VAN DE REDACTIE
gebleken dat we dit seizoen nog kunnen uitvaren met een stalen manchet om de mast. Er wordt nu dus hard geklust om te zorgen dat de laatste activiteiten van dit jaar toch nog kunnen doorgaan. De afgelopen week is er met name door Maarten, maar ook door vele andere helpende handen, hard gewerkt om snel een oplossing te zoeken. Hulde daarvoor!!!
Deze uitgave van het Bandje staat weer vol met terugblikken op het voorbije seizoen en met de nodige vooruitblikken op veranderingen voor het nieuwe seizoen.
Bert-Jan & Martijn P.S. Kopij voor de volgende editie ontvangen wij graag uiterlijk sinterklaasavond in ons postvak:
[email protected].
Ondanks deze uitdaging zijn we met het bestuur ook al weer aan het terugkijken op het afgelopen jaar, en kijken we vooruit naar het volgende seizoen. Ben je ook benieuwd hoe we dit jaar zullen afsluiten, en wat voor moois we volgend jaar weer kunnen verwachten? Heb je zin om weer eens gezellig bij te praten met alle andere schippers, maten en opvarenden? Zet dan vast de datum van de wintervergadering in je agenda:
VAN DE VOORZITTER
Alhoewel de pepernoten alweer in de winkel liggen en het einde van het vaarseizoen erg snel dichterbij komt, betekent dat zeker niet dat we rustig richting winter gaan: Met nog een aantal weekends en een training in het vooruitzicht lag het schip opeens stil. Een plotseling groot geworden horizontale scheur in de mast maakte verder varen helaas onverantwoord. Na eerst een optie onderzocht te hebben met een vervangende mast die ons werd aangeboden (maar die helaas niet geschikt bleek), is ondertussen
Datum: zaterdag 1 februari 2014 Locatie: Café Averechts te Utrecht Tijdstip: volgt
Eva 1
oktober 2013, jaargang 19, no. III
VAN DE MATERIAALCOMMISSARIS
Aftuigen op 2 november En dan toch echt voor de laatste keer dit seizoen het schip aftuigen en klaar maken voor de winterslaap: op 2 november zijn vele handen welkom!
Velen van jullie hebben het allicht gehoord, maar de mast van de Gudsekop heeft er de brui aan gegeven. Paul en Maarten waren zaterdag 28 september nietsvermoedend aan het zeilen over de Oudvaart bij Sneek, toen bij het strijken van de mast opviel dat de mast een wat dikke plek had en open gebarsten was. Daarop besloten we niet verder te zeilen. Bij nader inzien moesten we ergens heen en met een half gehesen zeil konden we naar de werf van Popma in Oppenhuizen komen, dat was relatief dichtbij en met ruime wind bereikbaar. Laat in de avond werd het doel bereikt, namen de gasten afscheid en werd nagedacht over het vervolg. Is het vaarseizoen voorbij? Kunnen we nog wat zeilen dit jaar? Na wat rondbellen was een tweedehands mast beschikbaar van zusterschip 'De Jonge Durk', en daar zijn we gaan kijken. De week die volgde heb ik half Friesland aan de lijn gehad en werd duidelijk dat zeilen dit jaar er misschien nog wel in zit. Momenteel buigt mastenmaker Yme van der Meer zich over de mastloze Gudsekop en proberen we het weekend van 11 en 12 oktober weer zeilend door het Friese land te varen! De opvarenden van komende activiteiten worden per email geïnformeerd over de laatste stand van zaken.
Er zijn ook weer een aantal klussen die je in de winter thuis zou kunnen doen, lakken van een en ander en blokken in de lijnolie bijvoorbeeld. Laat via de mail aan Maarten even weten welke bijdrage jij wil leveren!
