Behandeling van inspanningsincontinentie

Behandeling van inspanningsincontinentie TVT-O: tape onder de urinebuis

mca.nl

Inhoudsopgave

Wat is inspanningsincontinentie?

3

Onderzoek van inspanningsincontinentie

3

Behandeling van inspanningsincontinentie

5

Voorbereiding op de operatie

7

De operatie

8

Na de operatie

9

Leefregels voor thuis

11

Controle 12 Uw vragen

12

Notities

13

2

In overleg met uw gynaecoloog wordt u behandeld voor uw klachten door inspanningsincontinentie. In deze folder vindt u uitleg over de behandelmogelijkheden, inclusief een operatie via de vagina waarbij tape onder de urinebuis geplaatst wordt.

Uw arts in MCA Medisch Centrum Alkmaar (MCA) is een topklinisch opleidingsziekenhuis. Mogelijk krijgt u daarom niet alleen te maken met de gynaecoloog zelf, maar ook met artsassistenten. Waar in deze folder gynaecoloog staat, kunt u daarom ook arts-assistent lezen. Een arts-assistent is een volledig bevoegde arts - al dan niet in opleiding tot gynaecoloog - die u onder verantwoordelijkheid van en in nauw overleg met uw gynaecoloog onderzoekt en behandelt.

Wat is inspanningsincontinentie?

Onderzoek bij inspanningsincontinentie

Inspanningsincontinentie is een

Gesprek

vorm van incontinentie waarbij u bij

U heeft eerst een gesprek met de gynae-

plotselinge druk op de buikholte of blaas

coloog. Om goed te kunnen beoordelen

urine verliest. Zónder dat u aandrang

welke onderzoeken en behandelingen

heeft. Dit kan onder andere gebeuren

eventueel nodig zijn, stelt de gynaecoloog

bij tillen, sporten, niezen, hoesten,

u onder andere de volgende vragen:

lachen, plotseling opstaan, enzovoort.

• hoe het gaat met plassen, ontlasting en

Inspanningsincontinentie wordt ook wel stressincontinentie genoemd.

seksualiteit • of u eerder geopereerd bent • of u andere aandoeningen en/of (eet)problemen heeft • of u medicijnen gebruikt • over het verloop van eventuele zwangerschappen 3


Gynaecologisch onderzoek

onderzoeken nodig zijn:

Na dit gesprek doet de gynaecoloog

• (inwendige) echo

gynaecologisch onderzoek. Dit is

• urineonderzoek

lichamelijk onderzoek waarbij u met

• urodynamisch onderzoek

gespreide benen op een speciale

• cystoscopie: dit is een kijkonderzoek

onderzoekstoel ligt. • Voor onderzoek van de baarmoeder-

in de blaas • röntgenonderzoek

mond, wordt er voorzichtig een spreider (speculum) in de vagina gebracht. De

Bij inspanningsincontinentie is vaak nog

gynaecoloog vraagt u tijdens het in-

een inwendige echo nodig.

brengen of u licht wilt persen. Hierdoor opent de vagina zicht iets. En een even-

Inwendige echo

tuele verzakking wordt dan zichtbaar.

Bij een inwendige echo ligt u met

• Daarna volgt vaak onderzoek van de

gespreide benen op een speciale

inwendige geslachtsorganen (vaginaal

onderzoekstoel. De gynaecoloog doet

toucher). De gynaecoloog brengt 1 of

een condoom om de echokop en

2 vingers in de vagina en voelt met de

brengt de echokop in de vagina. Zo

andere hand tegelijkertijd op uw buik.

nodig met behulp van glijmiddel. Dit is

Zo worden de ligging en grootte van de

meestal niet pijnlijk. Met behulp van de

baarmoeder en de eierstokken gecon-

ingebrachte echokop worden de vorm,

troleerd. Mogelijk vraagt de gynaeco-

grootte en ligging van de baarmoeder

loog u nogmaals licht te persen of uw

en de eierstokken, de dikte van het

bekkenbodemspieren aan te spannen.

baarmoederslijmvlies en eventuele

• Heeft u behalve plasklachten ook nog

myomen en/of cysten in de eierstokken

andere klachten, darmklachten bij-

zichtbaar op een beeldscherm. Ook kan

voorbeeld? Dan krijgt u zo nodig een

de gynaecoloog beoordelen of de blaas

gecombineerd inwendig onderzoek via

na het plassen voldoende leeg is.

de vagina en de anus (rectaal toucher). Urineonderzoek Na het gynaecologische onderzoek

Met urineonderzoek wordt onderzocht

beoordeelt de gynaecoloog of eventueel

of u eventueel blaasontsteking heeft.

nog (een van) de volgende aanvullende

Het is belangrijk dat u een zogenoemde

4

‘gewassen plas’ opvangt:

Afhankelijk van uw situatie en de ernst van

• maak eerst de ingang van de vagina

uw klachten bespreekt de gynaecoloog

schoon

wat in uw geval de beste behandeling lijkt.

