Inhoud 3
Voorwoord
Bestuurszaken 4 Samenstelling van het bestuur 4 Overzicht complexvertegenwoordigers 4 Samenstelling commissies 5 Bestuursmededelingen En verder: 10 HELP! HET BESTUUR VERZUIPT! 11 Zand, klei en veengrond 14 Interview met Aletta en Sander 16 De moestuinmarkt 17 KIMT onder dak 19 Werkgroep Asbest 21 Puzzeltuin 22 Wie zijn dit 23 Bijeengeharkt 26 Oogsthappening 28 En het blad van de tak en de tak van de boom 30 Carel’s column Carel’s column - juni 32 Colofon
De Groenendaeler september 2015
1
25.000 m2 tuinplezier voor binnen en buiten!
Zandlaan 22 2182 HS Hillegom 023 - 584 63 38 Schipholweg 1088 2141 BG Vijfhuizen 023 – 558 15 28
[email protected]
2
De Groenendaeler september 2015
Voorwoord door Pim van Oosterhout Op dit moment staan de complexen bijkans onder water! Dat was deze zomer toch wel anders. Bijna geen regen! Een lust voor tuinders die weten wat schoffelen is. Zij hadden juni, juli en augustus een onkruidvrije tuin. Het was een heerlijke zomer om te tuinieren, met heerlijke lange avonden. Totdat op 13 augustus de regen begon te vallen... te veel en te laat. Hier en daar verzopen de gewassen. Zelfs dahlia’s en bietjes zag je slap hangen. Maar er kan volop geoogst en verwerkt worden. Dat culmineert in een OOGSThappening begin oktober, zoals je verderop kunt lezen. In het zomernummer waren door een fout van de drukker twee pagina’s onbedrukt en daardoor viel een deel van Carels Column weg. Die plaatsen we nu opnieuw in zijn geheel. Lees vooral ook het stuk over de Moestuinmarkt. Inge van der Feltz wil daar het komend voorjaar een nieuwe invulling aan geven. Eigenlijk zoals het in het verleden was, met door de leden zelf gekweekte plantjes. Sophia heeft een bijdrage over allerlei grondsoorten. En tot slot een brandbrief van het bestuur: HELP, HET BESTUUR VERZUIPT! Realiseer je dat je lid bent van een vereniging, en niet zomaar een tuintje huurt! Fijne herfst en tot ziens op de OOGST-happening op het Manpad!
De Groenendaeler september 2015
3
Bestuurszaken Samenstelling van het bestuur Voorzitter:
Secretaris:
Penningmeester:
Bestuurslid Ledenadministratie
Bestuurslid:
Ineke van Huissteden IJssellaan 12 2105 VB Heemstede tel. 023-5281872 Emmy Lamoré Prinsessenhof 13 2104 AP Heemstede tel. 023-5284548 email:
[email protected] Wim Meijer Distellaan 18 2111 BB Aerdenhout tel. 023-5441687 Ben Laarman Talmastraat 7 Heemstede tel. 06-83353844 email:
[email protected] vacant
Complexvertegenwoordigers Herenweg: Manpadslaan: Leidsevaart:
Dr. Schaepmanlaan:
vacant Zie bord Manpadslaan Gerben Achterkamp Rijnlaan 153 2105 XM Heemstede tel. 06-13501934 vacant
Samenstelling commissie Kascommissie Dhr. A. Mettes en dhr. H. van Beekum Reservelid: dhr. H. Filius
4
De Groenendaeler september 2015
Bouwcommissie kasjes Een aanvraag voor het plaatsen van een kasje moet schriftelijk worden gedaan bij de secretaris van de vereniging. Tuinkeuringscommissie Voor de complexen Leidsevaart, Herenweg en Dr. Schaepmanlaan: Dhr. J. Meijer Dhr. G. Assendelft Voor het complex Manpadslaan: Mw. E. de Groot Mw. W. Langenberg Mw. E. Fransen
Contributie Deze bedraagt € 15,00 per jaar. De contributie en het jaarlijkse huurbedrag graag vóór 1 februari overmaken op IBAN-rekeningnummer NL89 INGB 0000 108901 t.n.v. penningmeester Volkstuinvereniging Groenendaal, Aerdenhout.
Wijziging woonadres, mailadres of telefoonnummer Adreswijzigingen en wijziging van e-mailadressen opgeven via de website of aan Ben Laarman: e-mailadres:
[email protected] Ben Laarman Talmastraat 7 2104 AB Heemstede www.volkstuinvereniginggroenendaal.
Welkom nieuwe leden! Namens het bestuur een welkom aan alle nieuwe leden van de volkstuinvereniging Groenendaal. Wij hopen dat u zich snel “thuis”voelt bij ons.
Medetuingenoten Indien u als huurder de tuin in gebruik neemt samen met een tuingenoot, die niet woonachtig is op hetzelfde huisadres, dan dient uw tuingenoot ook lid te worden van de vereniging en contributie te betalen aan de vereniging zoals vermeld in het Huishoudelijk reglement en het huurcontract. Tevens zal uw tuingenoot het kwartaalblad van de vereniging ontvangen op het eigen adres. Wilt u zo vriendelijk zijn de adresgegevens van de tuingenoot aan de secretaris Emmy Lamoré door te geven ( tel. 023-5284548/
[email protected]).
De Groenendaeler september 2015
5
Website De vereniging heeft een nieuwe website! Hier kunt u informatie vinden met betrekking tot alle activiteiten, nieuws, foto’s van de activiteiten en informatie voor leden en aspirant leden. Deze website is te vinden op www.volkstuinvereniginggroenendaal.nl
Opzeggen huurcontract tuin Als u uw tuin wilt opzeggen, doe dit dan schriftelijk of per mail vóór 1 november bij de secretaris. In de brief of mail aangeven of u lid wilt blijven van de vereniging. Bij opzegging van het huurcontract wordt in het vervolg een opleveringsdatum afgesproken, dit om problemen met het terugbetalen van de borg te voorkomen. BELANGRIJK
BELANGRIJK
LEES uw huurcontract wanneer u van plan bent om te stoppen met de tuin: De huurvoorwaarden: 1
9
10
De huur wordt automatisch met een jaar verlengd, tenzij de huurder vóór 1 november van enig jaar de secretaris schriftelijk bericht het huurcontract te willen beëindigen. Bij beëindiging van het huurcontract dient de huurder de volkstuin geheel schoon te maken. Dit houdt een oplevering in zonder begroeiing, opstallen of (grof)vuil. Opstallen en begroeiing mogen alleen na instemming van een nieuwe huurder worden gehandhaafd. In geval de huurder het in artikel 9 bepaalde niet nakomt, is de verhuurder gerechtigd het schoonmaken voor rekening van de huurder te doen uitvoeren. De rekening van de verhuurder hiervoor dient binnen een maand na dagtekening te worden voldaan. De artikelen 3 en 4 zijn hierbij van overeenkomstige toepassing.
