Beknopte inhoudsopgave

Beknopte inhoudsopgave

Hoofdstuk I

Starten met een onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Hoofdstuk II

Eenmanszaak of vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . 35

Hoofdstuk III

Ondernemer en sociale verzekeringen . . . . . . . . . . 67

Hoofdstuk IV

Boekhoudkundige verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . 93

Hoofdstuk V

Betaling, krediet en zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . 115

Hoofdstuk VI

Bedrijfsruimte huren, kopen of verbouwen . . . . . 155

Hoofdstuk VII

Kopen, verkopen en contracteren . . . . . . . . . . . . . 199

Hoofdstuk VIII

Personeelszaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219

Hoofdstuk IX

Arbo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347

Hoofdstuk X

Belasting op inkomen en winst . . . . . . . . . . . . . . 377

Hoofdstuk XI

Btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423

Hoofdstuk XII

Overige belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467

Hoofdstuk XIII

Belastingcontrole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 489

Hoofdstuk XIV

Verzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535

Hoofdstuk XV

Ruimtelijke ordening en milieu . . . . . . . . . . . . . . . 565

Hoofdstuk XVI

Vergunningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589

Hoofdstuk XVII Subsidies voor het MKB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605 Hoofdstuk XVIII Verkoop en verkooptechnieken. . . . . . . . . . . . . . . 635 Hoofdstuk XIX

Communicatie & reclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663

Hoofdstuk XX

Internet voor ondernemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . 711

Hoofdstuk XXI

Overdracht en einde van de onderneming . . . . . . 745

Hoofdstuk XXII ICT-recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 771 Hoofdstuk XXIII Internationaal zakendoen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 787 Hoofdstuk XXIV Regelgeving reclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 807 Hoofdstuk XXV De besloten vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . 825 Hoofdstuk XXVI Modellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 847 Trefwoordenregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 853

© Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

I

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave

C. Speciale vergunningen 1. Markthandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Hoofdstuk I Starten met een onderneming A. Voorwaarden 1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2. Handelingsbekwaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Handelingsonbekwaam . . . . . . . . . . . . . . . c. Beperkt handelingsbekwaam . . . . . . . . . . . 3. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 3 3 3 3

4. Opstellen ondernemingsplan . . . . . . . . . . . . . . 3 a. De persoonlijke gegevens . . . . . . . . . . . . . 3 b. De omschrijving van het plan . . . . . . . . . . 3 c. Het marketingplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 d. Het financieel plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

B. Administratieve formaliteiten 1. Bankrekening openen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2. Factuurvereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 a. Intracommunautaire leveringen . . . . . . . . . 6 b. Verleggingsregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 3. Inschrijving Kamer van Koophandel . . . . . . . . 7 a. Inschrijving eenmanszaak of Vof . . . . . . . . 7 b. Inschrijving BV of NV . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 c. Vermelding nummer Kamer van Koophandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 4. Aanmelden Belastingdienst. . . . . . . . . . . . . . . . 8 a. Starterspakket . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 b. Uitkering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 5. Aanmelden personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 6. Administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 a. Inzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 b. Aangiften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 c. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 7. Btw-verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 a. Ontheffing van administratieve verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 b. Kleineondernemersregeling . . . . . . . . . . . . 9 c. Loonadministratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 d. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 8. Elektronische aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 a. Vanaf 1 januari 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 b. Vanaf 1 januari 2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 c. Hoe aangifte te doen? . . . . . . . . . . . . . . . . 10 d. Gebruikersnaam en wachtwoord . . . . . . 10 e. DigiD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 9. Bewaarplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 a. Bewaren software en databestanden . . . 10 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

2. Milieuvergunning/omgevingsvergunning . . . 10 a. Aan welke regels moet uw bedrijf zich houden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 b. Activiteitenbesluit Internet Module (AIM) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 c. Wijziging melden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 3. Horeca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 4. Bestemmingsplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

D. Speciale regels 1. Speciale regels voor detailhandel, ambachtsbedrijven en horeca . . . . . . . . . . . . 12 a. Product- en bedrijfschappen . . . . . . . . . . 12 b. Uithangborden, zonneschermen en lampen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 c. Precario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 d. Straatverkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 e. Winkeltijdenwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 f. Wet op de kansspelen . . . . . . . . . . . . . . . 14 g. Colportagewet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 h. Tabak, alcohol of medicijnen . . . . . . . . . . 15 2. Extra regels voor horeca . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 a. Drank- en horecavergunning . . . . . . . . . . 16 b. Exploitatievergunning . . . . . . . . . . . . . . . . 16 c. Bedrijfschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 d. Horeca en bestemmingsplan . . . . . . . . . . 17 e. Bouwvergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 f. Wet milieubeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 g. Gebruiksvergunning/omgevings vergunning. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 h. VWA-Keuringsdienst van Waren . . . . . . . 19 i. Terrasvergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 j. Reclamevergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 k. Speelautomatenvergunning en aanwezigheidsvergunning . . . . . . . . . . . . 21 l. Stichting BUMA/STEMRA, SENA en Videma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 3. Speciale regels vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

E. Franchising 1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 2. Franchisor en franchisee . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 a. Voordelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 b. Nadelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 c. Informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 3. Keuze franchisegever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 4. Onderzoek franchiseformule . . . . . . . . . . . . . 25 a. Vragen over ondersteuning en cultuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 b. Vragen over opleiding en financiën . . . . . 25 c. Marketingvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

III

Inhoudsopgave 5. De franchiseovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . 26 a. Het franchisecontract . . . . . . . . . . . . . . . . 26 b. Huur en financiering . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 c. Handboek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 d. Voorovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 e. Mondelinge afspraken . . . . . . . . . . . . . . . 27 f. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 g. Richtlijnen franchisecontracten . . . . . . . . 27 6. Europese Erecode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

F. Handelsnaam 1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 a. Onderscheidend vermogen . . . . . . . . . . . 28 2. Verwarring van namen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 3. Misleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

G. Intellectuele eigendomsrechten 1. Industrieel eigendomsrecht . . . . . . . . . . . . . . 29 2. Auteursrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 a. Ontstaat automatisch . . . . . . . . . . . . . . . . 29 b. Eigendom. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 c. Geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 3. Merkrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 a. Wat is een merk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 b. Hoe krijgt u een merkrecht? . . . . . . . . . . 30 c. Merknaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 d. Handelsnaam als merk deponeren . . . . . 31 e. Meerdere handelsnamen . . . . . . . . . . . . . 31 f. Ontstaan recht handelsnaam . . . . . . . . . . 31 g. Handelsnaamonderzoek . . . . . . . . . . . . . . 31 h. Gebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 i. Einde handelsnaamrecht . . . . . . . . . . . . . 31 j. Conflict . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 4. Octrooirecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 a. Eisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 b. Uitvinding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 c. Nieuw en inventief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 d. Industrieel toepasbaar . . . . . . . . . . . . . . . 32 e. Verkrijgen octrooirecht . . . . . . . . . . . . . . . 32 f. Internationaal octrooi . . . . . . . . . . . . . . . . 32 g. Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 h. Wereldwijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 i. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 j. Raadplegen deskundigen . . . . . . . . . . . . . 32 5. Tekeningen en modellen . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 a. Wet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 b. Tekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 c. Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 d. Combinatie van tekening en model . . . . . 33

IV

Hoofdstuk II Eenmanszaak of vennootschap A. Ondernemer en huwelijk 1. Gehuwden en eenmanszaak . . . . . . . . . . . . . . 37 a. Privévermogen loopt gevaar . . . . . . . . . . 37 b. Wettelijke gemeenschap van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 c. Huwelijkse voorwaarden . . . . . . . . . . . . . 39 2. Gehuwden en vennootschap . . . . . . . . . . . . . 42 a. Uitgangspunt: de vennootschap is aansprakelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 b. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 c. Vennootschap en huwelijkse voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 3. De samenwonende ondernemer . . . . . . . . . . 43 4. Wat in geval van echtscheiding? . . . . . . . . . . 44 a. Gemeenschap van goederen . . . . . . . . . . 44 b. Huwelijkse voorwaarden . . . . . . . . . . . . . 44 c. Wetsvoorstel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

B. Verschillen eenmanszaak, personenvennootschap en rechtspersoon

1. De eenmanszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 a. Geen splitsing van vermogen . . . . . . . . . 45 b. Administratieve verplichtingen . . . . . . . . . 45 2. De personenvennootschap . . . . . . . . . . . . . . . 45 a. Beperkte splitsing van vermogen . . . . . . 45 b. Administratieve verplichtingen . . . . . . . . . 46 c. Fiscaal transparant . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 d. Rekening-courant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 3. De rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 a. Eigen identiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 b. Beperkte aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . 47 c. Ander fiscaal regime . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

C. Naamloze vennootschap 1. Oprichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 a. Geen goedkeuring vooraf . . . . . . . . . . . . . 48 b. Controle achteraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 c. Statuten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 d. Naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 e. Zetel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 f. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 g. De NV in oprichting . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 h. Inschrijving in het Handelsregister . . . . . 49 2. Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 a. Maatschappelijk kapitaal . . . . . . . . . . . . . . 50 b. Geplaatst kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 c. Gestort kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 d. Storting op aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . 50


Inhoudsopgave 3. Aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 a. Aandelen aan toonder . . . . . . . . . . . . . . . . 51 b. Aandelen op naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 c. Soorten aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 d. Aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 e. Aandeelhoudersregister . . . . . . . . . . . . . . 52 f. Uitgifte van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . 52 g. Overdracht van aandelen aan toonder . . . 53 h. Overdracht van aandelen op naam . . . . . 53 4. Bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 a. Benoeming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 b. Ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 c. Taken en bevoegdheden . . . . . . . . . . . . . . 54 d. Raad van commissarissen . . . . . . . . . . . . 55 e. Structuurvennootschap . . . . . . . . . . . . . . 55 f. Beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 g. Vertegenwoordiging . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 h. Bestuurdersaansprakelijkheid . . . . . . . . . 56 i. Tegenstrijdig belang . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 5. Algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 a. Bevoegdheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 b. Bijeenroeping . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 c. Deelname . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 d. Volmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 e. Notulen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 f. Gewone algemene vergadering . . . . . . . . 58 g. Buitengewone vergadering . . . . . . . . . . . 59 h. Stemrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 i. Besluitvorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 j. Buiten vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 k. Stemovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 l. Staken van stemmen . . . . . . . . . . . . . . . . 59 m. Aandeelhoudersovereenkomst . . . . . . . . 60 n. Wipaandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 o. Uitkoop van aandeelhouders . . . . . . . . . . 60 6. Statutenwijziging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 a. Geheel of gedeeltelijk . . . . . . . . . . . . . . . . 60 b. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 c. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

D. Besloten vennootschap E. Vennootschap onder firma 1. Weinig formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 2. Inhoud van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . 61 3. Besloten karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 4. Inschrijving Handelsregister . . . . . . . . . . . . . . 62 5. Voordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 6. Nadeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

F. Maatschap 1. Vrij beroep of bedrijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 2. Twee soorten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 a. Stille maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 b. Openbare maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . 63 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

3. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 a. Stille maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 b. Openbare maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . 63

G. Commanditaire vennootschap 1. Beherende vennoten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 2. Commanditaire vennoten . . . . . . . . . . . . . . . . 64 3. Verschil in aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . 64

H. Coöperatie 1. Oprichting/inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 2. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 3. Aansprakelijkheid bij een coöperatie . . . . . . . 65 a. Wettelijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . 65 b. Beperkte aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . 65 c. Uitgesloten aansprakelijkheid . . . . . . . . . . 65

Hoofdstuk III Ondernemer en sociale verzekeringen A. Socialezekerheidsstelsel 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 2. Sociale voorzieningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 3. Sociale verzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

B. Werknemersverzekeringen 1. Werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 2. Werknemersverzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . 70 a. Ziektewet (ZW) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 b. Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) . . . . . . . . . . . . . . 73 c. Werkloosheidswet (WW) . . . . . . . . . . . . . 77

C. Volksverzekeringen 1. Volksverzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 a. Algemene nabestaandenwet (ANW) . . . . 79 b. Algemene ouderdomswet (AOW) . . . . . . 83 c. Wet langdurige zorg (Wlz) . . . . . . . . . . . . . 84 2. Ingezetene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

D. Zorgverzekeringswet (Zvw) 1. Verplichte verzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 a. Uitzondering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 b. Aanvullende verzekering . . . . . . . . . . . . . . 86 c. Acceptatieplicht en procedure . . . . . . . . . 86 2. Soort polissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 a. Naturapolis (gecontracteerde zorg) . . . . . 87 b. Restitutiepolis (niet-gecontracteerde zorg) . . . . . . . . . . . 87 3. Eigen risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

V

Inhoudsopgave 4. Nominale premie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 5. Werkgeversheffing Zvw . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 6. Inkomensafhankelijke bijdrage zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 7. Zorgtoeslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 a. Voorwaarden zorgtoeslag . . . . . . . . . . . . 88

E. Verschillen tussen o ndernemers en werknemers

1. Wie is ondernemer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 2. Onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 3. Arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 4. Werkloosheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

F. Sociale verzekeringen z elfstandigen 1. Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (Bbz) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 a. Startende zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . 89 b. Bestaande zelfstandigen met tijdelijke financiële problemen . . . . . . . . . . . . . . . . 90 c. Oudere zelfstandigen met een niet- levensvatbaar bedrijf . . . . . . . . . . . . . 90

G. Directeur-grootaandeelhouder (DGA) 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 2. Geen premieplicht DGA . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 3. Verklaring arbeidsrelatie DGA . . . . . . . . . . . . . 91 4. Zorgverzekering DGA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 5. DGA en loonheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

Hoofdstuk IV Boekhoudkundige verplichtingen A. Administratie en boekhouding 1. Administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 a. Wat valt onder de administratie? . . . . . . . 95 2. Boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 3. Voor wie gelden de eisen? . . . . . . . . . . . . . . . 96 a. Wat de wet zegt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 b. Natuurlijke personen . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 c. Rechtspersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 4. Wie hoeft dat niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 5. Wat is verplicht? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 6. Vermogenstoestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 7. Ook btw-eisen aan administratie . . . . . . . . . . 96 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 b. Buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 c. De kleineondernemersregeling (KOR) . . . 97

VI

8. Bewaartermijn en -plaats . . . . . . . . . . . . . . . . 98 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 b. Uitzondering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 c. Afspraken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 d. Bewaren software- en databestanden . . . 98 9. Waarderingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 a. Natuurlijke personen . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 b. Rechtspersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 10. Boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 a. Gebroken boekjaar? . . . . . . . . . . . . . . . . . 98

