Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland Een veiliger Oost-Nederland door betrokken samenwerking
IJsselland
Gelderland-Zuid
Noord- en Oost-Gelderland
Gemeente
Burgemeester
Gemeente
Burgemeester
Gemeente
Burgemeester
Dalfsen
H. Noten
Beuningen
C. van Eert
Aalten
G. Berghoef
Deventer
A.P. Heidema
Buren
J.A. de Boer
Apeldoorn
J.C.G.M. Berends
Hardenberg
P. Snijders
Culemborg
R. van Schelven
Berkelland
H.L.M. Bloemen
Kampen
B. Koelewijn
Druten
L. van Riswijk
Bronckhorst
H.A.J. Aalderink
Olst-Wijhe
T. Strien
Geldermalsen
M. de Vries
Brummen
A.J. van Hedel (wnd.)
Ommen
M. Ahne
Groesbeek
H. Keereweer (wnd.)
Doetinchem
N.E. Joosten
Raalte
P. Zoon
Heumen
P. Mengde
Elburg
F.A. de Lange
Staphorst
J.D. Alssema
Lingewaal
Epe
H. van der Hoeve
Steenwijkerland
M. van der Tas
L.H.M. van Ruijven-van Leeuwen
E. Bilder
G. Prick (wnd)
A. Baars
Zwartewaterland
Maasdriel
Ermelo
H.J. Meijer
H. Keereweer (wnd.)
H.J. van Schaik
Zwolle
Millingen a/d Rijn
Harderwijk
Neder-Betuwe
C. Veerhoek
Hattem
J.W. Wiggers
Neerijnen
L.H.M. van Ruijven-van Leeuwen
Heerde
W.R.J.M. PijnenburgAdriaenssen
Nijmegen
H. Bruls
Lochem
S.W. van ’t Erve
Tiel
H. Beenakker
Montferland
C.C. LeppinkSchuitema
Ubbergen
P. Wilbers
Nunspeet
D.H.A. van Hemmen
West Maas en Waal
Th. Steenkamp
Oldebroek
A. Hoogendoorn
Wijchen
H. Verheijen
Oost Gelre
A. Bronsvoort
Zaltbommel
A. van den Bosch
Oude IJsselstreek
J.P.M. Alberse
Putten
H.A. Lambooij
Voorst
J.T.H.M. Penninx
Winterswijk
M.J. van Beem
Zutphen
J.A. Gerritsen
Gelderland-Midden Gemeente
Burgemeester
Arnhem
H.J. Kaiser
Barneveld
J.W.A. van Dijk
Doesburg
C.J.G. Luesink
Duiven
H.B.I. de Lange
Ede
C. van der Knaap
Lingewaard
M.H.F. SchuurmansWijdeven
Wijdeven
G.D. Renkema
Nijkerk
G.D. Renkema
Overbetuwe
T. van Asseldonk
Renkum
J.P. Gebben
Rheden
P.M. van WingerdenBoers
Boers
J.H. Klein Molekamp
Rijnwaarden
M. Slinkman
Rozendaal
J.H. Klein Molekamp
Scherpenzeel
B. Visser
Wageningen
G.J.M. van Rumund
Westervoort
A.J. van Hout
Zevenaar
J.A. de Ruiter
Colofon
Twente Gemeente
Burgemeester
Almelo
J.H.M. HermansVloedbeld
Borne
R.G. Welten
Dinkelland
R. Cazemier
Enschede
P.E.J. den Oudsten
Haaksbergen
J.C. Gerritsen
Hellendoorn
A.H. Raven
Hengelo
S.W.J.G. Schelberg
Hof van Twente
H.A.M. Nautavan Moorsel
Losser
M. Sijbom
Oldenzaal
Th. Schouten
Rijssen-Holten
A. Hofland
Tubbergen
M.K.M. Stegers
Twenterand
C. Visser
Wierden
J.H.M. Robben
De werkgroep Veiligheidsstrategie heeft gewerkt in opdracht en onder leiding van de:
Redactie Werkgroep Veiligheidsstrategie 2015-2018 Deze werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de gemeenten in Oost-Nederland, de politie Oost-Nederland en het arrondissementsparket Oost-Nederland.
Bestuurlijke Begeleidings Groep Namens de 81 burgemeesters van Oost-Nederland: Dhr. Van der Knaap (burgemeester Ede, voorz.) Dhr. Heidema (burgemeester Deventer) Dhr. Welten (burgemeester Borne) Dhr. Van Beem (burgemeester Winterswijk)
Dhr. Beenakker (burgemeester Tiel) Dhr. Lucas (arrondissementspakket Oost-Nederland) Dhr. Lith (politie eenheid Oost-Nederland) Dhr. Meuleman (projectleider) Vormgeving Osage, Utrecht Apeldoorn, juni 2014
3
Inhoud
1 Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
5 5 5 5 6
2 Ambitie en strategische uitgangspunten
7 7 7 7
3 De inhoudelijke veiligheidsthema’s
9 9 9 9
1.1 Inleiding 1.2 Bestuurlijke opdracht 1.3 Meerjarenbeleidsplan politie 1.4 Leeswijzer
2.1 Inleiding 2.2 Ambitie 2.3 Strategische uitgangspunten
3.1 Inleiding 3.2 Selectiecriteria veiligheidsthema’s 3.3 Uitwerking van de eenheidsthema’s
4 Randvoorwaarden realisatie Veiligheidsstrategie 2015-2018
15 15 15 15 15 16 16 16
5 Betrokken samenwerking binnen het veiligheidsdomein
17 17 17 17 17 18 18 18
6 Meerjarenbeleidsplan politie Oost-Nederland 2015-2018
19 19 19 19 19 20 20
Bijlage 1
24
4.1 Inleiding 4.2 Beleidscyclus 4.3 Adequate informatievoorziening 4.4 Bestuurlijke en ambtelijke overleg- en afstemmingsstructuur 4.5 Slimmer toezicht houden en handhaven 4.6 Innovatie 4.7 Financiën
5.1 Inleiding 5.2 Veiligheidshuizen in Oost-Nederland 5.3 Openbaar Ministerie 5.4 Regionaal Informatie en Expertisecentrum Oost-Nederland (RIEC ON) 5.5 Veiligheidsregio’s in Oost-Nederland (VR) 5.6 Partners in de Jeugdzorg 5.7 GGZ
6.1 Inleiding 6.2 Lokale prioriteiten 6.3 Landelijke prioriteiten 6.4 Afspraken met het Openbaar Ministerie 6.5 Dienstverlening 6.6 Organisatie
Overzicht lokale prioriteiten per gemeente
Bijlage 2 Indeling veiligheidsthema’s en categorieën Kernbeleid Veiligheid gelet op de relatie met het BVH politiesysteem
26
Bijlage 3 Overleg en afstemmingsstructuur Oost-Nederland
27
4
1 Voetnoot
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018
5
1
Veiligheidsstrategie 20152018 Oost-Nederland
1.1 Inleiding
Voor u ligt de Veiligheidsstrategie 2015-2018, opgesteld door de gemeenten, politie en het Openbaar Ministerie in Oost-Nederland. In deze bestuurlijke nota geven we als partners in veiligheid gezamenlijk richting aan de aanpak van sociale veiligheid in Oost-Nederland. We ondersteunen de primaire verantwoordelijkheid van gemeente en de lokale driehoek voor de veiligheid van inwoners en ondernemers in Oost-Nederland. De Integraal Veiligheidsplannen van onze 81 gemeenten en de daarin genoemde lokale prioriteiten staan centraal in onze brede en lokaal verankerde aanpak. Daarbij betrekken we ook andere partners vanuit de opvatting dat veiligheid een gedeelde verantwoordelijkheid is. Door het plan ter consultatie voor te leggen aan de gemeenteraden geven we inzicht en transparantie in de afgestemde werkwijzen en in de aanpak van criminaliteit. We hebben drie thema’s aangewezen op basis van de vastgestelde Integraal Veiligheidsplannen van de 81 gemeenten, het geactualiseerde veiligheidsbeeld en een bredere analyse. Het eerste thema is ‘de aanpak van ernstige overlast door personen in de woonomgeving’, vervolgens is ‘High Impact Crimes’ met de aanpak van woninginbraken als focus een thema. Tot slot willen we ‘Maatschappelijke Ondermijning’, met daarbij als focus de aanpak van hennepteelt, tegengaan. Het zijn thema’s die in vele gemeenten bijdragen aan onveiligheid en ze hebben een grote impact op slachtoffers en de leefomgeving. Zij vragen om een bovenlokale aanpak om een waterbedeffect te voorkomen. Een bundeling van expertise en het delen van goede praktijkvoorbeelden helpen om deze veiligheidsproblemen op te lossen. Als onze aanpak gedurende de beleidsperiode succesvol is dan verleggen wij onze focus naar een ander aspect binnen het thema of op een geheel ander thema. Ten aanzien van deze thema’s gaan de politie, de gemeenten en het Openbaar Ministerie de komende jaren intensiever samenwerken op basis van complementariteit en wederkerigheid. Daarbij wisselen we beter en sneller informatie uit en zetten we slimmere innovaties in om zichtbare en niet zichtbare criminaliteit effectief te bestrijden. De extra inzet van politie, het Openbaar Ministerie en de
gemeenten op de genoemde thema’s komt dus bovenop de reguliere werkzaamheden op het gebied van handhaving en criminaliteitsbestrijding of versterkt deze. Wij zijn ons ervan bewust dat door samenwerking een betere en duurzame veiligheid ontstaat. Door samen te werken boeken we het meeste resultaat.