Met nadruk: BEGIN OP TIJD met afwikkelen! Een gewaarschuwd mens telt voor twee.
6
De Groenendaeler september 2015
Doedag – voor in je agenda! De volgende Doedag staat binnenkort op het programma: Manpadslaan – 14 november. De Doedag begint om 10.00 uur en duren tot ongeveer 14.00 uur. In de schuur staat een bord met intekenlijsten. Graag invullen wanneer je jouw aandeel wilt komen leveren. Je mag ook alle Doedagen komen! Heb je een knelpunt dat misschien verholpen kan worden op een Doedag, zeg het de complexvertegenwoordiger van je eigen wijk! Zij verzamelen de punten. We kunnen dan kiezen wat het meest urgent is!
Voor in je agenda – 24 oktober 2015 SPITCURSUS en het opzetten van een composthoop. Gegeven door Pim van Oosterhout Tijd: 11.00 uur tot 12.30 op het Manpadslaancomplex. Intekenlijsten in de schuren van alle complexen.
Sloten en Slootkanten Op uiterlijk 1 oktober moet u uw sloot en slootkant(en) weer in orde hebben. Het bestuur zal begin oktober de complexen schouwen. Let op: zijn de sloot en/of slootkanten niet in orde, dan besteedt het bestuur het schoonmaken uit aan derden die dan vóór 15 oktober op kosten van de betreffende tuinder worden uitgevoerd. De door het Hoogheemraadschap gestelde eisen waar u als tuinder aan moet voldoen zijn: Het voldoende verwijderen van in het water hangende begroeiing. Het voldoende verwijderen van in het water hangende takken. Het uit de wateren verwijderen van alle drijvende, gezonken of anderszins aanwezige voorwerpen, planten met dien verstande dat langs de oevers in het water groeiende planten zoals riet, biezen en liezen met wortel en al worden verwijderd. Het afmaaien van begroeiing van de slootkanten. Deze verplichting geldt tot het midden van de desbetreffende watergang.
De Groenendaeler september 2015
7
Opknappen tegelpaden op het Manpadslaancomplex Eén van onze tuinders heeft aangeboden om enkele tegelpaden op dit complex in de tweede helft van november te renoveren. e Het gaat om het pad dat te bereiken is via hoofdpad, 1 pad rechts, einde e pad rechts, 1 pad links tussen de nummers 92 en 63/63A alsmede het e pad via hoofdpad, 1 pad rechts, einde pad links tussen de nummers 93 en 95. Dit is een fantastische actie waar we erg blij mee zijn. Om de klus iets te vergemakkelijken verzoeken wij de tuinders wier tuin aan deze paden grenst de zijkanten alvast vrij te maken en de begroeiing tussen de tegels te verwijderen. Het is even een klusje, maar u krijgt er straks weer een goed begaanbaar pad voor terug. Bij voorbaat hartelijk dank voor uw medewerking.
Vacatures De vereniging is op zoek naar: o
een penningmeester
o
leden voor de kluscommissie
o
bestuursleden
Volkstuinvereniging Groenendaal bestaat uit leden. Ook jij bent lid. Dat houdt in dat allerlei verschillende werkzaamheden met zijn allen verricht worden. Dus zet je ergens voor in. Het is leuk, maar ook noodzakelijk: dus schroom niet!
8
De Groenendaeler september 2015
Na begin 2008 de stap gemaakt te hebben vanuit de Binnenweg naar de goed bereikbare Cruquiusweg heeft Van Zuylen een turbulente groei meegemaakt. Probin Van Zuylen is sterk in hang- & sluitwerk en dan vooral het luxe deurbeslag en sierbeslag. Verder huist in de riante showroom een Festool shop-in-shop en ruim 35 meter elektrisch gereedschap. U vindt Probin Van Zuylen op: Cruquiusweg 37b 2102 LS Heemstede tel: 023-5286842 Internet: http://www.probinheemstede.nl Email:
[email protected]
De Groenendaeler september 2015
9
HELP! Het bestuur verzuipt! door Ineke van Huissteden Beste tuinders, Dit is een noodkreet van het bestuur. Wij komen namelijk om in het werk. Het is fantastisch dat bijna al onze tuinen, al jaren achtereen, verhuurd zijn. Maar helaas wordt het bestuur steeds kleiner, we zijn nu nog maar met vier personen. Voor het runnen van een vereniging met ruim 300 leden, verdeeld over 4 complexen, is dit niet meer te doen. Gelukkig hebben wij vele vrijwilligers die ons werk uit handen nemen. Maar dit is niet genoeg. Er blijft voor het bestuur (wij zijn trouwens ook vrijwilligers) veel te veel werk over.
Op het Manpad zijn nu 5 complexvertegenwoordigers en dat begint te werken, maar iemand moet dit wel gaan coördineren. Net zoals de doedagen: een datum prikken is niet moeilijk, maar wie gaat het dan uitvoeren? Op de dr. Schaepmanlaan hebben wij helaas nog steeds geen aanspreekpunt. We moeten dus overal zelf achteraan. Op de Leidsevaart is Gerben onze steun en toeverlaat. Ook zijn daar tuinders die op eigen initiatief, in overleg met het bestuur, grotere klussen aanpakken. Op de Herenweg zoeken wij ook iemand die o.a. de doedagen kan organiseren.
