België op het eerste gezicht

België o p het

eerste g ezicht

België in vogelvlucht België, een land van regio’s ................................................................... 5 Een grondwettelijke en erfelijke monarchie ............................................ 6 Een land van creatievelingen . ................................................................ 7 Een dynamische economie .................................................................... 8 Variatie troef ......................................................................................... 8 Wat een geschiedenis! .......................................................................... 9 De aanzet tot de staatshervorming en de twee wereldoorlogen . ..........10 Zes staatshervormingen ....................................................................... 11

Werken in België Een open economie . ............................................................................13 Flexibiliteit, kwaliteit en innovatie .........................................................13 Logistiek land bij uitstek ...................................................................... 14 Wetenschappelijk onderzoek en onderwijs . ..........................................15

Lifestyle op z’n Belgisch Gastronomie ........................................................................................ 17 Mode, ook dat is Belgisch ....................................................................18 Design op topniveau . ...........................................................................19 Folklore, getuige van onze tradities ......................................................19 Recreatiemogelijkheden troef .............................................................. 20 Sport: waar legendes geboren worden ................................................ 20

Kunst in de genen Aangeboren talent, zomaar te vinden ...................................................23 De schone kunsten, een lange Belgische traditie ................................. 24 Land van podiumkunsten . ................................................................... 25 Films van bij ons .................................................................................. 26 Een pen om te schrijven … en om te tekenen . ..................................... 27

België en Brussel in de wereld België, actief lid van de internationale gemeenschap ........................... 29 Een lange Europese traditie ................................................................. 30 Brussel, een internationale stad . ..........................................................31 Gastland voor investeringen: Invest in Belgium! . .................................. 32 In het kort & Wist u dat ... ? ................................................................. 33

België i n vogel vlucht

België, een land van regio’s België ligt in het noordwesten van Europa en grenst aan Nederland, Frankrijk, Duitsland en het Groothertogdom Luxemburg. Afstand is er een heel relatief begrip: Parijs, Londen en Amsterdam zijn twee uur sporen verwijderd van Brussel, de hoofdstad van België en van de Europese Unie. België ligt op het kruispunt van de grote Europese economische en stedelijke assen en aan het belangrijkste zeehavengebied van de wereld, de Noordzee. Daardoor behoort België niet alleen tot een van de dichtstbevolkte handelsregio's, maar ligt het ook in het hart van een grootstedelijk en economisch gebied.

Het Zoniënwoud - Ter Kamerenbos

België is een federale staat samengesteld uit gemeenschappen en gewesten. Het land omvat de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap. België ­omvat tevens drie gewesten: in het centrum het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat officieel ­tweetalig Nederlands-Frans is, het Vlaams Gewest  (Nederlandstalig) in het noorden en het Waals Gewest (Franstalig en Duitstalig) in het zuiden. De belangrijkste federale instellingen zijn de federale regering en het federale parlement (met een Kamer van Volksvertegenwoordigers en een Senaat). De gemeenschappen en de gewesten beschikken over een eigen wetgevende en uitvoerende macht.

Het Noordzeestrand

5

De drie gemeenschappen in België (de Vlaamse, de Franse en de Duitstalige) zijn afgebakend op basis van de taal. De bevoegdheden van de gemeenschappen omvatten o.m. onderwijs, cultuur en wat 'persoonsgebonden materies' heten, zoals jeugdzorg en bepaalde aspecten van het gezondheidsbeleid. De drie gewesten (het Vlaams, het Waals en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) zijn bevoegd voor 'grondgebonden materies'. Deze bevoegdheden zijn voornamelijk van economische aard, zoals openbare werken, landbouw, tewerkstelling, ruimtelijke ordening en leefmilieu. (zie kaartjes op pagina 11)

De Ardennen

Een grondwettelijke en erfelijke monarchie België is een grondwettelijke monarchie, wat betekent dat de rol van de monarchie beschreven is en zijn oorsprong vindt in de grondwet. Aan het hoofd van het land staat de koning. Hij is koning der Belgen. De grondwet legt de rechtspositie van de koning vast en ook de erfopvolging. Het grondwettelijke gezag van de koning gaat bij erfopvolging over op de

natuurlijke en wettige nakomeling in rechte lijn. De koning treedt pas in functie nadat hij in een gemeenschappelijke vergadering van de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat plechtig de grondwettelijke eed heeft afgelegd. Dat moet ­gebeuren binnen tien dagen na het overlijden of aftreden van zijn voorganger.

Van rechts naar links: Albert II, koning der Belgen, zijn kleindochter prinses Elisabeth, voorbestemd om de eerste koningin van België te worden, en kroonprins Filip van België.

6

Een land van creatievelingen Creatieve Belgen genoeg. John Cockerill heeft wereldwijd stoomlocomotieven, stoomboten, trams, hoogovens en andere producten van de zware industrie geleverd. Maar ook de uitvinders van de dynamo (1), van de soda (2), van het bakeliet (3) en van tal van andere praktische toepassingen waren Belgen of van Belgische afkomst. De industrie mag dan intussen sterk geëvolueerd zijn, de drang naar innovatie blijft een constante in België.

3. Leo Hendrik Baekeland

Het grondgebied dat later België zou worden, heeft veel artiesten voortgebracht zoals Peter Paul Rubens (4), Pieter Bruegel (5), Jan Van Eyck (6), Rogier Van der Weyden (7), Antoon Van Dyck (8), om maar enkelen van de oude Vlaamse schilders te noemen. Hun doeken hangen in alle uithoeken van de wereld en zijn ook in Belgische musea te bezichtigen. Ook James Ensor (9), Félicien Rops, Théo Van Rysselberghe, Paul Delvaux en René Magritte zijn internationaal bekende Belgische kunstenaars.

6. Jan Van Eyck

In België wordt het stripverhaal als een volwaardige kunst beschouwd. We hebben de grootste concentratie striptekenaars van de wereld. Zij zetten de traditie van Hergé (Kuifje), Peyo (de Smurfen), Edgar P. Jacobs en Bob De Moor (Blake en Mortimer), Morris (Lucky Luke) en zovele ­anderen voort. In de middeleeuwen verrezen kathedralen en belforten, monumenten die de Belgische kunststeden nog altijd sieren. Door het hele land getuigen talloze kastelen van een rijke geschiedenis. In de 20ste eeuw wordt Brussel de hoofdstad van de art nouveau. Al die elementen bepalen de onwaarschijnlijke architectonische rijkdom van het land. Schone kunsten, folklore, mode, design … Afspiegelingen van het verleden of tendensen van de toekomst, het zijn stuk voor stuk domeinen waar de Belgen hun talent tonen. En hoeven we nog eens te herhalen dat België ook het land is van de fijnproevers, met overheerlijke, gastronomische tradities ?

5. Pieter Bruegel

7. Rogier Van der Weyden

1. Zenobe Gramme

2. Ernest Solvay

4. Peter Paul Rubens

7 9. James Ensor

8. Antoon Van Dyck

Een dynamische economie Dankzij een goed klimaat, natuurlijke troeven, sectoren in volle groei en een centrale ligging bekleedt België een belangrijke positie op het Europese en mondiale economische schaakbord. Het kennisaanbod is erg uitgebreid, en dat is een doorslaggevende troef voor de Belgische dynamiek. Van de zware industrie, gebaseerd op de ontginning en verwerking van de bodemrijkdommen, is België vlot overgestapt op andere belangrijke industrietakken zoals metaal, glas en textiel, die de economische groei in Europa hebben ingeluid en gestimuleerd. In de loop van de 20ste eeuw zijn nieuwe activiteiten ontwikkeld onder meer dankzij grote industriële groepen die zich vestigden op het Belgische grondgebied: petrochemie, farmaceutische industrie, biotechnologie, nano-elektronica, automobielindustrie, productiegoederen … Die nieuwe sectoren hebben geleid tot een buitengewone diversiteit van het sociaaleconomisch weefsel. In hun kielzog volgde een brede waaier van toeleveringsbedrijven en een uitstekende dienstensector met een hoge toegevoegde waarde. België was een van de eerste landen van het Europese vasteland waar de industriële revolutie tot bloei kwam en kon daardoor zijn geografische positie, zijn toegang tot de naburige grootmachten en tot het hart van alle Europese markten ten volle benutten.

Variatie troef

Diversiteit en multiculturaliteit

In Vlaanderen, 'het vlakke land', bepalen vooral de steden en de havens het landschap. Heuvels en valleien kenmerken Wallonië, vooral in het zuiden, waar in de Ardennen natuur en toerisme harmonieus met elkaar rijmen. De meeste Belgische steden zijn erg oud, sommige zelfs meer dan 2.000 jaar, zoals Tongeren en Aarlen, die dateren uit de Romeinse periode. Andere steden zoals Brugge en Ieper behoorden in de middeleeuwen tot de grootste steden van Europa. Ook Gent, Brussel, Antwerpen en Luik hebben een reputatie als kunstcentrum.

