Over het beste personeel op het tweede gezicht

Over het beste personeel op het tweede gezicht Verzamelde artikelen over werken met een beperking

1 Door Sanja de Bruin voor Strongpeople 2013

- Extra voor werkzoekenden: Hoe mensen je zien en dat om te buigen in je voordeel - Extra voor werkgevers/recruiters: What’s in it for me?

Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

Inhoudsopgave

Waarom eigenlijk?

3

Hoe mensen elkaar zien

5

Laat label-denken los: personeelsbeleid volgens Annemarie van Gaal

6

Personeel aannemen: je zou wel gek zijn, of niet? Deel 1

8

Personeel aannemen: je zou wel gek zijn, of niet? Deel 2

10

Nederland betalen ze voor niet meedoen

12

Best zwoegen met zo’n handicap

14

Kun jij de kleur paars zien?

16

Bloody hell, ik ben patiënt!

18

Werken terwijl je recht hebt op een uitkering, ben je dan dom?

19

Weg met het slachtofferdenken

22

Subsidie maakt gehandicapten eng

23

Extra voor werkzoekenden met een handicap: Hoe anderen je zien en hoe dat om te buigen in je voordeel

deel 1

26

Hoe anderen je zien en hoe dat om te buigen in je voordeel

deel 2

28

Extra voor werkgevers: Vijf voordelen van personeel met een beperking

30


2

Het is nooit te laat om je vooroordelen op te geven. Henry David Thoreau Amerikaans schrijver 1817-1862

Waarom eigenlijk? Mijn missie Met mijn bedrijf Strongpeople (opgericht 2009) wil ik de arbeidsmarkt veranderen in een betere afspiegeling van de samenleving. Mensen met een fysieke handicap worden nu nog te veel geassocieerd met de geraniums waar ze soms achter moeten zitten. Een handicap= hulpeloos= hulpbehoevend= zielig= waardeloos voor de arbeidsmarkt. Not! Diversiteit Praten over diversiteit op de werkvloer moet niet alleen gaan over werk en mensen met een andere etnische achtergrond, of over vrouwen, of over leeftijd. Het moet ook gaan over werken met een fysieke beperking. Nederland vergrijst in rap tempo. Mensen worden ook steeds ouder. Maar veel mensen verliezen hun gezondheid. Het leger van mensen met een handicap of chronische ziekte neemt daarom alleen maar toe. Deze mensen gaan of zijn al met pensioen. Het is dus niet een groep om in dienst te nemen. Maar de groep die het meest kan begrijpen waar deze oudere consumenten (met vaak veel geld te besteden!), tegen aanlopen, is wel binnen het bereik van werkgevers: het zijn mensen met een fysieke handicap of chronische ziekte. Of allebei. Aangeleerde hulpeloosheid Het jarenlange beleid is geweest: handicap = uitkering. Daardoor ontstond bij sommige mensen met een handicap aangeleerde hulpeloosheid. Er werd vooral veel energie gestopt in het erkend krijgen van handicaps, in het aanvragen van een uitkering, in wat er allemaal vergoed kon worden. Voor de vele gehandicapten die graag wilden werken was het probleem. Wat je wèl kunt Helaas veel minder energie werd besteed aan wat mensen wèl kunnen en dat ze een onmisbare schakel op de arbeidsmarkt kunnen zijn tussen ondernemer en consument. Voor Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

3

bedrijven is het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten noodzaak, willen ze zich handhaven en groeien in een tijd waarin steeds meer consumenten een handicap hebben. MS Ik heb een groot deel van mijn arbeidzame leven doorgebracht als gezonde vrouw met pit. Dat was een fijne tijd. Solliciteren was geen probleem. Ik werd altijd uitgenodigd en meestal aangenomen. Sinds een paar jaar heb ik MS. Ik loop steeds slechter en kan nu met eigen ogen zien wat veel van mijn cliënten ervaren: sommige mensen vinden je zielig, ze weten niet hoe ze moeten reageren. Ze zien je kracht niet meer en als je niet oppast zie je die zelf ook niet meer.

Handig: een handicap Bedrijven kunnen hun voordeel doen met personeel met een handicap: er zijn behoorlijk veel klanten met een fysieke beperking en het worden er door de vergrijzing ook steeds meer. Deze klanten zijn blij met bedrijven die oog hebben voor hun specifieke wensen, bedrijven die producten maken die voor hun klanten goed te hanteren zijn. Nee, je kunt die producten niet ontwikkelen met jongens van 25 die wekelijks voetballen. Ten eerste kunnen zij zich meestal niet voorstellen wat het betekent om een verpakking niet te kunnen openen, een gebruiksaanwijzing niet te kunnen lezen, niet ver te kunnen lopen of helemaal niet te lopen, of hoe snel je omvalt met fietsen met twee wielen, terwijl je er toch Cool uit wil zien. Wat je in elk bedrijf nodig hebt is personeel meteen fysieke uitdaging. Zij kunnen het verschil maken, zodat bedrijven meer klantgericht kunnen worden en meer winst maken. In deze bundel kan je 9 van mijn artikelen lezen die allemaal te maken hebben met werk, handicap en vooral de winst die je maakt als je personeel in dienst hebt met een fysieke beperking. Veel leesplezier!

Alles uit deze publicatie mag gebruikt worden op websites, in nieuwsbrieven of tijdschriften. Het enige dat ik vraag is de correcte vermelding van de bron met een werkende link naar: http://www.strongpeople.nl en mijn naam: Sanja de Bruin Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

4

Ervaring is de beste injectie tegen vooroordelen. H. Hilpert

Hoe mensen elkaar zien We willen vaak leren ons niets aan te trekken van de mening van anderen. We willen ‘gewoon onszelf kunnen zijn.’ Bovendien roepen we veelvuldig tegen elkaar: trek je er niets van aan wat mensen van je vinden. Laat ze en ga je eigen weg. Klets. Je bent voor een groot deel wat anderen in je zien en andersom. Wat mensen ook beweren, ze gaan in eerste instantie op het uiterlijk af. Als je scheel kijkt, krom loopt en een spraakgebrek hebt, kun je er vergif op innemen dat iedereen denkt dat je van lotje getikt bent. Als je een mantelpak draagt, een bril op hebt en een aktetas meedraagt, denkt niemand dat je timmerman bent. Zelfs musici blijken meer op hun uiterlijk beoordeeld te worden dan op hun prachtige pianospel. Als je 58 bent, kun je ondanks dat jij je nog 18 voelt, niet voorkomen dat steeds bijna iedereen ‘meneer ‘ tegen je zegt. Als je in een rolstoel zit kijken veel mensen letterlijk en figuurlijk over je heen. Erger: ze vinden je zielig.

