Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren Een onderzoek naar interventiemogelijkheden Versie eindrapport
Datum Status
19 februari 2010 Definitief
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Colofon Contactpersoon
mr. M.C.J. van Diepen VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Ruimte Mooi en Duurzaam Rijnstraat 8 Postbus 16191 2500 BD 's-Gravenhage
Publicatienummer:
0180
Deze publicatie te downloaden via www.vrominspectie.nl
Pagina 2 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Inhoud
Samenvatting ................................................................................................................ 4 Inleiding........................................................................................................................ 6 Het onderzoek ............................................................................................................... 7 1.1
Doelstelling ........................................................................................................................ 7
1.2
Aanpak .............................................................................................................................. 7
1.3
Resultaten.......................................................................................................................... 7
1.3.1
Deskresearch ..................................................................................................................... 7
1.3.2
Tafel van Elf-sessies .......................................................................................................... 10
1.3.3
Werkgroep VROM, V&W, BZK ............................................................................................. 11
1.3.4
Interventie workshop......................................................................................................... 12
Conclusies ................................................................................................................... 14 Aanbevelingen ............................................................................................................. 15 Bijlage 1 ..................................................................................................................... 16 Bijlage 2 ..................................................................................................................... 19 Bijlage 3 ..................................................................................................................... 24 Bijlage 4 ..................................................................................................................... 26 Bijlage 5 ..................................................................................................................... 29
Pagina 3 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Samenvatting
De herrie die door uitlaatsystemen van motoren en brommers wordt geproduceerd leidt tot veel ergernis, overlast en gezondheidsklachten. De oorzaak hiervan is vaak het opvoeren van uitlaatsystemen. Regelgeving gericht op het tegengaan hiervan blijkt slecht te worden nageleefd, zowel door een deel van de vakhandel als door de gebruikers. De VROM-Inspectie heeft in 2009 in opdracht van de directie Lokale Omgevingskwaliteit (LOK) van VROM nader onderzoek gedaan naar oorzaken van niet naleving en samen met andere partijen getracht mogelijkheden in kaart te brengen om hier gerichter tegen op te treden. Verkopen en produceren van niet goedgekeurde uitlaten is verboden. Er zijn echter uitzonderingen voor uitlaten die uitsluitend worden gebruikt voor race doeleinden. Deze mogen wel worden verkocht maar niet op de openbare weg worden gebruikt. Aanpak van de handel is daarmee lastig. De verkoper kan immers niet weten wat de koper met een uitlaat gaat doen. De gebruiker moet op heterdaad worden betrapt op de openbare weg. Om na te gaan of bij het niet naleven sprake is van niet weten, niet willen of niet kunnen zijn zogenaamde Tafel van Elf, kort gezegd T-11, sessies gehouden. Hieruit kwam naar voren dat bij de gebruikers in hoge mate sprake is van niet willen. Bij de handel is het soms een kwestie van niet willen maar vaak ook van niet kunnen. Gebruikers vinden een hard geluid stoer en de handel knijpt een oogje toe bij de verkoop van niet goedgekeurde onderdelen. In een tweede workshop is gezamenlijk gezocht naar mogelijkheden om het gedrag van handel en gebruiker aan te pakken. Een groot aantal interventiemogelijkheden is hierbij aangedragen. Bij de mogelijke aanpak zijn drie sporen onderscheiden: te weten 1) toezicht en handhaving; 2) bewustwording en draagvlak; 3) veiligheid, techniek en handel. De meest kansrijke interventies zijn door een werkgroep van VROM, V&W en BZK verder uitgewerkt en voorgelegd in een laatste workshop. In deze workshop zijn de interventies verder geconcretiseerd en uitgewerkt in een totaal programma bestaande uit een 5-tal plannen van aanpak. Daarbij komen soms de eerder genoemde invalshoeken samen in één concreet plan van aanpak. 1. Vergroting draagvlak bij de politiek; 2. Ontwikkelen eenduidig landelijk raamwerk voor handhavingsbeleid; 3. Invoeren certificering gekoppeld aan keuring bij eigendomswisseling (OKcertificaat), en/of aan kentekenbewijs. Noodzaak: waterdichte wetgeving en training van de politie; 4. Handreiking voor bundeling van lokale en regionale acties ter bestrijding van overlast; 5. Opzetten landelijke campagne voor en door brommer- en scooterrijders. Er zal een totaalprogramma moeten worden opgesteld waarin de geselecteerde acties worden opgenomen. Aanbevolen wordt om dit over te nemen in de Beleidsbrief Verkeersemissies die zal worden aangeboden aan de Tweede Kamer.
Pagina 4 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Daarnaast zal ook aandacht moeten worden geschonken aan de handel in uitlaatsystemen via internet. Dit kan het beste in samenwerking met VWA en de branche worden opgepakt.
Pagina 5 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Inleiding
Onder andere uit onderzoek uitgevoerd door het RIVM in 2003 (RIVM-rapport “Hinder door milieufactoren en de beoordeling van de leefomgeving in Nederland Inventarisatie Verstoring 2003”) blijkt dat de herrie die door uitlaatsystemen van motoren en brommers wordt geproduceerd leidt tot veel ergernis en overlast. De Kamer heeft er bij de begrotingsbehandeling in oktober 2005 op aangedrongen deze geluidshinder te beperken. In principe is de handhaving van de geluidsproductie van de motoren en brommer een zaak van de politie. Die is daartoe ook uitgerust en heeft in de afgelopen jaren ook diverse acties uitgevoerd. Het probleem wordt veroorzaakt door later aan motoren en brommers toegevoegde opvoersetjes en/of uitlaten. De verkoop van niet goedgekeurde (delen) van opvoersetjes is verboden. Wel zijn veel setjes en uitlaten in de handel verkrijgbaar voor racedoeleinden. Gebruik op de openbare weg van deze setjes is verboden. Met Bovag/RAI is door de minister van V&W in 2004 een convenant afgesloten. Dit convenant houdt in dat leden van RAI/BOVAG alleen nog EU-goedgekeurde bromfietsen mogen verkopen en niet langer opvoersetjes of delen daarvan mogen verhandelen op straffe van royering. Ook het invoeren van de verplichte kentekenregistratie (verplicht vanaf januari 2007) door de RDW zou volgens ministerie van V&W naar verwachting leiden tot een afname van 75 % opgevoerde bromfietsen. Het algemene beeld is dat er nog steeds veel sprake is van geluidsoverlast veroorzaakt door brommers en motoren. Opvoersetjes en losse, niet goedgekeurde, uitlaten zijn redelijk makkelijk verkrijgbaar in de vakhandel en anders wel heel eenvoudig te bestellen via internet (www.begrenzer.nl, www.opvoeren.nl/uitlaten.htm). De pakkans lijkt klein. Uit een eerder uitgevoerde quickscan door de VROM-Inspectie Oost is naar voren gekomen dat de handel bekend is met het verbod maar dat er eerder sprake is van “niet willen” en “niet kunnen” voldoen aan het verbod tot verkoop. Probleem zijn met name de uitlaatsystemen voor „racedoeleinden‟ die wel legaal verkocht mogen worden maar niet mogen worden gebruikt op de openbare weg. Handhaving bij de handel leidt tot een groot risico, met name voor de bewijslast. Bewezen moet immers worden dat gebruik op de openbare weg zal plaatsvinden. De VROM-Inspectie heeft in 2009 in opdracht van de directie Lokale Omgevingskwaliteit (LOK) nader onderzoek gedaan naar oorzaken van niet naleving en samen met andere partijen getracht mogelijkheden in kaart te brengen om hier gerichter tegen op te treden. De resultaten hiervan staan in deze rapportage.