[email protected]
Maarten ZWERFTRAININGSTOCHT
23 tot en met 30 augustus 2013
Als je niet wegkomt… Zaterdagochtend zijn we compleet met schipper Annemarieke, maat Eva, Baukje, Bert-Jan, Henk, Maarten en Marjon aan boord. We besluiten de noordhoek in te zwerven. Bij Terhorne het PMkanaal over en daarna door de zelfbedieningssluis de polder in, richting Sneeker Oudvaart en Zwette. Een discussie over het wegvaren van lagerwal leidt tot de eerste wijsheid van de week: “Als je niet wegkomt, dan lig je er gewoon nog”. We overnachten aan een piepkleine kade bij Easterwierum. Leeuwarden, here we come De wind (bijna NO) werkt iets
2
oktober 2013, jaargang 19, no. III
minder mee dan eerder verwacht (O), dus starten we zondagmorgen in de jaaglijn, heel luxe op een betonnen fietspad langs de Zwette. Later was het gelukkig bezeild. De routine van mast strijken en zetten neemt toe gedurende de dag. Vanaf Leeuwarden varen we met ruime wind over het Van Harinxmakanaal naar Deinum. De ‘haven’ van Deinum keuren we af; en iets voorbij Deinum vinden we een mooi slootje. Heel smal, zodat we ongeveer 200 meter achteruit bomend ‘inparkeren’. Marjon, Baukje en Maarten proberen het opblaasbootje van Baukje uit. Drie is teveel, maar met twee kan je prima ‘handpeddelen’. Baukje geeft daarna een demonstratie fierljeppen: eerst hoe je over een sloot springt, en daarna hoe je in de moddersloot landt. Jammer, dat alleen Henk dat gezien heeft! Maïté voegt zich ’s avonds bij ons.
Franeker overtuigt Maarten ons de boodschappen voor het avondeten uit te stellen tot Bolsward. Nu hebben we allemaal belang om er de vaart in te houden. Bolsward blijkt een ambitieus plan: we moeten onder 16 bruggen door en veel jagen omdat de wind minder naar Noord gaat dan verwacht. Bij Arum spreekt een vrouw ons toe vanuit haar dakraam: ”Het wordt heel smal, maar jullie kunnen er door”. Dat klopt, al hebben we aan alle kanten bandjes nodig, en nemen we en passant wat struikgewas mee. Een kwartier voordat de supermarkt sluit, komen we Bolsward binnen. De vouwfiets van Annemarieke brengt redding: Maïté racet naar de supermarkt om daar op de slag van acht uur een maaltijd te scoren. 18:21 uur Dinsdag gaan het heel relaxed door de trekvaart richting Workum. Dankzij een scherpe timing kunnen we pauzeren bij de IJsboerderij én de spoorbrug bij Workum halen. De Lange Vliet blijkt net niet bezeild, dus moeten we weer jagen. Door het hoge riet op de noordoever blijkt een prima begaanbaar paadje te lopen. Wel moeten we aan het einde uitgebreid schapenpoep van onze schoenen boenen. De pleeborstel blijkt daarvoor heel geschikt. Bij de kruising naar het Zandmeer zeilen we weer. Om 18:21 uur gaan we voor het eerst overstag! Onze multitasking
Het wordt heel smal Maarten wil naar Bolsward zodat hij daar ‘s avonds de bus naar huis kan nemen. We starten met ruime wind naar Franeker. Enkele brugwachters lijken ons ter wille (ze openen de brug, terwijl wij aanstalten maken om de mast te strijken), maar worden boos als we zonder motor en in hun ogen te langzaam passeren. Om 11:45 uur maken we de eerste gijp van deze tocht; tot nu toe hebben we alleen over bakboord gevaren! Bij
3
oktober 2013, jaargang 19, no. III
fokkenist kon tegelijk nog een boompje bijzetten (windkracht 1½ Bf. We vinden een mooi slaapplekje aan het Zandmeer en Maïté maakt verrassend lekkere broodjes vegetarische shoarma. De geur van de (knoflook) marinade was ons eerder al tegemoet gekomen. Een romantische avond volgt met muziek en gitaarspel van Baukje, Annemarieke en natuurlijk Bert-Jan. Oefenen en echt zeilen Een tocht door onbekend gebied is mooi, maar woensdag is het eindelijk tijd om echt te zeilen en te oefenen met de Gudsekop. We trainen zeilstanden, overstag gaan (nu met echte wind), gijpen op minstens drie manieren, aanleggen aan hoger en lager wal, en achtjes rondom twee tonnen, en eindigen toch nog in Woudsend. Daar ligt het behoorlijk vol, en als Eva een geschikt stukje kade voorbij ziet komen, gooit ze zonder pardon het hekanker erin. Dat komt er later met ongeveer 20 cm prut weer uit. Uiteindelijk vinden we een beter slaapplekje aan de kade in het dorp.
