BELGISCHE VERENIGING VOOR GERONTOLOGIE EN GERIATRIE 35ste WINTER MEETING 2012 OOSTENDE - Kursaal 02 en 03 maart 2012 PROGRAMMA VOOR IEDEREEN TOEGANKELIJK -Poster sessie -Vrije Mededelingen PROGRAMMA A (Artsen) -Actualiteiten in de geriatrie en gerontopsychologie: viering 25 jaar Programma C. -State of the Art Lecture -Mededelingen van de werkgroepen en College Geriatrie -Satellietsymposium VBS-sectie Geriatrie -Ontbijt satellietsymposium BAYER : Nieuwe orale anticoagulantia. -De Geriatrie en de CRA, met workshops. -Middaglunchsatellietsymposium EDWARDS: transkatheter aortaklep implantatie. PROGRAMMA B (Verpleegkundigen, Paramedici, Verzorgenden, Gerontologen, Thuiszorgdiensten, OCMW’s, etc) -Voeding bij ouderen. PROGRAMMA C (Psychologen, Pedagogen, Artsen, Gerontologen) -Onderzoekstechnieken bij dementie. -Actualiteiten in de geriatrie en gerontopsychologie: viering 25 jaar Programma C. PROGRAMMA D (Hoofdverpleegkundigen, Directies Nursing, Stafleden en zorgcoördinatoren Nursing) -Externe Liaison: de uitdaging van de toekomst…. PROGRAMMA E (Ergotherapeuten) -Ergotherapie! -Workshops en discussiefora -Studentenworkshop. PROGRAMMA F (Coördinerende en raadgevende huisartsen in RVT’s) -Ontbijt satellietsymposium BAYER : Nieuwe orale anticoagulantia. -De Geriatrie en de CRA, met workshops. -Middaglunchsatellietsymposium EDWARDS: transkatheter aortaklep implantatie. PROGRAMMA G (Gerontologen en alle belangstellenden) -Europees Jaar van “Active Ageing”. PROGRAMMA H (Animatoren) -De Familie betrekken in de animatie: het werkt!
PROGRAMMA A Vrijdag 02.03.2012 9u00-9u30
koffie, ophangen posters
09u30-10u30: VRIJE MEDEDELINGEN Voorzitters: N. Van Den Noortgate (Gent) en J.Petermans (Liège) -Perpetrators of abuse against older women: a multi-national study in Europe. – L.De Donder -KLIMOP: een cohort studie over het welzijn van oudere kankerpatiënten in België en Nederland. – L.Deckx -Randvoorwaarden voor implementatie van BelRAI in België. – L.Vesentini -De ervaringen van thuisverpleegkundigen bij het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen: een kwalitatieve studie. – K.Scheepmans -Influenza and pneumococcal vaccination coverage in the BFc80+ study. – C.Matheï
10u30-11u15: POSTERSESSIE Voorzitters: M.Cl. Van Nes (Attenhoven), I.Bautmans (Brussel) en J.Flamaing (Leuven) -Verbeteren van de communicatie bij levenseindezorg voor personen met dementie in woonzorgcentra. – S.Ampe -Central And Peripheral Muscle Fatigue In Hospitalized Geriatric Patients Versus Elderly Controls. – I.Bautmans -Vlaamse prosopanomietest (VPT) bij beginnende Alzheimer-patiënten. – A.S.Beeckman -Het Restraint Decision Wheel, nut en efficiëntie in het fixatiebeleid bij de geriatrische patiënt. – L.Blomme -Age-friendly cities: A theoretical perspective. - T.Buffel -Change in psychotropic drug use among community-dwelling people aged 65 years and older in Belgium: results from repeated cross-sectional population studies. – C.Caenen -Verpleegkundige aandachtspunten bij de opvang van de oudere op de spoedgevallendienst. – C.Carpentier -Ontwikkeling en implementatie van een zorgpad ondervoeding op een acute geriatrische afdeling. – V.Corremans -Kwaliteitsindicatoren in de huisartsenpraktijk met focus op dementie. – L.Cruys -De meerwaarde van neuropsychologisch onderzoek bij de klinische differentiatie tussen Lewy Body dementie en Alzheimer, Parkinson en Parkinson dementie. – W.Cuypers -Use of STOPP & START in Belgium to screen elderly patient’s treatments: data of the Working Group Clinical Pharmacology, Pharmacotherapy and Pharmaceutical Care. – O.Dalleur -Screeningsinstrumenten