B. Jaarrekening 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 a. Regels? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 b. Wie stelt op, wie is verantwoordelijk? . . . 99 c. Praktische benadering van de jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 2. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 3. Definitie en doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 a. Openbaar maken of deponeren . . . . . . . 100 b. Normen maatschappelijk verkeer . . . . . 100 4. Algemeen toepasselijk principe . . . . . . . . . . 101 a. Inzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 b. Opname . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 5. Valuta en taal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 a. Uitzondering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 6. Volledige of beknopte versie . . . . . . . . . . . . . 101 a. Volledig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 b. Beknopt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 7. Criteria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 a. Grondslag verkrijgings- en vervaardigingsprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 b. Kleine rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . 102 8. Geconsolideerde jaarrekening . . . . . . . . . . . 102 a. Wat is consolideren? . . . . . . . . . . . . . . . 102 b. Groep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 c. Uitzondering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 d. Vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 9. Onderdelen jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . 102 a. Balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 b. Winst- en verliesrekening . . . . . . . . . . . . 103 c. Toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 d. Grondslagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 e. Jaarverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 f. Overige gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 g. Deskundigenonderzoek . . . . . . . . . . . . . 105 h. Openbaarmaking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

C. Normen en richtlijnen 1. Nederlandse boekhoudnormen . . . . . . . . . . 106 a. Richtlijnen voor de jaarverslaggeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 b. Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen . . . . . . . . . . 106


Inhoudsopgave c. Criteria kleine rechtspersoon . . . . . . . . . 106 d. Burgerlijk Wetboek . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 2. IAS/IFRS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 a. Wat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 b. Voor wie?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

D. Accountant of boekhouder? 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 a. Administratiekantoren. . . . . . . . . . . . . . . 107 b. Registeraccountant of AccountantAdministratieconsulent (RA of AA)? . . . 107 2. AA-Accountant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 a. AA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 b. Wat doet een AA-Accountant? . . . . . . . 108 c. Welke eisen worden er aan een AA gesteld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 d. Waarin onderscheidt een AA zich ten opzichte van de rest? . . . . . . . . . . . . 109 e. Klachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 f. Certificeringsbevoegd . . . . . . . . . . . . . . . 109 g. Wisseling van accountant? . . . . . . . . . . 109 h. Retentierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 i. Machtiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 j. Betalingsvormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 k. Kosten betrekking op privé . . . . . . . . . . 110 3. Verklaringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 a. Samenstellingsverklaring . . . . . . . . . . . . 111 b. Beoordelingsverklaring . . . . . . . . . . . . . . 111 c. Controleverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 4. De Wwft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 a. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 b. Doelstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 c. Melding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 d. Naleving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

Hoofdstuk V Betaling, krediet en zekerheid A. Betalingsverkeer 1. Uitgaande betalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 a. Enkelvoudige betaalopdrachten . . . . . . . 119 b. Meervoudige betaalopdrachten . . . . . . . 121 2. Inkomende betalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 a. Acceptgiro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 b. Machtiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 3. Toonbankbetalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 a. Chartaal geld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 b. Chipknip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 c. Pinpas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 d. Creditcard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 e. iDEAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

4. Buitenlandse betalingen . . . . . . . . . . . . . . . . 134 a. Blanco betalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 b. Documentaire betalingen . . . . . . . . . . . . 135

B. Krediet 1. Ondernemingsplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 a. Kredietbehoefte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 b. Aansprakelijk vermogen . . . . . . . . . . . . . 140 c. Aflossingscapaciteit . . . . . . . . . . . . . . . . 140 2. Kredietproducten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 a. Rekening-courantkrediet . . . . . . . . . . . . 141 b. Factoring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 c. Middellange lening . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 d. Leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 e. Hypothecair krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 3. Kredietvervangende producten . . . . . . . . . . 145 a. Bankgaranties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145

C. Zekerheid 1. Zakelijke zekerheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 a. Hypotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 b. Recht van pand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 2. Persoonlijke zekerheden . . . . . . . . . . . . . . . . 149 a. Borgstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 b. Garantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 c. Hoofdelijke medeschuldverbintenis . . . 150 3. Oneigenlijke zekerheden . . . . . . . . . . . . . . . . 150 a. Achterstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 b. Terugkoopverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . 151 c. Hypotheekverklaringen . . . . . . . . . . . . . . 151 d. Niet-investeringsverklaring . . . . . . . . . . . 151 4. Dekkingswaarde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 a. Hypotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 b. Vuistloos pandrecht op roerende zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 c. Stil pandrecht op vorderingen op naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 d. MKB-borgstellingskredieten . . . . . . . . . . 154

Hoofdstuk VI Bedrijfsruimte huren, kopen of verbouwen A. Huur 1. Regelgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 2. Algemene regels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 a. De huurovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . 157 b. Verplichtingen voor de verhuurder . . . . 158 c. Verplichtingen voor de huurder . . . . . . . 160 d. Wijzigingen en veranderingen . . . . . . . . 160 e. Reparatie, renovatie en onderhoud . . . . 161 f. Onderhuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 g. Koop breekt geen huur . . . . . . . . . . . . . . 162 h. Einde van de huurovereenkomst . . . . . . 162

VII

Inhoudsopgave 3. Huur van winkelruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 a. ‘290-bedrijfsruimte’ . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 b. Duur van de huurovereenkomst . . . . . . 163 c. Huurprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 d. Opzegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 4. Huur van andere bedrijfsruimte . . . . . . . . . . 165 a. Weinig regels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 b. Ontruimingsbescherming . . . . . . . . . . . 165 5. Huur van woonruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 a. Huurprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 b. Servicekosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 c. Medehuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 d. Voortzetting van huur . . . . . . . . . . . . . . . 168 e. Onderhuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 f. Einde van de huurovereenkomst . . . . . . 168 g. Schadevergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . 169 h. Leegstandswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170

B. Aankoop bedrijfsruimte 1. Uitgangspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170 a. Ligging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170 b. Wettelijke beperkingen . . . . . . . . . . . . . . 171 c. Bodemverontreiniging en sanering . . . . 172 2. Onderhandelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172 a. Makelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172 b. Onderhandelingsfasen . . . . . . . . . . . . . . 173 c. Aanbod en aanvaarding . . . . . . . . . . . . . 173 3. De koopovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 a. Inhoud van de overeenkomst . . . . . . . . 174 b. Inschrijving in het Kadaster . . . . . . . . . . 174 c. Hoofdzaak en bestanddelen . . . . . . . . . . 175 d. Ontbinding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 e. Vernietiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 f. Verplichtingen voor de koper . . . . . . . . . 177 g. Verplichtingen voor de verkoper . . . . . . 178 h. Speciale regels voor de koop van een woonhuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 4. De notariële akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 a. Inhoud van de akte . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 b. Risico-overgang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 c. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 d. Geldverkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 e. Inschrijving in het Kadaster . . . . . . . . . . 181

C. (Ver)bouwen bedrijfsruimte 1. Aanneming van werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 b. Regelgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 2. De aannemingsovereenkomst . . . . . . . . . . . 183 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 b. Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 c. Algemene voorwaarden . . . . . . . . . . . . . 183

VIII

3. Verplichtingen voor de aannemer . . . . . . . . 183 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 b. Risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 c. Aansprakelijkheid voor onderaannemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 d. Aansprakelijkheid voor materialen . . . . . 184 e. Waarschuwingsplicht . . . . . . . . . . . . . . . 185 4. Architect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 5. Verplichtingen voor de opdrachtgever . . . . 186 6. Prijsbepaling en minder- of meerwerk . . . . 186 a. Vastgestelde prijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 b. Geen bepaalde prijs . . . . . . . . . . . . . . . . 186 c. Richtprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 d. Betaling in termijnen . . . . . . . . . . . . . . . . 187 e. Meer- of minderwerk . . . . . . . . . . . . . . . 187 7. Oplevering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 a. Voorlopige oplevering . . . . . . . . . . . . . . . 188 b. Definitieve oplevering . . . . . . . . . . . . . . . 188 c. Décharge van de aannemer . . . . . . . . . . 188 d. Retentierecht aannemer . . . . . . . . . . . . . 188 8. Gebreken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 a. Aansprakelijkheid aannemer . . . . . . . . . 188 9. Geschillenregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 10. Speciale regels voor particulieren . . . . . . 189

D. Ander soort eigendom 1. Vormen van mede-eigendom . . . . . . . . . . . . 190 a. Gemeenschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 b. Gedwongen mede-eigendom . . . . . . . . 191 c. Vrijwillige mede-eigendom . . . . . . . . . . . 191 2. Appartementsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 b. Splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 c. Reglement van splitsing . . . . . . . . . . . . . 192 d. Vereniging van eigenaars . . . . . . . . . . . . 192 3. Erfpacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 b. Vestiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 c. Rechten van de erfpachter . . . . . . . . . . . 193 d. Verplichtingen voor de erfpachter . . . . . 193 e. Beëindiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 4. Opstalrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 b. Vestiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 c. Rechten van de opstaller . . . . . . . . . . . . 195 d. Retributie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 e. Beëindiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 5. Mandeligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 b. Ontstaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 c. Rechten en verplichtingen . . . . . . . . . . . 196 d. Einde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197


Inhoudsopgave

Hoofdstuk VII Kopen, verkopen en contracteren A. Koop en verkoop 1. Begrip ‘koop’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201

3. Franchiseovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . 213 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 b. Vorm en verplichtingen . . . . . . . . . . . . . 213 c. Duur en opzegging . . . . . . . . . . . . . . . . . 214

C. Faillissement, surseance en

2. Totstandkoming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201

schuldsanering

3. Geldigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 a. Bedreiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 b. Bedrog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 c. Misbruik van omstandigheden . . . . . . . 202 d. Dwaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 4. Vorm en bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202

1. Faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 b. Taak curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 c. Persoonlijke aansprakelijkheid . . . . . . . . 214 d. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 e. Faillissementsakkoord, opheffing . . . . . 215 f. Afkoelingsperiode . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 2. Surseance van betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 b. Verlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 c. Taak bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . 216 d. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 e. Afkoelingsperiode . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 f. Akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 g. Einde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 3. Schuldsaneringsregeling natuurlijke personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 b. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 c. Verlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 d. Einde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218

5. Eigendomsoverdracht en overgang risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 6. Verplichtingen verkoper . . . . . . . . . . . . . . . . 203 a. Eigendomsoverdracht . . . . . . . . . . . . . . 203 b. Aflevering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 c. Conformiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 7. Verplichtingen koper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 a. Betaling koopprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 8. Niet-nakoming van verplichtingen . . . . . . . . 204 a. Niet-nakoming door de verkoper . . . . . 204 b. Niet-nakoming door de koper . . . . . . . . 204 9. Consumentenkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 a. Roerende zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 b. Onroerende zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 c. Kopen op afstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 d. Autoriteit Consument en Markt . . . . . . . 207 10. Factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208 11. Beëindiging koopovereenkomst . . . . . . . . . . 208 a. Nietigheid en vernietigbaarheid . . . . . . . 208 b. Ontbinding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 12. Internationale koop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210 b. EEG Overeenkomsten Verdrag . . . . . . . 210 c. Weens Koopverdrag . . . . . . . . . . . . . . . . 210 d. Incoterms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210

B. Agentuurovereenkomst, distributieovereenkomst en franchiseovereenkomst

1. Agentuurovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 b. Vorm en verplichtingen . . . . . . . . . . . . . 211 c. Provisie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 d. Duur en opzegging . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 e. Einde en ontbinding . . . . . . . . . . . . . . . . 212 f. Concurrentiebeding . . . . . . . . . . . . . . . . 212 2. Distributieovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . 212 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212 b. Vorm en verplichtingen . . . . . . . . . . . . . 212 c. Duur en opzegging . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

Hoofdstuk VIII Personeelszaken A. Werving en selectie 1. Werving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 a. Verschillende wervingsmogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 b. Wervings- en selectiebureau . . . . . . . . . 222 2. Uitzendovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 a. Wanneer interessant? . . . . . . . . . . . . . . . 225 b. Inlenersaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . 225 c. Erkend uitzendbureau . . . . . . . . . . . . . . . 226 d. Nieuwe wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 3. Payrolling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 4. Bedrijfsreglement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230

B. Arbeidsovereenkomst 1. Cao’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 a. Wat zijn cao’s? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 b. Aangaan van arbeidsovereenkomst . . . 233 c. Bepaalde tijd of onbepaalde tijd? . . . . . . 233 d. Eisen aan arbeidsovereenkomst . . . . . . 234

IX

Inhoudsopgave 2. Oproepovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 a. Twee mogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . 235 b. Minimale loonverplichting per oproep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236 c. Rechtsvermoeden omvang arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . 236 d. Loondoorbetaling uitsluiten . . . . . . . . . . 237 e. Nieuwe wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237 3. Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 a. Opzegging door de werknemer . . . . . . . 238 b. Opzegging door de werkgever . . . . . . . . 238 4. Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 a. Duur van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 b. Einde van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239 c. Nieuwe wetgeving: de aanzegtermijn . . 240 d. Verlenging arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241 e. Maximale termijn van verlenging . . . . . 242 f. Nieuwe wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 5. Goed werknemerschap . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 a. De werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 6. Goed werkgeverschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246 a. Recht op arbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246 7. Proeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 a. Schriftelijk overeengekomen . . . . . . . . . 247 b. Verschil bepaalde tijd en onbepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 c. Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 d. Cao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 e. Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 f. IJzeren proeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 g. Nieuwe proeftijd niet mogelijk . . . . . . . . 249 h. Strijd met opzegverbod . . . . . . . . . . . . . 249 i. Nieuwe wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 8. Loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 a. Wat wordt gezien als loon? . . . . . . . . . . 251 b. Minimumloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 c. Betaalmoment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 d. Wanneer moet loon worden betaald? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253 e. Loon kan niet worden betaald . . . . . . . . 253 f. Vakantiebijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254 g. Cao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254 h. Inhoudingen op het loon . . . . . . . . . . . . 254 i. Andere inhoudingen op het loon . . . . . . 255 j. Loonbeslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255

