Inhoudsopgave
Nieuwsbrief Actief Bodembeheer de Kempen
De aanpak van zinkassenwegen
2
Hoge eisen aan grondverwerking
4
“Het gaat altijd over de portemonnee”
4
Sanering tuinen Neer in 2009
6
Schoonmaak zandvang Achelse kluis
6
Derde meerjarenprogramma in ontwikkeling
7
Personeelswisselingen
8
13 Nummer 13, december 2008
Triade-onderzoek Dommeldal
Beheer verontreiniging is mogelijk De natuur in het Dommeldal is prachtig. Grote delen van dit gebied zijn aangewezen als Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De oevers van de beek ten zuiden van Valkenswaard zijn echter sterk verontreinigd met zware metalen. Onzekerheden over de ecologische effecten van deze verontreiniging belemmeren een vlot verloop van de grondtransacties die nodig zijn voor de EHS. Triade-onderzoek moet uitkomst bieden. In een Triade-onderzoek worden
Risicoprofiel
zowel de chemische en toxicologische
Uit de Triade blijkt dat het gehalte aan zink, cadmium
als de ecologische effecten van een
en arseen in de bodem langs de beek onder
bodemverontreiniging onderzocht. ABdK vroeg
Valkenswaard hier en daar te hoog is. Ook in flora en
onderzoeksbureau Grontmij/AquaSense om via zo’n
fauna worden verhoogde gehalten aan zware metalen
uitgebreid onderzoek de mate van verontreiniging en de
aangetroffen. Van de zware metalen is cadmium het
ecologische risico’s in de natuurgebieden langs de
meest schadelijk voor mens en dier. Het stapelt zich op
Dommel onder Valkenswaard vast te stellen en advies te
in de nieren. In de Triade rekenden de onderzoekers
geven over mogelijke beheermaatregelen.
door in hoeverre cadmium accumuleert in
zinkassen
moestuinen
waterbodems
grondwater
landbouwgronden
natuurgebieden
grondstromen
Dommeldal, prachtige natuur maar wel verontreinigd
1
Vervolg op pagina 2
natuurgebieden vervolg van pagina 1
kan zijn om delen van het gebied te laten verruigen waardoor bijvoorbeeld (roof-)
verschillende voedselketens: bodem-
vogels en grazers minder snel voedsel vinden.
vegetatie-woelmuis-steenuil, bodem-worm-
Een volgende optie is het verlagen van de
spitsmuis-steenuil en bodem-gewas-koe.
zuurgraad van de bodem, bijvoorbeeld door
De opstapeling is het grootst bij dieren
het bevorderen van kwel. Gewassen nemen
die veel regenwormen eten zoals vogels
bij een hogere pH minder cadmium op.
en dassen, maar ook in runderen stapelt
Daarnaast is het regelmatig maaien en
cadmium zich op.
afvoeren van begroeiing een mogelijkheid.
De doorvergiftiging blijkt met cadmium
Waar maaien niet mogelijk is, kunnen
niet in het gehele Dommeldal even groot te
runderen worden ingezet voor begrazing.
zijn. De verontreiniging is zeer heterogeen en
Ze mogen echter niet langdurig op de
er zijn verschillen in opname van cadmium
verontreinigde bodem grazen en hun
binnen en tussen de verschillende
orgaanvleesmag na de slacht niet in de
natuurtypen.
voedselketen terechtkomen.
Wat te doen?
In het Triade-onderzoek is duidelijk
Het Dommeldal is en blijft een mooi
geworden dat mogelijke ecologische risico’s
natuurgebied. Voor de fauna bestaat er
van de bodemverontreiniging in de
echter een risico van cadmiumvergiftiging.
natuurgebieden langs de Dommel ten zuiden
Dit speelt vooral in voedselketens waarin de
van Valkenswaard met gericht natuurbeheer
vaststellen van omvang en samenstelling
regenworm een belangrijke plaats inneemt.
kunnen worden beperkt. De Provincie
van populaties wormen, kevers en andere
Om dit te doorbreken kan wellicht op sterk
Noord-Brabant kan de uitkomsten
bodemorganismen
verontreinigde plekken het natuurtype
gebruiken bij de verdere besluitvorming en
worden aangepast. In moeras bijvoorbeeld
realisatie van de Ecologische
leven geen regenwormen. Een andere keuze
Hoofdstructuur.
