BEREKENING UITSTOOT BROEIKASGASSEN MNO VERVAT 2009

BEREKENING UITSTOOT BROEIKASGASSEN MNO VERVAT 2009

5

18-102010

JK

CS

JdB

Toevoeging gasolie door derden op projecten

4

27-092010

JK

CS

JdB

Update gegevens, incl. zakelijk vervoer met privé auto’s

3

25-052010

Nieuwe cijfers brandstofverbruik leasewagens toegevoegd Beschrijving m.b.t. leasewagens in paragraaf 3.5 aangepast

2

20-042010

Toegevoegd hoofdstuk 2 en paragraaf 3.5over nauwkeurigheid

1

13-042010

JK

CS

JdB

Eerste versie

Ver

Datum

Opgesteld

Controle

Vrijgave

Omschrijving

Rapport Berekening uitstoot broeikasgassen binnen MNO Vervat 2009 Datum: 18-10-2010 Versie: 5.0

Inhoudsopgave. Voorwoord. 1.

Inleiding.

2.

Beschrijving van MNO Vervat B.V. 2.1 2.2 2.3 2.4

3.

Uitgangspunten meten uitstoot broeikasgassen. broeikasgassen. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

4.

Organisatorische grenzen. Operationele grenzen. Bronnen van uitstoot en soorten uitstoot. Conversiefactoren. Berekeningsmethode en mate van onnauwkeurigheid. Wijzigingen in de uitgangspunten t.o.v. het referentiejaar.

Berekening uitstoot broeikasgassen MNO Vervat 2009. 4.1 4.2 4.3

5.

Beschrijving van de organisatie. Beschrijving van de werkzaamheden. Initiatieven op het gebied van energiebesparing. Wijzigingen in de organisatie t.o.v. het referentiejaar.

Totaaloverzicht. Prestatie-indicator. Vergelijking met referentiejaar.

Reductie van uitstoot. 5.1 5.2 5.3 5.4

Reductiedoelstelling. Reductiemaatregelen. Evaluatie effect reductiemaatregelen. Deelname maatschappelijke initiatieven.

Bestandsnaam: Berekening uitstoot broeikasgassen 2009 versie 5.doc

Pagina 2 van 16


Voorwoord. MNO Vervat onderschrijft de principes van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Er is een MVO beleid opgesteld wat voor de werknemers van MNO in concrete richtlijnen is omgezet. Aandacht voor MVO betekent aandacht voor de drie P's: People, Profit en Planet. De aandacht voor de "Planet" heeft MNO vertaald in een milieuzorgsysteem (MZS) wat recentelijk is gecertificeerd c.f. de eisen uit de ISO 14001. Het MZS is er op gericht om de negatieve milieubelasting als gevolg van werkzaamheden door MNO Vervat zo veel mogelijk te beperken. Één van de speerpunten van het milieubeleid is vermindering van energieverbruik. Dit resulteert automatisch in vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Reductiemaatregelen worden enerzijds gezocht in de techniek, anderzijds in de werkwijze die wordt gehanteerd op projecten. Vanaf nu zal MNO Vervat jaarlijks rapporteren wat de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van haar werkzaamheden is geweest. Zo kan worden bepaald wat het effect is geweest van reductiemaatregelen. Daarmee wil MNO ook aansluiten bij de principes van de CO2-ladder van ProRail. In juni 2010 heeft MNO het certificaat voor niveau 3 ontvangen, in de loop van 2010 wordt gestreefd om niveau 5 te halen.

Nieuw Vennep, 18 oktober 2010.

Jan de Boer, Algemeen Directeur, MNO Vervat.


Pagina 3 van 16


1.

Inleiding.