X

9. De werkkostenregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . 256 a. Wat u als ondernemer van de WKR moet weten . . . . . . . . . . . . . . . 256 b. De hoofdlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 c. Wel of geen loon? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259 d. Geen loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259 e. Geen belast loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 f. Intermediaire kosten . . . . . . . . . . . . . . . . 261 g. Gerichte vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . 262 h. Waardering loon in natura . . . . . . . . . . . 269 i. Nihilwaarderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270 j. Welke keuzes kunt u maken . . . . . . . . . 273 k. Beperking keuzevrijheid . . . . . . . . . . . . . 274 l. Cafetariasysteem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275 m. Loon ten laste van de vrije ruimte . . . . . 276 n. Toetsen vrije ruimte . . . . . . . . . . . . . . . . 277 o. Concernregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278 10. Verbod van nevenwerkzaamheden . . . . . . . 279 11. Arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 279 a. Loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281 b. Arbodienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281 c. Arbeidsongeschikt . . . . . . . . . . . . . . . . . 282 d. Arbeidsgeschikt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 e. Situatief arbeidsongeschikt . . . . . . . . . . 283 f. Wet verbetering poortwachter . . . . . . . . 284 12. Na afloop van tweede ziektejaar . . . . . . . . . . 287 a. WIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 b. WGA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288 c. IVA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288 d. Verschil tussen WAO en WIA . . . . . . . . 288 13. Vakantie/verlof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 a. Aantal dagen verlof . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 b. Opbouw van verlof . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 c. Cao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 d. Opbouw van verlof bij ziekte . . . . . . . . . 289 e. Vaststelling van het verlof . . . . . . . . . . . 290 f. Verval en verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 g. Bijzondere vormen van verlof . . . . . . . . 292 14. Aanpassing arbeidsduur . . . . . . . . . . . . . . . . 294 15. Disciplinaire maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . 295 a. Omstandigheden die het verwijtbaar gedrag in beginsel minder ernstig maken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295 b. Omstandigheden die het verwijtbaar gedrag in beginsel ernstiger maken . . . 296 c. Boetebeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296 d. Schorsen/op non-actief stellen . . . . . . . 296 16. Medezeggenschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 a. Personeelsvertegenwoordiging (pvt) . . . 298 b. Ondernemingsraad . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 17. Gelijke behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301 a. Direct onderscheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 301 b. Indirect onderscheid . . . . . . . . . . . . . . . . 301


Inhoudsopgave 18. Concurrentiebeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 a. Wijziging van functie . . . . . . . . . . . . . . . . 302 b. Na afloop van arbeidsovereenkomst . . . 303 c. Vernietiging van concurrentiebeding . . . 303 d. Schadeplichtigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 303 e. Nieuwe wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304 19. Schade veroorzaakt door de werknemer . . 305 a. Aansprakelijkheid van de werkgever . . . 306 b. Lokalen, werktuigen en gereedschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 c. Opzet of bewuste roekeloosheid . . . . . . 306 20. Buitenlandse werknemers. . . . . . . . . . . . . . . 307 a. Tewerkstellingsvergunning . . . . . . . . . . . 307 b. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307

C. Einde arbeidsovereenkomst 1. Einde van rechtswege . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 2. Geen einde van rechtswege . . . . . . . . . . . . . 308 a. Arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308 b. Maximaal drie jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308 c. Niet na eerdere arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . 308 d. Nieuwe wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309 3. Ontslag op staande voet . . . . . . . . . . . . . . . . 312 a. Dringende reden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312 b. Bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314 c. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315 4. Einde door opzegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316 a. Proeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316 b. Opzegging bij arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316 c. Opzegging van arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . 317 5. Opzegverboden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317 a. Algemene opzegverboden . . . . . . . . . . . 317 b. Toestemming van kantonrechter . . . . . . 319 c. Uitzondering op de opzegverboden . . . 319 d. Bijzondere opzegverboden . . . . . . . . . . . 320 e. Opzegging door de werkgever . . . . . . . . 320 6. Vereisten waaraan ontslagaanvraag door werkgever moet voldoen . . . . . . . . . . . 320 a. Wijzigingen Beleidsregels ontslagtaak UWV per 1 september 2012 . . . . . . . . . 320 b. Schriftelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 7. Gronden voor opzegging . . . . . . . . . . . . . . . 321 a. Ontslag wegens bedrijfseconomische redenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 b. Ontslag wegens andere dan bedrijfseconomische redenen . . . . . . . . 326 8. Opzegtermijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328 a. Tegen het einde van de maand . . . . . . . 328 b. Verlengen opzegtermijn . . . . . . . . . . . . . 328 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

9. Ontbinding door de kantonrechter . . . . . . . . 329 a. Verzoekschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329 b. Procedure bij de kantonrechter . . . . . . . 329 c. Geen advocaat nodig . . . . . . . . . . . . . . . 329 d. Bevoegde kantonrechter . . . . . . . . . . . . 329 e. Reden voor ontbinding . . . . . . . . . . . . . . 329 10. De kantonrechtersformule . . . . . . . . . . . . . . 330 a. A = Aantal gewogen dienstjaren . . . . . . 330 b. B = Beloning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330 c. C = Correctiefactor . . . . . . . . . . . . . . . . . 331 d. Voorbeeld totale formule . . . . . . . . . . . . 331 11. Procedures bij de kantonrechter . . . . . . . . . 332 a. Formele ontbindingsprocedure . . . . . . . 332 b. Inhoudelijke ontbindingsprocedure . . . . 333 12. Redenen voor ontbinding . . . . . . . . . . . . . . . 333 13. Nieuwe wetgeving op het gebied van ontslagrecht en vergoedingen . . . . . . . . . . . 336 a. Het nieuwe ontslagrecht . . . . . . . . . . . . . 337 b. De vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339

D. Kinderen en jeugdige werknemers 1. Wat voor arbeidsovereenkomst? . . . . . . . . . 341 2. Welke arbeid mogen kinderen verrichten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341 3. Arbeidstijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341 a. 13-, 14-jarigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342 b. 15-jarigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342

E. Doorwerken na 65 jaar 1. Bestaande arbeidsovereenkomst voortzetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343 2. Arbeidsovereenkomst voor b epaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343 3. Uitzendarbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344 4. Zzp’er of freelancer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344 a. Doorbetaling loon tijdens ziekte . . . . . . . 344 b. Vitaliteitsbeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345 c. Loon aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345

Hoofdstuk IX Arbo A. Arbeidsomstandigheden 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349 2. Aanpassingen wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . 349 3. Arbocatalogus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349 a. Inhoud arbocatalogus . . . . . . . . . . . . . . . 349 b. Handhaving door Inspectie SZW . . . . . 350

XI

Inhoudsopgave

B. Risico-inventarisatie en -evaluatie

F. Preventief Medisch Onderzoek

1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350

1. PAGO en PMO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361

2. Inventariseren (stap 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . 350 a. Inhoud risico-inventarisatie . . . . . . . . . . 350 b. Het benoemen van risico’s . . . . . . . . . . . 351 c. Eisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 d. Ondernemingsraad . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 3. Evaluatie (stap 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352

2. Arbeidsomstandighedenspreekuur . . . . . . . 362

4. Plan van aanpak (stap 3) . . . . . . . . . . . . . . . 353 5. Toetsing van een RI&E (stap 4) . . . . . . . . . . 353 a. Geen toetsing noodzakelijk . . . . . . . . . . 353 b. Lichtere toetsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354 c. Volledige toetsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354 6. Uitvoeren plan van aanpak (stap 5) . . . . . . . 354 7. Rol van de or . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354

C. Deskundige bijstand 1. Keuzemogelijkheden in arbodienstverlening/deskundige ondersteuning . . . . . . 354 2. Vangnetregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354

1. Zorgplicht werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362 2. Ongevallenmelding bij de Inspectie SZW . . . 362 3. Ongevallenregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363 4. Leren van ongevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363 5. Ongevallenonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363 a. Onderzoeksmodel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363 b. Wie, wat, welke, waar en hoe . . . . . . . . 364 c. Veiligheidsbeleid aanpassen . . . . . . . . . 364 6. Beroepsziekten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364 a. Beroepsziekte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364 b. Melden beroepsziekte . . . . . . . . . . . . . . . 365 7. Schadevergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365

H. Inspectie SZW

3. Maatwerkregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355

1. Doel Inspectie SZW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365

4. Waarop moet een werkgever letten bij het kiezen van een arbodienst? . . . . . . . . 355 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355 b. Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356 c. Ervaring en kennis . . . . . . . . . . . . . . . . . 356 d. Visie en aanpak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356 e. Organisatie en werkwijze . . . . . . . . . . . . 356 f. Informatie en communicatie . . . . . . . . . 357 g. Werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357 h. Commercieel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357 i. Kwaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357 5. Arbodeskundige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358

2. Taken Inspectie SZW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366

D. Preventiemedewerker 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358 2. Taken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358 3. Deskundigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 4. Aantal preventiemedewerkers . . . . . . . . . . . 359 5. Organiseren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359

E. Bedrijfshulpverlening 1. Bedrijfshulpverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 a. Verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 b. Taken bedrijfshulpverlener . . . . . . . . . . . 360 c. Aantal bhv’ers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360 d. Eisen bhv’ers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360 2. Bedrijfsnoodplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361 a. Inhoud bedrijfsnoodplan . . . . . . . . . . . . 361 b. Werkwijze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361 3. Veiligheidsinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361

XII

G. Ongevallen en beroepsziekten

3. Branchebrochures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366 4. Maatregelen die de Inspectie SZW kan opleggen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366 5. Zelfinspectietool . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366

I. Specifieke aspecten van de arbeidsomstandigheden 1. Inrichting van de werkplek . . . . . . . . . . . . . . 367 2. Fysische werkomstandigheden . . . . . . . . . . 367 3. Arbeidsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 4. Lichamelijke belasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 b. Tillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368 5. Psychosociale arbeidsbelasting . . . . . . . . . . 368 a. Eisen arbowetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . 368 b. Agressie en geweld . . . . . . . . . . . . . . . . . 368 c. (Seksuele) intimidatie . . . . . . . . . . . . . . . 368 d. Pesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369 e. Eisen aan het beleid . . . . . . . . . . . . . . . . 369 f. Omgaan met meldingen . . . . . . . . . . . . . 370 g. Vertrouwenspersoon . . . . . . . . . . . . . . . 370 6. Gevaarlijke stoffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370 a. Gevaarlijke stoffen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370 b. Hoofdcategorieën van ‘gevaar’ . . . . . . . 370 c. Gevaarseigenschappen . . . . . . . . . . . . . 371 d. Wat zegt de Arbowet? . . . . . . . . . . . . . . 371 e. RI&E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371 f. Voorlichting en instructie . . . . . . . . . . . . 372


Inhoudsopgave

J. Kwetsbare groepen 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372 2. Jeugdigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372 3. Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven . . . . . . . . . . . . . . . . 372 4. Thuiswerkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372 5. Ouderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372

K. Arbeidstijden 1. De Arbeidstijdenwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372 b. Maximumarbeidstijd . . . . . . . . . . . . . . . . 372 c. Pauzes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372 d. Nachtarbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 e. Zondagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 f. Rusttijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 g. Afwijkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373

L. Medezeggenschap 1. Or, personeelsvertegenwoordiging of personeelsvergadering? . . . . . . . . . . . . . . . . 373 2. Instemmingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374 3. Adviesrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374 4. Overeenstemmingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . 374 5. Initiatiefrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374 6. Informatierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374 7. Inhuur deskundigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374 8. VGWM-commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375

Hoofdstuk X Belasting op inkomen en winst A. Wat is belastbaar? 1. Inkomstenbelasting: algemeen . . . . . . . . . . . 379 a. Boxenstelsel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379 b. Verhouding tussen de boxen . . . . . . . . . 379 c. Box 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379 d. Box 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379 e. Box 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379 f. Fiscaal partnerbegrip en toerekening . . . 380 2. Vennootschapsbelasting algemeen . . . . . . . 381 a. Wat is belastbaar in de vennootschapsbelasting? . . . . . . . . . . . . 381 3. Winstbegrip in de vennootschapsbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382 a. Verlaging tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382

B. Eigen woning 1. Eigen woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382 a. Hypotheekrenteaftrek . . . . . . . . . . . . . . . 382 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

b. Eigenwoningforfait . . . . . . . . . . . . . . . . . 382 c. Aftrekbare kosten eigen woning . . . . . . 383 d. Aflossen eigenwoningschuld? . . . . . . . . 383 e. Bijleenregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383 f. Eigenwoningreserve . . . . . . . . . . . . . . . . 384 g. Tijdelijke verhuur en hypotheekrenteaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384 h. Verhuisregeling hypotheekrenteaftrek. . . 384 i. Herleven hypotheekrenteaftrek voormalige eigen woning na tijdelijke verhuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384 j. Woning in aanbouw . . . . . . . . . . . . . . . . 384 k. Aftrekbaarheid rente op restschuld . . . . 385 l. Kapitaalverzekering eigen woning . . . . . 385 m. Overzicht wijzigingen overdrachts belasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385

C. Resultaat uit overige werkzaamheden 1. Begrip ‘resultaat uit overige werkzaamheid’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385 a. Neveninkomsten belast als resultaat uit overige werkzaamheid . . . . . . . . . . . 385 b. Onbelaste voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . 386 2. Winstbepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386 3. Ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen aan een onderneming of werkzaamheid . . . . . . . 387 a. Het begrip ‘ter beschikking stellen’ . . . . 387 b. Welke opbrengsten aangeven? . . . . . . . 387 4. Wat valt er nog meer onder de terbeschikkingstellingsregeling? . . . . . . . . . 387 5. Aftrekbare kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388 a. Winstregime van toepassing . . . . . . . . . 388

D. Winst uit onderneming 1. Begrip ‘winst uit onderneming’ . . . . . . . . . . 389 a. Onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 b. Ondernemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 c. De onderneming moet voor rekening van de belastingplichtige worden gedreven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 d. De belastingplichtige moet rechtstreeks worden verbonden voor verbintenissen van de onderneming . . . 390 e. Huwelijksgoederengemeenschap . . . . . 390 f. Vermogensbeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391 g. Onderneming of resultaat uit overige werkzaamheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391 h. Dienstbetrekking in het kader van de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391

E. Ondernemingsfaciliteiten 1. Ondernemersaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391 a. Zelfstandigenaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . 392

XIII

Inhoudsopgave

2. 3.

4. 5.