voor frailty: a horizon scanning report. – L.Daniels -Protocol 3: Belgium innovative projects to help community dwelling frail elderly. – E.de Almeida Mello -The Influence of Social Ties, Place Attachment and Civic Participation on Perceived Safety in Later Life. – L.De Donder -Holistic assessment of informal caregivers: development of a tool for practice. – B.De Koker -Visie rond het electronisch dossier in Woonzorgcentra. – J.De Lepeleire -Functionele achteruitgang bij ouderen met Mild Cognitive Impairment: het concept geavanceerde activiteiten van het dagelijks leven. – P.De Vriendt -Is the evaluation of Advanced Activities of Daily Living useful in the diagnosis of Mild Cognitive Impairment? – P.De Vriendt -Dementie en pallatieve zorg. – S.Decamps -Optimalisatie van de registratie van vocht- en voedingsinname bij de geriatrische patiënt. – E.Dejonghe -Ouderenmis(be)handeling in België: de rol van de sociale leefomgeving in de prevalentie van mis(be)handeling bij oudere vrouwen. – S.Delcourt -Cognufit! een rehabilitatieprogramma voor personen met beginnende cognitieve stoornissen. – P.Desimpelaere -The Effect of a Delirium E-learning Program on Nurses’ Knowledge of Delirium. – E.Detroyer -Gestandaardiseerde gegevensuitwisseling tussen zorgsettings aan de hand van BelRAI: het perspectief van zorgverleners in acute ziekenhuizen. – E.Devriendt -Automatisch monitoren van activiteiten van het dagelijkse leven in de thuisomgeving door middel van contactloze sensoren. – E.Devriendt -Early detection of Mild Cognitive Impairment: Searching for an accurate screening instrument. – E.Dierckx -Volunteers and potential volunteers in later life: Results from the Belgian Ageing Studies. – S.Dury -Multidisciplinary case conferences have a positive impact on the use of psychotropic drugs in aged care facilities. – V.Foulon -Ervaringsgerichte toolbox ouderenzorg. – W.Grommen -Comparison of two screening tools (Flemish version of the Triage Risk Screening Tool (TRST) and G8) in older cancer patients. – C.Kenis -Prediction of decline in functionality and quality of life (QoL) in older cancer patients: a prospective cohort study. – C.Kenis -D-dimer cut-off adjusted to age performs better for the exclusion of pulmonary embolism in patients over 75 years old. –
M.Laruelle -No relation between vitamin D status and physical performance in the oldest old: results from the Belfrail study. – C.Matheï -Chronische buikpijn, een intrigerende diagnose. – J.Meeuwissen -Koorts van onbekende oorsprong. – J.Meeuwissen -Evaluating palliative care for elderly with dementia in nursing homes: implementation of the BelRAI Palliative care instrument. – S.Melis -Een beschrijvende studie naar het takenprofiel en de competenties van de hoofdverpleegkundigen in een geriatrische setting. L.Mertens -Fall Prediction by Nurses’ Clinical Judgment: Differences between Medical, Surgical, and Geriatric Wards. – K.Milisen -Beleving en nood aan ondersteuning van oudere kankerpatiënten (70+) en hun familieleden: Aanbevelingen voor de verpleegkundige praktijk. – C.Senden -Housing tenure in later life: findings from the Belgian Ageing Studies. – A.S.Smetcoren -Evaluation of clinical pharmacist’s advices at the geriatric ward in a Belgian university hospital. – A.Somers -Applicability of an adapted Medication Appropriateness Index (MAI) for detection of drug related problems in geriatric inpatients. A.Somers -Narratieve zorg : ontwikkeling van een geïndividualiseerde life-review interventie. – N.Spruytte -Living with Early-stage Dementia: Maintaining a Sense of Being Valued. – E.Steeman -De oudere patiënt, te