1.2 Bestuurlijke opdracht
Namens alle burgemeesters in het gebied van de eenheid Oost-Nederland hebben de vijf voorzitters van de Districtelijke Veiligheidsoverleggen, de hoofdofficier van justitie en de eenheidsleiding van de politie opdracht gegeven tot het opstellen van deze Veiligheidsstrategie. Het bestuur van deze regio heeft in haar opdracht aangegeven dat de bestuurlijke nota strategische kaders bevat om sociale veiligheids problemen voor de periode van 2015 tot en met 2018 aan te pakken. De kaders hebben tenminste betrekking op inhoudelijke thema’s, de mate van dienstverlening, innovatie en de organisatie van samenwerking en besluitvorming tussen de partners in de aanpak. Voor de totstandkoming van de Veiligheidsstrategie is een Bestuurlijke Begeleidingsgroep (BBG) ingesteld, bestaande uit de burgemeesters van de vijf districten, vertegenwoordiging van het Openbaar Ministerie en de politie. Met de veiligheidsstrategie maken we inzichtelijk welke criminaliteitsthema’s op basis van de door de 81 gemeenteraden vastgestelde lokale prioriteiten via de Integraal Veiligheidsplannen regionaal onder de aandacht zijn gebracht. Ten aanzien van specifiek deze thema’s is het noodzakelijk om op regionaal niveau intensiever samen te werken om criminaliteit te verminderen. Dezelfde BBG heeft de opdracht om de aanpak op de thema’s te organiseren, vervolgens te monitoren en midtermreviews te verzorgen. Deze uitwerking van de thema’s vindt plaats in jaarplannen. Bij de uitwerking van de jaarplannen besteden we uitdrukkelijk aandacht aan de meerwaarde van de regionale samenwerking in de eenheid; de lokale aanpakken worden hiermee versterkt en ondersteund.
1.3 Meerjarenbeleidsplan politie
Naast de Veiligheidsstrategie 2015-2018 stelt de eenheid Oost-Nederland conform de wet Nationale politie (tenminste eenmaal in de vier jaar) een beleidsplan op. Deze wordt uiteindelijk vastgesteld door de burgemeesters van de
6
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
gemeenten in het gebied waarin de regionale eenheid de politietaak uitvoert en de hoofdofficier van justitie, met inachtneming van de doelstellingen van de minister. In het meerjarenbeleidsplan staat weergegeven welke doelen er voor de politie zijn en welke reguliere middelen de politie in zijn algemeenheid tot haar beschikking heeft (ook wel politiepakket genoemd) om haar taken uit te voeren en de te behalen prestatieafspraken te realiseren. De basisteams van de politie geven hun bijdrage aan het meerjarenbeleid – en daarmee ook aan het integrale veiligheidsplan van de gemeente(n) – weer in teamplannen en stemmen dat af in de lokale gezagsdriehoek. De politie zal het meerjarenbeleid 2015-2018 samenstellen, rekening houdend met het belang van een goede vervulling van de politietaak in alle betrokken gemeenten en de doelen die de gemeenten op het terrein van veiligheid nastreven en zijn vastgelegd in de integrale veiligheidsplannen. Het meerjarenbeleidsplan, waarvan u de kern vindt in hoofdstuk 6, en de Veiligheidsstrategie 2015-2018 vormen een twee-eenheid.
1.4 Leeswijzer
Deze Veiligheidsstrategie beschrijft drie thema’s waarbij we als gemeenten, politie en het Openbaar Ministerie willen samenwerken in de periode 2015-2018. De notitie is opgebouwd volgens het ‘wat, hoe, wie’ principe. De strategie beschrijft de manier waarop middelen worden ingezet om doelen ten aanzien van de thema’s te bereiken. In hoofdstuk 2 leest u onze ambitie evenals de uitgangspunten. Hoofdstuk 3 vormt de kern van deze Veiligheidsstrategie 2015-2018; hierin staat duidelijk wat de thema’s zijn, nadat eerst uitleg is gegeven over de totstandkoming van die thema’s. In hoofdstuk 4 komen de randvoorwaarden aan de orde. Dit geeft weer op welke wijze wij willen werken aan het behalen van de doelstellingen gekoppeld aan de thema’s. Hoofdstuk 5 gaat in op de rollen van de diverse organisaties die naast de gemeenten, politie en het Openbaar Ministerie een taak verrichten in het veiligheidsdomein. Het laatste hoofdstuk 6 bestaat uit een beknopte beschrijving van het meerjarenbeleidsplan van de politie.
7
2
mbitie en strategische A uitgangspunten
2.1 Inleiding
De 81 gemeenten, politie en het Openbaar Ministerie in OostNederland willen samen met bewoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers in Oost-Nederland op enkele thema’s de handen ineenslaan om criminaliteit en onveiligheid tegen te gaan. Om dat tot stand te brengen vinden wij het van belang dat we – naast onze reguliere taken – investeren in de samenwerking op enkele veiligheidsthema’s, zodat onze gezamenlijke aanpak sterker zal zijn dan de aanpak van elke partner afzonderlijk. In dit hoofdstuk geven we aan wat we met elkaar willen bereiken in 2018 in Oost-Nederland en welke strategische uitgangspunten we daarbij hanteren. We maken daarbij de keuze onze focus te leggen op enkele thema’s en niet op alle veiligheidsproblemen. Hierbij houden we ruimte voor lokaal maatwerk en voor het verschuiven van accenten als de actualiteit dat vraagt.
2.2 Ambitie
Met onze ambitie geven we een beeld van wat we gezamenlijk willen bereiken, afgezet tegen de wereld van nu. Vooruitkijkend naar 2018 willen we het volgende met elkaar bereiken: 1. We willen een afname van criminaliteit bereiken door een complementaire en wederkerige samenwerking met de organisaties die een rol hebben in het veiligheidsdomein. De focus is daarbij gericht op drie thema’s zodat onze gebundelde inzet een voortvarend en sterk effect krijgt (objectieve veiligheid). 2. We willen een verhoging van het veiligheidsgevoel onder de inwoners van onze regio Oost-Nederland (subjectieve veiligheid). De doelen van de Veiligheidsstrategie en het meerjarenbeleidsplan stemmen we op elkaar af na vaststelling van het ‘artikel 19 overleg’ van de gezamenlijke veiligheidsagenda. 3. We werken aan een toename van het vertrouwen van de inwoners van onze regio Oost-Nederland in de veiligheids aanpak van ons als partners (publiek vertrouwen). Uit bovenstaande ambities leiden we de volgende meetbare doelen af. Deze verwerken we in een later stadium in uitvoeringsplannen: a) De regio Oost-Nederland wordt veiliger.
b) Het rapportcijfer veiligheid in de buurt is in Oost-Nederland 7,3 (2012). Dit blijft ten minste gelijk of is verhoogd in 2018. c) Op de gezamenlijke thema’s van de Veiligheidsstrategie behalen we substantiële resultaten voor: •• minder ernstige overlast (door personen) voor burgers; •• minder woninginbraken en een lagere geschatte kans op inbraak; •• het effectiever aanpakken van ondermijning, in het bijzonder hennepteelt in Oost-Nederland.
2.3 Strategische uitgangspunten
Om genoemde ambities te bereiken stellen we strategische uitgangspunten. We onderscheiden daarbij uitgangspunten die gericht zijn op de samenwerking, uitgangspunten gericht op de inhoud en tot slot de randvoorwaardelijke uitgangspunten. Strategische uitgangspunten voor de samenwerking binnen het veiligheidsdomein zijn (hoofdstuk 5): R Lokale veiligheidsaanpak staat voorop. De veiligheids aanpak is door lokaal maatwerk het meest effectief. Het veiligheidsprobleem zelf, maar ook de context waarbinnen het zich manifesteert is bepalend voor de integrale aanpak. Zo komt de verbinding met de omgeving het beste tot zijn recht. R Gedeelde verantwoordelijkheid. De verantwoordelijkheid voor veiligheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Naast de overheden participeren ook burgers, maatschappelijke organisaties, scholen en ondernemers. Als overheden willen we de bijdrage van anderen ondersteunen, onder andere door informatie te delen waar dat kan. R Probleemgericht samenwerken. We kiezen voor een krachtige probleemgerichte aanpak op de gekozen thema’s, zowel lokaal als regionaal (focus). Niet de taken van de afzonderlijke partijen, maar het veiligheidsprobleem en de integrale aanpak stellen we centraal. R Betrokken samenwerken. Waarbij we kennis en ervaringen delen, samen de aanpak bespreken en elkaar vertrouwen in en aanspreken op de uitvoering van afspraken.
