Beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland

Beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland.

beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland

1

Inhoudsopgave

Pagina

Hoofdstuk 1 - Inleiding

3

Hoofdstuk 2 – Beleidskaders voor de vaarrecreatie 2.1 Inleiding 2.2 Gemeentelijk beleid 2.3 Provinciaal beleid 2.4 Gebiedsgericht beleid 2.5 Beleidsvisie Recreatietoervaart Noordwest Overijssel

4 4 4 5 5 5

Hoofdstuk 3 – Analyse van de vaarrecreatie in Steenwijkerland 3.1 Inleiding 3.2 De actuele situatie van de vaarrecreatie in Steenwijkerland 3.2.1 Recreatietoervaart 3.2.2 Chartervaart en overig beroepsmatig passagiersvervoer 3.2.3 Verhuurboten, particuliere niet verhuurde boten en rondvaartboten 3.3 Evaluatie huidige situatie 3.3.1 Ervaringen met het beleid voor verhuurboten 3.3.2 Ervaringen met het beleid voor rondvaartboten 3.4 Ontwikkelingswensen voor de vaarrecreatie 3.4.1 Recreatietoervaart 3.4.2 Chartervaart en overig beroepsmatig passagiersvervoer 3.4.3 Verhuurboten, particuliere niet-verhuurde boten en rondvaartboten

6 6 6 6 7 7 9 9 10 11 11 12 12

Hoofdstuk 4 – Visie en strategie 4.1 Inleiding 4.2 Doelen 4.3 Randvoorwaarden 4.3 Strategieën

13 13 13 13 14

Hoofdstuk 5 – Uitwerking van strategie 5.1 Inleiding 5.2 Mechanisch aangedreven verhuurboten, niet verhuurde boten en rondvaartboten 5.3 Recreatietoervaart 5.4 Chartervaart 5.5 Uitvoering

15 15 15 20 23 23

Bijlagen: 1. Kaart waarop nieuwe begrenzing gebied ‘Giethoorn’ aangegeven is.


2

Hoofdstuk 1 - Inleiding Het waterrijke gebied van de gemeente Steenwijkerland heeft een grote aantrekkingskracht op watersporters. Er wordt op heel veel verschillende manieren, met verschillende typen vaartuigen, gebruik gemaakt van het uitgebreide netwerk van vaarwegen, plassen en meren. De gemeente wil dat ook graag stimuleren. Recreatie en toerisme zijn een belangrijke bron van inkomsten. Watersport biedt dan ook veel mogelijkheden om de werkgelegenheid stimulansen te geven. Maar er is ook een keerzijde. Vaarrecreanten komen graag in het gebied omdat het zo mooi is. De natuur en de cultuurhistorie zijn heel bijzonder, maar ook kwetsbaar. Dat kwetsbare mag niet verloren gaan. Dat leidt er toe dat de ontwikkeling van de vaarrecreatie in Steenwijkerland niet ongeleid, maar ‘met beleid’ moet worden benaderd. De overheden hebben daarbij een bijzondere verantwoordelijkheid. Dat geldt voor zowel de provincie als het Waterschap en de gemeente. In deze notitie wordt met name het gemeentelijk beleid voor de vaarrecreatie uiteengezet. De aanleiding voor deze beleidsbepaling kent een aantal redenen. Allereerst is de gemeentelijk herindeling, waardoor de voormalige gemeenten Steenwijk, IJsselham en Brederwiede zijn opgegaan in de nieuwe gemeente Steenwijkerland, een belangrijke aanleiding om voor het hele nieuwe gemeentelijke grondgebied zoveel mogelijk een eenduidig beleid te voeren. Tot nu toe was er met name voor het gebied van de voormalige gemeente Brederwiede, in het bijzonder voor het dorp Giethoorn, een stringent beleid voor verhuur- en rondvaartboten. Een andere belangrijke aanleiding is dat het in de voormalige gemeente Brederwiede gevoerde beleid een aantal knelpunten kent, waardoor een aanpassing van de regels wenselijk is. Verder heeft het college van burgemeester en wethouders in het bestuursakkoord afgesproken dat het elektrisch varen in de gemeente verder moet worden gestimuleerd. Dat zal in de nieuwe visie tot uitdrukking moeten komen. Deze nota gaat over vaarrecreatie. Vaarrecreatie is een onderdeel van waterrecreatie. Onder vaarrecreatie word verstaan; ‘het recreatief varen met boten die mechanisch worden aangedreven’. Concreet gaat het om: recreatietoervaart chartervaart en overig beroepsmatig passagiersvervoer kleine mechanisch voortbewogen vaartuigen in de vorm van verhuurboten en particuliere niet verhuurde boten en rondvaartboten. Buiten beschouwing blijft het gebruik van vaartuigen voor kleine watersport zoals kano’s, surfplanken en roeiboten. In de beleidspraktijk is gebleken dat een expliciete gemeentelijke visie op deze categorie niet nodig is, zij het dat de wens om routes voor kanoërs wel opklinkt. Initiatieven daartoe worden echter al voldoende in het kader van Gebiedsgericht beleid opgepakt.


3

Hoofdstuk 2 – Beleidskaders voor de vaarrecreatie 2.1 Inleiding Wanneer beleid wordt ontwikkeld met betrekking tot de vaarrecreatie in Steenwijkerland zijn er uiteraard raakvlakken met andere beleidsstukken. In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op de meest relevante beleidsdocumenten voor de vaarrecreatie. Hierbij wordt aandacht besteed aan het gemeentelijke beleid, provinciaal beleid, het gebiedsgericht beleid en aan de ‘visie voor de recreatietoervaart in Noordwest Overijssel’ uit 2001. 2.2 Gemeentelijk beleid De ontwikkeling van de vaarrecreatie moet passen binnen bredere beleidskaders die de gemeente heeft gesteld. Deze kaders zijn vooral vastgelegd in de volgende documenten. Beleidsnota recreatie en toerisme gemeente Steenwijkerland (2003) In deze nota wordt aangegeven dat recreatie en toerisme van groot maatschappelijk belang is voor de gemeente. Het toeristisch product moet daarom worden ontwikkeld en in stand gehouden. De beleidsinspanningen zijn bedoeld om te voorzien in de recreatiebehoeften van zowel eigen inwoners als van toeristen van elders. Ook heeft de sector grote betekenis voor de werkgelegenheid in de gemeente. Er wordt groei van werkgelegenheid binnen recreatie en toerisme nagestreefd. Natuur en landschap vormen de kern van het toeristisch product. Daarom moet steeds worden gezocht naar een optimale afstemming tussen recreatie en toerisme ernerzijds en natuur en landschap anderzijds. De ontwikkelingen worden gestuurd op basis van twee kernbegrippen: werkgelegenheid en kwaliteit. Voor wat betreft de recreatietoervaart wordt in de nota gesignaleerd dat er kansen liggen om de kwaliteit van het aanbod te verbeteren. Er is behoefte aan extra ligplaatsen en de bestaande voorzieningen moeten worden verbeterd. Dat geldt niet alleen voor de ligplaatsen zelf, maar ook voor de aanverwante voorzieningen aan de wal en de relatie met landgebonden voorzieningen, met name bezoek aan steden en dorpen en wandel- en fietsroutes, wat samengevat de ‘totaalbeleving van het water’ wordt genoemd. Kwaliteitsverbetering zal er toe bijdragen dat vaarrecreanten langer in het gebied zullen verblijven. In de nota wordt geconstateerd dat er de afgelopen jaren al de nodige maatregelen zijn genomen. Genoemd worden de ontwikkelingen aan het Steenwijkerdiep en de extra ligplaatsen die in de Wieden zijn aangelegd in het kader van het Gebiedsgericht beleid. Voor de sector rondvaarten verhuurboten wordt een beleid voorgestaan gericht op het verbeteren van de kwaliteit van het product. Dit kan met name gerealiseerd worden door het stimuleren van elektrisch varen. Rondvaartboten zouden elektrisch aangedreven moeten worden. Ook zal deze sector kwalitatief kunnen verbeteren door ook overige bezitters van kleinere boten te stimuleren elektrisch te varen. Bestuursakkoord Het college van burgemeester en wethouders heeft zich voorgenomen om in haar bestuursperiode bijzondere aandacht te geven aan recreatie in relatie met water en natuur. Het college streeft met name een kwalitatieve ontwikkeling na. Ten aanzien van het varen wil het college het geluidsarm (elektrisch) varen verder bevorderen.