In dit rapport wordt weergegeven hoe de uitstoot van broeikasgassen binnen MNO Vervat over 2009 is berekend. Ten aanzien van de zorg voor het milieu heeft MNO Vervat een milieuzorgsysteem (MZS) opgesteld wat is gecertificeerd c.f. de ISO 14001 norm. Als onderdeel van dit milieuzorgsysteem worden jaarlijks doelstellingen vastgesteld ten aanzien van de milieuprestatie. Één van die doelstellingen betreft een vermindering van energieverbruik en daarmee van de CO2-uitstoot. Jaarlijks worden maatregelen genomen waarmee energie kan worden bespaard dus CO2 uitstoot kan worden gereduceerd. In dit rapport wordt de uitstoot gemeten zodat kan worden bepaald of de maatregelen het gewenste effect hebben en de reductiedoelstellingen zijn behaald. Het rapport is in eerste instantie bedoeld voor het management zodat zij bij hun bedrijfsvoering rekening kunnen houden met energiebesparing. Daarnaast is het rapport ook bedoeld om de maatschappij inzicht te geven in de uitstoot van broeikasgassen door MNO Vervat. De informatie die in dit rapport is verwerkt is verzameld door de kwaliteits-, veiligheidsen milieu- (KVM) afdeling van MNO Vervat in nauwe samenwerking met de locatiebeheerders, beheerder leasewagenpark, hoofd materieelbeheer, projectcoördinatoren van de diverse werkmaatschappijen en de administratie. De KVMafdeling integreert al deze gegevens en berekent het totaaloverzicht voor heel MNO Vervat. Het overzicht uitstoot broeikasgassen wordt jaarlijks opgesteld en doet verslag van het afgelopen kalenderjaar. Het referentiejaar is vastgesteld op 2009. De uitstoot van de komende jaren zal met de uitstoot van 2009 worden vergeleken.

Het rapport is in principe openbaar en is op te vragen bij de KVM afdeling voor iedereen die er belangstelling in heeft. Daarnaast zal een samenvatting van dit rapport ook worden vermeld op de website van MNO Vervat. Het rapport is opgesteld c.f. de principes van de ISO 14064-1 norm paragraaf 7 "Reporting of Green House Gasses" en de richtlijnen van Pro Rail betreffende de CO2ladder. Daarnaast zijn binnen het MZS aparte procedures opgesteld m.b.t. het rapporteren over de uitstoot van broeikasgassen, te weten KP-920 "Het ontwerpen en ontwikkelen van de broeikasgas inventarisatie" en KP-921 "Het rapporteren van de uitstoot van broeikasgassen".


Pagina 4 van 16


2.

Beschrijving van MNO Vervat B.V.

2.1

Beschrijving van de organisatie.

Figuur 1 "Organisatie MNO Vervat".

MNO Vervat B.V. bestaat uit de volgende bedrijven: − MNO Vervat Wegen B.V.; o Krul Waterwerken B.V. o Deelneming 33% in Asfaltcentrale APA Amsterdam; o Deelneming 25% in Asfaltcentrale APRR Rotterdam; o Deelneming 50% in Asfaltcentrale NOAP Heerenveen; − MNO Vervat Beton B.V. (=startbedrijf CO2-prestatieladder); − MNO Vervat Noord B.V.; − De Jong Infra Services; − MNO Vervat International.

2.2

Beschrijving van de werkzaamheden.

MNO Vervat Wegen, Beton en Noord houden zich bezig met spoor-, beton-, grond-, wegen waterbouw als mede milieukundige werken (saneringen). MNO International realiseert civiele betonwerken in het Caraïbisch gebied en Suriname. In de asfaltmolens waarin wordt deelgenomen, wordt asfalt geproduceerd.


Pagina 5 van 16


2.3

Initiatieven op het gebied van energiebesparing.

