Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State Hoorzitting d.d. 17 maart 2010 10:00 uur Procedurenummer 200809115/1/R1 Beroep tegen goedkeuringsbesluit Bestemmingsplan ‘Bedrijvenpark Baanstee-Noord’. PLEITAANTEKENINGEN Stichting Baanstee Noord NEE! Stichting Behoud Waterland, mevrouw H.N. Kolkmanvan Staveren, Lucy Ulrich namens de Stichting Able en M.J. Leek namens Irene Hoeve Bijgestaan door mr. Anna H. Jonkhoff, advocaat Spuistraat 10 advocaten te Amsterdam
Geacht college, 1. De Stichting Baanstee-Noord NEE! heeft ten doel het noordelijk gedeelte van de Purmer begrensd door de Ringvaart en de N244 te behouden als agrarisch en/of recreatief groengebied. De Stichting Behoud Waterland heeft ten doel het behoud en herstel van de functies van het natuurlijk milieu en het landelijk karakter van (de regio) Waterland alsmede het bevorderen van een zo gunstig mogelijk leefklimaat. Mevrouw Kolkman woont op de Purmerringdijk en kijkt uit over het plangebied. De Stichting Able exploiteert een hotel aan de rand van het plangebied waarvan de Irene Hoeve eigenaar is.
2. Voor het betreffende gebied heeft de Provincie het bestemmingsplan Bedrijvenpark Baanstee Noord voor Fase 1 goedgekeurd. Hoewel appellanten verheugd waren dat geen goedkeuring is verleend aan Fase 2 en Fase 3, gaat het appellanten nog steeds zeer aan het hart dat nog steeds een groot deel – 66 hectare - van deze mooie groene open polder straks mogelijk volgebouwd wordt met bedrijven. Het gaat om het laatste stukje van de Purmerpolder waar prachtig het contrast is waar te nemen tussen de zeer laag gelegen Purmerpolder, de hoge ringdijk en ringvaart en het aan de andere kant van de ringvaart minder laag gelegen veenweidegebied van het voormalige eiland de Zeevang. De ringvaart maakt er een paar mooie bochten en het plangebied herbergt een aantal fraaie stolpboerderijen. Het gebied wordt, zeker in het voorjaar, bevolkt door grote aantallen weidevogels en er nestelen en leven beschermde diersoorten als steenuil, torenvalk, meervleermuis, bittervoorn, kroeskarper en rugstreeppad.
3. Appellanten zijn kort gezegd van oordeel dat ten eerste de nut en noodzaak voor het bedrijventerrein niet is aangetoond, dat ten tweede de fasering van de inrichting niet geoptimaliseerd is, dat met de natuur niet voldoende rekening is gehouden, dat er geluidsoverlast is te verwachten voor omwonenden, dat het onderzoek naar de luchtkwaliteit veel tekortkomingen kent, dat ook met fase 1 een te grote belasting op de N244 is te verwachten en dat in het bodem- en waterplan geen rekening is gehouden met de fasering. Appellanten handhaven deze gronden onverkort en verwijzen u naar het beroepschrift van 23 december 2008 en de nadere stukken van 4 maart jl. Ter aanvulling hierop en als reactie op het verweer van provincie en gemeente en het beroepschrift van de gemeente Purmerend breng ik het volgende naar voren.
Nut en noodzaak voor bedrijventerrein ontbreekt 4. Appellanten betwijfelen of er wel behoefte is een bedrijventerrein van 40 hectare (netto = 66 hectare bruto). Zij vrezen leegstand. De provincie stelt in het bestreden besluit dat er wel een behoefte is voor 40 hectare regionaal bedrijventerrein maar zonder een duidelijk onderzoek te overleggen waar dat uit blijkt. Dit terwijl de Commissie m.e.r. juist aanraadde in haar advies om voor de verdere besluitvorming een inventarisatie te maken van bedrijven elders binnen de regio die uitplaatsing behoeven en die tegelijkertijd voldoen aan de gestelde eisen voor bedrijfsvestiging op de Baanstee-Noord, waarbij ook een inventarisatie voor de aankomende vijf jaar gemaakt diende te worden (zie paragraaf 2.2.1 Advies Commissie m.e.r.). Deze behoefte-inventarisatie van regionale bedrijven heeft niet plaatsgevonden. In het nadere stuk van de gemeente Purmerend ‘Discussiepaper werklocaties Waterland’ van de Stec Groep B.V. van oktober 2008, heeft dit concrete onderzoek ook niet plaatsgevonden. In het Plabeka onderzoek waar dit discussie-stuk op is gebaseerd hebben bedrijven alleen aangegeven wat hun behoefte is, er is met andere woorden geen rekening gehouden met bedrijfsruimte die door een mogelijke verhuizing van behoeftige bedrijven, vrijkomt en opgevuld kan worden door andere bedrijven. Opvallend aan dit discussie-stuk is de conclusie dat er een beduidend lagere behoefte aan bedrijfsterreinen is dan de behoefteraming genoemd in het Streekplan:
2
‘Per saldo betekent dit een vraag van minimaal zo’n 115 tot maximaal zo’n 130 ha netto in Waterland tot en met 2030. Deze raming ligt aanzienlijk lager dan de raming uit het Streekplan Noord-Holland-Zuid, die ook gebruikt is voor het bestemmingsplan van Baanstee-Noord en in de rapportage Nieuw Elan (…)(zie pagina 9 van de paper ‘Discussiepaper werklocaties Waterland’ van de Stec Groep B.V. van oktober 2008)
Dat er geen uitgeefbare bedrijfsruimten meer beschikbaar zouden zijn volgens dit discussiestuk kunnen appellanten niet volgen, op vele bedrijfsterreinen in Waterland – zoals Baanstee-west, Baanstee-noord en De Koog - staan vele stukken grond te huur of te koop. Het ontbreken van het concrete onderzoek wat de Commissie m.e.r. aanbeveelt en het feit dat het bestreden besluit met name leunt voor wat betreft de behoefteberaming voor een regionaal bedrijventerrein op achterhaalde, te rooskleurige gegevens uit het Streekplan, maakt volgens appellanten, dat het bestreden besluit niet zorgvuldig tot stand is gekomen.