drager en één tussen stuur en zadel, vastgezet met een lijntje. Om een uur of elf gaan we met een zuchtje wind de Welle in, en onder de nieuwe brug door Voor Annemarieke en Eva is dit een memorabel moment, omdat ze hier 15 jaar niet konden komen. Aan het begin moet er een boompje bij. Een jacht loopt ons voorbij en iemand vraagt: “Is jullie motor stuk?” Welk antwoord past beter dan de wedervraag: “Is jullie boom stuk?” De wind zit nu in de westhoek en brengt ons gemakkelijk over de Koevorder en door de Janesloot. Daar weer een mopperende brugwachter. Op de Langweerder Wielen geeft Bert-Jan een mooie demo Man Over Boord Speciaal (voor de liefhebbers: halve wind 1½ scheepslengte boven de drenkeling langs, en schip aan hekankerlijn als een wijzer van de klok naar de drenkeling laten zwaaien). We gaan door de Noorder Oudeweg naar de Poelen en het Sneekermeer en vinden onze laatste overnachtingsplek in de Joustervaart, vlak bij de Poelen om de zwemmers te plezieren.
Is jullie boom stuk? De donderdagochtend begint nevelig en windstil, dus nemen we de tijd. Sanitair is op loopafstand, maar de waterkraan is wat verder weg. De vouwfiets van Annemarieke brengt andermaal uitkomst. Twee bussen water kan je er goed mee halen, één op de
Spelen met de bijboot Vrijdag is eerste dag met wat wolken. Er dreigt zelfs even regen; de zeilpakken blijven echter in de tas. We oefenen manoeuvres en kruisen twee keer de Gudsekop op van Poelen naar de Dolte. Daarbij wordt de sterkte van de zuidoever enkele keren getest. Het waait
4
oktober 2013, jaargang 19, no. III
inmiddels voldoende om Baukje in haar opblaasboot te lanceren. Ondersteboven en rechtop scheert het bootje achter de Gudsekop aan. En Baukje? Die laat niet los!
aantrekkelijk was. Harrie en ik hadden stevig ingeslagen en gelukkig waren de voorraadbakken van de Gudsekop ook nog rijk gevuld. Toen de buren nog met iets van 40 toetjes aankwamen kon het beginnen!
We leveren het schip af in Goïngarijp vanwege de skûtsje wedstrijden de volgende dagen. Rest ons het opruimen en soppen. We hebben een mooie en leerzame week gehad.
Na een onrustige, klotsende nacht, was iedereen vroeg uit de veren. Het waaide stevig en de wind trok steeds verder aan. Twee reven in het grootzeil en één rif in de fok. De wind trok aan tot een hele dikke 5. Peter arriveerde en we vertrokken. Het werkte! Het voordek onder de bezielende leiding van Peter, Jan die de hele dag twee (wisselende) zonen begeleidde bij de fok bediening en Ruud in de bollestal met steeds een andere zoon aan het roer. De grootschoot was net iets “te” voor het grut, verder konden ze alles aan. Rond stuiven over de Terkaplester Poelen. Lunchen aan een sappig weitje waar ook gevoetbald en gevliegerd kon worden. Dat was echter niet de bedoeling! De mannen wilden zeilen. Bruggetjes, bomen, jagen, alles bleken de mannetjes te kunnen én te willen. Wat een enthousiasme, wat een inzet, wat een feest! Eten koken, afwassen en doodmoe naar bed! Ook de vaders lagen bijtijds op één oor. Het was ook voor hun doodvermoeiend.
Marjon Olijdam VADER-ZOON-ZEILEN Midden in de winter bedachten een aantal vaders uit Wijk bij Duurstede om in het weekend van 29 en 30 juni te gaan zeilen op de Gudsekop met hun zonen in de leeftijd van 9 tot 12 jaar. Die zonen zitten "toevallig" allemaal op zeilles: Optimist, Splash, Laser Pico en Zeff. Het was een experiment. Hoe zou het zijn om met 5 volwassenen en 6 kinderen te zeilen op de Gudsekop? Alhoewel ik zelf de initiator van dit plan was, had ik ook wel zo mijn bedenkingen. Wat kunnen die guppy's op de Gudsekop, zeker als het ook nog stevig waait? Vrijdag, vroeg in de avond was iedereen aanwezig, behalve Peter, die bedacht, dat nog één nachtje thuis slapen misschien wel
Zondag weer zo’n geweldige dag met alles erop en eraan. Bijtijds in
5
oktober 2013, jaargang 19, no. III
Akkrum. Zes kinderen (en hun vaders) wild enthousiast voor het zeilen op de Gudsekop. Volgend jaar doen we dit weer! Over een jaar of zes zijn de eersten klaar om te gaan maten en hopen de vaders dat ze nog mee mogen………
de schuit ..... waar belicht door een voetlicht een zangeres gekleed in een witte tooi als een soort goede fee, of rots in de branding, het publiek toezong met traditionele en aan de klucht toegewijde liederen. In deze setting heeft ons scheepje, de Gudsekop, gedurende vijf voorstellingen de rol van het skûtsje in het waterkommetje mogen spelen. Het schip lag gedurende het eerste deel van de voorstelling met het roefje schuin naar het publiek toe afgemeerd. Tijdens de pauze moest het schip plaatsmaken voor een ponton. De bemanningen van de Gudsekopweekenden van begin juni hebben de voorstelling vanaf de tribune mogen meemaken. Het publiek werd voorzien van fleece-dekens tegen de kou.