Pagina 6 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Het onderzoek
1.1
Doelstelling Veel brommers en motoren voldoen niet aan de geluidsnormen en veroorzaken daardoor geluidsoverlast. Doelstelling van dit onderzoek is het terugdringen van die overlast door na te gaan hoe het beste ingegrepen kan worden in de keten van productie van uitlaatsystemen tot gebruik. Het gaat daarbij zowel om de (illegale) handel in uitlaten als om de rijders/gebruikers. De vervolgstap zal moeten bestaan uit het uitvoeren van één of meer van de aanbevolen interventies.
1.2
Aanpak Er is een grondige analyse van de hele keten uitgevoerd om inzicht te verkrijgen in het waarom van het niet naleven door genoemde partijen. Doel van deze analyse: het vinden van die schakel in de keten waar de grootste kans op resultaat is te verwachten bij de inzet van toezichtinstrumenten en eventuele andere interventies. De aanpak van het onderzoek bestond uit een aantal stappen. Na het uitvoeren van deskresearch zijn Tafel van Elf sessies georganiseerd, eerst intern VROM en later met meerdere partijen uit het veld. Er zijn gesprekken gevoerd met de politie Rotterdam Rijnmond en organisaties als IOD, Douane, VWA. Een feitelijke bromfietscontrole door het scooterteam Utrecht is bijgewoond en er heeft afstemming en overleg plaatsgevonden o.a. met V&W en BZK. Op basis van alle verzamelde informatie zijn diverse voorstellen geformuleerd om de problematiek aan te pakken. Deze zijn vervolgens in een tweede workshop uitgewerkt tot een aantal concrete plannen van aanpak voor interventie. Aan het project is door velen, zowel intern als extern, een bijdrage geleverd. Het kernteam bestond uit Marjo van Diepen en Peter de Rooij.
1.3
Resultaten
1.3.1
Deskresearch Algemeen Allereerst is geprobeerd inzicht te verkrijgen in de omvang van de problematiek en de eventueel al lopende acties/afspraken om zo een beeld te verkrijgen van mogelijke aangrijpingspunten voor interventies. De deskresearch richtte zich daarbij met name op: gezondheidseffecten, wet- en regelgeving, aanpak in omringende landen, de praktijk Gezondheid Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM 2008) becijferde dat in Nederland per jaar circa 84 gevallen van acuut myocardinfarct (hartinfarct) gerelateerd zijn aan de geluidsblootstelling door wegverkeer. Knol en Staatsen Pagina 7 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
(RIVM 2005) maakten een ruwe schatting van de ziektelast in Nederland van een aantal milieufactoren over de periode 1980-2020. Voor geluid werd op basis van de relatie tussen vliegtuiggeluid en de prevalentie van hypertensie en de relatie tussen hypertensie en mortaliteit, de cardiovasculaire mortaliteit, samenhangend met de geluidsblootstelling afkomstig van weg-, vlieg- en railverkeer, berekend. Berekend werd dat in 2000 door deze bronnen mogelijk circa 600 mensen door aan geluid gerelateerde cardiovasculaire aandoeningen zijn overleden. Te hoge geluidsniveaus kunnen: - het gehoor beschadigen; - de nachtrust/slaap verstoren wat kan zorgen voor vermoeidheid, verminderde leerprestaties, depressies, verminderde weerstand, ongelukken, diabetes, overgewicht en verhoogde bloeddruk en - hartziekten en vaatziekten veroorzaken. Volgens cijfers van het RIVM hebben 110.000 tot 270.000 mensen last van een verhoogde bloeddruk door geluidsoverlast. Anderhalf miljoen tot 2,2 miljoen mensen ondervinden ernstige hinder van geluid, van wie er tussen de 200.000 en 450.000 erg slecht door slapen. In 2009 werd een rapport van het Europees Milieuagentschap EEA gepubliceerd waarin dezelfde gezondheidsklachten veroorzaakt door geluidsoverlast zijn beschreven.
Wet- en regelgeving Gestart is met de inventarisatie van de vele wetten en regelingen die van toepassing zijn op dit onderwerp. Naast Nederlandse regelgeving gaat het daarbij om EU richtlijnen. In bijlage 1 is hiervan een overzicht te vinden. Uit de analyse blijkt dat het verkopen en produceren van niet goedgekeurde uitlaten verboden is. Er zijn echter uitzonderingen voor uitlaten die uitsluitend worden gebruikt voor race doeleinden. Deze mogen wel worden verkocht maar niet
Pagina 8 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
op de openbare weg worden gebruikt. Aanpak van de handel is daarmee lastig. De verkoper kan zich altijd verschuilen achter het feit dat hij niet wist hoe de uitlaat zou worden gebruikt. De gebruiker moet op heterdaad worden betrapt op de openbare weg. Met de BOVAG/RAI is al in 2004 een convenant gesloten om in ieder geval de verkoop van illegale uitlaten aan banden te leggen en de verkoop van race-uitlaten enkel toe te staan voor gebruik op racecircuits, dus niet op de openbare weg. De verkoper dient dit nadrukkelijk te vermelden. Veel uitlaten worden tegenwoordig via internet verkocht, zowel binnen Nederland, binnen de EU of vaak vanuit China en de VS. Deze handel wordt niet aangepakt. Voor alle voertuigen voert de RDW een typegoedkeuring uit. Hierbij hoort een toelaatbaar geluidsniveau bij een voor het type specifiek toerental. Dit is uitgangspunt voor geluidsmetingen. Goedgekeurde uitlaten zijn voorzien van een „e‟-keurmerk. Indien een dergelijke uitlaat als vervangingsuitlaat wordt gemonteerd kan het toch voorkomen dat het totale voertuig niet voldoet aan de geluidsnorm behorend bij de typegoedkeuring door de RDW. Kentekenbewijs Op 1 januari 2007 is het kenteken verplicht gesteld. Bromfietsen zonder kentekenbewijs en kentekenplaat mogen niet meer de openbare weg op. Een juiste en actuele registratie in het kentekenregister van voertuiggegevens en gegevens van eigenaren, maakt het mogelijk om te komen tot een snelle (on-line) informatieverstrekking aan opsporings- en handhavingsautoriteiten. Voorts heeft de politie hiermee de mogelijkheid bij opgevoerde bromfietsen het kentekenbewijs in te nemen en pas weer terug te geven aan de eigenaar wanneer ten overstaan van de politie is gebleken dat de bromfiets aan alle vereisten voldoet. Dus zowel m.b.t. de maximum constructiesnelheid als de geluidsnormen. Nieuwe rijbewijs Het bromfietsrijbewijs is in 2006 ingevoerd als opvolger van het zogenoemde bromfietscertificaat, dat in 1996 werd geïntroduceerd. Het bromfietscertificaat kon tot 1 oktober 2009 worden omgewisseld voor een bromfietsrijbewijs. Wie met zijn brommer de openbare weg op wil dient een bromfietsrijbewijs te bezitten. Vanaf 1 januari 2010 dient hiertoe zowel een theorie-examen als een praktijkexamen afgelegd te worden. Een bromfietsrijbewijs is 10 jaar geldig en moet dus elke 10 jaar verlengd worden. Aanpak in omringende landen Geluid wordt tot nu toe niet meegenomen bij de verplichte APK keuring voor auto‟s omdat de meeste garagebedrijven daar niet op toegerust zijn. TNO heeft vergelijkend onderzoek uitgevoerd in België en Duitsland en een voorstel gedaan om grip te krijgen op de geluidsproductie door auto's. Voorgesteld wordt een regeling te ontwerpen naar analogie van het Belgische “tuningbesluit”. Dit houdt in dat een beperkt aantal typen wijzigingen aan personenauto‟s wordt toegestaan onder voorwaarde dat de houder van het voertuig deze laat valideren. Indien het voertuig voldoet aan de typekeuringseisen wordt een goedkeuringsbewijs afgegeven dat kan worden overlegd bij de APK als bij verkeerscontroles door de politie. Een APK keuring voor brommers en/of motoren kan niet op steun rekenen van de politiek omdat dit een verder lastenverzwaring zou inhouden.