MNO Vervat onderschrijft de principes van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Er is een MVO beleid opgesteld wat voor de werknemers van MNO in concrete richtlijnen is omgezet. Aandacht voor MVO betekent aandacht voor de drie P's: People, Profit en Planet. De aandacht voor de "Planet" heeft MNO vertaald in een milieuzorgsysteem (MZS) wat recentelijk is gecertificeerd c.f. de eisen uit de ISO 14001. Het MZS is er op gericht om de negatieve milieubelasting als gevolg van werkzaamheden door MNO Vervat zo veel mogelijk te beperken. Één van de speerpunten van het milieubeleid is vermindering van energieverbruik. Dit resulteert automatisch in vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Reductiemaatregelen worden enerzijds gezocht in de techniek, anderzijds in de werkwijze die wordt gehanteerd op projecten. Jaarlijks wordt een aantal aandachtspunten vastgelegd in een Milieuprogramma. Deze aandachtspunten worden onderzocht en daar waar energiebesparende maatregelen kunnen worden ingevoerd, waarvan de opbrengsten hoger zijn dan de kosten, worden deze ingevoerd.

2.4

Wijzigingen in de organisatie t.o.v. het referentiejaar.

Gezien het feit dat 2009 is gekozen als referentiejaar, kunnen over wijzigingen t.o.v. het referentiejaar nog geen uitspraken worden gedaan.


Pagina 6 van 16


3.

Uitgangspunten meten broeikasgassen.

3.1

Organisatorische grenzen.

Het systeem voor vaststellen van de uitstoot van broeikasgassen is opgesteld voor de volgende bedrijven die vallen onder MNO Vervat: − MNO Vervat Wegen; − MNO Vervat Beton; − MNO Vervat Noord; − Krul Waterwerken. MNO Vervat Wegen heeft drie deelnemingen in asfaltproductie-installaties, deze zijn meegenomen in deze rapportage: − Asfalt Productie Amsterdam (33,3%); − Asfalt Product Rotterdam (25%); − Noordelijke Asfalt Productie (50%). Op basis van de laterale methode, komen in 2011 De Jong Beesd en MNO Vervat GWW Rotterdam binnen de boundary van MNO Beton BV.

3.2

Operationele grenzen.

Binnen de bedrijven vinden de volgende werkzaamheden plaats, waarbij uitstoot plaatsvindt van broeikasgassen: − grond-, wegen waterbouwwerkzaamheden; − civiele betonbouw; − kantoorwerkzaamheden; − zandwinning en transport; − productie van asfalt; − productie van prefab betonelementen. De GWW werkzaamheden en Civiele Beton voor bovengenoemde bedrijven vinden plaats op projectlocaties door heel Nederland. Op kleine schaal wordt beton geprefabriceerd in een werkplaats in Middenmeer. De kantoorwerkzaamheden vinden plaats in de volgende vestigingen: Nieuw Vennep, Amsterdam Noord, Middenmeer, Biddinghuizen en Leek. De asfaltproductielocaties zijn gevestigd in Heerenveen, Amsterdam en Rotterdam.


Pagina 7 van 16


3.3

Bronnen van uitstoot en soorten uitstoot.

Binnen de vastgestelde grenzen worden de volgende bronnen van uitstoot van broeikasgassen onderkend. Aangegeven is in welke categorie van de ISO 14064-1 norm deze vallen, als mede voor welk niveau van de ProRail ladder dit geldt. Bron

Soort

ISO

ProRail Scope

Niveau

vestigingen

verbranding van gas voor CV

1

1

3/4/5

materieel op projectlocaties

verbranding van gasolie/ benzine

1

1

3/4/5

eigen transport van materieel naar projectlocatie

verbranding van diesel

1

1

3/4/5

eigen wagenpark

verbranding van benzine/ diesel

1

1

3/4/5

generatoren projectketen

verbranding van gasolie

1

1

3/4/5

gasflessen projectketen

verbranding van gas

1

1

3/4/5

productie van beton

verbranding van gas

1

1

3/4/5

productie van asfalt

verbranding van gas

1

1

3/4/5

winning van zand

verbranding van gasolie

1

1

3/4/5

vestigingen

ingekochte elektriciteit

2

2

3/4/5

projectlocaties


2

2

3/4/5

asfaltproductielocaties


2

2

3/4/5

zakelijk personenvervoer

verbranding van brandstof

3

2

3/4/5

ingekochte producten

keteneffect

3

3

4/5

uitbesteed transport


3

3

4/5

(auto, vliegtuig)