worden of niet te zijn. - F.Theys -Availability of DEXA and BIA for appendicular mass measurement in geriatric clinical settings in Flanders. – E.TrevinoAguirre -Feasibility of the screening recommendations of the European Working Group for Sarcopenia in Older People (EWGSOP) in different Geriatric hospital settings. - E.Trevino-Aguirre -The prevalence of cardiac dysfunction in the oldest old and relevance of natriuretic peptide testing in clinical practice: insights from the BELFRAIL (BFC80+) study. – B.Vaes -Informatisering in de zorg, een stand van zaken. – M.Van Buggenhout -Arbeidsmigratie: Roemeense verpleegkundigen. - M.Van Buggenhout -Advance Care Planning in elderly ill patients: a guideline for healthcare providers. – S.Van Camp -De betrokkenheid van huisartsen bij een BelRAI-beoordeling in de Vlaamse woonzorgcentra en de thuiszorg. – L.Van Eenoo -De psychosociale aspecten van de eetpatronen van ouderen. – Y.van Gils -A systematic review on intervention studies aiming at enhancing the quality of life in residential care. – L.Van Malderen -The influence of the renal function on the vitamin D metabolism in the very old persons. – G.Van Pottelbergh -The influence of age + standard clinical approach and an additional Comprehensive Geriatric Assessment (CGA) on treatment decisions in older cancer patients? – K.Van Puyvelde -Aandacht voor levensvragen van ouderen bij vrijwilligers en professionele zorgverleners. N.Van Ranst -Beleving van familieleden van oudere mensen met kanker die behandeld worden met chemotherapie en/of radiotherapie.T.Vandecasteele -Beleving van oudere mensen met kanker die behandeld worden met chemotherapie en/of radiotherapie. – E.Vandenberghe -Het ganzenbord, een instrument om in gesprek te gaan met personen met licht tot matige dementie. – S.Vandeputte -Study protocol for the evaluation of the influence of the Liverpool Care Pathway on end-of-life care in acute geriatric hospital wards in Flanders- - R.Verhofstede -Randvoorwaarden voor implementatie van BelRAI in België. – L.Vesentini -De ontwikkeling en validatie van een kennistest omtrent psychofarmaca bij verpleegkundigen op de dienst acute geriatrie. – M.Wauters -Translation and adaption of the interRAI Acute Care for use in Belgian hospitals. – N.Wellens -BelRAI in acute ziekenhuizen: mogelijkheden en beperkingen. – N.Wellens -Implementatie van vroegtijdige zorgplanning (VZP) in een populatie van personen met dementie in WZC De Wingerd te Leuven. – M.Wils
11u15-12u30: VRIJE MEDEDELINGEN Voorzitters: N. Van Den Noortgate (Gent) en J.Petermans (Liège) -Usefulness of a systematic geriatric screening in older cancer patients: a multicentric study in Belgium. – C.Kenis -Significance of serum immune markers in identification of functional impairment in the oldest old: cross sectional results from the BELFRAIL study. – W.Adriaensen -Systematische beoordeling van richtlijnen voor de behandeling van neuropsychiatrische symptomen bij dementie. – M.Azermai -Medical decision making at the end-of-life: Knowledge of nurses and nursing assistants in long-term care facilities. – R.Piers -Multidisciplinary geriatric consultation prevents delirium and cognitive decline in older hip fracture patients. – M.Deschodt -The prevalence and detection of chronic kidney disease-related metabolic complications as a function of estimated glomerular
filtration rate in the oldest old. – G.Van Pottelbergh 12u30
Maaltijd
