Beleidsnota aanwending Reserve toekomstige vernieuwing Best De gemeente Best kent diverse reserves en voorzieningen. De reserves zijn vermogensbestanddelen die bedrijfseconomisch gezien vrij te besteden zijn. Dat wil zeggen dat tot het moment van daadwerkelijke aanwending er altijd voor gekozen kan worden op basis van een heroverweging de reserve op te heffen en in te zetten voor een ander doel. Het doel van deze notitie is om voor de “Reserve toekomstige vernieuwing Best” bestedingsdoelen vast te leggen; dit “vastleggen” gebeurt, gezien het voorgaande, niet voor de eeuwigheid maar totdat op basis van verbeterde inzichten men tot een ander doel besluit. Opbouw Reserve Toekomstige Vernieuwing Best De nieuw te vormen reserve Toekomstige Vernieuwing Best (RTVB) is ontstaan uit samenvoeging van de “oude” reserves: - Reserve bovenwijkse voorzieningen - Reserve wijkvoorzieningen - Reserve volkshuisvesting - Risicovoorziening verstrekte geldleningen - Voorziening garantieverlening woningbouw Onttrekkingen uit deze “oude” reserves zijn niet altijd in overeenstemming met de benaming geweest. Enkele reserves hebben een overlap; enkele projecten kunnen voor meerdere reserves in aanmerking komen. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van eerdere bestedingsdoelen. Wat de reserves bovenwijkse voorzieningen, wijkvoorzieningen en volkshuisvesting gemeen hebben is dat zij alle bestedingen/investeringen in de fysieke leefomgeving betreffen. Zij betekenen een fysieke ingreep teneinde een nieuwe, verbeterde woonomgeving te verkrijgen of een impuls voor een betere sociaalculturele samenleving; het uiteindelijke doel kan dus zowel fysiek als sociaal-cultureel zijn. Voorts zijn de risicoreserve verstrekte geldleningen en de voorziening garantieverlening per 1 januari ingebracht in de Reserve Toekomstige Vernieuwing Best vanwege de relatie met de volkshuisvesting en derhalve met ingrepen in de fysieke (leef)omgeving. De nieuwe samengevoegde reserve dient derhalve naast het faciliteren van investeringen in de fysieke leefomgeving ook voor risicodekking in verband met in het verleden verstrekte geldleningen en verleende garantiestellingen omdat deze verstrekte geldleningen en garantiestellingen fysieke ingrepen betroffen. Door de reserves samen te voegen ontstaat een samenhangend geheel waarvoor een samenhangend bestedingsbeleid vastgesteld kan worden. Samenvattend: De oude bestedingsdoelen worden gedefinieerd naar soorten projecten (investeringslasten concrete projecten, grondsaneringen, bestedingen in de openbare ruimte), naar subsidieontvangers (particulieren, sociale verhuurders), naar financieringsvormen (risico’s afdekken, garantiestellingen). Ook werden in het verleden de reserves aangewend om de begroting sluitend te houden (bijdragen ten gunste van exploitatie, actualisering van bestemmingsplannen). De bestedingen lijken niet altijd goed te passen in het kennelijk doel van de reserve. Er is niet altijd goed te achterhalen waarom voor een bepaald project juist vanuit deze reserve budget werd toegezegd. Enkele van deze reeds toegezegde investeringen, lopende verplichtingen en garantiestellingen (benoemd in bijlage 2) zullen nog vanuit de nieuwe reserve Toekomstige Vernieuwingen Best (RTVB) betaald moeten worden. Enkele andere “oude” bestedingsdoelen kunnen getoetst worden aan het nieuwe beleid