Pagina 8 van 16


Bron

Soort

ISO

ProRail Scope

Niveau

uitbestede werkzaamheden

keteneffect

3

3

4/5

personen vervoer via OV

verbranding van brandstof, ingekochte elektriciteit

3

3

4/5

woon-/ werkverkeer


3

3

4/5

afvoeren van afval

keteneffect

3

3

4/5

gebruik van papier

keteneffect

3

3

4/5

Tabel 1 "Bronnen van uitstoot van broeikasgassen". ISO 14064-1 1 = direct GHG emission 2 = energy indirect GHG emission 3 = other indirect GHG emission


Pagina 9 van 16


3.4

Conversiefactoren.

Voor het omrekenen van het energieverbruik van de bronnen van uitstoot naar ton CO2e worden de volgende, door ProRail gegeven conversiefactoren gehanteerd. Personenvervoer conventionele personenauto B Benzine Diesel LPG C Benzine Klasse (ltr) < 1,4 1,4 – 2 > 2,0 gemiddeld Diesel < 1,4 1,4 – 2 > 2,0 gemiddeld LPG gemiddeld

2.780 3.135 1.860 185 220 305 215 155 195 265 205 175

Electriciteitsverbruik (grijs) voor andere doeleinden dan vervoer. A NRE 650 RWE Energy Nederland 650 Cogas Facilitair 620 Nuon 610 Eneco Energie levering 590 Essent Retail 525 Ener Service Maastricht 495 Westland Energie Service 495 B Andere leverancier 615 Electriciteitsverbruik (groen) voor andere doeleinden dan vervoer. C1 Groene Windkracht 15 stroom met Waterkracht 15 SMK Zonne-energie 80 Milieukeur Biomassa Rekenvoorschrift D Groene stroom met SMK 250 Milieukeur Energiedrager voor andere doeleinden dan vervoer A Benzine 2.780 Diesel 3.135 LPG 1.860 Stookolie 3.185 C Gasvormige fossiele brandstoffen Aardgas 1.825 Methaan 2.000

g CO2/ liter brandstof g CO2/ voertuig km

g CO2/ kiloWattuur

g CO2/ kiloWattuur

g CO2/ kiloWattuur g CO2/ liter brandstof

g CO2/ Nm3

Tabel 2 "Conversiefactoren ProRail (Greenhouse Warming Potential GWP)".


Pagina 10 van 16


3.5

Berekeningsmethode en mate van nauwkeurigheid.