Pagina 9 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Mogelijk kan een regeling analoog aan het Belgische “tuningbesluit‟ op motoren van toepassing worden verklaard. De praktijk Slechts een beperkt aantal politieregio‟s is zeer actief als het om (bromfiets)controles gaat. Daartoe behoren in ieder geval Rotterdam Rijnmond met meer dan 100 controles per jaar en de regio Utrecht, met het zeer actieve „scooterteam Utrecht‟. Haaglanden, Gelderland en Flevoland worden ook genoemd maar vanuit deze regio‟s kon geen nadere informatie worden verkregen. Hoofdreden: te druk met andere prioriteiten. Ca 5 % van de geconstateerde overtredingen bij controle betreft geluid. Er is een landelijk sanctiebeleid maar dit wordt niet altijd op dezelfde wijze toegepast. Voor hardleerse overtreders zijn de sancties meestal fors: 3x in de fout, brommer kwijt. Naast controles wordt er ook aan voorlichting gedaan op speciale dagen en/of op scholen. Alle politieregio hebben enige jaren geleden 2006 geluidsmeters via VROM ontvangen. (totaal ca. € 250.000 ). De klacht wordt gehoord dat metingen lastig zijn. Korpsen die veel controles uitvoeren hebben mensen in dienst met veel kennis en ervaring op dit vlak. Zij beschrijven de metingen als prima te doen. Voor meer ervaringen uit de praktijk wordt verwezen naar de verslagen in bijlage 3. 1.3.2
Tafel van Elf-sessies Uit eerder onderzoek is naar voren gekomen dat er zowel bij de gebruiker/berijder als bij de handel ondanks het verbod en het afgesloten convenant nog steeds sprake is van gebruik c.q. verkoop van opgevoerde brommers en motoren, en daarmee van niet-naleving van de regelgeving. Om na te gaan of er daarbij sprake is van niet weten, niet willen of niet kunnen zijn zogenaamde Tafel van Elf, kort gezegd T-11, sessies gehouden. Met behulp van het inzicht dat hieruit komt is het mogelijk gericht interventies te laten plaatsvinden, gericht op gedragsbeïnvloeding. Allereerst is door de projectgroep met hulp van een interventiedeskundige geprobeerd beide doelgroepen te analyseren. Daarbij is voor wat betreft de gebruiker gefocust op de brommers en motoren. De doelgroep automobilisten is niet de grootste veroorzaker van overlast en niet of slechts te dele vergelijkbaar met de brommers en motoren. Bovendien lijkt het TNO voorstel een goede kans te bieden om die groep aan te pakken. De interne T-11 sessie leidde tot het inzicht dat de handel heel wel op de hoogte is van de regelgeving. De verkoop van speciale uitlaten is nogal lucratief en bovendien is ook op internet veel te koop. Door duidelijk te vermelden dat gebruik op de openbare weg niet is toegestaan achten zij zichzelf niet in overtreding. Dat zij vaak weten dat de koper zich hier niet aan zal houden is niet bewijsbaar. Daarmee is de pakkans dus bijzonder klein. Van de verkoper kan niet worden verwacht dat hij ook daadwerkelijk controleert wat de koper met de gekochte uitlaat gaat doen. Bij verkoop op afstand via internet is dit überhaupt onmogelijk. Een handelaar die „nee‟ verkoopt ziet zijn klant vertrekken naar de concurrent (internet:www.begrenzer.nl; www.opvoeren.nl/uitlaten.htm; www.uitlaten.startpagina.nl; www.scooterstartpagina.nl;). Kortom het gaat om wel weten, maar niet willen en vaak niet kunnen. De gebruiker weet dat zijn voertuig niet te veel herrie mag veroorzaken, maar hoeveel dat is, is hem vaak niet bekend. Hij kickt bovendien op het geluid dat Pagina 10 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
meestal ook nog gepaard gaat met een hogere snelheid. Hij is zich lang niet altijd bewust van de overlast die hij veroorzaakt, maar ook niet van de pakkans. De hele systematiek van keuringseisen voor brommer/motor en vervangingsuitlaten is vaak onbekend. Een hard geluid is echter stoer. In een workshop met VROM, BZK, V&W, VWA, IOD, politie en brancheorganisaties is in een eerste ronde gecheckt of uitkomsten uit de interne T-11 sessie worden herkend en onderschreven. In een tweede ronde is gezamenlijk gezocht naar mogelijkheden om het gedrag van handel en gebruiker aan te pakken. Een groot aantal interventiemogelijkheden is hierbij aangedragen. Rijp en groen. Ook zijn in deze sessie de gaten in kennis en ontbrekende informatie in beeld gebracht. Met name het juridische handhavingsgat kwam hierbij naar voren. Daarnaast was er behoefte aan recente cijfers met betrekking tot de overlast, gezien de vele acties die in de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden. Motorrijders worden gezien als een andere doelgroep die een ander gedrag vertonen als brommerrijders. Voor de motorrijders lijkt het meest zinvol om aansluiting te zoeken bij het Belgische “tuningbesluit”. Het verslag van deze workshop is opgenomen in bijlage 2. 1.3.3
Werkgroep VROM, V&W, BZK Met de uitkomsten van de T-11 sessies is een werkgroep van VROM, V&W en BZK aan de slag gegaan, waarbij met name is gekeken naar de brommers. De meest kansrijke interventies zijn verder uitgewerkt. Daarbij is vooral ingezoomd op de nog bestaande vragen en onduidelijkheden. RIVM-cijfers. Opnieuw is de noodzaak van eventuele interventies in kaart gebracht. De eind oktober 2009 bekend geworden voorlopige RIVM-cijfers (peiling najaar 2008) maken duidelijk dat er over de hele linie sprake is van afname van de geluidhinder. Dat geldt ook voor brommers en motoren maar deze groep vormt toch nog steeds een grote bron van hinder. In 2003 ging het om 19 %. Goede 2e is vrachtverkeer met 6%. Dit komt overeen met de door het CBS gesignaleerde licht dalende tendens waar het gaat om geluidhinder door verkeer.
Pagina 11 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Omissie wetgeving Het stramien van wet- en regelgeving is nogmaals doorgelicht. De handel in sportuitlaten is niet illegaal zolang de verkoper maar duidelijk maakt dat deze niet op de openbare weg mogen worden gebruikt. Aanpassing van de wetgeving is nodig om de verkoop van deze uitlaten te beperken tot de doelgroep die er gebruik van maakt op racecircuits. Interventiemogelijkheden De mogelijke acties uit de T-11 sessies kunnen worden gegroepeerd rond drie invalshoeken: toezicht en handhaving bewustwording en draagvlak veiligheid techniek en handel. Door de werkgroep is in beeld gebracht in hoeverre de genoemde acties daadwerkelijk uitvoerbaar zijn en wat daar voor nodig is. Voor zover de werkgroep over onvoldoende expertise beschikte is gebruik gemaakt van de aanwezige kennis in de interventie workshop die in november heeft plaatsgevonden. In bijlage 4 is de totale actielijst met interventiemogelijkheden te vinden.