4

2.3 Provinciaal Beleid De Vaarwegenverordening Provincie Overijssel (1993). De mogelijkheden voor vaarrecreatie worden sterk bepaald door de beschikbaarheid van vaarwater. De gebruiksmogelijkheden van de vaarwegen in de gemeente Steenwijkerland zijn gereguleerd op grond van de Provinciale vaarwegenverordening en de daarop gebaseerde regelingen van de gemeente en het Waterschap Reest en Wieden. De provinciale verordening vormt het juridische kader voor de openbaarheid van de vaarwegen. Per vaarweg is bepaald welke instantie verantwoordelijk is voor regelgeving omtrent het gebruik. Deze instantie is ook verantwoordelijk voor het beheer. In bijlage 2 is aangegeven welke vaarwegen zijn opgenomen in de provinciale vaarwegenverordening, en welke instantie het bevoegde gezag hierover uitoefent. Deze regelgeving is richtinggevend voor het beleid dat de gemeente kan voeren. 2.4 Gebiedsgericht beleid Noordwest Overijssel In Noordwest Overijssel is in het kader van Structuurschema Groene Ruimte (1993) een integrale gebiedsvisie (1998) opgesteld waarin met elkaar samenhangende ontwikkelingen zijn beschreven. Kerndoel van dit proces is het realiseren van 2000 ha nieuwe natuur ter versterking van de Ecologische Hoofdstructuur. In samenhang daarmee zijn ook plannen ontwikkeld voor landbouwversterking, bevordering leefbaarheid, verbetering waterkwaliteit en –kwantiteit, en voor recreatie en toerisme. Met name voor deze sector zijn ambitieuze doelen geformuleerd die moeten leiden tot een substantiële stijging van de werkgelegenheid. Naast versterking van verblijfsrecreatie (in de gele gebieden), zijn ook op het gebied van de watersport maatregelen voorgesteld. Als uitwerking daarvan is voor de recreatietoervaart een ontwikkelingsvisie (2001) gemaakt. Ook richt het gebiedsgericht beleid zich op het vergroten van de toegankelijkheid van het gebied voor recreatief medegebruik. Verder zal de overheid de toeristisch recreatieve sector ondersteunen bij nieuwvestiging, uitbreiding en promotie. 2.5 Beleidsvisie recreatietoervaart Noordwest Overijssel (2001) In het kader van het Gebiedsgericht beleid is in 2001 de nota: ‘Beleidsvisie recreatietoervaart Noordwest Overijssel’ opgesteld. Hierin is beschreven welke openbare voorzieningen voor deze categorie watersporters in de gemeente Steenwijkerland aanwezig zijn en welke maatregelen zijn genomen om gebruik ervan te reguleren. Daarbij is ingegaan op de beschikbare vaarwegen, aanlegvoorzieningen, utilitaire voorzieningen (toilet- en douchevoorzieningen, watertappunten, afvalvoorzieningen, mogelijkheden brandstofinname etc.), recreatieve voorzieningen bij aanlegplaatsen, handhaving en toezicht en promotie en marketing. In het kader van deze Beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland kan worden voortgebouwd op bevindingen uit de regionale nota uit 2001.


5

Hoofdstuk 3 – Analyse van de vaarrecreatie in Steenwijkerland 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk zal een aantal karakteristieken van de vaarrecreatie in de gemeente Steenwijkerland worden belicht. Ingegaan wordt op de actuele situatie, het beleid dat tot nu toe is gevoerd en knelpunten die zich daarbij voordoen. Verder wordt in beeld gebracht welke beleidswensen al eerder zijn geformuleerd die tot nu toe niet zijn geëffectueerd. 3.2 De actuele situatie van de vaarrecreatie in Steenwijkerland 3.2.1. Recreatietoervaart Onder recreatietoervaart wordt verstaan: het varen met een pleziervaartuig met vaste slaapaccommodatie. Kenmerkend is dat het om vaartuigen gaat waarop in principe meerdaagse tochten gemaakt kunnen worden. Dat zegt iets over de voorzieningen en daarmee ook iets over de omvang van het vaartuig. Vaarwegen In de nota ‘Beleidsvisie recreatietoervaart Noordwest Overijssel’ is limitatief aangegeven welke vaarwegen in de gemeente Steenwijkerland beschikbaar zijn voor de recreatietoervaart. Een groot deel van deze vaarwegen behoort tot het landelijk stelsel van vaarwegen. Dit stelsel is ook in rijksnota’s als zodanig aangemerkt. Deze vaarwegen hebben gegarandeerde vaardiepten, brughoogten en er zijn afspraken over brug- en sluisbediening. Als bijlage 3 is een kaartbeeld opgenomen waarop dit vaarstelsel is aangegeven. Tijdelijke aanlegplaatsen Voor wat betreft de aanlegmogelijkheden voor de recreatietoervaart kan allereerst een onderscheid worden gemaakt tussen jachthavens, die een functie hebben als thuishaven, en tijdelijke aanlegplaatsen die worden gebruikt tijdens vaartochten. Jachthavens zijn veelal door particulier initiatief tot stand gekomen, door een ondernemer of door een watersportvereniging. Tijdelijke aanlegplaatsen zijn veelal onderdeel van de publieke ruimte en vallen vaak onder de verantwoordelijkheid van overheden. In het kader van deze nota wordt ingegaan op de aspecten van de tijdelijke aanlegplaatsen. Er zijn drie typen tijdelijke aanlegplaatsen te onderkennen: natuurlijke aanlegplaatsen, recreatieve aanlegplaatsen en stedelijke aanlegplaatsen. Deze kwalificatie wordt bepaald door de ligging van de aanlegplaats en het aanwezige voorzieningenniveau. Bij natuurlijk aanlegplaatsen is geen enkele recreatieve voorziening. Deze zijn veelal te vinden in de natuurgebieden. Vaarrecreanten zoeken hier vooral de rust. Recreatieve aanlegplaatsen hebben beperkte voorzieningen zoals een afval-innameplaats en er zijn wat recreatieve voorzieningen als een grasveldje en aansluiting op fiets- en wandelroutes. Stedelijke voorzieningen liggen in stadje en dorpen en hebben voorzieningen als watertappunt, toilet en douche, afvalinzameling etc. Alle drie type aanlegplaatsen voorzien in een behoefte en moeten in meer of mindere mate in een vaargebied aanwezig zijn. Bij een inventarisatie in 2000 is vastgesteld dat er in de Kop van Overijssel ongeveer 1500 tijdelijke aanlegplaatsen zijn, verdeeld over 40 locaties. Er zijn 150 natuurlijke aanlegplaatsen, 750 recreatieve aanlegplaatsen en 600 stedelijke aanlegplaatsen. In bijlage 4 zijn deze aanlegplaatsen opgesomd. Aanvullende voorzieningen Alle gewenste voorzieningen voor de recreatietoervaart zijn met een zekere spreiding aanwezig in het gebied. Het gaat dan om zaken als toilet-en douchevoorzieningen, watertappunten, vuilwaterinnameplaatsen, brandstofinnameplaatsen, inzamelplaatsen voor vaste afvalstoffen Met name in de passantenhavens zijn goede voorzieningen. Aanvullingen zijn nog wel nodig om het beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland

6

gewenste kwaliteitsniveau te halen. Met name op het punt van afvalinzameling is de situatie onder de maat. Regelgeving, handhaving en toezicht Een verantwoord gebruik van het gebied door de recreatietoervaart maakt het nodig dat er regels zijn. Deze hebben betrekking op vaargedrag (snelheid, verkeersregels, afmeting schepen) aanleggedrag (locaties, duur) en het gebruik van de voorzieningen. Het is belangrijk dat de regels eenduidig en handhaafbaar zijn. De meeste regels zijn in wetten en verordeningen vastgelegd. De verantwoordelijkheid voor de handhaving ligt bij verschillende partijen. In Noordwest Overijssel is er voor gekozen om in een samenwerkingsproject van de Regiopolitie IJsselland, Korps Landelijke politiediensten, Sectie West van de provincie Overijssel, Verenging Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Waterschap Reest en Wieden en de gemeente Steenwijkerland de handhaving gecoördineerd uit te voeren. Het samenwerkingscontract loopt tot eind 2004. Daarna vindt een heroverweging plaats. Beheer en onderhoud Het beheer van tijdelijke aanlegplaatsen is in handen van verschillende instanties: provincie, gemeente, waterschap, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Regio IJssel-Vecht en locale VVV’s. In de eerder genoemde regionale visie is geconstateerd dat het niveau van onderhoud tussen verschillende beheerders uiteenloopt, hetgeen negatief uitwerkt op de kwaliteit van het recreatieve aanbod. Gepleit is voor een betere onderlinge afstemming of bundeling van beheer. Een belangrijke recente ontwikkeling in dat kader is de oprichting per 1 januari 2004 van de ‘Stichting Waterrecreatie Steenwijkerland’ die de gemeentelijk passantenhavens in beheer heeft genomen. Het gaat om de passantenhavens in de kernen Steenwijk, Blokzijl, Vollenhove, Oldemarkt en Giethoorn. De vorming van deze stichting is een grote stap voorwaarts in het streven naar een eenduidig beheer gericht op recreatieve kwaliteit en maatschappelijk verantwoorde exploitatie. In de besluitvorming over de oprichting is aangegeven dat aan deze stichting in de toekomst mogelijk meer uitvoerende werkzaamheden op het gebied van beheer van voorzieningen ten behoeve van de recreatietoervaart kunnen worden toebedeeld. 3.2.2 Chartervaart en overig beroepsmatig passagiersvervoer Noordwest Overijssel is ook een interessant gebied voor charterschepen (o.a. bruine vloot) en grote rondvaart- of salonboten. Een aantal boten heeft de thuishaven in deze gemeenten, veel boten komen ook van elders. Deze sector heeft ook bepaalde voorzieningen nodig. Met name zijn voldoende en kwalitatief goede afmeermogelijkheden belangrijk. In de al eerder aangehaalde ‘Beleidsvisie Recreatietoervaart Noordwest Overijssel’ (2001) is beschreven welke aspecten voor deze sector aandacht nodig hebben. Er zijn in de gemeente Steenwijkerland 6 locaties waar deze sector een geformaliseerde afmeerplaats heeft: Ossenzijl (nabij het Bezoekerscentrum), Giethoorn (ter hoogte van de VVV-boot), Muggebeet (bij de brug in de Blokzijlseweg), Blokzijl (Beatrixstraat), Belt Schutsloot (bij de brug over de Arembergergracht) en Steenwijk (Steenwijkerdiep.) 3.2.3 Verhuurboten, particuliere niet verhuurde boten en rondvaartboten. Naast de vele grote vaarwegen die geschikt zijn voor de recreatietoervaart en de chartervaart / salonboten, is er in deze gemeente ook een groot aantal kleine grachten en sloten. Deze watergangen worden veel gebruikt door kleine bootjes die voorzien zijn van mechanische aandrijving in de vorm van verbrandings- of elektromotor. Er is een aanzienlijke bedrijfstak die deze kleine bootjes ten behoeve van recreatief gebruik voor verhuur aanbiedt. Maar ook veel particulieren (eigen inwoners en campinggasten) bezitten dergelijke bootjes. Verder worden deze kleinschalige waterlopen veel gebruikt door bedrijfsmatig geëxploiteerde rondvaartboten waarmee groepen recreanten het gebied bezoeken. Voor deze categorieën gemotoriseerde bootjes is in het verleden al gemeentelijke beleid geformaliseerd voor een deel van de gemeente. Daarop zal nu nader worden ingegaan. beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland

7

Verhuurboten Al sinds de jaren ’30 wordt het varen met mechanisch aangedreven boten in en om Giethoorn via gemeentelijk ingrijpen gereguleerd. Door de jaren heen is er een beleid ontwikkeld waarmee anno 2004 het volgende is bepaald: De gemeenteraad heeft een vaarverordening vastgesteld waarin regels voor bootverhuur zijn opgenomen. Deze regels gelden alleen voor het grondgebied van de voormalige gemeente Brederwiede. Het is zonder vergunning van B. en W. niet toegestaan om een botenverhuurbedrijf uit te oefenen binnen de grenzen van de voormalige gemeente Brederwiede Per verhuurboot wordt een persoonsgebonden, op naam gestelde vergunning verstrekt voor onbepaalde tijd Vergunninghouders dienen per vergunning te beschikken over een ligplaats in eigen water en een perceel grond (als rechthebbende) direct grenzende aan het water Verhuurboten mogen maximaal 7 meter lang zijn en 1.80 meter breed, buitenwerks gemeten. In bijzondere gevallen kunnen B. en W. ontheffing verlenen op deze maatvoering Een verhuurboot moet voorzien zijn van een door of namens het college af te geven kenteken Het innemen van een ligplaats voor de verhuuractiviteit mag geen belemmering opleveren voor de veiligheid of vrijheid op het land of het water Binnen het gebied dat op een bij de verordening horende kaart nader is aangegeven, worden niet meer dan 400 vergunningen voor verhuurboten afgegeven. Dit gebied omvat globaal het dorp Giethoorn en directe omgeving. (zie kaart, bijlage 5) Het is verboden om met een verhuurboot vanaf een plaats binnen het gebied waarop de beperking van 400 verhuurboten van toepassing is, te varen indien voor de voortbeweging gebruik gemaakt wordt van mechanische kracht in de vorm van een verbrandingsmotor. De hierboven genoemde regels zijn bedoeld om de volgende doelen dienen: openbare orde en veiligheid: door de toeristische aantrekkingskracht van Giethoorn nam de drukte op de vaarwegen in en rondom Giethoorn enorm toe. Dat leidde tot ongewenste gevaarlijke verkeerssituaties op en langs het water. De regels moeten een ordelijk gebruik mogelijk maken. leefbaarheid: de toeristische drukte had ook invloed op de leefbaarheid van de kern. De overlast in het dorp moest tot een aanvaardbaar niveau worden teruggebracht. milieu: het grote aantal vaarbewegingen met verbrandingsmotoren leidde tot grote luchtvervuiling en stankoverlast. Deze overlast diende uit milieuoverweging aangepakt te worden. Zowel het limiteren van het aantal boten als de verplichting om met elektromotoren te gaan varen konden daaraan bijdragen. -

Duidelijk is dat het beleid vooral gericht is op een regulering binnen het gebied Giethoorn, waar de beperking geldt van maximaal 400 verhuurboten die verplicht zijn om te varen met elektrisch aangedreven motor. Voor het overige grondgebied van de voormalige gemeente Brederwiede geldt alleen het onderdeel dat het verhuren van boten aan een vergunning is gebonden, zonder een hoeveelheidlimiet en zonder de verplichting van elektrisch varen. Voor het grondgebied van de voormalige gemeenten Steenwijk en IJsselham zijn geen specifieke regels gesteld voor het varen met verhuurboten. Wel heeft in het verleden in de voormalige gemeente IJsselham een vaarverordening gegolden. Deze heeft in de praktijk nauwelijks gefunctioneerd en is in januari 2001 officieel ingetrokken. Particuliere niet-verhuurde boten Naast verhuurboten vaart er ook een grote categorie boten in het waterrijke gebied die niet onder de regelgeving van de gemeente vallen. Die zijn van inwoners van het gebied en van toeristen die tijdelijk in appartementen verblijven of die vanaf hun standplaats op één van de vele campings gebruik maken van een bootje. Voor deze boten geldt ten aanzien van aantallen of manier van beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland

8

mechanische aandrijving geen enkele beperking of voorwaarde. De meeste van deze boten varen met een verbrandingsmotor. Rondvaartboten Het waterrijke gebied van Steenwijkerland is al generaties lang een ideale bestemming voor (groeps-)dagtochten waarbij een rondvaart wordt gemaakt. Oorspronkelijk vond dat vooral plaats in het dorp Giethoorn. De laatste jaren zijn ook de natuurgebieden de Wieden en de Weerribben zeer in trek voor rondvaarten. Het gemeentelijk beleid voor rondvaartboten is evenals bij de verhuurboten geregeld in de vaarverordening. Dat houdt in dat de regeling specifiek geldt voor de situatie in voormalige gemeente Brederwiede. Veel van de regels zijn gelijk aan die voor de verhuurboten. Concreet is het volgende geformaliseerd: in de door de gemeenteraad vastgestelde vaarverordening, die alleen van toepassing is op het grondgebied van de voormalige gemeente Brederwiede, zijn regels opgenomen waarin is bepaald dat het zonder vergunning van B. en W. niet is toegestaan om een rondvaartbedrijf uit te oefenen. Per rondvaartboot is een persoonsgebonden, op naam gestelde vergunning verstrekt voor onbepaalde tijd. Vergunninghouders dienen per vergunning te beschikken over een ligplaats in eigen water en een perceel grond (als rechthebbende) direct grenzend aan het water. Rondvaartboten mogen maximaal -buitenwerks gemeten- geen grotere lengte hebben dan 10.00 meter en geen grotere breedte dan 2.40 meter. In bijzondere gevallen kunnen B. en W ontheffing verlenen voor een grotere lengte (12.00) en breedte (2.55) mits dit uit scheepvaartkundig beheer verantwoord is. Een rondvaartboot moet voorzien zijn van een door of namens het college af te geven kenteken Binnen een gebied dat op een bij de verordening horende kaart nader is aangegeven worden niet meer dan 90 vergunningen voor rondvaartboten afgegeven. Dit gebied omvat globaal het dorp Giethoorn en directe omgeving. Rondvaartboten dienen voorzien te zijn van een certificaat van onderzoek zoals bedoeld in de Binnenschepenwet, waaruit de staat van veiligheid van het vaartuig blijkt 3.3 Evaluatie huidige situatie 3.3.1 Ervaringen van recreatieondernemers met beleid omtrent verhuurboten Uit gesprekken met ondernemers uit Giethoorn, die de afgelopen jaren op basis van bovenstaande regels hun bedrijfsvoering hebben moeten vormgegeven, is duidelijk geworden dat het beleid op een aantal punten goed heeft gefunctioneerd maar ook een aantal forse knelpunten kent. Positief is dat gekozen is voor een beperking van het aantal boten en het terugdringen van de verbrandingsmotor. Deze maatregelen hebben een gunstige uitwerking gehad op de toeristische kwaliteit van het dorp. Het beleid kent echter ook een aantal knelpunten die voor de ondernemers zodanig ongunstig uitwerken, dat het draagvlak onder het totale beleid dreigt te worden ondermijnd. De bezwaren richten zich op: a. het aantal boten dat met vergunning mag varen: in het verleden is het maximale aantal te verlenen vergunningen op enig moment vastgesteld op 400 stuks. Dat aantal werd door de gemeente als redelijk geoordeeld om de hierboven genoemde beleidsdoelen te realiseren: een aanvaardbaar niveau van veiligheid, leefbaarheid en milieu. Op het moment dat dit aantal werd bepaald waren er al ongeveer 490 vergunningen uitgegeven. De gemeente wilde derhalve 90 vergunningen saneren via een uitsterfconstructie. Zolang het aantal van 400 vergunningen nog was overschreden konden geen nieuwe aanvragen worden gehonoreerd. Aanvragers zijn sindsdien (1992) op een wachtlijst geplaatst. Momenteel bevat deze lijst vergunningaanvragen voor in totaal zo’n 117 boten. Met deze wachtlijst in de afgelopen jaren niets gedaan. beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland

9

Op het moment dat het aantal van 400 vergunningen werd bepaald, was er nog geen sprake van de verplichting van elektrisch varen. Met de invoering daarvan (1991) is de milieuwinst voor wat betreft de stank aanzienlijk toegenomen, zonder dat het aantal boten kon worden uitgebreid, terwijl er vanuit de markt wel behoefte aan is. b. elektrisch varen: Hoewel ondernemers over algemeen zeer tevreden zijn over de keuze om met elektrisch aangedreven motoren te varen, ervaren zij het als onrechtvaardig dat alleen zij met dit beleid om de milieudoelen te realiseren worden geconfronteerd, terwijl particuliere boten en boten van toeristen die in appartementen en op campings verblijven, zonder beperkingen met verbrandingsmotoren door Giethoorn mogen blijven varen. c. de wijze waarop de vergunningen worden verdeeld: vergunningen worden verleend indien de aanvrager voldoet aan de in de verordening gestelde voorwaarden. Vergunningen zijn met toestemming van het college overdraagbaar mits de nieuwe vergunninghouder op dezelfde locatie de verhuuractiviteit voortzet. Dat doet zich met name voor bij bedrijfsovername. In andere gevallen waarin op een betreffende locatie de verhuuractiviteit wordt beëindigd, moeten de vergunningen worden ingeleverd ten gunste van vergunningaanvragers die op de wachtlijst zijn geplaatst. In de praktijk gebeurt dat niet. Hierdoor is het systeem erg star. Er komt geen ruimte in de markt voor nieuwe toetreders waardoor ondernemerszin wordt belemmerd. Ondernemers geven aan dat er behoefte is om beschikbare vergunningen -onder nader te bepalen voorwaarden- flexibeler in de markt te laten komen door ze overdraagbaar en daarmee verhandelbaar te maken. Zij krijgen daarmee marktwaarde die ondernemerslust aanwakkert. Het maakt ook een warme sanering mogelijk van huidige vergunninghouders die uit de markt zouden willen stappen. De markt bepaalt dan wie speler wordt. d. de begrenzing van het gebied waarbinnen de beperking van het aantal vergunningen geldt: De huidige regeling bepaalt dat alleen verhuurboten waarvoor een vergunning is verleend, binnen het begrensde gebied mogen varen. Deze systematiek is erg fraudegevoelig gebleken. Om redenen zoals hierboven genoemd zijn verhuurders, aangemoedigd door marktvraag, de laatste jaren steeds meer geneigd om de mazen van de regeling te zoeken door particuliere boten of boten die horen bij appartementen ook in te zetten voor de verhuur. Deze boten zijn niet expliciet herkenbaar als verhuurboot, terwijl ze dit feitelijk wel zijn. Dit leidt tot groot onderling ongenoegen bij ondernemers en frustratie bij de handhaving. 3.3.2 Ervaringen met het beleid voor rondvaartboten Het aantal van 90 vergunningen voor rondvaartboten binnen het begrensde gebied Giethoorn is bepaald in het kader van de vaststelling van de vaarverordening Brederwiede 1989. Op dat moment waren er 97 vergunningen in dit gebied verstrekt. Buiten dit begrensde gebied waren nog 3 vergunningen uitgegeven. Het aantal vergunningen in Giethoorn zou met 7 moeten verminderen om tot het gewenste aantal van 90 te komen. Vergunninghouders die hun rondvaartactiviteit willen beëindigen dienen daartoe hun vergunning in te leveren. Sinds de invoering zijn geen vergunningen teruggegeven aan de gemeente. Uit tellingen in 2001 is gebleken dat er binnen dit gebied 89 rondvaartboten actief zijn. Dat betekent dat er 8 vergunningen in omloop zijn die niet worden gebruikt. Met name de vergunninghouders die veel (8 tot 11) vergunningen hebben gekregen laten er een aantal (veelal 3) ‘koud’ staan. Dat geeft kennelijk aan dat de markt met het huidige aantal boten op dit moment goed kan worden bediend. Momenteel zijn er bij de gemeente vergunningaanvragen ingediend voor in totaal zo’n 8 rondvaartboten. Die zijn op een wachtlijst geplaatst. Hieruit kan worden geconcludeerd dat er ten aanzien van het capaciteitsaspect een goed evenwicht is tussen vraag en aanbod. Wel is het zo dat door de wens van de gemeente om nog 7 vergunningen ‘uit de markt‘ te halen de overdraagbaarheid van vergunningen wordt belemmerd. beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland

10

Dat leidt er toe dat het systeem tamelijk star werkt en er geen ruimte in de markt komt voor nieuwe spelers of vernieuwende activiteiten. 3.4 Ontwikkelingswensen voor de vaarrecreatie De in de vorige paragrafen beschreven situatie van de verschillende categorieën vaarrecreatie is in de afgelopen jaren al vaker onderwerp geweest van onderzoek en beleidsformulering. Hierdoor zijn er al bepaalde wensen geformuleerd. Deze zullen nu per categorie kort worden aangeven. 3.4.1 Recreatietoervaart In de eerder genoemde nota ‘Visie voor de Recreatietoervaart in Noordwest Overijssel (2001) is geconstateerd dat de feitelijke situatie voor de recreatietoervaart in dit gebied voor het overgrote deel voldoet aan de landelijke afgesproken normeringen ten aanzien van beschikbaarheid van vaarwegen, vaardiepten, brughoogten en brug- en sluisbediening. Wel is er in deze nota een aantal regionale wensen geformuleerd die voortgekomen zijn uit het Gebiedsgericht beleid. Deze wensen hebben tot doel de verblijfsduur van de recreatietoervaarder in het gebied te verlengen waardoor de toeristische bestedingen en daarmee de werkgelegenheid worden vergroot. De wensen zijn: 1. Uitbreiding van regionaal vaarroutenetwerk: aanleg Verlegde Vloddervaart (een verbinding tussen het Kanaal Steenwijk-Ossenzijl en Wetering aanleg van een vaarverbinding door de Beulakerpolder en Polder Giethoorn, in relatie tot de realisering van de gele gebieden aldaar. 2.

Op de genormeerde diepte brengen van bestaande vaarwegen: Thijssengracht (diepgang van 1.10 m.) Cornelisgracht (diepgang van 1.10 m) Verbinding rondom Linthorst Homansluis (diepgang 1.10 m) De Linde, van Ossenzijl tot Kuinre (diepgang 1.10 m).

3.

Uitbreiding aantal tijdelijk aanlegplaatsen: extra natuurlijke en recreatieve aanlegplaatsen op 6 locaties in het gebied waardoor 80 extra tijdelijke aanlegplaatsen ontstaan. Inmiddels zijn in het kader van de uitwerking van het Gebiedsgericht beleid op een viertal locaties (Thijssengracht, Roomsloot, Walengracht, Beulakerwiede) nieuwe aanlegplaatsen gerealiseerd door de provincie, het waterschap en de Regio IJssel-Vecht. Eén locatie (Kanaal Steenwijk-Ossenzijl, nabij Meenthebrug) met een capaciteit van 20 plaatsen, is opgenomen in het Raamplan van de Landinrichting Noordwest Overijssel. In totaal zijn daarmee ongeveer 55 nieuwe aanlegplaatsen gerealiseerd. Voor één locatie, nabij de Riete, bestaat nog het voornemen om 12 extra aanlegplaatsen te realiseren. De geraamde investering hiervoor bedraagt € 75.000,-

4.

De recreatieve kwaliteit van 7 bestaande aanlegplaatsen opwaarden: aanbrengen van extra voorzieningen als picknickplaatsen, grasveldjes etc.

5.

Kwaliteitsniveau van beheer en onderhoud van tijdelijke aanlegplaatsen opwaarderen meer structuur brengen in de huidige, versnipperde beheerssituatie. De bestaande tijdelijke aanlegplaatsen zijn in beheer bij veel verschillende beheersorganisaties die elk een eigen kwaliteitsniveau hanteren. Het in één beheersorganisatie onderbrengen, dan wel het beter vastleggen en bewaken van een bepaald kwaliteitsniveau van gebruik, beheer en onderhoud is daarvoor noodzakelijk.