Als je ondernemer bent denken sommige mensen dat je alleen maar uit bent op winst, dat je een egoïst bent. Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

5

Ik vind het wel een geruststellende gedachte dat iedereen discrimineert.

De crux is: -

Herken je eigen vooroordelen Erken je eigen vooroordelen: ze hebben een biologische functie (Zie leeuw in de straat=wegrennen) Dan kun je ze ombuigen en mensen eerlijker gaan beoordelen Je ziet de prestaties die iemand levert en blijft niet hangen bij een blik op de beperkingen die elk mens heeft, sommige wat meer zichtbaar dan andere.

Sanja de Bruin 2013

6


Vooroordelen zijn de argumenten van dwazen. Voltaire

Laat label-denken los en vind de beste kandidaat voor de baan Solliciteren is voor veel mensen een terugkerende nachtmerrie. Zeker in deze tijd. Hoeveel afwijzingen kan een mens verdragen zonder zich compleet waardeloos te gaan voelen? Behalve dat er nu gewoon niet genoeg banen zijn, heeft een grote groep mensen ook last van het label-denken van veel werkgevers/personeelschefs en zelfs toekomstige collega’s. Wat is label-denken? Ze hebben een beeld in hun hoofd van de ideale werknemer en bij dat plaatje zoeken ze dan een sollicitant. De sollicitant krijgt allerlei testen, afgenomen door dure bureaus. De grote angst lijkt te zijn: past deze persoon wel bij ons bedrijf? Kan hij ’t wel? Annemarie van Gaal Laatst zag ik een filmpje van een ISBW presentatie door Annemarie van Gaal. Zij vertelde hoe het, met veel meer succes, heel anders kan. Zoals de meeste mensen wel weten heeft Annemarie haar fortuin gemaakt als uitgever van bladen in Rusland. In het filmpje vertelt ze hoe bij het werven van personeel het denken in labels volkomen achterwege werd gelaten. Opdracht in plaats van functieomschrijving Van iedere vacature maakte ze een opdracht. Als voorbeeld noemt ze: vacature voor een hoofdredacteur voor Good Housekeeping. De opdracht was: verzin de inhoudsopgave voor de komende twee nummers, bedenk een hoofdredactioneel artikel, vertaal een artikel uit de Amerikaanse versie in het Russisch en pas het aan aan de Russische markt. Iedereen mocht zich inschrijven voor de opdracht. Dat gebeurde volkomen anoniem: mensen konden bij de receptie een envelop halen met een nummer erop. Daar deden ze de voltooide opdracht in. De beoordelaars wisten dus niet wie de opdracht gemaakt had. Ze wisten niet of diegene ervaring had, een man of een vrouw was. Het kon de schoonmaakster of de manager zijn. Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

7

Annemarie raakte zelf op deze manier haar secretaresse kwijt, die tot op de dag van vandaag hoofdredacteur is van de Russische Good Housekeeping.

Beoordelen op talent en committent De opdracht vergde comittment: het kostte een paar weken om te maken èn vergde talent om de opdracht goed te volbrengen. Mensen maakten zo bizarre carrière moves. Je kunt in een opdracht niet zien of iemand bijvoorbeeld kan leidinggeven, maar in 98% van de gevallen was het een succes. Ik word blij van zulke verhalen. Mensen roepen altijd dat ze geen vooroordelen hebben, maar hebben ze wel. Ja, ik ook. Orkest Een ander mooi voorbeeld is een orkest waarbij kandidaten voor een plaats in het orkest achter een scherm speelden, onbespied door de beoordelaars. Ineens werden er veel meer vrouwen aangenomen bij het orkest. Winst opstuwen Vooroordelen moet je niet ontkennen. Je kunt ze wel afleren. Het fantastische is dat onverwacht talent zo kan komen bovendrijven. Als bedrijf lijkt me de aanpak van Annemarie van Gaal een geweldige kans om personeel te krijgen dat anders is, vernieuwend en je winst kan opstuwen tot ongekende hoogte, zoals Annemarie heeft laten zien.

Sanja de Bruin voor Strongpeople 2013

Niet omdat de dingen moeilijk zijn, durven wij niet, maar omdat wij niet durven zijn de dingen moeilijk. Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

8

Seneca Romeins filosoof, staatsman en toneelschrijver 5 v.C. - 65 n.C.

Personeel aannemen, je zou wel gek zijn. Of toch niet? Deel 1

Als MKB ondernemer is het een heikele zaak om personeel in vaste dienst hebben. Je neemt het risico dat je bedrijf in moeilijkheden komt of zelfs failliet gaat als een medewerker onverhoopt ziek wordt of een ongeluk krijgt. Jij kunt voor alle kosten opdraaien, zeker in de eerste jaren. Je verplichtingen wat betreft re-integratie en ziekteverzuim kun je niet voorkomen. Je hebt er vaak geen invloed op, maar je moet wel altijd de verantwoordelijkheid dragen. En de kosten. Toch heb je mensen nodig om het werk te doen. Daarom ga je ploeteren: 1. Je neemt iemand aan op jaarcontract Je verlengt het contract twee keer (vanaf 2014 nog maar 1 X) en moet hem dan ontslaan, vanwege te veel risico als je hem een vaste aanstelling aanbiedt. Hoe jammer, want hij was zo’n goede kracht. Vervolgens moet er weer een nieuwe kracht worden ingewerkt, met alle tijd en moeite van dien. 2. Je huurt iemand in via een uitzendbureau Voordelen: -

Uitzendbureau is werkgever Administratie grotendeels bij Uitzendbureau, geen gedoe


9

-

Als iemand ziek wordt hoef je niet door te betalen (dat doet het uitzendbureau) Je kunt personeel flexibel inzetten: niemand nodig? Dan geen kosten

Nadelen -

Auw! De kosten. Je betaalt al gauw twee keer zoveel als voor een gewone werknemer Werknemer kan ook zo weer weg zijn, want is nergens toe verplicht.