14u00-18u00: FEESTPROGRAMMA 25 jaar Programma C 14u00-16u00: ACTUALITEITEN IN DE GERIATRIE EN GERONTOPSYCHOLOGIE Voorzitters: N.Berg (Liège) en C.Lafosse (Antwerpen-Leuven) -Hersenen en depressie als ziekte: pathofysiologie / beeldvorming. – M.Vandenbulcke (Leuven) -Mijn leven heeft geen zin meer – A.Marcoen (Leuven) -Praktische aanpak van suicidegedachten. - M.Burin (Genk) 16u00-16u45
koffiepauze
16u45-18u00: STATE OF THE ART LECTURE Voorzitters: S.Boonen (Leuven) en A.Marcoen (Leuven) -Psychologen en ouderenzorg: aandachtspunten, uitdagingen en valkuilen. – L.Van de Ven (Leuven)
18u00-18u30: MEDEDELINGEN UIT DE WERKGROEPEN EN HET COLLEGE Voorzitter: M.Lambert (Brugge)
18u30-19u00: SATELLIETSYMPOSIUM BVS - sectie Geriatrie (met Algemene Vergadering) Voorzitter: Michel Vandenbroucke (Mechelen) -De ziekenhuisfinanciering van de Dienst Geriatrie – S.Van Neste (Oostende) -De “immuniteitsperiode” bij heelkundige ingrepen. – K.Goddeeris (Oostende) 19u30: receptie en feestmaal Zaterdag 03.03.2012
8u30-09u30: ONTBIJT Satellietsymposium Nieuwe orale anticoagulantia (BAYER)
Voorzitters:J.P.Baeyens (Oostende) en M.Vandewoude (Antwerpen) -Preventie van CVA bij voorkamerfibrillatie: de plaats van de nieuwe anticoagulantia. – F. Provenier (Gent) -Oral anticoagulation therapy: (R)evolution? – P.Verstraeten (Aalst)
09u30-12u30: DE GERIATRIE EN DE CRA Voorzitters: T.Mets (Brussel) en M.Lambert (Brugge)
9u30-10u30: -Taak en functie van de CRA. - J.De Lepeleire (Leuven) -Opleidingsprogramma CRA. – R.Faelens (Koekelare) 10u30 – 11u00: koffiepauze
11u00-12u30: WORKSHOPS i.v.m. samenwerking CRA en Geriater 1. 2. 3. 4. 5.
Medicatie review, met M.Petrovic en J.Delepeleire Infectiebeleid, met Y.Coppens en K.Verhofstadt Pijntherapie, met N.Van den Noortgate en J.Lisaerde Fixatiebeleid en vallen, met K.Mulkens en I.Leunckens Informatie uitwisseling, met K.Cobbaert en G.Ghijsbrechts
12u30-13u30: MIDDAGLUNCH SATELIETSYMPOSIUM : Transcatheter aortic valve implantation (TAVI) for high risk patients with severe aortic stenosis.
-Severe aortic stenosis and undertreament. What is the current evidence for TAVI? The PARTNER Study Results. – J.Kefer (Bruxelles) -What is TAVI? How TAVI has Evolved; Patient Screening for TAVI; TAVI Case Example. – C.Dubois (Leuven)
PROGRAMMA B Vrijdag 02.03.2012 9u30
Koffie, ophangen posters
10u00-12u30: VOEDING BIJ OUDEREN Voorzitter: K.Versluys (Gent) -Voedingsproblemen bij ouderen. – K.Cobbaert (Roeselare) -Voedingsbeleid bij ouderen opgenomen in het ziekenhuis. – S.Vanrolleghem (Roeselare) -Sondevoeding en toedieningstechnieken bij volwassenen. – K.Boeykens (St.Nikolaas) -Ondervoeding in de residentiële voorzieningen. – B.Geurden (Antwerpen) 12u30
Maaltijd
14u00-16u30: VOEDING BIJ OUDEREN Voorzitter: P.Depoot (Roeselare), met intermezzo’s door INSPINAZIE. -Maaltijdzorg wanneer chronos kairos wordt. - L. Schoenaers (Zwijndrecht) -Bestrijding van ondervoeding in het Woon en Zorgcentrum. – G.Roggen (Tienen) -Niet willen of niet kunnen eten. – N.Bleijs (Antwerpen) 16u30
einde
PROGRAMMA C Vrijdag 02.03.2012 9u30
Koffie, ophangen posters
10u00-12u30: ONDERZOEKSTECHNIEKEN BIJ DEMENTIE. Voorzitter: C.Lafosse (Antwerpen, Leuven) -Biomarkers voor de (differentiële) diagnose van dementie. – S.Engelborghs (Antwerpen) -Het belang van de parietaalkwab in de vroege fase van de ziekte van Alzheimer: aanwijzingen vanuit structurele en functionele MRI. – H.Jacobs (Maastricht) : -Het klinisch neuropsychologisch onderzoek bij ouderen in het kader van diagnostiek van dementie: aandachtspunten en beperkingen. – C.Sachem (Gent) : -Nieuwe ondersteunende technologische ontwikkelingen in de diagnostiek en revalidatie van nietleeftijdsgebonden cognitieve achteruitgang en dementie. – A.Herman (Heusden-Zolder), C.Lafosse (Antwerpen, Leuven) 12u30
