Bergpassen Fietsen, Zwitserland

Praktische informatie bij het artikel ‘Stijgend naar Zwitserse Passhöhen, fietsen langs Heidi, James Bond & Wilhelm Tell’, in Op Pad 4-2009, p. 24 – 32.

Bergpassen Fietsen, Zwitserland

Tekst & foto: Jan Mark Moquette

Fietsen in de bergen Fietsen in Zwitserland De tocht van dag tot dag Overnachten Beste tijd Postauto Georganiseerd Uitrusting Kaarten en gidsen Er naar toe Eten & drinken Valuta Websites

De feiten Het gebied: Zuidoost Zwitserland, kantons Bern, Wallis, Uri, Ticino, Graubünden, St. Gallen, Glarus. De tocht: 7-daagse fietstocht over zes bergpassen – Grimsel-, Furka-, Gotthard-, Bernardino-, Kunkels- en Klausenpas. Overnachten in (berg)hotels. Zwaarte & moeilijkheidsgraad: Speciaal voor liefhebbers van bergpassen. Klims van 1600 meter of meer en enkele dagafstanden boven 100 kilometer. Navigatie: Perfect gemarkeerd met rode fietsbordjes. Je maakt gebruik van het netwerk van Zwitserse nationale en regionale fietsroutes die op elkaar aansluiten.

Fietsen in de bergen Fietsers die niet houden van klimmen hebben weinig te zoeken in Zwitserland. Voor deze groep toch nog dit: tegen een helling op fietsen is theoretisch niet zwaarder dan fietsen in de Hollandse vlakte, maar je moet niet te snel willen. Hou je eigen tempo aan, dan duurt het even voor je boven bent maar je komt er wel. Verschil is wel dat als je even stopt met trappen je fiets ook meteen ophoudt met rollen. Gevolg: je valt om. Lekker uitrollen is er dus niet bij. Problemen ontstaan als de helling dusdanig steil wordt, dat je boven je macht moet trappen om voldoende snelheid te houden. De bagage beperken helpt en een eerste etappe door wat vlakker landschap is een pré (wij deden dat niet). Voordeel van een helling is dat je naar beneden in feite constant je fiets laat uitrollen. Bij niet al te steile hellingen kan dit zonder remmen. Bij steile hellingen komt de rem in het spel. Rem goed af voor een bocht zodat je zonder te remmen met de juiste snelheid door de bocht rolt. Buitenste pedaal naar beneden en daarop krachtig drukken. Kijk naar het punt waar je naartoe wilt gaan, dan gaat het soepel. Op de rechte stukken snelheid maken en de velgen laten afkoelen. Een kind kan de was doen.

Fietsen in Zwitserland Moeilijk? Afgezien van het klimmen en dalen niet. De Zwitsers hebben een perfect fietsroutsenetwerk aangelegd, zie www.veloland.ch. Het netwerk bestaat uit 9 nationale routes en een groot aantal regionale routes. Het door ons gereden rondje is een combinatie van veel nationale routes: Aare-Route (8), de Rhône-Route (1), de Rhein-Route Pagina

Zwitserland


Beste tijd: Juni t/m september. Er naar toe: In de nachttrein (City Night Line) naar Basel kan de fiets mee (prijs variabel, reken op € 270,- p. p., reistijd 10,5 uur), lokaal verder per trein naar Meiringen of Luzern. Kijk op www.citynightline.nl.

Pagina

(2), de Nord-Süd-Route (3), de Alpen-Panorama-Route (4), de Graubunden-Route (6) en de Seen-Route(9). Bij iedere route hoort een routegids, maar ook zonder de routegids zijn de routes prima te volgen door simpel de rode bordjes met fiets en het juiste nummer te volgen. Op knooppunten met andere routes staat meestal een overzichtskaart met alle routes. De fietsroutes mijden waar mogelijk tunnels en drukke wegen. Op dag 5, over de Kunkelspass, weken wij af van de Nationale Routes en namen we de lokale mountainbikeroute Graubünden Bike (90).