8

België is een gastvrij land. Migranten uit diverse landen hebben zich hier gevestigd. En in alle tijden hebben schrijvers, kunstenaars en andere intellectuelen er een toevluchtsoord gevonden, zoals Karl Marx, Victor Hugo, Alexandre Dumas, Charles Baudelaire en Auguste Rodin. De centrale ligging van België in Europa, waar de Latijnse en de Germaanse wereld elkaar ontmoeten, de meertaligheid, de politieke, sociale en godsdienstige vrijheden hebben bijgedragen tot het kosmopolitische karakter. België is een multiculturele maatschappij gebaseerd op tolerantie.

Wat een geschiedenis! Het verre verleden De Romeinen veroverden in de eerste eeuwen van onze tijdrekening de streken die later België zouden worden, tot aan de Rijn. In de loop van de 5de eeuw hadden Germaanse stammen dan weer de kans om hun culturele stempel op het dunbevolkte noorden te drukken. En dat is de oorsprong van de meertaligheid van België, waar in het zuiden Frans, een Romaanse taal, en in het noorden Nederlands, een Germaanse taal, wordt gesproken. In de loop van de eeuwen hebben de Belgen heel wat buitenlandse overheersers gekend: Bourgondiërs, Spanjaarden, Oostenrijkers, Fransen. In die periode werden de termen Belgica en Belgium gebruikt als Latijnse benaming voor de Nederlanden, die tot in de 16de eeuw België en het huidige Nederland omvatten. De centrale geografische ligging van België op het Europese schaakbord heeft zijn hele geschiedenis bepaald. Onafhankelijkheid Op 25 augustus 1830 staat in Brussel De Stomme van Portici op de affiche van de Muntschouwburg. Deze opera zweept de gemoederen van de toeschouwers op. Daarmee begint de oproer tegen de Nederlanden, waarmee België in 1815 na de nederlaag van Napoleon in Waterloo opnieuw was verenigd. De Nederlandse troepen blazen de aftocht. Op 4 oktober 1830 wordt de Belgische onafhankelijkheid afgekondigd. Op de Conferentie van Londen in 1831 erkennen de grootmachten (GrootBrittannië, Pruisen, Oostenrijk en Frankrijk - de eerste drie willen aanhechting bij Frankrijk vermijden) de nieuwe staat. België is geboren. De kroon van het nieuwe land wordt aangeboden aan Leopold van Saksen-Coburg-Gotha, de oom van koningin Victoria, die op 21 juli 1831 de eed aflegt en als koning wordt ingehuldigd. Hij regeert onder de naam Leopold I. 21 juli wordt meteen ook de nationale feestdag van België. In 1831 stelt België de meest liberale grondwet uit die periode op.

Een welvarende staat Na de Tweede Wereldoorlog heeft de Belgische staat een grootschalig stelsel van sociale zekerheid opgezet dat iedereen kinderbijslag, een ziekteverzekering, een pensioen, een werkloosheidsuitkering en betaalde vakantie waarborgt. Zo kan iedereen verder met de zekerheid dat er een ­veilig vangnet is. Dankzij dit systeem blijft het armoedepercentage in België een van de laagste van de wereld. Het bbp per inwoner bedraagt meer dan 32.000 euro per jaar.

De Longa is een 1 kilometer lang bewaard stuk Gallo-Romeinse heirbaan. Deze historische holle weg, met zijn unieke fauna en flora, vormt de taalgrens tussen Waals-Brabant (Heylissem) en Vlaams-Brabant (Landen).

Industrialisatie en Congo Het succes van zijn industrie zet het jonge België krachtig op de wereldkaart. Zo zijn Belgen voorlopers bij de uitbouw van een spoorwegnet. De memorabele Orient Express, bijvoorbeeld, die toeristen en zakenlui van Oostende en Parijs naar Istanboel moest brengen, is een Belgisch idee en een Belgische realisatie. Koning Leopold II is ervan overtuigd dat België op wereldniveau maar meetelt als het een kolonie heeft, net zoals andere Europese landen. Hij gaat op zoek naar een kolonie voor België en vindt die in Afrika. In 1877 ontstaat Kongo-Vrijstaat, dat aanvankelijk zijn persoonlijke eigendom is. Maar in 1908, in een turbulent klimaat, draagt Leopold de eigendom ervan over aan België. In 1960 wordt Congo onafhankelijk. 9

De aanzet tot de staatshervorming en de twee wereldoorlogen Het institutionele gezicht van het unitaire België uit 1831 lijkt vrij eenvoudig. Een koning, een regering en twee parlementaire kamers, negen provincies en de gemeenten. De officiële taal is uitsluitend Frans, wat uiteindelijk tot frustraties leidt. De Vlamingen ­eisen het gebruik van het Nederlands in het onderwijs, het gerecht en het bestuur. Dat wordt stap na stap toegestaan. Twee wereldoorlogen vertragen de evolutie naar een 'nieuw België'. Eens te meer wordt ons land het slagveld waar de grootmachten hun conflicten komen ­uitvechten. Deze wreedheden kosten het leven aan miljoenen soldaten in de loopgraven van de IJzervlakte en verwoesten hele regio's. 'Flanders Fields' is een heel reëel begrip dat nog altijd leeft. Na de Tweede Wereldoorlog speelt ons land een rol als pionier bij de oprichting van de VN en de NAVO.

België is ook één van de zes landen die de Europese Unie stichten. Naast zijn centrale ligging is ook dit een argument om Brussel als 'hoofdstad van Europa' te benoemen. België, ontstaan als diplomatieke buffer tussen de grootmachten of soms als slachtoffer van hun ambities, is op een heel proefondervindelijke manier wereldexpert geworden in het zoeken naar vrede. Belgen ­hebben een gedegen reputatie en een stevige expertise opgebouwd in het uitwerken van evenwichtige ­oplossingen voor complexe en multiculturele samenlevingen. Getuige daarvan de vier Nobelprijzen voor de Vrede die aan Belgen werden toegekend, namelijk aan het Instituut voor Internationaal Recht in Gent (1904), aan August Beernaert (1909), aan Henri La Fontaine (1913) en aan Georges Pire (1958).

België, ooit het slagveld van Europa, houdt zijn verleden in ere Hoewel België nauwelijks 30.000 km2 groot is, telt het meer dan 3.000 slagvelden. Bij die veldslagen werd de bevolking regelmatig gedecimeerd en werden hele ­streken met de grond gelijkgemaakt. De Belgen ­hoefden niet overtuigd te worden van de voordelen van een vredelievende en overlegde aanpak om conflicten op te lossen. Zowel de IJzervlakte, na de Eerste Wereldoorlog, als de Ardennen, waar het laatste offensief van het ­westelijk front in de Tweede Wereldoorlog plaatsvond, zijn ­bezaaid met militaire begraafplaatsen, getuigen van de ­voorbije tragedies. Nabestaanden en ook andere ­bezoekers ­komen hier nog altijd om hun en onze helden rouwen.

En daarom wordt sinds decennia elke dag onder de Menenpoort in Ieper de 'Last Post' geblazen als ­ultiem eerbetoon aan de soldaten die in de moordende waanzin van de Eerste Wereldoorlog sneuvelden. Tal van ­veteranen en burgers uit Amerika, België maar ook uit andere landen komen naar het 'War Memorial' van Bastenaken om te laten zien dat ze de gesneuvelden niet vergeten zijn. Waterloo, waar keizer Napoleon werd verslagen, ten zuiden van Brussel, herinnert aan een ander wereldwijd bekend slagveld. Op de Amerikaanse militaire begraafplaats van HendrikKapelle, tussen Luik en Aken, rusten 7.989 militairen en worden 450 vermiste soldaten herdacht.

10

Zes staatshervormingen Het België van 1830 heeft intussen een volledige metamorfose ondergaan. Zes staatshervormingen hebben België grondig ­geherstructureerd. Naast de koning, de federale regering en het ­federale ­parlement zijn er de instel­lingen van de gewesten en de ­gemeenschappen, waarvan de bevoegdheden bij elke staats­ hervorming werden uitgebreid. De Gemeenschappen

De hervorming van de Belgische staat is een dynamisch proces dat de werking van de instellingen duidelijker en transparanter moet maken. Een zesde grote staatshervorming is nu aan de orde.

