Bekostiging en contractering in de jeugdzorg
Berg en Dal, 24-05-2012 Jos Baecke
Visie bij transitie jeugdzorg kernthema’s • Verbinden verschillende domeinen • CJG plus / ZATs verbindende schakel(s) • Focus op eigen kracht • Cliënt- en resultaatgerichtheid (outcome) • Partnership • Ruimte voor professionals JB2012
2
1
Risico’s / knelpunten bij transitie • Kennis over jeugdzorg en informatievoorziening bij gemeenten • Schaalgrootte (weinig cliënten lastig inkopen; solidariteit) • Verschillen in werkwijzen (lokale CJG’s versus regionale instellingen) • Keuzevrijheid? (keuze hulpverlener en aard hulp belangrijker dan organisatie) • Nieuwe (leeftijds)knip in GGZ en LVG (blijvend aandachtspunt) • Bezuinigingen (investering nodig om te oogsten) • Kwetsbaarheid gespecialiseerde zorg (accommodatie en specifieke expertise) • Weerstand (uitzonderingen honoreren maakt systeem onwerkbaar)
JB2012
3
Indeling dienstverlening en bekostiging Ondersteuning jeugd en gezin
Voorstel Collectieve voorziening
CJG JGZ leefdomeinen
Prijs / inwoner Prijs / jeugdige
JB2012
• geen richtprijzen voor modules en trajecten • wel richtprijzen voor bouwstenen contacturen en verblijfsdagen
Individuele hulp
Enkelvoudige dienst (module)
Prijs / module Prijs / uur Prijs / dag
Meervoudige dienst (traject)
• geeft flexibiliteit • biedt houvast • basis voor benchmarking • dus geen dbc’s en zzp’s • ervaring hiermee wordt wel benut
Prijs / traject Prijs / cliënt
4
2
Sturingsmodel Bouwstenen: contacturen en verblijfsdagen van deelsectoren • zorgzwaarte? • beoogd resultaat? • geraamde kosten?
Cliënttraject
prestaties?
doelmatigheid? • Noodzaak uniformiteit indicatoren verschillende domeinen! • Relatie tussen kosten en prestaties (outcome) complex! JB2012
5
Subsidiëren of contracteren? (1/2) • Subsidiëren - geld terug te vorderen bij onjuiste / onvolledige levering - meer sprake van partnership (elkaars expertise benutten) - meer rechtsbescherming via bestuursrechter - Europees rechtelijk houdbaar (subsidiariteitsbeginsel van toepassing én verboden staatssteun niet aan de orde of te vermijden) - vraag uit samenleving, ketenpartners voorstel aanbod en gemeenten kiezen • Contracteren (aanbesteden) - juridische afdwingbare prestatieplicht - meer sprake van concurrentie - riskanter voor gespecialiseerde zorg (vastgoed, specifieke expertise) - risico dat nadruk op prijs komt te liggen (verschraling zorg) - minder flexibel op ontwikkelingen in te spelen JB2012
6
3
Subsidiëren of contracteren? (2/2) Bestaande gemeentelijke taken (voornamelijk subsidie) • Jeugdgezondheidszorg • Algemeen en schoolmaatschappelijk werk • CJG functies Typische overheidstaken (geen markt; subsidie gangbaar) • AMK • Jeugdbescherming / Jeugdreclassering Zorgaanbod • provinciale jeugdzorg, jeugd-LVG, jeugd-GGZ • jeugdzorgPlus en Landelijk Werkende Instellingen Model 1: subsidieplicht voor complexe hulp Model 2: subsidiëren of contracteren naar keuze Model 3 (groeimodel): eerste vijf jaar met subsidieplicht JB2012
7
Instrumenten voor sturing op prijs / kwaliteitverhouding • prestatiesturing
• benchmarking • klanttevredenheidsonderzoek • kwaliteitssysteem / certificering • flexibele budgetten en innovatiebudgetten • persoonsvolgende budgetten (trajectfinanciering) • toelating nieuwe aanbieders • aanbesteding
JB2012
8
4
Vergelijking modellen
Criterium Model 1 Model 2 Model 3 Focus op maatschappelijke effecten + + + Partnership + + Bevorderen eenheid van taal ++ + Keuzevrijheid voor inkoper ++ + Hoge eis aan kennis en ervaring inkoper + -+ Beschermen gespecialiseerde voorzieningen ++ -+ Prijs 0 0 0 *) ++ is zeer gunstig; + is gunstig; 0 is neutraal; - is ongunstig; - - is zeer ongunstig
JB2012
9
Conclusies bekostiging en contractering • Is er voorkeursmodel aan te geven voor het realiseren van bezuinigingstaakstellingen? - is minder een kwestie van model bekostiging of contractering - is meer een kwestie van ‘in control zijn’ en juiste beleidskeuzes maken • Welk model biedt beste mogelijkheden om domeinen te verbinden? - uniforme bouwstenen en prestatie-indicatoren (PI’s) als basis - afrekenen op resultaat i.p.v. productie (verantwoording / juiste prikkels) - trajectfinanciering (integraal) voor juiste sturing en samenwerking - landelijke richtprijzen voor bouwstenen geven houvast • In welk model is beïnvloedingsmogelijkheid voor gemeenten het grootst? - flexibiliteit van en vergelijkbaarheid tussen domeinen moet maximaal zijn - flexibiliteit: bouwstenen; vergelijkbaarheid: uniforme PI’s - voorwaarden: visie en partnership (complexe zorg: subsidiëren!) - altijd meerdere instrumenten inzetten (perverse prikkels voorkomen!) JB2012
10
5
Dr.ir. Jos Baecke MPM • voorheen partner BMC
• thans lector ‘sturing in de jeugdzorg’ bij Hogeschool Windesheim en zelfstandig adviseur bij BMC
• bereikbaarheid: - 06-51528875 -
[email protected]
JB2012
11
6