De tocht van dag tot dag Wij hebben de dagetappes vooraf gepland en de overnachtingen vooraf geboekt. Voor geoefende fietsers is onze planning te doen, al bevat dag 1 erg veel klimwerk en is dag 4 aan de lange kant. Dag 1 Meiringen (694 m) – Grimselpass (2165 m) – Oberaarsee (2350 m). Fietsroute 8. Afstand: 37 kilometer. Wij reisden met de City Night Line vanuit Amsterdam naar Basel en gingen per trein verder via Interlaken naar Meiringen waar we rond 11 uur aankwamen. Totaal klim je vervolgens bijna 1800 meter (tussen Meiringen en Innertkirchen daal je ca. 100 meter af) en dat is erg veel voor een eerste etappe. Highlights onderweg: de Aareschlucht bij Innertkirchen en de steilste kabeltrein ter wereld bij Handeck. Dag 2 Oberaarrsee (2350 m) – Grimselpass (2165 m) – Gletsch (1759 m) – Furkapass (2436 m) – Hospenthal (1500 m) – Gotthardpass (2091 m). Fietsroute 8, 1, 3. Afstand: 49 km. De afdaling vanaf de Grimselpass naar Gletsch is kort. Tijdens de klim naar de Furkapass kom je langs Hotel Belvedere bij de Rhônegletsjer waar zich ook de ingang (en souvenirwinkel) van de ijsgrot in de gletsjer bevindt. Op de Furka pashoogte is niet veel te doen. De afdaling naar Hospental is schitterend en vormde ooit het decor tijdens een achtervolgingsscene in de beroemde James Bond ‘Goldfinger’. De klim vanuit Hospental naar de Gotthardpass is mooi maar niet erg spectaculair. Vanaf de grens met kanton Tessin volgt de fietsroute de oude pasweg, met klinkers. Dag 3 Gotthardtpass (2091 m), Bellinzona (229 m), Soazza (620). Fietsroute 3, 6. Afstand: 105 km. Lange dagafstand, maar je gaat voornamelijk naar beneden. Je daalt af over de oude pasweg Tremola met meer dan veertig haarspeldbochten en bijna geheel verhard met oude klinkers. Het snellere verkeer rijdt over de nieuwe pasweg, dus daar heb je geen last van. Vanaf Airolo gaat het langzaam naar beneden door het Tessiner Leventina dal tot Bellinzona. Langs mooie dorpen zoals Chironico. Vanaf Bellinzona pak je route 6 richting San Bernardino. Tot Soazza stijg je weer zo’n 400 meter. Dag 4 Soazza (620), Passo del San Bernardino (2066 m), Rhäzuns (648 m), Feldis (1470 m, met kabelbaan). Fietsroute 6. Afstand: 95 km. Dit is een vrij zware dag omdat je én veel stijgt én de afstand groot is. Vanaf Soazza begint de weg flink te klimmen over de oude pasweg. Snelverkeer pakt de autoweg, deels op pilaren gebouwd, die je zo nu en dan kruist. Bij skioord San Bernardino duikt de autoweg in de tunnel en klim je verder langs haarspelden naar de fraaie pashoogte. De afdaling vanaf het oude Ospizio (geen overnachting m,ogelijk) is tot Hinterrhein steil, vervolgens daal je langzaam af naar Thusis. Bij de Rofla Schlucht en de Via Mala gaat het steiler naar beneden. Wij reden verder naar Rhäzuns en pakten de kabelbaan naar Feldis. Dag 5 Rhäzuns (648 m), Kunkelspass (1357 m), Walenstadt (427 m). Lokale mountainbikeroute 90 + Fietsroute 2,9. Afstand: 58 km. Deze steile variant waren oorspronkelijk niet van plan en kan vermeden worden door

Pagina

Zwitserland


Pagina

de officiële fietsroute langs Chur te blijven volgen. Wie zin heeft in de zeer steile klim wordt beloond met een lange afdaling door het mooie Tamina-dal over een smal weggetje. Vanaf Bad Ragaz weer op een nationale route naar Walenstadt. Je kunt Liechtenstein zien liggen. Dag 6 Walenstadt (427 m), Klausenpass (1952 m). Fietsroute 9, 4. Afstand 77 km. Vanaf Walenstadt volg je de zuidkant van de Walensee en je gaat zuidwaarts door het vrij volle en drukke dal langs Glarus. Je maakt tot Linthal nauwelijks hoogte, maar dan begint de klim naar de Klausenpass. Eerst klim je naar de hoogvlakte Urnerboden waar je ongetwijfeld veel koeien tegenkomt. Vervolgens begint de tweede en laatste klim naar de pashoogte. Het is dan nog eventjes afdalen naar het karateristieke Hotel Klasen Passhöhe. Alternatief: je kunt vanaf Glarus ook de regionale Suworow-Route (83) over de Pragelpass (1515 m) nemen richting Luzern. Deze schijnt de moeite waard te zijn, gaat uiteraard niet langs ons hotel.