Fauna heeft kans op cadmiumvergiftiging
Triade-onderzoek naar effecten bodemverontreiniging: • Chemische analyses: indirect inzicht in de (potentiële) risico’s • Biologische analyses: directe waarneming van actuele risico's • Veldmetingen naar ecologische effecten:
• Bioassays (metingen van het effect van stoffen op organismen): actuele toxiciteit
zinkassen Een groot en duur karwei
De aanpak van zinkassenwegen In de eerste helft van 2008 heeft ABdK een pilot uitgevoerd met een nieuwe tech-
Toentertijd werd 833 kilometer verdachte
nologie om zinkassenwegen in de regio te onderzoeken. Uitgangspunt is een lijst
weg aangemeld. Van de lijst uit 1987 is 158
van verdachte wegen op basis van een enquête uit 1987 onder 47 gemeenten in
kilometer open zinkassenweg (zinkassen
Brabant en Limburg.
bloot aan het oppervlak), 492 kilometer afgedekte zinkassenweg (zinkassen later afgedekt met asfalt, klinkers, puin of grind) en 183 kilometer voormalige zinkassenweg (waar vroeger zinkassen lagen). Het saneren van zinkassenwegen is kostbaar en varieert per soort weg. Zo is de sanering van een afgedekte zinkassenweg veel duurder dan de sanering van een open zinkassenweg, Onderzoek van een afgedekte zinkassenweg
23
zinkassen omdat hier ook het afdekkende materiaal
Inventarisatie relevante
verschillende aanpakmethodes. Haal je
moet worden verwijderd. De sanering van
zinkassenwegen
zinkassen geheel weg of dek je ze tijdelijk en
een zinkassenweg kost al snel enkele tonnen
veilig af? Wanneer ga je saneren: zo snel 1987
euro’s per kilometer. Om een idee te krijgen
(vooraanname
van de bedragen die gemoeid zijn met het saneren van de zinkassenwegen in het projectgebied, onderzoekt ABdK de
2008 n.a.v. pilot)
open
158
60
zinkassenwegen
verdachte (open en afgedekte)
afgedekte
492
200
zinkassenwegen
Verificatie van oude In de pilot zijn alle verdachte wegen in de
Totaal km
Hoe dan ook, het aanpakken van zinkassenwegen vraagt om prioriteitstelling. hoopt ABdK bestuurders een eerste opstap te geven (meten=weten) richting beleid. ABdK draagt per gemeente aan hoeveel en wat voor
in km.
wegeninventarisatie
infrastructuur moet gebeuren?
Met de inventarisatie van de zinkassenwegen
in km.
zinkassenwegen.
mogelijk of pas als er toch een keer iets in de
650
260
soort zinkassenwegen er in de gemeente zijn, welke risico’s ze met zich meebrengen,
gemeenten Reusel-De Mierden, Eindhoven,
Voor het verschil in het aantal kilometers
hoeveel kosten met sanering gepaard gaan en
Nuenen, Someren, Asten, Cranendonck en
zinkassenwegen tussen de lijst van 1987 en
welk rendement verschillende
Horst aan de Maas geverifieerd. Dat betrof
de verificatie van 2008 zijn redenen. Ten
aanpakmethodes opleveren.
