Technical Sciences Laan van Westenenk 501 7334 DT Apeldoorn Postbus 342 7300 AH Apeldoorn
TNO-briefrapport TNO2013 M10093
Bepaling van het energetische rendement van het warmteterugwinapparaat “EuroAir 400” Meetbrief volgens NBN EN 308
Datum
Januari 2012
Auteur(s)
H.A.J. Hammink
Opdrachtgever
Swentibold GmbH Johan-Grein-Straße 12 52538 Selftkant Millen
Projectnummer
054.03204/01.01
Aantal pagina's Aantal bijlagen
15 (incl. bijlagen) -
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, foto-kopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van TNO. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de Algemene Voorwaarden voor opdrachten aan TNO, dan wel de betreffende terzake tussen de partijen gesloten overeenkomst. Het ter inzage geven van het TNO-rapport aan direct belang-hebbenden is toegestaan. © 2012 TNO
Verantwoording Energy and Comfort Systems Ondertekening:
Goedgekeurd door:
H.A.J. Hammink Projectleider
P.M. van Hoorik Research Manager
www.tno.nl T +31 88 866 22 12 F +31 88 866 22 48
[email protected]
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
2 / 15
Inhoudsopgave 1
Inleiding .................................................................................................................... 3
2
Toestelidentificatie .................................................................................................. 4
3
Bepaling maximaal vermogen ventilatorcombinatie ........................................... 5
4 4.1 4.2
Rendementsmeting ................................................................................................. 7 Uitgangspunten bepaling van het rendement WTW................................................... 7 Uitvoering van de meting ........................................................................................... 8
5
Resultaten rendementsmeting ............................................................................. 10
6
Samenvatting meetresultaten .............................................................................. 14
7
Meetsensoren ......................................................................................................... 15
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
1
3 / 15
Inleiding In opdracht van de firma Swentibold GmbH te Selfkant Millen Duitsland is door TNO het energetische rendement bepaald van het warmteterugwinapparaat (WTW) EuroAir 400, conform - NBN EN 308 - Warmtewisselaars - Beproevingsprocedures voor het vaststellen van prestatie-eisen van warmteterugwinningsapparatuur (ref.[1]) en - de product specifieke procedure ventilatoren en ventilatiegroepen doc_4.4_S.a_NL_Ventilatoren_en_Ventilatiegroepen_v1.1_20110921.doc. (ref.[2]). In dit meetrapport worden de resultaten van de meting van het maximaal elektrisch vermogen van de elektromotor-ventilatorcombinatie en de rendementsmetingen weergegeven.
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
2
4 / 15
Toestelidentificatie Fabrikant
Swentibold GmbH Johan-Grein-Straße 12 52538 Selftkant Millen
Telefoon
+49 (0)2456 - 507293
Aanvang onderzoek
Januari 2012
Fabrikaat: Type Serienummer: Bouwjaar: CE-keur: Max. luchtdebiet
Swentibold GmbH EuroAir 400 40012-1855 2012 Ja 3 400 m /h
Figuur 1: Typeplaatje onderzochte toestel
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
3
5 / 15