De Gewesten

Vlaamse Gemeenschap

Vlaams Gewest

Franse Gemeenschap

Waals Gewest

Duitstalige Gemeenschap

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

De essentie van de zes staatshervormingen • 1970: d  e eerste staatshervorming Er komt autonomie op het vlak van taal en cultuur: de cultuurgemeenschappen worden opgericht. De gewesten worden in de grondwet opgenomen. • 1980: d  e tweede staatshervorming De gemeenschappen en de gewesten krijgen wetgevende bevoegdheden en daardoor elk een eigen regering en een eigen parlement. • 1988-1989: d  e derde staatshervorming De bevoegdheid van de gemeenschappen wordt uitgebreid met onderwijs. Daarnaast wordt een akkoord bereikt over de organisatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. • 1993: d  e vierde staatshervorming (Sint-Michielsakkoord) Met het Sint-Michielsakkoord wordt België officieel een federale staat. Voortaan zullen de raden (parlementen) van de deelstaten ook rechtstreeks verkozen worden en krijgen ze een beperkte constitutieve (grondwetgevende) autonomie. • 2001-2003: de vijfde staatshervorming (Lambermont- en Lombard-akkoorden) De gewesten krijgen bijkomende bevoegdheden (buitenlandse handel, landbouw en administratief toezicht op ondergeschikte ­besturen). Er komt ook een herfinanciering van de gemeenschappen en de gewesten krijgen bijkomende fiscale bevoegdheden. • 2011: d  e zesde staatshervorming De architectuur van België wordt ingrijpend hervormd. Vlaanderen, Wallonië, Brussel en de Duitstalige Gemeenschap krijgen nog meer autonomie. De federale staat zal voortaan met minder middelen handelen en zich meer toeleggen op zijn kerntaken : de sociale zekerheid, de gezagstaken en de regulering. De gewesten en de gemeenschappen krijgen meer beslissingsbevoegdheid via een aanzienlijke overdracht van middelen en bevoegdheden, zoals het arbeidsmarktbeleid, de gezinsbijslag, de huurwetgeving en verkeerswetgeving. Onder meer via een gedeeltelijke belastingsbevoegdheid, zullen zij ook financieel geresponsabiliseerd worden en zelf verantwoordelijk worden voor de resultaten van het beleid dat zij voeren. Voor Brussel en het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde werd een globaal evenwichtige oplossing bereikt, met onder meer de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde, het BHV-dossier waarover zoveel te doen is geweest. 11

Werken in Belgi ë

Een open economie België heeft altijd een open economie gehad. Al in de middeleeuwen waren Brugge, Ieper, Gent en later Antwerpen aantrekkingspolen voor kooplieden, handelaars en handelswaren uit de hele wereld. Deze openheid werd de voorbije decennia nog versterkt. Volgens een recente Zwitserse studie (KOF index of globalization – Swiss ETHZ) is België volgens economische, sociale en politieke criteria het meest geglobaliseerde land van de wereld.

opwaarderen, verfijnen ... Werktuigen- en machinebouw, ­autoassemblage, burgerlijke bouwkunde, chemie, textiel, glas, petroleum: nagenoeg alle ­sectoren zijn in België aanwezig. Het economische weefsel bestaat voornamelijk uit kleine en ­middelgrote ­ondernemingen (kmo's). Belgische kmo's zijn in alle sectoren van de ­economie actief, van de chemische en farmaceutische industrie tot de voedingssector. Wat hebben ze allemaal gemeen ? Creativiteit en de wil om ­uitdagingen aan te gaan en te innoveren. Knowhow en maatwerk in nichemarkten, dat is de kracht van de Belgische kmo's. In die mate zelfs dat ze in diverse hightechdomeinen koploper zijn.

Met minder dan 0,2% van de wereldbevolking slaagt België erin om in de top 10 van de internationale goederenhandel te staan (WTO - Wereldhandelsorganisatie). In 2011 vertegenwoordigde de uitvoer van goederen en diensten ongeveer 85% van het bbp naar waarde. (*) Dat is veruit het hoogste percentage in het Europa van de 27. Die leidende positie neemt België ook in bij de directe buitenlandse Spreiding investeringen. Nog opmerkelijker is het feit dat België wereldleider is in bepaalde sectoren. België is de grootste exporteur ter wereld van geneesmiddelen, polyethyleen en tapijten, en is ook de belangrijkste draaischijf voor de diamanthandel. Door zijn plaats in de Europese Unie en de grote economische openheid kan het land zijn troeven optimaal uitspelen en een dominerende plaats op het schaakbord van de internationale handel innemen.

per sector van de uitvoer in 2011 (2010)*

Textiel 3,4% (3,5%) Voedingsproducten 4,3% (4,3%) Edelstenen en edelmetalen 5,4% (4,8%) Onedele metalen 8,8% (8,5%) Kunststoffen 8,4% (8,5%)

Flexibiliteit, kwaliteit en innovatie

Transportmaterieel 9,5% (9,3%)

België heeft de grote economische en technologische bocht tijdig genomen. De tertiaire sector stelt momenteel 75% van de actieve bevolking tewerk, de industrie 23% en de landbouw de resterende 2%. (*)

Minerale producten 11,4% (9,5%)

België heeft zich ook aan de mondialisering aangepast en zijn concurrentiekracht kunnen behouden. Door de productiekwaliteit van de ondernemingen en de competitiviteit van de werknemers op te voeren, zijn de Belgische ­ondernemers erin geslaagd om de opportuniteit van de mondialisering aan te grijpen. Daarbij concentreren ze zich op ­activiteiten met een hoge toegevoegde waarde en op spits­technologie. De Belgische specialiteit ? Verwerken, assembleren, verbeteren,

Andere 7,5% (7,9%)

Machines en toestellen 11,1% (11,1%) Chemische producten 23,4% (25,6%)

Dierlijke producten 2,1% (2,2%) Plantaardige producten 2,2% (2,3%) Optische Instrumenten 2,5% (2,5%)

13

(*) Bron: kwartaalrekeningen van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (maart 2012)

Logistiek land bij uitstek, draaischijf voor de distributie van goederen en diensten De grootste troef van de Belgische economie is de centrale ligging van het land. België ligt in het hart van een benijdenswaardige en dynamische geografische regio. Het vormt een verbinding, bijna een ­verplichte doorgang, voor verkeer door de lucht, over land en over zee. Het land heeft dat voordeel aangegrepen om een logistiek centrum te worden waar niemand ­omheen kan: transport, assemblage, raffinage, verwerking en distributie. Antwerpen is de 2de haven van Europa, de 13de van de wereld. De haven beschikt over het grootste petrochemisch complex ter wereld na Houston in Texas met bedrijven als Bayer, BASF, Solvay, Degussa ... Luik is een van de belangrijkste binnenhavens van Europa. Luchthavens vinden we in Brussel, Luik, Oostende, Charleroi en Antwerpen, en sommige bieden naast het vervoer van passagiers ook een doorgedreven specialisatie in vrachtvervoer.

NEDERLAND Zeehavens, binnenhavens, ­kanalen, luchthavens, NEDERLAND ­spoorwegen en ­wegennetwerk: de Zeebrugge Turnhout Damme Antwerpen ­verschillende verbindingswegen Oostende Brugge Zeebrugge Turnhout Damme in België worden voortdurend Antwerpen Maaseik Oostende Brugge Gent aangepast aan de behoeften Diest Veurne Mechelen Dendermonde Aalst Maaseik van de economie. Grote Hasselt Gent Ieper Diest Leuven Oudenaarde Kortrijk Veurne Mechelen Dendermonde DUITSLAND ­infrastructuurwerken Brussel Landen Aalst Hasselt Tongeren Geraardsbergen Waver volgen elkaar op: Ieper Oudenaarde Kortrijk Leuven Louvain-la-Neuve Waterloo DUITSLAND Aat Brussel Landen Doornik sluizen, scheepsliften, Luik Hendrik-Kapelle Tongeren Geraardsbergen Spa Waver Hoei hogesnelheidslijnen, Louvain-la-Neuve Waterloo Bergen Namen Aat Stavelot Durbuy Doornik multimodaal transport. Charleroi Luik Binche Thuin Spa Dergelijke infrastructuur Hoei Dinant FRANKRIJK Bergen Namen Stavelot Durbuy biedt België de kans om een Rochefort Charleroi Binche vooraanstaande rol te spelen als draaiBastenaken Thuin Chimay Dinant FRANKRIJK LUXEMBURG schijf voor de distributie van goederen en Rochefort diensten naar de bedrijven die op zijn grondBouillon Bastenaken Chimay gebied, in de buurlanden en zelfs verder zijn Aarlen LUXEMBURG ­gevestigd. België is tegelijkertijd interessant voor veel multinationals, die inzien dat ze er alle belang bij hebBouillon ben om hun Europese hoofdkwartier hier te vestigen. Hendrik-Kapelle

Aarlen

Een fijnmazig wegennet

De Belgische werknemers: de kracht van het land en een troef van formaat De hoge productiviteit van de Belgische werknemers speelt een cruciale rol in de goede resultaten van de economie van het land. De productiviteit in België is een van de hoogste van de wereld (IMD World Competitiveness Report 2011). En op welke manier de kwaliteit van de werknemers ook wordt gemeten, de Belgen vallen altijd in de prijzen. De productiviteit is bijzonder hoog in de industrie, de bouwsector en de ­financiële sector. En die productiviteit is er zeker niet vreemd aan dat we in de directie van grote groepen vaak Belgen aantreffen. Meertaligheid, creativiteit, flexibiliteit en de wil om het ­beste compromis te vinden: dat zijn de managementkwaliteiten die ervoor zorgen dat een Belg als CEO erg in trek is bij multinationals.