193 kilometer uit de inventarisatie van 1987
eerste zijn er wegwerkzaamheden geweest.
plus circa 20% die de gemeenten later
Daarbij zijn zinkassen afgevoerd, vermengd
aanmeldden. Voor de verificatie is gebruik
met andere materialen en/of afgedekt met
gemaakt van radioactiviteitmeting in
andere verhardingssoorten zoals asfalt of
combinatie met grondradar. Zo kan ter
klinkers. Ten tweede is de inventarisatie uit
plekke worden gemeten of en hoeveel zware
1987 gebaseerd op een schriftelijke enquête
metalen er aanwezig zijn. Tot nu toe valt het
en is die uit 2008 gebaseerd op het
aantal kilometers (zinkassen)weg dat voor
daadwerkelijk doormeten van de wegen.
sanering in aanmerking komt mee ten opzichte van de opgave uit 1987. Extrapolatie
Bestuurders moeten prioriteiten
van de gegevens naar het hele projectgebied
stellen
levert circa 260 kilometer te saneren
De hamvraag die straks overblijft is: welke
zinkassenwegen op: 60 kilometer open en
wegen pakken we aan? De kosten zijn hoog;
200 kilometer afgedekt. De komende periode
de risico’s voor mens en milieu variabel. Zo
staaft ABdK deze vooraanname door ook in
geven open assenwegen beduidend hogere
de andere gemeenten van het projectgebied
risico’s dan afgedekte zinkassenwegen.
de aangemelde wegen door te meten. In de
Sommige open assenwegen liggen echter in
pilot is al wel duidelijk geworden, dat in
zo afgelegen gebieden dat mensen er
Met nieuwe technologie worden verdachte
gemeenten die dicht bij een (voormalige)
nauwelijks aan worden blootgesteld.
zinkassenwegen doorgemeten
zinkfabriek liggen beduidend meer
Daartegenover logen ook hier de zware
zinkassen in wegen zijn gebruikt dan in
metalen uit naar de omliggende bodem en
gemeenten die verder weg liggen.
komen zo in het grondwater. Verder zijn er
Themabijeenkomst Zinkassenwegen woensdag 21 januari 2009, 15.00-17.00 uur, in het Philips Stadion te Eindhoven ABdK nodigt de portefeuillehouders milieu van gemeenten, provincies, waterschappen en natuurorganisaties uit voor een gedachtewisseling over het saneren van zinkassenwegen. meer info en/of aanmelden: 040-2329292 of
[email protected]
34
zinkassen BSN Bodemsanering Nederland
Hoge eisen aan grondverwerking Sinds mei 2008 reinigt BSN Bodemsanering Nederland in Weert voor ABdK de
Extractieve reiniging
verontreinigde grond die afkomstig is van saneringen op door zinkassen veront-
Bij extractieve reiniging wordt de grond nat
reinigde particuliere locaties. BSN heeft deze opdracht voor een jaar gekregen na
gewassen en gescheiden in puin, ijzer en
een Europese openbare aanbesteding van ABdK in april jongstleden.
andere magnetische metalen, slibfractie, organisch afval en zand. Het puin wordt na
Bedrijfsleider Erik Scherpbier van BSN
de reiniging gebroken tot granulaat en
Bodemsanering Nederland legt graag uit hoe
hergebruikt in civiele werken, de magnetische
de acceptatie en verwerking van de
metalen gaan naar de (ijzer)handel, het zand
verontreinigde grond in zijn werk gaat. Voor
gaat als secundaire bouwstof naar de kleine
de verwerking van verontreinigde grond
industrie en de civiele techniek, het organisch
bestaan verschillende reinigingstechnieken:
afval naar de stort. Dan resteert een slibachtige
extractief, biologisch, thermisch en
substantie waar niks meer mee te doen is.
immobilisatie. Welke techniek wordt ingezet,
Deze gaat naar speciaal hiervoor ingerichte
is afhankelijk van de soort en mate van
stortplaatsen en wordt daar veilig afgedekt.
verontreiniging. BSN is gespecialiseerd in extractieve (natte) reiniging.