Bepaling maximaal vermogen ventilatorcombinatie Volgens de procedure 5.1.3 c in ref. [2] is het maximaal opgenomen vermogen van de ventilatorcombinatie inclusief eventuele voorschakelapparatuur bepaald. In tabel 1 zijn de resultaten uit de eerste fase van de procedure weergegeven. Een externe regelklep voor de afvoerventilator is gevarieerd tussen de volledig open- en de volledig gesloten positie tot de hoogste vermogenswaarde is verkregen. Het drukverschil aan de toevoerventilator dP(prim) is hierbij constant gehouden. Fase 1 dP(prim) dP(sec) Pelec,fan Spanning Stroom cosq [Pa] [Pa] [W] [V] [A] [-] -0,27 -0,43 281,51 229,90 1,28 0,96 -1,00 7,23 280,77 229,90 1,27 0,96 0,38 26,85 280,58 229,90 1,27 0,96 1,62 48,62 279,72 229,90 1,27 0,96 0,40 72,73 280,58 229,90 1,27 0,96 -0,75 100,97 278,92 229,90 1,26 0,96 0,18 123,35 278,90 229,90 1,26 0,96 0,98 150,43 278,03 229,90 1,26 0,96 2,02 175,68 277,02 229,90 1,26 0,96 1,65 198,47 276,82 229,90 1,25 0,96 2,43 223,22 276,57 229,90 1,25 0,96 -0,05 247,65 274,34 229,90 1,24 0,96 2,55 273,07 275,36 229,90 1,25 0,96 1,00 300,22 273,16 229,90 1,24 0,96 1,42 325,20 272,71 229,90 1,24 0,96 1,15 349,45 271,16 229,90 1,23 0,96 1,95 373,13 270,26 229,90 1,22 0,96 1,38 397,82 271,89 229,90 1,23 0,96 1,98 420,87 270,03 229,90 1,22 0,96 2,10 450,33 265,06 229,90 1,20 0,96 1,02 496,18 255,29 229,90 1,16 0,96 Tabel 1 Drukgegevens en opgenomen elektrisch vermogen - fase 1.
In tabel 2 is het resultaat van de tweede fase van de procedure weergegeven. Een externe regelklep voor de toevoerventilator is gevarieerd tussen de volledig open- en de volledig gesloten positie tot de hoogste vermogenswaarde is verkregen. Het drukverschil over de afvoerventilator dP(sec) is hierbij constant gehouden op de waarde die in fase 1 het hoogste opgenomen vermogen heeft opgeleverd.
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
Fase 2 dP(prim) [Pa] 0,22 23,85 50,87 74,82 99,65 122,55 153,40 175,05 197,70 225,62 246,05 271,88 297,50 346,68 397,13 438,10 476,53
dP(sec) Pelec,fan [Pa] [W] 2,80 281,67 1,18 281,46 0,57 281,62 2,68 281,60 2,18 281,96 -1,00 282,26 1,03 281,41 2,63 280,17 0,03 281,20 2,05 280,29 1,17 280,41 0,57 279,84 1,10 278,96 1,92 277,90 1,65 277,01 1,43 275,70 2,27 269,50
6 / 15
Spanning Stroom cosq [V] [A] [-] 230,1 1,275 0,96 230,1 1,274 0,96 230,1 1,275 0,96 230,1 1,275 0,96 230,1 1,276 0,96 230,1 1,278 0,96 230,1 1,274 0,96 230,1 1,268 0,96 230,1 1,273 0,96 230,1 1,269 0,96 230,1 1,269 0,96 230,1 1,267 0,96 230,1 1,263 0,96 230,1 1,258 0,96 230,1 1,254 0,96 230,1 1,248 0,96 230,1 1,220 0,96
Tabel 2 Drukgegevens en opgenomen elektrisch vermogen - fase2. Het maximaal opgenomen vermogen van de elektromotor-ventilatorcombinatie is bepaald in de maximale fabrieksstand en bedraagt: 282,26 Watt. (Zie tabel over fase 2) Voor elke ventilator is het opgenomen vermogen inclusief de besturing vastgesteld op Pelec,fan = 141,1 Watt.
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
7 / 15
4
Rendementsmeting
4.1
Uitgangspunten bepaling van het rendement WTW De rendementsmeting is uitgevoerd volgens de meetmethode in EN 308.(ref.[1]). Het rendement WTW wordt bepaald bij de meetomstandigheden zoals gegeven in tabel 3. Toevoerlucht Afvoerlucht °C °C g/kg RV % 51 25 1 5,5 0,5 ~ 28 Tabel 3 Meetomstandigheden voor het bepalen van het rendement conform EN 308. De beproevingen worden uitgevoerd bij een omgevingstemperatuur van 24°C 2K. Het rendement is bepaald voor 3 luchthoeveelheden volgens opgave van de fabrikant. 3
Meting nr.
