe je door gebruik te maken van microscopie in combinatie met moleculair biologische technieken (DNA-analyse). Dan test je zelf welke medicijnen werken tegen het virus. Computermodellering geeft je inzicht in de driedimensionale structuur van het virus en mogelijke aangrijpingspunten om het virus onschadelijk te maken. Kortom, een uitdagend programma met een diepgaand college, computerwerkcolleges en interessante practica. Als je mee wilt doen, moet je in 5 of 6 vwo zitten en een natuurprofiel hebben. De masterclass wordt deels in het Engels gegeven. Deze masterclass is voor leerlingen uit 5/6 vwo.
10 oktober 2014
IT is puzzling In fo r m a t i c a Iedereen denkt bij Informatica aan computers, programmeren en het internet, en terecht. Maar Informatica is veel meer: ook het logisch nadenken over een taak die een computer moet uitvoeren, het gestructureerd ontwerpen van een oplossing voor een automatiseringsprobleem en nadenken over security en een goede user interface horen bij de Informatica. Misschien denk je bij Informatica niet direct aan puzzelen. Toch zijn er meerdere parallellen te zien tussen Informatica en puzzels: • Het bedenken van een oplossing voor een automatiseringsprobleem is een soort puzzelen; • Veel puzzelproblemen zijn echte berekeningsproblemen in het klein, en daarom is het ontwikkelen van automatische puzzeloplossers een belangrijk deelgebied binnen de Informatica; • Wetenschappelijk onderzoek in de Informatica komt vaak neer op puzzelen. Puzzelen is nodig om inzicht te krijgen in een taak; • In computerspellen, vooral adventure games, komen vaak puzzels voor. De gametechnologie is een deel van de Informatica dat sterk in opkomst is; • Wie zelf puzzels ontwerpt gebuikt vergelijkbare principes als wie software ontwerpt. Na een verkenning maak je een lijstje met eisen aan je ontwerp: een specificatie. Deze masterclass is voor leerlingen uit 5/6 vwo.
31 oktober 2014
Wiskundeleraar voor één dag W is k u n d e Help jij je klasgenoten wel eens met wiskunde? Wil je misschien bijles wiskunde geven? Of wil je eens kijken of het vak van wiskundeleraar iets voor je is? Dan is deze masterclass misschien iets voor jou! Wiskunde is overal om ons heen. Als je een alledaags probleem tegenkomt waarbij je logisch moet nadenken, ben je vaak met niets anders dan wiskunde bezig. En ook de meeste raadsels zitten vol met verborgen wiskunde. In deze masterclass krijg je handvatten om zulk soort wiskundeproblemen zelf aan te pakken. Daarbij komt ook aan bod hoe je leerlingen kunt begeleiden bij het oplossen van problemen. We sluiten deze dag af met een rollenspel, waarbij je elkaar begeleidt bij het oplossen van een probleem alsof jij de leraar bent (zonder de oplossing te verklappen natuurlijk!). Op deze manier maak je kennis met twee kanten van de lerarenopleiding Wiskunde: het ontwikkelen van je eigen wiskundige vaardigheden en het werken aan je didactische vaardigheden. Deze masterclass is voor leerlingen uit 4/5 havo met wiskunde B en interesse in het onderwijs.
24 & 25 oktober 2014
Wiskunde van infectieziekten W is k u n d e Infectieziekten komen geregeld in het nieuws; recente voorbeelden zijn ebola, HIV/ AIDS, de mazelen, het griepvirus en Q-koorts. Een belangrijke vraag tijdens een uitbraak van een infectieziekte is hoe de ziekte zich verder zal gaan verspreiden en of er maatregelen genomen kunnen worden om verspreiding tegen te gaan. Wiskundige modellen zijn erg nuttig gebleken om dit soort vragen te beantwoorden. Het doel van deze masterclass is om de verspreiding van een besmettelijke ziekte in een populatie mensen of dieren te analyseren met behulp van wiskundige modellen. Tijdens de masterclass is er aandacht voor de biologische aannames achter de wis kundige modellen, het bestuderen van de wiskunde en het interpreteren van de wiskundige resultaten in termen van de epidemiologie. Wiskundige technieken die aan de orde zullen komen zijn o.a. matrices, lineaire algebra, differentiaalvergelijkingen en genererende functies. We veronderstellen geen voorkennis over deze onderwerpen, maar wel vwo-5 niveau met wiskunde B (en eventueel D). Deze masterclass is voor leerlingen uit 5/6 vwo.