6.

b. Extra aftrek voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten . . . . . . . . . . . . . . . . 392 c. De aftrek voor speuren ontwikkelingswerk . . . . . . . . . . . . . . . . . 392 d. Meewerkaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393 e. Stakingsaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393 Man-vrouwfirma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393 a. Fiscale voordelen man-vrouwfirma . . . . 393 Willekeurige afschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . 394 a. Willekeurig afschrijven voor startende ondernemers . . . . . . . . . . . . . 394 b. Tijdelijke willekeurige afschrijving . . . . . 394 Investeringsaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394 a. Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek . . . . 395 Verspreiden van investeringen over meerdere jaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395 a. Energie-investeringsaftrek . . . . . . . . . . . 396 b. Milieu-investeringen . . . . . . . . . . . . . . . . 396 c. Milieu-investeringsaftrek . . . . . . . . . . . . 396 MKB-winstvrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396

7. Research en developmentaftrek (RDA) . . . . 397

F. Fiscale reserves 1. Kostenegalisatiereserve . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 a. Wanneer voorziening mogelijk? . . . . . . 397 2. Herinvesteringsreserve . . . . . . . . . . . . . . . . . 398 a. Boekwaarde-eis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398 b. Driejaarstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398 c. Bedrijfsmiddelen met een korte afschrijvingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . 399 d. Investeringsaftrek en de gevolgen voor afschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399 e. Niet afschrijven over grond . . . . . . . . . . 399 3. Oudedagsreserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399 a. Doteren aan de oudedagsreserve . . . . . 400 4. De werkruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400 a. Kosten werkruimte elders . . . . . . . . . . . 400 b. Kosten werkruimte in een tot het privé behorend woon-werkpand . . . 400 c. Kosten werkruimte in een tot het ondernemingsvermogen behorend woon-werkpand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400

G. Overige aftrekbare kosten 1. Aanloopkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401 2. Scholingskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401 3. Kosten voor gereedschappen, vakliteratuur en werkkleding . . . . . . . . . . . . . 401 4. Briefpapier, advertentiekosten, sponsorgelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401 a. Giften en sponsoring . . . . . . . . . . . . . . . 402 b. Reclamecampagnes, folders, etalagemateriaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402

XIV

5. Gemengde kosten welke uitgesloten worden voor aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402 a. Beperkt aftrekbare kosten ondernemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402 b. Keuze voor toepassing 26,5%-regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402 6. Geheel van aftrek uitgesloten kosten . . . . . . 403 7. Beperkt afschrijven op bedrijfsmiddelen en vastgoed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404 8. Bijtelling van de auto van de zaak . . . . . . . . 405

H. Inkomen uit aanmerkelijk belang 1. Welke voordelen belast? . . . . . . . . . . . . . . . . 405 2. Regulier voordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405 3. Teruggaaf van gestort kapitaal . . . . . . . . . . . . . 406

I. Inkomen uit sparen en beleggen

1. Bezittingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406 2. Heffingsvrij vermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406 3. Vrijgestelde vermogensbestanddelen . . . . . 407 a. Schulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407 b. Drempel voor schulden . . . . . . . . . . . . . 407 4. Planningsmogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . 407 a. Aangepaste peildatum . . . . . . . . . . . . . . 408

J. Fiscale eenheid 1. Eliminatie intercompany winst . . . . . . . . . . . 408 2. Voordelen fiscale eenheid . . . . . . . . . . . . . . . 408 a. Eén aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408 b. Onderlinge verliesverrekening . . . . . . . . 408 c. Achterwaartse en voorwaartse verliesverrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408 d. Geruisloze reorganisatie . . . . . . . . . . . . . 409 e. Verliesverrekening bij acquisitie . . . . . . . 409 f. Dividendbelasting en overdrachtsbelasting binnen de fiscale eenheid . . . . 409 g. Geen terbeschikkingstelling investeringsaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409

K. Berekening van de belasting 1. Verliesverrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409 a. Inkomstenbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . 409 b. Verlies in box 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409 2. Vennootschapsbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . 410 a. Vaststelling verliezen en verliesverrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410

L. Procedure 1. Van aangifte tot aanslag . . . . . . . . . . . . . . . . 411 a. Het doen van aangifte . . . . . . . . . . . . . . . 411


Inhoudsopgave

2.

3.

4. 5.

6.

b. Verplichting tot het doen van een elektronische aangifte . . . . . . . . . . . 411 c. Aangiftetermijn inkomstenbelasting . . . 411 d. Uitstel inkomstenbelasting . . . . . . . . . . . 411 e. Uitstel vennootschapsbelasting . . . . . . . 411 f. Definitieve aanslag moet binnen drie jaar worden opgelegd . . . . . . . . . . . 411 g. Aanslag te laat opgelegd? Geld terug! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411 h. Aanslaggrens voor de inkomstenbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412 i. Teruggaafgrens loonbelasting en premie volksverzekeringen (T-biljet) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412 j. Verruiming termijn indienen T-biljet . . . 412 Heffingsrente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412 a. Belastingrente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412 b. Heffingsrente (oud) . . . . . . . . . . . . . . . . . 412 Controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414 a. Verstrekken van inlichtingen . . . . . . . . . 414 b. Bewaarplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414 c. Onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414 Ambtshalve aanslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414 a. Omkering bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . 414 Boete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414 a. Verzuimboetes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414 b. Vergrijpboetes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416 c. Vrijwillige verbetering . . . . . . . . . . . . . . . 417 Navordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417

7. Betalingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417 8. Bezwaar en beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417 a. Bezwaartermijn zes weken . . . . . . . . . . . 418 b. Bezwaar per fax of e-mail . . . . . . . . . . . . 418 c. Hoorplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418 d. Uitspraak op bezwaar . . . . . . . . . . . . . . . 418 9. Uitstel van betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418 a. Voorlopige voorziening . . . . . . . . . . . . . . 418 b. Kostenvergoeding in bezwaarfase . . . . . 418 c. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419 d. Beroepstermijn zes weken . . . . . . . . . . . 419 e. Geen schorsende werking . . . . . . . . . . . 419

M. Internationaal 1. Inkomstenbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419 a. Buitenlands belastingplichtig . . . . . . . . . 419 b. Belaste inkomensbestanddelen . . . . . . . 419 c. Belastingverdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . 419 d. Inlichtingenverstrekkingen . . . . . . . . . . . 419 2. Vennootschapsbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . 420 a. Buitenlandse vaste inrichting of vaste vertegenwoordiger . . . . . . . . . . 420 b. Buitenlandse dochtermaatschappij . . . . 421 c. Vestigingsplaats BV . . . . . . . . . . . . . . . . 421 d. Emigratie BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421 e. Afrekening bij verhuizing van een BV. . . 422 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

Hoofdstuk XI Btw A. Inleiding B. Btw-ondernemer 1. Belastingplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425 2. Ondernemerschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426 a. Ondernemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426 b. Directeur-grootaandeelhouder (DGA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426 c. Quasiondernemerschap . . . . . . . . . . . . . 426 d. Nevenwerkzaamheden . . . . . . . . . . . . . . 427 e. Overheid als ondernemer . . . . . . . . . . . . 427 3. Begin ondernemerschap . . . . . . . . . . . . . . . . 428 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428 b. BV in oprichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428 4. Einde ondernemerschap . . . . . . . . . . . . . . . . 428 5. Fiscale eenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428 a. Samenstelling fiscale eenheid . . . . . . . . 428 b. Voorwaarden fiscale eenheid . . . . . . . . . 429 c. Gevolgen fiscale eenheid . . . . . . . . . . . . 429 d. Begin fiscale eenheid . . . . . . . . . . . . . . . 430 e. Einde fiscale eenheid . . . . . . . . . . . . . . . 430 6. Buitenlandse ondernemer . . . . . . . . . . . . . . . 430 a. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430 b. Vaste inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430 c. Fiscaal vertegenwoordiger . . . . . . . . . . . 430

C. Belastbaar feit D. Leveringen 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431 2. Leveringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431 a. De juridische levering . . . . . . . . . . . . . . . 432 b. Huurkoop en financial lease . . . . . . . . . . 432 c. Oplevering van onroerende zaken . . . . . 432 d. Vordering door overheid . . . . . . . . . . . . 432 e. Natrekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432 f. Onttrekking voor privégebruik . . . . . . . . 432 g. Bestemmen voor niet aan de btw onderworpen prestaties (integratielevering) . . . . . . . . . . . . . . . . . 432 h. Beperkte rechten op onroerende zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432 i. Ketencontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433 j. Veilingregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433 k. Levering door commissionairs . . . . . . . 433 l. Overbrengen van goederen . . . . . . . . . . 433 3. Plaats van levering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433 a. Goederen die niet worden vervoerd . . . 434 b. Goederen die worden vervoerd . . . . . . . 434

XV

Inhoudsopgave c. Plaats van montage- en installatiehandelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434 d. ABC-levering bij in- en uitvoer . . . . . . . . 434 e. Afstandsverkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434 f. Levering aan boord van vervoermiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434 4. Intracommunautaire levering (ICL) . . . . . . . 435 5. Intracommunautaire verwerving (ICV) . . . . 436 6. Invoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437

G. Waarover btw berekenen?

E. Diensten 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437 a. Splitsing prestaties . . . . . . . . . . . . . . . . . 437 b. Onttrekkingsdiensten . . . . . . . . . . . . . . . 437 c. Diensten door commissionairs . . . . . . . 438 d. Leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438 2. Plaats van dienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438 a. Hoofdregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438 b. Diensten verricht door tussenpersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439 c. Diensten met betrekking tot onroerende zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439 d. Vervoer van personen en goederen . . . 439 e. Vermakelijkheids-, culturele, sportieve en wetenschappelijke activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439 f. Met vervoer samenhangende diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440 g. Werkzaamheden met betrekking tot roerende zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . 440 h. Restaurant- en cateringdiensten . . . . . . 440 i. Kortdurende verhuur van vervoermiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440 j. Elektronische diensten . . . . . . . . . . . . . . 440 k. Diensten verricht aan niet-ondernemers buiten de EU . . . . . . . 441 l. Dienstverrichter buiten de EU . . . . . . . . 441 3. Tijdstip van dienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441

F. Bijzondere regelingen 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442 2. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442 a. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442 b. Verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442 c. Vrijgestelde prestaties . . . . . . . . . . . . . . . 442 3. Overdracht van een onderneming . . . . . . . . 449 4. Kleineondernemersregeling (KOR) . . . . . . . 450 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450 b. Voor wie geldt de KOR? . . . . . . . . . . . . . 450 c. Voor wie geldt de KOR niet? . . . . . . . . . 450 d. Administratieve verplichtingen . . . . . . . . 450 e. Hoogte van de belastingvermindering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451

XVI

5. Landbouwregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452 b. Welke prestaties zijn vrijgesteld? . . . . . . 452 c. Optie voor belast landbouwerschap . . . 452 6. Margeregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452 b. Afzien van margeregeling . . . . . . . . . . . . 453 c. Winstmarge en globalisatie . . . . . . . . . . 453 d. Inkoopverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453

1. De vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454 2. Vergoeding margeregeling . . . . . . . . . . . . . . 454 3. Korting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454

H. Tarieven 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454 2. Forfaitaire tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455

I. Recht op aftrek 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455 2. Voorbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456 a. Aftrek van voorbelasting . . . . . . . . . . . . . 456 b. Geen aftrek van voorbelasting . . . . . . . . 456 c. BUA-regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456 d. Privégebruik auto . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456 e. Herzieningsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457 3. Teruggaaf bij niet betalen en correctie ten onrechte afgetrokken btw . . . . . . . . . . . . 458 a. Teruggaaf bij niet betalen . . . . . . . . . . . . 458 b. Ten onrechte afgetrokken btw . . . . . . . . 459 4. Teruggaaf buitenlandse ondernemers . . . . . 459 a. Nederlandse en EU-ondernemers . . . . . 459 b. Ondernemers van buiten de EU . . . . . . 460

J. Btw-verplichtingen 1. Factuurvereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460 a. Tijdstip uitreiken factuur . . . . . . . . . . . . . 460 b. Toe te passen regels . . . . . . . . . . . . . . . . 460 c. Eisen factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460 d. Elektronisch factureren . . . . . . . . . . . . . . 461 e. Tijdstip verschuldigdheid btw . . . . . . . . 462 2. Kasstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462 3. Onterecht btw op factuur vermeld . . . . . . . . 462 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462 b. Gevolgen onjuiste factuur . . . . . . . . . . . 462 c. Herstel onjuiste factuur . . . . . . . . . . . . . 463 4. Administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463 b. Administratie ondernemers . . . . . . . . . . 463 c. Ontheffing van administratieplicht . . . . . 463 d. Bewaarplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464 e. Aantonen tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 464


Inhoudsopgave 5. Belastingschuldige en verlegging . . . . . . . . . 464 6. Aangifte en termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465

K. Internationaal 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465 2. Btw-richtlijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465 3. Prejudiciële vraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466

Hoofdstuk XII Overige belastingen A. Auto 1. Motorrijtuigenbelasting; wanneer verschuldigd? . . . . . . . . . . . . . . . . . 469 a. Verschillende tarieven en regels . . . . . . 469 b. Gebruik van de openbare weg noodzakelijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469 c. Naheffingsaanslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469 2. Personenauto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469 a. Aankoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469 b. Verkoop personenauto . . . . . . . . . . . . . . 469 c. Belasting zware motorrijtuigen (bzm) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470 d. Motorrijtuigenbelasting (mrb) zuinige auto’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471 3. Bpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471 a. Vrijstellingsvergunning . . . . . . . . . . . . . . 472 b. Nihiltarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473 c. Teruggaaf van bpm bij export . . . . . . . . 473 d. Vrijstelling van bpm en motorrijtuigenbelasting voor buitenlands kenteken . . . . . . . . . . . . . . . 473 4. De bestelauto (grijs kenteken) . . . . . . . . . . . 473 a. Ondernemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473 b. Bpm-vrijstelling voor bestelauto’s . . . . . 473 c. Bpm-heffing bestelauto rechtstreeks van koper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474 d. Particulieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474

B. Assurantiebelasting 1. Wanneer verschuldigd? . . . . . . . . . . . . . . . . 474 a. Inwoner van Nederland . . . . . . . . . . . . . 474 b. Indien men elders woont . . . . . . . . . . . . 474 c. Vrijgestelde verzekeringen? . . . . . . . . . . 474 d. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474 e. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475

C. Invoerrechten D. Accijnzen © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

E. De Wet waardering onroerende zaken (WOZ) 1. Wat is de WOZ-waarde? . . . . . . . . . . . . . . . . 476 a. De waardebepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . 476 b. Beperkt aantal woningen getaxeerd . . . 476 c. Jaarlijkse waardering onroerende zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476 d. Waar staat de WOZ-waarde vermeld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476 2. De WOZ-waarde en belastingen . . . . . . . . . . 476 a. Verkoop pand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477 3. Bezwaar maken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477 a. Taxatierapport opvragen . . . . . . . . . . . . . 477 b. Indieningstermijn bezwaar . . . . . . . . . . . 477 c. Minimale afwijking . . . . . . . . . . . . . . . . . 477 d. Wat te doen bij bezwaar? . . . . . . . . . . . . 477 e. Beroep, hoger beroep en beroep in cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478

