Beleving en ondersteuningsnood van oudere kankerpatiënten en hun familieleden:

Beleving en ondersteuningsnood van oudere kankerpatiënten en hun familieleden: Aanbevelingen voor de zorgpraktijk Sprekers: Cynthia Senden & Tina Vandecasteele Onderzoeksteam: Tina Vandecasteele, Evy Vandenberghe, Cynthia Senden, Karen Versluys, Mieke Grypdonck, Myriam Deveugele, Nele Van Den Noortgate

Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt, UZ Gent 23 mei 2013 © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

Overzicht Introductie Doelstelling en methode Resultaten

2009-2012

Beleving patiënt Beleving familieleden Interactie beleving patiënten en familieleden Praktijkrelevante aanbevelingen: zorgopdracht

Toekomst: onco-geriatrisch zorgtraject © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

2012-2015 2

Introductie Beperkte kennis over Beleving ouderen met kanker Impact kanker bij familielid oudere kankerpatiënt Focus mantelzorgaspect ↔ belevingsaspect

Ondersteuningsnoden tijdens oncologische behandeling

Kennis noodzakelijk voor Inzicht & ondersteuning in ziektebeleving Afgestemde onco-geriatrische zorg © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

3

Doelstelling

1. Inzicht verwerven in beleving en

ondersteuningsnood

2. Praktijkrelevante aanbevelingen formuleren en

bruikbaarheid nagaan

© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

4

Doelstelling en methode (1) 1.

Inzicht verwerven in beleving en ondersteuningsnood Kwalitatief onderzoek Semi-gestructureerde interviews met 32 patiënten (70-86 jaar) en 19 familieleden

Inclusiecriteria ≥ 70 jaar; Geboren in België, Nederlands als moedertaal; Geen cognitieve disfuncties; Diagnose van kanker (alle vormen); Behandeling met CHT en/of RT (curatief/palliatief); Thuis wonen (met/zonder familielid). © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

5


Inzicht verwerven in beleving en ondersteuningsnood Rekrutering op verschillende afdelingen in UZ Gent Analyse m.b.v. constante comparatieve methode Validiteit Uitgesproken vorm van onderzoekerstriangulatie (samenwerking Departement Geriatrie, Oncologie, Verplegingswetenschappen, Huisartsgeneeskunde) Theoretische en praktische sensitiviteit


6


Praktijkrelevante aanbevelingen formuleren en bruikbaarheid nagaan Narratieve methode Verhalen van oudere personen met kanker en hun familieleden

Focusgroepinterviews Ervaren verpleegkundigen (n= 80) gespecialiseerd in geriatrische en/of oncologische zorg


7

Resultaten


8

Resultaten – Beleving patiënt


9

Resultaten – Beleving patiënt


10

Resultaten – Beleving familieleden


11

Resultaten – Beleving familieleden


12

Resultaten – Interactie


13

Resultaten – Interactie Relatie- en zorgpatroon zet zich verder Verschillende ‘types’ relatiepatronen – continuüm ‘Samen’

‘Tussen’

‘Elk z’n eigen weg’

• Complementair omgaan met de ziekte

• Zorg dragen voor elkaar

• Aparte levens, ziekte enige bindende aspect

• Sterke alliantie • Centrale positie patiënt © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

• Minder sterke alliantie • Grote delen in beleving niet gedeeld

• Zwakkere alliantie • Spanningen 14

Praktijkrelevante aanbevelingen


15

Zorgopdracht


16

Zorgopdracht (1) 1. Aandachtig beluisteren (levens)verhaal patiënt en familie Copingstrategie Impact ziekte op leven

2. Bewust zijn van wederzijds sparen Dit kan een manier zijn om: Hoop van dierbare niet te ontnemen Niet klaar zijn om te praten over naderende dood © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

17

Zorgopdracht (2) 3. Inzicht krijgen in relatiegeschiedenis Patiënt zien in relatie met naaste omgeving Relatiepatroon continueert tijdens behandeling (continuüm)

Onafhankelijke levens & ziekte als enige bindende aspect © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

18

Zorgopdracht (3) 4. Rekening houden met beïnvloedende factoren bij hoop vinden Copingstrategieën Stressoren

5. Anticiperen op kwetsbaarheid ouderen Geriatrisch profiel meenemen in oncologische zorg & behandeling Doel: zoveel mogelijk terugkeren naar vroeger niveau van functioneren © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

19

Zorgopdracht (4) 6. Respecteren autonomie oudere persoon Reeds aanwezige zorgpatroon familie erkennen Professionele aanvulling vormen op zorg van familie

7. Bedacht zijn op dubbel lijden bij familieleden Enerzijds: eigen verdriet en machteloosheid Anderzijds: meeleven en –lijden met patiënt © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

20

De reis naar de optimalisatie van de onco-geriatrische zorg begint met…

Luisteren naar

(levens)verhaal


21

Komen tot afgestemde zorg voor de oudere met kanker veronderstelt assessment met

V erhaal beluisteren E lkaar sparen inschatten R elatiegeschiedenis meenemen H oop vinden (beïnvloedende factoren) A nticiperen op kwetsbaarheid van ouderen A utonomie van oudere respecteren L ijden familieleden met dubbel gezicht (h)erkennen © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

22

Toekomst: onco-geriatrisch zorgtraject Pilootproject (2012 – 2015) Systematische geriatrische evaluatie: Comprehensief Geriatrisch Assessment (CGA) bij ambulante ouderen (70+) met Hematologische maligniteit (indolente vormen) Borstkanker Pelviene oncologie


23

Toekomst: onco-geriatrisch zorgtraject Pilootproject (2012 – 2015) Borstkliniek en pelviene oncologie CGA-plus: aandacht voor belevingsaspecten en wensen patiënt Multidisciplinaire bespreking resultaten en tot stand komen adviezen tijdens patiëntenoverleg Interne Liaison Team (ILT) Geriatrie Mee afwegen CGA en adviezen op Multidisciplinair Oncologisch Consult (MOC) en Psychosociaal Overleg (PSO)

I.f.v. optimale ondersteuning en begeleiding


24

Toekomst: onco-geriatrisch zorgtraject Pilootproject (2012 – 2015) CGA is geen eenmalige actie: opvolging is nodig

Implementatie onco-geriatrisch verpleegkundig spreekuur


25

Ouder worden, is een zekerheid Onco-geriatrische patiënt worden, behoort tot de mogelijkheden Ermee rekening houden, is een plicht Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg KCE, 2008)


26

Bedankt voor uw aandacht!

Contact: [email protected] [email protected] © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

27

Beleving en ondersteuningsnood van oudere kankerpatiënten en hun familieleden:

Recommend Documents