Ruud GUDSEKOP ALS DECORSTUK
Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van het SKS skûtsje van Sneek, de Sneker Pan, is er in mei en juni een groots open luchttoneelstuk opgevoerd dat verhaalt over de rijke geschiedenis van het schip. In een twee uur durende klucht heeft het publiek op de tribune die plaats bood aan honderden mensen, kunnen genieten van vele amateurspelers in authentieke kleding. Dit tegen een achtergrond van het leven in de eerste helft van de vorige eeuw. In een kleine uitstulping van het Sneker Meer, de doorgang naar een kanogebied dat afgesloten wordt met een voetgangersbrug, lagen een grote praam en een skûtsje. Tegenover het waterkommetje was het hoofdtoneel, waar het dek van de Sneker Pan vakkundig was nagebouwd, compleet met een echte mast, giek, opbouw van de roef en verstaging. Achter het hoofdtoneel de tribune, een gevaarte dat aan de achterkant wel tien meter hoog was. Op het meer
Het verhaal ging over een arme, hard werkende schipper en een
6
oktober 2013, jaargang 19, no. III
geldschieter die het scheepje 'de drie Gebroeders' financierde onder voorwaarde dat de schipper met zijn dochter zou trouwen. Zoals met zovele huwelijken in die tijd het geval was, kon het samen slapen in de durk van schipper en vrouw niet zonder gevolgen blijven; de schijnwerpers richtten zich op de roef van de Gudsekop en ja hoor, daar kwam één klein kind uit het roefje, en nog één, en nog één..... Grote hilariteit toen uiteindelijk wel tien kinderen uit de 'baarmoeder' ontsproten waren. De kinderen hadden anderhalf uur in het ruim gezeten!
de revue passeerde, compleet met een brommobiel uit de fifties dat luidruchtig over de voetgangersbrug kwam rijden. Heel kunstig was het SKS skûtsjesilen uitgebeeld met een groot aantal op afstand bestuurbare miniatuurschuitjes die vanaf de brug door een even groot aantal puberjongens bediend werden. Ieder SKS scheepje uit het echte SKS was vertegenwoordigd met natuurlijk een hoofdrol voor de Sneker Pan, want zo is het skûtsje 'de drie gebroeders' later gaan heten. Het verhaal, en daarmee de voorstelling, eindigde met het voorbijvaren van de echte Sneker Pan, fraai verlicht in het donker op het Sneker Meer, bijna geruisloos. Dan gaat er wel een golf van emotie door je platbodemzeilershart! Het was helemaal 'des Gudsekops' dat deze ervaring in drie activiteiten van de Gudsekop geïntegreerd was en dit is ook (op een enkeling na) zo ervaren door de leden van de drie ploegen die het schip hebben uitgeleend aan het Pan-theater.
In het vervolg van het verhaal werd een aantal tijdperioden uit de twintigste eeuw behandeld, waarbij onder andere een rock 'n' roll feest
Bert-Jan
Colofon Bandje d'r Tussen is een uitgave van Stichting de Gudsekop. Redactie: Bert-Jan & Martijn Wil je informatie over deze uitgave of wil je kopij insturen? Stuur dan een e-mail naar:
[email protected] Adreswijziging? Stuur dan een e-mail naar:
[email protected] Word donateur van de Gudsekop! Girorekening 8083560, Stichting de Gudsekop te Den Haag o.v.v. Donateur. Het laatste nieuws en vaarschema zijn beschikbaar op onze webstek: https://www.gudsekop.nl
7