en eventueel vervallen. B.v. “uitgaven op basis van het jaarlijks volumebesluit” kan vervallen omdat er geen volumebesluiten meer genomen gaan worden. Randvoorwaarden en spelregels Bij het bepalen van nieuwe bestedingsdoelen kunnen enkele randvoorwaarden en spelregels vastgelegd worden. 1. Het moet gaan om een fysieke ingreep die een vernieuwing of verbetering in de (woon)omgeving betekent. De gewenste vernieuwing (en verbetering) van Best op allerlei terreinen, zowel sociaal-cultureel als in woningen en woonomgeving wordt weergegeven in een groot aantal beleidsplannen en –visie’s en vertaald zich in concrete projecten. Zowel het opstellen van de beleidsplannen als de concrete uitvoeringsprojecten kunnen als bestedingsdoel worden aangemerkt. Concreet gaat het dan om: A. Bijdragen bij het opstellen van beleidsplannen –visie’s voor sociaal-culturele vernieuwingen en verbeteringen aan woningen en woonomgeving. Bedoeld worden alle werkzaamheden om tot beleid te komen t.a.v. sociaal-culturele vernieuwingen of beleid t.a.v. het wonen in Best of de woonomgeving. Het gaat dan niet om concrete uitvoeringsprojecten maar om de “regie” daarvan. Voorbeelden zijn een Toekomstvisie, de grotere bestemmingsplannen (onderdeel beleidsvisie), verkeer- en vervoersplan, Integrale Toegankelijkheid, Openbare Verlichting, Groenbeleidsplan, Economische ontwikkelingsvisie, Visie op Schoolmaatschappelijk werk, Landschapontwikkelingsplan, Sportnota, Woonvisie, etc. Ten aanzien van deze plannen kunnen slechts extra kosten, kosten voor externe advisering die uitstijgen boven de normale apparaatskosten die rechtstreeks door de raad voor het betreffende beleidsplan zijn toegewezen, in aanmerking komen. B. Bijdragen aan concrete uitvoeringsplannen in de fysieke omgeving Bedoeld worden plannen die directe ingrepen in de fysieke leefomgeving tot uiteindelijk doel hebben. De oorsprong van dergelijke plannen ligt in vastgesteld gemeentelijk beleid. De ingreep kan als uiteindelijk doel een verfraaiing of verbetering van de concrete plek hebben maar ook een bijdrage leveren aan het welbevinden van burgers. Voorbeelden zijn het plaatsen van straatmeubilair, aanplant van groen, aanleg van verkeersremmers, woningbouwprojecten, infra-structurele werken, bouw van kinderdagverblijf, scholen, theater, buurthuizen, etc. Ook ten aanzien van deze plannen geldt dat slechts kosten door derden voor een bijdrage in aanmerking komen, interne verrekeningen en apparaatskosten worden in principe niet vergoed. Verder moet het plan een verbetering cq vernieuwing betreffen; er wordt geen bijdrage verleend aan onderhouds- en beheerwerkzaamheden. Er worden geen bijdragen gedaan in de gebruiksexploitatie van b.v. sociaal-culturele voorzieningen; tekorten bij de voetbalclub of in de exploitatie van het wijkcentrum. 2. Interne besluiten De reserve Toekomstige vernieuwing Best is een reserve waarover de gemeente(raad) naar eigen inzicht kan beschikken. Derden kunnen geen aanspraken maken op gelden uit de reserve. Een gemeentelijk besluit om gelden vanuit de reserve te gebruiken is een intern besluit en niet voor bezwaar en/of beroep geschikt. Is besloten dat er medewerking wordt verleend, of uitvoering wordt gegeven aan een plan dan kan de raad besluiten gelden vanuit de reserve (RTVB) beschikbaar te stellen. Voor het verstrekken van een lening of stimuleringsbijdrage zal dan per beleidsregeling een verordening worden opgesteld, voor