8
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018
Strategische uitgangspunten gericht op de inhoud c.q. aanpak van de gekozen thema’s (hoofdstuk 3) zijn: R Veiligheids- en handelingsbewustzijn. Inwoners, maatschappelijke organisaties, scholen en bedrijven zijn medeverantwoordelijk voor veiligheid. R Slachtoffers staan centraal. Uiteraard willen we voorkomen dat inwoners slachtoffer worden van criminaliteit. Goede slachtofferzorg houdt in dat we ondersteuning bieden bij schadevergoedingen, zorgen voor up to date informatie rondom aangifte en strafdossier en het slachtoffer voorzien van een juiste positie in het strafproces. R Van zaakgericht naar persoonsgericht. Patronen van herhaling van daderschap worden voorkomen en doorbroken, niet alleen repressief, maar ook via preventie en zorg. R Crimineel betaalt de tol. Versterking in de opsporing, sneller lik-op-stuk en doorpakken in het afpakken van crimineel geld via straf-, bestuurs- en fiscaalrecht om ondermijnend gedrag tegen te gaan. Strategische uitgangspunten die voor de uitvoering randvoorwaardelijk zijn (zie hoofdstuk 4): R Afgestemde beleidscyclus. We stemmen onze beleidscycli zo goed mogelijk op elkaar af zodat we onze beleidskeuzen gezamenlijk kunnen maken en vertalen naar een integrale aanpak, zowel lokaal als in de regio Oost-Nederland. R Afstemming bestuurlijk en ambtelijk overleg. Om een betrokken en integrale samenwerking te realiseren voor een gerichte en versterkte sturing op de aanpak van de gekozen thema’s, richten we een afgestemde en slagvaardige overlegstructuur in.
R Adequate informatievoorziening. Voor het realiseren van de gezamenlijke ambitie en doelen, is een uniforme en adequate informatievoorziening van belang. Deze helpt ons en waar mogelijk anderen om strategieën en interventies te kiezen, maar ook om te monitoren hoe het staat met de lokale en regionale veiligheidsaanpak. Daarnaast draagt dit bij aan het zo snel en goed mogelijk uitwisselen van persoonsinformatie. R Slimmer toezicht houden en handhaven. Waar mogelijk maken we actuele operationele informatie beschikbaar voor gemeentelijke toezichthouders en buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA’s). Dit met als doel om de beschikbare capaciteit in te zetten op die plekken (of voor die doelgroepen) waar de risico’s het grootst zijn. Ook de samenwerking met private partijen maakt hier deel van uit, binnen de geldende wettelijke kaders. R Innovatie. We benutten innovatieve en technologische werkwijzen (zoals burgernet, social media, regionale toezichtruimten, delen actuele informatie, nazorg slachtoffers) voor slim interveniëren. R Financiën. Om de geformuleerde doelstellingen en ambitie te realiseren moeten we beschikken over voldoende capaciteit en financiële middelen.
9
3
De inhoudelijke veiligheidsthema’s
3.1 Inleiding
incidenten en/of slachtofferschap. Daar komt bij dat de thema’s baat hebben bij een gecoördineerde eenheidsbrede aanpak. Uitgangspunt is altijd dat het lokale gezag in het lokale veiligheidsbeleid de prioriteiten voor de gemeente bepaalt. De eenheidsthema’s voegen hier iets aan toe. Gemeenten hoeven niet alleen zelf met oplossingen te komen, maar worden geholpen door wat we regionaal ontwikkelen. Hierbij speelt ook innovatie een belangrijke rol.
1. Het tegengaan van ernstige overlast door personen in de woonomgeving (hieronder verstaan we: overlast veroorzaakt door psychisch kwetsbaren, jeugd, drugsgerelateerde overlast, terugkeer van gedetineerden in de samenleving en waarbij een reële kans op maatschappelijke onrust bestaat).
3.3 Uitwerking van de eenheidsthema’s
In dit hoofdstuk gaan we in op de verschillende veiligheidsthema’s die volgens ons baat hebben bij een lokale prioritering en waarbij een gecoördineerde aanpak op eenheidsniveau wenselijk is en toegevoegde waarde heeft. Als eerste noemen we de thema’s. Aansluitend volgt een korte argumentatie waarom voor deze thema’s is gekozen. Vervolgens werken we de thema’s afzonderlijk verder uit.
2. Het tegengaan van High Impact Crime, waarbij we op eenheidsniveau vooral focussen op de samenwerking in de eenheid om woninginbraken aan te pakken. 3. Het tegengaan van ondermijning van de samenleving door crimineel handelen waarbij we in eerste instantie focussen op de gezamenlijke aanpak van hennepteelt en de daaraan gerelateerde georganiseerde criminaliteit.
3.2 Selectiecriteria veiligheidsthema’s
Er zijn in ons gebied tal van grensoverschrijdende veiligheidsproblemen te benoemen. Toch kunnen we maar een aantal als eenheidsthema kiezen. Voor de selectie van die thema’s zijn vijf bronnen geraadpleegd: •• de 81 lokale integrale veiligheidsplannen; •• de uitkomsten van de Veiligheidsmonitor, de veiligheidsbeleving van de inwoners in Oost-Nederland; •• een update van het Veiligheidsbeeld Oost-Nederland opgesteld door de politie; •• de trendanalyse van het Centrum voor Criminaliteits preventie en Veiligheid; •• de Perspectiefnota 2015 van het Openbaar Ministerie. Er zijn meerdere redenen om te kiezen voor de genoemde veiligheidsthema’s. In de eerste plaats door de lokale prioriteiten binnen het integraal veiligheidsbeleid zoals die zijn vastgesteld door de gemeenteraden (zie bijlage 1). Verder moet er sprake zijn van een aanzienlijke stijging van het aantal
In deze paragraaf lichten we de drie eenheidsthema’s nader toe. Elk thema bevat een inleiding, een ambitie en een aanpak. De thema’s worden vervolgens onder leiding van de BBG na vaststelling van deze strategie uitgewerkt in jaarplannen. Deze begeleidingsgroep bewaakt ook de voortgang van de uitvoering.
3.3.1 De aanpak van ernstige overlast door personen in de woonomgeving Inleiding Veel incidenten in de directe woon- en leefomgeving hebben te maken met verschillende soorten overlast. Het gaat bij dit onderwerp om grote aantallen. In 2013 gaat het om bijna 3000 incidenten, dat is 16% van alle incidenten. Terwijl het totaal voor heel Nederland licht daalt, neemt het aantal overlast incidenten in Oost-Nederland tussen 2012 en 2013 licht toe. De meest opmerkelijke verschuivingen is het toenemende aantal incidenten van drugsoverlast en overlast door overspannen, psychisch kwetsbare personen. Met name bij de laatste groep is de overlast in de afgelopen jaren fors toegenomen. In 2013 ligt het aantal incidenten 22% hoger dan in 2011. Overlast door groepen jongeren in de buurt is daarnaast een vaak genoemde oorzaak van overlast. Ambitie We willen in 2018 een flinke daling van het aantal overlast incidenten in Oost-Nederland realiseren. De ambitie is een daling van 20% te realiseren van alle incidenten in 2018 ten opzichte van 2013. Eind 2016 moet hiervan 10% zijn gerealiseerd. Tevens willen we voorkomen dat in 2018 gemeenten uit Oost-Nederland deel uitmaken van de landelijke top tien van gemeenten voor wat betreft jeugdoverlast. Of deze ambities in 2018 te halen zijn is afhankelijk van een
10
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
11
aantal ontwikkelingen op verschillende niveaus. Het is nu nog onbekend hoe deze zullen uitwerken op de aanpak van overlast. We noemen hier de nieuwe GGZ wet, de diverse transities in het sociale domein (m.n. op het gebied van de jeugdzorg) en de veranderingen in het gevangeniswezen (inzet enkelband). Aanpak Om de bovenstaande vormen van overlast effectief persoonsen probleemgericht aan te pakken, nemen gemeenten de regie om acties af te stemmen met veiligheids- en zorgpartners. Daarbij is uitwisseling van informatie een basisvoorwaarde voor succes. Een sluitende keten (preventie, hulpverlening, repressie en nazorg) tussen de partners is cruciaal. Daarnaast zoeken we afstemming met lokale zorgstructuren, de Veiligheidshuizen maar ook woningbouwcorporaties om ernstige overlast aan te pakken. De politie heeft een grote rol bij het signaleren, adviseren, handhaven, reageren op acute meldingen en opbouwen van een dossier. De transities in het sociale domein creëren nieuwe kansen voor gemeenten. Voorstel is om voor dit thema op eenheidsniveau in te zetten op de volgende onderdelen: •• een verbetering van de samenwerking met gemeentegrens overschrijdende organisaties bijvoorbeeld op het gebied van de GGZ of verslavingszorg. De eenheid zet zich in om het Regionaal Netwerk Forensische Psychiatrie (RNFP) dat reeds in Overijssel en Gelderland bestaat, verder door te ontwikkelen en te borgen. In dit overleg staat de ontwikkeling van de persoonsgerichte aanpak voor de meest ingewikkelde casussen centraal. •• het verbeteren van de Shortlist Beke methodiek; •• het ondersteunen van de uitrol van lokale best practices initiatieven binnen de eenheid; •• de afstemming tussen de Veiligheidshuizen en de ZSM-tafel1 binnen de eenheid (zie 5.2).