Maar ook zonder in het bestuur of in een commissie te zitten kunt u veel voor de vereniging/ons betekenen, enkel en alleen door het goed onderhouden van uw tuin. Het hoeven geen modeltuinen te zijn, maar de basisregels moeten wel in acht genomen worden. Schoffelen en nog eens schoffelen en vooral de paden rondom uw tuin, Laat het onderhoud niet uit de hand lopen, verwaarlozing zorgt voor veel overlast voor uw buren. Bovendien worden de tuinen ook onverhuurbaar. Mochten er problemen zijn waardoor het tuinen even niet lukt, trek dan tijdig aan de bel bij het bestuur of bij uw complexvertegenwoordiger. Wilt u meer doen dan alleen uw eigen tuin onderhouden, meld u dan aan als vrijwilliger. Laad deze noodkreet een begin zijn voor het opknappen van onze complexen en het ontlasten van het bestuur. Want vele handen maken licht werk.
10
De Groenendaeler september 2015
Zand, klei en veengrond ... en waar tuinieren wij Groenendaelers eigenlijk op?
door Sophia Botermans Toen ik kort geleden een plant in de grond zette en er wat compost en wat turf bij strooide vroeg ik me opeens af: Wat is grond eigenlijk? Hoe ontstaat het? Je hebt turf, veen, compost, klei, zand en leem. Wat is het verschil? Dat heb ik eens opgezocht....
Turf Dat is grond die gevormd wordt in drassig land, waar soms eeuwenlang veenmos groeit. Jong veenmos groeit bovenop de oudere, afgestorven plantjes. Als het met rust gelaten wordt, groeit het steeds hoger en vormt zo hoogveen. De ondergrond wordt dan bruine grond die als het droog is kan branden. Je noemt het turf. Turf is zuur en arm aan voedingsstoffen. Omdat het plantenresten zijn is het luchtig en kan het goed water vasthouden. Zware bodem gemengd met turf wordt luchtiger. Planten die een zure grond willen, kun je wat extra turf geven. Maar op pure turf groeit geen kropje sla.
Veen Onze volkstuinen hebben het meest zandgrond. Maar op het eind van enkele tuinen is er ook veengrond. Anders zouden ze daar niet zo'n last van veenmollen hebben. Veengrond is vaak zwart door de humus. Het verschil met turf is dat het veen gevormd is door allerlei planten en bomenresten. Bacteriën, schimmels en wormen helpen bij de verrotting. De planten worden humus. Deze veengrond is meestal heel voedzaam. Het lijkt een beetje op tuinaarde of compost die je koopt in het tuincentrum. composthoop
Met je eigen composthoop kan je dit proces benaderen. Veengrond is, zonder veenmollen, fijne grond om groenten op te verbouwen. Het is voedzaam en houdt goed water vast, waardoor planten lekker kunnen doorgroeien. compost zeven
De Groenendaeler september 2015
11
Zand Anders dan turf en veen ontstaat zand en klei niet door verteerde planten. Zand en klei ontstaan uit verweerde rotsen. Ooit was onze aarde een hete steenklomp. Door het stollen en door vuurspuwende bergen ontstonden rotsen. Door temperatuursverschillen kwamen er barsten in de rotsen, waar water in bleef staan. Bij vorst zette dat uit, waardoor de spleten dieper werden en de rots afbrokkelde. Water en wind schuurden langs de rotsen. kiezels
Gletsjers sleepten over een bevroren ondergrond en schuurden de rots tot kiezels en zand. In rotsen zitten allerlei mineralen zoals ijzer, koper, magnesium, zink, kalium, gips enz. die ook vrijkwamen en die planten ook nodig hebben voor de groei. Dit proces heeft miljoenen jaren geduurd. De samenstelling van zand hangt af van wat voor gesteente de rots was en welke mineralen er in zaten. Je hebt dus vele soorten zand. Hoe grover het zand, hoe luchtiger het is en hoe makkelijker het water doorlaat. Dat heeft voor en nadelen. Planten houden van luchtig, maar ook van een fijn zand geregelde watertoevoer. Op grove zandgrond is dat niet zo, omdat het water snel wegzakt naar de onderlaag. De groei van een plant stopt steeds als er droogte is. Ook spoelt bij regen de voeding snel weg. Op zulke grond blijven de groenten klein en armetierig. Als je frisse slakropjes van zulke grond hebben wilt, moet je vaak bemesten en de zandgrond mengen met compost of klei. De plantenresten, mestvezels of klei houden het vocht beter vast waardoor de plant een geregeld aanbod van voedsel en water krijgt.
Klei en leem (löss) Als zandkorrels heel erg fijn geslepen of verweerd zijn dwarrelen ze gemakkelijk rond in water. Ze worden meegenomen met de zee en met rivieren en slibben aan op een rustige plek. Zo ontstaat klei. En als de allerfijnste korreltjes op het droge komen te liggen worden ze door de wind meegenomen. Ze slaan dan ergens neer als leem of löss.
12
leemgrond
De Groenendaeler september 2015
Echte klei hebben we als Groenendalers nauwelijks. Dat vind je wel in de Haarlemmermeer. Klei is door de fijne korrel compact en kleverig. Het houdt vocht en voeding gemakkelijk vast. Op de vruchtbare klei groeien de meeste groenten heel goed, mits het luchtig genoeg is. Gemengd met zand of compost lukt dat wel. Zware klei slaat bij droogte dicht. Een zaadje komt niet goed door de harde korst. Dat is een nadeel van klei. Zeeklei is vaak gemengd met schelpen en daardoor kalkrijk. Bij rivierklei is dat niet zo. Die is vaak kalkarm. Zand, gemengd met klei heet geestgrond. Daar groeien de tulpen goed op.
'Onze' zandrug De aarde verandert voortdurend. Waar wij, als Groenendaler tuinders, nu tuinieren was enkele duizenden jaren voor de jaartelling zee. Daar werden de fijne kleikorreltjes afgezet. De zeespiegel zakte en over die kleilaag werden de grotere korrels (zand) gestoven. vruchtbaar zand, vermengd met compost Zo'n 4000 jaar geleden ontstonden zandruggen langs de westkust. Heemstede en Haarlem zijn op zulke zandruggen gebouwd. Af en toe brak de zee door deze primitieve duinenrij heen. Daar ontstonden natte poelen of moerassen. In die moerassen groeiden allerlei planten en bomen. Er ontstond hier en daar een veenlaag op het zand. Die processen wisselden elkaar af en zo ontstonden verschillende lagen. Waar de zandrug daalt komt het veen of soms zelfs klei tevoorschijn. Bij tuinen op het Manpad kan de ene tuin vooral uit zandgrond bestaan en een paar tuinen verder is de grond zwart van het veen. Door het bewerken van de grond ontstaat soms vermenging van de grondsoorten. Dat komt onze groenten vaak ten goede.