bijdragen ineens komt een overeenkomst of toezegging. De jaarlijkse volumebesluiten komen hiermee te vervallen. 3. Het is een gemeentelijke reserve en geen subsidiepot De reserve is niet bedoeld voor kleine, subsidie-achtige, uitgaven. Slechts kleinere uitgaven die geplaatst kunnen worden in een groter geheel komen voor een bijdrage in aanmerking. Bijvoorbeeld een bijdrage voor het plaatsen van straatmeubilair moet het gevolg zijn van b.v. een beleidsnota Leefbaarheid. Of een project wordt aangewezen voor startersleningen; dan kunnen diverse kopers via de SVn een starterslening van de gemeente krijgen. 4. Een bijdrage wordt bij voorkeur verstrekt in de vorm van een garantiestelling of een lening. In principe moet getracht worden een project kostendekkend te kunnen uitvoeren. Zijn er participanten die kunnen meebetalen; zijn er toekomstige gebruikers die willen investeren, etcetera. Mocht er een bijdrage nodig zijn om het project te realiseren dan kan in eerste instantie gedacht worden aan een garantiestelling door de gemeente voor een lening die door participanten zelf wordt afgesloten. Daarna kan gedacht worden aan een laag-rentende, of renteloze lening. Het voordeel van een lening is dat het te lenen bedrag substantieel kan zijn terwijl de contante subsidiewaarde meevalt. Met een kleine investering van gemeentezijde (rentederving gedurende enkele jaren) kan een hoge financiële drempel genomen worden. Voorwaarde is wel dat er een perspectief moet zijn dat op een later tijdstip de lening afgelost kan worden; in principe moet er een hypothecair onderpand aanwezig zijn. Een andere mogelijke financieringsvorm is een stimuleringspremie; indien particulieren verleidt moeten worden te investeren in hun woning of hun woonomgeving dan kan vanuit de RTVB een kleine stimuleringspremie, een vast bedrag verstrekt worden (conform de stimuleringspremie duurzaam bouwen) aan iedereen die de gewenste investering doet. Natuurlijk blijven er altijd investeringen die in de vorm van een bijdrage ineens verstrekt moeten worden. 5. Bijdragen kunnen niet gebruikt worden voor interne verschuiving van personeelskosten. Voor de bijdragen in de totstandkoming van beleidsplannen zullen vooral de kosten van externe adviseurs en onderzoeksinstituten voor een bijdrage in aanmerking komen. Daarbij moet ervoor gewaakt worden dat er geen verschuiving plaatsvindt van uitvoering door interne capaciteit naar, vanuit de RTVB gesubsidieerde, externe uitvoering. In principe blijft uitvoering door de eigen ambtelijke organisatie de voorkeur genieten. Voor de concrete uitvoeringsprojecten komen naast de kosten voor externe adviseurs ook bijdragen aan ontwikkelaars, sociale verhuurders, particulieren, aannemers, sportclubs, stichtingen en verenigingen. Hierbij geldt ook dat uitvoering door de eigen ambtelijke organisatie de voorkeur heeft. 6. De raad beslist over bijdragen vanuit de Reserve TBV Mogelijke bestedingsdoelen Naast de bestedingsdoelen waartoe in het recente verleden al besloten is (zie bijlage 2) zouden de volgende plannen voor een bijdrage in aanmerking kunnen komen: - Ontwikkeling Centrum zowel in de masterplanfase als in de latere uitvoering - Uitvoering Woonvisie b.v. onderzoek jongeren huisvesting, onderzoek opplussen - Welzijnsprojecten b.v. aanleg sport- en onderwijsvoorzieningen, sportvelden, accomodaties, kunst in het kader van de 1%-regeling, wijk-en buurtvoorzieningen
-
Infrastructuur Recreatie Economie Natuur Cultuur b.v. aanleg podiumfunctie, onderzoek naar vraag cultuuvoorzieningen,etc.