F. Overdrachtsbelasting 1. Roerend of onroerend? . . . . . . . . . . . . . . . . . 478 a. Stacaravan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478 b. Bestanddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479 c. Niet tot de grondslag behorend . . . . . . . 479 d. Notariële akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479 e. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479 f. Overdrachtsbelasting bij echtscheiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479 g. Vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479 h. Geen overdrachtsbelasting bij btw . . . . 479 i. Bedrijfsoverdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479

G. Milieubelastingen 1. Welke milieubelastingen zijn er? . . . . . . . . . 479 a. Energiebelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480 b. Brandstoffenbelasting . . . . . . . . . . . . . . . 480 c. Verpakkingenbelasting . . . . . . . . . . . . . . 480

H. Waterschapsbelasting 1. Aanslag zuiveringsheffing . . . . . . . . . . . . . . . 481 a. Bedrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481 2. Aanslag ingezetenenomslag . . . . . . . . . . . . . 481 a. Aanslag omslagheffing gebouwd . . . . . 481 b. Aanslag omslagheffing ongebouwd . . . 481 c. Wie ontvangt de aanslag? . . . . . . . . . . . 481 d. Inwonenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481 e. Verkoop gebouw en/of grond . . . . . . . . 482 f. Wat te doen bij overlijden of scheiding? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482 g. Bezwaar tegen de aanslag zuiveringsheffing en/of ingezetenenomslag? . . . . . . . . . . . . . . . . 482

XVII

Inhoudsopgave

I. Overige lokale heffingen

C. Controle

1. Precariobelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482 a. Heffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482 2. Rioolrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482 a. Onderhoud riolering . . . . . . . . . . . . . . . . 483 3. Hondenbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 4. Reclamebelasting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 a. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 b. Heffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 5. Leges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483

J. Schenkings- en successierechten 1. Oplopend tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484 a. Vrijstellingen erfbelasting . . . . . . . . . . . . 484 b. Partnerbegrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485 c. Schenkingen aan kinderen binnen een jaar als één aangemerkt . . . . . . . . . 485 d. Schenkingen aan instellingen . . . . . . . . 485 2. Aangifte schenkbelasting . . . . . . . . . . . . . . . 486 a. Aangiftetermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486 b. Woonplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486 c. Hoofdelijke aansprakelijkheid van de schenker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486 d. Verzoeken om uitreiking biljet . . . . . . . . 486 e. Boete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486 f. Vermogensvergelijking . . . . . . . . . . . . . . 486 g. Navorderingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . 486 h. Buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486 i. Schenkingen en vermogensrendementsheffing . . . . . . . . 486 j. Schenking of lening? . . . . . . . . . . . . . . . 487

Hoofdstuk XIII Belastingcontrole A. Wat is belastingcontrole? 1. Winstbelastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491 2. Omzetbelasting/loonheffing . . . . . . . . . . . . . 491

B. Wijze van controle 1. Contra-informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492 2. Horizontaal toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492 a. ‘In control zijn’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493 b. Wederzijds vertrouwen . . . . . . . . . . . . . . 493 3. Steekproef . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496 a. Hoe werkt de guldensteekproef? . . . . . . 496 b. Gebruik guldensteekproef door Belastingdienst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497

XVIII

1. Waarneming ter plaatse . . . . . . . . . . . . . . . . 497 a. Eerstedagsmelding . . . . . . . . . . . . . . . . . 498 2. Boekenonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498 b. Voorbereiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 499 c. Locatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500 d. Rondkijken en babbelen . . . . . . . . . . . . . 500

D. Administratie- en bewaarplicht 1. Bewaarplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501 a. Basisgegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501 b. Kassarollen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501 c. Derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501 2. Inzage- en inlichtingenplicht . . . . . . . . . . . . . 501 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501 b. Inlichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502 c. Inzage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502 d. Privégegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503 e. Gegevens bij een derde . . . . . . . . . . . . . 503 f. Zwijgrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503 3. Controle voorkomen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504 4. Derdenonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504 a. Verschoningsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . 504 b. Elektronisch dossier . . . . . . . . . . . . . . . . 505

E. Verwerping en omkering van de bewijslast

1. Verwerping administratie . . . . . . . . . . . . . . . 506 a. Wanneer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506 2. Omkering bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507 a. Wanneer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507 b. Wat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507 c. Sanctie gerechtvaardigd? . . . . . . . . . . . . 508 3. FIOD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 508 a. Onaangekondigd bezoek . . . . . . . . . . . . 508 b. Reden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 508

F. Verweermiddelen 1. Wet rechtsbescherming bij inlichtingenverplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . 509 a. Informatiebeschikking . . . . . . . . . . . . . . 509 b. Oude situatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511

G. Na de controle 1. Controlerapport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511 a. Bespreking controlerapport . . . . . . . . . . 511 b. Bezwaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512 c. Opgewekt vertrouwen door controle . . 513 2. Waarschuwen of straffen? . . . . . . . . . . . . . . 514 a. Wanneer waarschuwen? . . . . . . . . . . . . 514


Inhoudsopgave 3. Verzuimboete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515 b. Aangifteverzuim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515 c. Betalingsverzuim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517 d. Vergrijpboetes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520 e. Geen nieuw feit vereist . . . . . . . . . . . . . . 522 f. Juiste straftoemeting . . . . . . . . . . . . . . . 523 g. Overschrijding redelijke termijn . . . . . . . 524 h. Informatieverplichting . . . . . . . . . . . . . . . 525 i. Inkeerregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526 j. Boete voor belastingadviseur . . . . . . . . . 528 k. Boete of strafvervolging? . . . . . . . . . . . . 529 l. Fiscale strafbeschikking . . . . . . . . . . . . . 529

H. Nog meer controle 1. Aankondigingen bij aangifte . . . . . . . . . . . . . 530 2. Speciale acties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531 3. Overige acties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531 4. Nationale en internationale gegevensuitwisseling . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532 a. Nationaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532 b. Internationaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532

Hoofdstuk XIV Verzekeringen A. Verzekeringen 1. Distributiekanalen/markt . . . . . . . . . . . . . . . . 537 a. Direct Writers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537 b. Banken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537 c. Assurantiekantoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537 d. Internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537 e. Distributiekanaalkeuze . . . . . . . . . . . . . . 538 f. Aanbieders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538 g. Wet financieel toezicht . . . . . . . . . . . . . . 539 h. Advieskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539 2. Samenhang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 540 a. Eisen van verzekeraars . . . . . . . . . . . . . . 540 b. Wettelijke eisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 541 c. Onderlinge samenhang . . . . . . . . . . . . . 542

B. Verzekeringsvormen 1. Brandverzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542 a. De gebouwenverzekering . . . . . . . . . . . . 543 b. Inventaris/goederenverzekering . . . . . . . 544 c. De brand/bedrijfsschadeverzekering . . . 544 d. De machinebreukverzekering . . . . . . . . 545 e. De glasverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . 545 f. De lichtreclameverzekering . . . . . . . . . . 546 g. De computerverzekering . . . . . . . . . . . . 546 h. De reconstructiekostenverzekering . . . . 546 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

C. Aansprakelijkheidsverzekeringen 1. De aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547 b. Werkgeversaansprakelijkheid . . . . . . . . . 547 c. Werkgeversaansprakelijkheid motorrijtuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548 d. Milieuaansprakelijkheid (plotselinge aantasting) . . . . . . . . . . . . . 548 e. Productaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . 548 2. De beroepsaansprakelijkheidsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548 3. De bestuurdersaanprakelijkheidsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549 4. De vervoerdersaansprakelijkheid . . . . . . . . . 549

D. Auto-/voertuigenverzekeringen 1. De WA-verzekering voor motorrijtuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551 2. De volledig-cascoverzekering . . . . . . . . . . . . 552 3. De beperkt-cascoverzekering . . . . . . . . . . . . 552 4. De ongevallen-inzittendenverzekering . . . . . 552 5. De schadeverzekering inzittenden . . . . . . . . 553 6. De verhaals(rechts)bijstandverzekering . . . . 553 7. De rechtsbijstandverzekering voor motorrijtuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 553

E. Transportverzekeringen 1. De transportgoederenverzekering . . . . . . . . 553 2. De transportgoederenverzekering: aflopende polis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554 3. De transportgoederenverzekering: pauschalpolis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554 4. De transportgoederenverzekering: declaratiepolis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554 5. De eigen-vervoersverzekering . . . . . . . . . . . 554 6. De committentenverzekering . . . . . . . . . . . . 554

F. Rechtsbijstandverzekeringen G. Personeelsverzekeringen 1. Ziekteverzuimverzekeringen . . . . . . . . . . . . . 556 a. De conventionele ziekteverzuimverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556 b. De Stop-Loss ziekteverzuimverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557 2. Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen . . . . 557 a. De WIA-excedentverzekering . . . . . . . . . 557 b. De WGA-gatverzekering . . . . . . . . . . . . . 558 c. De WIA-basisverzekering . . . . . . . . . . . . 558 d. De WGA-eigenrisicoverzekering . . . . . . 558

XIX

Inhoudsopgave 3. De collectieve ongevallenverzekering . . . . . . 559 4. De collectieve pensioenverzekering . . . . . . . 559 a. (Gematigd) eindloonsysteem. . . . . . . . . 560 b. De (geïndexeerde) middelloonregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560 c. Beschikbare premieregelingen. . . . . . . . 560 d. De kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 561 e. Wijzigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 562

H. De ziektekostenverzekering a. Eigen risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563 b. Chronisch zieken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563 c. Wijzigingen basispakket . . . . . . . . . . . . . 563 d. Premie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563

Hoofdstuk XV Ruimtelijke ordening en milieu

C. Geluid 1. Wet geluidhinder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577 2. Grenswaarden en zonering . . . . . . . . . . . . . . 577 a. Zonering industrieterreinen . . . . . . . . . . 577 b. Nieuw en bestaand industrieterrein . . . . 577 c. Zonering langs wegen . . . . . . . . . . . . . . 577 d. Nieuwe en bestaande wegen . . . . . . . . . 578 e. Zonering langs spoor-, tram- en metrowegen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578 3. Ontheffing grenswaarde . . . . . . . . . . . . . . . . 579

D. Water

A. Ruimtelijke plannen 1. Structuurvisies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567 a. Structuurvisie van het rijk Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567 b. Structuurvisie van de provincie . . . . . . . 568 c. Structuurvisie van de gemeente . . . . . . 568 2. Bestemmingsplannen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 568 a. Onderdelen bestemmingsplan . . . . . . . . 569 b. Informatie uit geldende bestemmingsplannen . . . . . . . . . . . . . . . 569 c. Procedure bestemmingsplan . . . . . . . . . 569 d. Actuele bestemmingsplannen . . . . . . . . 570 3. Inpassingsplannen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 570 4. Algemene regels in de vorm van een verordening of een AMvB . . . . . . . . . . . 570 a. Algemene regels - AMvB Ruimte . . . . . 570 b. Algemene regels - verordeningen van provincies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571 5. Planschade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571 a. Planschade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571 b. Adviseur planschade. . . . . . . . . . . . . . . . 572 c. Planschadeovereenkomst . . . . . . . . . . . 572 d. Procedure bij planschade . . . . . . . . . . . . 572 6. Grondexploitatie en exploitatieplan . . . . . . . 572 7. Beroep tegen bestemmingsplan . . . . . . . . . 572 8. De Omgevingswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573

B. Bodem en bodemsanering 1. Aspect ‘bodem’ in bestemmingsplan . . . . . 573 2. Wet bodembescherming . . . . . . . . . . . . . . . 573 a. Doel van de wet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573 b. Nieuwe bodemverontreiniging . . . . . . . . 573 c. Zorgplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574

XX

d. Historische bodemverontreiniging . . . . 574 e. Geval van verontreiniging . . . . . . . . . . . . 574 f. Geval van ernstige verontreiniging . . . . 575 g. Saneringsplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576 3. Koppeling omgevingsvergunning . . . . . . . . 576

1. Waterwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579 2. Keur van het waterschap . . . . . . . . . . . . . . . 580 3. Water in het bestemmingsplan . . . . . . . . . . 580

E. Geur 1. Geurgevoelige objecten . . . . . . . . . . . . . . . . . 580 2. Gebiedscategorieën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580 3. Geurhinder en ruimtelijke ordening . . . . . . . 580

F. Externe veiligheid 1. Risicobronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581 2. Plaatsgebonden risico en groepsrisico . . . . 581 3. Verantwoording groepsrisico . . . . . . . . . . . . 581

G. Flora en fauna en Natuurbescherming 1. Flora- en faunawet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582 2. Natuurbeschermingswet 1998 . . . . . . . . . . . 582

H. Archeologie en cultuurhistorie 1. Monumentenwet 1988 . . . . . . . . . . . . . . . . . 583 a. Monumenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583 b. Beschermd stads- en dorpsgezicht . . . . 583 c. Archeologische monumenten en opgravingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584 2. De Wet op de archeologische monumentenzorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584 a. Verdrag van Valetta en Wet op de archeologische monumentenzorg . . . . . 584 b. Archeologische onderzoeken . . . . . . . . . 584 3. Archeologie en ruimtelijke ordening . . . . . . 585


Inhoudsopgave

I. Luchtkwaliteit 1. Wet luchtkwaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585 2. Besluit niet in betekenende mate bijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585 3. Bestemmingsplan en luchtkwaliteit . . . . . . . 585

J. Bedrijvigheid en milieuzonering 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586 2. De plattelandswoning . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586

K. Afval 1. Categorieën ‘afvalstoffen’ . . . . . . . . . . . . . . . 587 2. Zorgplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588 3. Verboden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588 4. Meer informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588

Hoofdstuk XVI Vergunningen A. De omgevingsvergunning 1. Toestemmingen die op zijn gegaan in de omgevingsvergunning . . . . . . . . . . . . . 591 a. Geïntegreerde toestemmingen . . . . . . . 591 b. Toestemmingen die aanhaken bij de omgevingsvergunning . . . . . . . . . . . 592

B. Ontheffingen en projectbesluit nu ook in de omgevingsv ergunning 1. Artikel 19 WRO-vrijstellingen . . . . . . . . . . . . 593 2. Projectbesluiten en ontheffingen . . . . . . . . . 593 3. Omgevingsvergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . 593 4. Goede ruimtelijke onderbouwing . . . . . . . . . 593

C. Aanvragen van de mgevingsvergunning o 1. Aanvraag indienen, hoe ging dat eerst? . . . 594 2. En nu: digitaal en op papier bij één loket . . . 594 3. Bijlagen bij de aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . 594

D. Procedures 1. De reguliere voorbereidingsprocedure . . . . 595 2. Uitgebreide voorbereidingsprocedure . . . . . 595 3. Procedurestappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595 a. Reguliere voorbereidingsprocedure . . . 596 b. Uitgebreide voorbereidingsprocedure. . . 596