Maaltijd
14u00-18u00:FEESTPROGRAMMA 25 jaar Programma C 14u00-16u00: ACTUALITEITEN IN DE GERIATRIE EN GERONTOPSYCHOLOGIE Voorzitters: N.Berg (Liège) en C.Lafosse (Antwerpen-Leuven) -Hersenen en depressie als ziekte: pathofysiologie / beeldvorming. – M.Vandenbulcke (Leuven) -Mijn leven heeft geen zin meer.– A.Marcoen (Leuven) -Praktische aanpak van suicidegedachten. - M.Burin (Genk) 16u00-16u45
koffiepauze
16u45-18u00: STATE OF THE ART LECTURE Voorzitters: S.Boonen (Leuven) en A.Marcoen (Leuven) -Psychologen en ouderenzorg: aandachtspunten, uitdagingen en valkuilen. – L.Van de Ven (Leuven)
PROGRAMMA D Vrijdag 02.03.2012 9u00
Koffie, ophangen posters
9u30 – 12u30: EXTERNE LIAISON: DE UITDAGING VAN DE TOEKOMST… Voorzitter: P.Depoot (Roeselare) -Verwelkoming en verslag vanuit de werkgroep Leidinggevenden BVGG -Wettelijke vereisten van de externe liaison. - B.D’Alleine (Brussel) -BelRAI als communicatiemiddel tussen de verschillende zorgsettings. – Onderzoeksequipe BelRAI (Leuven) -Uitbouw van de externe liaison : verwachtingen van partners in de zorg. – Panelgesprek. 12u30
Maaltijd
14u00-16u30
ZIE PROGRAMMA B of andere
PROGRAMMA E Vrijdag 02.03.2012 9u30
Koffie, ophangen posters
10u00-12u30: ERGOTHERAPIE ! Voorzitters: H.Meulemans (Melsbroek) en E.Van Cleynenbreugel (Brussel) -Mensen met een verstandelijke beperking:”Ageing in place” of doorverwijzing naar de ouderenzorg. A. Denolf (Brugge) -Samen actief werken aan herstel in de Seniorenkliniek. - M. De Waegeneer (Pittem) -Video-observatie bij ouderen met dementie. - G. Vandenbulcke (Gent) -Empathy Dolls. P. Colman en L. De Vos (Gent) 12u30
Maaltijd
14u15-16u30: ERGOTHERAPIE ! Workshops Sessie 1: 14u15- 15u15 Sessie 2: 15u30- 16u30 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Mensen met een verstandelijke beperking: ” Ageing in place” of doorverwijzing naar de ouderenzorg. - A. Denolf en L. Vincke (Brugge) Werken met de Mechelse Activiteiten Schaal ( MAS). - M.De Waegeneer (Pittem) Video- observatie bij ouderen met dementie: praktische toepassing. - G.Vandenbulcke (Gent) Belevingsgericht werken met poppen. - P.Colman en L.De Vos (Gent) Weerstanden tegen implementatie van valpreventie in WZC. - L.Bouckaert (Gent) en H. De Waele (St.-Amandsberg) Discussieforum: Welbevinden en betrokkenheid als richtsnoeren voor een kwaliteitsvolle aanpak in WZC. – E.Van Cleynenbreugel (Brussel)
14u15-16u30: ERGOTHERAPIE ! Studentenworkshop Troetel de cactus! : Omgaan met moeilijk hanteerbaar gedrag bij personen met dementie. - N.Praet (Gent) 16u30 Einde
PROGRAMMA F (Crataegus) Vrijdag 02-03-2 012
Zaterdag 03.03.2012
8u30-09u30: ONTBIJT Satellietsymposium Nieuwe orale anticoagulantia (BAYER)
Voorzitters:J.P.Baeyens (Oostende) en M.Vandewoude (Antwerpen) -Preventie van CVA bij voorkamerfibrillatie: de plaats van de nieuwe anticoagulantia. – F. Provenier (Gent) -Oral anticoagulation therapy: (R)evolution? – P.Verstraeten (Aalst)
09u30-12u30: DE GERIATRIE EN DE CRA Voorzitters: T.Mets (Brussel) en M.Lambert (Brugge)
9u30-10u30: -Taak en functie van de CRA. - J.De Lepeleire (Leuven) -Opleidingsprogramma CRA. – R.Faelens (Koekelare) 10u30 – 11u00: koffiepauze
11u00-12u30: WORKSHOPS i.v.m. samenwerking CRA en Geriater 1-Medicatie review, met M.Petrovic en J.Delepeleire 2-Infectiebeleid, met Y.Coppens en K.Verhofstadt 3-Pijntherapie, met N.Van den Noortgate en J.Lisaerde 4-Fixatiebeleid en vallen, met K.Mulkens en Y.Leunkens 5-Informatie uitwisseling, met K.Cobbaert en G.Ghijsbrechts
12u30-13u30: MIDDAGLUNCH SATELIETSYMPOSIUM : Transcatheter aortic valve implantation (TAVI) for high risk patients with severe aortic stenosis.