1.3.4
Interventie workshop Alle bevindingen van de werkgroep en uit de praktijk zijn in een nieuwe workshop voorgelegd aan onder andere vertegenwoordigers van politie, gemeenten en de branche organisaties. Uitgaande van de drie hierboven benoemde invalshoeken zijn in drie werkgroepen, na een check van de actielijst en eventuele aanvullingen, de meest kansrijke interventies aangegeven. In de 2e ronde zijn deze vervolgens zoveel mogelijk uitgewerkt in concrete plannen van aanpak. Bovendien zijn afspraken gemaakt welke partijen dit gaan oppakken. Daarbij komen soms de eerder genoemde invalshoeken samen in één concreet plan van aanpak. Het gaat om de volgende aanpak: (In bijlage 5 zijn de interventiestrategieën concreter uitgewerkt.) 1. Vergroten draagvlak voor aanpak overlast Allereerst is geconstateerd dat vergroting van het draagvlak noodzakelijk is. Dit is zelfs een randvoorwaarde voor het slagen van de overige plannen van aanpak. Streven is het onderwerp prominenter op de politieke agenda te krijgen zodat geld en menskracht beschikbaar komt om de afgesproken interventies ook daadwerkelijk uit te kunnen voeren. Een aantal concrete acties is hiertoe geformuleerd, zoals het informeren van de Tweede Kamer over het voorgestelde integrale programma, het laten opstellen van een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse, en het verkennen van mogelijkheden om samen te werken in het Innovatie Programma Geluid. 2. Landelijk raamwerk handhavingsbeleid Het ontwikkelen van een eenduidig landelijk raamwerk voor handhavingsbeleid ondermeer door het maken van concrete afspraken m.b.t. sancties (b.v het invorderingsbeleid) en het uitwisselen van goede en slechte voorbeelden. Zo wordt ook meer duidelijkheid gecreëerd voor de burger. 3. Ok-certificaat, certificering en training Het invoeren van een “OK-certificaat” voor brommers en mogelijk ook voor motoren. Uitgangspunt daarbij is keuring bij eigendomswisseling, zodat de koper Pagina 12 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
er op kan vertrouwen dat het voertuig voldoet aan wet en regelgeving. Daarnaast mogelijk certificering gekoppeld aan het kentekenbewijs. Voorwaarde is waterdichte wetgeving die daartoe dient te worden aangevuld en aangepast en een landelijke training voor de politie voor het gebruik van door VROM ter beschikking gestelde geluidsmeetapparatuur. 4. Integrale regio aanpak Ontwikkelen van een handreiking voor integrale aanpak in de regio, dat wil zeggen bundelen van regionale/lokale acties gericht op overlast door scooters. Daarbij kan worden geput uit ervaringen Amstelveen, Rotterdam en Oosterhout waar met een dergelijke aanpak wordt gewerkt. 5. Opzetten campagne Opzetten van een campagne door en voor de brommer- en scooterrijders, met als doel gedragsverandering te realiseren. Gebruik kan worden gemaakt van nieuwe media als internet en YouTube en intermediaire groepen als (rij)scholen, ouders, verzekingsmaatschappijen.
Voor de aanpak van motoren kan worden overwogen aan te sluiten bij het TNO voorstel voor auto‟s; het invoeren van een goedkeuringsbewijs voor aangebrachte wijzigingen. Samenhang met hangjongeren of specifiek probleemlocaties is hier minder aan de orde. Door de diverse werkgroepen zijn ambitieuze doelen gesteld. Afgesproken is dat zal worden ingezet op een integrale aanpak. Hiertoe dient een programma opgesteld te worden waarin de geselecteerde acties en plannen van aanpak worden benoemd en geconcretiseerd.
Pagina 13 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Conclusies
Het verbod op het rijden op de openbare weg met opgevoerde brommers en motoren wordt onvoldoende nageleefd. De oorzaken zijn in belangrijke mate een kwestie van niet willen. Jongeren vinden hard geluid stoer en de handel knijpt soms een oogje toe bij de verkoop van niet goedgekeurde onderdelen. Het is voor de handel ook lang niet altijd mogelijk om na te gaan of een race-uitlaat op de openbare weg zal worden gebruikt. Het geluid van de opgevoerde uitlaatsystemen is voor veel mensen een bron van overlast en ergernis en leidt in de praktijk ook tot gezondheidsklachten. Aanpak van de reguliere handel is niet direct mogelijk. Veel uitlaatsystemen mogen worden verkocht voor gebruik buiten de openbare weg. De internet handel is een belangrijke factor die nagenoeg ongrijpbaar is gebleken. VWA heeft ervaring met het tegengaan van import van illegale goederen. Overwogen zou kunnen worden de VROM-inspectie te vragen om samen met VWA en de branche de mogelijkheden te verkennen. VWA zou hiertoe opdracht moeten krijgen. Er zijn daarnaast nog vele andere manieren om het probleem aan te pakken. Daarbij zullen zowel de handel (branche), politie als gemeenten een rol moeten spelen naast de departementen BZK, V&W en VROM. In de workshops is duidelijk geworden dat voorkomen moet worden dat losse initiatieven en acties stranden omdat bijvoorbeeld op het gebied van wetgeving zaken onvoldoende zijn geregeld. Het is dan ook van groot belang de samenhang te bewaken en dit programmatisch aan te pakken. Hiertoe worden enkele aanbevelingen gedaan.
Pagina 14 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Aanbevelingen
Ontwikkel een totaalprogramma om de overlast langs een aantal samenhangende sporen aan te pakken. Benoem hierin de volgende interventiestrategieën en werk deze verder uit: 1. Vergroting draagvlak bij de politiek; 2. Ontwikkelen eenduidig landelijk raamwerk voor handhavingsbeleid; 3. Invoeren certificering gekoppeld aan keuring bij eigendomswisseling (OK-certificaat), en/of aan kentekenbewijs. Noodzaak: waterdichte wetgeving en training van de politie; 4. Handreiking voor bundeling van lokale en regionale acties ter bestrijding van overlast; 5. Opzetten landelijke campagne voor en door brommer- en scooterrijders. Neem dit programma op in de Beleidsbrief Verkeersemissies die zal worden aangeboden aan de Tweede Kamer. Maak concrete afspraken over de benoemde interventies en bepaal wie hierbij het voortouw zal nemen. Maak gebruik van de kennis aanwezig bij VWA en overweeg de VI te vragen de mogelijkheden voor de aanpak van de internethandel te verkennen samen met de VWA en brancheorganisaties. Zorg voor de benoeming van een programmamanager zodat de voortgang en de samenhang worden bewaakt. Het is van groot belang goede afspraken te maken over bedoelde regie.