Verschillende zandsoorten Als je oplet zie je dat zandgrond allerlei kleuren heeft: wit, geel, bruin, grijs, rood, zwart, enz. In rode zandgrond zit bijvoorbeeld veel ijzer en witte zandgrond bestaat vooral uit kalksteen. Elke zandgrond heeft zijn eigen aardigheden.
'Haarlemmer olie' Ben je niet tevreden over je oogst? Geef mest (liefst stalmest) en compost. Voor onze zandgrond is dat hèt middel om je slakropjes te laten glimmen!
De Groenendaeler september 2015
13
Interview met Aletta en Sander door Pim van Oosterhout Er komen steeds meer jonge tuinders. Dat is goed voor de vereniging. Onderstaand de ervaringen van Aletta & Sander, tuinders van tuin 41 aan het Manpad. Hoe kwamen jullie op Manpad terecht? We zochten een tuintje in Haarlem maar daar waren lange wachtlijsten. Toen zijn we verder gaan zoeken en bleek in Heemstede nog plek te zijn. Voor mijn werk fiets ik dagelijks naar station Heemstede-Aerdenhout dus qua afstand maakt het dan niet meer zoveel uit om nog even verder te fietsen naar de Manpadslaan. Eerder een tuintje gehad? Ja, al jaren maar sinds ik (Aletta) bij Sander in Haarlem ben gaan wonen, zijn we samen op zoek gegaan naar een nieuwe plek om een moestuin aan te leggen. Het was wel even wennen want de vorige tuin was op kleigrond. De zanderige grond van Heemstede is lekker licht maar ook snel droog. Ook is onze huidige tuin 3x zo groot als de vorige tuin dus dat vroeg om wat extra planning en tijd. Het was heerlijk om geen/weinig last te hebben van slakken maar in plaats daarvan hebben de veenmollen wel flink meegegeten van de oogst... Wanneer startten jullie en waar begon je mee? We zijn in januari begonnen met plastic en onkruid uit de tuin halen. Aan de slootkant lag een groot stuk plastic, waarschijnlijk om het onkruid tegen te gaan. Hier hebben we inmiddels gras gezaaid en er groeit een mooie pompoen. Ook hebben we in het voorjaar een compostbak geklust van pallets en hebben we de al aanwezige gereedschapskist verplaatst. Bovendien hebben we een flinke hoeveelheid oude stalmest over de tuin verspreid omdat een buurman wist te vertellen dat dit de afgelopen jaren niet gebeurd was. Wat is er gelukt? Bijna alles is gelukt. We hebben inmiddels 5 maanden geen groenten gekocht in
14
De Groenendaeler september 2015
de supermarkt en ook ligt er een flinke wintervoorraad klaar voor de komende maanden. Kortom, we mogen niet klagen over de oogst. Alleen de kolen vielen een beetje tegen, volgens mij hebben die het toch meer naar hun zin op rijke, zware kleigrond. Was er verbazing; zaadje in de grond en dan? Dat is natuurlijk altijd mooi om te zien maar voor ons niet de eerste keer. Wel was het spannend hoe alles op zandgrond zou groeien en hoe het zou gaan als we alles met z'n tweeën moesten doen. Op de vorige tuin hielp mijn vader namelijk nog wel eens mee, die ook al jaren een moestuin heeft. Wat lukte niet? Zoals hierboven beschreven viel het tegen hoe de kolen het seizoen zijn doorgekomen. De asperges, die we dit voorjaar hebben geplant, zijn opgegeten danwel verrot. Geen idee wat er precies is misgegaan. Maar goed, ook dat hoort erbij. Hoeveel tijd heb je erin gestopt. Was dat voldoende? We hebben flink wat weekenden in de tuin gewerkt. Op mooie zomerse avonden zijn we ook nog wel naar de tuin gefietst maar op zulke avonden hebben we vooral geoogst en lekker in de tuin gegeten. Echt in de tuin werken doen we vooral in de weekenden. Er is altijd meer te doen dan lukt in een weekend maar over het algemeen zijn we tevreden over hoe de tuin er nu bij ligt. Voel je je lid van een vereniging? Het is erg leuk dat er altijd mensen zijn om een praatje mee te maken en om tips te krijgen. In eerste instantie kwamen we vooral voor het tuinieren maar de gezelligheid van de mensen om ons heen draagt uiteraard bij aan het tuinplezier. Wat zou je van de vereniging willen? Ik vind de huidige vorm prima. Plannen voor volgend jaar? Nog wat meer kleinfruit (bessen, japanse wijnbes, kruisbes) in de moestuin zetten en erachter komen hoe we de kolen wel tot een succes kunnen maken in ons tuintje. Heel misschien een kasje in de tuin zetten, als we ons "aspirant lid jaar" goed genoeg zijn doorgekomen ;-)
`
De Groenendaeler september 2015
15
De moestuinmarkt door Emmy Lamoré ` Het is vandaag 17 augustus 2015. Ik heb deze morgen al wel 3 keer naar buienradar Heemstede gekeken maar helaas er komt geen verandering in het aantal buien. Vandaag dan maar geen tuin. Gisteren heb ik al een heleboel boontjes geplukt en er is nog voldoende sla. Morgen is het vast beter! Vanmorgen telefoneerde ik met Inge van der Feltz, de reden waarom ik dit schrijf. Peter Bulsing heeft al vele jaren de moestuinmarkt van onze vereniging verzorgd en hoe! Wat is het altijd leuk geweest ondanks het feit dat het dikwijls een koude en natte dag was! Ik moet schrijven “geweest” want Peter heeft te kennen gegeven dat hij het organisatie-stokje wil overdragen aan Inge van der Feltz. Inge, u weet wel, van de Moezziez (www.moezziez.nl)!! Zij wil graag de tuinders van onze complexen vragen om te komen met hun eigen geteelde plantjes. Om die reden staat dit stukje nu al in “De Groenendaeler”. Hoewel het nu nog volop oogsttijd is zijn er misschien al tuinders die zaad verzamelen. Als je van te voren weet dat je opgekweekte plantjes aftrek vinden op de moestuinmarkt is het kweken in ieder geval de moeite waard! Inge vindt het leuk als tuinders die graag plantjes opkweken dit aan haar doorgeven. Op die manier kan de moestuinmarkt iets heel speciaals van onze vereniging worden!! U kunt met Inge contact opnemen. Zij tuiniert op de Herenweg. Haar tuin is H105. Een briefje schrijven kan ook: Herenweg 21, 2105 MB Heemstede. E-mailadres:
[email protected]
16
De Groenendaeler september 2015
KIMT onder dak door Pim van Oosterhout Zondag 30 augustus was het zover. De Kapschuur van de stichting Kom in mijn Tuin werd geopend. Een kroon op het harde werken van de leden van KIMT en haar vele vrijwilligers. Tegenover het Manpad, achter het bollenveld aan de rand van Groenendaal, is een prachtig zwart geteerde, gepotdekselde schuur verrezen die je vanaf de Herenweg kunt zien. Wat 3 jaar geleden een onmogelijke droom leek, is nu gerealiseerd. Mik van de Bor, toen nog secretaris van onze vereniging, begon met een project moestuintjes voor kinderen op het complex aan de Leidsevaart. Maar de ambities lagen hoger! Aan de rand van Groenendaal lag een verwaarloosd stuk grond van de gemeente. Er werd een stichting opgericht en vrijwilligers aangezocht en zo kwamen de kindertuinen op deze nieuwe plek. Met behulp van sponsoren en vrijwilligers werd de droom verder uitgebouwd. Er kwam een mooie kas, de tuinen floreerden, maar er moest een hartfunctie komen in de vorm van een kapschuur met toiletten, elextra en kookmogelijkheden. Daar was €50.000 voor nodig! Dat met veel enthousiasme en inzet een droom verwezenlijkt kan worden is nu te zien. Chapeau! En ga eens langs, je bent van harte welkom!
De Groenendaeler september 2015
17
M. van der Peet Zwaanshoek tel. 023-5296122 mobiel 06-20606455 oude stalmest -het gehele jaar leverbaar-
Kwekerij E. Duivenvoorden
Aardbeienplanten en pioenrozen Aardbeien: 15 soorten 1x dragend en 6 soorten doordragend Pioenrozen: 20 verschillende soorten op 4 liter pot Verkoop van oplosbare mest
Turfspoor 57 2165 AW Lisserbroek Tel.: 0252-410701 Fax: 0252-421304 Mob.: 06-51318630 E-mail:
[email protected] Zie voor kweektips onze website: www.kweduivenvoorden.nl
18
De Groenendaeler september 2015
Werkgroep Asbest Berichtgeving vanuit de gemeente, gericht aan de Werkgroep Asbest Eddy Satour, onze contactpersoon bij de gemeente Heemstede, deed het volgende bericht aan de werkgroep Asbest toekomen: “Er is op 7 percelen asbest aangetroffen. In totaal gaat het om een 2 oppervlakte van ca. 226 m hechtgebonden asbesthoudende golfplaten (zichtbaar aan de buitenzijde). De 7 percelen zijn als volgt over de locaties verdeeld: 4 percelen Herenweg (waaronder het verenigingsgebouw) 1 perceel Dr Schaepmanlaan 1 perceel Manpadslaan 1 perceel Leidsevaartweg Belangrijkste conclusies uit het rapport van BK: Het aangetroffen asbesthoudende materiaal geeft momenteel geen direct risico voor de gebruikers van de volkstuinen. Het aangetroffen asbesthoudende materiaal geeft momenteel geen gebruiksbeperking voor de volkstuinen. Het asbesthoudende materiaal mag echter niet worden bewerkt (boren, schuren, breken, enzovoorts). De opdrachtgever (eigenaar) is op basis van het aangetroffen asbesthoudende materiaal niet wettelijk verplicht actie te ondernemen. Zoals in de conclusies wordt aangegeven kunnen de leden hun volkstuin blijven onderhouden maar dient al het asbesthoudende materiaal met rust gelaten te worden. Wij zullen de asbestdaken van de gemeentelijke gebouwen sowieso saneren ondanks dat er geen wettelijke verplichting is. Voor de verwijdering van asbestdaken komt per 1 januari 2016 een subsidieregeling vanuit het Rijk (ministerie van Infrastructuur en Milieu). Het is nog niet bekend hoe deze regeling eruit ziet en voor wie deze beschikbaar komt. Informatie hierover wordt dit najaar verwacht. Aangezien er op basis van de inventarisatie geen urgentie tot saneren is, zijn wij vooralsnog van plan om subsidie voor de sanering van de daken aan te vragen. Bij toekenning zullen wij direct opdracht verlenen tot saneren. Het rapport is inmiddels ook naar de GGD voor advies gestuurd. Aan de hand van het te ontvangen advies van de GGD zullen wij bezien of er aanleiding is om de planning aan te passen.
De Groenendaeler september 2015
19
Diegenen die ook een gebouw met een asbestdak bezitten, worden afgeraden om zelf het dak te (laten) saneren. Zij kunnen beter meeliften met de sanering die de gemeente zal laten uitvoeren. De sanering verloopt dan veilig volgens de regels, de overlast van de sanering wordt beperkt en wellicht kunnen de saneringskosten gedrukt worden indien gezamenlijk gesaneerd wordt. De kosten van de asbestverwijdering en eventuele verder sloop van het gebouw of het plaatsen van een nieuw dak komen geheel voor rekening van de eigenaar. Ook dienen zij zelf subsidie aan te vragen. Eigenaren die mee willen liften kunnen zich bij mij aanmelden onder vermelding van hun contactgegevens en de locatie van hun gebouw op de plattegrond van het volkstuincomplex. Meer informatie over de asbestsubsidie is te vinden op https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/asbest/inhoud/verbod-opasbestdaken. Zodra het advies van de GGD is ontvangen, zullen we jullie verder informeren.”