Bij grondverwerking komen heel wat regels
Erik Scherpbier van BSN geeft uitleg over de
Elke partij verontreinigde grond die verwerkt
en wetten kijken, zoals provinciale
extractieve verwerking van verontreinigde grond
moet worden, krijgt een unieke
regelgeving, de Wet milieubeheer, het Besluit
identificatiecode: het afvalstroomnummer.
bodemkwaliteit. Ook ABdK stelt aan een
Voordat een partij grond bij BSN wordt
bedrijf dat voor ABdK werkzaamheden
aangeleverd, beoordeelt het bedrijf -op basis
uitvoert heel wat (kwaliteits)eisen. Deze
van rapporten- de chemische analyse en de
staan duidelijk vermeld in de omschrijving
fysische kwaliteit van de grond. Neemt BSN
van een aanbesteding. Alleen bedrijven die
de opdracht voor verwerking aan, dan wordt
aan alle voorwaarden voldoen, kunnen
de grond met afvalstroomnummer en
meedingen. Voor de periode juni 2008-2009
begeleidingsformulieren bij het bedrijf
is het verwerken van 120.000 ton zinkassen
aangeleverd. Het overgrote deel van de
en door zinkassen verontreinigde grond
Bergen grond op het terrein van BSN
verontreinigde grond die BSN in ontvangst
gegund aan BSN Bodemsanering Nederland.
Bodemsanering Nederland
neemt, kan extractief worden gereinigd.
Zij schreven in met de scherpste prijs.
Klachten:
“Het gaat altijd over de portemonnee” Sinds 2005 saneert ABdK percelen van burgers met een bodemverontreiniging die veroorzaakt is door zinkassen. Inmiddels zijn 392 locaties in de regio klaar. Meestal naar volle tevredenheid van de eigenaar, maar soms zijn er ook klachten.
Een bodemsanering in Someren
In het algemeen verloopt de samenwerking
van een locatie. “We leggen uit wat er gaat
met burgers goed. Willem van Est, externe
gebeuren, kijken of alles er conform
(onafhankelijke) directievoerder voor ABdK
opdracht is, bespreken in welke volgorde en
en Willy Kuppens, één van de aannemers die
tijd we het werk aanpakken”, vertelt
voor ABdK saneringen uitvoert, kunnen
Kuppens. “We nemen daar ruim de tijd voor,
erover meepraten. Zij beginnen elke sanering
want het saneren van een tuin is niet niks.
met een startvergadering met de eigenaar
Los van de rompslomp, inspanning en
45
kosten heeft een tuin natuurlijk ook
dicht en water loopt niet meer goed af. Ook is
voldoen aan de hoogste norm volgens de
emotionele waarde. We maken een
het vaak beter om aanvulgrond eerst een
bodemgebruikfuncties. De meeste
nauwkeurig overzicht van hoe de tuin eruit
tijdje te laten rusten voor er nieuwe planten
aannemers beschikken zelf over
ziet vóór de sanering en spreken goed door
in te zetten. “Maar als we echt problemen
aanvulgrond. Bij het aanbrengen van de
wat weggaat en wat terugkomt.”
hebben,” zegt van Est, “gaat dat áltijd over de
grond moeten zij een AP 04-certificaat van
Als de sanering is gestart, houdt Willem van
portemonnee.” Kuppens knikt bevestigend:
een extern keuringsbureau overhandigen aan
Est toezicht op de werkzaamheden van de
“Zo is het uitgangspunt dat wij de oude
de directievoerder van ABdK. Dit is een
aannemer. Hij fungeert als aanspreekpunt
bestrating terugplaatsen. Als dat niet kan,
bewijs dat de grond voldoet aan de norm
voor eigenaar, aannemer en ABdK. Bij
legt ABdK de standaard betonklinker terug.
voor multifunctioneel gebruik.
problemen bemiddelt hij tussen de partijen.
Vinden mensen dat niet mooi, dan kunnen
“Bij tachtig procent van de saneringen gaat
we ook iets anders terugleggen. De meerprijs
alles probleemloos. Het gros van de mensen
moeten de mensen dan zelf betalen. Een
is tevreden. Bij de overige 20% moet ik af en
andere situatie is dat we een deel van een
toe inspringen. In de meeste gevallen komen
locatie saneren omdat dat verontreinigd is.