1 ZSM staat voor: Zo Snel, Slim, Selectief, Simpel, Samen, Samenlevingsgericht Mogelijk
3.3.2 High Impact Crimes (focus: aanpak van woninginbraken) Inleiding De afgelopen jaren is er telkens een toename geweest van het aantal woninginbraken in Oost-Nederland. Van > 13.000 naar > 15.000 woning- en schuurinbraken in respectievelijk 2011 en 2013. Gelukkig kunnen we het afgelopen jaar spreken van een geringe daling van 5% ten opzichte van 2012 (van 15.642 inbraken naar 14.903 in 2013). Wanneer we onze eenheid spiegelen aan de overige eenheden in Nederland, blijkt dat Oost-Nederland in absolute zin het hoogste aantal inbraken heeft en in de periode 2011-2012 de grootste stijging kent. Inbraken hebben een hoge impact. Er wordt inbreuk gemaakt op de privacy van de inwoners en zij missen vaak dierbare en kostbare spullen. Om die reden is de aanpak van woninginbraken een veiligheidsthema dat lokaal veel aandacht verdient. Van de 81 gemeenten in Oost-Nederland hebben ook 81 gemeenten de aanpak van woninginbraken als prioriteit benoemd (zie bijlage 1). Ambitie Om de daling van vorig jaar om te zetten in een nog steviger daling voor de periode 2015-2018, is het cruciaal dat de veiligheidspartners gecoördineerd naar oplossingen werken. Het delen van relevante informatie en het versterken van de samenwerkingsafspraken tussen gemeenten, politie en OM onderling is van belang maar ook de samenwerking met onze inwoners en woningbouwcorporaties. De volgende doelen willen we daarbij realiseren: •• In de periode 2015-2018 ieder jaar een daling van 5% gerekend vanaf 2013. Dit betekent doorgerekend maximaal 12.111 inbraken in 2018 binnen Oost-Nederland. •• De politie realiseert een stijging van de verdachtenratio (2014: 7,5 en 2018: 9,5). •• De verbeterde veiligheid moet ook als zodanig worden ervaren in de maatschappij. Dit betekent dat de kans op slachtofferschap van een inbraak in 2018 in Oost-Nederland maximaal 8% bedraagt. Deze kans wordt in 2012 ingeschat op 9% binnen Oost-Nederland (NL = 10%).
12
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
Aanpak De gemeenten voeren op lokaal niveau de regie op de gezamenlijke aanpak van woninginbraken. De leden van de lokale driehoeken bepalen daarvoor de doelstellingen/ streefcijfers en monitoren deze. Gemeenten stimuleren burger participatie om de sociale cohesie te verhogen in de gebieden die het meest vatbaar zijn voor woninginbraken. Denk hierbij aan projecten als Witte Voetenacties, Waaks, WhatsApp groepen en Burgernet. Daarnaast stimuleren gemeenten inwoners om hun huizen beter te beveiligen en versturen ze zogenaamde besmettingsbrieven, organiseren voorlichtings avonden, verstrekken preventieadviezen en houden in planologisch opzicht rekening met dit thema. De politie levert goede informatie- en analyseproducten aan voor bestuur en burgers. Voor de inwoners is daarvoor ‘Misdaad in Kaart’ via www.politie.nl beschikbaar. Voor het bestuur wordt op basisteamniveau een probleemverkenning uitgevoerd die gegevens bevat als cijfers/trends, aangehouden verdachten, tijdstippen, werkwijzen, etc. Ieder district heeft daarbij een woninginbrakenteam beschikbaar met een vaste capaciteit, stelt Top X lijsten op met woninginbrekers en zet, indien mogelijk, Track en Trace middelen in voor de opsporing. Voorstel is om de volgende werkzaamheden binnen de eenheid Oost-Nederland uit te werken: •• Het doormeten, monitoren en verbeteren van de aanpak, waarbij constant wordt gezocht naar nieuwe invalshoeken en mogelijkheden om de woninginbraken te bestrijden. Dit kan bijvoorbeeld door het inzetten van nieuwe (technologische) ontwikkelingen en/of instrumenten die leiden tot gedrags beïnvloeding van inwoners voor het verhogen van het veilig heidsbewustzijn en het treffen van preventiemaatregelen. •• De aanpak van de (buitenlandse) mobiele bendes en daders die de eenheid bezoeken. Ondanks dat gelegenheidsdaders op wijkniveau nog steeds verantwoordelijk zijn voor het grootste aantal inbraken (65%), verschijnen er ook steeds vaker georganiseerde (mobiele) dadergroepen. Het delen van relevante informatie en afstemming met bovenlokale netwerkpartners is daarbij noodzakelijk.
•• Invoering van het Digitale Opkopersregister in heel OostNederland voor de helingbestrijding: “geen heler, geen steler”. •• Het delen van de best practices op het gebied van de persoonsgerichte aanpak gericht op woninginbrekers. Hierbij wordt op basis van een breed persoonsdossier gekozen voor een interventiestrategie die toegespitst is op de persoon. Het doel van deze aanpak is om recidive te voorkomen en woninginbrekers te resocialiseren. De Veiligheidshuizen in Oost-Nederland spelen hierin een cruciale rol.
3.3.3 Maatschappelijke ondermijning (focus hennepteelt en afpakken) Inleiding Ondermijning door criminelen in de samenleving kan op verschillende manieren plaatsvinden. In Oost-Nederland focussen we ons eerst op de teelt van hennep. In de update Veiligheidsbeeld Oost-Nederland is beschreven dat de teelt en handel in hennep een wezenlijk onderdeel uitmaakt van de georganiseerde criminaliteit. De meeste hennepactiviteiten spelen zich grotendeels af buiten het zicht van de inwoners maar ze zijn wel potentieel slachtoffer van de gevaarzetting die hierdoor ontstaat. Ook kan deze criminele onderwereld verweven zijn met de bovenwereld wanneer crimineel geld wordt witgewassen. Teelt en handel in hennep wordt al enige jaren als prioriteit aangemerkt door politie en justitie. Dit heeft onder andere geleid tot een beter inzicht in de zogenoemde criminele samenwerkingsverbanden (CSV’s) die zich met hennep bezighouden. In Oost-Nederland zijn 115 CSV’s in kaart gebracht. 41% hiervan betreffen CSV’s die zich voornamelijk bezighouden met softdrugs, zoals hennep. Ambitie We stellen een integrale aanpak op waarbij preventieve en repressieve interventies hand in hand gaan. We verwachten dat alleen een integrale aanpak een effectief middel is om een einde te maken aan de ongewenste ontwikkelingen ten aanzien van hennepkwekerijen in de provincies Overijssel en Gelderland. In deze integrale aanpak werken politie, OM, gemeenten, Belastingdienst, UWV, netbeheerders, woningbouwverenigingen en Veiligheidsregio’s in Oost-Nederland samen. Het Regionaal Informatie en
13
Expertisecentrum (zie hoofdstuk 5) speelt hierbij een belangrijke rol aangezien daar alle informatie samenkomt. Het doel is om uiteindelijk de financiële situatie van de crimineel terug te brengen naar de situatie zoals die was voor het plegen van een strafbaar feit. Hierdoor ontmoedigt de overheid crimineel ondernemerschap. De ondermijning van de maatschappij wordt tegengegaan en de verdachte kan geen geld meer investeren in nieuwe criminele activiteiten of in de bovenwereld. Dat maakt Oost-Nederland veiliger en het afgenomen crimineel vermogen komt beschikbaar voor de slachtoffers en/of de samenleving. Aanpak Gemeenten kunnen een wezenlijke bijdrage leveren aan afpakken en ondermijning. Denk bijvoorbeeld aan het tijdelijk sluiten van een pand (Damocles), het opleggen van een bestuurlijke boete bij herhaalde overtredingen, het intrekken van vergunningen of het opleggen van een preventieve dwangsom. We streven naar een meer integrale benadering van afpakken; iedere ketenpartner pakt daarbij zijn rol en taak. Daar willen we de komende vier jaren in gezamenlijkheid aan werken. Op deze manier passen de samenwerkende organisaties een breed palet van sancties en maatregelen toe op de hennepkweker. Hierbij heeft iedere partner zijn eigen taak en verantwoordelijkheid: •• het daar waar mogelijk toepassen van het Damoclesbeleid door gemeenten; •• het opsporen van hennepkwekerijen door de politie; •• het toepassen van Bibob; •• de vervolging van henneptelers door het OM; •• het doen van fiscaalrechtelijk onderzoek door de Belastingdienst; •• het uit misdaad verdiend vermogen afpakken door de politie, het OM, de Belastingdienst, maar ook door gemeenten; •• het treffen van maatregelen teneinde oneigenlijk gebruik van uitkeringen tegen te gaan door het UWV en de sociale recherche.
In de regio Oost-Nederland bestaan reeds enkele integrale samenwerkingsverbanden tussen ketenpartners. Deze kennen een districtelijk of gemeentelijk hennepconvenant als basis c.q. startpunt van de samenwerking. Wij streven naar één regionaal integraal hennepconvenant voor de gehele regio OostNederland, waaraan we gezamenlijk uitvoering geven. Voorstel is om de volgende onderdelen binnen de eenheid nader vorm te geven: •• gezamenlijke uitvoering integraal hennepconvenant in Oost-Nederland; •• integrale aanpak en samenwerking (georganiseerde) hennepteelt en afpakken door ketenpartners in OostNederland (toepassen barrièremodel); •• inrichten (van meer) integrale RIEC-casustafels hennep en afpakken in Oost-Nederland; •• politie en OM spreken jaarlijks kwalitatieve doelstellingen af op het gebied van hennep en afpakken in het kader van de Jaarschijf.