E. Bezwaar en beroep 1. Bezwaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597 2. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597 3. Hoger beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 598 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

F. Vergunningvrij bouwen 1. Vergunningvrij en ‘bestemmingsplanvrij’ bouwen of verbouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . 598 1. Gewoon onderhoud . . . . . . . . . . . . . . . . 598 2. Werkzaamheden na een aanschrijving in de zin van de Woningwet . . . . . . . . . . 598 3. Een bijbehorend bouwwerk in het achtererfgebied, als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . 599 4. Een dakkapel in het achterdakvlak of een niet naar het openbaar gebied gekeerd zijvlak, als voldaan wordt aan alle volgende eisen: . . . . . . . . . . . . . 599 5. Een dakraam, daklicht, lichtstraat of soortgelijke daglichtvoorziening in een dak, als voldaan wordt aan alle volgende eisen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599 6. Een collector voor warmteopwekking of een paneel voor elektriciteitsopwekking op een dak, als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . . . . . . . . . . 599 7. Een kozijn, kozijninvulling of gevelpaneel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600 8. Een zonwering, rolhek, luik of rolluik aan of in een gebouw . . . . . . . . . . . . . . . 600 9. Een afscheiding tussen balkons of dakterrassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600 10. Tuinmeubilair niet hoger dan 2,5 m . . . 600 11. Een sport- of speeltoestel voor uitsluitend particulier gebruik, als v oldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600 12. Een erf- of perceelafscheiding, als voldaan wordt aan de volgende eisen: .600 13. Een constructie voor het overbruggen van een terreinhoogteverschil van niet meer dan 1 m die niet hoger is dan het aansluitende, afgewerkte terrein . . . . . . 600 14. Een vlaggenmast op een erf als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . 600 15. Een antenne-installatie voor mobiele telecommunicatie op of aan een bouw werk, met inbegrip van een hekwerk ter beveiliging van een zodanige antenneinstallatie op of aan een bouwwerk als bedoeld in onderdeel a, als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . 600 16. Een antenne-installatie met bijbehorend opstelpunt ten behoeve van de C2000-infrastructuur voor de mobiele communicatie door hulpverlenings diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601 17. Een andere antenne-installatie dan bedoeld in de onderdelen 15 en 16, als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601

XXI

Inhoudsopgave 18. Een bouwwerk ten behoeve van een infrastructurele of openbare voorziening, voor zover het betreft: . . . . 601 19. Een magazijnstelling die uitsluitend steunt op een vloer van het gebouw waarin zij wordt geplaatst, als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . 602 20. Een bouwkeet, bouwbord, steiger, heistelling, hijskraan, damwand of andere hulpconstructie . . . . . . . . . . . 602 21. Een ander bouwwerk in voor- of achtererfgebied, als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . . . . . . . 602 22. Het gebruiken van een bestaand bouwwerk voor huisvesting in verband met mantelzorg . . . . . . . . . . . . 602 2. Vergunningvrij bouwen of verbouwen . . . . 602 1. Een bijbehorend bouwwerk in achtererfgebied niet hoger dan 5 m . . . 602 2. Een op de grond staand bouwwerk ten behoeve van recreatief nachtverblijf, als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602 3. Een dakkapel in het voordakvlak of een naar openbaar toegankelijk gebied gekeerd zijdakvlak, als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . . . . . . . 602 4. Een sport- of speeltoestel anders dan voor uitsluitend particulier gebruik, als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603 5. Een zwembad, whirlpool, jacuzzi of vijver op het erf bij een woning of woongebouw als deze niet van een overkapping is voorzien . . . . . . . . . . . . . 603 6. Een bouwwerk, geen gebouw zijnde, in achtererfgebied voor agrarische bedrijfs voering, voor zover het betreft: . . . . . . . 603 7. Een buisleiding onder voorwaarden . . . 603 8. Een verandering van een bouwwerk, als voldaan wordt aan de volgende eisen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603 3. Vergunningencheck bij Omgevingsloket . . . 603

G. Andere vergunningen 1. Watervergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603 2. Splitsings- en onttrekkingsvergunning Huisvestingswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603 3. Archeologische monumentenvergunning. . . 604 4. Vergunning Kernenergiewet (KEW) . . . . . . . 604 5. Vergunning Wet bodembescherming (Wbb) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604 6. Terras- en exploitatievergunning op basis van APV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604 7. Tracébesluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604

XXII

Hoofdstuk XVII Subsidies voor het MKB A. Subsidies algemeen 1. Subsidiethema’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607 a. Veel (veranderende) regelgeving . . . . . . 607 2. Soorten subsidies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607 a. Subsidie: bijdrage in kosten . . . . . . . . . . 607 b. Fiscale tegemoetkoming . . . . . . . . . . . . 607 c. Kredieten en borgstellingen . . . . . . . . . . 607 3. Procedures verschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . 608 a. Procedures bij aanvragen . . . . . . . . . . . 608 4. Regionale verschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 608 a. Lokaal, regionaal, nationaal, internationaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 608 b. Speciale stimuleringsregio’s . . . . . . . . . 608 c. Geografische verschillen . . . . . . . . . . . . 608 d. Europese subsidies . . . . . . . . . . . . . . . . . 608 e. Landelijke subsidies . . . . . . . . . . . . . . . . 609 5. Waar liggen nu uw kansen? . . . . . . . . . . . . . 610 a. Sector is belangrijk . . . . . . . . . . . . . . . . . 610 b. Bedrijfsactiviteiten bepalen de subsidiekansen . . . . . . . . . . . . . . . . . 610 6. Tijdig aanvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610 a. Actualiteit belangrijk . . . . . . . . . . . . . . . . 610 b. Timing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610 c. In de regel vooraf aanvragen . . . . . . . . . 610 d. Snelle en langzame procedures . . . . . . . 610

B. Krediet 1. Innovatiefonds MKB+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610 a. Innovatiekrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611 b. SEED Capital-regeling . . . . . . . . . . . . . . . 611 c. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611 2. Borgstelling MKB-kredieten (BMKB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612 b. Doel en doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612 c. Waarvoor financiering? . . . . . . . . . . . . . 612 d. Belangrijkste voorwaarden . . . . . . . . . . . 612 e. Hoogte van het krediet . . . . . . . . . . . . . . 612 f. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613 3. Groeifaciliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613 b. Doel en doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613 c. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613

C. Innovatie, onderzoek, ontwikkeling

1. WBSO: loonkostensubsidie op speuren ontwikkelingswerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613 b. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614


Inhoudsopgave

2.

3.

4.

5.

6.

c. Waarvoor subsidie? . . . . . . . . . . . . . . . . 614 d. Belangrijkste voorwaarden . . . . . . . . . . . 614 e. Hoogte van de subsidie . . . . . . . . . . . . . 614 f. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615 g. Informatie en aanvraag . . . . . . . . . . . . . . 615 Research en Developmentaftrek (RDA) . . . . 615 a. Wat houdt de RDA in? . . . . . . . . . . . . . . 615 b. Hoe wordt de RDA vastgesteld? . . . . . . 615 c. Welke kosten en uitgaven komen in aanmerking? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 616 d. Hoogte van de subsidie . . . . . . . . . . . . . 617 e. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617 Innovatiebox . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617 b. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617 c. Belangrijkste voorwaarden . . . . . . . . . . . 617 d. Hoogte van de subsidie . . . . . . . . . . . . . 618 e. Voor wie is de regeling bestemd? . . . . . 618 f. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618 MKB-innovatiestimulering Topsectoren (MIT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618 b. MIT-instrumenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618 c. Hoogte van de subsidie . . . . . . . . . . . . . 619 d. Informatie en aanvraag . . . . . . . . . . . . . . 619 Europese innovatiesubsidies: Horizon 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620 a. Horizon 2020 financiert R&D voor MKB. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620 Subsidieregeling Eurostars - Subsidie internationale marktgerichte R&D . . . . . . . . 621 a. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621 b. Doelgroep en waarvoor subsidie? . . . . 621 c. Hoogte subsidies . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621 d. Aanvraag indienen? . . . . . . . . . . . . . . . . 621

D. Investeringen: energie, milieu, arbo 1. Landelijke investeringssubsidies . . . . . . . . . 621 2. Energie-investeringsaftrek (EIA) . . . . . . . . . . 621 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621 b. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622 c. Waarvoor subsidie? . . . . . . . . . . . . . . . . 622 d. Belangrijkste voorwaarden . . . . . . . . . . . 622 e. Hoogte van de subsidie . . . . . . . . . . . . . 622 f. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622 3. Vervroegde afschrijving milieuinvesteringen (Vamil) en milieuinvesteringsaftrek (MIA) . . . . . . . . . . . . . . . . 623 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623 b. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623 c. Waarvoor subsidie? . . . . . . . . . . . . . . . . 623 d. Belangrijkste voorwaarden . . . . . . . . . . . 623 e. Hoogte van de subsidie . . . . . . . . . . . . . 623 f. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

E. Arbeid en scholing 1. Personeelssubsidies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624 b. Scholingssubsidies . . . . . . . . . . . . . . . . . 624 c. Overige personeelssubsidies . . . . . . . . . 624 2. Praktijkleren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624 b. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625 c. Waarvoor subsidie? . . . . . . . . . . . . . . . . 625 d. Belangrijkste voorwaarden . . . . . . . . . . . 625 e. Hoogte van de subsidie . . . . . . . . . . . . . 625 f. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625 3. Europees Sociaal Fonds . . . . . . . . . . . . . . . . 626 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626 4. Mobiliteitsbonus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627 b. Belangrijke voorwaarden . . . . . . . . . . . . 627 c. Hoe kunt u aanvragen? . . . . . . . . . . . . . 628 5. Premiekorting jonge werkzoekenden . . . . . . 628 6. Startersbeurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628 b. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628 c. Hoogte Startersbeurs . . . . . . . . . . . . . . . 628 d. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628

F. Export en internationale samenwerking

1. Dutch Good Growth Fund . . . . . . . . . . . . . . . 629 2. Subsidieregeling voor demonstratieprojecten, haalbaarheidsstudies en kennisverwerving (DHK) . . . . . . . . . . . . . . . . 630 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630 3. Fonds Opkomende Markten (FOM) . . . . . . . 632 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632 b. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632 c. Waarvoor krediet? . . . . . . . . . . . . . . . . . 632 d. Belangrijkste voorwaarden . . . . . . . . . . . 632 e. Hoogte van de subsidie . . . . . . . . . . . . . 632 f. Hoe aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632 4. Finance for international business . . . . . . . . 632 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632 b. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633

Hoofdstuk XVIII Verkoop en verkooptechnieken A. Verkopen op een beurs 1. Uitnodigen en voorbereiden . . . . . . . . . . . . . 637 a. 76% beslist vooraf! . . . . . . . . . . . . . . . . 637 b. Focus op één groep . . . . . . . . . . . . . . . . 637 c. Wie ondertekent? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637

XXIII

Inhoudsopgave 2. Mensen trekken mensen aan . . . . . . . . . . . . 637 a. Het psychologische effect . . . . . . . . . . . 637 b. Friestadt en Wright . . . . . . . . . . . . . . . . . 638 c. Werkwijze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638 d. Aandachtspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638 3. Inrichting van uw stand . . . . . . . . . . . . . . . . 638 a. Uitstraling en sfeer . . . . . . . . . . . . . . . . . 638 b. Leid de route door uw stand . . . . . . . . . 638 4. De plaats van uw stand . . . . . . . . . . . . . . . . . 639 5. De beursbezoekers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639 6. De opvolging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639 7. De doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639

B. Etalage-inrichting 1. Een aantrekkelijke etalage . . . . . . . . . . . . . . . 639 2. Herhaal uw etalage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640

C. Showroom- en winkelverkoop

1. Welke soort korting is de beste? . . . . . . . . . 646 a. Korting op de verkoopprijs. . . . . . . . . . . 646 b. Een extra product . . . . . . . . . . . . . . . . . . 646 c. Korting bij een volgende aankoop . . . . . 646 2. En gratis? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 646 3. Ultiem redmiddel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647

H. Gratis monsters 1. Stalen en monsters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647 2. Onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647 a. Media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647 b. Contact . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647 c. Profiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647 d. Effectiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647 e. Productcategorie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648 3. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 648

I. Onderhandelen

1. Lichaamstaal herkennen . . . . . . . . . . . . . . . . 640 2. Zelf een signaal geven . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640 3. En dan pas open vragen stellen . . . . . . . . . . 640 4. En proberen méér te verkopen? . . . . . . . . . . 641 a. Dat goede gevoel … . . . . . . . . . . . . . . . . 641 b. Juist inschatten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 641 c. 10% meer verkopen zonder kosten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 641 5. Winkeldiefstal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 641 a. Over winkeldiefstal . . . . . . . . . . . . . . . . . 641 b. Actie ondernemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642

D. Aanbod 1. Psychologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642 2. Onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642 3. Beter drie dan twee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642 4. Hoe gebruikt u dat fenomeen? . . . . . . . . . . . 642

E. Offertes maken 1. Uw prijs als sandwich inpakken . . . . . . . . . . 643 a. Focus dus op de voordelen . . . . . . . . . . 643 2. Een normale en een hogere prijs . . . . . . . . . 643 3. Laat zien dat u meedenkt . . . . . . . . . . . . . . . 643 4. Formuleer uw offerteteksten positief . . . . . . . . 644 5. Hoe uitgebreid mag een offerte zijn? . . . . . . . . 644

F. Prijs 1. Lowballing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 645 2. De magische kracht van 9,99 . . . . . . . . . . . . 645 3. Laat zien wat de klant krijgt! . . . . . . . . . . . . . 646

XXIV

G. Korting

1. Ondernemer versus ondernemer . . . . . . . . . 648 a. Hoe aan tafel gaan? . . . . . . . . . . . . . . . . 648 b. Verkoop geen korting, maar toegevoegde waarde! . . . . . . . . . . . . . . . 649 2. Of oog in oog met de inkoper . . . . . . . . . . . 649 a. Doel van de inkoper . . . . . . . . . . . . . . . . 649 b. De trucs van de inkoper . . . . . . . . . . . . . 649

J. Klachten 1. Pas op met élke klacht! . . . . . . . . . . . . . . . . . 650 2. Reageer correct! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650 a. Klachten zijn kansen . . . . . . . . . . . . . . . . 650 b. Luisteren en reageren . . . . . . . . . . . . . . . 650 c. Hoe omgaan met klachten? . . . . . . . . . . 650 d. Toon begrip! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 651 e. Blijf positief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 651 3. Schriftelijk reageren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 651 a. De klacht herhalen . . . . . . . . . . . . . . . . . 651 b. Benoem het gevoel . . . . . . . . . . . . . . . . . 651 c. En toon begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 651 d. Dan pas ter zake komen . . . . . . . . . . . . . 651 e. Excuseren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 651 f. Actie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 651 g. Wat is verder nog belangrijk? . . . . . . . . 652