3. Je huurt iemand in via een detacheringbureau Een detacheringsbureau werft de medewerkers en neemt ze in dienst. Vervolgens detacheert het detacheringbureau deze medewerkers bij zelf gezochte bedrijven. Behalve een zoekfee betaal je een percentage van de gewerkte uren. Dit is duur. 4. Je gaat samenwerken met een zzp’er

-

Voordeel: Zijn uurprijs is vaak laag Nadeel: Een zzp’er is geen werknemer en heeft dus ook andere opdrachtgevers waardoor hij niet altijd beschikbaar is

5. Je neemt mensen aan via een payroll-bureau Dat is ook vaak een zzp’er. Voor de zzp’er is deze constructie niet aantrekkelijk omdat de belastingdienst hem in de voor jou gewerkte uren ziet als werknemer. Zo kan hij bijvoorbeeld zijn zelfstandigen aftrek kwijtraken. -

Vooral handig voor tijdelijke projecten, of voor laag aantal uren per week/maand. Kost meer dan zelf iemand in dienst nemen. Je zorgt zelf voor werving en selectie en inwerken Je bent niet de werkgever, dus minder risico, maar: Onlangs zijn er twee uitspraken gedaan door rechters: De opdrachtgever werd toch als werkgever gezien: hij had de werknemers geworven en geselecteerd, had ze zelf doorverwezen naar de payrollorganisatie, de werknemers werkten exclusief voor hem, hij gaf ze instructies voor het werk en maakte met de werknemers afspraken over de vakantiedagen.

Kortom: aan elke vorm van personeel inhuren kleven voor- en nadelen. Ik heb hier een paar zaken genoemd, maar de lijsten kunnen nog veel langer. Maar moeten we nu hierbij blijven stilstaan?


10

Obstakels is dat wat je ziet als je niet gericht bent op je doel. Henry Ford

Personeel aannemen, je zou wel gek zijn. Of toch niet? Deel 2

11

We kunnen ook kijken naar de beste oplossing:

Ander ‘soort’ personeel* aannemen Er is een groep mensen die extra moeilijk een baan vindt. Niet omdat ze niet capabel zijn, niet omdat ze niet enthousiast zijn, niet omdat ze geen prettige collega zijn. Wel omdat onze samenleving er (nog) moeite mee heeft om iemand met een fysieke arbeidsbeperking te zien als een volwaardige medewerker. Toch zijn er grote voordelen aan het aannemen van iemand met een fysieke arbeidshandicap: 1. No-risk polis. De eerste 5 jaar dat je iemand met een arbeidsbeperking in dienst hebt betaalt UWV grotendeels als iemand uitvalt door ziekte. Bovendien word je niet gezien als de schuldige als iemand ziek wordt of blijft, dus geen verhoging van je ZW/WGA-premie. Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

De periode van 5 jaar kan ook verlengd worden, in sommige gevallen. Dit is een groot voordeel. Bij een werknemer zonder handicap kan je er namelijk voor op moeten draaien als hij een ernstige ziekte krijgt, of een ongeluk bij het bungeejumpen of dronken tegen een boom rijdt. Daar heb je geen invloed op. 2. Belastingvoordeel Je kunt een belastingvoordeel krijgen in de eerste 3 jaar van het dienstverband. Dit kan oplopen tot 7000 euro per jaar. 3. Jobcoach Je kunt een jobcoach aanvragen die wordt bekostigd door UWV. Dit is vooral handig als je moeilijk kunt overzien welke zaken in het bedrijf eventueel bijgesteld moeten worden in de bedrijfsvoering. Voorbeeld: de kantine is boven, werknemer zit in een rolstoel. Of: collega’s hebben moeite om te gaan met deze nieuwe medewerker. 4. Proefplaatsing Je kunt iemand 2 maanden met behoud van uitkering in een proefplaatsing aannemen. Je hebt dan alleen de kosten van een aansprakelijkheidsverzekering. Het is wel de bedoeling dat je de intentie hebt om iemand in dienst te nemen. 5. Kennis over klanten In vergrijzend Nederland zijn steeds meer van je klanten chronisch ziek of lichamelijk gehandicapt. Je kunt als bedrijf beter inspelen op de zaken waar mensen met een fysieke beperking tegen aanlopen, als je zelf mensen met handicaps in dienst hebt. 6. Diversiteit maakt bedrijven succesvoller Een meer divers personeelsbestand maakt bedrijven succesvoller. Dit is al vaak aangetoond en veel bedrijven nemen dan ook actief meer vrouwen aan of meer mensen met een andere etnische achtergrond. Diversiteit is echter pas klaar als een werkgever ook mensen met een arbeidsbeperking toevoegt aan het diverse personeelsbestand. 7. Extra gemotiveerd Last but not least het grootste voordeel. Iemand met een fysieke beperking is extra gemotiveerd: hij weet uit ervaring dat de kansen niet voor het oprapen liggen. Personeel met een handicap aannemen? Dat zou niet gek zijn! *Wie worden gerekend tot dat andere soort personeel? Onder andere mensen met een Wajong, Waz, WAO, Wia –uitkering vallen onder de voordelen.


12

Maar, waar vind je ze? Bel eens met mij, Sanja de Bruin van Strongpeople: 0640033537, en maak een afspraak voor een gratis adviesgesprek. P.S. In 2015 gaat er een heleboel veranderen door de Participatiewet. Op dit moment is daar nog een hoop onduidelijkheid over. Voor actuele informatie: www.cg-raad.nl/ Sanja de Bruin voor Strongpeople 2013

13


De strijd tussen actief bezig zijn en nietsdoen is de onderhuidse ziekte van de twintigste eeuw. Verveling doodt het bestaan meer dan oorlog. Norman Mailer, Amerikaans schrijver

‘In Nederland betalen ze voor niet meedoen, in Zweden betalen ze voor welmeedoen.’

