Deventer
Den Haag
Eindhoven
Snipperlingsdijk 4
Verheeskade 197
Flight Forum 92-94
7417 BJ Deventer
2521 DD Den Haag
5657 DC Eindhoven
T +31 (0)570 666 222 F +31 (0)570 666 888
Leeuwarden
Amsterdam
Postbus 161
F. HaverSchmidtwei 2
De Ruyterkade 143
7400 AD Deventer
8914 BC Leeuwarden
1011 AC Amsterdam
MBB Ontwikkeling BV
Bereikbaarheid brandweer kraanbaan houtzagerij Laren
Datum Kenmerk Eerste versie
9 februari 2016 MOT002/Gth/0002.03 8 januari 2016
1
Inleiding
MBB ontwikkelt momenteel een plan op het terrein van een voormalige houtzagerij in Laren. Op dit terrein staat een houten kraanbaan met de status van een gemeentemonument. In juli 2014 is door Goudappel onderzocht of het mogelijk is om een rijbaan onder de kraanbaan te positioneren en geadviseerd in de notitie MOT001/Gth/004.03. Na een verdere uitwerking is het plan voorgelegd aan de brandweer voor commentaar. Naar aanleiding van dat commentaar van de brandweer, een aanpassing van het verkavelingsplan en het gemaakte inpassingsplan voor de kraanbaan, is een aangepast advies nodig dat specifiek ingaat op de bereikbaarheid voor de brandweer. In deze notitie wordt ingegaan op de bereikbaarheid voor de brandweer van de woningen in het plan volgens de laatste inrichtingstekening en het plan voor inpassing van de kraanbaan. Hierbij wordt specifiek ingegaan op een aantal aspecten die van belang zijn voor de brandweer: ■ Maatgevende brandweervoertuig: Het maatgevende brandweervoertuig (redvoertuig) heeft in principe dezelfde maximale lengte, breedte en hoogte als een standaard (solo) vrachtwagen. ■ Profiel van vrije ruimte: De brandweervoertuigen rijden schuin onder de kraanbaan door. Dit heeft effect op de norm voor vrije ruimte van 3,5 m voor de brandweer. ■ Rijcurven brandweervoertuig: De brandweervoertuigen moeten zowel bij nadering vanuit het zuiden als vanuit het noorden door het plangebied kunnen rijden. ■ Opstelplaatsen brandweer/redvoertuig: Als gevolg van de kraanbaan en enkele smalle paden in het plangebied is de opstelmogelijkheid voor brandweervoertuigen/redvoertuigen beperkt.
www.goudappel.nl
[email protected]
2
Situatie
Het plan is een woningbouwontwikkeling (inbreidingsplan) in het centrum van Laren. Het verblijfsgebied is toegankelijk vanuit het noorden en vanuit het zuiden. Aan de zuidzijde wordt aangesloten op de Zijtak. De hoofdtoegang vanaf de Zijtak is nabij de kraanbaan. Bij de ontworpen inrichting van het gebied zullen motorvoertuigen onder de kraanbaan door rijden. Een secundaire aansluiting op de Zijtak is doodlopend voor autoverkeer. Aan de noordzijde wordt aangesloten op de Sint Janstraat. Het hele gebied is onderdeel van de blauwe zone. Er mag dus alleen geparkeerd worden op de aangegeven parkeerplaatsen. Er wordt rekening mee gehouden dat incidenteel een auto stil staat buiten de parkeerplaatsen.
Figuur 2.1: Situatie en overzicht van bouwplan De kraanbaan is geïntegreerd in het stedenbouwkundig ontwerp van het plan. Deze kraanbaan heeft een lengte van ongeveer 55 m. De vier zuidelijke jukken staan op onderlinge afstanden van 10 meter. Het noordelijke eindjuk staat op een afstand van 15 m. In het plan worden de poten van het juk beschermd door banden van cortenstaal. Dit materiaal past goed bij het industriële karakter van de kraanbaan. Onderstaande figuur toont de doorsnede van de jukken met de beschermingsbanden.