Dag 7 Klausenpass (1952 m), Brunnen (435 m), Luzern (435 m, met trein vanwege regen). Fietsroute 4,3. Afstand tot Brunnen: 39 km. Vanaf het hotel volgt een lange afdaling naar Altdorf in het hart van Zwitserland. In Bürglen loont het de moeite om de (Nederlandstalige) diashow te bekijken over Wilhelm Tell, deze legende (appel op hoofd, je weet wel) speelt zich hier af. Zo leer je iets meer over het ontstaan van de Zwitserse staat. Vanaf Altdorf kun je de route vervolgen naar Luzern die o.a. de beroemde Axenstrasse langs de Urner See volgt. Vanwege slecht weer pakten wij in Brunnen de trein naar Luzern. Overnachten Wij hebben geprobeerd de dagetappes zo in te delen dat we zoveel mogelijk bovenop een bergpas konden overnachten. Dat is gelukt op de Grimsel-, de Gotthard en de Klausenpass. Onze overnachtingen: Nacht 1: Berghaus Oberaar (2338 m), een bergpension met berghut-sfeer aan het einde van het doodlopende weggetje (6 km) vanaf de Grimselpass naar de Oberaarsee. Er komen veel bergsporters, weinig fietsers. Een aanrader vanwege de ligging. Andere mogelijkheden o.a.: Hotel Hospiz iets voor de pas in het meer en Hotel Grimselblick op de Grimselpass. Zie: www.grimselwelt.ch of www.grimselpass.ch. Nacht 2: Ospizio San Gottardo op de Gotthardpass, (091 869 12 35) of www.gotthard-hospiz.ch. Sfeervolle kamers. Nacht 3: Hotel Al Cacciatore, Soazza, +41 (0)91 831 18 20 of www.hotel-cacciatore.com. Sfeervol en rustig maar duur hotel (CHF 250 2-p kamer) met uitmuntend restaurant (maar je kunt ook pizza eten in het dorp). Goedkoper overnachten kan in en rondom Bellinzona of hoger in Mesocco of San Bernardino. Nacht 4: Hotel Mira Tödi, +41 (0)81 630 10 80, www.miratoedi.ch. Dit hotel ligt in het vriendelijke en kleinschalige wintersportdorpje Feldis met schitterend uitzicht over het dal. Het ligt niet op de fietsroute maar is bereikbaar met de kabelbaan (+41 (0)81 641 13 88) vanaf Rhäzüns (ja, fietsen kunnen mee). Pas op: de nationale fietsroute 6 loopt niet door Rhäzüns maar aan de overkant van de rivier. Ga op tijd aan de goede kant van de rivier fietsen, bij de brug voor Rothenbrunnen (wij deden dat dus niet). Nacht 5: Hotel Restaurant Seehof, Walenstadt, +41(0)81 735 12 45 of www.seehofwalenstadt.ch. Dit vrij grote toeristenhotel ligt even buiten Walenstadt met uitzicht over de Walensee. Nacht 6: Hotel Klausenpasshöhe, +41 (0)41 879 11 64, www.klausenpasshoehe.ch. Dit hotel is begin vorige eeuw gebouwd, een eindje onder de Klausenpass. Het houten gebouw is scheef gezakt wat inmiddels door kabels tegen wordt gegaan. De kamers zijn sfeervol. Door de scheefstand word je zeeziek in het trappenhuis. Pagina

Zwitserland


Pagina

Beste tijd Je kunt deze tocht doen vanaf juni t.m. september. Wij fietsten de tweede week van september met goed weer maar eind september lag er in 2008 al verse sneeuw.

Postauto Wij hebben hem niet gebruikt maar de gele Postbus, symbool van Zwitserland, rijdt op vrijwel onze complete route. Mocht je niet meer omhoog komen of is het weer te slecht, dan is er meestal de mogelijkheid om de bus te pakken. Veel postbussen hebben een fietsenrek aan de achterkant. www.postauto.ch.

Georganiseerd O.a. Cycletours heeft individuele reizen over Zwitserse bergpassen langs hotels in het programma, zie www.cycletours.nl.