5. De provincie stelt dat de lokale behoefte aan bedrijfsplaatsen niet van groot belang is geweest bij de goedkeuring voor deze fase. Appellanten betwijfelen dit. Het onderzoek naar de lokale behoefte van de gemeente uit 2004 is namelijk het enige bewijs waar op het moment van het nemen van het besluit toen een directe behoefte van 33 hectare bedrijventerrein, uit bleek. Fase 1 is volgens de toelichting van het bestemmingsplan gebaseerd op de directe behoefte. Deze behoefte aan 33 hectare blijkt achterhaald. Met tussenkomst van de rechter hebben appellanten een deel van deze lijst waarop bedrijven van 1999 tot 2007 hun belangstelling voor een plaats op het bedrijventerrein aan de gemeente Purmerend hebben geuit, ontvangen. Als nader stuk heb ik u deze gedateerde lijst en de analyse van appellanten naar aanleiding van deze lijst opgestuurd. Uit het onderzoek van appellanten blijkt dat van de nu bekende veel bedrijven verhuisd zijn, failliet zijn gegaan, overgenomen zijn, niet voldoen aan de eisen voor het bedrijventerrein, speculanten zijn etc, in ieder geval geen behoefte (meer) hebben aan een plek op het bedrijventerrein Baanstee Noord. De lijst dateert uit een periode van 1999 tot 2007, het is dus een zeer gedateerde lijst, waardoor het maar zeer de vraag is of van de overgebleven geheime 28 hectare bedrijven er echt nog wel behoefte bestaat. Er is geen actualisatie van dit onderzoek overlegd. Het verzoek van de gemeente van afgelopen jaar aan de bedrijven op deze lijst, om openbaarmaking van de hun naam kan daar niet toe dienen, aangezien de ge3
meente niet aan de bedrijven gevraagd heeft of ze nog behoefte hadden aan een plek op het bedrijventerrein Baanstee Noord. Het is aldus ook niet duidelijk of er een lokale behoefte aan een bedrijventerrein bestaat. Appellanten blijven aldus net als de Commissie m.e.r. van oordeel dat er meer onderzoek noodzakelijk is om er zeker van te zijn dat leegstand wordt voorkomen. In dit onderzoek moeten onderwerpen als werkgelegenheid, vergrijzing, economische situatie, behoefte aan arbeidsplaatsen en zuiniger ruimtegebruik worden meegenomen. De behoefte aan dit bedrijventerrein is niet goed onderbouwd, er is geen sprake van een goede ruimtelijke ordening.
Inrichting plangebied niet geoptimaliseerd 6. De Commissie m.e.r. stelde in haar advies dat voor alle fases, nadrukkelijk ook voor fase 1 de inrichting van het plangebied suboptimaal is: ‘Zoals in de aanvulling op het MER aangegeven, worden al in fase 1 een aantal delen van de noordelijke helft van het plangebied gerealiseerd. Het baggerdepot en de rest van fase 1 kunnen daarbij niet als een afgerond geheel beschouwd worden.
•
De Commissie adviseert ten behoeve van de verdere besluitvorming de fasering van de inrichting van het plangebied verder te optimaliseren’.
Dit advies is niet uitgevoerd waardoor het bestreden besluit niet zorgvuldig tot stand is gekomen.