De uitstoot van de broeikasgassen wordt niet gemeten. Gekozen is voor een berekening aan de hand van de verbruikte energie. Door middel van de conversiefactoren zoals vermeld in paragraaf 3.3 wordt dit energieverbruik omgerekend naar ton CO2 equivalent (CO2e). Doordat de feitelijke uitstoot van broeikasgassen niet wordt gemeten, maar wordt berekend, ontstaat een bepaalde mate van onnauwkeurigheid. Het verbruik van gas en elektriciteit in de vestigingen, asfaltmolens en op de projecten wordt berekend aan de hand van de rekeningen van de leveranciers, indien nodig aangevuld met opname van meterstanden. Vaak lopen jaarafrekeningen over het jaar heen. Het verbruik is dan naar ratio over de jaren verdeeld. Voor leaseauto's is de uitstoot als volgt berekend. Van iedere auto is de CO2-uitstoot bij gemiddeld gebruik per kilometer vastgesteld. Vervolgens is het werkelijk aantal verreden kilometers en werkelijk brandstofverbruik in kaart gebracht. Op basis van het werkelijke brandstofverbruik en de conversiefactor "gemiddelde" per soort brandstof is de CO2bepaald. Voor de schepen van Krul is aan de hand van de rekeningen van de leverancier bepaald hoeveel liter stookolie is gekocht in 2009. Aan de hand hiervan is de CO2 uitstoot bepaald. Voor materieel is de uitstoot als volgt berekend. Aan de hand van gegevens van de leverancier zijn het motorvermogen en daarmee ook het brandstofverbruik per uur bepaald. Vervolgens is de bezetting van het materieelstuk per week als mede het aantal weken inzet per jaar bepaald. Hieruit volgt hoeveel het materieelstuk op jaarbasis aan brandstof verbruikt. Op deze wijze is voor al het materieel te samen het verbruik van euro 95, gas, diesel en rode gasolie bepaald. Op basis van de opgave van de leveranciers is vervolgens het verbruik van door MNO ingekochte gasolie op projecten door derden bepaald. Het totaal aantal geleverde liters gasolie -/- het theoretisch berekende verbruik van het eigen materieel resulteert in het aantal liters gasolie dat door derden is verbruikt op de projecten van MNO. In de berekening van de CO2 uitstoot van de molens zijn de lease wagens van het personeel niet meegenomen. Op de totale uitstoot van de molens is dit namelijk nog geen 1%. Verbruik van de vestigingen is meegenomen in het verbruik van den asfaltmolen zelf. Zakelijke kilometers met privé auto’s is berekend op basis van de uitbetaalde kilometervergoedingen. Het totaal aantal kilometers is per brandstofsoort bepaald. Vervolgens is per brandstofsoort op basis van gemiddeld verbruik per 100 km het aantal liters brandstof bepaald. De liters zijn tenslotte vermenigvuldigd met de conversiefactoren uit de tabel in paragraaf 3.4. 3.6

Wijzigingen in de uitgangspunten t.o.v. het referentiejaar.


Pagina 11 van 16


Gezien het feit dat 2009 is gekozen als referentiejaar, kunnen over wijzigingen t.o.v. het referentiejaar nog geen uitspraken worden gedaan.


Pagina 12 van 16


4.

Berekening uitstoot broeikasgassen MNO Vervat 2009.

4.1

Totaaloverzicht.

Energieverbruik Totaaloverzicht 2009

versie 27-09-2010

I - Scope I emissies. I - 1 Gasverbruik Vestigingen Nieuw Vennep Biddinghuizen Leek Middenmeer Amsterdam Noord Subtotaal

M3

CO2e uitstoot (ton)

40.146,52 10.318,71 0,00 6.237,50 13.287,19 69.989,92

73,27 18,83 0,00 11,38 24,25 127,73

15,45 9.880,85 0,00 9.896,30

0,03 18,03 0,00 18,06

Asfaltmolens NOAP APRR APA Subtotaal

914.447,50 1.113.899,25 1.171.493,73 3.199.840,48

1.668,87 2.032,87 2.137,98 5.839,71

Totaal

3.279.726,70

5.985,53

Projecten Wegen Beton Noord Subtotaal

I - 2 Brandstof Leaseauto's Schepen Krul (stookolie) Eigen materieel (euro 95) Eigen materieel (diesel) Eigen materieel (LPG) Projecten Totaal

Liters

CO2e uitstoot (ton)

1.247.743,00 37.183,68 774.041,76 720,00 189852,00 -


2.423,71 3.974,06 103,37 2.426,62 1,34 595,19 9.524,26

Pagina 13 van 16


II - Scope II emissies II - 1 Electriciteitsverbruik

kWh

Vestigingen Nieuw Vennep Biddinghuizen Leek Middenmeer Amsterdam Noord Subtotaal

369.620,79 27.314,51 36.606,00 42.414,11 24.090,67 500.046,08

194,05 16,66 19,22 16,83 14,70 261,46

Projecten Wegen Beton Noord Subtotaal

23.202,18 481.534,58 43.297,57 548.034,33

13,86 293,74 22,73 330,33

542.284,50 555.500,00 616.340,34 1.714.124,84

333,50 338,86 323,58 995,94

Asfaltmolens NOAP APRR APA Subtotaal Prorail specifiek Zakelijk gebruik prive-auto's Zakelijk vliegverkeer Subtotaal Totaal