14
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
15
4
Randvoorwaarden realisatie Veiligheidsstrategie 2015-2018
4.1 Inleiding
Om de gekozen veiligheidsthema’s gezamenlijk effectief en efficiënt aan te kunnen pakken is het noodzakelijk om een aantal randvoorwaarden te realiseren. In dit hoofdstuk beschrijven we de randvoorwaarden zoals deze al zijn aangekondigd bij de strategische uitgangspunten in hoofdstuk 2.
4.2 Beleidscyclus
Om de input van de gemeenteraden goed te kunnen borgen in de Veiligheidsstrategie is het wenselijk dat de cycli van totstandkoming van genoemd plan en de 81 lokale plannen zo goed mogelijk op elkaar aansluiten. Dit is in de praktijk niet gemakkelijk te realiseren. Gemeenten actualiseren zelf in overleg met hun partners hun IV plannen en passen hun jaarplannen aan. Een midtermreview is eind 2016 gepland van de Veiligheids strategie 2015-2018.
4.3 Adequate informatievoorziening
Een nauwkeurige veiligheidsanalyse ligt ten grondslag aan ieder beleidsplan, op lokaal en eenheidsniveau. Om effectief lokaal en regionaal veiligheidsbeleid te kunnen uitvoeren is betrouwbare en actuele informatie nodig. De meeste gemeenten gebruiken het Kernbeleid Veiligheid van de VNG als leidraad bij het opstellen van Integrale Veiligheidsplannen. In de beleidsvoorbereiding, gedurende de uitvoering en bij de beleidsevaluaties wordt gebruik gemaakt van cijfers uit politiesystemen. Een belangrijke bron is de Basisvoorziening Informatie van de politie (BVI). Momenteel overleggen de politie en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) of het Informatiemodel Nationale Politie (INP) en het VNG model (zie bijlage 2) op elkaar kunnen worden afgestemd. Naast de informatie van politie maken we gebruik van andere beschikbare informatiebronnen, bijvoorbeeld de veiligheidsmonitor. Deze laatste geeft namelijk naast de objectieve veiligheid ook aan hoe het staat met de subjectieve veiligheid. Door gebruik te maken van verschillende informatiesystemen, deze informatie te bundelen en te analyseren en op basis hiervan te prioriteren, werken we toe naar intelligence gestuurde veiligheidszorg.
Het voorstel is om voor de gezamenlijke veiligheidsthema’s nadere afspraken te maken met de politie over de aanlevering van deze informatie. De BBG heeft de opdracht om de afspraken rondom de informatievoorziening nader uit te werken en met een voorstel te komen. Dit bevat ook de opdracht om een betere analyse te verkrijgen op de thema’s Outlaw Motorcycle Gangs (OMG’s) en mensenhandel en de shortlistmethodiek te verbeteren.
4.4 Bestuurlijke en ambtelijke overleg- en afstemmingsstructuur
Willen we de Veiligheidsstrategie ook na vaststelling echt vorm en inhoud gaan geven, dan is het noodzakelijk om afspraken te maken over het sturen, monitoren en bijsturen in de eenheid en in het bijzonder op de eenheidsthema’s. In de eerste plaats krijgt de samenwerking met de politie vorm in de gezagsdriehoek, al dan niet op basisteamniveau. Vanuit de basisteams binnen een district is een goede verbinding c.q. afstemming wenselijk naar het Districtelijk Veiligheidsoverleg (DVO). De vijf DVO’s hebben verbinding naar de eenheid middels het Regionaal Veiligheidsoverleg (RVO) bestaande uit de voorzitters van de vijf DVO’s (waarbij de regioburgemeester voorzitter is), de hoofdofficier van Justitie en de politiechef Oost-Nederland. Het is praktisch voor een goede doorgeleiding van stukken dat de vergadercyclus van het RVO en de vijf DVO’s vanaf 2015 op elkaar worden afgestemd en de agenda’s gezamenlijk worden voorbereid (zie bijlage 3). Voorstel is om na vaststelling van de strategie de BBG de opdracht te geven de uitvoering en realisatie van de geformuleerde acties binnen de Veiligheidsstrategie 2015-2018 te coördineren, te monitoren en bij te sturen.
16
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
4.5 Slimmer toezicht houden en handhaven
De laatste jaren is er landelijk veel veranderd als het gaat om handhavingstaken in de openbare ruimte, zoals de implementatie van de bestuurlijke boete en strafbeschikking, de domeinindeling van de buitengewoon opsporings ambtenaren (BOA’s) en de aanvullende bekwaamheidseisen van boa’s. De roep om veiligheid op straat neemt toe, terwijl politie en gemeenten over het algemeen te maken hebben met een tekort aan toezichts- en handhavingscapaciteit. Dit vraagt om krachtenbundeling en slimme c.q. efficiëntere wijze van handhaven door politie, gemeenten en particuliere beveiliging. Bij de uitwerking van de regionale veiligheidsthema’s wordt bezien op welke wijze slimmer toezicht en handhaven kan bijdragen aan de realisatie van de doelstellingen. Belangrijk uitgangspunt voor de inzet van toezichthouders en handhavers is het lokale veiligheidsbeleid.
4.6 Innovatie
Innovatie is meer dan alleen werken aan een technische verbetering. Het is vernieuwing met betrekking tot nieuwe ideeën, goederen en diensten. We willen niet alleen innovaties binnen onze eigen organisaties bewerkstelligen maar juist in de samenwerking. Regio Oost-Nederland biedt een mooie schaal om samen te leren en te werken aan innovatie. Bij de uitwerking van de thema’s hebben we niet alleen aandacht voor technische innovatie, maar ook voor innovatie op het terrein van gedrag, werkwijzen en slimme oplossingen.
4.7 Financiën
Om de geformuleerde doelstellingen en ambities in de Veiligheidsstrategie te realiseren moeten we beschikken over voldoende capaciteit en financiële middelen. De regio Oost-Nederland is met 81 gemeenten (20% van alle gemeenten in Nederland) en bijna 3,15 miljoen inwoners (18,7%) een omvangrijke regio. Daarnaast kent de eenheid forse veiligheidsproblemen. De toekenning van middelen uit de landelijke begroting aan faciliteiten voor de integrale aanpak van veiligheid als ZSM, Veiligheidshuizen en het RIEC is veelal niet overeenkomstig het aandeel van Oost-Nederland op het geheel2. Voor de partners in Oost-Nederland zijn dit ernstige beperkingen die van invloed zijn op onze ambitie en mogelijkheden. Vooruitlopend op de landelijke evaluatie van de Politiewet (2016) zal de landelijke evaluatiecommissie eerst (2014-2015) de werking van de eenheid Oost-Nederland beoordelen. De genoemde financiële beperkingen moeten daar in meegewogen worden.
2
RIEC: elk RIEC (10) ontvangt € 735.000 van VenJ. Veiligheidshuizen: de bijdrage Veiligheidshuizen bedraagt landelijk € 7,7 miljoen uitgekeerd aan de zetelgemeenten van de Veiligheidsregio’s (25). Voor ZSM ontvangt Oost-Nederland in de huidige projectfase 1/10de van het landelijk budget.
17
5
Betrokken samenwerking binnen het veiligheidsdomein
5.1 Inleiding
In dit hoofdstuk beschrijven we de verschillende organisaties waarmee de politie, gemeenten en het Openbaar Ministerie samenwerken.
en (kosten)efficiënte interventies voor complexe gebieds- en locatiegebonden problematiek en de persoonsgerichte aanpak. Voor de pilot in Oost-Nederland is een Stuurgroep in het leven geroepen met diverse werkgroepen.
5.2 Veiligheidshuizen in Oost-Nederland
5.3.2 Stuurploegen
De aanpak in de Veiligheidshuizen verbindt de justitiële, civielen bestuursrechtelijke aanpak en de zorg- en hulpverlening, waarbij zij zich richten op de aanpak van (criminele) jeugd, huiselijk geweldplegers, veelplegers en de nazorg aan ex-gedetineerden. De Veiligheidshuizen richten zich daarbij op de TOP X. Om een Top X lijst per Veiligheidshuis vast te stellen, maken de Veiligheidshuizen vooralsnog gebruik van informatiebronnen zoals veelplegerslijsten, risicojongeren, gewelddadige personen, High Impact Crimes, ernstige huiselijk geweld zaken en andere bronnen. Deze Top X aanpak ontwikkelt zich de komende periode door. Door het vormen van politie-eenheid Oost-Nederland en het arrondissementsparket Oost-Nederland zijn er verbindingen gelegd tussen de Veiligheidshuizen in onze regio. De komende periode gebruiken we om de verbindingen tussen de Veiligheidshuizen te versterken. Daarnaast bekijken we wat de betekenis is van de transities in het sociale domein (zie 5.6) voor de Veiligheidshuizen.
5.3 Openbaar Ministerie (OM)
Drie ontwikkelingen binnen het arrondissement Oost-Nederland van het Openbaar Ministerie zijn relevant voor deze veiligheidsstrategie: ZSM, Stuurploegen en het AJB.
