Beste collega’s, We weten het nu wel al allemaal: ons milieu gaat stilaan naar de … We weten het nu wel al allemaal: de mens heeft er voor het grootste deel schuld aan. We weten het nu wel al allemaal: we zouden er iets moeten aan doen… We ZOUDEN er iets moeten aan doen We ZOUDEN er iets moeten aan doen We ZOUDEN er iets moeten aan doen We ZOUDEN er iets moeten aan doen………… En als we er zelf niets WILLEN aan doen, kunnen we misschien toch de nieuwe generatie opleiden om er AUTOMATISCH iets aan te doen. Laat kinderen opgroeien met het besef dat er nog iets kan veranderen, dat HUN inbreng belangrijk is. Misschien kunnen we dan toch nog een beetje met trots zeggen: ik HEB er iets aan gedaan! Dit jaar hebben we als MOSthema ‘Energie’ gekozen. Volgend bundeltje geeft jullie een inkijk in het waarom, in de te bereiken doelstellingen en een heeeeeeeeeeeeeeeeleboel ideetjes om af en toe zelf iets aan te brengen.
MOS rapport, sept. 2007 Sportbasisschool Heusden Thema: energie Samenstelling moswerkgroep: - kinderen: 1A Robbe Nimmegeers 1B Stan Smets 2A Elise Coolens 2B Michiel Van Lyssebettens 3A Arnoud De Backer 3B Toon Van De Velde 4A Ralph Segers 4B Fabio Seminara 5A Marlies Cornelis 5B Manon De Neve 6A Nicolas Joos 6B Arno Monsecour Kleuters vinden wij te jong om hier een zinvolle inbreng te hebben. - ouders: Nick Raman Peter Roggeman - leerkrachten: Hilde Schatteman (6B) Bieke Gueylinck (4A) Lana Temmerman (kinderverzorgster) Mieke Soetaert (1PK)
Knelpunten van de school op vlak van energieverbruik: - lichten aan laten in onbevolkte klassen - deuren open laten op momenten dat het niet hoort - water uit de kraan laten stromen op een overdreven manier (sanitair lagere afdeling, tijdens speeltijd) - verwarming te hoog? Te lang aan? - pc’s aanlaten bij niet gebruik, overdag, in weekend Doelstellingen: - het energieverbruik naar beneden brengen, meterstanden (water, elektriciteit, verwarming) controleren - sensibiliseren van kinderen en volwassenen: energieverbruik: ja, energiemisbruik: neen - automatisering gedrag kinderen en leerkrachten: zuinig omgaan met energie op school Vooropgestelde periode: - schooljaar 2007/2008 - schooljaar 2008/2009 - schooljaar 2009/2010 laten we nog open. Als de doelstellingen nog niet bevredigend bereikt zijn doen we verder. Indien wel, kiezen we een ander thema. Huidige stand van zaken: • Koeling: - zonnescreens in de nieuwste klassen (verdieping) - zonnelamellen in de lagere afdeling - gordijnen in de kleuterafdeling Isolatie: - nieuw dubbel glas in alle klassen • Verlichting: - gebruik van TL-lampen • Water: - spaarknoppen op toiletten in de kleuterklassen en toiletten volwassenen - spaarkranen in toiletten kleuterafdeling • Verwarming: - ruimtes die weinig gebruikt worden (gangen) niet/weinig verwarmd - nieuwe ketel - thermostaatkranen - nieuw dubbel glas in alle klassen • Ventilatie: - nieuwe verluchtingsroosters in de lagere klassen - klapramen in de kleuterklassen en eetzaal
• Elektrische apparaten: - koffie wordt warm gehouden in thermossen
Een greep uit tal van info voor de leerkracht Energie = abstract Effecten van energie: warmte, licht, geluid, beweging. Energie: niet weg te denken uit ons leven. Zelfs slapen vraagt energie. Zonder energie geen leven. Beheersen van energie: enorme toename van levenskwaliteit en comfort (50 j. geleden: geen koelkast, vaatwas, warm water, computers…) Overconsumptie: meer energie verbruiken dan ons leefmilieu aankan. Hier tegenin gaan door kiezen voor gebruik van energie waarvan productie minder belastend is (zon, wind, water, biomassa) en door Rationeel Energieverbruik (REG). Hiervoor is gedrags- en mentaliteitswijziging nodig en vroeg begonnen is… juist!