11

6.

Voorzieningenniveau op de verschillende aanlegplaatsen verbeteren inzameling vaste afvalstoffen verbeteren vuilwaterinname: in het recente verleden zijn in Noordwest Overijssel zes vuilwaterpompen voor de recreatietoervaart geïnstalleerd. Gezien de ontwikkeling van de inbouw van vuilwatertanks op boten volstaat dit aantal in de eerstkomende jaren. Mocht door een toename van vuilwatertanks op boten de behoefte toenemen, dan moet op termijn worden bezien of uitbreiding nodig is.

7.

Toezicht en handhaving op het water langdurige voortzetting van het samenwerkingproject ‘Waterplan’

8.

Toeristische promotie en marketing opstellen van een integraal plan inzake marketing en promotie voor de recreatietoervaart.

3.4.2 Chartervaart en overig beroepsmatig passagiersvervoer. Voor de bestaande geformaliseerde afmeerlocaties voor deze categorie schepen in Ossenzijl, Giethoorn, Muggebeet, Blokzijl en Belt Schutsloot zijn in de nota ‘Visie voor de recreatietoervaart Noordwest Overijssel’ (2001) wensen geuit om deze locaties kwalitatief te verbeteren (toegang, extra meerpalen, aanpassing afstapmogelijkheid). Verder leeft de wens om het bezoekerscentrum De Wieden van Natuurmonumenten bereikbaar te maken. 3.4.3 Verhuurboten, particuliere niet-verhuurde boten en rondvaartboten. Voor de categorie verhuurboten is in 2003 door het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme een verkennend studierapport uitgebracht over het project ‘Ottervloot’. Het project maakt onderdeel uit van het Gebiedsgericht beleid Noordwest Overijssel. Met dit project wordt beoogd een aantal nieuwe verhuurboten in de vaart te brengen die een gebiedseigen karakter hebben, elektrisch zijn aangedreven en die onder meer voorzien zijn van een toilet en een keukenblokje en een GPS- navigatiesysteem. De boten zijn voor meerdaagse arrangementen en eventueel voor dagverhuur beschikbaar. Ondersteund door een geavanceerd verkoop- en boekingsysteem wordt een innovatief product op de markt gebracht. De boot zal een lengte van ongeveer 5.50 meter dienen te hebben en een breedte van 2.10 m. Deze boot zal onder dezelfde regulerende werking komen te vallen als de overige verhuurboten in de gemeente Steenwijkerland. Vanuit het project ‘Ottervloot’ is ook een oproep gedaan aan overheden (provincie, waterschap, gemeente) om te bevorderen dat een aantal nader aan te duiden vaarwegen wordt afgesloten voor boten die worden aangedreven door verbrandingsmotoren, waardoor er deelgebieden gaan ontstaan waar alleen stille en schone recreatie exclusief mogelijk is. Vaartuigen die worden aangedreven door elektromotor zijn hierin toegestaan. Naast de unieke recreatieve ervaring die dit oplevert, draagt het ook bij aan een duurzame ontwikkeling van recreatie in het natuurgebied. Er zijn suggesties gedaan voor de vaarwegen die voor deze kwalificatie in aanmerking kunnen komen, en aangegeven is welke formele maatregelen zouden kunnen worden genomen.


12

Hoofdstuk 4 – Visie en strategie 4.1 Inleiding In de vorige hoofdstukken is een beeld geschetst van de positie van de vaarrecreatie in de gemeente Steenwijkerland. Aangegeven is vanuit welke kaders de gemeente het beleid wil uitwerken en ook is beschreven wat momenteel de feitelijke situatie is voor de verschillende categorieën vaarrecreatie en hoe het beleid tot nu toe functioneert. Tenslotte is aangegeven welke wensen voor de vaarrecreatie reeds naar voren zijn gebracht. In dit hoofdstuk zal op basis van het voorgaande worden ingegaan op de visie voor de vaarrecreatie en de keuzes die de gemeente daarbij wil maken. De gekozen doelen en randvoorwaarden vormen de basis voor de visie en zijn richtinggevend voor het beleid. Binnen deze richting is echter nog een aantal keuzes te maken. Deze keuzes gaan dan over de mate waarin het beleid gestalte dient te krijgen en de wijze waarop de doelen worden bereikt. Hiermee wordt dan uitdrukking gegeven aan het ambitieniveau dat de gemeente nastreeft. Het college van burgemeester en wethouders wil deze strategische keuzes benoemen en de gemeenteraad in de gelegenheid stellen keuzes te maken om daarmee het te voeren beleid scherp te markeren. 4.2 Doelen Vaarrecreatie is een belangrijk onderdeel van de toeristisch recreatieve mogelijkheden in de gemeente. De ontwikkeling van de vaarrecreatie zal daarom moeten voortbouwen op het beleid dat voor recreatie en toerisme wordt voorgestaan. Ook zal het moeten bijdragen aan het algemene beleid dat de gemeente voor de toekomst heeft uitgezet. De afwegingen en keuzes die de gemeente nu heeft te maken voor de vaarrecreatie zullen dan ook gekoppeld moeten zijn aan de volgende doelen: stimuleren werkgelegenheid: de te maken keuzes moeten positieve effecten hebben op het verlengen van het recreatief verblijf in de gemeente waardoor toeristische bestedingen en daarmee samenhangende werkgelegenheid zullen toenemen. versterken van kwaliteit: de te maken keuzes dragen bij aan het verhogen van de kwaliteit van een gedifferentieerd en innovatief toeristisch recreatief aanbod. Meer specifiek voor de vaarrecreatie betekent dit dat er gerichte aandacht moet worden gegeven aan: de beschikbaarheid en kwaliteit van de voorzieningen voor vaarrecreatie; mogelijkheden voor stimuleren van elektrisch varen; ontwikkelingsmogelijkheden voor ondernemers. 4.3 Randvoorwaarden De gemeente wil de ontwikkelingen voor de vaarrecreatie sturen met in achtneming van de volgende randvoorwaarden: milieu: omwille van het milieu zelf, maar ook omwille van de recreatieve beleving zal de vaarrecreatie zich in een zo milieuvriendelijke vorm moeten manifesteren. Dat heeft vooral betrekking op de milieuaspecten geluid, stank en afvalstoffen. veiligheid: vaarrecreatie brengt veel verkeersbewegingen op en aan het water met zich mee, waarbij het aspect veiligheid een belangrijks aandachtspunt is. De zorg voor de veiligheid is vooral een verantwoordelijkheid van overheden, waaronder de gemeente. leefbaarheid van kleine kernen: de vaarrecreatie komt veel voor in de toeristisch aantrekkelijke kleine kernen in de gemeente. Enerzijds versterkt dat de leefbaarheid, anderzijds kan het bedreigend zijn. De bedreigingen zullen zo veel mogelijk moeten worden teruggedrongen. ruimtelijke ordening: ontwikkelingen zullen moeten passen binnen het gewenste ruimtelijke ordeningsbeleid. Deze wenselijkheid is een afweging van meerdere belangen.


13

-

-

-

handhaving: met vaarrecreatie is menselijk gedrag in het geding dat zowel voor de na te streven kwaliteit van het toeristisch product, als in het belang van de openbare orde, gebonden moet zijn aan regels. De handhaafbaarheid daarvan is essentieel. middelen: het beleid zal met in redelijkheid beschikbaar te stellen middelen uitvoerbaar moeten zijn. Mogelijkheden van subsidies en bijdragen van derden zullen daarbij zoveel mogelijk worden betrokken. hogere wet- en regelgeving: belangrijke randvoorwaarden worden gesteld door wet- en regelgeving vanuit de rijksoverheid en Europa. Dat geldt bijvoorbeeld ten aanzien van scheepvaartregelgeving, Vogel- en habitatrichtlijn, Kaderrichtlijn Water etc.

4.4 Strategieën De keuzes zullen per categorie van de vaarrecreatie in een tweetal strategieën worden beschreven. Elke strategie geeft een eigen richting aan waarin een aanpak voor het gemeentelijke beleid tot uitdrukking komt. Op basis daarvan kan vervolgens de concrete gemeentelijke inzet worden bepaald. Recreatietoervaart 1. ‘Steenwijkerland is op koers’ Deze strategie geeft aan dat het huidige voorzieningenniveau voor de recreatietoervaart op een voldoende niveau ligt. (Grootschalige) investeringen in nieuwe voorzieningen worden niet nagestreefd. Het beleid richt zich op handhaving van de kwaliteit van het bestaande aanbod. 2.

‘Steenwijkerland maakt meer vaart’ Voor de recreatietoervaart moet een intensiever beleid worden gevoerd. Voorzieningen, kwaliteitsverbeteringen en intensivering van marketing en promotie zullen worden gestimuleerd.

Chartervaart en overig beroepsmatig passagiersvervoer 1. ‘Steenwijkerland vaart niet mee’ De chartervaart betreft voornamelijk particulier initiatief die ook zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen voorzieningen. De gemeente zal niet actief participeren bij het realiseren van gewenste aanpassingen. 2.