5.3.1 ZSM
ZSM staat voor: Zo Snel, Slim, Selectief, Simpel, Samen, Samenlevingsgericht Mogelijk, waarbij Openbaar Ministerie, politie en justitiële ketenpartners veelvoorkomende misdrijven op daadkrachtige wijze aanpakken. Het gaat hierbij om betekenisvolle interventies, waarbij verdachten zo snel mogelijk een passende reactie krijgen en recht wordt gedaan aan slachtoffers en omgeving. De aansluiting van ZSM met de Veiligheidshuizen verdient een uniforme werkwijze zodat zowel het Veiligheidshuis als de ZSM werkwijze elkaar versterken en de werkprocessen op elkaar aansluiten. Dit moet leiden tot het inzetten van effectieve
Onder voorzitterschap van het OM functioneren er in Oost-Nederland een vijftal districtelijke stuurploegen en een eenheidsstuurploeg. De stuurploegen geven een advies over welke potentiële opsporingsonderzoeken prioriteit verkrijgen. De stuurploegen bezien ook welke opsporingsonderzoeken traditioneel opgepakt worden (door de politie), dan wel welke opsporingsonderzoeken integraal (met medewerking van ketenpartners, als b.v. de Belastingdienst) opgepakt worden met welke capaciteit. Per stuurploeg is een burgemeester vertegenwoordigd in de functie van bestuurlijke gids. Het is aan de betreffende lokale driehoek waar de casus zich afspeelt om een besluit te nemen over de inzet. In de periode 2015-2018 evalueren we de werkwijze van de stuurploegen.
5.3.3 AJB
In elk arrondissement is een Arrondissementaal Justitieel Beraad (AJB). De door het ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ) gefinancierde strafketenpartners zorgen daarin samen voor een goed functionerende strafketen. De thema’s worden deels bepaald door de lokale veiligheidsplannen, deels door de interne opdrachten en wensen tot verbetering van de strafketen.
5.4 Regionaal Informatie en Expertise centrum Oost-Nederland (RIEC ON)
Het Regionaal Informatie en Expertisecentrum OostNederland (RIEC ON) is een samenwerkingsverband dat informatie-uitwisseling en de samenwerking faciliteert tussen gemeenten, politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst en Bijzondere Opsporingsdiensten. Het doel van het RIEC ON is om te voorkomen dat criminele organisaties onbewust door de overheid worden gefaciliteerd en dat daarmee een vermenging ontstaat tussen de boven- en onderwereld. Het RIEC ondersteunt de bestuurlijke aanpak op de thema’s mensenhandel, hennepteelt, vastgoedfraude, witwassen en overige financieel-economische criminaliteit.
18
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
5.5 Veiligheidsregio’s in Oost-Nederland (VR) De Veiligheidsregio’s zijn eind 2010 ingesteld om de crisis beheersing en rampenbestrijding in ons land te verbeteren. In Oost-Nederland zijn vijf Veiligheidsregio’s gelijk aan de vijf districten van politie. Sociale veiligheid (criminaliteit en overlast) en fysieke veiligheid (rampen en crises) beïnvloeden elkaar en grijpen in elkaar. Dit wordt concreet bij evenementen en het voorkomen van maatschappelijke onrust. In de komende periode verkennen wij de relaties tussen gemeenten, politie, justitie en de Veiligheids regio’s nader en leggen we verbindingen daar waar dat toegevoegde waarde heeft.
5.6 Partners in de Jeugdzorg
De stelselwijziging Zorg voor Jeugd, oftewel de Transitie Jeugdzorg is een belangrijke ontwikkeling voor de komende jaren. Gemeenten worden verantwoordelijk voor alle jeugdzorg die nu onder het Rijk, de Provincie, de gemeente, de AWBZ en Zorgverzekeringswet vallen. Per 1 januari 2015 worden gemeenten, dan wel samenwerkende gemeenten, verant woordelijk voor het geheel aan preventie, ondersteuning, begeleiding, hulpverlening (w.o. jeugdbescherming en jeugdreclassering) en behandeling bij problemen (geestelijke gezondheidszorg) in het gezond/veilig opgroeien van kinderen tot volwassenheid.
Uitgangspunt is daarbij: 1 gezin, 1 plan. In de periode 2015-2018 maken we duidelijk welke raakvlakken de Transitie heeft met het veiligheidsdomein en welke afstemming c.q. samenwerkingsmogelijkheden hier liggen.
5.7 GGZ
Het convenant politie-GGZ 2012 gaat in op nadere afspraken in de samenwerking tussen de GGZ en de politie in crisissituaties met betrekking tot personen. De hierin benoemde afspraken werken we in de periode 2015-2018 nader uit en voeren we door (zie prioriteit woonoverlast - bijlage 1).
19
6
Meerjarenbeleidsplan politie Oost-Nederland 2015-2018
6.1 Inleiding
Voor het richten van de reguliere inzet van de politie werkt de politie conform de Politiewet 2012 op basis van een meerjarenbeleid. Daarbij participeert de politie voluit in de Veiligheidsstrategie 2015-2018. De taakstelling, inrichting en organisatie van de politie is daarbij – naast de Politiewet 2012 – vastgelegd in het Ontwerpplan Nationale Politie. Dat is verder uitgewerkt in het Inrichtingsplan Oost-Nederland. De burgemeester moet op grond van de Politiewet artikel 38 lid 2 de gemeenteraad van zijn gemeente gehoord hebben over het ontwerpbeleidsplan van de politie. Daarom is in deze Veiligheidsstrategie dit hoofdstuk opgenomen. In het meerjarenbeleidsplan 2015-2018 zijn de doelen voor de politie voor de genoemde periode concreet uitgewerkt. In dit hoofdstuk benoemen we de kern van het meerjarenbeleidsplan. De politie zal de genoemde prioriteiten en afspraken met het Openbaar Ministerie in het meerjarenbeleidsplan nader uitwerken en daarbij de doelstelling en aanpak per prioriteit uitwerken. Voor elk jaar van de beleidsperiode maken we jaarschijven. Bij de uitwerking van het meerjarenbeleidsplan gelden dezelfde uitgangspunten en randvoorwaarden als die gelden voor de Veiligheidsstrategie 2015-2018.
6.2 Lokale prioriteiten
Centraal binnen het politiewerk staan de lokale prioriteiten. De lokale driehoek vormt het gezag over de inzet van de politie. De lokale prioriteiten zijn geïnventariseerd en geordend volgens het Kernbeleid Veiligheid van de VNG (zie bijlage 1). De lokale prioriteiten pakt de politie op in gezamenlijkheid met lokale partners. De basisteams maken dat inzichtelijk via het teamplan.
6.3 Landelijke prioriteiten
Vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de veiligheid in Nederland, hebben de minister, de regioburgemeesters en het college van procureurs-generaal gekozen voor een gemeenschappelijke veiligheidsagenda. Aan de hand van de daarin vastgestelde thema’s maken zij afspraken over de bijdrage van een ieder en de aanpak van deze problemen. De bijdrage van de politie is in het meerjarenbeleid uitgewerkt als landelijke beleidsdoelstelling (artikel 18 Politiewet). De volgende thema’s zijn benoemd om nader uit te werken:
R Ondermijnende criminaliteit – gericht op integrale aanpak met betekenisvolle interventies. Aandacht voor criminele samenwerkingsverbanden, drugscriminaliteit, witwassen, vastgoed, mensenhandel en -smokkel, fraude, milieu criminaliteit, outlaw motorcycle gangs en vrijplaatsen. R Cybercrime – naast versterking van de specialistische aanpak van complexe cybercrime ook toerusten van de basispolitie zodat zij aangiften van eenvoudige cybercrime zelf kunnen afdoen. R Fraude – gericht op ernstige vormen van fraude, kwetsbare slachtoffers en/of stelselmatige daders, omvangrijke financiële schade en het ondermijnende effect van delicten. R Kinderporno – gericht op slachtoffers en het maatschappelijk effect enerzijds, op vervaardigers en verspreiders en kindersekstoerisme anderzijds. R High Impact Crime (incl. aanpak jeugdcriminaliteit) – naast woninginbraak (zie hoofdstuk 3) ook aandacht voor over vallen, straatroof en geweld. Gebiedsgerichte en dader gerichte aanpak. Bij huiselijk en sexueel geweld bovendien bevorderen van aangiftebereidheid en aanpak via systeeminterventies. R Afpakken – misdaad mag niet lonen. Huidige aanpak (strafrechterlijk ontnemen en verbeurd verklaren) verbreden naar integraal afpakken en naar schade vergoeding aan de slachtoffers.
6.4 Afspraken met het Openbaar Ministerie
Naast de lokale en landelijke prioriteiten maakt de politie ook afspraken met het OM en daaraan verbonden andere partners. We maken daarbij onderscheid in: •• Prestatieafspraken gemaakt vanuit specifieke ‘programma’s en projecten’. •• Uren verkeershandhaving, gericht op zaken als gordel, snelheid, hufterig rijgedrag, rijden onder invloed en handheld rijden. •• Milieu (aantal verdachten OM, recherchematige onderzoeken en voorstellen daarvoor). •• Executieafspraken (% realisatie inzake principale vrijheidsstraffen, omgezette taakstraffen, geldboetes, schadevergoedingsmaatregelen, ontnemingmaatregelen, gijzeling Mulder3). 3 Gijzeling Mulderzaken: Insluiten van personen teneinde betaling van openstaande verkeersboetes af te dwingen.