29 & 30 oktober 2014
De confrontatie met Einstein: Naar de grenzen van de moderne natuurkunde Natu u r k u n d e Meer dan een eeuw nadat Albert Einstein in 1905 zijn baanbrekende artikelen publiceerde, wordt er in de wetenschap nog steeds veelvuldig gebruikt gemaakt van zijn inzichten. Maar onderzoekers gaan juist ook op zoek naar de grenzen van de moderne natuurkunde om te toetsen hoe goed we de wereld om ons heen be grijpen en waar Einstein’s theorieën eventueel verfijnd of aangepast moeten worden. Aan de hand van de onderwerpen waarbij Einstein voor een doorbraak zorgde, zullen we in deze tweedaagse masterclass bespreken hoe theorie en experiment hand in hand gaan in de hedendaagse natuurkunde. We nemen een kijkje in het huidige onderzoek in Utrecht naar colloïdenfysica, Bose-Einstein condensatie en de zoektocht naar subatomaire deeltjes! Deze masterclass is voor leerlingen uit 5/6 vwo.
Januari 2015
Bijles geven in de bètavakken Bètavakken Word jij wel eens om hulp gevraagd bij het oplossen van die moeilijke vraag? Vind je het leuk om je klasgenoten te helpen met uitleg? In deze masterclass duiken we in de vakdidaktiek: hoe leg je zo’n bètavak nou uit? We kijken naar hoe je aansluit bij voorkennis, welke vragen je kunt stellen om de ander verder te helpen en hoe je abstracte wetten concreet kan maken, maar we gaan ook echt oefenen in bijles geven. We besteden hierbij aandacht aan wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Het geven van een goede bijles staat dus centraal en wellicht helpt dit je om een leuk bijbaantje te vinden. Daarnaast kijk je onder de motorkap van het leraarschap: wie weet wat voor jou? Deze masterclass is gericht op 4/5 havo, 4/5/6 vwo is ook welkom.
24 oktober 2014
Colloid Masterclass Synthese van vloeibare magneten Schei kun d e Prof. Albert Philipse, Van ‘t Hoff Laboratory for Physical and Colloid Chemistry, Universiteit Utrecht: “Colloïden zijn bewegende deeltjes van hooguit éénduizendste millimeter groot. We kunnen ze met het blote oog net niet zien, maar ze beïnvloeden wel de eigenschappen van allerlei producten. Zonder colloïden geen goede mayonaise, wetlook gel of fotokopie.” Een bijzondere categorie colloïden heeft een magnetisch moment waardoor ze ge manipuleerd kunnen worden met een magneetstaaf. Voorbeelden van deze magnetische colloïden zijn nano-deeltjes van ijzeroxide (magnetiet, Fe3O4). Een geconcentreerde dispersie van deze magnetiet deeltjes gedraagt zich als een vloeibare magneet (een ‘ferro-vloeistof’) en vertoont bizarre patronen in een extern magneetveld: een spectaculair gezicht! (zie foto). Ferro-vloeistoffen worden bijvoorbeeld toegepast voor het stofvrij houden van hard-disks. Andere toepassingen van magnetische colloïden liggen op het gebied van de medische diagnostiek (bio-sensoren), waterzuivering en katalyse. Tijdens de Colloid Masterclass kun je kennismaken met de wondere wereld van de colloïdchemie. Tijdens deze eendaagse masterclass zul je eerst de theorie achter colloïdale systemen leren, waarna je zelf in het lab je eigen vloeibare magneet zult maken. Deze masterclass is voor leerlingen uit 5/6 vwo.
Kosten: De kosten zijn €35,- voor een eendaagse en €60,- voor een tweedaagse masterclass (inclusief overnachting en maaltijden) Locatie: Alle masterclasses vinden plaats op De Uithof, Utrecht
Aanmelden en meer informatie: www.betasteunpunt-utrecht.nl/masterclasses Contactgegevens:
[email protected] 030-253 5653 Buys Ballot Gebouw, Postbus 85.170, 3508 AD Utrecht