Zeebrugge

Antwerpen

Oostende

Antwerpen

Oostende Gent

Brussel Brussel

Zeebrugge

Antwerpen

Luik

Oostende

Antwerpen Brussel

Luik

Oostende Charleroi (Brussels South)

Gent Brussel

Luik Luik

Charleroi (Brussels South) Luchthavens

14

Zeehavens, binnenhavens en waterwegennet

Wetenschappelijk onderzoek en onderwijs Bij het begin van deze 21ste eeuw neemt België deel aan een hele reeks internationale wetenschappelijke programma's. Inzake kernenergie, bij de CERN, bij de verkenning van de ruimte of ten gunste van het leefmilieu, met het nieuwe Prinses Elisabethstation op Antarctica. En daarmee noemen we alleen de sectoren die de meeste media-aandacht krijgen. De Belgische vaardigheden ­komen immers in talrijke andere domeinen tot uiting: nanotechnologie, biotechnologie, vaccinatie … De grootste kweekvijver voor deze Belgische wetenschappelijke expertise ? Door spin-offs te creëren, hebben de universiteiten de stap gezet naar de opwaardering van onschatbare competenties. De behandeling van kanker met protontherapie is waarschijnlijk een van de mooiste economische en wetenschappelijke successen op wereldvlak. Het is nodig om de toekomst voor te bereiden, om synergieën aan te gaan en efficiëntie in de hand te werken. Er ontstaan in België ook diverse clusters, groepen (kleine en ­grote) bedrijven met complementaire activiteiten, producten, competenties, ­circuits en markten. Troeven van deze netwerken ? Kennis delen, krachten bundelen om de noodzakelijke kritieke ­massa te bereiken en zo een uitgelezen partner te worden.

Belgische Nobelprijzen, erkenning voor vernuft en kennis De meest prestigieuze erkenning, de Nobelprijs, werd ­regelmatig al aan Belgische wetenschappers ­uitgereikt vanwege hun bijzondere kwaliteiten: Jules Bordet, Corneille J.‑F.  Heymans, Albert Claude, Christian De Duve en Ilya Prigogine. En dan houden we nog geen rekening met de Fields-medailles, de Guggenheim-prijzen en de andere internationale onderscheidingen die de beste indicatoren voor kwaliteit vormen, kwaliteit van het onderwijs en van de Belgische universiteiten.

Boven: Jean-Pascal van Ypersele, klimatoloog en professor aan de UCL. Een wereldautoriteit op het gebied van de 'ecolonomie’. Rechtsboven: prof. Christine Van Broeckhoven, hoofd van het departement voor Moleculaire Biologie en Genetica, Universiteit Antwerpen, een wereldautoriteit in het onderzoek naar Alzheimer-dementie. Rechts: Frank De Winne, een Belgische ruimtevaarder. Met zijn ruimtevlucht in 2002 werd hij de tweede Belgische astronaut; Dirk Frimout was de eerste. Zij werden beiden in de adelstand verheven tot burggraaf.

15

Lifesty

le op z ’ n Belgis ch

Gastronomie of het genot van de kleur, geur en smaak België, het land van de gastronomie. Het land waar lekker gegeten wordt, en niet alleen in de sterrenrestaurants. Belgen eten goed, ook in de meer bescheiden tavernes en eetgelegenheden, maar ook thuis. En als vrienden samen aan tafel zitten, is de lekkere keuken al snel een van de geliefde gespreksonderwerpen. De Belgische keuken heeft haar eigen identiteit ontwikkeld dankzij de inventiviteit van de chefs en het gebruik van typisch Belgische producten. Het is een creatieve gastronomie, op een hoog niveau maar ook weer niet té gesofisticeerd. Traditie én kwaliteit zijn troef ... Wie Belgische keuken of Belgische specialiteiten zegt, denkt aan witloof, bier of chocolade. Met zijn vele brouwerijen, gaande van kleine familiale brouwerijen over middelgrote tot zelfs grote internationals, biedt België een waaier van bieren aan met de meest contrasterende smaken en aroma's. Nergens ter wereld vind je zoveel plaatsgebonden, authentieke en kleurrijke bierstijlen als in België. De wereldwijd bekende Belgische trappistenbieren zijn zelfs bij wet beschermd. Het bier is in België diep met de cultuur en de traditie verweven. Ook chocolade is een Belgisch product bij uitstek, iets waar bijna ­iedereen op de wereld zich intussen wel van bewust is. Ook hier is kwaliteit het sleutelbegrip. Met meer dan 300 merken is België trots op de titel van kaasland. Er is ook het Belgisch wit-blauw kwaliteitslabel voor rundvlees. Dit is het resultaat van een jarenlange selectie. Bepaalde culinaire bereidingen zijn typische streekgerechten. Bereidingen van vis en schaaldieren aan de Noordzee, waterzooi in Gent (een mengeling van kip en groenten), stoemp en spruitjes in Brussel, ­wildgerechten, ­gevogelte, patrijzen en fazanten in de Ardennen: het zijn maar een paar voorbeelden. En dan vergeten we zeker niet de ­overheerlijke bereide vleeswaren, het fijngebak, de delicieuze koekjes en ­zovele andere producten. Stuk voor stuk strelen ze de smaakpapillen en bevestigen ze de reputatie die België heeft op het vlak van de gastronomie. 17

Mode, ook dat is Belgisch De Belgische mode is trendy, ze is 'in'. Want de Belgen spelen een voortrekkersrol. Een lange traditie van kennis, een beproefde mengeling van creativiteit en beheerste durf: de Belgische ontwerpers zijn prominent aanwezig op prestigieuze catwalks en beurzen die als referentie gelden. De reputatie van de modeacademies van het land reikt tot ver over de landsgrenzen. Het Belgische modekeurmerk bestaat! De wieg van de hedendaagse Belgische mode is ­ongetwijfeld Antwerpen. Eind jaren tachtig zetten de Antwerpse creaties het modelandschap op z’n kop. Ann Demeulemeester, Marina Yee, Dries Van Noten, Dirk Bikkembergs, Dirk Van Saene en Walter Van Beirendonck: de Antwerp Six zijn een internationaal succes. Martin Margiela wordt vaak beschouwd als de zevende van de groep. Maar de lijst van Belgische ­ontwerpers is veel langer. De Antwerpen, wereldcentrum van de diamant ­internationale modesector Antwerpen is zonder twijfel dé diamanthoofdstad bij uitheeft nog stek; 80% van alle ruwe diamanten en de helft van alle geslepen ­andere diamanten passeert via Antwerpen. In cijfers is de sector een nationamen naal en internationaal zwaargewicht; per dag komt in Antwerpen ge­leren middeld zo’n 150 miljoen euro aan steentjes binnen, goed voor 8% ­onthouden, van het bbp. De diamanthandel is er geconcentreerd in een ook van de kleine wijk: de beurzen en de kantoren bevinden zich op ontwerpers ongeveer 2  km². In dat gebied kruisen alle natiovan accessoires: naliteiten, culturen en klederdrachten elkaar. Tim Van Steenbergen, In Antwerpen hoor je alle talen en alle Olivier Strelli, Raf Simons, ­dialecten, een verbazende symbioJean-Paul Knott, Stijn Helsen, se met 'de kostbare steen' Olivier Theyskens, Christophe als gemeenschappelijk Coppens, Edouard Vermeulen, raakvlak. Elvis Pompilio, Kaat Tilley om er maar e ­ nkelen te noemen.

18 Creatie van Walter Van Beirendonck

Links: Paleis voor Schone Kunsten (BOZAR), in 1928 gebouwd door de beroemde Belgische art-nouveauarchitect Victor Horta. Onder: kast van Maarten Van Severen. Hij was gedurende twintig jaar prominent ­aanwezig als architect en designer, maar kwam in 2005 vroegtijdig te overlijden.

Onder: de Ferrari California, die de bekende Belgische autodesigner Lowie Vermeersch hielp ontwerpen. Ondertussen richtte hij zijn eigen ontwerpbureau op.

Design op topniveau De jonge talenten van het Belgische design steunen werkelijk op een lange en rijke traditie. Henry Van de Velde, pionier van de art nouveau, Gustave Serrurier-Bovy, Victor Horta, Huib Hoste, Willy Van der Meeren en zoveel andere grote designers hebben mensen zoals Maarten Van Severen warm gemaakt voor design. Zijn realisaties, symbolen van de perfect geslaagde vertaling van creativiteit in industriële producten, maken komaf met de mythe van de pre-industriële authenticiteit. De Belgische kunstenaars hebben altijd geprobeerd om genres met elkaar te verzoenen. Design is hierop geen uitzondering.

Meubelen of decoratieaccessoires, onze designers zijn er dol op om denksporen door elkaar te halen en grenzen te doorbreken. Classicisme, oudheid, avant-garde, soms wordt alles vermengd tot een geheel dat groter is dan de som van de delen. Ook in de internationale auto-industrie laten Belgische designers van zich spreken.