Pagina 15 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Bijlage 1
De wet- en regelgeving inzake uitlaatsystemen van motorrijtuigen en bromfietsen A
De van toepassing zijnde regelgeving 1. Richtlijn 2007/46/EG tot vaststelling van een kader voor de goedkeuring van motorvoertuigen en aanhangwagens daarvan en van systemen, onderdelen en technische eenheden die voor dergelijke voertuigen zijn bestemd (Kaderrichtlijn). Richtlijn 2007/46/EG is op 5 september 2007 vastgesteld en vervangt de oude kaderrichtlijn 70/156/EEG van 6 februari 1970. In de richtlijn is de communautaire goedkeuringsprocedure beschreven. 2. Richtlijn 70/157/EEG inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de Lid Staten betreffende het toegestane geluidsniveau en de uitlaatinrichting van motorvoertuigen. Richtlijn 707/157/EEG is op6 februari 1970 vastgesteld en regelt het maximaal toegestane geluidsniveau van uitlaten van motorvoertuigen (dat wil zeggen motorvoertuigen met of zonder carrosserie, op ten minste vier wielen en met een door de constructie bepaalde maximumsnelheid van meer dan 25 km per uur, met uitzondering van railvoertuigen, landbouwtractoren, landbouwmachines en toestellen voor openbare werken. Richtlijn 707/157/EEG is later gewijzigd (veelal in verband met aanpassing aan de stand der techniek) bij: - Richtlijn 77/212/EEG; - Richtlijn 81/334/EEG; - Richtlijn 84/372/EEG; - Richtlijn 84/424/EEG; - Richtlijn 92/97/EEG; - Richtlijn 96/20/EG; - Richtlijn 1999/101/EG en - Richtlijn 2007/34/EG. 3. Richtlijn 2002/24/EG betreffende de goedkeuring van twee- of driewielige voertuigen. Richtlijn 2002/24/EG is op 18 maart 2002 vastgesteld en legt de communautaire goedkeuringsprocedures vast voor motorvoertuigen op twee of drie wielen, onderdelen en technische eenheden (waaronder dus uitlaatsystemen!) die overeenkomstig de technische eisen van de bijzondere richtlijnen (zoals Richtlijn 70/157/EEG) zijn vervaardigd. NB: De richtlijn geldt bijvoorbeeld niet voor: voertuigen die bestemd zijn voor deelneming aan wedstrijden op de weg of als terreinvoertuigen.
Pagina 16 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
4. Richtlijn 97/24/EG betreffende bepaalde onderdelen of eigenschappen van motorvoertuigen op twee of drie wielen. Richtlijn 97/24/EG is op 17 juni 1997 vastgesteld en regelt de harmonisatie van de voorschriften met betrekking tot de onderdelen en de eigenschappen van voertuigen op twee of drie wielen. 5. Besluit geluidsproductie motorvoertuigen (Stb. 741). Deze AMvB 30 november 1981 strekt onder meer tot uitvoering van Richtlijn 70/157/EEG. 6. Regeling keuringsvoorschriften en EEG-documenten geluidsproductie motorvoertuigen. Deze ministeriële regeling van 30 oktober 1985 (Stcrt. 1993, 117) geeft uitvoering aan een aantal artikelen van het Besluit geluidsproductie motorvoertuigen. 7. Besluit geluidsproductie bromfietsen (Stb. 1985, 473). Deze AMvB van 15 augustus 1985 strekt onder meer tot uitvoering van Richtlijn 2002/24/EG. 8. Regeling typekeuring geluidsproductie bromfietsen (Stcrt. 1986, 108). Deze ministeriële regeling van 26 mei 1986 strekt in hoofdzaak tot vaststelling van de keuringsvoorschriften aan de hand waarvan keuringen, bedoeld in het Besluit geluidsproductie bromfietsen moeten worden verricht. 9. Besluit uitlaatsystemen motorvoertuigen en bromfietsen 9Stb. 1985, 474). Deze AMvB strekt onder meer tot uitvoering van Richtlijn 70/157/EEG. 10. Regeling typekeuring uitlaatsystemen motorvoertuigen en bromfietsen (Stcrt. 1986, 108). 11. Besluit voertuigen (Stb. 2009, 184) Deze AMvB regelt de vaststelling van nationale verkoopverboden en bevat bepalingen met betrekking tot de algemene periodieke keuring van voertuigen en regelt de intrekking van het Voertuigreglement. 12. Regeling voertuigen (Stcrt. 2009, 81) De regeling heeft twee doelen: het voldoen aan nieuwe Europese regelgeving en het vereenvoudigen en moderniseren van de bestaande nationale regelgeving.
Pagina 17 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
B Omissie wetgeving In de regelgeving staat kortweg het volgende: De lidstaten verlenen alleen goedkeuring aan voertuigen, systemen, onderdelen en technische eenheden die aan de EU-voorschriften voldoen. De lidstaten staan alleen toe dat voertuigen, systemen, onderdelen en technische eenheden die aan de EU-voorschriften voldoen, worden geregistreerd, verkocht of in het verkeer gebracht. In beginsel gaat het om eisen voor voertuigen, systemen, onderdelen en technische eenheden, die op de openbare weg mogen worden gebruikt. Tegen winkels die uitlaten te koop aanbieden met de aantekening: “ze mogen niet op de openbare weg worden gebruikt” kan niet worden opgetreden. Gelukkig hebben de BOVAG en de RAI een convenant met hun leden gesloten waarin staat de leden uitsluitend uitlaatsystemen verkopen die toegelaten zijn voor gebruik op de openbare weg. Daarmee wordt het handhavinggat echter niet gedicht. Er zijn nog genoeg aanbieders op de markt (bijvoorbeeld via internet) die uitlaatsystemen op de markt brengen die niet zijn toegelaten voor gebruik op de openbare weg.
Pagina 18 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Bijlage 2
Verslag workshop “Tafel van 11” Aanwezig J. vd Vlist (VenW), G. Janssen (VenW), J. Petri (BZ), J. de With (politie Utrecht), R. van Buuren (VWA), T. Croonen (BOVAG), E. Moerkerk (RAI), E. Daams (RAI), A. Malaihollo (VROMLOK), P. Cup (VROM-DJZ), A. van Loon (VROM-IOD), T. Hubers (VROM-S&B), P. de Rooij (VROM-RMD), M. van Diepen (VROM-RMD), P. Palmen (Auée&Palmen Advies). Afwezig D. Groen (politie Flevoland)
Verslag bijeenkomst “geluidshinder uitlaatsystemen brommers en motoren” van 17 juni 2009.
1. Welkom en doel Patricia Palmen heet eenieder welkom en legt kort het doel van de bijeenkomst uit. Doel van deze sessie is om op basis van een gezamenlijke doelgroepenanalyse te komen tot een aantal mogelijke interventierichtingen om de geluidshinder door uitlaatsystemen van brommers en motoren aan te pakken. Op basis van deze gegevens zal in een later stadium een selectie van de meest kansrijke interventies moeten plaatsvinden. Uiteindelijk is het de bedoeling om tot een naar ieders mening werkbare en uitvoerbare aanpak te komen.
2. Waar hebben we het over? In een korte presentatie geeft Marjo van Diepen een schets van de problematiek (zie ook de op de sessie uitgereikte hand-out). Daarin wordt aandacht besteed aan; de maatschappelijke relevantie van het probleem, de wettelijke context, de nadere juridische uitwerking, het instrumentarium, wat van de doelgroepen wordt verwacht, reeds eerder geïnitieerde acties en het waarom nu aanpakken van het probleem. In de bijlage treft u de presentatie aan. Vragen en opmerkingen vanuit de deelnemers a. Waarom pakt VROM dit op? Antwoord: Verkeer en Waterstaat heeft naar aanleiding van kamervragen aangegeven in samenwerking met VROM en Binnenlandse Zaken de overlast aan te pakken. VROM-beleid heeft de VROM-Inspectie gevraagd de mogelijkheden te verkennen en zo mogelijk, eventueel samen met anderen, tot actie over te gaan.