CO2e uitstoot (ton)

CO2e uitstoot (ton) 62,46 0,00

62,46

2.762.205,25

1.647,19

Totaal CO2e uitstoot (ton)

17.159,99

Tabel 3 "Totaaloverzicht uitstoot CO2 MNO Vervat 2009".


Pagina 14 van 16


4.2

Prestatie-indicator.

Om de uitstoot over de jaren heen met elkaar te kunnen vergelijken, wordt deze omgerekend naar productie-eenheden. Hierbij wordt de uitstoot van de molens gerelateerd aan de hoeveelheid geproduceerde tonnen. De uitstoot van de overige bedrijven wordt gerelateerd aan de omzet. Asfaltmolens. Asfaltmolen

Productie (ton)

CO2e uitstoot (ton)

Uitstoot per ton

NOAP

110.629,52

2.002,37

0,01810011

APRR

145.375,24

2.347,50

0,01614787

APA

137.931,33

2.461.56

0,01784627

Totaal

393.936,09

6.811,43

0,0172907

Overige bedrijven. Omzet 2009 (€) CO2e uitstoot (ton) CO2e per € (ton/ mln)

4.3

: 211.005.185,53 : 10.175,52 : 48,22

Vergelijking met referentiejaar.

Voor MNO Vervat als geheel is 2009 genomen als het referentiejaar, dus vergelijking met voorgaande jaren is nog niet mogelijk. Voor materieel en voor leaseauto's is gekozen voor 2008 als referentiejaar, om het resultaat van een aantal getroffen reductiemaatregelen zichtbaar te maken. De gegevens van 2008 zijn niet opgenomen in dit rapport.


Pagina 15 van 16


5.

Reductie van uitstoot.

5.1

Reductiedoelstelling.

Voor 2010 is de doelstelling ten aanzien van CO2 reductie gesteld op 3% van de uitstoot van 2009.

5.2

Reductiemaatregelen.

Om een reductie in CO2 uitstoot te bewerkstelligen, worden in 2010 de volgende projecten ondernomen: − verdere installatie van fijnfilters op hydrauliek en motorolie van materieel; − door ontwikkelen SKARAND machine; − regionaal inkopen van bouwstoffen om transport te beperken; − waar mogelijk toepassen andere werkwijze op projecten om transport te beperken; − toepassen duurzaamheidscriteria van Senter Novem bij ontwerpen van objecten; − bij vervanging van materieel wordt gekozen voor materieel wat energiezuiniger is. Voor de asfaltmolens worden jaarlijks aparte Energie Beparings Plannen (EBP) opgesteld waarin specifieke maatregelen voor de molens worden aangegeven.

5.3

Evaluatie effect reductiemaatregelen.

Een evaluatie van het effect van reductiemaatregelen is nog niet mogelijk, omdat 2009 het referentiejaar is. Reductie van de CO2 uitstoot wordt gemeten volgens bovenstaande systematiek. Daarnaast zal vanaf 2010 na afloop van grote projecten een Project Carbon Calulator (PCC) worden ingevuld om het effect van reductiemaatregelen op projectniveau te kunnen toetsen.

5.4

Deelname maatschappelijke initiatieven.

De asfaltmolens zijn sinds begin 2000 aangesloten bij de landelijke Meer Jaren Energieafspraken (MJA) ter reductie van energieverbruik.


Pagina 16 van 16

BEREKENING UITSTOOT BROEIKASGASSEN MNO VERVAT 2009

Recommend Documents