Van der Hulst
Rund- en pluimveebedrijf Nijverheidsweg 45 2101 LK Heemstede tel. 023-5293826
verse eieren stalmest volle melk openingstijden winkel maandag en woensdag dinsdag donderdag en vrijdag zaterdag
: : : :
14.00-16.00 uur gesloten 10.00-12.00 en 14.00-16.00 uur 10.00-16.00 uur
scharreleierenautomaat 7 dagen per week open van 8-20 uur
20
De Groenendaeler september 2015
De Puzzeltuin door Hans van Beekum ` Onze tuingenoten hebben zelfs in de complexpaden naar ontbrekende klinkers gezocht en het resultaat mocht er zijn, met naast de vertrouwde inzenders nog eens twee nieuwe deelneemsters. Prei/peer-aalbes-koolraap-andijvie-ooievaarsbekje/versbakje/vriesbakjeasperge-aardbeien/roodbeen (een soort van de duizendknoop)lobelia/libel-azalea en aloe werden gevonden. Na loting kon de prijs aan Marianne Wever worden uitgereikt. Van harte gefeliciteerd!
Nu de tuinders het onkruid onder controle hebben en er vooral geoogst kan worden is er meer vrije tijd voor de puzzel en er volgt dan ook een bewerkelijk exemplaar. Tien tuingerelateerde woorden zijn in stukken van twee letters geknipt, maak ze alle tien weer compleet, te weten 2 van zes letters, 2 van 8, 2 van 10, 2 van 12, 1 van 14 en 1 van 16 letters. Om het zoeken te vereenvoudigen staan de woorddelen alfabetisch. ad an ar at av bl bl co ed ek er er er
et et ge ge gi gi ha in is ke ki kl kt
lu mp mp ng ni nm nm ns oe os ot pl ps
re re re sc st st te te tu tv un ve
Oplossingen, voorzien van “puzzel”, graag binnen één maand na het verschijnen van deze Groenendaeler in de postbus op het tuincomplex of aan het redactieadres (Christia Scholten). Veel succes!
De Groenendaeler september 2015
21
Wie zijn dit? Als je jezelf herkent vragen wij je naam aan de redactie te melden. Schrijf daarbij even waar je tuiniert en wat je op dat moment aan het doen bent. In de volgende krant tonen we dan je foto met onderschrift.
22
De Groenendaeler september 2015
Bijeengeharkt korte stukjes voor en door tuinders Fermenteren met Saskia op dinsdag 22 september van 19.30 tot 21.30 uur. In samenwerking met Slowfood Haarlem biedt het Landje een unieke workshop fermenteren onder leiding van ‘fermentista’ Saskia. Denk zuurkool, denk kimchi, denk kefir. Met fermentatie gaat er een wereld open aan nieuwe smaken. Voor de kenners: bacteriële omzettingen betekenen umami. Saskia gaat ons inwijden in de kunst van het fermenteren. Natuurlijk komt de theorie langs (en waarom het zo gezond is), en Saskia zal een en ander laten proeven, maar het is vooral de bedoeling dat je straks zelf aan de slag kunt/durft met het fermenteren van groenten. In ieder geval ga je met een pot groenten naar huis die zich bij jou in de keuken gaan ontwikkelen tot verrukkelijke pickles. De workshop begint om 19.30, het Landje is open vanaf 19.00 uur. Kosten: € 20, leden van het Slowfood en Vrienden van het Landje 25% korting. Aanmelden via:
[email protected].
De wereld wordt van binnen een meloen een blauwe doezel uit den einder maakt dat ieder schitteren zijn branden staakt om ze in nevelen te niet te doen. Weldadig is wat mijn gevoelens doen met blik en reuk en van de mond de smaak en wat met handen koel wordt aangeraakt. Ik ga een najaar in van geel katoen. Over de bomen heen en op het land krijgt het een licht van zachte lampions, onzichtbaar opgehangen boven ons We schijnen door tot op het witte dons van de zaadlijsten waar de pitten brons geheven staan tegen de klokhuiswand. Gerrit Achterberg
De Groenendaeler september 2015
23
Druiven. . . . (Chris van der Lee) Tot mijn grote verrassing kwam ik enkele weken geleden opeens een uitbundige hoeveelheid trossen witte druiven tegen, die zich had genesteld op het dakje van mijn buurvrouw. Ik heb 2 jaar geleden een mooie druif uit mijn kas buiten gezet: op hoop van zegen. In mijn kas nam zij teveel ruimte in... En haar verder niet meer gevolgd, anders dan enkele ranken met de typische druivenbladeren gespot... en nu opeens, wat een oogst!!! Ze moeten nog meer rijpen, zijn nu nog wat zurig, maar ze zien er geweldig en veelbelovend uit. Dus nu maar op zoek naar recepten over wat je met druiven kunt doen. Ik herinner me een artikel van Nicolien Mizee (september 2010, En het blad van de tak en de tak van de boom; zie blz.28) die het heeft over haar eerste potje druivenjam. Ook ik ben op zoek gegaan en heb het volgende recept gevonden. Druivenjam 750 gram witte druiven 500 gram appels 1 citroen 1 takje rozemarijn 1 takje tijm 5 geplette jeneverbessen peper en zout (weinig!) 500 gram geleisuiker 50 ml witte port 5/6 schone lege jampotten Breng de rozemarijn, tijm en jeneverbessen met de port aan de kook, laat 5 min trekken. Voorzichtig met peper en zout. Doe het vuur uit en laat even intrekken. Ontpit de druiven, schil de appels en snij ze in kleine stukjes. Pers de citroen uit en doe alles in een grote pan waar je de suiker aan toevoegt. Langzaam roerend aan de kook brengen, 1 minuut doorkoken. Haal de takjes tijm en rozemarijn uit de port en voeg de port toe aan het fruit. Verwarm de grote pan nog even en vul de schoongemaakte potten met deze druivenjam. Afsluiten, omdraaien, af laten koelen en etiketteren. Maar er is vast meer wat je kunt doen met de witte druif. Wie heeft nog een ander bijzonder recept voor mij? Ik hou me aanbevolen, want de trossen zijn talrijk!