Bijlage 1 “Oude” bestedingsdoelen: • Dekking van investeringslasten van voorzieningen op wijk- of gemeenteniveau die het niveau van het bestemmingsplan overschrijden. Bedoeld worden voorzieningen die nodig zijn geworden door groei van de bevolking, uitbreiding van het aantal gebruikers van een voorziening, groei van de woningvoorraad, etc. In het verleden is vanuit deze reserve gelden aangewend ten behoeve van de realisatie van schoolvoorzieningen, de parkeergarage, een gymzaal en de reconstructie van wegen. • Dekking van investeringen op het gebied van sociaal-maatschappelijke voorzieningen in nieuwe bestemmingsplannen. Bedoeld worden voorzieningen exclusief t.b.v. sociaal-maatschappelijke voorzieningen. In het verleden is deze reserve ook aangewend voor de realisatie van een wijksteunpunt, een kinderdagverblijf en diverse peuterspeelzalen. Er is een overlap met het voorgaande bestedingsdoel. • Bestedingen t.b.v. verbeteren van de directe woon- en leefomgeving. Bedoeld worden bestedingen in de openbare ruimte (groen, bestratingen, verlichting) of in het gebruik van de openbare ruimte die een positief effect hebben op de woonomgeving. Het kan gaan om esthetische ingrepen of om projecten om buurten veiliger te maken. • Bestedingen t.b.v. grondsaneringen van zowel nieuwbouw als bestaande bouw. Bedoeld worden bestedingen die niet in een grondprijs verrekend kunnen worden. De gemeente zal schone grond moeten leveren en kan deze eventuele saneringskosten niet altijd verhalen op vorige eigenaren. • Bestedingen t.b.v. ontwikkeling van bestemmingsplannen. Bedoeld worden kosten voor het actualiseren van bestemmingsplannen die niet doorgerekend kunnen worden aan initiatiefnemers of ten laste komen van het begrotingssaldo. • Bestedingen t.b.v. sociale verhuurders, die hun werkterrein hebben in de gemeente Best. Hierbij wordt gedacht aan bijdragen in de onrendabele toppen, subsidiëring van extra voorzieningen bij nieuwbouw, splitsing of samenvoeging van bestaande woningen, bestemmingsveranderingen van gebouwen. • Bestedingen t.b.v. particulieren Hierbij kan gedacht worden aan bijdragen ter bestrijding van goedkoop scheefwonen. Of bijdragen als startersleningen aan starters die niet geheel zelfstandig hun financiering via de bank kunnen rondkrijgen. • Reserves die dienen om risico’s af te dekken m.b.t. garantiestellingen. Hieronder valt één concrete garantiestelling op een geldlening en de algemene garantiestelling via de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen. • Daarnaast hebben er nog bestedingen plaatsgevonden zoals de renovatie van het woonwagencentrum en bijdragen ten gunste c.q. ten laste van de woningexploitatie, inclusief de exploitatie van het woonwagencentrum.
Bijlage 2 Reeds geoormerkte verplichtingen Totaal Saldo per 1 januari 2005
43.537.110,00
Garantieverlening woningbouw
103.620,00
Stortingen - Rentebijschrijving - Aflopende bijdrage van €5,67 per m2 grondverkopen voor “oude” plannen (vanuit reserve bovenwijkse voorzieningen) - Winstafdrachten grondexploitatie - Aflopende bijdrage van €2,27 per m2 grondverkopen voor “oude’ plannen (vanuit reserve wijkvoorzieningen) - Batig saldo De Schakel €910.012,00 - Batig saldo woningexploitatie jaarlijks €55.000,00 - Risicovergoeding (opslag en rentepercentage) gegarandeerde geldlening (jaarlijks €5.500,00) Onttrekkingen - bijdrage ten gunste van exploitatie 2004 - Ontwikkelingsvisie 2005-2020 - Reconstructie Doormanlaan-Zwijgerweg - Uitbr. inrichting Heerbeeckcollege - 1e inrichting Heerbeeckcollege - Noodvoorzineing Heerbeeckcollege - Uitbreiding Heerbeeckcollege - Herinrichting Wilhelminaplein - Bouw 6 schoolwoningen Heuveleind/Heivelden - Tweede sporthal - Onderwijs Paardenhei - Reconstructie Raadhuisplein - Herinrichting Molenstraat - Centrumontsluitingsroute station naar Centum - Clusteraccomodatie Burg. Notermansstraat - Peuterspeelzaal ’t Hummeltje en inrichting - Buurtvoorziening Heivelden/Heuveleind - Nadelig saldo woonwagencentrum jaarlijks - Uitgaven i.h.k.v. woon- en leefmilieubeleid - Verbeteren woonomgeving - Haalbare en betaalbare huisvesting - Bevordering bouw goedkope huurwoningen - Huisvesting ouderen, starters en gehandicapten - Nadelig saldo Centrum en Spoorzone - Nadelig saldo Wilhelminadorp
€514.320,00 €22.558,00 €51.264,00 €123.031,00 €275.423,00 €153.878,00 €153.878,00 €953.781,00 €895.619,00 €3.000.000,00 €638.020,00 €400.000,00 €560.000,00 €700.000,00 €273.000,00 €273.000,00 €150.000,00 €60.000,00 p.j. €60.000,00 p.j. €22.000,00 p.j. €100.000,00 p.j. €100.000,00 p.j. €100.000,00 p.j. €9.003.231,00 €3.036.087,00