• plas dan een klein beetje uit

Heeft u alleen last van inspanningsincon-

• vang de rest op in een potje

tinentie? Dan wordt u alleen behandeld door een gynaecoloog. Heeft u ook nog

Urodynamisch onderzoek (UDO)

andere klachten, zoals darm- en/of verzak-

Bij een urodynamisch onderzoek wordt

kingsklachten? Dan wordt u zo nodig

onderzocht of uw blaas goed functio-

(ook) behandeld door andere zorgverle-

neert. Een uroloog brengt eerst een dun

ners, een fysiotherapeut bijvoorbeeld.

slangetje (katheter) via de urinebuis in de blaas. Via dit slangetje wordt de blaas

Fysiotherapie

gevuld met vocht. De uroloog onderzoekt

Bij fysiotherapie versterkt u door oefening

vervolgens:

en training uw bekkenbodemspieren.

• de maximale capaciteit van uw blaas

U leert verder hoe u uw bekkenbodem-

• hoe snel u aandrang krijgt

spieren bewust kunt gebruiken, zodat u bij

• of de blaasspier eventueel

hoesten of lachen minder of geen urine

onwillekeurig samentrekt

verliest.

• hoe de bekkenbodem werkt • het type urineverlies dat u heeft

Een ring (pessarium) Afhankelijk van uw situatie en de stevigheid van uw bekkenbodemspieren


heeft u misschien baat bij een ring. De ring ondersteunt een verzakte blaas

Als blijkt dat uw klachten het gevolg

en urinebuis en zorgt ervoor dat deze

zijn van inspanningsincontinentie, krijgt

weer op de juiste plaats in de buikholte

u van uw gynaecoloog uitleg over de

komen te liggen. Als de ring goed past,

verschillende behandelmogelijkheden:

voelt u er niets van. Ook niet bij seksuele

• fysiotherapie

gemeenschap. Een ring kan dan een

• medicijnen

goede oplossing zijn voor uw klachten.

• een ring (pessarium)

Wel kan het zijn dat u na verloop van tijd

• een operatie

opnieuw klachten krijgt. 5


Andere hulpmiddelen

korte tijd vergroeit met het omliggende

Mogelijk ook heeft u baat bij een (natte)

weefsel, hoeft deze niet vastgemaakt te

tampon in de vagina. Door de tampon

worden. U wordt voor deze operatie 1 dag

wordt de overgang tussen de blaas en

opgenomen.

de urinebuis wat naar boven ‘geduwd’.

Buik

De urine stroomt daardoor moeilijker

TVT©-bandje

weg. Heeft u bijvoorbeeld alleen last van urineverlies tijdens het sporten? Dan kan dit een goede en simpele oplossing zijn.

Been Een operatie Inspanningsincontinentie is niet gevaarlijk. U kunt daarom in principe starten met de minst ingrijpende behandeling zoals

Baarmoeder

fysiotherapie of een ring. Pas als u hier geen of onvoldoende baat bij heeft, kunt u in overleg met de gynaecoloog

Darm

eventueel een operatie overwegen. Tape onder de urinebuis (TVT-O) Een operatie die steeds vaker wordt toegepast bij inspanningsincontinentie is een

Urineleider met tape

TVT-O (Tension-free Vaginal Tape via het foramen Obturatorium: dit is een opening

Resultaat van de ingreep

in het benig deel van het bekken).

Veel vrouwen hebben na de operatie meestal minder of helemaal geen

Bij deze operatie plaatst de gynaecoloog

klachten meer. Deze kans is ongeveer

via de vagina tape die de kringspier

86%. Bij 8% wordt het urineverlies

van de urinebuis ondersteunt. De

duidelijk minder, maar het verdwijnt niet

gynaecoloog brengt de tape via de

helemaal. Een klein percentage vrouwen,

vagina in en leidt de tape naar de

6%, heeft helemaal geen baat bij de

binnenkant van de lies. Omdat de tape in

ingreep.