Folklore, getuige van onze tradities Volksfeesten van allerlei aard wedijveren om een plaatsje op de kalender: carnavals, optochten van fanfares, processies, historische ensceneringen, dorpskermissen, herdenkingen ... Heel wat van deze evenementen hebben te maken met het collectieve geheugen van de streek. Elke stad, elk dorp, soms gewone wijken of gehuchten organiseren hun eigen feestelijkheden. Het is een eeuwenoude folklore volgens een vast ritueel, befaamd en gerespecteerd. Bepaalde tradities zijn zo belangrijk dat de UNESCO ze erkend heeft als cultureel werelderfgoed, zoals de Heilig Bloedprocessie van Brugge, het carnaval van Aalst, de Gilles van het carnaval van Binche of de reuzen en draken van de stoeten in Aat, Brussel, Dendermonde, Mechelen en Bergen. Maar er is ook de Ommegang van Brussel, de spectaculaire stoet in Luik op Onze-Lieve-Vrouwhemelvaart … Eigenlijk zijn er bijna evenveel feesten als d ­ orpen en steden in het land. Ommegang van Brussel

19

Heilig Bloedprocessie van Brugge

Recreatiemogelijkheden troef

Sport: waar legendes geboren worden

Naast de ontelbare volksfeesten, een rijkelijk gevulde culturele agenda, een ­opmerkelijk artistiek patrimonium en goedgevulde tafels, heeft België nog ­talloze andere vormen van vermaak te bieden: wandelingen in de Ardense bossen of in de Hoge Venen, strandplezier aan de Noordzee, fietstochten, tochten te paard, wandelingen langs het water, golfterreinen, attractieparken, de ontdekking van kastelen en parken, internationale beurzen, rommel- en antiekmarkten …

België stond aan de wieg van internationale sportmanifestaties, van talrijke sportdisciplines en internationale competities. De Memorial Van Damme (1) is momenteel een van de belangrijkste atletiekmeetings van de wereld.

Een opmerkelijk gevarieerd toeristisch aanbod op een klein grondgebied. Voor elk wat wils, en zonder verre verplaatsingen.

De internationale wielersport heeft tal van belangrijke wedstrijden met België als decor en strijdperk: de Ronde van Vlaanderen (2), Luik-Bastenaken-Luik, de Waalse Pijl  (3) om er maar enkele te noemen. Ze weerspiegelen de populariteit van de wielersport in België, waar het de meest beoefende sport is. De kampioen Eddy Merckx (4) is er een van de belangrijkste ambassadeurs van. Ook de autosport heeft hier een stevige reputatie. België is gastland voor verschillende  rally's  (5). Het circuit van Spa-Francorchamps  (6) staat bekend als het mooiste formule 1-circuit van de wereld, midden in een prachtige streek. Bij de motorcross (7) zijn de citadel van Namen en het Noord-Limburgse zand de voorbije 30 jaar goede voorbeelden van de Belgische rol in deze discipline. Een andere populaire sport bij uitstek: voetbal. De Rode  Duivels  (8), de nationale elf, hebben een fraai stuk sportgeschiedenis geschreven. Ze kunnen terugblikken op indrukwekkende prestaties en kwalificaties voor de meest prestigieuze competitie: de Wereldbeker. België is een kweekbodem voor groot internationaal voetbaltalent: jonge Belgische sterspelers bij grote ­buitenlandse clubs zijn onder andere Eden Hazard, Vincent Kompany, Marouane Fellaini en Romelu Lukaku.

Het bikepark Ferme Libert ligt bij Malmedy, midden in het natuurpark de Hoge Venen, en is het grootste van de Benelux.

20

Belgische sportlui munten ook uit in judo, atletiek, zwemmen, tafeltennis (9), roeien en zeker in tennis. De tenniskampioene Justine Henin (10) stond tot haar afscheid in 2011 aan de top van

5

de wereldranglijst. De andere ­tenniskampioene, Kim Clijsters  (10), behoort nog steeds tot de wereldtop. In de atletieksport gaat België op zijn elan door met de topprestatie van atlete Tia Hellebaut (11) op de Olympische Spelen van 2008 in Peking en de prestaties van de broers Borlée (12) die hen aan de Europese top brachten. Onze topatlete Kim Gevaert nam officieel afscheid van het publiek tijdens de Memorial Van Damme in 2008.

6

Nog een blijk van erkenning voor de Belgische sport: de Belg Jacques Rogge (13) is sedert 2001 voorzitter van het IOC (Internationaal Olympisch Comité).

11

1

12

2

4

13

9

8

21 3

7

10 7

Kunst i n de ge nen 22

Aangeboren talent, zomaar te vinden In België is kunst zichtbaar bij de eerste oogopslag, zeker in de ­architectuur. Het platteland is bezaaid met ontelbare kastelen en ­abdijen uit alle tijdperken. Over het algemeen zijn de Belgische ­steden vrij oud. Vaak ontstonden ze in de middeleeuwen of nog eerder. De meeste zijn opgebouwd rond een middeleeuwse kern waar kerktorens en belforten bovenuit tronen, zoals in Brugge, Gent, Doornik en Bergen. In die belforten werden de keuren ­bewaard. In de keuren stonden de politieke vrijheden opgetekend die de adellijke leenheren hadden toegekend. Zo genoten de inwoners van Gent, Brugge, Luik en Hoei al in de middeleeuwen uitgebreide rechten dankzij hun vastberaden ijver voor hun vrijheden. De keure van Hoei is de oudste en dateert uit 1066. In Vlaanderen kende de graaf van Vlaanderen in 1068 aan de stad Geraardsbergen een privilegebrief toe met de rechten van de burgers. Tongeren (civitas Tungrorum) en Doornik (civitas Tornacensium) werden zelfs in de tijd van de Romeinen al als stad beschouwd, terwijl Aarlen (Oralaunum vicus) een belangrijk kruispunt en handelscentrum was. Ook vandaag nog is de Romeinse oorsprong van Tongeren en Aarlen duidelijk merkbaar. Het zijn de oudste steden van België.

absolute topper is de monumentale Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, de hoogste van het land. Maar Antwerpen is ook de stad van de ­renaissance en de barok. Het is de stad van Peter Paul Rubens. Brussel, de Belgische hoofdstad, heeft zijn wereldvermaarde Grote Markt, het futuristische Atomium en Manneken Pis, een beeldje dat je met een knipoog moet bekijken. En niet te vergeten: Brussel stond ook aan de wieg van de art nouveau en is een stad van musea. Luik, de vroegere hoofdstad van het gelijknamige ­prinsbisdom, is een stad van kerken, ­zoals de zeer oude collegiale Sint-Bartholomeuskerk. Bergen kan trots zijn op het hoogste en meest massieve belfort van het land. Namen, de administratieve en politieke hoofdstad van Wallonië, ligt aan de voet van de citadel, waar Samber en Maas samenvloeien. Charleroi is dan weer een relatief jonge stad, die ontstond bij de industriële boom vanaf het einde van de 18de eeuw.

Tientallen andere, kleinere steden hebben stuk voor stuk Bergen, Culturele Hoofdstad van Europa in 2015 hun charmes: Dinant en ook Bouillon met hun citadel, de Alle charmes van de grote en ­kleine begijnhoven van Diest en Lier, Belgische steden overlopen is een prettige maar omvangrijke taak. Thuin met zijn hangende tuinen, het fiere Mechelen, Spa, Kortrijk, Brugge staat in de hele wereld bekend om zijn majestueuze gebou- Stavelot, Ieper, Rochefort, Veurne, Chimay, Damme, Durbuy ... Tot wen, maar ook om de stilte van het begijnhof en de rust langs de in de kleinste steden en dorpen van België zijn er stenen getuigen reien. Gent heeft zijn drie torens, waarrond een bruisend stadsle- die wijzen op een indrukwekkend architecturaal verleden. Louvainven opborrelt. In de Sint-Baafskathedraal verdringen de toeristen la-Neuve, op 20 km van Brussel, behoort dan weer tot de moderne zich om het prachtige retabel van de gebroeders Van Eyck, het Lam steden, die van bij hun ontstaan het begrip duurzaamheid integreGods, te bewonderen. Antwerpen is de grootste Vlaamse stad. De ren in hun verdere ontwikkeling. 23

Manneken Pis

Links: onder leiding van architect Jacques Voncke is het Antwerpse stationsgebouw de afgelopen jaren omgetoverd tot een schitterende ‘spoorwegkathedraal’, uitgeroepen tot één van ’s werelds mooiste stations. Onder: Luc Tuymans - Maypole, 2000 234X116 cm, olie op doek Privécollectie, met dank aan David Zwimer, NY.