Figuur 2.2: Bestaande kraanbaan (bovenaanzicht en aanzicht van een juk)
Bereikbaarheid brandweer kraanbaan Laren
2
3
Maatgevende brandweervoertuig brandweervoertuig
Voor de maatvoering van brandweervoertuigen gelden in principe dezelfde wettelijk maximale maten als voor andere vrachtauto’s. De maximale lengte is 12 m, de maximale breedte is 2,55 a 2,6 en de maximale hoogte is 4 a 4,2 m. (bron: CROW publicatie 279 en CROW ASVV2012). Het grootste brandweervoertuig is het redvoertuig (ladderwagen / hoogwerker) en daarnaast worden blusvoertuigen (met brandslangen) ingezet. In de praktijk zijn de redvoertuigen voor gebruik in de woonomgeving veelal korter, smaller en minder hoog dan de wettelijk maximaal toegestane maatvoering. Een deel van de lengte van het voertuig bestaat uit de ladder/hefarm die uitsteekt voor de cabine. Deze oversteek is smaller dan de carrosserie en blijft zo binnen de manoeuvreerruimte van het voertuig. De brandweer Gooi en Vechtstreken gebruikt een viertal redvoertuigen, met onderling iets verschillende afmetingen. Voor de simulatie van de rijcurve van het redvoertuig zijn de kenmerken van het voertuig aangehouden met een lengte van 9,4 m en een wielbasis van 4,75 m. Bij dit type is de achteroverbouw relatief groot en zwaait de achterzijde veel uit bij een scherpe bocht. Er is ook een voertuig met een lengte van 9,2 m en een wielbasis van 5,68 tot aan de achterste van de dubbele achteras. Daar zwaait de achterzijde weinig uit, maar is de veegruimte aan de binnenzijde iets groter. De totale benodigde ruimte van de verschillende redvoertuigen is vergelijkbaar.
4
Profiel van vrije ruimte
Voor redvoertuigen geldt een profiel van vrije ruimte van 3,5 m breed en 4,2 meter hoog. Dat zijn de benodigde afstanden tussen vaste obstakels voor een vrije route. Bij een voertuigbreedte van 2,5 a 2,6 meter is daarbij de obstakelvrije afstand gemiddeld 0,45 a 0,50 m aan weerszijden van het voertuig.
Figuur 4.1: Profiel van vrije ruimte voor brandweer, politie en ambulance
Onder de jukken doorrijden De jukken van de kraanbaan vormen vaste obstakels. De poten van het juk worden beschermd door ronde banden (van cortenstaal) rond de voet van de poot. Deze banden markeren bovendien de beschikbare vrije ruimte op 4,2 meter hoogte. De ruimte tussen de beschermingsbanden op maaiveld en tussen de poten op 4,2 meter hoogte is 4,0
Bereikbaarheid brandweer kraanbaan Laren
3
meter. De beschikbare breedte is dus groter dan de 3,5 m afstand die de richtlijnen aangeven. Bij de manoeuvres waarbij de brandweerauto recht onder het juk doorrijdt wordt voldaan aan de benodigde vrije ruimte. In figuur 4.2 is de situatie onder een juk weergegeven met de hierboven genoemde maten en de positie van de hulpverleningsvoertuigen van brandweer, politie en ambulance (branpolance). Hierbij valt op dat de brandweervoertuigen in de praktijk aanmerkelijk lager zijn dan de wettelijk maximale hoogte van 4,0 m. Inclusief de hefarm of ladder is de hoogte ongeveer 3,5 m. De hefarm of ladder op het voertuig is aanmerkelijk smaller dan de carrosserie en dus in deze situatie niet maatgevend. De banden van Cortenstaal zorgen er ook voor dat wanneer met de wielen dicht langs de banden worden gereden, er afstand blijft tussen de carrosserie/spiegels en het juk van de kraanbaan. Voor de brandweervoertuigen is zo de aanrijdbeveiliging het maatgevende obstakel.