14 In de rubriek ‘De wereld van HR’ citaten van Joop Schippers, hoogleraar arbeidseconomie aan de Universiteit van Utrecht in het juli/augustusnummer van P&O Actueel

“ In de genen van Zweedse werkgevers is bij wijze van spreken meegegeven dat werknemers nog een leven naast het werk hebben, zoals zorgen voor anderen. Terwijl het bij ons juist normaal is om pure topsport van werknemers te verwachten. In Nederland hebben we een enorm hoge arbeidsproductiviteit per uur en doen we het werk met weinig mensen, in Zweden staan er meer mensen op de loonlijst en werken ze iets minder hard. Volgens mij is een hoge arbeidsparticipatie - zoals in Zweden- ook een heel groot goed. Het geeft mensen die meedoen aansluiting en voldoening, en het zorgt voor een kleinere kloof tussen werkenden en niet-werkenden. Dat zijn belangrijke waarden op zich. In Nederland betalen we voor niet-meedoen, in Zweden betalen ze voor wel meedoen. (…) Er is geen land ter wereld waar zoveel regelingen bestaan voor mensen die aan de kant staan als Nederland (…).


Terwijl mensen met een smetje in Zweden vaker gewoon rondlopen op de werkvloer. Al manusje van alles bijvoorbeeld, of als hekkenzetter in een weiland. En daar betalen ze natuurlijk voor, maar dan in termen van lagere arbeidsproductiviteit. Uiteindelijk moet je linksom of rechtsom voor de mensen zorgen, het zou mijn keuze zijn om ze bij het arbeidsproces te betrekken, zoals in Zweden.(…)”.

Jee, wat een mooi systeem hebben ze daar toch in Zweden. Ik wou dat we dat hier hadden want: -

Meer mensen doen mee, minder mensen worden uitgesloten. Mensen met een smetje op de werkvloer is diversiteit, wat bedrijven succesvoller maakt Duurdere arbeidskrachten hoeven niet meer klussen te doen zoals zelf kopiëren, afwassen en kunnen zich meer concentreren op hun eigenlijke werk Betere productiviteit die mensen niet afbrandt. En ik kan nog zoveel voorbeelden bedenken waarom het beter is.

Helaas heb ik het huidige kabinet nog niet kunnen betrappen op enige diepgang of visie. Dus ik koester voorlopig geen hoop voor een Zweeds systeem. Jammer, misschien ooit, in een volgend kabinet. Maar ik ben bang dat het voorlopig bij dromen blijft. Er is namelijk een mentaliteitsverandering voor nodig. In Nederland worden mensen met een handicap erg vaak gezien als ‘kan-niet-werken’. Dat komt volgens mij door 3 elementen in onze maatschappij: 1. Door ons jarenlange systeem mensen arbeidsongeschikt te verklaren zodra er ook maar wàt aan mankeert en ze zo dus buiten de wereld van het werk te plaatsen. 2. Door onze Calvinistische drang om alles zelf te moeten doen:’ je voelt je toch zeker niet te goed om even de vloer aan te vegen, een kopie te maken, even zelf een brief te tikken’. Ik vind het juist minachting voor veel soorten werk: uiteindelijk is vaak zo de secretaresse, administratief medewerker, de koffiejuffrouw, de conciërge, krullenjongen, en ga zo maar door, wegbezuinigd. Maar het is geen bezuiniging als iemand die 150 euro per uur verdient een lamp moet indraaien. Het is gewoon stom. En je sluit mensen uit, die dat veel handiger hadden gekund. 3. De fixatie op hoge arbeidsproductiviteit. Het is echt gek dat in deze crisistijd personeel wordt wegbezuinigd en vervolgens minder mensen, meer werk moeten doen. Straks is een 1/3 van Nederland werkeloos, 1/3 overspannen, 1/3 werkzaam in de hulpverlening. Helemaal gek soms, dit land.

Sanja de Bruin voor Strongpeople 2013 Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

15

As a wheelchair user, you can't move about freely. That's the only thing that bothers me a little. When I'm in the Euro Group in Brussels, colleagues who want to talk to me have to come to me. But I hope they know that this has nothing to do with arrogance. Wolfgang Schauble

Best zwoegen met zo’n handicap Je hebt een hoop uit te legen als je plotseling in de openbaarheid verschijnt met krukken. Ik voel me zelfs ook nog een beetje een oplichter. Ik loop soms namelijk best goed. Het is alleen niet goed te voorspellen wanneer ik beter loop en wanneer ik ga strompelen of moeite krijg te balanceren. Daarom loop ik soms met twee krukken in één hand, of ik zet ze ergens neer. Mensen met een gebroken been lopen de hele tijd mank en ze hebben gips. Ik niet. Een nepper, zie ik de mensen denken. Of is dat verbeelding?

Onhandig Vroeger toen ik nog in de zalige veronderstelling leefde dat niets mij ooit zou overkomen, want ik blaakte van gezondheid, dacht ik dat het ongemak van een rolstoel was dat je dan zo laag zit en het ongemak van een stok dat die er altijd zo bejaard uitzien (kan nou niemand wat doen aan dat handvat? Hoe vlot de stok ook is, het handvat is altijd tark). Inmiddels weet ik heus wel dat het lage zitten in een rolstoel niet het belangrijkste is. Het is voor velen een wereld-vergroter, zij het een onhandige. Je kunt namelijk niet overal in, je hebt overal stoepen waar auto’s voor staan. Als je continu zit, krijg je lichamelijke klachten.


16

Wat het lopen met krukken betreft is het onhandig dat je geen hand over hebt. Ik heb dat deels opgelost met een elegant rugzakje (moeilijk te vinden!) en een zakelijke rugzak (dito). Maar als ik bij de kassa sta moet ik de krukken toch neerzetten zonder dat ze omvallen. Bij pinnen in een straat voel ik me onveiliger, want zichtbaar kwetsbaar. Hoewel: krukken zijn enorm goede wapens natuurlijk. Stress Ik heb last met parkeren, want heb nog geen invaliden parkeerkaart, maar kan niet ver lopen. Dit veroorzaakt stress bij een afspraak midden in de stad. Stress is vermoeiend en kost daarom (werk)tijd. Blinden, mensen in een rolstoel, slechte lopers, krijgen stress van openliggende straten (zowel in Amsterdam als in Rotterdam al jaren een ramp). Als de lift kapot is kan dit werken die dag onmogelijk maken: stress. Voor gezonde mensen is het niet voor te stellen, en dat hoeft ook helemaal niet. Ik begrijp best dat je het je liever helemaal niet wilt voorstellen.