24
De Groenendaeler september 2015
Tijm (Karen van Manen) Met de winter in 't verschiet kunnen we nu nog kruiden oogsten voor gebruik in onze huisapotheek. Bijv. tijm, een wonderkruid, dat naast culinaire deugden, ook medicinale eigenschappen bezit. Het kruid bevat Thymol, dat sterk desinfecterend werkt. Het wordt veel gebruikt bij ontsmetting van de mond- en keelholte, maar het geneest ook maag- en darmontstekingen en stimuleert bij vermoeidheid en lusteloosheid. Daarom hierbij een receptje voor tijmthee en hoestsiroop. Neem voor de thee een handje verse of gedroogde tijm, giet er heet water over en laat 10 min. trekken. Zeef de thee en zoet met honing. (Niet gebruiken voor het slapen gaan, het is opwekkend). De hoestsiroop maak je met twee handjes tijm, 1 pond suiker en 2½ deciliter water.Tijm, suiker en water in een gesloten pan opkoken, dan filtreren door een doekje, in schone flesjes gieten en donker bewaren. Bij beginnende keelklachten 3 tot 5 maal per dag een lepel nemen.
De Groenendaeler september 2015
25
de OOGST van 2015
Na zo’n mooie zomer (met weliswaar een nat staartje) viel er veel te oogsten.... en wat doe je dan met al die soorten en maten pompoenen, courgettes en kolen? Wij (redactieleden) zijn erg benieuwd wat er allemaal gekweekt en geoogst wordt en hoe het verwerkt wordt! Al die bessen en ander fruit (frambozen, appels, peren, kweeperen)... wat kun je er allemaal mee? En zijn er tuinders die bijvoorbeeld zelf zuurkool maken? Of chutneys? Misschien iets doen met zaden en noten? Op zondag 4 oktober vindt er een
OOGSThappening plaats, waarbij ieder wordt uitgenodigd zijn favoriete oogstproducten te laten zien, te laten proeven, te verkopen... met of zonder recept. Er zal een mogelijkheid zijn ter plekke te grillen, dus wil je hier gebruik van maken, meld je aan bij
[email protected] datum/tijd: op 4 oktober tussen 12.00 en 15.00 uur waar: rondom schuur/parkeerterrein van het complex Manpadslaan Tot dan! 26
De Groenendaeler september 2015
Courgettes doen het altijd! Maar deze zijn wel heel mooi...
Genoeg pompoenen voor een weeshuis
Rode kool van meer dan 4 kilo
En ook de uien waren weer best in 2015!
De Groenendaeler september 2015
27
En het blad van de tak en de tak van de boom... door Nicolien Mizee (herdruk van sept. 2010) Hoe is het zo gekomen dat ik, die tot voor kort niets wist van de gewassen des velds, nu alleen nog over tuinieren wil praten? Het kwam door de jam, en de jam kwam door de druif en de druif kwam van Rob... Rob leerde ik kennen tijdens een cursus op de Volksuniversiteit. Hij nodigde me uit voor een duinwandeling. Toen hij zich vooroverboog en me op de top van zijn wijsvinger het allerkleinste bloemeje aanbood dat ik ooit gezien had, was ik verkocht. Deze man moest het worden. Hij schonk me niet alleen een Ereprijs, hij was er zelf één! Een jaar later verliet ik mijn galerijflat en trok in bij Rob. Van tuinieren wist ik niets, maar dat hoefde ok niet, zei Rob, want de tuin verzorgde zichzelf. Alleen de druif snoeide hij zo nu en dan. ‘Moet je nagaan wat een kracht daarin zit,’ zei Rob, ‘de sapstroom gaat van hier...’ en hij weer naar de stam, ‘helemaal tot hier.’ Inderdaad slingerde de druif zich via de schutting tot over de schuur. ‘Kun je die druiven eten?’ vroeg ik. Dat kon wel, maar het waren er te veel. Er viel niet tegenop te eten. Oeroude instincten, nimmer vermoed, kwamen als sapstromen in mij boven. Zonde om al die druiven te laten beschimmelen! Zou je er jam van kunnen maken? Ik haalde een jamboek uit de bibliotheek en maakte de eerste pot jam van mijn leven. Vanaf dat moment keek ik met andere ogen naar de wereld om me heen. Overal zag ik bramen en frambozen. In de krant las ik een stukje met als kop: ‘Een blauwe bessenstruik in de tuin is een apotheek aan huis’ en direct wist ik wat er aan mijn leven ontbrak: een blauwe bessenstruik. Ik ging naar een kwekerij en kwam zegevierend thuis met drie flinke struiken. ‘Waar wilde je die neerzetten?’ vroeg Rob sceptisch. Ik keek. Inderdaad, er was geen plaats meer in de tuin. Een dag later reden we langs de Leidsevaart. ‘Volkstuinen te Huur’, las ik. Dat was de oplossing! Ik zou een lapje grond huren en een bessenplantage beginngn. Niet van die stomme aardappelen die je uit de grond moest trekken, nee, alleen maar bessen, zover het oog reikte. ‘Ja, dat zeggen er wel meer,’ zei Mik toen ik haar mijn toekomstbeeld schetste, ‘dat ze alleen maar druiven willen planten. Of rozen. Maar na een tijdje zie je ze bieten rooien.’ En verdomd: nu, nog geen jaar later, groeien er erwten en tomaten tussen de bessenstruiken. Snijbiet en cosmea, goudsbloemen en courgettes. De bessen, overigens, zijn allemaal door de vogels opgegeten.