Debiet m /h
1
100
2
250
3
400
Tabel 4 Vaststelling luchthoeveelheden Het beschikbare drukverschil is, in overeenstemming met de opgave fabrikant, bij de instellingen van de bedrijfscondities zoveel mogelijk gelijkmatig verdeeld over de in- en uitlaatzijde van het apparaat. De in te stellen drukken zijn: Meting nr.
Inlaat
Pa 1 -150 2 -150 3 -150 Tabel 5 Instelwaarden statische drukken rondom het WTW
Uitlaat Pa +150 +150 +150
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
4.2
Uitvoering van de meting
4.2.1
Algemeen
8 / 15
De meetwaarden worden geregistreerd met een data-acquisitiesysteem dat deze waarden inleest met vaste tijdsintervallen, (inlezen/opslag alle data op hetzelfde tijdstip). Indien de meetwaarden van de ingaande luchtstromen te grote variaties in de tijd laten zien, zullen deze schommelingen met een tijdvertraging (= doorlooptijd lucht in het apparaat) aan de uitlaatzijde van het apparaat zichtbaar worden. Te grote variatie in temperatuur, vochtigheid en/of luchthoeveelheid in de tijd resulteert in een grote spreiding van de prestaties van het apparaat. Om deze spreiding tot een minimum te beperken worden de meetwaarden van de ingaande luchtstromen gecontroleerd op een maximaal toegestane variatie in de tijd. De controle op overschrijding van de maximale waarden wordt in principe ‘on-line’ bij elk meetinterval gedurende een tevoren vastgestelde meetperiode uitgevoerd. Bij een meetinterval van 15 seconden geeft een meetperiode van 10 minuten (= 40 meetintervallen) een goed beeld van de gerealiseerde stabiliteit. Van elke meetperiode wordt het resultaat (WTW) berekend en vergeleken met het resultaat van de voorgaande meetperiode. De variatie van het resultaat mag een van tevoren opgegeven waarde niet overschrijden. Daarnaast wordt over vier aaneengesloten stabiele meetperioden het verschil tussen de minimale en maximale waarde van het rendement gecontroleerd op een maximaal toegestaan verschil. Voor het valide verklaren van een meting moeten tenminste vier aaneengesloten meetperioden voldoen aan de stabiliteitscriteria, vermeld in 4.2..2. De totale tijdsduur van de meting is afhankelijk van de stabiliteit van het meetproces.
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
4.2.2
9 / 15
Criteria stabiliteit meetproces Ingaande luchtstromen: Temperatuur: variatie temperatuurmeting maximaal 0,5 K Vochtigheid: variatie absolute vochtigheid maximaal 0,5 Luchtdebiet: variatie luchtdebiet maximaal 1
g/kg; kg/h
Resultaat: Rendement: verschil tussen twee opvolgende meetperioden maximaal 0,003; verschil tussen minimum- en maximumwaarde gedurende 4 aaneengesloten meetperioden maximaal 0,005. Meetduur: Minimale meetduur van 4 aaneengesloten meetperioden waarin voldaan wordt aan de stabiliteitscriteria. Afwijking statische drukken Bij de instelling van de luchthoeveelheden was het niet mogelijk de statische drukken volgens tabel 5 te realiseren. In tabel 6 zijn de ingestelde statische drukken weergegeven . Meting Toevoerlucht (Pa) Afvoerlucht (Pa) nr. Inlaat Uitlaat Inlaat Uitlaat 1 -75 75 -75 75 2 -75 76 -75 75 3 -70 69 -66 66 Tabel 6 Ingestelde statische drukken tijdens de rendementsmetingen
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
5
10 / 15
Resultaten rendementsmeting De resultaten van de rendementsmetingen zijn weergegeven in de tabellen 7 t/m11. In tabel 7 zijn de temperatuurrendementen weergegeven, zowel ongecorrigeerd als gecorrigeerd voor de massaflowverhouding, en inclusief het ventilatorvermogen. Meting nr
Luchthoeveelheid
Niet gecorrigeerd temp
Gecorrigeerd temp
3
m /h % % 1 100 85,4 84,8 2 250 81,8 83,3 3 400 81,9 82,8 Gemiddeld rendement 83,0 83,6 Tabel 7 Overzicht temperatuurrendementen, ongecorrigeerd en gecorrigeerd voor de massaflowverhouding.