hefarm / ladder
Figuur 4.2: Profielen van vrije ruimte onder de kraanbaan Bij een aantal manoeuvres rijden voertuigen niet recht maar schuin onder een juk door. Er is dan een breder profiel van vrije ruimte nodig. De beschikbare ruimte van 4,0 m geeft onder een hoek van 29 graden hetzelfde profiel van vrije ruimte van 3,5 m. (cosinus 29 graden = 3,5/4,0 (rechthoekzijde/schuine zijde)). Er kan dus 29 graden worden afgeweken van de rechte (90 graden) passeerlijn en dat geeft manoeuvreerruimte onder de jukken.
Bereikbaarheid brandweer kraanbaan Laren
4
5
Rijcurven van zuid en vanuit noord
Met behulp van het programma CURSIM is de benodigde (manoeuvreer)ruimte op tekening aangegeven voor de verschillende voertuigen vanuit het zuiden (vanaf de Zijtak) en vanuit het noorden (vanaf de Sint Janstraat). Bij de rijcurven wordt ervan uitgegaan dat de brandweervoertuigen in een constante vooruitgaande beweging maken. Bestuurders van deze redvoertuigen zijn ervaren chauffeurs en zullen optimaal gebruik maken van de beschikbare ruimte.
Vanuit het zuiden Voor redvoertuigen is het meest logisch en makkelijk om rechts van de kraanbaan te blijven rijden. Aan het eind van de kraanbaan is de grootste afstand tussen de jukken en kan in een keer onder het juk doorgereden worden. De afstand tot de band onder het laatste juk is 40 cm. Dit is iets minder dan de gewenste afstand maar acceptabel omdat de afstand tot het juk zelf groter is (zie hoofdstuk 4). Andere routes onder de kraanbaan door zijn ook mogelijk, maar zijn minder snel voor een redvoertuig. Dit is het gevolg van de korte afstanden tussen de jukken waardoor het tweede juk niet voldoende recht kan worden genaderd en vervolgens een krappe bocht moet worden gemaakt onder het juk. Als een keer wordt gestoken, kan ook bij de andere routes voldoende recht onder het juk door gereden worden.
Figuur 5.1: Rijcurve brandweerauto (redvoertuig) vanuit het zuiden
Bereikbaarheid brandweer kraanbaan Laren
5
Vanuit het noorden Voor redvoertuigen is het meest logisch en makkelijk om rechts van het kraanbaan te rijden. Aan het eind van de kraanbaan is de afstand tussen de jukken net voldoende groot om met een flauwe hoek in een keer onder het juk door te rijden. De obstakelvrije afstand onder het juk is 50 cm. De minimale afstand tot de band is 40 cm. Het alternatief is de route onder de kraanbaan. Vanuit het noorden is het een erg logische route en is makkelijk in te rijden. Die route is echter minder snel voor een redvoertuig omdat aan het einde van de kraanbaan onvoldoende ruimte is om in een keer de krappe en scherpe bocht te kunnen maken naar de uitgang van het plangebied. Als een keer wordt gestoken, kan ook bij de andere route naar de Zijtak worden doorgereden.