we er al pratend uit. Soms zijn mensen niet
Willen mensen ook een ander deel opnieuw
tevreden.” Ontevredenheid kan zaken
aanleggen, prima, maar ook hier moeten ze
betreffen als ‘ik mis de oude beuk die opa
zelf de meerprijs betalen.” En in een heel
nog heeft geplant’ of ‘ik vond mijn oude tuin
uitzonderlijk geval wordt een verkeerde partij
toch mooier’. Soms slaan de planten op de
grond geleverd. In dat geval laat ABdK de
nieuwe grond niet goed aan. Meestal ligt dat
zaak onderzoeken en de schade herstellen.
niet aan de kwaliteit van de aanvulgrond, want die wordt geleverd met een
Garantiecertificaat
kwaliteitscertificaat, maar is de structuur
Bij de saneringen in opdracht van ABdK ligt
van de grond niet goed. Bijvoorbeeld doordat
de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit
met zwaar materieel over de bodem is
van de aanvulgrond bij de aannemer. In het
gereden. De grond slaat dan vast, wordt te
bestek van ABdK staat dat die grond moet
Sanering in uitvoering
65
Voortgang saneringen aantal saneringen gemeenten Cranendonck
105
waarvan in Budel-Dorplein
80
Someren
89
Weert
40
Bergeijk
35
Reusel-de Mierden
22
Nederweert
18
Valkenswaard
18
Heeze-Leende
17
Bladel
15
her en der
33
Totaal regio
392
moestuinen Sanering tuinen Neer in 2009 In 2003 belde de voorzitter van de dorpsraad van Neer (gemeente Leudal), de heer Mast, naar projectbureau Actief Bodembeheer de Kempen. Hij was benieuwd of ABdK een functie kon vervullen bij de mogelijke bodemverontreiniging van (moes) tuinen langs de Neerbeek. adressen over voor nader onderzoek. Uiteindelijk bleek op 18 percelen de bodem dusdanig verontreinigd te zijn, vooral met cadmium, dat de bewoners werd geadviseerd hun tuin te saneren. Aanvankelijk was het de afspraak om de saneringen tegelijk te doen met de herinrichting van de Tungelroysebeek, waar de Neerbeek een deel van is. Neer zou in 2009 aan de beurt zijn. De werkzaamheden aan de beek lopen echter vertraging op. Daarom is nu besloten dat Tuinen langs de Neerbeek
Halverwege de jaren negentig van de vorige
ABdK een aannemer inhuurt zodat de
eeuw trad de Neerbeek tweemaal flink
tuinen toch in het najaar van 2009 worden
buiten zijn oevers. Door die overstromingen
gesaneerd.
zijn in Neer mogelijk tuinen die aan de beek
Waar nodig wordt de bodem tot een diepte
liggen verontreinigd met zware metalen.
van maximaal één meter afgegraven en van
Daarom werden eind jaren negentig bodem
een nieuwe leeflaag voorzien. ABdK,
en gewassen in de tuinen onderzocht, maar
Waterschap Peel en Maasvallei en de
de bewoners hoorden er niets meer van. In
gemeente Leudal betalen de kosten. Het eind
goed overleg met de dorpsraad kon ABdK de
van de verontreiniging in de tuinen in Neer
rapporten terugvinden en werd een
is daarmee in zicht. De heer Mast reageert
begeleidingscommissie samengesteld.
desgevraagd: “Ik heb de samenwerking als
Daarin namen naast de dorpsraad en ABdK
zeer prettig ervaren en het resultaat is goed.
ook de gemeente, de provincie, het
Misschien duurde het allemaal wel iets
waterschap en de GGD plaats. Ze spitten de
langer dan verwacht, maar dat is niet erg,
oude gegevens door en lieten een eerste
want er is iets degelijks uit voortgekomen en
aanvullend onderzoek uitvoeren in de
dat is beter dan hapsnapwerk. Eind goed, al
verdachte tuinen. Na analyse bleven 25
goed.”
waterbodems Schoonmaak zandvang Achelse kluis In het najaar van 2008 baggert Waterschap
kubieke meter is vermoedelijk zo
de Dommel de zandvang bij de Achelse Kluis
verontreinigd dat het niet meer bruikbaar is.