Natuur 7. Met name is de inpassingzone die ook voor een deel in fase 1 ligt, vanuit ecologische principes niet verder uitgewerkt. Noch de uitleg over deze blauwgroene strook op pagina 20 van het bestemmingsplan, noch de minimale uitleg over de landschappelijke inpassing op pagina 43 kan hiertoe dienen. De Commissie m.e.r. adviseerde in het advies dat een veel verdergaande uitwerking noodzakelijk was ten behoeve van verdere besluitvorming, zie pagina 4 van dit advies. Appellanten kunnen dit niet anders lezen dan bij het opstellen van het bestemmingsplan. De gemeente Purmerend geeft echter op pagina 30 van het bestemmingplan aan dat dit later uitgewerkt kan worden, hiermee gaat deze voorbij aan het advies van de Commissie m.e.r. Bij de uitwerking moest van de Commissie m.e.r. gebruik gemaakt worden van geactualiseerde ecologische inventarisatiegegevens, benodig-
4
de habitatkenmerken en minimumarealen. Ook de bijdrage van het baggerdepot moest hierbij betrokken worden en het minimale oppervlak voor de verschillende populaties in de inpassingszone moest expliciet gemaakt worden. Dit is niet gebeurd. Alleen voor de kerkuil en steenuil wordt in het besluit bij de ontheffing voor de Bittervoorn van de verboden van de Flora en faunawet, gesteld dat in de betreffende groenstrook wellicht een aantal hectares voor deze vogels wordt gereserveerd. Zeker is het niet en waar dat is en hoe dat verder is uitgewerkt voor de andere diersoorten waar de Commissie m.e.r. op wijst, is niet verder uitgewerkt of vastgelegd.
Luchtkwaliteit 8. De deskundige van appellanten, de heer Ir. Korevaar van EW-Advies, had te weinig tijd om voor de tien dagen termijn voor het indienen van stukken schriftelijk op de Reactie van bureau Oranjewoud die ik op 25 februari jl. ontving, schriftelijk te reageren. Ir. Korevaar meldde mij per e-mail dat de reactie van bureau Oranjewoud nog op een aantal punten vragen open laat, met name met betrekking tot de verkeersgegevens (zie pagina 5 e.v. van de Reactie van bureau Oranjewoud). Ten eerste valt het hem op dat de gegevens uit het nieuwe verkeersmodel lager uitvallen dan de tellingen. Dit lijkt hem in tegenspraak met het beginsel dat je voor berekeningen uitgaat van het meest ongunstige scenario (zie onder punt 1, tabel op pagina 6). Ten tweede blijft Ir Korevaar van oordeel dat de percentages vrachtverkeer op de Edisonweg aan de lage kant zijn. Uit de saneringstool (versie 3.1), een monitoringsinstrument van het Ministerie van VROM, wordt voor de N244 nabij de A7 percentages van ruim 8% en 3% gehanteerd voor het middelzwaar en zwaar vrachtverkeer. Ook de provinciale verkeerscijfers gaan uit van een dergelijk percentage. Deze gegevens zijn door de gemeente ingevoerd. Dit is aanzienlijk hoger dan de percentages uit het nieuwe verkeersmodel (zie onder punt 2, pagina 6 van de Reactie van bureau Oranjewoud). Ten derde zet de heer Korevaar grote vraagtekens bij de motivering van Oranjewoud waarom er plotseling van 5000 vervoersbewegingen minder uit wordt gegaan (zie onder punt 3, pagina 6 Reactie van bureau Oranjewoud). Het verweer dat gerekend wordt met 5000 minder voertuigen, is dat in de nieuwe berekening rekening wordt gehouden met de beperkte capaciteit van het verkeersnetwerk. In de nieuwe prognose
5
trekt Baanstee Noord bijna 11.000 in plaats van 16.000 motorvoertuigen. Het lijkt Ir. Korevaar niet dat door een beperkte verkeerscapaciteit opeens 1/3 van de werknemers niet meer de auto nemen. Daarbij geldt dat vrachtverkeer zich hier zeker niet door laat beïnvloeden. Ook ontbreekt het volgens Korevaar aan alternatieven, bijvoorbeeld goed OV. Derhalve had gebruik gemaakt moeten worden van de arbeidsplaatsennorm zoals eerst ook is gedaan. Verder zal door de verbreding van de N244 de capaciteit toenemen. Doordat er uitgegaan is van verkeerde verkeersgegevens is het besluit niet zorgvuldig tot stand gekomen.
Verbreding N244 9. Appellanten blijven van oordeel dat er geen concreet zicht op spoedige realisatie van de verbreding van de N244 is. Er moet nog een inpassingsplan met een MER hiervoor opgesteld worden. Ook uit een interview met gedeputeerde Bond blijkt dat de verbreding van de N244 pas plaatsvindt na de aanleg van de tweede Coentunnel in 2020 (zie krantenartikel, nader stuk). Met de huidige N244 zijn wel problemen met de afwikkeling van het verkeer te verwachten.
Conclusie Appellanten blijven van oordeel dat het met name omdat het advies van de Commissie m.e.r. op verschillende punten, zoals met betrekking tot de nut en noodzaak van het bedrijventerrein, de inrichting van het plangebied, de natuur niet is opgevolgd, het goedkeuringsbesluit niet zorgvuldig tot stand is gekomen. Met name blijkt niet op de onderliggende rapporten dat de nut en noodzaak voor een bedrijventerrein is aangetoond. Het vernielen van een prachtig groen uniek open polderlandschap met weidevogels en andere dieren, is volgens appellanten een zeer groot offer, wanneer dit moet verdwijnen voor een bedrijventerrein dat leeg zal staan. Namens appellanten verzoek ik u dan ook: •
de beroepen gegrond te verklaren,
•
het goedkeuringsbesluit te vernietigen en
•
verweerder te veroordelen in de proceskosten. 6