K. Folders 1. Doel van een folder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652 a. Wat wilt u ermee bereiken? . . . . . . . . . . 652 b. Welke stijl hanteert u daarbij? . . . . . . . . 652 2. Types folders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652 a. Sterk beschrijvend/sfeervol . . . . . . . . . . 652 b. Sterk beschrijvend/functioneel . . . . . . . . 652 c. Sterk verkopend/sfeervol . . . . . . . . . . . . 652 d. Sterk verkopend/functioneel . . . . . . . . . 653


Inhoudsopgave

L. Mailings 1. Uw doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653 a. Voorbeeld: een mailing naar de bouwsector ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653 b. ... of specifiek naar de graafwerkers . . . 653 c. Laat voelen dat u de sector kent . . . . . . 653 2. U heeft slechts twee seconden! . . . . . . . . . . 653 a. De aandacht trekken . . . . . . . . . . . . . . . . 654 b. Ga dan snel over naar het voordeel . . . 654 c. Oproepen tot reactie . . . . . . . . . . . . . . . . 654 3. Verduidelijk met afbeeldingen . . . . . . . . . . . . 654 4. Vergeet de antwoordkaart niet! . . . . . . . . . . 655 a. Te weinig aandacht . . . . . . . . . . . . . . . . . 655 b. Postzegel plakken? . . . . . . . . . . . . . . . . . 655 c. De tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655 d. De uitvoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655 5. Een factuur is ook een mailing! . . . . . . . . . . 655 a. Voeg een commerciële boodschap toe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655 b. Hoe aanpakken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656 c. Persoonlijk accent . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656 d. Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656 e. Overdaad schaadt . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656 f. Relatie onderhouden. . . . . . . . . . . . . . . . 656

M. Sponsoring 1. Maak de juiste keuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656 2. En zorg voor verkoop! . . . . . . . . . . . . . . . . . 657 3. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657

N. Nieuwe klanten maken 1. Via niet-verkoper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657 a. Slecht voorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658 b. Goed voorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658 2. Via mond-tot-mondreclame . . . . . . . . . . . . . 658 a. Trendsetters en volgers . . . . . . . . . . . . . 658 b. Zoek uit wie wie beïnvloedt . . . . . . . . . . 659 c. En zet dan marketingacties op . . . . . . . . 659 3. Uw ex-klanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659 a. Ex-klanten worden verwaarloosd . . . . . 659 b. Zij halen toch de beste respons . . . . . . . 659 c. Onderzoek de oorzaken . . . . . . . . . . . . . 660 d. Prik ze wakker! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 660

O. Beïnvloedingstechnieken 1. Prof. Robert B. Cialdini . . . . . . . . . . . . . . . . . 660 a. Sociale bewijskracht . . . . . . . . . . . . . . . . 661 b. Autoriteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661 c. Schaarsteprincipe . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661 d. Sympathie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661 e. Consistentie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661 f. Wederkerigheidsprincipe . . . . . . . . . . . . 662 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

P. Sociale media 1. Met wie ga ik praten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662 2. Met welk bedrijf ga ik praten? . . . . . . . . . . . 662 3. Hoe kom ik in contact? . . . . . . . . . . . . . . . . . 662 4. Zelf op sociale media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662

Hoofdstuk XIX Communicatie & reclame A. Marketingcommunicatie en merk 1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665 2. Merkfuncties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665 a. Merkfuncties klanten . . . . . . . . . . . . . . . 665 b. Merkfuncties bedrijven . . . . . . . . . . . . . . 665 3. Merkimago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665 a. Instrumentale associaties . . . . . . . . . . . . 666 b. Psychosociale associaties . . . . . . . . . . . 666

B. Communicatiemix 1. Corporate communicatie . . . . . . . . . . . . . . . 666 2. Marketingcommunicatie . . . . . . . . . . . . . . . . 666 a. Thematische marketingcommunicatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666 b. Actie marketingcommunicatie . . . . . . . . 666

C. Marketingcommunicatiestrategie 1. Positionering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666 2. Belang goede strategie . . . . . . . . . . . . . . . . . 667 3. Diverse communicatiestrategieën . . . . . . . . 667 a. Communicatiestrategie voor nieuw product . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 667 b. Communicatiestrategie voor een groeiproduct . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 667 c. Communicatiestrategie voor een v olwassen product . . . . . . . . . . . . . 667 d. Communicatiestrategie voor een p roduct in eindfase . . . . . . . . . . . . . 668

D. Marketingcommunicatieplan 1. Noodzaak communicatieplan . . . . . . . . . . . . 668 2. Voordelen communicatieplan . . . . . . . . . . . . 669 a. Vroeg inspelen op veranderingen . . . . . 669 b. Identificeren winstmogelijkheden . . . . . 669 c. Betere marktwerking. . . . . . . . . . . . . . . . 669 d. Gefundeerde investeringsbeslissingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669 e. Coördinatie en controle . . . . . . . . . . . . . 669 3. Afgeleid ondernemingsplan . . . . . . . . . . . . . 670 a. Indeling marketingplan . . . . . . . . . . . . . . 670 4. Onderdelen marketingcommunicatieplan . . . 670 a. Negen vaste onderdelen . . . . . . . . . . . . . 671

XXV

Inhoudsopgave

E. Marketingcommunicatie-instrumenten 1. Reclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672 a. Nut van reclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672 b. Hoofdvormen reclame . . . . . . . . . . . . . . 672 c. Soorten reclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673 2. Promoties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673 a. Klassieke promoties . . . . . . . . . . . . . . . . 673 b. Thematische promoties . . . . . . . . . . . . . 674 c. Promotiestrategieën . . . . . . . . . . . . . . . . 674 d. Soorten promoties . . . . . . . . . . . . . . . . . 674 3. Public relations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674 a. Corporate pr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674 b. Interne communicatie . . . . . . . . . . . . . . . 674 c. Financiële pr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674 d. Public Affairs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674 e. Marketing-pr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674 4. Sponsoring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675 a. Soorten sponsoring . . . . . . . . . . . . . . . . 675 b. Doelstellingen sponsoring . . . . . . . . . . . 675 5. Directmarketingcommunicatie . . . . . . . . . . . 676 a. Individuele afstemming . . . . . . . . . . . . . 676 b. Opbouw DM-relatie. . . . . . . . . . . . . . . . . 676 c. Uitbesteding DM-activiteiten . . . . . . . . . 677 6. Winkelcommunicatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678 a. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678 b. Nut van winkelcommunicatie. . . . . . . . . 678 c. Soorten winkelcommunicatie . . . . . . . . 678 d. Functies van winkel . . . . . . . . . . . . . . . . . 678 e. De webwinkel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678 7. Verpakking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678 a. Verpakkingseisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678 8. Persoonlijke verkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679 a. Beperkt aantal prospects . . . . . . . . . . . . 679 b. Klein marktgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679 c. Hoge aankoopprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . 680 d. Langdurige verplichting . . . . . . . . . . . . . 680 e. Aanpassing aan individuele behoeften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 680 f. Toelichting nodig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 680 g. Onderhandelen over prijs . . . . . . . . . . . . 680 h. Sterke binding met bestaande leverancier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 680 9. Beurzen en tentoonstellingen . . . . . . . . . . . . 680 a. Hoofdgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 680 b. Zeven soorten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 680 c. Beursplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 681 d. Beursbezoekers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 682

F. Mediaplan en selectie 1. Mediadoelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 682 a. Het bereik van de doelgroep . . . . . . . . . 682 b. De contactfrequentie . . . . . . . . . . . . . . . . 682 c. Het marktgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683 d. De timing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683

XXVI

2. Voorlopig mediabudget . . . . . . . . . . . . . . . . . 683 3. Mediastrategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683 4. Mediatactiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683 5. Definitief mediabudget . . . . . . . . . . . . . . . . . 684 6. Plaatsingsschema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684

G. Media en middelen 1. Integratie meerdere media . . . . . . . . . . . . . . 684 a. Multimediale inzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684 b. Crossmediale inzet . . . . . . . . . . . . . . . . . 685 2. Diverse media en middelen . . . . . . . . . . . . . 685 a. Dagbladen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685 b. Huis-aan-huisbladen . . . . . . . . . . . . . . . . 686 c. Publiekstijdschriften . . . . . . . . . . . . . . . . 686 d. Vakbladen en jaarboeken . . . . . . . . . . . . 687 e. Telefoonboeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688 f. Folders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688 g. Flyers/strooifolders . . . . . . . . . . . . . . . . . 689 h. Stickers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 689 i. Billboards . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 690 j. Abri’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 690 k. Lichtmastreclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . 691 l. Steiger- en geveldoeken . . . . . . . . . . . . . 691 m. Radio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692 n. Televisie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693 o. Bioscoopreclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . 694 p. Eigen auto’s/vrachtwagens . . . . . . . . . . . 695 q. Auto’s, taxi’s, vrachtwagens van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 696 r. Bussen, trams en metro’s . . . . . . . . . . . 696 s. Luchtsleepreclame . . . . . . . . . . . . . . . . . 697 t. Luchtballonnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698 u. Toiletreclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698 v. Vlaggen en wimpels . . . . . . . . . . . . . . . . 699

H. Het reclamebureau 1. Selectie reclamebureau . . . . . . . . . . . . . . . . . 700 a. Eerste ruwe selectie . . . . . . . . . . . . . . . . 700 b. Referenties checken . . . . . . . . . . . . . . . . 700 c. Kennismakingsgesprek . . . . . . . . . . . . . 700 2. Afspraken reclamebureau . . . . . . . . . . . . . . . 700 a. Samenwerkingscontract . . . . . . . . . . . . . 700 b. Bureaukorting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 700 c. Retourcommissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701 3. Briefing reclamebureau . . . . . . . . . . . . . . . . . 701 a. Strategie en positionering van merk . . . 701 b. Beschrijving van doelgroep . . . . . . . . . . 701 c. Communicatiedoelstellingen . . . . . . . . . 701 d. Propositie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701 e. Richtlijnen vormgeving/tekst . . . . . . . . . 702 f. Voorkeuren media/middelen . . . . . . . . . 702 g. Budget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 702 h. Tijdsplanning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 702


Inhoudsopgave

I. Onderzoek en respons 1. Ontwikkelingsonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . 702 a. Communicatiestrategieonderzoek . . . . . 702 b. Conceptonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . 703 c. Pretests . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703 2. Evaluatieonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703 a. Posttests . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703 b. Reclamecampagne-evaluatie . . . . . . . . . 703 3. Onderzoeksbureaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703 4. Respons . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703

J. Content marketing en sociale media 1. Content marketing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 704 a. Definitie content marketing . . . . . . . . . . 704 b. Typen content . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 704 c. Content delen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 704 2. Sociale media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 704 a. User generated content . . . . . . . . . . . . . 705 b. De psychologie van het delen . . . . . . . . 705 c. Socialemediaplatforms . . . . . . . . . . . . . . 705 d. Targeted advertising . . . . . . . . . . . . . . . . 706 3. Reclame maken op Facebook . . . . . . . . . . . 706 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706 b. Een campagne aanmaken . . . . . . . . . . . 706 c. Een advertentieaccount aanmaken . . . . 706 d. De juiste doelgroep bepalen . . . . . . . . . . 707 e. Het budget bepalen . . . . . . . . . . . . . . . . . 707 f. De advertentie samenstellen . . . . . . . . . 707 4. Reclame maken op LinkedIn . . . . . . . . . . . . 707 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 707 b. Een eigen bedrijfspagina . . . . . . . . . . . . 707 c. Adverteren op LinkedIn . . . . . . . . . . . . . 708 d. Een campagne kiezen . . . . . . . . . . . . . . . 708 e. Een advertentie maken . . . . . . . . . . . . . . 708 f. Definieer de doelgroep . . . . . . . . . . . . . . 708 g. Het budget bepalen . . . . . . . . . . . . . . . . . 708 h. Meer informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708 5. Adverteren op Twitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 708 b. De campagnedoelstelling bepalen . . . . . 708 c. Het budget instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 709 d. Meer informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 709

Hoofdstuk XX Internet voor ondernemers A. Zoeken op internet 1. De juiste zoekmachine kiezen . . . . . . . . . . . . 713 a. Zoekopdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 713 b. Welke zoekmachines? . . . . . . . . . . . . . . 713 2. Doelgericht zoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716 a. Exacte zoekterm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716 b. Extra hulpmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . 716 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

B. Domeinnaam registreren 1. Mogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717 a. Naam zelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717 b. Extensie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 718 c. Nog vrij? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719 2. Registratie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719 a. Domeinnaamregistratie . . . . . . . . . . . . . 719 b. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719 c. Betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719 d. Flexibiliteit en ondersteuning . . . . . . . . . 720 e. Reglement voor aanbieders domeinnaamregistratie . . . . . . . . . . . . . . 720

C. Domeinnaambescherming 1. Risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 720 2. Bescherming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 720 a. Wat te doen bij een geschil? . . . . . . . . . 721 3. Preventief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 721 4. Overnemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 722

D. Een website voor uw onderneming 1. Wanneer interessant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 722 a. Visibiliteit en imago . . . . . . . . . . . . . . . . . 722 b. Aanpasbare inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . 722 c. Snelheid en efficiëntie . . . . . . . . . . . . . . . 722 d. Dienstverlening en bereikbaarheid . . . . 723 e. Drempelverlaging . . . . . . . . . . . . . . . . . . 723 f. E-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 723 2. Functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 724 a. Digitale brochure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 724 b. Catalogus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 724 c. Berekeningen en interacties . . . . . . . . . . 724 d. Feedback van (potentiële) klanten . . . . . 725 e. Klantenbinding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 726 f. Nieuwsbrief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 726 g. Online verkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 727 h. Vorm van de website en apps . . . . . . . . 728 3. Wet- en regelgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 728 a. Wet koop op afstand . . . . . . . . . . . . . . . 728 4. Ontwerp en bouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 730 a. Wie maakt de website? . . . . . . . . . . . . . 730 b. Waarop letten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 730 5. Plaatsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734 6. Ontwerp van de website . . . . . . . . . . . . . . . . 734 a. Beelden, video en audio . . . . . . . . . . . . . 734 b. Achtergrond en teksten . . . . . . . . . . . . . 734 c. Gemak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734 d. Add-ons of plug-ins . . . . . . . . . . . . . . . . 735 e. Technische vereisten . . . . . . . . . . . . . . . . 735 f. Zoekmachinevriendelijkheid en promotie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 735 g. Onderhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736