uit. Het gaat om circa 3700 kubieke meter
Deze onbruikbare fractie wordt gestort en
verontreinigd zand. Circa 1400 kubieke
veilig afgedekt op een vuilstortplaats. Het
meter kan waarschijnlijk, na bewerking en
project kost 260.000 euro waarvan ABdK
reiniging, weer gebruikt worden als
75% voor zijn rekening neemt.
secundaire bouwstof. De resterende 2300 De zandvang bij de Achelse Kluis
76
corporate Derde meerjarenprogramma in ontwikkeling Het projectbureau Actief Bodembeheer de Kempen ging in 2001 van start. Voor de uitvoering van activiteiten wordt periodiek een meerjarenprogramma opgesteld. Terwijl het meerjarenprogramma 2005-2009 nog volop in uitvoering is, tekenen de contouren voor het programma 2010-2014 zich af. Henri Schouten, projectdirecteur ABdK De provincies Noord-Brabant en Limburg namen in 1997, in samenwerking met het ministerie van VROM, het initiatief voor de ontwikkeling van het milieuprogramma Actief Bodembeheer de Kempen (ABdK). Zij kozen voor een gefaseerde aanpak. Na de inhoudelijke en organisatorische ontwikkeling werd in 2001 het projectbureau ABdK in Eindhoven geopend. Dit geeft uitvoering aan de deelpakketten van het programma: zinkassen, waterbodems, landbouw, natuur, moestuinen, grondwater en grondstromen. In het eerste meerjarenprogramma (2002-2004) ging het vooral om verder onderzoek naar de ernst van de problematiek op de verschillende terreinen en het zoeken naar mogelijke oplossingsrichtingen.
2005-2009
Trapsgewijs naar de toekomst
In 2005 trad Henri Schouten aan als projectdirecteur ABdK. Hij zet de resultaten van het tweede meerjarenprogramma
de bodem laag te houden door de grond te
hieronder grofweg op een rij en geeft een
bekalken (pH > 5,5). Gewassen nemen dan
particuliere terreinen. In 2005 zijn we op
blik op de toekomst:
weinig cadmium op. Op het gebied van de
30 locaties gestart met saneren. Dit jaar
natuur is nu bekend dat de droge natuur
halen we net als vorig jaar 150 gesaneerde
Vier projectlijnen
zich voor een groot deel zelf herstelt. De
locaties. We hebben de afgelopen jaren een
In het tweede meerjarenprogramma hebben
natte natuur blijft een aandachtpunt voor
duidelijk protocol en stappenplan
overheid en natuurorganisaties.
ontwikkeld daardoor loopt de motor nu
we vooral pragmatisch gewerkt aan de
3. De uitvoering van saneringen op
verdere uitwerking van oplossingsmethoden
2. Studie en uitvoering op het gebied van
en aan het concreet verwijderen van bronnen
de waterkwaliteit en waterbodems.
2009 wordt de uitvoering nog verder
die verontreiniging blijven veroorzaken. In
We hebben veel onderzoek gedaan naar
geïntensiveerd.
feite werken we langs we vier projectlijnen:
de kwaliteit van het grond- en
1. Studie, advies en voorlichting gericht op
oppervlaktewater. De systeemkennis is
Hiervoor zijn we nog met
het gebruik van landbouwgronden,
daardoor nu op peil. Ook in de
probleeminventarisatie gaande (zie artikel
moestuinen en natuur. Deze lijn is in
uitvoerende zin is veel werk verzet, met
op pagina 2 en 3). We ronden medio 2009
2008 vrijwel afgerond. Op het gebied van
name door de waterschappen die al heel
de verificatie van zinkassenwegen af en
zowel landbouw als moestuinen hebben
wat verontreinigde waterbodems hebben
verwachten in 2010 te starten met de
we onderzoeken uitgevoerd en de
gesaneerd. Daarnaast is een uitgebreid
uitvoering van saneringen.
resultaten bekendgemaakt, onder meer
grondwatermeetnet aangelegd waardoor
via voorlichtingsbrochures. Het
de kwaliteit van het grondwater goed in de
belangrijkste advies is de zuurgraad van
gaten kan worden gehouden en beheerd.