In tabel 8 zijn de rendementen t.b.v. de EPB dikgedrukt weergegeven . qv22
[m³/h]
100
250
400
Pel
[W]
58,1
125,7
279,2
dT11
[K]
0
0
0
dT22
[K]
0,84
0,73
1,03
dT12
[K]
0,82
0,74
1,02
dT21
[K]
0
0
0
t11
[°C]
25,10
25,15
25,11
t12
[°C]
10,27
9,70
10,66
t21
[°C]
4,96
4,81
4,94
t22
[°C]
22,15
21,44
21,46
qv11
[m³/h]
103,5
251,2
401,6
qv22
[m³/h]
101,5
252,1
400,1
qv,epb
[m³/h]
101,5
251,2
400,1
ηt,sup
[%]
81,2
78,2
76,8
ηt,eha
[%]
77,7
79,6
76,7
ηt,epb
[%]
79,5
78,9
76,8
79 79 77 Input ηt,epb [%] Tabel 8 Overzicht gegevens en rendementen t.b.v. de Belgische EPBproductgegevensdatabank
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
11 / 15
3
Tabel 9: Meetwaarden en resultaten rendementsmeting bij 100 m /h 3 100 m /h datum
Meting NBN EN308 toestel Toevoerlucht T intrede RV druk
nom debiet EuroAir400 °C % Pa
4,96 62,8 -75
T uittrede RV druk
°C % Pa
22,15 20,05 75
qv qm h in X in
m3/h kg/h kJ/kg g/kg
98,1 123,8 13,48 3,38
qv qm h uit X uit
m3/h kg/h kJ/kg g/kg
101,5 120,9 30,68 3,30
soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q in
kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
1,262 0,870 0,546 2,3 1669,0
soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q uit
kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
1,191 2,664 0,534 10,6 3708,9
Afvoerlucht T intrede RV druk qv qm h in X in soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q in
°C % Pa m3/h kg/h kJ/kg g/kg kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
25,10 27,49 -75 103,5 121,7 39,10 5,43 1,176 3,181 0,874 14,0 4757,1
T uittrede RV druk qv qm h uit X uit soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q uit
°C % Pa m3/h kg/h kJ/kg g/kg kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
10,27 69,8 75 99,4 123,1 23,96 5,41 1,239 1,249 0,872 7,6 2950,2
101,074 25,06 27,53 0,874 5,42 39,03
Energie balans toestel in toevoerlucht afvoerlucht inlek toestel elektrische hulpenergie totaal
kJ/h kJ/h kJ/h kJ/h kJ/h
1669 4757 56 198 6680
soort.massa T nattebol
kPa °C % kPa g/kg kJ/kg kg/m3 °C
Elektrische hulpenergie Netspanning Opgenomen stroom cosf Opgenomen effect. vermogen
toestel uit toevoerlucht afvoerlucht totaal
kJ/h kJ/h kJ/h
3709 2950 6659
V A W
Specific Fan Power P el. totaal
kW
0,058
Resultaten M- verhouding T rendement T rendement cor. M-verhouding Enthalpie rendement
% % %
0,994 85,4 84,8 85,7
0,029 2,019
P-factor Energiebalans
-
4,2 0,997
Omgeving Barometer T omgeving RV Pd wd x h lucht
max luchtdebiet (toe -of afvoer) m3/s kW/m3/s Specific fan power (SFPe)
1,177 13,94
230,5 0,27 0,95 58,1
10-1-2013
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
12 / 15
3
Tabel 10 Meetwaarden en resultaten rendementsmeting bij 250 m /h 3 250 m /h datum
Meting NBN EN308 toestel Toevoerlucht T intrede RV druk
nom debiet EuroAir400 °C % Pa