Figuur 5.2: Rijcurve brandweerauto (redvoertuig) vanuit het noorden
6
Opstelplaatsen brandweervoertuigen
De mogelijkheid voor opstelplaatsen voor de brandweer ter hoogte de kraanbaan is bij de huidige inrichting van het gebied beperkt. Bij plaatsen onder de kraanbaan wordt het gebruik van redvoertuigen gehinderd door de kraanbaan. Redvoertuigen (ladderwagen / hoogwerker) kunnen hier voldoende dicht bij de woningen komen door te gaan staan in de ruimte tussen de kraanbaan en de woningen. De stempels kunnen onder de kraanbaan worden uitgezet. Deze ruimte is voldoende verhard en vrij van obstakels (de openbare verlichting wordt ter plaatse aan de kraanbaan bevestigd). Voor blusvoertuigen is de mogelijkheid voor opstelplaatsen beter, al vormt de kraanbaan een obstakel. Blusvoertuigen kunnen bijvoorbeeld worden opgesteld voor of na de kraanbaan. Bij een combinatie van deze posities met andere logische opstelplaatsen
Bereikbaarheid brandweer kraanbaan Laren
6
liggen de woningen in de omgeving van de kraanbaan binnen (40 m) bereik van de blusvoertuigen. In figuur 6.1 zijn de mogelijke opstelplaatsen weergegeven met het bereik van de woningen in het gebied. De laatste woning in het doodlopende pad is een punt van aandacht. Die woning is bereikbaar via de Zijtak.
Figuur 6.1: Opstelplaatsen voor de brandweer en bereik 40m
Bereikbaarheid brandweer kraanbaan Laren
7
7
Conclusie en aanbevelingen
De conclusie is dat de met de aangegeven aanrijdbeveiliging van Cortenstaal een robuuste veiligheidsmarge wordt gecreëerd voor de jukken van de kraanbaan. De situatie onder de jukken wordt daardoor wel krap met een afstand van 4 meter tussen de aanrijdbeveiliging (banden van Cortenstaal) rond de poten van de jukken. Voor de brandweer is het wijkje zowel vanuit het noorden als vanuit het zuiden bereikbaar voor het door de brandweer gebruikte blusvoertuig en redvoertuig. Bij de meest logische routes, rechts van de kraanbaan, kan een brandweerauto met een constante (lage) snelheid voorruit blijven rijden. Er zijn ook andere routes onder de kraanbaan mogelijk (voor het geval de optimale route geblokkeerd is), maar dan zal het grootste brandweervoertuig (redvoertuig) mogelijk een keer moeten steken. Het benodigde profiel van vrije ruimte voor de bereikbaarheid voor de brandweer, wordt praktisch gezien overal gerealiseerd. Bij het rijden onder de jukken van de kraanbaan gaat het om geringe afwijkingen van de gewenste obstakelvrije afstand, gemeten op de wettelijk maximaal toelaatbare hoogte van 4,2 meter die in de praktijk voor het huidige redvoertuig / blusvoertuig niet relevant zal zijn. De ladder/hefarm op het dak is minder breed dan het voertuig zelf. Voor de brandweervoertuigen is de aanrijdbeveiliging het maatgevende obstakel. De optimale bereikbaarheid voor de brandweer wordt gerealiseerd als de openbare ruimte aan weerszijden van de kraanbaan wordt verbreed tot minimaal 3,5 meter zonder obstakels. Deze gewenste breedte van 3,5 meter langs de hele kraanbaan gaat ten koste van parkeerplaatsen in de parkeerkoffer en ten koste van (delen van) voortuinen aan het begin en einde van de kraanbaan. Om de voortuinen en parkeerplaatsen te sparen gaat de route van de brandweer op enkele plaatsen niet langs de kraanbaan, maar onder de kraanbaan door. Daar waar de route langs de kraanbaan gaat, is de beschikbare ruimte naast de jukken van de kraanbaan minimaal 3,5 meter naast de banden. De uitgevoerde rijcurvesimulaties geven aan dat het doorrijden bij een lage rijsnelheid mogelijk is. Opstelplaatsen voor redvoertuigen (ladderwagen/hoogwerker) zijn mogelijk naast de kraanbaan in de ruimte tussen de kraanbaan en de woningen. De stempels kunnen onder de kraanbaan worden uitgezet. Opstelplaatsen voor blusvoertuigen kunnen binnen het huidige plan voldoende worden gemaakt om de woningen te bereiken.
Bereikbaarheid brandweer kraanbaan Laren
8