Pagina 19 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
b. Waarom is de RDW er niet bij? De RDW dienst houdt zich nu niet bezig met uitlaatsystemen van brommers en motoren. De benodigde kennis voor vandaag is ook voldoende bij V&W aanwezig. Wellicht afhankelijk van de gekozen oplossingsrichtingen dat de RDW later wordt betrokken. c. Er kan onderscheid gemaakt worden in drie soorten uitlaatsystemen, legale sets illegale sets legale sets die door de gebruiker worden veranderd en daardoor illegaal worden.
3.
Welke motieven hebben handelaren en gebruikers om al dan niet na te leven: doelgroepanalyse?
Er is een aantal redenen denkbaar waarom handelaren en gebruikers de geldende regels al dan niet naleven. Die redenen kunnen zijn: kennis van de regels kosten/baten als je aan de regels voldoet acceptatie van de regels normgetrouwheid toezicht op de regels sancties Met de deelnemers is langsgelopen hoe gebruikers en de handel deze motieven al dan niet hebben. Hieronder is weergegeven wat er vanuit de groep is ingebracht.
Kennis Handel/industrie geheel bekend met de regels weet waar grenzen liggen voor uitzonderingen weet waar grenzen liggen voor optreden
Eigenaar/gebruiker klein gedeelte weet het niet, mogelijk verkeerd voorgelicht door CBR (oude informatie bij behalen rijbewijs) of niet voorgelicht door verkoper kopers nieuwe brommers gaan er van uit dat alles in orde is 95% van de kopers die alleen een uitlaat koopt kent de regels tweedehands kopers gaan er van uit dat alles in orde is, weten dus niet of het daadwerkelijk in orde is sleutelaars kennen de regels
Pagina 20 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Kosten en Baten Handel/industrie Eigenaar/gebruiker kost geld als niet legale sets snelheid verkoopt geluid winstmarge hoger bij hoe goedkoper de uitlaat, hoe verkoop alternatieve sets sneller het gaat (set legaal, gebruik illegaal) originele uitlaat duurder collectieve handel gebaat bij vervangingsuitlaten goedkoper, juiste naleving (RAI/BOVAG b.v. door ontbreken katalysator geen grip op internethandel stoer zijn voor vriendjes en meisjes
Acceptatie Handel/industrie voorstander van normen maar heeft twijfel over het opstellen van de normen ( (auto is een gesloten ingepakt systeem, motorfiets heeft een open systeem, je hoort hem dus eerder)
Eigenaar/gebruiker eigen ervaring is norm een klein gedeelte van de1620 jarigen trekt zich er niets van aan, groep vernieuwd steeds gros van de oudere gebruikers accepteert norm wel uiterlijk en techniek belangrijk, uitnodiging tot snelle systemen
Normgetrouwheid (niet overheidscontrole)1 Handel/industrie Eigenaar/gebruiker algemene klacht: veel regels buurt kan er wat van zeggen willen voldoen, moeite met toerclubs, rustige rijders, de regels normgetrouw geen specifieke aandacht supersportclubs, professioneel voor uitlaatsystemen bij opgezet audits door de branche probleemjeugd heeft eigen norm, doen hun eigen ding internet belangrijk,
1
opmerking vanuit de bijeenkomst: kwart van de handel komt uit China, keuring
door RDW, bij de TUV valt sneller iets te regelen, prototype wordt eenmaal gekeurd, krijgt typegoedkeuring, daarna geen keuring meer en blijven (illegale) modificaties buiten beeld.
Pagina 21 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Toezicht Handel/industrie niet of nauwelijks op de handel, kan ook niet, alleen heterdaad vervalsing van typegoedkeuring (niet bekend hoe groot het probleem is) misbruik van goedgekeurde systemen op de openbare weg
Sancties Handel/industrie geen prioriteit bij VROM/VWA geen aangrijpingspunten
4.
Eigenaar/gebruiker in het verkeer wel toezicht (politie kijkt naar geluidsoverlast) weinig pakkans niet alle kentekenbewijzen zijn voorzien van de juiste geluidstoelating VROM heeft meters verstrekt, gebruik lastig, niet alle agenten kunnen dit doen, geen opleiding, slechte handleiding stoer om opgepakt te worden, statusverhogend
Eigenaar/gebruiker op het moment van aanhouding geen idee wat de sanctie inhoudt combinatie van overtredingen eerste keer niet zo onder de indruk, tweede keer wel geluid vaak niet meegenomen bij controle, is vaak bijvangst
Welke interventies zijn gelet op de motieven kansrijk om de naleving te bevorderen?
Door de deelnemers zijn in een brainstorm verschillende interventies aangedragen die succesvol zouden kunnen zijn. Hieronder staan alle ideeën die zijn genoemd: akoestische flitspaal, bewustmaking van gedrag, maatschappelijke bewustwording, handel kan beter gecontroleerd worden (mysteryshoppen), slimmer handhaven (hoe omgaan met prioriteiten), borging dat uitlaten niet van de brommer kan worden gesloopt, vragen naar racelicenties bij verkoop sportsetjes, geluid in APK opnemen, APK voor brommers, bronaanpak; verzegeling onderdelen uitlaatsystemen, handel beter betrekken bij toezicht, pakkans vergroten, opleiding voor geluidsmeters moet beter en hang hier een certificering aan, toezicht op elektronische applicaties (knopje om geluid te dempen),
Pagina 22 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
juridische angels in kaart brengen en knelpunten aanpakken, voorlichting, verhoging van de sancties (werkt niet?), uniform beleid, bestuurlijke boetes, gebiedgerichte handhaving door gemeentelijke toezichthouders, extra eis in verzekering opnemen en goed voorbeeld van de overheid, dus geen vergunning meer verlenen om op bijzondere dagen (bijv. Koninginnedag, luilakfeest) geluidsoverlast toe te staan. De internethandel blijft hier buiten beeld omdat dit in den brede wordt aangepakt. Immers, zeer veel (illegale) goederen worden via internet verhandeld. Vanuit de bijeenkomst wordt aangeven dat er een verschil is tussen motorfietsen en brommers. Niet alleen wordt een andere doelgroep aangesproken, ook de handel verloopt via andere kanalen.
5.
Wat zijn de aandachtspunten voor de uitvoering? Vervolg afspraken
Conclusies en afspraken hoe verder: Op basis van ideeën kunnen we een aantal oplossingsrichtingen destilleren. De voorbereidingsgroep zal acties verdelen in “korte termijn, lange termijn en meest kansrijk of niet haalbaar” Streven naar bijvoorbeeld drie voorstellen en deze uitwerken in een plan van aanpak met afspraken, Alle genoemde interventies kunnen op hoofdlijnen worden ondergebracht bij een viertal pijlers: i. aanpak bron ii. maatschappelijke bewustwording iii. juridisch kader iv. sancties. Aandachtspunt is hoe houden we het onderwerp hoog op de agenda. Aanwezigen geven aan bij de uitwerking betrokken te willen blijven en men is bereid om bij een volgende sessie aanwezig te zijn, waarbij concreet gewerkt wordt om een interventie verder uit te werken. Aandachtspunt is dat het onderwerp geluidshinder brommers en motoren op dit moment binnen de diverse organisatie geen prioriteit heeft. Het is dus noodzakelijk in te zetten op gerichte interventies en slimme handhaving. Na de zomer zullen een of meerdere vervolgsessies worden georganiseerd.