17

Advies Maar bij werk zoeken, vinden en behouden is het wel handig dat de toekomstige werkgever zich wil verdiepen in je (on)mogelijkheden. Een handicap kost extra tijd, extra energie. Fulltime werken voelt daarom als 60 uur werken. Flexibele werktijden zijn voor mensen met een arbeidsbeperking een uitkomst. Werkgevers met de wens een arbeidsgehandicapte in dienst te nemen zouden er goed aan doen eens naar de eisen die ze stellen aan een werknemer. Vaak kan een taak anders worden ingevuld en blijkt meer mogelijk dan op het eerste gezicht lijkt. Wil je als werkgever advies over de invulling van vacatures door arbeidsgehandicapten? Bel Strongpeople(Sanja de Bruin): 06-40033537

Sanja de Bruin voor Strongpeople 2013 Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

I think it pisses God off if you walk by the color purple in a field somewhere and don't notice it. Alice Walker, The Color Purple

Kan jij de kleur paars zien? Als je de kleur paars kan zien ben je een geluksvogel. Ondanks pijn, ondanks hopeloosheid, ondanks lelijkheid, ondanks verdriet. Je kunt genieten van de schoonheid, door alle shit heen. Van een klaproos tussen de loopgraven in de eerste wereldoorlog. Van een witte duif op een vuilnisbelt. Van een spinnenweb in de regen.

18

Het is het beste wapen tegen depressie, tegen opgeven, tegen wat je ongelukkig maakte, tegen ontevredenheid, tegen fantasieloosheid. Streven naar geluk is volgens mij een hopeloze zaak, omdat veel dingen in het leven je nu eenmaal overkomen: een vriend verliezen, ziekte, ontslagen worden. Je hebt het echt niet allemaal in de hand. Wat sommige mensen je ook proberen wijs te maken. Maar hoe je kijkt, tussen alle regels door. Dat is de crux. Als het je lukt op die manier de kleur paars te zien, ben je eigenlijk altijd gelukkig, op je eigen manier. Wat heeft dit nou met werk te maken? Nou, alles. Ondernemer zijn in moeilijke tijden, ziek worden, je baan verliezen, of je huis, of allebei, personeel moeten ontslaan. Shit happens.


Wat mensen ook beweren over de maakbaarheid van het leven en succes is een keuze en al die praatjes. Je zal op een hoop dingen die in je leven gebeuren geen invloed hebben. Is dat eng? Ja, want je weet niet wat je zal overkomen. Is dat erg? Nee, want je kan wel kijken waar het licht aan het eind van de tunnel is, naar de kleur paars. Dan kom je weer in beweging. Je kan gaan zoeken naar oplossingen. Je wordt weer creatief. Als je de kleur paars maar kan zien. Dat geldt voor iedereen: of je nou personeel moet ontslaan, of mensen wil aannemen, of je te veel werk hebt, of te weinig verdient.

Hou de kleur paars in de gaten: -

Als je personeel moet ontslaan en ze op een traject kan zetten zodat ze snel en duurzaam ergens anders aan de slag kunnen Als je personeel wil aannemen, maar je vraagt je af hoe je de juiste persoon vindt Als je 60 uur per week werkt voor een te laag uurloon en je zint op een manier om minder hard te werken en meer te verdienen Als je geen klanten krijgt.

19

Je blijft dan alert en je gaat zien hoe je klanten krijgt, hoe je prijzen kan verhogen, hoe je creatief personeel werft, hoe je je overtollige personeel kan uitzwaaien zonder schuldgevoel. De kleur paars. Je houdt niet van paars? Dan heb je wel een probleem. Voor alle anderen: het gaat goed komen, omdat jij niet kleurenblind bent ;)



Life is what happens to you, while you were making other plans. (John Lennon)

Bloody hell, ik ben patiënt!

Bloody hell. Ik ben niet langer gewoon Sanja, mens, vrouw, ondernemer en moeder. Ik ben mevrouw de Bruin, patiënt. Ik kan je niet vertellen hoe frustrerend ik dat vind. Vandaag ben ik bij een specialist geweest, morgen moet ik weer naar een andere. Het ergste is: ik kom er niet meer vanaf. Het is me een paar jaar gelukt het te negeren, weg te wuiven en aan mijn lijf geen polonaise te roepen. Nu heb ik keurig, naast mijn werkafspraken, staan: donderdag x/x/x/ afspraak met dokter L. Gelijkwaardig M.S. is typisch zo’n ziekte met klachten door je hele lichaam en je maakt dus kennis met vele specialisten. Grmbl. De meesten zijn heel aardig hoor, maar ik zou ze liever ergens anders tegenkomen: in een situatie waar ik als gelijkwaardig mens met ze kan praten. Op een feestje of zo, of op het schoolplein. Bovendien ben ik zelf dienstverlener. Ik verleen diensten. Ik help mensen. Nu ben ik patiënt en verlenen mensen mij diensten. Ze helpen mij. Een nieuwe identiteit waar ik moeilijk aan kan wennen.


20

Ziekenhuizen: hopeloos verouderde instituten Daarbij vind ik ziekenhuizen hopeloos verouderde instituten. Je kunt bijvoorbeeld niet even een mailtje sturen aan je specialist. Ook bepalen zij vaak wanneer je een afspraak hebt, en of iets belangrijk is. De dame van de afsprakenbalie: “Nee, hoor u kunt pas over drie weken bij dokter de Vries terecht”. Maar ik werk, ik ben zelfstandige, wachten kost veel omzet. De klachten zijn acuut. “Nee, eerder kan echt niet mevrouw”. Grmbl. Alleen via een andere dokter, bijvoorbeeld de huisarts, word je dan naar voren geschoven. Zelf word je beschouwd als onmondig en wie de snellere wegen niet kent, staat achteraan in de rij.

