Bekwaam is bevoegd
Adri van der Dussen
Even voorstellen Manager Erasmus MC Zorgacademie Verpleegkundige vervolgopleidingen (post MBO en HBO) Medisch ondersteunende opleidingen (HBO niveau) Vakspecifieke scholingen LMS interne scholingen (o.a e-learning, practica en trainingen)
Opleiding
Basis opleiding
Risicovolle handelingen
Specialistische opleiding
Trainee
Wettelijk verplichte scholingen
Beroepsuitoefening
Functie specifieke eisen
Twee voorbeelden uit de zorg
1. Wet BIG Onbekwaam is onbevoegd en voorbehouden handelingen voor niet medische beroepen 2. IGZ Convenant Veilig toepassen van medisch technologie in het ziekenhuis
Voorbehouden handelingen (wet BIG) Voorbehouden handelingen zijn handelingen die onaanvaardbare risico's voor de gezondheid van de patiënt meebrengen, als ze door ondeskundige medewerkers worden uitgevoerd. De Wet BIG noemt de volgende categorieën voorbehouden handelingen: cardioversie; katheterisaties; defibrillatie; elektroconvulsieve therapie; endoscopieën; gebruik van radioactieve stoffen en ioniserende straling; heelkundige handelingen; injecties; kunstmatige fertilisatie; narcose; puncties; steenvergruizing; verloskundige handelingen.
Indeling bevoegdheid wet BIG
Zelfstandig bevoegd: indiceren en uitvoeren, aantoonbaar bekwaam* Functioneel zelfstandig bevoegd: opdracht, aanwijzingen (protocol), aantoonbaar bekwaam*. Niet zelfstandig bevoegd: opdracht, aanwijzing (protocol), toezicht, tussenkomst, aantoonbaar bekwaam*. Bekwaamheid: deskundigheid en zorgvuldigheid
Bekwaamheid
Of iemand bekwaam is hangt af van meerdere aspecten, zoals: of er ervaring is met het uitvoeren van de handeling of iemand beschikt over de kennis over de handeling, de technieken, het doel, de anatomie, de risico's (contra-indicaties), voor- en nazorg en eventuele complicaties of iemand de vaardigheden heeft om te beslissen, interpreteren, communiceren etc. of iemand de juiste attitude heeft, passend bij de beroepscode.
Koppeling tussen bekwaamheid en bevoegdheid
Het is een medewerker toegestaan een geoormerkte handeling uit te voeren mits deze medewerker bevoegd en bekwaam is. In het algemeen maakt onbekwaam dus onbevoegd en maakt bekwaam nog niet bevoegd. Bevoegdheid voor bepaalde handelingen is vastgelegd
IGZ convenant Medische technologie
Een systematiek om de bekwaamheid en bevoegdheden van gebruikers van medische technologie systematisch te bewaken
Aanpak stap1 Actie Inventarisatie en risico classificatie bedieningscomplexiteit en patiënt risico
Resultaat Handleiding/protocol en/of trainen en/of toetsen, registratieplicht j/n Per functie(categorie) en/of per afdeling
Verplichte leervorm per risicocategorie.
Risicocategorie
Leervorm Handleiding
Training
Toets
Laag
Verplicht
-
-
Midden
Verplicht
Verplicht
-
Hoog
Verplicht
Verplicht
Verplicht
Risicocategorie
Registratie Handleiding
Training
Toets
Laag
-
-
-
Midden
-
Registratie van gevolgde training
-
Hoog
-
Registratie van gevolgde training
Registratie van resultaat toets
Aanpak stap 2 Actie
Resultaat
Inventarisatie en risico classificatie *
Handleiding en/of trainen en/of toetsen, registratieplicht
Afdelingshoofd en deskundige bepalen scholingsvorm
Vorm en inhoud van lespakket en/of toets
* bedieningscomplexiteit en patiënt risico
Scholingsniveaus Doel van de scholing aan de hand van de piramide van Miller
Beschrijving
Onderwijsvormen
1 Weten
Voorwaardelijke kennis om taak uit te kunnen voeren
E-module, klassikale voorlichting, hoorcollege, demonstratie, casestudie
2 Weten hoe
Kennis gebruiken om de taak uit te kunnen voeren
E-module, klassikale voorlichting, casestudie, theoretische toetsing
3 Laat zien hoe
Het gevraagde gedrag laten zien in een gesimuleerde omgeving
Skillslab, training on the job, peeren co-assessment.
4 Doen
Zelfstandig handelen in een complexe dagelijkse praktijk
Praktijktoetsing én reflecteren op het eigen handelen (Proeve van bekwaamheid)
Aanpak op hoofdlijnen Actie
Resultaat
Inventarisatie en risico classificatie *
Handleiding en/of trainen en/of toetsen, registratieplicht j/n
Afdelingshoofd en deskundige bepalen scholingsvorm
Vorm en inhoud van lespakket en/of toets
Bepalen gebruiksfrequentie
frequentie van scholing (1-3-5 jaarlijks)
Lespakket beschikbaar stellen in LMS.
Volgen training, PVB en registreren
* bedieningscomplexiteit en patiënt risico
Keuzes in scholing Welke vorm van scholing is geschikt voor onderwerp: Instructie, reader en toets, F2F, e-learning, prakticum etc Hoeveel deelnemers per jaar? Wenselijke frequentie of beschikbaarheid 24/7 Registratie (excell lijsten, portfolio, managementinfo)
Ontwikkelen onderwijsmateriaal E-learning Lesmateriaal (train de trainer, key users) Toetsen (theorie en praktijk) (train de toetser) Onderwijs IT ELO of LMS Digitaal portfolio en registratie Digitaal toetsen
Zelf doen of uitbesteden
Deskundigheid inhoud Deskundigheid onderwijsontwikkeling Infrastructuur onderwijs (gezamenlijk maken of inkopen?) Aanbieden onderwijs (centraliseren?)
Advies scholingsplan Werk samen waar dat kan Maak het onderwijs generiek waar dat kan Maak een goede kosten-baten analyse bij de keuze voor de onderwijsvorm Bepaal landelijk de ‘lat’ (civiel effect) Centraliseer zo veel mogelijk het onderwijs dat buiten de werkvloer plaatsvindt (efficiëntie) Bedenk wat en hoe geregistreerd wordt (externe verantwoording/functioneringsgesprek) Projectmatige aanpak (zoek opdrachtgever) Borg continuïteit (regel aansturing en toezicht)
Samengevat Basis opleiding Trainee, inscholing of specialistische opleiding Continue professionele ontwikkeling, onderhouden bekwaamheid Scholingsplan Verplicht – niet verplicht per functie/context Registratie
Borging kwaliteit, patientveiligheid en ter bescherming van de medewerker.
?