Pagina 23 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Bijlage 3
Verslagen geluidsmetingen Op dinsdag 6 oktober heeft de VROM-Inspectie op de Grebbeweg te Rhenen meegekeken bij een bromfietscontrole uitgevoerd door het scooterteam van de regiopolitie Utrecht. Onze belangstelling ging uit naar opgevoerde brommers en geluidsoverschrijding. We hebben gezien hoe een geluidsmeting wordt verricht. De geluidsmeetapparatuur is door VROM in 2007 beschikbaar gesteld. Er is uitleg gegeven hoe een meting plaatsvindt. De meting dient plaats te vinden bij een voorgeschreven toerental. Op het typeplaatje (en kentekenbewijs) van de brom- en snorfiets staat aangegeven hoeveel decibel maximaal bij een bepaald toerental (bijv. 1200 toeren/min) geproduceerd mag worden. Er moeten in totaal 3 metingen worden uitgevoerd waarvan automatisch het gemiddelde wordt bepaald. Overigens worden de metingen alleen uitgevoerd als er op het gehoor afgaande een vermoeden is van te hoge geluidsproductie. Soms blijkt het vermoeden van een te hoge geluidsproductie niet te worden bevestigd door de meting. Door het opvoeren van de brommer klinkt de geluidsproductie op het gehoor hoger en is de geluidsbeleving zo dat het lijkt of door de uitlaat de norm wordt overschreden. Ook bij beschadiging of lekkende uitlaten wordt afgezien van een officiële meting. Het lijkt erop dat het scooterteam op termijn gaat verdwijnen. De opgebouwde kennis en door een van de leden opgebouwde databank dreigt daarmee ook verloren te gaan. Sancties Voor het overtreden van de maximale geluidsproductie bestaan landelijke richtlijnen. Er wordt alleen niet in elke regio gecontroleerd op geluid; tevens werkt het OM er niet overal aan mee. In de praktijk wordt de uitlaat waaraan veranderingen zijn aangebracht (o.a. verwijderen begrenzingsringen) en dus niet meer origineel is, met toestemming van de eigenaar van het voertuig gesloopt. Doet de eigenaar geen afstand van de uitlaat dan wordt deze in beslag genomen. Een vervangingsuitlaat zonder typekeuring die niet teveel geluid produceert is in de politiepraktijk geen probleem. Het innemen van het kentekenbewijs als het enkel het geluid wordt overschreden is niet gebruikelijk. Dit is wel mogelijk bij snelheidsovertredingen geconstateerd door middel van de rollenbank. Als een bromfiets/snorfiets 15/14 km of meer te hard rijdt (60 km/u voor bromfietsen en bij 39 km/u voor snorfietsen, uitgaande van 45 km/u en 25 km/u op het kentekenbewijs maar er zijn bromfietsen met afwijkende snelheden) krijgt de bestuurder naast de boete die ervoor staat een brief met hierin uitleg dat als hij driemaal binnen 2 jaar deze overtreding begaat het voertuig uiteindelijk door de rechter aan het verkeer zal worden onttrokken. (ook al is de bromfiets niet van hem) De tweede keer krijgt hij/zij weer zo‟n brief maar gaat er ook een naar de ouders als het een minderjarig persoon betreft. De derde keer is het prijs en wordt de bromfiets inbeslag genomen. De betrokkene moet na enige tijd bij de rechter verschijnen. Die zal nagenoeg altijd het voertuig aan het verkeer ontrekken door middel van het vernietigen van het voertuig. Probleem bij deze systematiek is dat er geen landelijke Pagina 24 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
registratie plaatsvindt en dus overtredingen in andere politieregio‟s niet bekend zijn. Het ter plaatse inbeslagnemen van het voertuig gebeurt ook als er sprake is van meerdere eerder begane overtredingen en recidive. Bijvoorbeeld iemand die vaker onder invloed van alcohol heeft gereden, voor de 3e maal met het rijden zonder rijbewijs wordt betrapt of nog boetes heeft uitstaan of verkeersgevaarlijk rijgedrag (art. 5) vertoond. Het innemen van een bromfietsrijbewijs (sinds 1 okt. 2009 voorheen bromfietscertificaat) is op basis van een rollenbanktest niet mogelijk. Dit is slechts mogelijk als die snelheidsovertreding bij een achtervolging of statische snelheidscontrole wordt vastgesteld. Bij auto‟s/motoren bedraagt de grens meer dan 50 km te hard rijbewijs kwijt en bij brommers/snorfietsen is dit op 30 km gesteld. De OvJ bepaald uiteindelijk voor hoe lang het (brommer)rijbewijs wordt ingenomen.
Pagina 25 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Bijlage 4
Overzicht van interventiemogelijkheden Workshop 1: Toezicht en handhaving (V&W en VROM) De volgende opmerkingen zijn gemaakt:
Hoe kunnen we jongeren raken: men is het meest onder de indruk als sanctie brommer raakt. je raakt jongeren het meest als je aan mijn brommer komt. Met bon werkt niet. Sanctiestrategie? Hoe kunnen we integrale aanpak invoeren? Toevoegen bij speerpunten politiebeleid aan snelheid? Hoe kunnen we meting uitvoeren verbeteren? Opleiding meting plus kennis waar je mee bezig bent? Inbedding bij politieacademie? Hoe kunnen we wil van de politie om het samen op te pakken. Samen lukt het wel. Eigen toezichthouders? Boa‟s mogen geluidsmetingen niet doen, (klopt dat?--> uitzoeken) Één norm voor geluid brommer in heel Nederland, geen verschil in types (lastig, i.v.m. Europese regelgeving:maar is dat haalbaar?) Hoe kunnen we prioriteitsstelling realiseren: landelijk coördinator voertuiggeluid? Aandacht is demografisch bepaald….? Ondersteuning bij sommige corpsen wel, bij andere niet? Onderdeel in praktijkexamen, gekoppeld aan rijbewijs, zodat je hem kan invorderen ook in de bestuursrechtelijke handhaving? Onderdeel in bredere verkeerseducatie, scholing Sanctiecommunicatie laat zien wat impact kan zien van sanctie: dus hoe je het aanpakt Correcties rollerband…… niet goed en teveel? Landelijke lijn t.a.v. invorderingen Dit leidt tot de volgende voorgestelde acties:
Geluidsmeting verbeteren: 6 Stapeling Mulderfeitjes help niet Regionaal handhavingsbeleid: 4 Landelijk regionale systematiek Samenwerking gemeente, politie en OM Boa‟s: verkeerswetgeving Landelijke normering geluidsproductie: 4 (wordt niet uitgewerkt in groepen) 8. Toevoegen aan top 25 prioriteiten/dan wel aanhaken landelijke prio‟s 9. Praktijkexamen, opleggen 10. Communicatie over pakken in de portemonnee 11. Gedragsbeïnvloeding (educatie) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Pagina 26 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
12. Uniformiteit in wijze van controleren 13. Integratie Aso-aanpak: Hoe te kopiëren naar rest Nederland (Rotterdam/Amstelveen): 7 In de plenaire sessie zijn deze onderwerpen door Jan en Frits gepresenteerd als meest haalbare. Deze worden in de middagsessie nader uitgewerkt. Workshop 2: Veiligheid, techniek en handel (V&W) In groepsverband is gediscussieerd en zijn de volgende onderwerpen aangedragen; 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
aanpak internethandel E-keurmerk certificaat moet duidelijker wetgeving moet waterdicht uitvinden hoe het elders in Europa is geregeld convenant met fabrikanten samenwerking met douane technische voorziening dat de uitlaat er niet afkan modificaties onmogelijk maken APK voor gemotoriseerde voertuigen blijven voldoen aan typegoedkeuring promoten 4-takt en elektrische brommers samenwerking toezichtautoriteiten aanbod beperken integrale aanpak (van brommer tot truck) campagne opzetten (luid is uit)
Uiteindelijk is door middel van een stemming de keuze van deze Workshop als meest haalbare acties als volgt; 1. Wetgeving moet waterdicht 2. Campagne opzetten (branche en departementen) 3. APK In de plenaire sessie zijn deze onderwerpen door Jan gepresenteerd als meest haalbare. In de middagsessie wordt dit nader uitgewerkt. Workshop 3: Bewustwording en draagvlak (V&W en VI) Met een kleine groep met 9 mensen is verder gediscussieerd over de reeds aangedragen onderwerpen en zijn nog enkele toegevoegd (blauw weergegeven) 1. werken aan imago (o.a. electro = cool) 2. uitdragen boetebeleid 3. folder bij ophalen rijbewijs + examenstof + lesstof + gemeente + rijschool + school 4. aansluiten landelijke campagnes à la “Het Nieuwe Rijden” of “vuurwerk” 5. rol buurtcoach/wijkcentra/wijkagent/school 6. polisvoorwaarden verzekering (korting electro) 7. blik op de weg 8. nota verkeersemissies Beleidsnota + Politiek op agenda Pagina 27 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
Internetsite aansluiten bij jongeren + bestaande sites (gevoegd bij 4) aansluiten VVN-campagne “ambassadeurs” motorclub jongeren < 16 beïnvloeden + ouders IPG-stedelijk betrekken Korpschef beïnvloeden (gevoegd bij 8) MKBA (Maatschappelijke Kosten Baten Analyse) opstellen (gevoegd bij 8)
Uiteindelijk is door middel van een stemming de keuze van de Workshop als meest realistisch/haalbaar geacht de genoemde onderwerpen: 3. folder bij ophalen rijbewijs + examenstof + lesstof + gemeente + rijschool + school 4. aansluiten landelijke campagnes a la HNR of vuurwerk 8. nota verkeersemissies Beleidsnota + politiek op agenda + korpschef beïnvloeden + MKBA In de plenaire sessie zijn deze onderwerpen door Gilles gepresenteerd als meest haalbare en nader uit te werken in de middagsessies.