Extra uitdaging Het is natuurlijk ook puur vermoeiender om je werk te moeten onderbreken voor doktersbezoek. Alweer een reden waarom 40 uur werken voor mensen met een handicap een extra uitdaging is. Voor ondernemers is doktersbezoek ook gewoon omzetverlies. De tijd die ik in wachten spreekkamer moet doorbrengen, had ik liever aan mijn bedrijf besteed. Mevrouw de Bruin, patiënt. Ik kan niet meer om haar heen. Ik zal goed voor haar moeten zorgen, zodat ze, met een beetje geluk, ook zo lang mogelijk Sanja, ondernemer en eigenaar van Strongpeople kan zijn.



21

Zal ik je vertellen wat het geheim is dat me naar mijn doel heeft geleid? Mijn kracht ligt uitsluitend in doorzetten - Louis Pasteur -

Werken terwijl je recht hebt op een uitkering. Ben je dan dom? Natuurlijk niet. Werken maakt dat je meedraait in de maatschappij. Het geeft, als het goed ik, voldoening. Er is wel iets mis met het Nederlandse systeem. Als iemand met een handicap zelf een baan vindt en nooit een WIA, Wajong of wat voor uitkering dan ook heeft aangevraagd, wordt hij bij ontslag dubbel gestraft. Hetzelfde geldt voor mensen met een arbeidsbeperking die het wagen langer dan vijf jaar een baan te behouden. Wat is namelijk het geval: Je ouders voedden je ondanks je spastische benen, op tot zelfredzame burger. Je liet je dus nooit hinderen door de extra moeite die het jou weldegelijk kostte om afspraken na te komen, naar school te gaan, aangenomen te worden op opleidingen (‘Nee, wij kunnen geen gehandicapten aannemen. Onze opleiding is hier niet op ingericht’.).

Op je 25ste vond je, na een succesvolle Economiestudie, een baan bij een Grote multinational. De HR-manager zag je kwaliteiten dwars door je zwabberbenen heen. Daar werkte je 15 jaar naar volle tevredenheid. Op je 40ste begon de crisis, er moest worden gereorganiseerd en je nieuwe manager had het niet zo op spastici. Je vloog eruit.


22

Geraniums In een moeilijke arbeidsmarkt, met veel bange werkgevers, blijk jij bij sollicitaties in het nadeel. Als ze je al willen hebben, willen ze geen risico nemen want je bent ten slotte gehandicapt. Niet dat ze dat hardop zeggen, maar je ziet het in hun ogen. Je klopt aan bij het UWV. Nu moet je twee jaar wachten. Weliswaar heb je ze veel geld bespaard door dat je 15 jaar hebt gewerkt, terwijl je ook een Wajong had kunnen aanvragen. Maar dat zit niet in het systeem. Je moet 2 jaar wachten en dan krijg je een keuring en verklaren ze je arbeidsgehandicapt. Een werkgever heeft dan een flink voordeel als hij je aanneemt. Maar dat heeft hij nu nog niet, omdat jij zo stom was om nooit aanspraak te maken op een uitkering.

De komende twee jaar mag jij dus achter de geraniums blijven zitten. Tenzij je een moedige werkgever kan vinden. No-risk-polis Ook als je vijf jaar werkt ben je de Lul (of het vrouwelijke equivalent daarvan). Dan vervalt de no-risk-polis voor de werkgever (werknemer met handicap of chronische ziekte valt bij uitval door ziekte onder verantwoordelijkheid van UWV). Hoewel er wel uitzonderingen mogelijk zijn. Op die manier heb ik vaak gezien dat mensen geen vast contract kregen, maar een 0urencontract, of een detacherings constructie. Nu in 2013 bijna niemand meer een vast contract krijgt ben je een van de velen geworden. Met dat extra nadeel van je handicap of chronische ziekte. Daarom pleit ik voor een levenslange no-risk voor iedereen die een beperking heeft die onomkeerbaar is en voor een snellere keuring bij werkloosheid voor diezelfde groep, zodat ze meteen dat voordeel in kunnen zetten bij sollicitaties. Gezonde mensen zouden zo wel eens jaloers kunnen worden op gehandicapten. Sanja de Bruin voor Strongpeople 2013


23

Zorg dat je nooit een slachtoffer wordt, ook al probeert iedereen dat nog zo hard van je te maken en al heb je alle redenen om in die rol te geloven. Je leven is er mee gemoeid, en je ziel. Joseph Brodski

Weg met het slachtofferdenken.

De vijf schuldigen: 1. 2. 3. 4. 5.

De jaren '60 De overheid De 'slachtoffers' De medelijders Het bedrijfsleven/werkgevers

1. De jaren '60. Het schijnen geweldige jaren geweest te zijn: muzikale vernieuwing, jongeren aan de macht, vrijheid, seks drugs, rock and roll. De verzorgingsstaat kwam goed op gang: mensen die niet konden werken kregen een uitkering en dat was een goede zaak. Het waren alleen niet allemaal mensen die niet konden werken. De maatschappij vond dat ze zielig waren, niet konden werken en recht hadden op een uitkering. 2. De overheid verschafte de uitkeringen, voerde begin jaren '70 de VUT in. Zo werd de groep die zogenaamd niet (meer) kon werken steeds groter. 3. Ik ken meerdere mensen die ooit goedkoop studeerden, na een paar jaar gewerkt te hebben 'ziek' werden (onduidelijk wat ze dan hadden). Vervolgens konden ze tot hun pensioen rentenieren. Eentje houdt zich vooral bezig met het schaken van 18 jarige meisjes uit ontwikkelingslanden. 4. Er is voor sommige mensen niets zo fijn als het zuchten over het leed van anderen. Je bergt iemand op in een hokje van handicap, beperking, ziekte en neemt hem nooit meer serieus 5. Werkgevers hebben enthousiast gebruik gemaakt van het dumpen van personeelsleden in de WAO. Volkomen gezonde mensen verdwenen in de riante WAO. De werkgever was er af, de samenleving er blij mee (noot!). Ongetwijfeld vinden mensen dit kort door de bocht. Waar het mij om gaat: het kan niet meer. Mensen in de WAO dumpen, VUT, etc. Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

24

Iedereen moet werken. Het probleem is alleen dat de mensen die nu wel moeten werken en vaak ook willen werken, last hebben van de 5 elementen die ik hierboven hebt genoemd. Daarom: weg met het slachtofferdenken. Kijk naar wat iemand kan bijdragen aan je bedrijf en reken hem af op zijn prestaties.