(hier komt tabel over nadelen voor milieu van alle soorten energie)
REG: zuinig omspringen met energie zonder aan comfort in te boeten. Kan door kleine veranderingen, helemaal niet moeilijk. (Lichten uit bij verlaten van lokaal, deuren dicht bij buitengaan…) Noord-Zuidverhoudingen: Methodes die rijke landen gebruiken voor het ontginnen van grondstoffen in ontwikkelingslanden, laten sporen na op ecologisch vlak (verarming van de bodem, daling van de biodiversiteit…) en brengen vaak armoede met zich mee. Naarmate een land er economisch beter voorstaat, is er een duidelijke stijging in het energieverbruik. Rijke Noorden grote energiegebruikers, belangrijkste verantwoordelijken voor broeikaseffect. EN TOCH zullen mensen in ontwikkelingslanden het ergst te lijden hebben onder gevolgen van klimaatveranderingen (woestijnvorming, droogte, overstromingen, orkanen, andere natuurrampen). Ook in energiesector ongelijkheid in werkomstandigheden. In ontwikkelingslanden weinig of geen sociale voorzieningen, weinig of geen investering in veiligheid. Werken tegen hongerloon, levensgevaarlijke omstandigheden (mijnen…). Al een geluk dat wij in het Noorden geboren zijn…
Brainstormen, allerlei bruikbare ideetjes voor alle leeftijden
LICHT
KOELEN KOKEN
WARMTE BESPARING
VERVUILING SOORTEN ENERGIE GELUID
ENERGIE ISOLATIE WATER
MILIEUVRIENDELIJK APPARATEN VENTILATIE
- http://www.natuurlijkenergie.nl/klaslokaal/index.html gesneden koek online: werkstukken van lagere schoolkinderen dus verstaanbaar, doe de energietest op jou school (voor kinderen), fantastisch animatiefilmpje ter bewustmaking van de gevolgen van broeikaseffect. Allemaal bekijken! Ook mediatheek: hippe liedjes, foto’s, plaatjes… Links: coole energiespelletjes. Proefjes mét stappenkaarten voor kleuter en lager. Online spelletjes. - het energielied: vb ‘Natuurlijk energie’ zie bovenstaande site - ludieke filmpjes maken vb ‘Youri’, zie ‘links’ bovenstaande site - aanstellen van metermeters, zie bovenstaande site ‘de meterkast’ - aanstellen van controleurs - licht-arme dag - dikke-truien-dag - elektriciteits-arme dag - tentoonstelling van zelfgemaakte lampekappen rond spaarlamp - middagmaal: afwasploeg i.p.v. vaatwas (éénmalig, aantal klassen)
- 1 dag allemaal met ongestreken kledij naar school - enquête of interview door de kinderen (thuis of aan Delhaize): wat doen jullie om te besparen? - ludieke actie zoeken om deuren dicht te doen (bvb. Aan alle buitendeuren windklokjes hangen) - film Gore Al - bezoek windmolen - schoolfitness op verwarmingsarme dag. - pyjama-avond opgeven als licht-arme avond - Beloningssysteem opmaken als energieverbruik daalt - besparingsaffiches op de gepaste plaats - stickers maken: pc’s uit! - mascotte: Energiekje of Volti komt af en toe tips geven in klassen - Gert contacteren: mogelijkheden? - Onopvallende controleurs geregeld energiemisbruik laten vaststellen. Leerkracht krijgt rapport. Eventuele ‘bestraffing’ bij verschillende slechte rapporten, beloning bij goede. - Thermometers in verschillende ruimtes hangen: is temperatuur aanvaardbaar of niet? Verwarming aanpassen. Verwarmingsverantwoordelijke. - Energiekrantje met tips, vanuit mascotte. - Oudere klassen maken trilspel op batterijen, jongeren mogen uitproberen. - batterijen verzamelpunt. - bewustmakingsworkshops: . windenergie: ventilatoren en pluimen . zonne-energie: donkere ruimte en zaklampen, fluosterren…, lichte ruimte vol fluovoorwerpen, zonnebrillen . verwarming: betasten van koude en warme dingen . waterenergie: allerlei watermolentjes en badjes… . elektriciteit: allerlei toestellen ludiek ervaren aan/uit: senseo, radio, mixer, licht, haardroger… . verlichting: kaarsen, zaklampen, sfeerlampen met olie, lichtgevende poppen, beeldjes… . spierkracht: heffen, dragen, duwen… . energieproefjes: magneten, windmolens… (zie site) . gezamenlijk werken aan reuze energievoorwerp: reuzelampekap, wandversiering met lampjes, reuzemobile…. . Tekenwedstrijd over energie. Prijsuitreiking officieel op schoolfeest door Gert? . Verhaal : Leon en de ikkietikkietijd. Uit MOS map ‘energie’. Eenvoudig bewustmakend verhaaltje met leuke prenten. . De energiegrot (stripverhaal uit MOS map ‘energie’. . Verkenningsactiviteit : ‘energieroute’. Ga op zoek naar energiebronnen die beweging, warmte of licht veroorzaken.
. Energie aan het werk: ga op zoek naar de energiebron van een voorwerp:
(hier komt tabel over allerlei voorwerpen en de energiebron die ze gebruiken)
- MOSschakels: instellingen, verenigingen, openbare besturen en bedrijven die duidelijke inspanningen leveren om hun werking milieuvriendelijker te maken: Eeklo : Ecopower cvba: bezoek aan windturbinepark Eeklo : Stadsbos Galgenhof: demonstratiesite voor milieutechnieken Gent: IVAGO; recupereren van energie uit afvalverbranding Kruibeke: Dienst Toerisme Kruibeke: bezoek aan de watermolen Kruibeke: Figurentheater Vlinders en co vzw: rondleiding in theatercomplex dat volledig werkt op alternatieve energie Opbrakel: NV De Hoorn – VVV Brakel: bezoek aan Verrebeekmolen (windmolen) Wetteren: Van Hauwermeirsmolen vzw: bezoek aan Van Hauwermeirsmolen (watermolen) Zwalm: Vzw de Vinkemolen: bezoek aan Vinkemolen (windmolen) - Uitleenmogelijkheden: stedelijke milieudienst: ontlenen van energiekoffer
Klasoverschrijdende activiteiten
1ste trimester KL
Energielied Aanbreng mascotte Ongestreken kledijdag Dikke-truiendag
2de trimester Energielied Fitness-dag Zelfgemaakte lampenkap rond spaarlamp
3de trimester Energielied Workshops
L Energielied Aanbreng mascotte Ongestreken kledijdag Dikke-truiendag
Energielied Fitness-dag Zelfgemaakte lampenkap rond spaarlamp Pyjama-avond
Energielied Workshops