XXVII

Inhoudsopgave 7. Totale kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736 8. Promotie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736 a. Mogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736 b. Zoekmachines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 737 c. Banners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 740 d. Andere vormen van online adverteren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741 e. Klassieke media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 743

Hoofdstuk XXI Overdracht en einde van de onderneming

6. Fiscale aspecten bij overlijden . . . . . . . . . . . 762 a. Inkomstenbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . 762 b. Eenmanszaak/Vof . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762 c. BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 763 d. Erfbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 763

D. Einde van de onderneming

A. Overdracht onderneming 1. Eenmanszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 747 a. Juridisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 747 b. Fiscaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748 c. Personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 749 2. Vof/maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 749 a. Juridisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 749 b. Fiscaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 750 c. Personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 750 3. BV/NV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 750 a. Juridisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 750 b. Fiscaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752 c. Personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753

1. Eenmanszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 766 a. Juridisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 766 b. Fiscaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 766 2. Vof/maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 766 a. Juridisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 766 b. Fiscaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 767 3. BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 767 a. Juridisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 767 b. Fiscaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768 4. Bedrijfsbeëindiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768 a. Stappenplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768 b. Informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 770

Hoofdstuk XXII ICT-recht A. Elektronische overeenkomsten

B. Overdracht met behoud van controle

1. Totstandkoming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 773

1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 754 2. Eenmanszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 754 a. Van eenmanszaak naar Vof . . . . . . . . . . 754 b. Van eenmanszaak naar CV . . . . . . . . . . . 755 c. Inbreng in een BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . 755 3. BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 755 a. Prioriteitsaandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . 755 b. Raad van commissarissen . . . . . . . . . . . 756 c. Certificering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 756 d. Stemrechtloze en winstrechtloze aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 757

C. Wat bij overlijden? 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758 a. Erfgenamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758 b. Wettelijke verdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . 758 c. Vorderingen voor de kinderen . . . . . . . . 759 2. Eenmanszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 759 a. Toedeling aan de langstlevende . . . . . . . 759 b. Verdeling ongedaan . . . . . . . . . . . . . . . . 759 c. Rechten voor bedrijfsopvolger . . . . . . . 760 3. Vof/maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 760

XXVIII

4. BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 760 a. Eén aandeelhouder . . . . . . . . . . . . . . . . . 760 b. Meerdere aandeelhouders . . . . . . . . . . . 761 5. Mogelijkheden in een testament . . . . . . . . . 762

2. Overeenkomst met een consument . . . . . . . 773 a. Consumentenwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . 773 b. Informatieplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 773 c. Ontvangstbevestiging . . . . . . . . . . . . . . . . 774 d. Levering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 774 e. Risico van verlies of beschadiging . . . . . . 774 f. Uitzonderingen Consumentenwet . . . . . 774 3. Eisen overeenkomst langs e lektronische weg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 774 a. Informatieplichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 774 b. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 775 c. Gevolgen niet naleven informatieplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 775 d. Ontvangstbevestiging . . . . . . . . . . . . . . . 775 e. Totstandkoming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 775 4. Algemene voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . 775

B. De elektronische handtekening 1. De definitie van de elektronische handtekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 776 a. Wanneer is er sprake van een elektronische handtekening? . . . . . . . . . 776 b. Gewone elektronische handtekening . . . 776


Inhoudsopgave c. Geavanceerde elektronische handtekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 777 d. Gekwalificeerde elektronische handtekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 777 2. Mogelijkheden van de elektronische handtekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 777 a. Elektronisch factureren . . . . . . . . . . . . . . 778 b. Elektronische polis . . . . . . . . . . . . . . . . . 778 c. PKIoverheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 778

C. Privacywetgeving 1. Wat zijn ‘persoonsgegevens’? . . . . . . . . . . . 778 2. Wanneer is de Wbp van toepassing? . . . . . 778 a. Toepasselijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 778 b. Wat valt er onder het verwerken van persoonsgegevens? . . . . . . . . . . . . 779 3. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 779 4. Waarmee moet u rekening houden? . . . . . . 779 a. Melden bij CBP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 779 5. Privacy en website . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 779 6. Reclame via e-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 780 7. Cookies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 781 a. Wat zijn ‘cookies’? . . . . . . . . . . . . . . . . . 781 b. Bezoekers van websites volgen . . . . . . . 781 c. De cookiewetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . 781 d. Hoe geeft u als webwinkelier nu invulling aan deze wetgeving? . . . . . 782

D. Elektronisch bewijs 1. Bewijslastverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 782 2. Waardering van bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . 782 a. Welke bewijsmiddelen? . . . . . . . . . . . . . 782 b. Waarderen van bewijs . . . . . . . . . . . . . . 782 c. Akten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 783

E. Cloud 1. SLA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 783 a. Beschikbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 783 b. Back-ups . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 784 c. Onderhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 784 d. Exitscenario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 784 2. Niet betalen van de dienst . . . . . . . . . . . . . . . 784 a. Opschorting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 784 b. Ontbinding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 785 3. Faillissement clouddienstverlener . . . . . . . . . . . 785 4. Mogelijkheid migratie van data . . . . . . . . . . . 785

Hoofdstuk XXIII Internationaal zakendoen A. De voorbereiding 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 789 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

2. Hulp in Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 789 a. NL EVD Internationaal . . . . . . . . . . . . . . 789 b. Kamer van Koophandel . . . . . . . . . . . . . 789 c. Adviesorganisaties . . . . . . . . . . . . . . . . . 789 3. Hulp ter plekke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 789 a. NBSO’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 789 b. De EVD-marktscan . . . . . . . . . . . . . . . . . 789 4. Naar welk land exporteren? . . . . . . . . . . . . . 790 a. Hoe moet u kiezen? . . . . . . . . . . . . . . . . 790 b. Landeninformatie en cultuurverschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 790 5. Handelsreizen en beurzen . . . . . . . . . . . . . . . 790 a. Handelsreizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 790 b. Buitenlandse beurzen . . . . . . . . . . . . . . . 790

B. Samenwerking 1. Redenen om samen te werken . . . . . . . . . . 791 2. Soorten samenwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . 791 a. Concentraties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 791 b. Allianties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 791 3. Agenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 791 4. Joint venture en kangoeroesysteem . . . . . . 791 5. Partners for International Business (PIB) . . . 791

C. Subsidies 1. Nederlandse subsidie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792 2. Europese subsidie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792

D. Internationaal betalen en innen 1. Factureren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792 2. Betalingswijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792 a. Open account . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792 b. Rembours . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792 3. Garanties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 793 a. Letter of Credit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 793 b. Bankgarantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 793 c. Documentair incasso . . . . . . . . . . . . . . . 794 d. Kredietverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . 794

E. Juridische zaken 1. Samenwerkingsvormen juridisch regelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 794 a. Licenties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 794 b. Franchising . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 795 2. Offertes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 795 3. Onderhandelen vrijblijvend? . . . . . . . . . . . . . 795 4. ‘Letter of Intent’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 795 5. (Ver)koopovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . 795 6. Algemene voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . 795 7. Problemen: naar de rechter? . . . . . . . . . . . . 796 a. Een conflict . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 796 b. Welke rechter is bevoegd? . . . . . . . . . . . 796

XXIX

Inhoudsopgave c. Een rechtskeuzeclausule . . . . . . . . . . . . 796 d. Arbitrage en mediation . . . . . . . . . . . . . . 796 e. Incoterms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 796 f. Intellectueel eigendom . . . . . . . . . . . . . . 797

F. Exportfinanciering 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 797 2. Diverse vormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 797

2. Inrichting en vertegenwoordiging . . . . . . . . 803 a. Vaste inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 803 b. Vaste vertegenwoordiging . . . . . . . . . . . 803 c. Toch in buitenland belast . . . . . . . . . . . . 803 3. Dochtervennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . 803

K. Importeren 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 803 2. Geschikte producten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 804

G. Transport 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 798 2. Expediteurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 798 a. Wat is een expediteur? . . . . . . . . . . . . . . 798 b. Wat doet een expediteur? . . . . . . . . . . . 798 c. Enkele voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 798 3. Soorten transport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 798 4. Verzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 798

H. Douane 1. Taken van de douane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 799

3. Geschikte leveranciers . . . . . . . . . . . . . . . . . . 804 4. Juridisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 804 a. Productaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . 804 b. Parallelimport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 804 c. Douaneregime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805

Hoofdstuk XXIV Regelgeving reclame A. Regelgeving reclame

2. Invoerrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 799

1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 809

3. Vergunningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 799 a. Wie kan u helpen? . . . . . . . . . . . . . . . . . 799 b. In- en uitvoervergunning . . . . . . . . . . . . 799 c. Certificaat van oorsprong (CvO) . . . . . . 799 4. Overige formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 800 a. Vrachtbrieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 800 b. Bindende Oorsprongsinlichting (BOI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 800 c. Sagitta-codes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 800 5. Douaneformulieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 800 a. EUR1-Certificaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 800 b. Admission Temporaire Roulette (ATR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 801 c. Admission Temporaire/Temporary Admission (ATA-Carnet) . . . . . . . . . . . . . 801 d. Forwarders Certificate of Receipt (FCR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 801 e. Forwarders Certificate of Transport (FCT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 801 f. Factuurverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . 801 g. Leveranciersverklaring . . . . . . . . . . . . . . 801

2. Reclame Code Commissie . . . . . . . . . . . . . . 809 a. Bijzondere reclamecodes . . . . . . . . . . . . 809 3. Reclame via e-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 809 a. Wanneer is er sprake van ‘toestemming’? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 810 b. Voorbeeld. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 810 c. Derdenverstrekking . . . . . . . . . . . . . . . . . 810 d. Hoe kunt u dan wél e-mailadressen uitwisselen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 811 e. Overige vereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 811 f. Opt-out . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 811 g. In sommige gevallen is er geen toestemming vereist . . . . . . . . . . . . . . . . 811 h. Tell a friend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 812 4. Vergelijkende reclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . 812 a. Voorwaarden vergelijkende reclame . . . 812 5. Wet koop op afstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 812 a. Waar moet u rekening mee houden bij een webwinkel? . . . . . . . . . . . . . . . . . 813 6. Colportagewet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 814 a. Definitie colporteur . . . . . . . . . . . . . . . . . 814 b. Eisen colporteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 815 c. Ontbindingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . 815 7. Acquisitiefraude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 816 a. Europese aanpak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 816 8. Auteursrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 817 a. Hoe ontstaat auteursrecht? . . . . . . . . . . 817 b. Geschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 817 c. Inbreuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 817 d. Bewerking en nabootsing . . . . . . . . . . . . 817 e. Downloaden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 817

I. Btw 1. Leveringen binnen de EU . . . . . . . . . . . . . . . 802 a. Toepassen 0-tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . 802 b. Het 0-tarief niet toepassen . . . . . . . . . . . 802 c. Fictieve intracommunautaire levering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 802 2. Leveringen buiten de EU . . . . . . . . . . . . . . . . 802

J. Belasting over buitenlandse winst 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 802

XXX


Inhoudsopgave 9. Gedragscode streetmarketing . . . . . . . . . . . 817 a. Nieuwe Code in 2015 . . . . . . . . . . . . . . . 818 10. Overige gedragscodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . 818 11. Waar moet een website aan voldoen? . . . . . 819 a. Wat moet er op de website vermeld worden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819 b. Aanvullende informatieplicht voor vergunningplichtige activiteiten gereglementeerde beroepen . . . . . . . . . 819 c. Algemene voorwaarden . . . . . . . . . . . . . 819 d. Wat zijn de gevolgen bij niet-naleving? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 820

B. Promotionele acties

5. Bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 836 a. Benoeming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 836 b. Ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 836 c. Taken en bevoegdheden . . . . . . . . . . . . . 836 d. Raad van commissarissen . . . . . . . . . . . 837 e. Beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 837 f. Vertegenwoordiging . . . . . . . . . . . . . . . . 837 g. Bestuurdersaansprakelijkheid . . . . . . . . 838 h. Tegenstrijdig belang . . . . . . . . . . . . . . . . 839 6. Algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . 840 a. Bevoegdheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 840

1. Prijsvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 820

b. Bijeenroeping . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 840

2. Kansspel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 820 a. Loterij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 821 b. Sweepstakes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 821 c. Winkelweekacties . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823 d. Bingo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823 3. Bezwaar en beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823

c. Deelname . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 841 d. Volmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 841 e. Notulen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 841 f. Gewone algemene vergadering . . . . . . . 841 g. Buitengewone vergadering . . . . . . . . . . 842 h. Stemrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 842

Hoofdstuk XXV De besloten vennootschap A. De BV 1. Motieven voor oprichting van een BV . . . . . 827 a. Fiscale motieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827 b. Beperking van aansprakelijkheid . . . . . . 827 c. Gemakkelijke overdracht . . . . . . . . . . . . 827 d. Duidelijkheid over de aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827 2. Oprichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827 a. Geen goedkeuring vooraf . . . . . . . . . . . . 828 b. Controle achteraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 828 c. Statuten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 828 d. Naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 828 e. Zetel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 828 f. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 829 g. De BV in oprichting . . . . . . . . . . . . . . . . . 829 h. Inschrijving in het Handelsregister . . . . 830 3. Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 830 a. Maatschappelijk kapitaal . . . . . . . . . . . . . 830 b. Geplaatst kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . 830 c. Gestort kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 830 d. Storting op aandelen . . . . . . . . . . . . . . . 831 4. Aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 832 a. Soorten aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 832 b. Aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 832 c. Aandeelhoudersregister . . . . . . . . . . . . . 832 d. Uitgifte van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . 833 e. Overdracht van aandelen . . . . . . . . . . . . 834 © Het Tips & Advies Ondernemershandboek 2015,

i. Besluitvorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 842 j. Buiten vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . 843 k. Slechts één aandeelhouder . . . . . . . . . . 843 l. Stemovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . 843 m. Staken van stemmen . . . . . . . . . . . . . . . 843 n. Aandeelhoudersovereenkomst . . . . . . . 843 o. ‘Wipaandelen’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 843 p. Uitkoop van aandeelhouders . . . . . . . . . 844 7. Statutenwijziging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 844 a. Geheel of gedeeltelijk . . . . . . . . . . . . . . . 844 b. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 844 c. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 844 8. Holdingstructuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 844 a. Belastingvoordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . 845 b. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . 845 c. Bedrijfsoverdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . 845

Hoofdstuk XXVI Modellen Inhoudsopgave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 848

Trefwoordenregister Trefwoordenregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 853

XXXI

Beknopte inhoudsopgave

Recommend Documents