28
De Groenendaeler september 2015
Carel’s Column door Carel Wilbrenninck Allereerst een openbare tevredenheidsbetuiging aan Christia Scholten, redacteur van ons magazine voor het leveren van een partij aaltjes ter beteugeling van de plaag veenmollen die jarenlang het plezier vergalden om aardappelen te telen. Welnu: dit jaar groot succes! Aaltjes gestrooid, veenmollen kuchend vertrokken naar elders. Geen veenmol meer gezien. Resultaat: bumper crop aardappelen van de rassen: Gloria, Nicola en Roseval. Werkelijk goed voor de grote aardappelshow bij moeders thuis op het 4-pits fornuis. Dit allemaal dankzij Christia. Wat een fijne zomer ligt er alweer achter ons. Onze weersvoorspelling heeft u niet in het zomernummer aangetroffen omdat wij wisten dat het vele zomeravonden genieten was op de tuin bij een vuurtje. Dankzij het mooie weer: houd de maïskolven in de gaten. Zij zijn bijna rijp en de kraaien staan klaar. Een netje erover, dat helpt. Haal ze er tijdig af anders worden ze taaier dan taai. Let ook op de rijpende druiven, haal wat blad weg zodat de herfstzonnestralen optimaal bij de vruchten kunnen komen. Bescherm de druiven wel met een net tegen al te opdringerige kraaien. Niets staat meer in de weg om bijv. je eigen “coteaux” van de volkstuin in een goede fles met juiste kurk te gieten. Tot slot een interessant krantenbericht “Daily Telegraph”van 29 augustus jl.: Heinz tomatenketchup mag Israël niet meer in omdat de autoriteiten hebben ontdekt dat er te weinig tomaat in de potjes zit. Vervelend voor Heinz want hun arme medewerkers moeten nu alle etiketten veranderen. Zo zie je maar. Je moet het niet altijd van grote namen hebben. In onze tuinen staan wij altijd paraat voor een topkwaliteit van onze producten. Weersomstandigheden voor onze herstactiviteiten: Van 1 – 20 oktober stil herfstweer. Eind oktober/begin november: winderig en veranderlijk. Laatste week november: wisselvallig en winderig. Koel weer met Sinterklaas daarna weer opklaringen. Fijne herfst!
De Groenendaeler september 2015
29
Carel’s Column - juni door Carel Wilbrenninck Door een probleem bij het drukken is Carels Column in het juninummer niet volledig afgedrukt. Hier volgt Carels Column van juni alsnog in zijn geheel! Wanneer dit magazine onder de ogen komt van onze zeer gewaardeerde medetuinders is het volop zomer. Wij hoeven dus niet meer uit te wijden over het zaaien van planten of wat het wel of niet doet. Dit is de goede tijd van het jaar met aangename temperaturen en goed groeizaam weer. Laten wij hopen dat dit vele weken het geval zal zijn met af en toe een verfrissend buitje. Om de plantjes nog beter te laten groeien, is een gevuld gietertje onmisbaar. Gelukkig zijn er op onze percelen slootjes om ons daarbij van dienst te zijn. Om wat water te tappen uit deze slootjes krijgt u te maken met de vele kickers, die een vrolijk welkom kwaken onder leiding van de chef kwaker. Deze is kenbaar door zijn grote omvang en zijn ogen, die als periscopen bovenop zijn grote bol zitten. Die houden alles in de gaten. Deze chef kikker zit elk jaar op dezelfde plaats, zodat hij u kent. Het is wat je noemt zijn territorium. Wanneer de gieter in zijn nabijheid plonst in de sloot en men spreekt nog enkele bemoedigende woorden tot de kicker, zwijgt de muziek. Is de gieter gevuld en weer uit de sloot getakeld, dan geeft de chef kikker een signaal (alles veilig) en het kwaakconcert kan rustig verder gaan. Over het algemeen hebben de kikkers een vaste ligplaats aan de oever tussen het riet om zich schuil te houden voor enig gevaar zoals een overtrekkende reiger. Nu is het vervelend voor de kikkerfamilie dat een deel van de oevers bedekt zijn met zwart plastic tegen aangroei van het riet, zodat zij weinig schuilplaats hebben en wij tuinders een groen randje missen. Het plastic biedt geen goede bescherming voor de kikker met zijn vriendjes. Vandaar het verzoek om de toepassing van zwart plastic aan de slootrand te vermijden. Dus het plastic gewoon opbergen en uitsluitend in de winter gebruiken als afdekking van de tuin. Een ander probleem waar ik de aandacht op wil vestigen, is de invasie van teken vanuit het duingebied. Deze verschrikkelijke teken hebben er een
30
De Groenendaeler september 2015
oog voor zich te nestelen op onbedekte bleke delen van het menselijk lichaam, waarbij zij nogal wat blijvende schade kunnen veroorzaken. Vervelende langdurige infecties kunnen het gevolg zijn. Om een en ander te voorkomen dient men goed gekleed aan het werk te gaan met lange tuinbroek, bedekte armen en een pet op het hoofd. De kwestie is namelijk dat teken zich wellustig laten vallen uit het geboomte op de ongeklede persoon. Nu ziet men in de tuinen naast de altijd gebruikte bamboe bonenstaken andere, meer rustieke constructies van taken, die een prima verblijfplaats voor teken vormen. Daaruit kunnen zij zich op hun prooi laten vallen. Vandaar deze waarschuwing. Een goede zomer gewenst met prima piepers zonder veenmollen, mooie wortelen en prachtige bloemen. De chef kikker zal je blijven verwelkomen als het gietertje weer in zijn sloot ploft. Good luck!
’t Blomke Julianalaan 6, Heemstede Tel. 5297560
[email protected] Bloemsierkunst Keramiek Bloemen Kamerplanten Voor alle voorkomende bloemwerken De Groenendaeler september 2015
31
Colofon De Groenendaeler is het driemaandelijks contactorgaan van Volkstuinvereniging ‘Groenendaal’ te Heemstede. De vereniging is opgericht op 7 februari 1958. De Groenendaeler verschijnt vier keer per jaar: in maart, juni, september en december. Redactieleden: Sophia Botermans (foto’s) Chris van der Lee Karen van Manen Pim van Oosterhout Christia Scholten Carry Vrugt Carel Wilbrenninck De redactie zal in sommige gevallen ingezonden stukken aanpassen of inkorten. De volgende Groenendaeler verschijnt in december 2015. Kopij voor dit nummer kunt u vóór 10 november 2015 aanleveren. Redactieadres: Christia Scholten Kohnstammlaan 32 2105 SE Heemstede 023-5289863
[email protected]
Bezorgers: Mevr. E. de Groot Dhr. H. Hoekendijk Dhr. R. Grootveld Mevr. W. Langenberg Mevr. J. Lagerwaard Dhr. W. Martens Dhr. J. Meijer Dhr. G. Tromp Dhr. J. Rabenberg Dhr. B. Veugen Mevr. K. van Maanen Mevr. J. v.d. Wal (contactpersoon verspreiding)
32
De Groenendaeler september 2015