De schone kunsten, een lange Belgische traditie Dit land schittert dankzij de kunst. Pieter Bruegel de Oude behoort tot de grootste kunstenaars van de geschiedenis. En het adjectief 'Breugeliaans' leunt dicht aan bij dat andere bijvoeglijk naamwoord 'Bourgondisch'. Twee woorden die verwant lijken te zijn met 'Belgisch'. De prachtige kunstwerken van de talrijke Vlaamse Primitieven zoals ­onder andere de ­gebroeders Van Eyck, Hugo Van der Goes, Rogier Van der Weyden, Hans Memling en Jeroen Bosch, hangen in musea over de hele wereld. Net zoals die van recentere Belgische schilders, zoals de geniale Paul Delvaux en René Magritte, boegbeeld van het Belgische surrealisme. Die laatste weet net als Pieter Bruegel, Félicien Rops, James Ensor, Marcel Broodthaers, Luc Tuymans, Octave Landuyt, Jan Fabre, Panamarenko, Francis Alÿs, David Claerbout, Hans Op de Beeck, Wim Delvoye of Michaël Borremans de ­wereld rondom ons in een inspirerende context te plaatsen die tot bezinning uitnodigt. Door prachtige, zeer ­bewoonbare huizen en openbare gebouwen te ontwerpen, hebben Victor Horta, Henry Van de Velde en ­anderen van Brussel de hoofdstad van de art deco en de art nouveau ­gemaakt. “Belgen hebben een baksteen in hun maag” is niet voor niets een populaire uitdrukking. De art deco is eveneens zeer goed vertegenwoordigd, net zoals de industriële kunst. Vermeldenswaardig zijn de hedendaagse Belgische postmodernistische architecten Bob Van Reeth, Jo Crepain en Stéphane Beel, exponent van de Nieuwe Eenvoud. In het rijtje van prestigieuze architecturale bouwwerken horen zeker ook het MAS (Museum aan de Stroom) in Antwerpen, het Antwerpse Centraal Station en het station van LuikGuillemins thuis. MAS - Museum aan de Stroom in Antwerpen

24

Boven: Magrittemuseum in Brussel Onder: voor het nieuwe hogesnelheidstreinstation van Luik werd na een internationale wedstrijd het project van de bekende architect Santiago Calatrava gekozen.

Land van podiumkunsten Dat België ontstaan is vanuit de opera De Stomme van Portici is een betwistbare romantische interpretatie; dat de podiumkunsten een belangrijke plaats innemen, daarover bestaat minder discussie. Maurice Béjart maakte van het Ballet van de XXste Eeuw een waar begrip door zijn toonzettende inbreng in het klassieke ballet. Anne Teresa De Keersmaeker ging voort op dit elan met haar groep Rosas en haar internationale dansschool PARTS. Het Belgische ballet kan voorts trots zijn op nog andere talenten, zoals Wim Vandekeybus, Alain Platel en Frédéric Flamand. Ook het werk van de jongere generatie choreografen zoals Sidi Larbi Cherkaoui, wordt wereldwijd bijzonder geprezen. In festivals zoals Avignon en ImPulsTanz in Wenen staan zij regelmatig op de scène. Een grote naam in de opera is ongetwijfeld ook Gerard Mortier. Als intendant liet hij in de jaren ’80 in de Koninklijke Muntschouwburg een frisse wind waaien. Daarna maakte hij verder carrière op de Salzburger Festspiele, de Opéra National de Paris, de New York City Opera en het Teatro Real in Madrid. Andere grote namen in de lyrische kunst zijn ongetwijfeld Bernard Foccroulle, die onder meer aan het hoofd staat van het Internationaal Festival van de Lyrische Kunst in Aix-enProvence, Serge Dorny, directeur-generaal van de Opéra national de Lyon, alsook Jan Raes, algemeen directeur van het Koninklijk Concertgebouworkest in Amsterdam. Op het vlak van toneel- en operaregie is Ivo Van Hove - tegenwoordig aan het hoofd van Toneelgroep Amsterdam - een autoriteit.

In de 15de en 16de eeuw onderscheidden zich de Vlaamse polyfonisten Orlandus Lassus, Josquin des Prez en Adriaan Willaert. Tot de grote Belgische klassieke componisten respectievelijk uit de 18de, 19de en 20ste eeuw ­behoren dan weer André Grétry, César Franck en Eugène Ysaÿe. Voor de klassieke muziek speelt ook de Internationale Muziekwedstrijd Koningin Elisabeth van België een grote rol. Afwisselend toetsen solisten viool, piano en zang uit de hele wereld hun talenten aan elkaar. Landgenoten Thomas Blondelle (zang 2011), Lorenzo Gatto (viool 2009) en Liebrecht Vanbeckevoort (piano 2007) wisten recent een podiumplaats te bemachtigen. België is voorts het geboorteland van Adolphe Sax, de uitvinder van het naar hem genoemde muziekinstrument, de saxofoon. En het land van internationaal bekende jazzartiesten als Toots Thielemans (gitaar en mondharmonica), Philip Catherine (gitaar) of Jef Neve (piano). Nog andere muziekgenres tellen mee: dEUS en Milow (rock), 2 Many DJs (dance), Adamo, Frédéric François en Jacques Brel (chanson), The Cousins, Francis Goya en André Brasseur (instrumentaal), Rocco Granata en Helmut Lotti en Clouseau (pop), Eddy Wally (ambiance) en vele anderen. België biedt een overvloed van allerhande culturele manifestaties: grote rock- of popfestivals zoals Rock Werchter, dat verschillende keren de titel van 'beste popconcert van de wereld' kreeg, de Francofolies de Spa, ontelbare nationale en internationale kunstenfestivals die het hele jaar door in elke uithoek van het land plaatsvinden.

25

Thomas Blondelle als Melchior in Frühlings Erwachen, een opvoering in de Brusselse Muntschouwburg

Films van bij ons Ook de filmkunst is een afspiegeling van ons patrimonium, van onze geschiedenis. Het is de spiegel van onze manier van leven. Het specifieke karakter van de Belgische film ? Sociale fresco's, die doortrokken zijn van menselijkheid en die de waarheid uitschreeuwen. Verhalen van echte mensen in het echte leven. Een nieuwe generatie regisseurs, acteurs en actrices neemt de fakkel over en wordt beloond met diverse onderscheidingen, waaronder de Gouden Palm in Cannes en Oscars in Los Angeles, de twee meest prestigieuze evenementen van de sector. Een anekdote: Brussel is de geboortestad van de beroemde Amerikaanse actrice Audrey Hepburn, die onsterfelijk werd door haar vertolking in Breakfast at Tiffany's. Chantal Akerman, Alain Berliner, Jan Bucquoy, Stijn Coninx, Gérard Corbiau, André Delvaux, Marion Hänsel, Raoul Servais, Henry Storck, Jaco Van Dormael, Dominique

Deruddere, Jan Verheyen, Robbe De Hert, Harry Kümel ... Het is maar een greep uit de lange lijst van Belgische regisseurs.

Le Gamin au Vélo (1) van de broers Luc en Jean-Pierre Dardenne kaapte op het Filmfestival van Cannes 2011 de Grand Prix weg en de kortfilm Badpakje 46 (Wannes Destoop) kreeg de Prijs van de Jury. Ook Les Géants (Bouli Lanners) viel in de prijzen. In Hollywood komt er een remake van Loft (Erik Van Looy), de meest bekeken Vlaamse film ooit. Ten slotte was Rundskop (2), de debuutfilm van Michaël R. Roskam, na talrijke prijzen en vertoningen op internationale festivals, in 2012 ook genomineerd voor een Oscar in de categorie beste niet-Engelstalige film.

(1) Le Gamin au Vélo

(2) Rundskop

26

Een pen om te schrijven … en om te tekenen De literaire stromingen in België worden gemodelleerd door de taalkundige erfenis van het land, zowel Nederlandstalig als Franstalig. Van de 19de eeuw tot vandaag is er een indrukwekkende lijst van Belgische auteurs: Georges Rodenbach, Maurice Maeterlinck (Nobelprijs voor Literatuur 1911), Guido Gezelle, Emile Verhaeren, Michel de Ghelderode, Ernest Claes, Gerard Walschap, Louis-Paul Boon, Johan Daisne, Jean Ray, Paul Van Ostaijen, Hugo Claus, Françoise Mallet-Joris, Julos Beaucarne, Amélie Nothomb, Jef Geeraerts, Bob Mendes, Stefaan Van Laere, Dimitri Verhulst, Tom Lanoye … En niet te vergeten Georges Simenon, de schepper van Inspecteur Maigret, of de zeer kosmopolitische Marguerite Yourcenar, die in Brussel werd geboren maar niet de Belgische nationaliteit had. 'Belg zijn', een begrip dat op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd, was en blijft een thema dat vaak terugkomt in Belgische literaire werken.