Uitrusting Kijk op de paklijsten op www.oppad.nl. Zorg in ieder geval voor extra remblokken. Ze slijten snel als je moet afdalen in de regen. En zorg, ook in de zomer, voor warme kleding in de afdaling. Lange broek, muts, handschoenen etc. Uiteraard: een helm.

Kaarten en gidsen Gidsen Zwitserland heeft 9 nationale fietsroutes waarvan voor elke route een fietsgids is gemaakt. Op zijn Zwiters, dus topografische kaarten met schaal 1:50.000 hoogtegrafieken, mogelijkheden openbaar vervoer, stijgingen, dalingen etc. Meer dan genoeg om deze, zeer goed bewegwijzerde routes, mee te kunnen volgen. Veloland Schweiz, deel 1 t.m. 9, € 18,95 per deel, uitgever Werd Verlag. ANWB Goud Graubünden/Tessin, € 18,90. Zwitserland Capitool, € 23,90, Van Reemst. Kaarten Al deze route staan ook op 1 mooie fietskaart van Kümmerly & Frey. Hier staan tevens ook nog vele regionale routes op ingetekend. De schaal is 1:300.000, maar door de goede bewegwijzering kun je je hier maanden al fietsend mee vermaken in Zwitserland. Hellingen worden met 1, 2 of 3 pijlen weergegeven. Kaart kost € 17,50. Wil je echt het neusje van de zalm op kaartgebied, dan zijn er van dezelde uitgever ook nog zeer gedetailleerde topografische fietskaarten met schaal 1:60.000. Wat fietsen aangaat staat hier werkelijk alles op, dus zeer zeker ook de talrijk aanwezige MTB-tochten. Deze kaarten kosten € 18,90 per stuk. Meer geschikt voor hen die wat langer in betreffend gebied verblijfen. De serie is niet landsdekkend. Zie hiervoor fvw.valksoftware.nl/?knoopid=809. Overzichtskaart Michelin Zuidoost nr. 553, met schaal 1:200.000, € 7,80. De kaarten en gidsen zijn doorgaans verkrijgbaar bij de gespecialiseerde reisboekhandel, zie www.reisboekhandel.nl voor een winkel in de buurt. Bronnen: Fietsvakantiewinkel, www.fietsvakantiewinkel.nl, t. (024) 388 90 65.

Er naar toe Met de trein: fietsvervoer is een probleem in internationale treinen maar in de nachttrein naar Basel/Zurich (City Night Line) kan het wel. Er is een beperkt aantal plekken voor fietsen in de speciale bagagewagon, in het hoogseizoen is vroeg reserveren voor de fiets daarom aan te raden. Zie www.citynightline.nl. Met vliegtuig: dagelijks 4 rechtstreekse vluchten met Swiss (Swiss International Air Lines) van Amsterdam naar Zürich en 1 naar Basel. Informatie en reservering: www. swiss.com.

Pagina

Zwitserland


Pagina

Eten & drinken Klimmen maakt hongerig. Onderweg lunchten wij in Gutannen (dag 1), Hospenthal (dag 2), Biasca (dag 3), op de Bernardinopas (dag 4), op de Kunkelspass (dag 5), in Lindthal (dag 6) en aan de Axenstrasse (dag 7). Er zijn dus voldoende mogelijkheden onderweg, maar zorg er altijd voor dat je onderweg voldoende repen en andere versnaperingen bij je hebt - een klim duurt lang en er zijn weinig winkeltjes. ’s Avonds dineerden we in de pensions/hotels.

Valuta In Zwitserland betaal je met de Zwitserse Franc maar ook Euro’s worden veel geaccepteerd. Een euro is momenteel 1,51 CHF waard (mei 2009).

Websites Zwitserland Toerisme: www.myswitzerland.com, [email protected], 00 800 100 200 30 (gratis, Nederlandstalige service ma-vr) Haslital Tourismus: www.haslital.ch Graubünden Ferien: www.graubuenden.ch San Bernardino Vacanze: www.sanbernardino.ch Tourismus Heinzenberg Domleschg: www.thusis-viamala.ch Kabelbaan naar Feldis: www.feldis-lrf.ch Trein naar Zwitserland: www.citynightline.nl Treinen in Zwitserland: www.sbb.ch Voordeelpassen met de trein: www.swisstravelsystem.ch Bussen in Zwitserland: www.postauto.ch Vliegen naar Zwitserland: www.swiss.com Kijken op Michelin-kaart: www.viamichelin.nl

Pagina

Bergpassen Fietsen, Zwitserland

Recommend Documents