6

Houdt u rekening met een kleine kans

Gebruikt u bloedverdunnende

op complicaties na de ingreep. Ook kan

medicijnen?

het zijn dat u na verloop van tijd opnieuw

Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen

klachten krijgt.

zoals Ascal, Sintrom of Marcoumar? Geef dit dan door aan uw gynaecoloog. Om bloedingen te voorkomen, kan het zijn

Voorbereiding op de operatie

dat u voor de operatie tijdelijk met deze medicijnen moet stoppen. Stop nooit

Anesthesie

zomaar zelf met deze medicijnen. Overleg

Als u geopereerd wordt, brengt u na

dit altijd eerst met uw gynaecoloog en/of

uw afspraak met de gynaecoloog een

anesthesioloog.

bezoek aan het inloopspreekuur van de polikliniek anesthesiologie. U heeft

Gebruikt u ook nog andere medicijnen?

daar een voorbereidend gesprek met

Neem deze dan bij uw eerste gesprek op

een anesthesioloog. Dit is een medisch

de polikliniek mee naar het ziekenhuis.

specialist op het gebied van verdoving en narcose (anesthesie). De anesthesioloog

Bent u ergens overgevoelig voor?

bespreekt met u:

Bent u overgevoelig voor bepaalde

• uw gezondheidstoestand

geneesmiddelen, jodium of antibiotica?

• welke anesthesie u krijgt: algehele

Geef dit dan altijd door aan uw

anesthesie (narcose) of regionale

gynaecoloog en/of anesthesioloog.

anesthesie (ruggenprik) • eventuele aanpassing van uw medicijnen rond de operatie • informatie over niet eten en drinken (nuchter zijn)

Voorbereiding op herstel U heeft vóór uw opname een gesprek met een verpleegkundige. U bespreekt dan onder andere wat u tijdens de herstelperiode na de operatie

Meer informatie vindt u in de folder ‘Goed

thuis kunt verwachten. Zo bent u

voorbereid op uw operatie’. U heeft deze

misschien sneller moe en kunt u minder

folder op de polikliniek anesthesiologie

dan u dacht. Het is daarom goed om u al

meegekregen.

vóór uw opname voor te bereiden op de periode van herstel. Zorg er bijvoorbeeld 7


voor dat:

De operatie

• uw huis schoon is voordat u opgenomen wordt • iemand u tijdelijk helpt bij huishoudelijk

U komt nuchter U wordt op de dag van de operatie

werk: denk aan boodschappen doen,

nuchter opgenomen. Dat betekent dat u:

maaltijden verzorgen, enzovoort

• tot 6 uur voor de operatie normaal mag ontbijten of lunchen: daarna mag u

Meer informatie over zorg na ontslag Voor meer informatie over zorg na uw

niets meer eten • tot 4 uur voor de operatie helder

ontslag kunt u contact opnemen met

vloeibaar mag drinken: daarna mag u

het transferpunt van Medisch Centrum

niets meer drinken

Alkmaar (MCA). Deze afdeling informeert u graag over professionele hulp die u

Gang van zaken op de operatiedag

zo nodig binnen de huidige wetgeving

U wordt op de afdeling ontvangen

kunt inschakelen. Het transferpunt is

door een verpleegkundige die u op de

bereikbaar op werkdagen van 08.30 tot

operatie voorbereidt. U trekt

16.30 uur, telefoon 072 - 548 25 11. Of mail

operatiekleding aan en soms krijgt u een

naar [email protected].

medicijn waar u slaperig van wordt. Het kan zijn dat u hier een droge mond van

Meer informatie over het transferpunt

krijgt. U wordt vervolgens in bed naar de

vindt u op www.mca.nl/nazorg en in de

operatieafdeling gebracht.

folder ‘Zorg na ontslag uit het ziekenhuis’ van MCA. De folder is verkrijgbaar bij

Om ontstekingen te voorkomen,

de balie van patiëntenvoorlichting bij

krijgt u een antibioticum. Vlak voor de

de hoofdingang, of kijk op www.mca.nl/

operatie ontmoet u de gynaecoloog

patiëntenfolders.

die u opereert. De gynaecoloog neemt de ingreep dan nog een keer kort met u en het hele operatieteam door. De gynaecoloog komt na de operatie op de afdeling bij u langs voor uitleg over het verloop van de ingreep.