4,81 67,04 -75
T uittrede RV druk
°C % Pa
21,44 22,94 76
qv qm h in X in
m3/h kg/h kJ/kg g/kg
239,9 306,8 13,70 3,53
qv qm h uit X uit
m3/h kg/h kJ/kg g/kg
252,1 304,7 30,65 3,57
soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q in
kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
1,279 0,861 0,577 2,4 4201,3
soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q uit
kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
1,209 2,551 0,585 10,6 9338,9
Afvoerlucht T intrede RV druk qv qm h in X in soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q in
°C % Pa m3/h kg/h kJ/kg g/kg kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
25,15 28,2 -75 251,2 299,0 39,37 5,52 1,190 3,190 0,900 14,1 11770,9
T uittrede RV druk qv qm h uit X uit soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q uit
°C % Pa m3/h kg/h kJ/kg g/kg kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
9,70 74,3 75 237,1 298,1 23,55 5,47 1,257 1,202 0,893 7,4 7018,5
102,348 24,81 28,76 0,899 5,51 39,01
Energie balans toestel in toevoerlucht afvoerlucht inlek toestel elektrische hulpenergie totaal
kJ/h kJ/h kJ/h kJ/h kJ/h
4201 11771 -35 442 16379
soort.massa T nattebol
kPa °C % kPa g/kg kJ/kg kg/m3 °C
Elektrische hulpenergie Netspanning Opgenomen stroom cosf Opgenomen effect. vermogen
toestel uit toevoerlucht afvoerlucht totaal
kJ/h kJ/h kJ/h
9339 7019 16357
V A W
Specific Fan Power P el. totaal
kW
0,126
Resultaten M- verhouding T rendement T rendement cor. M-verhouding Enthalpie rendement
% % %
1,019 81,8 83,3 82,3
0,070 1,802
P-factor Energiebalans
-
4,7 0,999
Omgeving Barometer T omgeving RV Pd wd x h lucht
max luchtdebiet (toe -of afvoer) m3/s kW/m3/s Specific fan power (SFPe)
1,193 13,93
230,0 0,57 0,96 125,7
8-1-2013
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
13 / 15
3
Tabel 11 Meetwaarden en resultaten rendementsmeting bij 400 m /h 3 400 m /h datum
Meting NBN EN308 toestel Toevoerlucht T intrede RV druk
nom debiet EuroAir400 °C % Pa
4,94 53,15 -70
T uittrede RV druk
°C % Pa
21,46 18,02 69
qv qm h in X in
m3/h kg/h kJ/kg g/kg
382,2 488,8 12,05 2,82
qv qm h uit X uit
m3/h kg/h kJ/kg g/kg
400,1 483,6 28,73 2,81
soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q in
kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
1,279 0,868 0,462 1,5 5888,4
soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q uit
kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
1,209 2,554 0,460 9,8 13893,0
Afvoerlucht T intrede RV druk qv qm h in X in soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q in
°C % Pa m3/h kg/h kJ/kg g/kg kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
25,11 27,62 -66 401,6 478,2 39,00 5,39 1,191 3,183 0,879 13,9 18652,5
T uittrede RV druk qv qm h uit X uit soort.massa Pd wd max Pd wd Tnb Q uit