Pagina 28 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Bijlage 5
Uitwerking van de meest kansrijke interventies 1) Draagvlak vergroten 1. Doel op agenda krijgen van de politiek, geld krijgen voor campagnes, acties e.d., menskracht bij overheid, oa politie (prioriteit). 2. Hoe? a. opnemen van het totale programma in de Nota verkeersemissie (en andere nota‟s), b. opnemen in toelichting begroting, c. MKBA (Maatschappelijke Kosten Baten Analyse, incl. gezondheid) laten opstellen (€ 50.000 evt. CE Delft), d. PR/persmoment bij start van het programma met Ministers en eventueel convenant met branche, e. programma aanpak(eindrapport VI), f. NSG (Nederlandse Stichting Geluidshinder) erbij betrekken, g. IPG (Innovatie Programma Geluid) stedelijk: verkennensamenwerken, h. Brief VROM/V&W.BZK aan tweede kamer (politieprioriteit). 3. Uitwerking c. voorleggen in Dir. overleg VROM-V&W (50-50 kosten delen), december 2009 met presentatie. d. tekst convenant opstellen door projectmanager; landelijke campagne, opdracht VWA (geld), technische kennis inbrengen. Gereed maart april 2010 e. aanwijzen programma manager f. advies van VI opnemen in Beleidsbrief Verkeersemissies. 4. Wie? VROM/LOK? 2) Handhavingsbeleid 1. Beoogd resultaat eenduidig landelijk raamwerk hebben en toepassen, duidelijkheid voor de burger. 2. Wat en hoe? Wat; landelijke afspraken met betrekking tot handhaving (invorderingsbeleid), uitwisselen goede en slechte voorbeeldacties.
Pagina 29 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
Hoe; op basis van dezelfde uitgangspunten, regionale plannen van aanpak. 3. Wie? OM/Politie/Gemeente/RDW. 4. Wanneer? nu mee beginnen (landelijk raamwerk), beleidsplan voor een jaar. 3) OK-certificaat, certificering en training Ok certificaat 1. Tijd? ongeveer 24-30 maanden 2. Geld? kosten burger: 0-40 euro per aankoop kosten overheid: ? project 3. Uitvoerbaarheid? ja 4. Uitgangspunten keuring bij eigendomswisseling alle voertuigen categorieën controleaspecten; Milieu Veiligheid Fraude niets demonteren investering: geluidsmeetapparatuur (ong. € 2000) 5. Wie? opdrachtgever project:V&W opdrachtnemer project: RDW 6. Wanneer? start nota: heden start project: 1 januari 2010 finish: 210-2013
Certificering 1. Beoogd resultaat certificaat bij kentekenbewijs à la België en Duitsland, wetgeving waterdicht maken. 2. Hoe? kijken hoe certificering het in het buitenland geregeld is,
Pagina 30 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
voorstel wetgeving waterdicht maken door E. Daams middels brief aan Peijs 3. Wie? V&W, RDW, OM, ACTAL (Advies College Toetsing Administratieve Lasten), Jan. 4. Wanneer? start week van 23 november, wetgeving waterdicht per 1 januari 2012. Training 1. Doel bekendheid en bekwaamheid. 2. Wat en hoe? landelijk georganiseerde training. 3. Wie? politieacademie (cursus), leverancier (ondersteuning), VROM (inventariseren korpsen die apparatuur hebben of niet). 4. Wanneer? januari 2010, cursus beschikbaar, maart 2010, invoeren bij korpsen, augustus 2010, start training. 5. Voorstel inleveren niet gebruikte apparatuur ten gunste van korpsen die het wel gebruiken. 4) Integrale aanpak 1. Hoe? Bestaande methoden en plannen van aanpak bundelen in handreiking aanpak scooteroverlast zoals, Amstelveen - zoek de grens op Rotterdam - aso aanpak Oosterhout - brom effe normaal 2. Wie? betrokken zijn BZK/V&W/Justitie/VROM 3. Wanneer? opdracht aan het CCV (Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid) voor 1 januari 2010, handreiking klaar voor 3 maart 2010 (verkiezingen). 4. Geld
kosten ca. € 10.000.
5. Vraag
Pagina 31 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
maak het mogelijk Mulderfeiten te stapelen.
Pagina 32 van 33
Definitief | Beperking geluidoverlast uitlaatsystemen brommers en motoren | 19 februari 2010
5) Opzetten campagne 1. Beoogd resultaat Uiteindelijk gedragsverandering (geen uitlaten meer ombouwen), daarvoor is eerst nodig; informatievoorziening (kennis), draagvlak/houding. 2. Wat en hoe? Verschillende middelen zijn in te zetten; internet/sociale media zijn belangrijk, jongeren erbij betrekken (zelf filmpje laten maken), boetebeleid melden, geen wijzend vingertje, maar mogelijk confronterende spot, welke media kan het best worden ingezet bij deze doelgroep, spotje geloofwaardig uitvoeren, expertise raadplegen. 3. Wie? doelgroep: brommer/scooterrijders (meeste overlast), intermediaire doelgroepen zoals ouders, scholen, partijen: overheid (rijks,- gemeentelijke,- politie), industrie, handel, consumentenorganisaties (ANWB, verzekeraars, rijscholen, CBR, scholen, jongeren zelf (voor de uitwerking). 4. Wanneer? Voorjaar 2010
Pagina 33 van 33