‘Steenwijkerland monstert aan’ De gemeente zal een stimulerende en actieve rol spelen, samen met de sector, om de faciliteiten van deze categorie vaarrecreatie te optimaliseren.

Verhuurboten, niet verhuurde boten en rondvaartboten 1. ‘Steenwijkerland stapt uit de boot’ Het varen met kleine mechanisch aangedreven boten hoeft niet aan gemeentelijke regels worden gebonden en hoeft geen gemeentelijke stimulansen. Het kan aan het ondernemers initiatief worden overgelaten. Er wordt alleen aan de hand van wettelijke kaders gestuurd. 2.

‘Steenwijkerland stuurt mee’ Er moeten met betrekking tot de verhuurboten, niet verhuurde boten en rondvaartboten regels worden vastgesteld Echter de insteek is wel om ruimte te blijven geven aan economische activiteiten, maar het beleid is wel duidelijk ingekaderd om ongewenste ontwikkelingen in de hand te houden. Nieuwe ontwikkelingen kunnen plaats vinden, mits deze passen binnen deze regelgeving.


14

Hoofdstuk 5 – Uitwerking van de strategie 5.1 Inleiding In de eerste fase van de conceptvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland is op basis van de in hoofdstuk 4 beschreven visie een aantal keuzemogelijkheden voor het te voeren beleid uiteengezet. Deze mogelijkheden zijn op 29 maart 2004 in oriënterende en richtinggevende zin bediscussieerd in de raadscommissie BMO. Ook zijn de keuzes tijdens een informatieavond voorgelegd aan belanghebbenden en belangstellenden, en eveneens zijn deze besproken met een aantal strategische partners. Op basis van deze brede oriëntatie is een nadere schifting in de keuzes aangebracht. Deze keuzes zijn in dit hoofdstuk verder uitgediept, waardoor er meer inzicht ontstaat op de reikwijdte en effecten. Achtereenvolgens zullen nu de keuzes en de nadere verdiepingsslag worden aangegeven van de drie onderdelen van dit vaarbeleid: mechanisch aangedreven verhuurboten, particuliere niet-verhuurde boten en rondvaartboten recreatietoervaart chartervaart en overig beroepsmatig passagiersvervoer

5.2 Mechanisch aangedreven verhuurboten, niet verhuurde boten en rondvaartboten Strategische keuze voor de verhuurboten, niet verhuurde boten en rondvaartboten: 1. Steenwijkerland stapt uit de boot 2. Steenwijkerland stuurt mee De gemeente kiest voor de strategie ‘Steenwijkerland stuurt mee’. Dit houdt in dat de gemeente gericht beleid zal voeren om de ontwikkeling van deze sector te sturen en daarmee te stimuleren. De commissie sluit hiermee aan op de ideeën die ook uit eerste consultaties onder ondernemers en andere belangstellenden naar voren zijn gekomen. Doelen waarvan in de visie is aangegeven dat we ze met voorliggende beleidskeuzes willen nastreven zijn: de kwaliteit van dit onderdeel van het toeristisch product moet op een hoger peil; Steenwijkerland onderscheidt zich als een exclusief ‘elektrisch varen’ gebied; dit imago en product moeten het toeristisch bezoek doen toenemen hetgeen leidt tot meer bestedingen; er komen meer mogelijkheden voor bedrijfsontwikkeling bij ondernemers; een oplossing zoeken voor de vele niet verhuurde boten met explosiemotoren die mensen gebruiken die verblijven op campings of in appartementen; veiligheid en leefbaarheid van het gebied mogen niet in het gedrang komen. Reeds in de beleidsvisie is een aantal voorstellen m.b.t. de uitwerking van de strategie ‘Steenwijkerland stuurt mee’ voorgelegd. Nu duidelijk is dat deze strategie ook daadwerkelijk zal worden uitgevoerd is het van belang om aan te geven hoe deze verschillende voorstellen worden uitgewerkt. Hierbij is sprake van een logische volgorde die moet worden aangehouden in de concrete uitvoering van de voorstellen. Dit zal hieronder verder worden uitgewerkt en aangegeven.


15

Voorstel 1 - Er wordt een vergunningsysteem ingevoerd en vaarverordening opgesteld voor alle verhuurboten en rondvaartboten in de hele gemeente Steenwijkerland. De gemeente wil in het kader van deregulering ook naar minder regels voor het varen. Momenteel is de vaarverordening zeer gedetailleerd in de vele voorschriften welke tevens problemen opleveren bij het handhaven. In principe wil de gemeente in de gehele gemeente zo weinig mogelijk regels vaststellen voor het varen. Echter, de specifieke situatie in Giethoorn vraagt om specifieke regels voor dit gebied. Alle ondernemers in het gebied Giethoorn die kleine boten willen verhuren of rondvaartboten exploiteren hebben een vergunning hiervoor nodig. Het vergunningensysteem zal worden vastgelegd in een vaarverordening. Aangegeven is al dat een aantal aspecten in Giethoorn verbeterd dient te worden ten aanzien van de gevolgen van de vele vaarrecreanten die het dorp bezoeken. Hierbij kan worden gedacht aan de reeds eerder genoemde leefbaarheid en de recreatieve beleving. Daarnaast is veiligheid een ander belangrijk aspect. Veiligheid heeft te maken met de lengte en breedte van de boten enerzijds en met het totale aantal boten dat in Giethoorn vaart anderzijds. Tenslotte is al eens aangegeven dat het bepalen van een maximum aantal boten dat verhuurd mag worden en een maximum aantal rondvaartboten van belang is om de kwaliteit van het toeristische product Giethoorn te waarborgen. Indien het areaal verhuurboten ongelimiteerd mag worden uitgebreid (even los van de vraag of hier wel voldoende marktvraag naar is) wordt Giethoorn een plaats waar men straks niet meer wil komen vanwege de te grote recreatieve druk. Enerzijds kan dit worden beschouwd als een natuurlijk proces, waarbij er kennelijk spreiding van toeristen plaatsvindt over de gehele gemeente in relatie tot het soort beleving dat men zoekt. Anderzijds moeten we er rekening mee houden dat met name Giethoorn van groot belang is voor de naamsbekendheid van het gebied. Een negatief imago van Giethoorn zal dan ook zeker zijn weerslag hebben op het aantal bezoekers, niet alleen aan Giethoorn maar ook aan de rest van het gebied. Ook een toename van problemen op het gebied van leefbaarheid en beleving door bewoners is te verwachten wanneer er ongeremd uitgebreid kan worden in de verhuurvloot. Daarom wordt voorgesteld om voor de gehele gemeente Steenwijkerland een vaarverordening op te stellen. In deze vaarverordening wordt met name aandacht besteed aan de volgende zaken: 1.

De maatvoering van boten;

2.

Het maximum aantal boten dat verhuurd mag worden in dit gebied;

3.

Kwaliteitseisen van de afmeergelegenheid;

Ad. 1 - De maatvoering van boten Vanwege de veiligheid in de grachten van Giethoorn is het van belang dat er niet grotere boten verhuurd gaan worden dan nu reeds het geval is. De maatvoering wordt als volgt vastgesteld: -

voor verhuurboten een maximum van 7 m. lengte en 2.10 m. breedte;

-

voor rondvaartboten een maximum van 12 m. lengte en 2.40 m. breedte.

Deze maten sluiten aan bij wat volgens de ondernemers door de markt wordt gevraagd. Ad. 2 - Het maximum aantal boten dat verhuurd mag worden in dit gebied Voorgesteld wordt om het aantal boten dat in het gebied Giethoorn verhuurd mag worden te verbinden aan een maximum. Tevens is het belangrijk, vanuit de economische invalshoek bekeken, dat de ondernemers in het gebied wel de kans krijgen om zich te blijven ontwikkelen. Ook is het in het verleden vastgestelde maximum gebaseerd om een verhuurvloot die nog werd aangedreven door explosiemotoren.