25


‘We're normal people. Don't be scared because we are in a chair. People don't understand

that. They think, 'Oh, a wheelchair, something's wrong with their heads, something's just not right.' Well yeah, we may be a little twisted, but no more than anyone else.' Mark Zupan, rugbyplayer

Subsidie maakt gehandicapten eng Verkleint subsidie kansen op werk voor arbeidgehandicapten? De overheid heeft het goed voor met arbeidsgehandicapten. Iedereen die niet hoger dan tot aan zijn nek verlamd is moet aan het werk. Een sympathiek streven. De overheid heeft, om angstige bedrijven over te halen, allerlei subsidies en vangnetten in het leven geroepen. Please, please, neem een arbeidsgehandicapte in dienst. Het mag zelfs gratis voor het eerste half jaar en er is een grote subsidiepot te verdelen. Risico's worden afgedekt door het UWV. De belastingdienst geeft korting. Kortom, u bent gek als u geen mensen met een beperking in dienst neemt. ‘Zo iemand’ in dienst nemen Waarom is het dan toch zo moeilijk voor arbeidsgehandicapten om een baan te vinden? Komt dat niet juist door al die regelingen? Wie weet denkt een bedrijf: Het zal wel heel erg zijn om ‘zo iemand’ als medewerker te hebben. Anders zou het toch niet zo zwaar gestimuleerd worden door de overheid? Diversiteit En het is zo jammer, want elk bedrijf dat zijn klanten wil kennen neemt ze ook in dienst: blank, zwart, rood, groen, in een rolstoel, slechthorend, blind, kaal, behaard, oud, jong, ervaren, onervaren. Dat heet diversiteit. Bovendien: Jij hebt toch ook van alles? Ik ook. Alleen aan ons zie je het niet.


26

Ik ben weleens een beetje bang dat werkgevers een beetje kopschuw worden van al die subsidies. Op een dag kijkt niemand meer raar op van een gehandicapte op de werkvloer Hoe gaat dat namelijk in een bedrijf: Je zoekt een nieuwe medewerker met bepaalde kwaliteiten, bepaalde vaardigheden. Er wordt een plaatje geschetst van de ideale nieuwe medewerker: begaafd, fijne collega, zo goed passend in het team. Dan zegt iemand: moet je niet iemand met een handicap in dienst nemen. Dat past niet in de denkwereld van de meeste mensen: een gehandicapte is niet hetzelfde als een werknemer. Let wel: nog niet zo heel lang geleden werd een getrouwde vrouw ook niet gezien als een werknemer. Je mocht een vrouw ontslaan zodra ze trouwde. Nu vindt niemand het meer raar als een getrouwde vrouw werkt. Het kan dus veranderen. Daarvoor moet de mentaliteit anders worden. Dat is een proces. Ik ben ervan overtuigd dat op een dag niemand meer raar op zal kijken van een invalide collega. Maar nu is een gehandicapte sollicitant nog niet veel voorkomend en wel een beetje eng.

27 Sanja de Bruin voor Strongpeople 2013


“ People did not like people who were not like them, that was a plain fact of life.” Capital van John Lanchester,

Extra: Hoe anderen je zien en hoe dat om te buigen in je voordeel. Deel 1 De quote bovenaan gaat over racisme, maar het geldt natuurlijk voor elke vorm van discriminatie. De natuurlijke neiging van elk mens is naar herkenning te zoeken. Heeft iemand een andere sekse, kleur, leeftijd, fysieke gesteldheid, dan is hij minder herkenbaar, niet eigen. Waarom is het zo moeilijk om hiermee te leven? Volgens mij zou het leven een stuk gemakkelijker zijn voor ons allen als we dit gegeven erkenden bij onszelf en dus ook herkenden.

We willen vaak leren ons niets aan te trekken van de mening van anderen. We willen ‘gewoon onszelf kunnen zijn.’ Bovendien roepen we veelvuldig tegen elkaar: trek je er niets van aan wat mensen van je vinden. Laat ze en ga je eigen weg. Klets. Je bent voor een groot deel wat anderen in je zien. Tenminste, als je in interactie bent met anderen. Wat mensen ook beweren, ze gaan in eerste instantie op het uiterlijk af. Als je scheel kijkt, krom loopt en een spraakgebrek hebt, kun je er vergif op innemen dat iedereen denkt dat je van lotje getikt bent. Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

28

Als je een mantelpak draagt, een bril op hebt en een aktetas meedraagt, denkt niemand dat je timmerman bent.

Als je 52 bent, kun je, ondanks dat jij je nog 18 voelt, niet voorkomen dat steeds meer mensen ‘meneer ‘ tegen je zeggen en steeds minder mensen geneigd zijn je uit te nodigen voor een sollicitatiegesprek. Als je in een rolstoel zit kijken veel mensen letterlijk en figuurlijk over je heen.

Dat is pijnlijk Het is gelukkig wel mogelijk die oordelen te tackelen. Maar gemakkelijk is het niet. Je past in een bepaald plaatje en zie dat plaatje maar eens anders in te kleuren. Maar het kan wel. Vlak daarbij je eigen vooroordelen niet uit: als je kan zien dat je zelf ook snel je mening klaar hebt, zul je minder veroordelend staan over die van anderen. En vooroordelen zijn er nu eenmaal. Het heeft een biologische functie om mensen snel in te delen in een bepaalde categorie. Jouw uitdaging is vooroordelen om te buigen in je eigen voordeel. Hoe doe je dat? Wordt vervolgd


29

If you really want something, and really work hard, and take advantage of opportunities, and never give up, you will find a way - Jane Goodall-

Extra: Hoe anderen je zien en hoe dat om te buigen in je voordeel. Deel 2

Goed, we hebben dus vastgesteld dat iedereen vooroordelen heeft. Jij ook en ik ook.