©

2012

© HERGÉ - MOULINSART 2012

België is ook bij uitstek het land van het stripverhaal. Hier zijn vele tekenaars geboren of terechtgekomen, en vaak zijn de stripfiguren veel bekender dan hun geestelijke vader: Kuifje en Bobby of Kwik en Flupke (Hergé), Nero (Marc Sleen), Lucky Luke (Morris), Blake en Mortimer (Edgar P. Jacobs), Suske en Wiske (Willy Vandersteen), Kiekeboe (Merho), Jommeke (Jef Nys), Robbedoes en Kwabbernoot (André Franquin), Bollie en Billie (Jean Roba), De Kat (Philippe Geluck) en zovele andere striphelden die groot en klein plezier bezorgen. De Smurfen (Peyo), de wereldberoemde blauwe mannetjes, zijn in 2011 voor het eerst op 3D ­uitgebracht en al meteen was de film een groot succes. Albert & Co (Charel Cambré) ten ­slotte is een leuke strip over onze koninklijke familie.

Fragment uit Kuifje - Het geheim van de Eenhoorn, één van de strips van Hergé die aan de basis ligt van Spielbergs recente verfilming.

De Smurfen, een stripreeks naar de hand van Peyo, trokken onlangs op avontuur in een live-actionverfilming van Raja Gosnell, met succes, want de film kan op een vervolg rekenen.

In sommige steden zijn hele gevels beschilderd met het werk van striptekenaars. En met de grootste concentratie tekenaars van de wereld zet België de traditie van het stripverhaal voort, een volwaardige kunst op zich.

België e n Brusse l in de w ereld 28

België, actief lid van de internationale gemeenschap België engageert zich actief met zijn traditionele partners in een internationaal ­samenwerkingsbeleid. In de hoofdstad, Brussel, zijn de belangrijkste instellingen van de Europese Unie (EU) en van de NoordAtlantische Verdragsorganisatie (NAVO) gehuisvest. De stad is een schakel die internationaal meetelt. België is ook een gewaardeerd lid van de Verenigde Naties, waarvan het ­trouwens net zoals van de EU en de NAVO - een van de stichtende lidstaten was. België heeft zijn engagement binnen de VN herhaaldelijk hard gemaakt, onder andere door blauwhelmen te sturen voor vredeshandhavingoperaties. Sedert het einde van de Koude Oorlog illustreren recente voorbeelden in de Balkan en Libanon dat deze aanpak duurzaam is. De samenwerking binnen de VN gaat verder dan alleen vrede en veiligheid. België onderscheidt zich ook door zijn inspanningen om de ­mensenrechten te beschermen en te bevorderen. Bovendien zet het land zich over het algemeen in voor een sociale en ecologisch duurzame ontwikkeling. Een ander voorbeeld van de Belgische ­inzet op de internationale scène: de deelneming van België aan de VN-veiligheidsraad voor de periode 2007-2008. België neemt ook deel aan de Raad voor Mensenrechten voor de periode 2009-2012. Bij de ontwikkelingssamenwerking staat België vooraan. Het land is niet alleen actief via de EU maar zet zich ook bilateraal in: het is een belangrijke donor van internationale hulp en staat aan de top wat bijdragen per inwoner betreft. Vermeldenswaard is ook zijn actieve deelname aan de uitvoering van de Conventie van Ottawa tegen antipersoonsmijnen.

29

Een lange Europese traditie De Europese Unie maakt in meer dan één opzicht deel uit van het dagelijkse leven van de Belgen. België is één van de stichtende lidstaten van de Europese Unie. Belgische toppolitici speelden een sleutelrol in de opbouw van Europa. In België zijn diverse Europese instellingen gevestigd, die Europa voor de burger erg zichtbaar en heel nabij maken. Zonder de ­belangrijke rol van Straatsburg en Luxemburg af te zwakken, wordt Brussel niet zomaar ‘de hoofdstad van Europa’ genoemd. De Europese Commissie zetelt in Brussel, in het Berlaymontgebouw, en de bijeenkomsten van de Europese Raad (of van de ‘Europese top’) vinden meermaals per jaar plaats in de Europese hoofdstad. De Europese Raad is een volwaardige instelling sinds de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon. De Belg Herman Van Rompuy werd er de eerste vaste voorzitter van. Bepaalde plenaire zittingen alsook de bijeenkomsten van de parlementaire ­commissies van het Europees Parlement vinden plaats in Brussel. Zoveel Europese instellingen in Brussel, dat brengt duizenden Europese ambtenaren met zich mee. België stond meermaals aan het hoofd van de Europese Unie door het halfjaarlijks roterend voorzitterschap. Deze opeenvolgende ­oefeningen droegen bij tot een verdere Europese integratie en een sterker imago van België in het buitenland. In de tweede helft van 2010 vervulde België voor de twaalfde maal het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie – mét succes, volgens talrijke externe waarnemers – en boekte het heel wat concrete resultaten op uiteenlopende vlakken, zoals de uitvoering van het Verdrag van Lissabon, de strijd tegen de klimaatopwarming en voor het milieubehoud, het energiebeleid, het sociale Europa, justitie, binnenlandse aangelegenheden, asielrecht, migratie en andere. Zo heeft België altijd geijverd voor — en dat blijft het doen — de verbreding en verdieping van het Europese bouwwerk, meer dan ooit een noodzaak met de huidige globalisering.

Europees Parlement in Brussel

30

Herman Van Rompuy, de eerste vaste voorzitter van de Europese Raad in Brussel

Berlaymontgebouw in Brussel, de zetel van de Europese Commissie

Europees Parlement in Brussel

Congrescentrum Square in Brussel

Brussel, een internationale stad Meer dan 1.000 internationale overheids- en privéorganisaties hebben hun hoofdzetel of een permanent secretariaat in Brussel, de hoofdstad van België. Op die lijst staan de belangrijkste instellingen van de EU. De aanwezigheid van deze internationale organisaties trekt tal van beroepslui aan die ruim vertegenwoordigd zijn in Brussel: diplomaten, internationale persmensen, vertegenwoordigers van werkgevers- en vakbondsverenigingen, leden van denktanken, academici, deskundigen en voordrachtgevers, multinationale ondernemers, internationale dienstverleners ... Samen met Washington herbergt Brussel de grootste concentratie diplomaten en buitenlandse journalisten van de wereld. De Belgische hoofdstad is ook een van de grootste ­congrescentra wereldwijd.

Justus Lipsiusgebouw in Brussel, de zetel van 31 de Raad van de Europese Unie, tijdens het Belgische EUvoorzitterschap (1 juli - 31 december 2010)

Gastland voor investeringen: Invest in Belgium! De cijfers spreken voor zich : in 2010 haalde België 52,8 miljard EUR aan directe buitenlandse investeringen binnen, voor het jaar 2011 was dat 57,9 miljard EUR. (Bron: Nationale Bank van België) Voor deze succescijfers zijn er verschillende redenen: een centrale geografische ligging, een gunstig ondernemersklimaat, hooggekwalificeerde arbeidskrachten die meertalig en flexibel zijn, een lange traditie van gastvrijheid, infrastructuur op topniveau, ­betaalbare vastgoedprijzen, de nabijheid van de internationale besluitvormingscentra verankerd in Brussel, competentiepolen die de universiteiten, de onderzoekscentra en het bedrijfsleven samenbrengen. België ligt in het hart van de Europese Unie. Een bedrijf dat in België gevestigd is, kan binnen een straal van 500 km 200 miljoen consumenten bereiken. Het is dan ook geen toeval dat heel wat multinationale ondernemingen hun Europese distributiecentrum in België hebben. De federale en regionale overheden geven talrijke financiële en fiscale impulsen aan investeerders, zoals bijvoorbeeld de notionele intrestaftrek, de aftrek voor octrooi-inkomsten, een geavanceerde rulingpraktijk en andere belastingvoordelen, met als doel investeringen in innovatie, onderzoek en ontwikkeling te stimuleren. Onderzoek en ontwikkeling zijn prioriteiten voor Belgische bedrijfsleiders. Ze hebben competentiecentra, bedrijfsgroepen en -incubatoren opgericht om de samenwerking tussen de academische wereld en het bedrijfsleven te ­bevorderen. Om het resultaat van het fundamenteel onderzoek en de praktische toepassingen ervan op te waarderen werden fondsen uitgetrokken. En dan hebben we het nog niet over de spreekwoordelijke Belgische gastvrijheid. België is een van de favoriete bestemmingen van investeerders om hun maatschappelijke zetel, hun hoofdkwartier, hun t­ reasury-center en hun O&O-centra (Onderzoek & Ontwikkeling) te vestigen. België trekt dan ook heel wat van de investeringen aan die in Europa worden gedaan. Meer dan ooit is België het gastland bij uitstek voor buitenlandse investeerders.