16

Daarom wordt voorgesteld om het maximum aantal te verhuren boten te verhogen. Omdat er nog precies geïnventariseerd moet worden hoeveel boten er nu daadwerkelijk in gebruik zijn in de verhuurvloot, en wat de invloed is van de uitbreiding van het gebied Giethoorn (met o.a. Wanneperveen en Dwarsgracht) is nog niet precies aan te geven hoeveel extra boten er op de markt kunnen komen. We denken aan een verhoging van 10 tot 20 %. Ook zal worden gekeken in hoeverre het mogelijk om in het gebied Giethoorn ook de bootjes bij appartementen onder vaarverordening te brengen. Voorstel 2 – Afschaffing van de wachtlijst Voorgesteld wordt de wachtlijst die in het verleden is opgesteld en waar mensen op stonden die hebben aangegeven (meer) bootjes te willen verhuren af te schaffen. Redenen hiervoor zijn dat de lijst niet meer actueel is, de afgelopen jaren er geen mensen meer zijn toegevoegd aan de lijst en er op een andere wijze middels voorliggend beleid ruimte voor ondernemers wordt gecreëerd om bootjes te verhuren. Voorstel 3 - Overdraagbaarheid vergunningen in het gebied Giethoorn e.o. Indien het maximum aantal vergunning voor verhuur- en rondvaartboten in het deelgebied Giethoorn e.o. is uitgegeven wordt de overdraagbaarheid van vergunningen mogelijk. Hierbij ligt het initiatief bij de ondernemer(s) om bij de gemeente het verzoek tot overdragen van de vergunning mogelijk te maken. Het overdragen is alleen mogelijk indien de nieuwe vergunninghouder voldoet aan de in de vergunning vastgestelde voorwaarden. Voorstel 4 - De gemeente streeft ernaar om alle rondvaartboten in Steenwijkerland te verplichten om met elektrisch aangedreven motor te varen Enkele jaren geleden is er een langdurig proces afgerond om alle in Giethoorn varende verhuurboten elektrisch aan te laten drijven. Bij de doelstelling om in de hele gemeente zoveel mogelijk ook de rondvaartboten elektrisch te laten varen moet een dergelijk proces worden doorlopen. Het gaat hierbij onder andere om het onderzoeken van subsidiemogelijkheden en de infrastructurele consequenties van het invoeren van het elektrisch varen van rondvaartboten. Momenteel varen in Giethoorn circa 90 rondvaartboten nog met explosiemotoren. In 2005 zal een plan van aanpak/bestuursopdracht voor dit proces ter besluitvorming worden voorgelegd aan de raad. Voorstel 5 - De komende drie jaar zal minimaal 1000 uur per jaar handhavingcapaciteit moeten worden ingezet op het handhaven van de vaarverordening en andere vaarregelgeving. In hoofdstuk 4 is reeds aangegeven dat handhaving een belangrijke randvoorwaarde is voor het vaarbeleid: “Met vaarrecreatie is menselijk gedrag in het geding dat zowel voor de na te streven kwaliteit van het toeristisch product, als in het belang van de openbare orde, gebonden moet zijn aan regels. De handhaafbaarheid daarvan is essentieel.” Gebleken is dat handhaving niet alleen een randvoorwaarde is voor het vaarbeleid, maar misschien wel een van de belangrijkste speerpunten. Bij de volgende opgenomen maatregelen is handhaving een belangrijke randvoorwaarde voor de uitvoering: - invoering nieuw vergunningensysteem; - aanlegbeleid. Voor de volgende aspecten van het vaarbeleid is handhaving mogelijk (een deel van) de oplossing: - te hard varen in de dorpsgracht (overlast, lawaai en stank); - te hard varen in de natuurgebieden (overlast, lawaai en stank); - verhuur van boten, zonder vergunning;


17

Waterplan De komende drie jaar zal in het kader van het waterplan door de gemeente 600 uur worden gestoken in handhaving van wet- en regelgeving op het gebied van vaarrecreatie en toerisme. Bij de jaarlijkse vaststelling van het activiteitenprogramma binnen het Waterplan, kunnen in overleg met de coördinator, de uitgangspunten die zijn vastgesteld in de vaarverordening en het vaarbeleid, een prominente plaats krijgen. Dat houdt in dat naast de uren van de gemeente, tevens uren door de andere deelnemers (o.a. politie, provincie, waterschap, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer) hieraan kunnen worden besteed. Voorstel 6 - Voorgesteld wordt een werkgroep ‘stimulering elektrisch varen’ in het leven te roepen die de opdracht krijgt om een aantal jaren achtereen acties te organiseren die het imago en bekendheid van het elektrisch varen gaan stimuleren. Uit de inspraakreacties is naar voren gekomen dat er in de concept-beleidsvisie te veel aandacht is besteed aan regulerende maatregelen en te weinig aan stimulerende maatregelen. Waar het gaat om de maatregelen die waren opgenomen voor de mechanisch aangedreven verhuurboten, particuliere niet-verhuurde boten en rondvaartboten is dit inderdaad enigszins het geval. De maatregel voor het elektrisch laten varen van rondvaartboten mag echter wel gezien worden als een stimulerende maatregel. Daarom is verder onderzocht of het mogelijk is om naast regulerende maatregelen zal meer stimulerende activiteiten, met name gericht op het stimuleren van het elektrisch varen op te nemen in de beleidsvisie. Er zal ingezet worden op twee categorieën maatregelen: 1. Maatregelen gericht op voorlichting en imagoverbetering; 2. Maatregelen gericht op financiële ondersteuning bij verdere introductie van elektrisch varen. Ad 1: Mogelijkheden zijn bijvoorbeeld: • organiseren van een open dag elektrisch varen met demonstraties over technieken en toepassingen voor alle belangstellenden in het gebied; • uitschrijven van een prijsvraag voor innovatieve technieken of toepassingen; • andere imagoversterkende acties (imagoverbetering is nog steeds een grote uitdaging voor het elektrisch varen!!). Dit wordt verder uitgewerkt met mensen die én creativiteit in activiteiten kunnen bedenken én die midden in de samenleving van de gemeente staan en het elektrisch varen een warm hart toe dragen. Organisaties als Natuur en Milieu Overijssel, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, maar ook de Regio VVV en het Nationaal Park de Weerribben kunnen behulpzaam zijn bij de verdere uitwerking. Er zal een werkgroep gevormd worden die deze activiteiten gaat uitvoeren. De rol van de gemeente zal in eerste instantie zijn om deze werkgroep op te zetten, een trekkende rol te vervullen. Uiteindelijk moeten deze activiteiten echter wel worden gedragen en uitgevoerd samen met de andere belanghebbenden in het gebied. Ad 2: Bootbezitters zijn meer over de streep te halen om te kiezen voor elektrisch varen wanneer er een kleine financiële duw in de rug zou kunnen komen. Onderzocht moet worden welke financiële steun van provinciale, Rijks- en Europese middelen, naast een inspanning van de gemeente, kan worden verkregen om een tijdelijke stimuleringsregeling te creëren. Voorstel 7 - Ter stimulering van het gebruik van authentieke houten punters (cultuurhistorisch erfgoed) wordt voorgesteld om, indien ondernemers deze aanschaffen ten bate van de verhuur, deze buiten het maximaal vastgestelde aantal verhuurboten in Giethoorn te laten vallen. Voorwaarde zal uiteraard wel zijn dat deze punters elektrisch worden aangedreven. Hiervoor moeten nog verdere criteria worden vastgesteld. beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland

18

De authentieke houten punter is een typisch cultuurhistorisch aspect van Giethoorn (en de rest van de gemeente). De huidige verhuurvloot bestaat bijna volledig uit boten van polyester, ijzer of aluminium geverfd in streek-oneigen kleuren (geel, oranje, rood etc.). De cultuurhistorie van Giethoorn is een van de belangrijkste trekkers voor toeristen. Wanneer er weer meer authentieke houten punters in Giethoorn varen maakt dit de beleving van Giethoorn nog completer. Daarom wordt voorgesteld om maatregelen te formuleren waardoor het (meer) terugbrengen van de authentieke houten punters in Giethoorn wordt gestimuleerd.

Voorstel 8 - Eén maal per jaar, voor de aanvang van het toeristenseizoen, contact met de campingeigenaren in en om Giethoorn om over deze problematiek door te spreken en afspraken te maken voor het komende seizoen. Eén van de problemen die worden aangegeven is dat er veel jongeren op die op campings in en om Giethoorn verblijven met bootjes met explosiemotor door de gracht en op het Bovenwijde varen. Vaak gebeurt dit te hard en op een manier die niet wenselijk is (overlast voor dagtoeristen etc.). Dit gebeurt echter ook wel door de eigen Gieterse jeugd. Het is van belang dat er op deze aspecten goed gehandhaafd gaat worden in de toekomst. Echter, het is ook goed om met de eigenaren van de kampeerterreinen contact te hebben hierover, en met hen te overleggen over het aanpakken van de jongeren op hun camping die overlast veroorzaken. Het gezamenlijk opstellen van een soort gedragscode kan hierbij een middel zijn.