°C % Pa m3/h kg/h kJ/kg g/kg kg/m3 kPa kPa °C kJ/h
10,66 67,55 66 382,6 479,4 24,10 5,31 1,253 1,282 0,866 7,7 11551,0
102,346 24,28 28,99 0,878 5,38 38,14
Energie balans toestel in toevoerlucht afvoerlucht inlek toestel elektrische hulpenergie totaal
kJ/h kJ/h kJ/h kJ/h kJ/h
5888 18652 43 994 25579
soort.massa T nattebol
kPa °C % kPa g/kg kJ/kg kg/m3 °C
Elektrische hulpenergie Netspanning Opgenomen stroom cosf Opgenomen effect. vermogen
toestel uit toevoerlucht afvoerlucht totaal
kJ/h kJ/h kJ/h
13893 11551 25444
V A W
Specific Fan Power P el. totaal
kW
0,279
Resultaten M- verhouding T rendement T rendement cor. M-verhouding Enthalpie rendement
% % %
1,011 81,9 82,8 82,2
0,112 2,503
P-factor Energiebalans
-
3,4 0,995
Omgeving Barometer T omgeving RV Pd wd x h lucht
max luchtdebiet (toe -of afvoer) m3/s kW/m3/s Specific fan power (SFPe)
1,195 13,60
229,6 1,27 0,96 279,2
8-1-2013
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
6
14 / 15
Samenvatting meetresultaten
Ventilatormeting Het maximaal opgenomen vermogen van de elektromotor-ventilatorcombinatie is bepaald in de maximale fabrieksstand (zie fase 2)en bedraagt: 282,26 Watt. Voor elke ventilator is het opgenomen vermogen inclusief de besturing vastgesteld op Pelec,fan =141,1 Watt.
Rendement van het WTW De rendementen ten behoeve van de EPB zijn weergegeven in tabel 12. qv nominaal
[m³/h]
100
250
400
qv,epb
[m³/h]
101,5
251,2
400,1
ηt,epb
[%]
81,7
80,7
80,2
79 79 Input ηt,epb [%] Tabel 12 Overzicht rendementen t.b.v. de EPB.
77
TNO-briefrapport | TNO2013 M10093
7
15 / 15
Meetsensoren De bij de meting toegepaste meetsensoren zijn opgenomen in tabel 13.
Meetkanaal
TUI-nummer
Identificatie
Kalibratie periode
1001 1002 1003 1006 1007 1008 1011 1012 1013 1016 1017 1018 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1030 1031 1032 1033 1034 2001 2002 2003 2004 1021 1022 1023 1024 1021 1022 1023 1024
KVB1 KVB2 41111733 KVB4 KVB5 41111735 41111734 LVP04 LVP05 41111736 LVP07 LVP08 STDKP 11850236 11850237 11850275 11860016 11860017 11860018 11930571 34088006 34088004 34088002 34088005 04000651W 04000651A 04000651Q 04000651V 11950298 34090454 11950299 34090455 MR125PI MR125SI MR125PU MR125SU
Ta_mp3 Ta_mp4 Ta_mp11 Ta_mp5 Ta_mp6 Ta_mp12 Ta_mp13 Ta_mp14 Ta_mp15 Ta_mp16 Ta_mp17 Ta_mp18 Ta_amb Pa_mp44 Pa_mp43 Pa_mp46 Pa_mp47 Dpa_mp42 Dpa_mp45 P_air Rv_mp52 Rv_mp53 Rv_mp55 Rv_mp56 P_eff Stroom CosQ Spanning Fl_mp44 Fl_mp43 Fl_mp46 Fl_mp47 Fl_mp44 Fl_mp43 Fl_mp46 Fl_mp47
mei-11 mei-11 mei-11 mei-11 mei-11 mei-11 mei-11 mei-11 mei-11 mei-11 mei-11 mei-11 mei-11 14-8-2012 14-8-2012 14-8-2012 14-8-2012 14-8-2012 15-8-2012 17-8-2012 24-8-2012 24-8-2012 24-8-2012 24-8-2012 23-8-2012 23-8-2012 23-8-2012 23-8-2012 24-8-2012 30-8-2012 23-8-2012 27-8-2012 24-8-2012 30-8-2012 23-8-2012 27-8-2012
Tabel 13 Meetsensoren.