20
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
•• Afpakken (beslagwaarde en beslagzaken Vermogens criminaliteit en Opiumwet). •• Ketenbeheerafspraken over het werkaanbod tussen de politie Oost-Nederland en het Arrondissementsparket. Deze afspraken zijn gemaakt tussen de politie en het OM, gelet op het belang voor het beheer van de totale strafrechtketen. Het gaat hier niet om een norm maar om een inspanningsverplichting. Het gaat om: •• Instroom aantallen verdachten OM. •• Aandeel minderjarige verdachten (binnen totaal aantal verdachten OM). •• Aantal afgehandelde verdachten op de thema’s woninginbraak, geweld, overval en straatroof. •• Aantal aangereikte zaken op de thema’s zware, middelzware en lichte fraudezaken, cybercrime in ‘ruime’ en ‘enge zin’.4 •• Doorlooptijden processen-verbaal (ZSM, jeugd 18-).
6.5 Dienstverlening
De politie is waakzaam en dienstbaar. Dienstbaarheid is breder dan op tijd de telefoon opnemen of ter plaatse komen; we sluiten aan op de positie van inwoner en ondernemer, het slachtoffer, de melder en de aangever en investeren in de kwaliteit van het contact. Ons dienstenaanbod is in de basis uniform en van constante kwaliteit. Wij bieden inwoners en ondernemers de keuze uit verschillende mogelijkheden voor contact met de politie (multi-channel aanpak). Wij bieden internet, telefoon, politiebureaus met publieksfunctie, servicepunten - die waar mogelijk ondergebracht zijn binnen andere organisaties - en aangifte op locatie. We zijn nabij, bereikbaar en reageren alert. We koppelen de voortgang van onze aanpak terug naar aangevers van misdrijven met een hoge impact. Onze basisteams, onze opsporing en onze meldkamer participeren daarbij in de mogelijkheden van social media. Gebruik makend van moderne technologie werken wij meer en meer locatie onafhankelijk. Wij bieden burgers de eerste noodzakelijke hulp en opvang, we zorgen samen met partners voor een daadkrachtige aanpak van misdrijven en helpen bij het aanpakken van overlast. We ondersteunen burgerinitiatieven waar dat mogelijk is. Kenmerken die bij 4 Cybercrime in ‘ruime zin’ met prioriteit t.a.v. marktplaatsfraude, skimming, internetoplichting en phishing. Cybercrime in ‘enge zin’ met prioriteit voor Ddos aanvallen en hacking.
onze dienstverlening horen zijn: klantgericht, toegankelijk, daadkrachtig, empathisch en transparant. Als politie werkten wij in afstemming met onze partners de volgende punten uit in het meerjarenbeleid: eén dienstverleningsconcept inclusief de relatie met huisvesting, kwaliteit van intake en aangifte, hulpverlening bij incidenten en informatieverstrekking. Verbeteringen in de dienstverlening kunnen we samen met partners proefondervindelijk ontwikkelen. Samen met het gezag zal de politie uiterlijk eind 2015 een voorstel ontwikkelen voor de huisvesting van de basisteams voor de periode 2016-2025. Uitgangspunten zijn een goede dienstverlening, operationeel werkbaar en kostenreductie. Het bestuurlijk geaccordeerde Strategisch Huisvestingsplan Politie vormt daarvoor een richtinggevend kader. Binnen Oost-Nederland verkennen we de mogelijkheden en knelpunten om gezamenlijk met partners en gezag tot keuzes en waar nodig tot maatwerkoplossingen te komen.
6.6 Organisatie
Het inrichtingsplan van de politie eenheid Oost-Nederland, mede gebaseerd op het herziene budgetverdeelsysteem waarborgt een adequate organisatie van de politie in OostNederland. Onze organisatie en aanpak kenmerkt zich door nabijheid van basisteams van politie voor partners en inwoners, door flexibiliteit in capaciteit op het niveau van districten en door slagkracht en specialismen op het niveau van de eenheid. Hieronder volgt een korte schets van de basispolitie, van de wijkagenten en van de regionale diensten.
6.6.1 Basispolitiezorg
Met de vorming van de Nationale Politie zorgen de robuuste basisteams voor de veiligheidsaanpak van de politie in wijken en buurten. De basispolitiezorg voor de 81 gemeenten in Overijssel en Gelderland is opgebouwd uit 27 teams (3.751 fte), onderverdeeld in vijf districten. De teamchef zorgt voor de uitwerking van de teamplannen op basis van het integraal veiligheidsplan van de gemeente(n) en op basis van de prioriteiten in het meerjarenbeleid van de politie. Hij stemt dit af met en in de lokale gezagsdriehoek. Daarbij is ook aandacht voor de inzet van wijkagenten in de betreffende gemeente(n). In elk district is ook een flex-team (20-25 fte) ondergebracht voor de aanpak van urgente problemen. Voor de aanpak van lokaal veelvoorkomende en ernstige criminaliteit is er
21
in elk district een districtsrecherche (446 fte totaal). Een districtelijke stuurploeg in elk district – met daarin OM, politie en een burgemeester als bestuurlijke gids – zorgt voor de voorbereiding en uitvoering van de recherche onderzoeken.
6.6.2 Wijkagenten
Binnen de 27 basisteams van de eenheid Oost-Nederland zijn volgens de landelijke norm (1 wijkagent op 5.000 inwoners) 630 wijkagenten werkzaam. De wijkagent is voor inwoners, ondernemers en organisaties de politieagent in de wijk en het vaste aanspreekpunt. Ze onderhouden contacten, participeren in netwerken om de veiligheid te bevorderen, organiseren en coördineren de bijdrage van de politie en signaleren onveiligheid en criminaliteit in de wijk. Wijkagenten werken in een wijk (gebiedsgebonden) of ze werken op thema’s (problemen) die over de grenzen van afzonderlijke wijken gaan. De keuze voor de inzet van wijkagenten en voor specifieke thema’s wordt gemaakt in overleg met de lokale driehoek.
6.6.3 Regionale diensten
Daarnaast is er een Dienst Regionale Recherche (1.024 fte) voor de aanpak van ernstige en georganiseerde criminaliteit, vreemdelingenpolitie, milieu, een Dienst Regionale Operationele Samenwerking (762 fte) met onder andere het servicecentrum 0900-8844 en de afdeling verkeer, een Dienst Regionale Informatie Organisatie (457 fte) voor de verzameling, veredeling en verstrekking van politie-informatie, een dienst Regionaal Operationeel Centrum (141 fte) met daarin de meldkamer 112 en tenslotte een Eenheidsstaf (156 fte) ter ondersteuning van zowel de districten als de diensten. Voor de planning van alle inzet van medewerkers zorgt de afdeling capaciteitsmanagement (68 fte).