87
gesmeerd. We liggen volledig op stoom. In
4. De sanering van zinkassenwegen.
Vervolg op pagina 8
corporate 2014. In deze periode komt de nadruk te liggen op het saneren van zinkassenwegen. Daarnaast blijven we, weliswaar op een lager pitje dan in het huidige meerjarenprogramma, zinkassen bij burgers verwijderen en waterbodems saneren. En voor andere zaken dan saneringen reserveren we een aanvullend, relatief klein, deel van ons budget.
Colofon
Focus op zinkassenwegen
AchterGrond is een periodieke uitgave van Projectbureau Actief
De kosten voor het derde programma Zinkassen in de bodem vervolg van pagina 7
Bodembeheer de Kempen.
kunnen we nu alleen nog maar indicatief
ramen. De grootste onzekerheid ligt bij het
Deze nieuwsbrief verschijnt 2 keer
belangrijkste focuspunt: de zinkassenwegen.
per jaar en is door belangstellenden
Daarbij is ons inziens de sanering van de
gratis aan te vragen.
Kosten
zogenaamde ‘open assenwegen’ prioritair. Bij
De verwachtte uitgaven voor 2005-2009
open assenwegen liggen de zinkassen nog
bedragen 89 miljoen euro. Het meeste geld
aan het oppervlak. Hier is sprake van risico’s
(76 miljoen euro) gaat naar het saneren van
voor de volksgezondheid, verwaaiing en
zinkassen bij burgers en het saneren van
uitloging. Door uitloging wordt de kwaliteit
waterbodems. Deze projecten worden bijna
van het grond- en oppervlaktewater
altijd uitgevoerd op basis van cofinanciering.
aangetast.
(Eind)redactie: Ria Otten, ABdK Vormgeving & opmaak: Reclameteam Verhoeven, Eindhoven Fotografie: ABdK (Frank van den Bogaard, Erik Heskes, Willem van Est) en Medusa.
De bijdrage van de probleembezitter (particulier, gemeente of waterschap) is 20
We weten dat een klein aantal gemeenten
tot 40%, afhankelijk van de situatie. De rest
relatief veel kilometers zinkassenwegen heeft
© Actief Bodembeheer de Kempen
betaalt ABdK.
en dat hier dus een grote opgave ligt. De
Het geld van ABdK komt voornamelijk van
eerste stap die we nu zetten is de gemeenten
het ministerie van VROM. De provincies
helderheid verschaffen over het aantal
Noord-Brabant en Limburg dragen elk 1,25%
kilometers zinkassenwegen in hun gemeente.
bij. Daarnaast heeft ABdK een aantal (deel-)
Daarna zullen we met elke individuele
projecten kunnen bekostigen uit Europese
gemeente in overleg gaan om tot een plan
subsidietrajecten, zoals voor het
van aanpak te komen.
Redactieadres: AchterGrond Projectbureau ABdK Postbus 2213, 5600 CE Eindhoven tel: (040) 232 92 92 e-mail:
[email protected]
BeNeKempen-project.
www.abdk.nl Op 21 januari gaan we hierover
2010-2014
van gedachten wisselen met de
Binnen ABdK krijgen nu de eerste contouren
portefeuillehouders milieu in ons
vorm voor het meerjarenprogramma 2010-
projectgebied.
Personeelswisselingen
Wij
wensen u prettige feestdagen!
Actief Bodembeheer de Kempen is een gezamenlijk initiatief van:
Sinds 1 september j.l. is Erik Heskes bij ABdK
de Nederlandse provincies
in dienst als gemeentelijk coördinator. Hij
Noord-Brabant en Limburg,
vervangt Joost Bijlmer die als zelfstandige
het ministerie VROM, gemeenten
is begonnen. Per 1 januari 2009 verlaten
in Noord-Brabant en Limburg, het
Myra van Dijk en Lex van Veghel het
Waterschap de Dommel en het
projectbureau. Zij gaan (terug) naar de
Waterschap Peel en Maasvallei.
Provincie Noord-Brabant.
Myra gaat, Erik komt
18
