Beleid overheid dierproeven en alternatieven Dr. Angelique Nielen Ministerie van Economische Zaken Directie Dierlijke Agroketens en Dierenwelzijn Workshop “Synthesis of evidence: samen werken aan systematic reviews van dierstudies” 02 juli 2014
Inhoud beleid dierproeven en alternatieven • • • •
Overheid, dierproeven en alternatieven Overheidsbeleid dierproeven en alternatieven Het politieke debat Gewijzigde Wet op dierproeven
• • • •
Plan van aanpak D&A februari 2014 Overheid en Synthesis of evidence: terugblik Overheid en Synthesis of evidence: vooruitblik Wat wordt van het “veld” verwacht?
Overheidsbeleid dierproeven en alternatieven • Ministerie van Economische Zaken is beleidsverantwoordelijk • DG AGRO • DAD: Directie Dierlijke Ketens en Dierenwelzijn • Cluster: Dierenwelzijn
Overheidsbeleid dierproeven en alternatieven in het algemeen Uitgangspunt bij gebruik proefdieren: • • • • •
Borging dierenwelzijn Respectvolle omgang met dieren ‘Nee, tenzij’: alleen een dierproef als er (echt) geen alternatief is Zo min mogelijk dierproeven Vermindering, Vervanging en Verfijning: (de 3V’s)
Het politieke debat 1 2011: • TK: • Benadrukken belang dataopslag • Bundelen en delen kennis • Zeer grondig literatuuronderzoek voorafgaand aan onderzoek (zoals in mens- gebonden onderzoek) • Kabinet: • Extra geld voor SR (amendement nr. 21) • Subsidie voor uitvoeren SR in MKMD
Het politieke debat 2 2012 • TK: Motie SR norm laten worden voor onderzoek met proefdieren • Kabinet: • Stimuleren, niet verplichten, op weg naar norm • Subsidie voor ontwikkeling handleiding en richtlijnen (UMC-R) • • • •
Open access publicatie van de ontwikkelde stukken Inzet in opleidingen van onderzoekers en biomedici Workshops ZonMw: scholing voor beroepsuitoefenaren Gesprekken met stakeholders: hoe wordt tegen de methode aangekeken; voor- en nadelen verhelderen
Het politieke debat 3 2013 • TK: • Motie om SR op te nemen in cursus proefdierkunde • Kabinet: • Gesprek met de universiteiten om opname in cursus proefdierkunde te bewerkstelligen 2014: Subsidie voor maken e-learning modules SR (UMC-R)
Plan van aanpak D&A februari 2014 Betere bewustwording en benutting van kennis • Meer inzicht in potentiёle voor- en nadelen van innovaties • Bewustwording dat innovatieve methode alternatief voor dierproef is • Kennisbenutting in de vorm van “synthesis of evidence” • Inzicht en nieuwe kennis door gecombineerde analyses op bestaande gegevens • Voorkomen of stoppen als door toepassing van “synthesis of evidence” blijkt dat weg dood loopt • Methode opnemen in scholing: gesprek met de universiteiten • Kennisbenutting door retrospectieve analyse(s) van databanken
Gewijzigde Wet op dierproeven Hoofdlijnen herziene Nld wet door implementatie RL: • Dierproevenprojecten moeten vooraf worden goedgekeurd door de bevoegde autoriteit; de Centrale Commissie Dierproeven (CCD) • Er komt een Nationaal Comité voor Dierproeven en alternatieven (NC) • Fokkers, leveranciers en gebruikers beschikken over voldoende personeel dat deskundig en bekwaam is • Fokkers, leveranciers en gebruikers hebben een Instantie voor dierenwelzijn (IvD) • Er worden niet-technische samenvattingen gepubliceerd
Gewijzigde Wet op dierproeven Deskundigheid en bekwaamheidseisen • Onderzoeker: Persoon die project en dierproef opzet • Artikel 9 van Wod (Art 23 RL): Regels voor deskundigheid en bekwaamheid onderzoeker • Deze eisen zijn uitgewerkt in dierproevenbesluit en regeling
Deskundigheids- en bekwaamheidseisen: onderzoeker • Onderzoeker moet aan opleidingseisen voldoen: • Masteropleiding in een relevante studierichting • Beschikken over soortspecifieke kennis • Erkende cursus proefdierkunde; vaardigheden zoeken alternatieven; kennis methoden synthesis of evidence • Ontheffing verlenen door MinEZ voor master als instellingsvergunninghouder kan aantonen dat persoon beschikt over een vergelijkbaar deskundigheids- en bekwaamheidsniveau • Opleiding buiten Nederland? Erkenning van hun beroepskwalificaties aanvragen bij de MinEZ
Deskundigheids- en bekwaamheidseisen Cursus proefdierkunde • Opzetten van procedures en projecten: • Kennis van de mogelijkheden die de statistiek biedt om het proefdiergebruik te optimaliseren • Kennis van omgevings- en experimentele factoren die van invloed kunnen zijn op het onderzoek en kennis van kwaliteitsbewaking • Kennis van hulpmiddelen voor het zoeken naar alternatieven, bijvoorbeeld de EURL-ECVAM Search Guide en Go3Rs • Kennis van methoden van synthesis of evidence, bijvoorbeeld systematic reviews en meta-analyse
Overheid en Synthesis of evidence: terugblik 3 sporen: • UMC Radboud: Subsidies om de expertise om te zetten in producten en kennisdeling • ZonMw: Ondersteuning verspreiding en deling kennis (via Meer Kennis met Minder Dieren) • Tabula Rasa: Nader onderzoek onder stakeholders
Overheid en Synthesis of evidence: vooruitblik • Enquête onder potentiele gebruikers o verkrijgen inzicht in belang, verwachtingen en behoeften • Staartje verdere ontwikkeling SR • Plek in nieuw MKMD?
• Overdragen aan UMC-R en sector/veld
Wat wordt van het “veld” verwacht?
• Stokje overpakken van overheid • Bekendheid en gebruik methode SR verder vergroten en stimuleren • Structurele aandacht in onderwijsmodules binnen relevante opleidingen