32

In het kort •O  ppervlakte: 30.528 km2 • Bevolking: 10.951.266 inwoners, waarvan 6.306.638 in het Vlaams Gewest, 3.525.540 in het Waals Gewest en 1.119.088 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (bron: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie, 1.1.2012) • Hoofdstad: Brussel • Officiële talen: Nederlands, Frans en Duits • Politiek stelsel: constitutionele parlementaire monarchie • Staatshoofd: koning Albert II • Bbp/inwoner: ongeveer 32.000 euro • Munt: de euro, sinds 1 januari 2002 • Erkende godsdiensten: de rooms-katholieke, protestantse, joodse, anglicaanse, orthodoxe en islamitische eredienst. Vrijzinnigheid wordt op dezelfde manier behandeld als de erediensten. • Nationale feestdag: 21 juli (verjaardag van de eedaflegging van de eerste koning der Belgen, Leopold I)

Belgisch federaal parlement

Wist u dat ... ? •h  et woord “spa”, dat wereldwijd gebruikt wordt om een kuuroord aan te duiden, afkomstig is van de naam van de Belgische stad Spa, bekend om haar warmwaterbronnen • Waterloo, het beroemde slagveld waar keizer Napoleon Bonaparte werd verslagen, ten zuiden van Brussel ligt • de Belgische stad Antwerpen een wereldcentrum is voor diamanthandel • Brussel, samen met Washington, de grootste diplomatieke gemeenschap en het grootste aantal buitenlandse perscorrespondenten van de wereld herbergt • de Belgische ingenieur Camille Jenatzy in 1899 de eerste was die met zijn elektrische auto Jamais Contente een snelheid van 100 km/u haalde •d  e fameuze oerknaltheorie uit de fysica werd opgesteld door de Belgische priester Georges Lemaître •B  elgië het land is met het grootste aantal kastelen per km² •d  e stripfiguren Kuifje, de Smurfen en Lucky Luke Belgische creaties zijn •e  r in België meer dan 750 verschillende streekbieren zijn •d  e eerste officiële internationale voetbalwedstrijd in 1904 in Brussel werd gespeeld

Thermen te Spa

33

Colofon

Auteursrecht

Deze brochure kwam tot stand dankzij de samenwerking tussen de Federale Overheidsdiensten Kanselarij van de Eerste Minister, Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Economie, KMO, Middenstand en Energie en Financiën. (tweede herziene druk)

P1: Auteursrecht 47859007 Copyright Thomas Oswald, 2011, Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P5: Het Zoniënwoud: © BuZa, foto Christophe Boyen, De Ardennen: ©OPT-JL Flémal Het Noordzeestrand: Auteursrecht 38765971 Copyright Tom Fakler, 2011 Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P6: ©  Kanselarij van de Eerste Minister – Algemene Directie Externe Communicatie · Fotograaf: Christian Decloedt P7: B  ron: Wikipedia. Deze afbeeldingen bevinden zich in het publiek domein, omdat de auteursrechten zijn verlopen. Dit geldt voor landen in de Europese Unie, de Verenigde Staten, Australië en alle andere landen waar het auteursrecht 70 jaar na de dood van de auteur verloopt. Bron; 1. David Monniaux 2. Henrotte Damien 3,4,5,6,7. publiek domein 8. DIRECTMEDIA Publishing GmbH 9. Georges Jansoone P8: Auteursrecht 47859007 Copyright Thomas Oswald, 2011, Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P9: ©  Lisette Robinne, 2011 P10: Auteursrecht 684105 Copyright Jack Cobben, 2011, Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P12: Auteursrecht 14093902 Copyright prism68, 2011, Auteursrecht 14709790 Copyright Falkiewicz Henryk, 2011 Auteursrecht 82434118 Copyright Caroline Vancoillie, 2011, Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P15: Christine Van Broeckhoven © Jesse Willems • Frank De Winne: © ESA-STAR CITY • Jean-Pascal van Ypersele: © LR. Coul P16: ( rijen, kolommen) (a,1) Auteursrecht 72901501 Copyright Claudio Bertoloni, 2011 (a,2) Village De Comblain-au-pont ©OPT-JL Flémal (a,3) Auteursrecht 70125601 Copyright Kiselev Andrey Valerevich, 2011 (a,4) Auteursrecht 65793925 Copyright lev radin, 2011 (b,1) Auteursrecht 73547845 Copyright Valeriy Lebedev, 2011 (b,2) Auteursrecht 47475274 Copyright Julian Ribinik (b,3) Auteursrecht 47176966 Copyright Levent Konuk, 2011 (b,4) Auteursrecht 28833227 Copyright aleks.k, 2011 (c,1) Auteursrecht 83071999 Copyright Yuri Arcurs, 2011 (c,2) Auteursrecht 53064808 Copyright Annavee, 2011 (c,3) Auteursrecht 76839469 Copyright Poznyakov, 2011 (c,4 ) Auteursrecht 51597175 Copyright Fedor Selivanov, 2011 Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P17: © Christophe Boyen P18: C  reatie van Walter Van Beirendonck: © Walter Van Beirendonck. Alle rechten voorbehouden. Fotografie: Dan Lecca Diamant: Auteursrecht 63953806 Copyright Denis Vrublevski, 2011, Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P19: B  oZar: © BuZa, foto Christophe Boyen • Ommegang: Belga / Xinhua • Kast: © Foto: Bart Van Leuven / OWI - The Maarten Van Severen Foundation • Processie: Auteursrecht 32243590 Copyright Konstantin Kuznetsov, 2011 • Ferrari: Auteursrecht 62445097 Copyright Maksim Toome, 2011, Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P20: © www.bikepark-fermelibert.com P21: ( 1) Bron: Wikipedia / Foto: Ssolbergj • (2, 4, 9, 11) Belga / Eric Lalmand • (3, 10) Belga / Luc Claessen • (5) Belga / Willy Weyens • (6) ©OPT-JP Remy • (7) Belga / Bruno Fahy • (8) Belga / Virginie Lefour • (12) Belga / Yorick Jansens • (13) Belga / Patrick Seeger P22: Auteursrecht 75921577 Copyright Alila Sao Mai, 2011, Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P23: B  ergen: © OPT-AlessandraPetrosino Manneken Pis: Auteursrecht 66665416 Copyright Tupungato, 2011 Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P24: M  AS: © Lisette Robinne • Luik: © Ann Blondé • Magritte Museum: Foto Ken Geerinck • ©Tuymans • Antwerpen station: Auteursrecht 15123757 Copyright An Van de Wal, 2011 Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P25: © Thomas Blondelle / Foto Johan Jacobs P26: L e Gamin au Vélo: © Christine Plenus • Rundskop: © Nicolas Karakatsanis P27: BuZa, foto Christophe Boyen P29: L inksboven: © WFP • Rechtsboven: © DGD / Hiergens Thomas • Onder: © DGD / Line Roloux P30: Auteursrecht 53818840 Copyright Horia Bogdan, 2011, Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P31: Justus Lipsiusgebouw: © BuZa / Christophe Boyen • Square: ®A2RC ARCHITECTS - B.Struelens • Parlement: Auteursrecht 53818846 Copyright Horia Bogdan, 2011 • Berlaymontgebouw: Auteursrecht 58340593 Copyright jorisvo, 2011, Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com P32: E  urobiljetten: Auteursrecht 33713398, 33713392, 33969622, Copyright Matthias Pahl, 2011 Gebruikt onder licentie van Shutterstock.com p33: 41611_Spa-Thermes OPT © Joseph Jeanmart, Belga / Pierre Crom p36: p36: © Wim Robberechts Foto's: _XAA2778 – De haven van Zeebrugge, _XAB2753 – De haven van Antwerpen, de Berendrecht- en Zandvlietsluis, _XAB2119 – Het Provinciaal Domein Bokrijk, het openluchtmuseum, _ XAB4937 Het hellend vlak van Ronquières, _XAA7254 – Meise, de Nationale Plantentuin, _XAA2357 – Veurne, de Vlaamse Polders, _XAA8849 – Brussel, de Albert II-laan, _XAA3948 – Sint-Truiden, boomgaarden voor fruitteelt, _XAB5279  Het Natuurpark van de Hoge Venen, _XAA3135 – Poperinge, Flanders Fields, _AAF3611 – Zinnik , ­steengroeve voor ontginning blauwe hardsteen, _XAB6051 – Charleroi, de luchthaven, _XAB6212 – Bergen, het belfort, _XAB4486 – De abdij van Villers-la-Ville Belga News Agency, het Belgische nationale nieuwsagentschap, brengt 24 uur per dag, 7 dagen per week ­multimediale berichtgeving: www.belga.be en www.imageglobe.be

Vormgeving: FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Copyright ©: De gegevens in deze publicatie zijn louter informatief en binden de uitgevers juridisch niet. Voor hergebruik van de teksten of voor commentaar kan een mail gestuurd worden naar [email protected]. Hergebruik van het fotomateriaal is niet toegestaan. Hoe aanschaffen? De brochure is gratis te downloaden op: www.infoshop.belgium.be • www.belgium.be • www.business.belgium.be • diplomatie.belgium.be De brochure kan aangevraagd worden bij [email protected] Wetstraat 18 - 1000 Brussel Tel. 32 2 514 08 00 Wettelijk depot: D/2012/9737/1

FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Karmelietenstraat 15 - 1000 Brussel FOD Kanselarij van de Eerste Minister Wetstraat 16 - 1000 Brussel

Verantwoordelijke uitgever: Françoise Audag-Dechamps, voorzitter van het Directiecomité a.i. Gedrukt op gerecycleeerd papier.

34

www.belgium.be