22
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
23
Bijlagen
Bijlage 1
Overzicht lokale prioriteiten per gemeente (IVP)
Bijlage 2
Indeling veiligheidsthema’s en categorieën Kernbeleid Veiligheid
Bijlage 3
Nadere beschrijving sturingsmodel Oost-Nederland
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
24
verzicht lokale prioriteiten O per gemeente
Prioriteiten per gemeente en subtotaal per district
Illegaliteit en vreemdelingen
Georganiseerde criminaliteit
Polarisatie & radicalisering
5 Integriteit en Veiligheid
Rijden onder invloed
Snelheid
4 Fysieke Veiligheid
Verkeersongevallen
Criminele jeugd(groepen)
3 Jeugd en Veiligheid
Uitgaansoverlast / -geweld
Overvallen
Bedrijfscriminaliteit
(brom-)Fietsdiefstal
Autodiefstal
Autokraak
Woninginbraken
Vernieling
Alcohol / drugoverlast
Gemeente
Algemene overlast
Veiligheidsthema
Dierenmishandeling
2 Bedrijvigheid en Veiligheid
Overlastgevende- & hinderlijke jeugd(groepen)
1 Veilige woon- en leefomgeving
Winkelcriminaliteit
PRIORITEITEN 2014 - 2015/2016 Indeling VNG Kernbeleid Veiligheid
Geweld (incl. huiselijk geweld)
Bijlage 1
1. Arnhem
12
2. Barneveld
10
3. Doesburg
4
4. Duiven
5
5. Ede
4
6. Lingewaard
6
7. Nijkerk
8 8
8. Overbetuwe 9. Renkum
11
10. Rheden
10 8
11. Rijnwaarden
3
12. Rozendaal 13. Scherpenzeel
12
14. Wageningen
6
15. Westervoort
7 7
16. Zevenaar Totaal district GLM (16)
8
6
5
16
11
3
11
7
0
5
3
2
9
13
6
2
6
2
0
6
0 121 13
1. Beuningen
7
2. Buren
5
3. Culemborg 4. Druten
12
5. Geldermalsen
14
6. Groesbeek
12 7
7. Heumen 8. Lingewaal
14
9. Maasdriel
8
10. Millingen aan de Rijn
7 6
11. Neder-Betuwe
14
12. Neerrijnen
9
13. Nijmegen
11
14. Tiel 15. Ubbergen
4
16. West Maas en Waal
8
17. Wijchen
6 6
18. Zaltbommel Totaal district GLZ (18)
16
12
4
18
4
2
6
16
1
2
8
5
8
18
9
5
9
5
3
16
1 163
1. Dalfsen
8
2. Deventer
5
3. Hardenberg
7
4. Kampen
4
5. Olst-Wijhe
5
6. Ommen
6
7. Raalte
8
8. Staphorst
6
9. Steenwijkerland
6
10. Zwartewaterland
7 7
11. Zwolle Totaal district IJS (11)
5
4
2
11
0
0
1
5
0
1
4
0
6
10
3
5
3
4
0
5
0
69
25
Prioriteiten per gemeente en subtotaal per district
Illegaliteit en vreemdelingen
Georganiseerde criminaliteit
Polarisatie & radicalisering
5 Integriteit en Veiligheid
Rijden onder invloed
Snelheid
4 Fysieke Veiligheid
Verkeersongevallen
Criminele jeugd(groepen)
3 Jeugd en Veiligheid
Uitgaansoverlast / -geweld
Overvallen
Bedrijfscriminaliteit
Dierenmishandeling
(brom-)Fietsdiefstal
Autodiefstal
Autokraak
Woninginbraken
Vernieling
Alcohol / drugoverlast
Gemeente
Algemene overlast
Veiligheidsthema
Geweld (incl. huiselijk geweld)
2 Bedrijvigheid en Veiligheid
Overlastgevende- & hinderlijke jeugd(groepen)
1 Veilige woon- en leefomgeving
Winkelcriminaliteit
PRIORITEITEN 2014 - 2015/2016 Indeling VNG Kernbeleid Veiligheid
1. Aalten
8
2. Apeldoorn
6
3. Berkelland
8
4. Bronckhorst
9
5. Brummen
9
6. Doetinchem
7
7. Elburg
9
8. Epe
5
9. Ermelo
7
10. Harderwijk
7
11. Hattem
7
12. Heerde
10 7
13. Lochem
11
14. Montferland 15. Nunspeet
7
16. Oldebroek
6
17. Oost Gelre
8
18. Oude IJsselstreek
6
19. Putten
7
20. Voorst
12 8
21. Winterswijk
11
22. Zutphen Totaal district NOG (22)
5
16
4
20
5
5
8
14
0
4
11
4
6
22
2
15
15
15
2
2
1 175
1. Almelo
7
2. Borne
8
3. Dinkelland
6
4. Enschede
11 8
5. Haaksbergen
6
6. Hellendoorn
11
7. Hengelo 8. Hof van Twente
4
9. Losser
8
10. Oldenzaal
7
11. Rijssen-Holten
5
12. Tubbergen
6
13. Twenterand
7 8
14. Wierden Totaal district TWN (14)
8
11
2
14
0
0
9
10
0
2
2
3
6
11
4
0
10
1
1
8
0 102
Totaal Oost-Nederland
41
51
16
81
20
10
35
53
0
13
25
14
34
74
23
28
44
28
5
35
0 630
Politie Openbaar Ministerie
26
Bestuurlijke Nota Veiligheidsstrategie 2015-2018 Oost-Nederland
Bijlage 2 Indeling veiligheidsthema’s en
categorieën Kernbeleid Veiligheid gelet op de relatie met het BVH politiesysteem
1 Veilige woon- en leefomgeving
1.1. Sociale Kwaliteit
1.1.1.
Woonoverlast/Burengerucht en relatieproblemen
1.1.2.
Overlast gestoord/overspannen persoon
1.1.3.
Overlast zwervers
1.1.4. Drugsoverlast 1.1.5. 1.2. Fysieke Kwaliteit
1.2.2. 1.3. Objectieve Veiligheid/veel voorkomende criminaliteit
Overige overlast sociaal
1.2.1. Vernieling Overige overlast fysiek (vanuit woningen)
1.3.01. Diefstal/inbraak woning 1.3.02. Diefstal/inbraak box/garage/schuur/tuinhuis 1.3.03. Overige diefstal/inbraak/vermogensdelicten 1.3.04. Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen 1.3.05. Diefstal van motorvoertuigen 1.3.06. Diefstal brom-, snor-, fietsen 1.3.07. Mishandeling (fysiek geweld) 1.3.08. Bedreiging (psychisch geweld) 1.3.09. Ruzie/vechtpartij (geweld) 1.3.10. Zeden (geweld) 1.3.11. Overige criminaliteit
2 Bedrijvigheid en Veiligheid
2.1. Veilig winkelgebied 2.2. Veilige bedrijventerreinen
2.1.1. Winkeldiefstal 2.1.2.
Inbraak winkel
2.2.1.
Diefstal/inbraak in bedrijven en kantoren
2.2.2. Overvallen 2.3. Veilig uitgaan
2.3.1.
Overlast horeca
2.4. Veilige evenementen
2.4.1.
Overlast evenementen
2.4.2.
Evenementen overig
2.5. Veilig toerisme
2.5.1. Water
3 Jeugd en Veiligheid
3.1. Overlastgevende jeugd
3.1.1. Vandalisme/baldadigheid
4 Fysieke Veiligheid
4.1. Verkeersveiligheid
3.1.2.
Overlast jeugd
4.1.01. Ongevallen dodelijke afloop 4.1.02. Ongevallen letsel 4.1.03. Ongevallen materiële schade 4.1.04. Verlaten plaats ongeval 4.1.05. Parkeerproblemen en verkeersstremming 4.1.06. Snelheidsovertredingen 4.1.07. Rijden onder invloed 4.1.08. Overig wegverkeer 4.1.09. Ongevallen water 4.1.10. Varen/vliegen onder invloed 4.1.11. Overige incidenten rail-, water- en vliegverkeer
4.2. Brandveiligheid
4.2.1.
Brand (geen brandstichting)
4.2.2. Brandstichting 4.3. Milieu/externe veiligheid
5 Interne Veiligheid
4.3.1.
Incidenten externe veiligheid
4.3.2.
Incidenten m.b.t. flora en fauna
4.3.3.
Bedrijfsafval en -opslag
4.3.4.
Overige milieufeiten
5.1. Polarisatie en Radicalisering
5.1.1. Terreurdaden/-dreiging
5.2. Georganiseerde criminaliteit
5.2.1. Drugshandel 5.2.2.
5.4. Overige incidenten schending integriteit
Overige incidenten georganiseerde criminaliteit
5.4.1. Vreemdelingen 5.4.2. Discriminatie 5.4.3.
Overige fraude/overtr./onregelmatigheden bedr.
5.4.4.
Restcategorie schending integriteit
27
Bijlage 3 Overleg en afstemmingsstructuur Oost-Nederland
81 gemeenten • • • • •
Politieoverleg in 81 gemeenten Inhoud: lokale veiligheid in de gemeente (integraal veiligheidsplan) Wie : burgemeester en basisteamchef politie’ Frequentie: maatwerk per gemeente Voorbereiding: adviseur veiligheid (IVZ) gemeente en politie
27 basisteams • • • • •
Gezagsdriehoek in 27 basisteams (art: 13 Politiewet) Inhoud: samenwerking en sturing op politie in basisteam Wie: burgemeester(s), basisteamchef politie en districtsofficier Frequentie: tenminste 4 x per jaar (?) Voorbereiding: adviseurs veiligheid deelnemende gemeenten, politie en OM
5 Districten • Districtelijk Veiligheidsoverleg (DVO) in 5 districten (art : 38d/41a Politiewet) • Inhoud: samenwerking binnen politiedistrict, sturing districtsrecherche en inzet flexcapaciteit, inhoudelijke portefeuilles en samenwerking VH, RIEC, VRT, etc. • Wie: voorzitter DVO, burgemeesters in district, districtschef politie en districtsofficier • Frequentie: tenminste 6 x per jaar • Voorbereiding: ambtelijk samenwerkingsverband / secretaris DVO Beleidsdriehoek Oost NL • Beleidsdriehoek Oost NL (art: 41 Politiewet) • Inhoud: afstemming regionaal en landelijk , monitoring samenwerking eenheid, voorbespreking agenda RVO • Wie: regioburgemeester (en plaatsvervanger), regio-officier en politiechef eenheid • Frequentie: 4 tot 6 keer per jaar • Voorbereiding: adviseur regioburgemeester RVO Oost NL (5 districten) • Regionaal Veiligheidsoverleg Oost NL (RVO) (art:38d/41a Politiewet) • Inhoud: schakel tussen vijf districten (DVO’s), eenheid en land, voorbespreking agenda’s DVO, inhoudelijke portefeuilles en samenwerking VH-en, RIEC ON, VR’s, etc. • Wie: regioburgemeester (en plaatsvervanger), 5 voorzitters DVO, regio-officier, politiechef eenheid • Frequentie: 4 tot 6 keer per jaar • Voorbereiding: adviseur regioburgemeester, vijf secretarissen DVO, politie en OM Bestuurscollege Oost NL (81) • Bestuurscollege Oost NL (art: 38d/39 lid 1/41a Politiewet) • Inhoud: samenwerking binnen de eenheid, vaststellen en bespreken voortgang veiligheidsstrategie en thematische bespreking landelijke prio’s • Wie: regioburgemeester, 81 burgemeesters, regio-officier en politiechef eenheid • Frequentie: 2 x per jaar • Voorbereiding: adviseur regioburgemeester