-Severe aortic stenosis and undertreament. What is the current evidence for TAVI? The PARTNER Study Results. – J.Kefer (Bruxelles) -What is TAVI? How TAVI has Evolved; Patient Screening for TAVI; TAVI Case Example. – C.Dubois (Leuven)
PROGRAMMA G Gerontologie Vrijdag 02-03-2012 9u30
Koffie, ophangen posters
“2012: Europees jaar van Active Ageing” Voorzitter: N.Januarius (Brussel)
10u00-12u30: -een actieve oudere aan het woord -Inleiding: concept “Active Ageing”. – T. Kardol (Vught/Nl, Brussel) -Maatschappelijke participatie door ouderen: een verkenning van participatieprofielen en knelpunten. – L. De Donder (Brussel) -Gezondheid en bewegen: motivatoren en barrières voor fysieke activiteit. – V. Baert (Brussel) -Kwetsbare ouderen en Active Ageing. L. Van Malderen (Brussel) 12u30
Maaltijd
14u00-16u00: -Age-friendly Cities: een theoretisch perspectief. – T.Buffel (Brussel)
-Age-friendly Cities: voorbeelden van good practices. - S. Rosseels (Europees Parlement) -Vlaamse Ouderenraad als partner in het Active Ageing proces. - M. Moerenhout (Vlaamse Ouderenraad) -Discussie
PROGRAMMA H voor animatoren Vrijdag 02-03-2012 9u30
Koffie, ophangen posters
10u00-12u30: FAMILIE BETREKKEN IN DE ANIMATIE: HET Voorzitter: V.Baert (Brussel) -Familiewerking in het woonzorgcentrum: een kader. – H.Van Huyse (Wielsbeke) -Praktijkvoorbeelden: H.Nagels (Mortsel) en G.D’hooge (Bredene) -De familie zelf aan het woord. – L.Lippens -Discussie 12u30
WERKT!
Maaltijd
14u00-16u00 zie programma B of andere. N.B. Deze programma’s zijn bestemd voor: A: artsen B: gerontologen, verpleegkundigen, paramedici, psychologen, pedagogen, maatschappelijke werkers, sociale wetenschappers, OCMW’s, vrijwilligersorganisaties en belangstellende artsen C: psychologen en pedagogen, artsen, gerontologen. D: hoofdverpleegkundigen diensten G ,Directies Nursing, Stafleden en Zorgcoördinatoren Nursing E: ergotherapeuten werkzaam in de ouderenzorg F: CRA’s en andere belangstellende verantwoordelijken uit RVT’s G: gerontologen, alle belangstellenden H: animatoren in woon-en zorg centra DE VRIJE MEDEDELINGEN EN DE POSTERSESSIE ZIJN VOOR ALLE BELANGSTELLENDEN VAN ALLE PROGRAMMA’S TOEGANKELIJK
J.P.BAEYENS Algemeen Secretaris
N.VAN DEN NOORTGATE Past-President
J.PETERMANS Président
N.BERG Secrétaire-Général