Drie manieren om dit gegeven in je voordeel te gebruiken bij sollicitaties:

1. Profileer je via Linkedin. Niemand kan je in dienst nemen als ze niet weten dat je bestaat. Daarom: heb je nog geen account bij Linkedin? Maar er dan vandaag nog een aan. Prestenteer jezelf op een positief, wervende manier. Kijk eens naar de profielen van mensen met veel volgers en neem ze als voorbeeld (en laat je niet intimideren door hun prestaties). Waarom op Linkedin? Linkedin is het professionele netwerk, ook in Nederland. Wie zit erop? Ten eerste de mensen die bepalen wie er in dienst genomen wordt, ten tweede mensen die het werk doen dat jij wilt doen. Ten derde, mensen die mensen kennen die het werk doen dat jij wilt doen. Is Linkedin dus essentieel? Ja, en het wordt steeds belangrijker. Bedrijven die personeel zoeken, rekruteer. Ze zoeken op Linkedin. Als jij je goed presenteert op Linkedin en je hebt

een sollicitatie gestuurd, gemaild of gebeld, dan wordt je profiel meteen bekeken. Sanja de Bruin, Strongpeople © 2013

30

Als je een beperking hebt: beschrijf de beperking op een wervende manier: De werkgever kan zich met jou profileren als Maatschappelijk Verantwoord, bijdragen aan diversiteit, zijn klanten beter kennen = meer winst maken. En last but nog least: financiële voordelen halen uit het in dienst hebben van iemand met een beperking. Het is ook handig als je precies uitlegt hoe en waarom.

2. Pas op met sociale media sites zoals Facebook. Plaats geen foto’s van jezelf in bikini, geen rare posts met teksten als : Ik haat mensen die witte sokken dragen, of ik ben een vrouwenverslinder, ik heb een tatoo op mijn achterwerk (met foto). Niet doen. 3. Bellen. Bellen is een raar ding. Hoewel mensen het vaak leuk vinden om uren met kennissen aan de telefoon te hangen, lijkt een professioneel telefoontje vaak een brug te ver. Een mailtje sturen is veel makkelijker. Daarom kiezen de meeste mensen daar ook voor. Je bent dan dus een van de 100. Veel succes. Je moet dus bellen, want bellen is zo eng. Ik weet er alles van. Bij mij is het, net als bij de meeste mensen een diepe angst voor afwijzing, om nee te horen te krijgen. Nee. De gedachte alleen al kan zo verlammend werken dat mensen soms gewoon ontkennen dat ze niet durven te bellen. Durf jij wel? Mooi, doe het dan vandaag nog. Durf je niet? Welcome to the club. Het is lastig, maar te overwinnen als je het volgende trucje uithaalt: Je gaat niet bellen om te vragen om een baan. Je gaat bellen om informatie te vragen over een baan. Je belt de contactpersoon die meestal in een vacature wordt genoemd (eerst even op linkedin zoeken wat voor iemand het is). En je vraagt om informatie. Formuleer twee of drie vragen. Eén van die vragen kan zijn: ‘Hebben jullie in het bedrijf mensen met een beperking in dienst? Op die vraag kan je verder op basis van het gegeven antwoord. Ten slotte kan je vragen of het interessant voor ze is om met jou in gesprek te gaan. Maar als dat te direct vindt kan je ook zeggen dat het interessant klinkt en dat ze je brief tegemoet kunnen zien. Een paar dagen later kun je dan informeren of ze je brief hebben ontvangen. Je benadert een vacature/bedrijf zo veel actiever. Dat maakt meteen een betere indruk dan een van de 99 briefschrijvers zijn. Sanja de Bruin voor Strongpeople 2013


31

Natuurlijk is winnen niet alles. Het is het enige. Oswald Sanders

Extra voor werkgevers/recruiters: What’s in it for me?

32 Je hebt een bedrijf of je werft voor bedrijven. Je bent geen filantropische instelling. Je wilt sociaal zijn, maar er moet ook winst gemaakt worden. Gelukkig kan dat ook. Mensen met een beperking hebben verborgen mogelijkheden, vandaar dat Strongpeople spreekt van ‘Het beste personeel op het tweede gezicht. 5 voordelen van personeel met een handicap: 1. Als modern bedrijf wil je een afspiegeling zijn van de maatschappij. Gehandicapten maken daar deel van uit 2. Als je al je klanten wil kennen neem je ze in dienst. Hoe meer kennis over je klant, hoe beter je hem kan voorzien van de juiste service/product. 3. Je leert het meest van mensen die anders zijn dan jezelf bent. Werkgevers hebben soms de neiging om alleen te denken dat jongere werknemers frisse ideeën binnenbrengen, maar mensen die een ander funtionerend lichaam hebben brengen ook veel nieuwe invalshoeken binnen. Wedden dat je dingen tegenkomt waar je nooit aan had gedacht? Dingen waar je bedrijf zijn voordeel mee kan doen, voor duurzaam meer winst.


4. Veel mensen met een beperking nemen een stuk subsidie en/of belastingvoordelen mee. Als er bijvoorbeeld geen lift is in het bedrijf, maar je nieuwe medewerker zit in een rolstoel, dan kan UWV er vaak voorzorgen dat er een lift komt. Er zijn dus geen belemmeringen om iemand met een arbeidshandicap aan te nemen. Er zijn alleen oplossingen waar je samen met de coach voor kan zorgen. Trouwens: de sollicitant met een arbeidsbeperking weet zelf ook veel oplossingen. Vraag er eens naar. 5. De kans die je deze werknemer biedt wordt gezien, gewaardeerd en beloond met een loyale werknemer die zich maximaal zal inzetten om het beste resultaat te bereiken voor je bedrijf.

33

Sanja de Bruin voor Strongpeople 2013 Alles uit deze publicatie mag gebruikt worden op websites, in nieuwsbrieven of tijdschriften. Het enige dat ik vraag is de correcte vermelding van de bron met een werkende link naar: http://www.strongpeople.nl en mijn naam: Sanja de Bruin


Over het beste personeel op het tweede gezicht

Recommend Documents