5.3 Recreatietoervaart Strategische keuze voor de recreatietoervaart: 1. Steenwijkerland is op koers 2. Steenwijkerland maakt meer vaart De keuze is gemaakt voor de strategie: ‘Steenwijkerland maakt meer vaart’. De gemeente wil actief en stimulerend omgaan met deze vorm van vaarrecreatie. De uitwerking moet vorm krijgen met als doel: meer bezoekers, meer bestedingen

Als randvoorwaarden gelden: inpasbaar binnen doelen van natuur, cultuur, landschap, milieu, en leefbaarheid financieel en organisatorisch aanvaardvaar niveau van beheer en exploitatie van voorzieningen de gewenste situatie moet logisch duidelijk en op efficiënte wijze handhaafbaar zijn. Dit betekent dat er een samenhangend pakket aan acties moet worden uitgewerkt voor een aantal deelgebieden van de recreatietoervaart. Daarom wordt hierna een viertal voorstellen gedaan die aangeven waar de gemeente zich de komende jaren voor in wil spannen. Deze voorstellen kunnen worden uitgewerkt in een aantal concrete acties, die in de toekomst nog verder moeten worden uitgewerkt. Voorstel 9 – De gemeente wil zich inspannen om (samen met andere strategische partners en belanghebbenden) de vaarwegen voor de recreatietoervaart en – circuits in de gemeente te optimaliseren


19

Het optimaliseren van vaarwegen heeft betrekking op een aantal aspecten van varen in de vaarwegen. Reeds in eerdere studies is onderzoek gedaan naar de wensen met betrekking tot verbetering van de vaarwegen. Met name de volgende wensen kwamen hierbij naar voren: a. uitbreiding van het aantal vaarwegen; b. een goed niveau voor bediening van bruggen en sluizen; c. op diepte brengen en houden van vaarwegen. Ad. a - Uitbreiding aantal vaarwegen Wanneer wordt gekeken naar de gewenste vaarmogelijkheden en vaarverbindingen in de gemeente kan worden geconcludeerd dan het wenselijk is het toervaartnet aan te vullen met een tweetal nieuwe vaarwegen. - Vloddervaart: de realisering zal als zelfstandige beleidsactie nauwelijks uitvoerbaar zijn. Gestreefd moet worden om deze actie te koppelen aan andere toekomstige ontwikkelingen die ook dit doel nastreven, bijvoorbeeld vanuit natuur of water. - Vaarverbinding door Beulakerpolder: deze wens wordt reeds meegenomen in de huidige planontwikkeling van deze polder. Ad. b - Goed niveau voor bediening bruggen en sluizen Eerste verantwoordelijkheid ligt bij de provincie, die als beheerder van de kunstwerken een rol heeft, maar ook als routecoördinator in het kader van het landelijk beleid voor recreatietoervaart. De gemeente wil actief en inhoudelijk een gesprekspartner zijn voor de provincie bij het vaststellen van normen voor bedieningstijden Ad. c - Op diepte brengen en houden van vaarwegen De vaardiepten van het vaarnetwerk zijn genormeerd. De verantwoordelijkheid voor het op diepte houden ligt bij de vaarwegbeheerders. De gemeente zal actief contact onderhouden met vaarwegbeheerders over het realiseren van de normen. Voor zover zij zelf vaarwegbeheerder is zal zij voor deze vaarwegen een baggerbeleid ontwikkelen. Voorstel 10 – De gemeente zal een helder aanlegbeleid formuleren en de kwaliteit en het beheer van de aanlegplaatsen bevorderen Er zijn niet alleen wensen voor verbetering van de vaarwegen, maar ook voor een aantal daarmee samenhangende aspecten zoals het aanlegbeleid en het beheer van de aanlegplaatsen. Deze wensen zijn de volgende: a. het realiseren van nieuwe tijdelijke aanlegplaatsen b. duidelijk en helder aanlegbeleid formuleren c. effectieve en efficiënte beheersstructuur Ad. a - Aanleg nieuwe tijdelijke aanlegplaatsen Vanuit kwalitatief oogpunt is uitbreiding van het aantal aanlegplaatsen niet urgent. Wel kan uit oogpunt van kwaliteit nodig zijn dat nieuwe aanlegplaatsen op specifieke locaties nodig zijn. Het is van belang om als gemeente het kwaliteitsniveau van het totale aanbod aan tijdelijke aanlegplaatsen te bewaken en indien er behoefte ontstaat om extra aanlegplaatsen te realiseren, mede vanuit het gebied aangedragen, op dat moment gerichte actie te ondernemen. Ad. b - Duidelijk en helder aanlegbeleid Het gebruik van tijdelijke aanlegplaatsen zal goed gereguleerd dienen te worden. Er moet eenheid in beleid zijn om enerzijds een duidelijk product aan de recreant aan te bieden en anderzijds een eenduidig handhavingsbeleid te kunnen voeren Er is op dit moment al een zekere mate van eenheid (2 x 24 uur bij provinciale aanlegplaatsen), maar er is meer eenheid, duidelijkheid en afstemming tussen beheerders wenselijk. Daarbij zal rekening worden gehouden met de functionele differentiatie in aanlegmogelijkheden zoals die in de visie voor de recreatietoervaart zijn beschreven (natuurlijke, recreatieve en stedelijke aanlegplaatsen). De beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland

20

gemeente wil het overleg bevorderen tussen de beheerders over een eenduidig aanlegbeleid, en draagt zorg, c.q. bevordert dat hiervoor regels worden geformaliseerd. Ad. c – Effectieve en efficiënte beheersstructuur Het is wenselijk om de beoogde eenheid in kwaliteit van voorzieningen, regels voor het mogen aanleggen, maar ook het niveau van de exploitatielasten op een zo efficiënte wijze te organiseren. Op dit moment zijn veel organisaties daarvoor verantwoordelijk, waardoor het erg versnipperd is en er afstemmingsproblemen zijn. Gestreefd moet worden naar een situatie dat het beheer en onderhoud van alle voorzieningen in één hand worden gebracht, bijvoorbeeld bij de Stichting vaarrecreatie Steenwijkerland, waarbij eveneens het aspect van liggeldheffing kan worden betrokken. Dit kan zowel de kwaliteit als de beheersbaarheid van kosten doen verbeteren. De gemeente wil daarom een proces entameren om het beheer en onderhoud van de voorzieningen voor de recreatietoervaart in één organisatie onder te brengen waarbij voorlopig als beoogd resultaat wordt vastgelegd dat er een haalbaarheidsstudie wordt uitgevoerd. Voorstel 11 – De gemeente zet zich in voor voldoende en kwalitatief goede recreatieve en utilitaire voorzieningen voor de recreatietoervaart Uitgaande van de in de nota Beleidsvisie Recreatietoervaart Noordwest Overijssel opgenomen inventarisatie en type-indeling van tijdelijke aanlegplaatsen dient nog nader verkend te worden welke utilitaire en recreatieve voorzieningen op en rond aanlegplaatsen aanwezig zijn en nog moeten worden toegevoegd. De in de nota aangegeven suggesties voor aanvulling kunnen daarbij als vertrekpunt dienen. Rekening houdend met de behoefte van gebruikers, spreiding in het gebied en exploitatie-effecten zal een plan van aanpak worden opgesteld. De gemeente wil een plan opstellen voor aanvullende utilitaire en recreatieve voorzieningen bij tijdelijke aanlegplaatsen. Voorstel 12 – De gemeente stuurt op promotie die specifiek gericht is op de recreatietoervaart Naast een voorzieningenbeleid voor de recreatietoervaart, is het ook nodig om goede aandacht te geven aan de promotie en marketing ervan. Voor wat betreft de uitvoering zijn in eerste instantie de toeristische promotie en marketingorganisaties die in de gemeente actief zijn verantwoordelijk de regionale VVV en het G.O.B.T.) In het marketingbeleid van deze organisaties zal ook aandacht moeten zijn voor de recreatietoervaart. Tijdens regulier overleg met de organisaties voor toeristische marketing zal de gemeente inbrengen dat het beleid voor de recreatietoervaart ook vertaald moet worden in promotionele acties. Aanvullende promotie-acties zijn ook denkbaar. In de reguliere gesprekken met de VVV zal de gemeente nadrukkelijk aandacht vragen voor promotie van de recreatietoervaart in het op te stellen beleidsplan van de VVV.

5.4 Chartervaart en overig beroepsmatig passagiersvervoer Strategische keuze voor de chartervaart en overig beroepsmatig passagiersvervoer: 1. Steenwijkerland vaart niet mee 2. Steenwijkerland monstert aan De gemeente heeft gekozen voor de strategie ‘Steenwijkerland monstert aan’. Dat houdt in dat de gemeente wil stimuleren dat deze sector als onderdeel van de vaarrecreatie zich kan blijven ontwikkelen en de kwaliteit van de voorzieningen gewaarborgd wordt. Doelen die daarbij voor ogen staan zijn: meer bezoekers, meer bestedingen. Dat betekent dat meer groepen recreanten gebruik moeten maken van deze categorie schepen en deze bezoekers moeten meer in het gebied besteden.


21

De gemeentelijke betrokkenheid zal zich toespitsen op het creëren van goede randvoorwaarden in de vorm van kwalitatief en kwantitatief goede afmeermogelijkheden. Daarmee wordt de bereikbaarheid en toegankelijkheid voor deze sector vergroot, hetgeen zal leiden tot meer bestemmingen, derhalve meer bezoekers en meer bestedingen. Dit beleid moet worden ondersteund door gerichte marketing en promotie. De gemeente wil dan ook de samenwerking met deze sector en de overige betrokkenen en belanghebbenden (zoals vaarwegen gebiedsbeheerder) zoeken. Daarom zal jaarlijks voor het vaarseizoen overleg plaatsvinden met de sector. In dit overleg zal aandacht worden besteed aan de wensen en knelpunten op het gebied van de chartervaart.


22

Beleidsvisie vaarrecreatie gemeente Steenwijkerland

Recommend Documents