8

De ingreep

Naar huis

Aan het begin van de ingreep wordt

U mag op de dag van de operatie

er een katheter (dun slangetje) via de

weer naar huis. Sommige vrouwen

plasbuis in de blaas gebracht. Daarna

hebben door de narcose last van

brengt de gynaecoloog de tape via de

duizeligheid, slapeloosheid, moeheid,

vagina in en leidt dit naar de binnenkant

concentratiestoornissen en buik en/of

van de lies. De gynaecoloog maakt

rugpijn. Deze klachten zijn vervelend,

hiervoor een kleine snede in de vagina en

maar niet ernstig. Gaan uw klachten

2 kleine sneden in de lies. De tape komt

na 6 tot 8 weken niet vanzelf over

onder de plasbuis te liggen, zonder dat er

en verloopt uw herstel niet volgens

spanning op staat. De tape ondersteunt

verwachting? Neem dan contact op met

de plasbuis in het midden. De uiteinden

uw gynaecoloog.

van de tape worden net onder de huid in de lies afgeknipt. Zo nodig krijgt u een

Bijwerkingen en complicaties

speciale hechtpleister (zwaluwstaartje)

De meeste operaties verlopen zonder

op de wondjes in de lies. In een enkel

problemen en complicaties. Maar houdt

geval is een oplosbare hechting nodig.

u rekening met een kleine kans op

De wondjes hebben geen speciale

(een van) de volgende klachten tijdens

verzorging nodig. De ingreep duurt

en na de ingreep. De bijwerkingen en

ongeveer 20 minuten.

complicaties die het meeste voorkomen, staan bovenaan.

Na de operatie

Normale klachten die vanzelf overgaan Het kan zijn dat u na de ingreep:

Na de operatie gaat u terug naar de

• vaak moeten plassen

afdeling. Als de narcose of ruggenprik

• een branderig gevoel heeft bij het

helemaal uitgewerkt is, wordt de

plassen

katheter uit de blaas verwijderd. Als

• vaginale afscheiding heeft

u na een paar uur zelf heeft geplast,

• pijn of een stijf gevoel in de liezen en/of

controleert de verpleegkundige met een

het bovenbeen heeft

speciaal instrumentje (bladderscan) of u voldoende kunt uitplassen. 9


U hoeft zich hier niet ongerust over te

Bloeduitstorting

maken. Deze klachten gaan na verloop

Het kan zijn dat een kleine

van tijd vanzelf over.

bloeduitstorting ontstaat in de liezen. Onder de wondjes verschijnt dan een

Maakt u zich toch zorgen of gaan uw

rode bult bloed die later verkleurt. Dit

klachten niet over? Bespreek dit dan

gaat meestal vanzelf over. Als het bloed

tijdens uw eerstvolgende controleafspraak

en wondvocht naar buiten zijn gekomen,

met uw gynaecoloog. U krijgt dan advies

genezen de wondjes vanzelf. Tot die tijd

en zo nodig medicijnen.

kunt u een pleister en/of gaasje op de wondjes doen.

Pijn Tegen eventuele pijn kunt u de eerste

Bloeding in de vagina

dagen 2 of 3 tabletten paracetamol van

Het kan zijn dat u tijdens de operatie

500 mg innemen. Het komt bijna nooit

een bloeding krijgt in de vagina. U krijgt

voor, maar er is een hele kleine kans dat

dan een tampon in de vagina, en een

de pijn langer dan 2 tot 3 dagen duurt of

blaaskatheter.

blijvend is. Bloedverlies Niet goed kunnen uitplassen

Mogelijk heeft u door het wondje in de

Het kan zijn dat u uw blaas na de operatie

vagina een paar dagen na de ingreep

niet goed kunt leegplassen. U leert dan

wat bloedverlies en/of bloederige

hoe u uw blaas zelf met een katheter

afscheiding. U kunt het wondje dan 2 keer

kunt legen. Dit komt na een aantal dagen

per dag met de douche schoonspoelen.

of hooguit weken weer goed. In zeer

U mag meteen na de ingreep weer

uitzonderlijke gevallen moet de tape

douchen. Wacht met in bad gaan tot u

doorgenomen worden.

geen bloederige afscheiding meer heeft. Gebruik ook geen tampons zolang u nog

Blaasontsteking

bloederige afscheiding heeft.

Het kan zijn dat u na de operatie een blaasontsteking krijgt. U krijgt dan

Aandrangincontinentie

antibiotica. Het is belangrijk dat u de kuur

Er is een kleine kans dat u na

afmaakt.

enkele weken last krijgt van

10

aandrangincontinentie. U krijgt bij

blijven. De beschadiging geneest na

deze vorm van incontinentie plotseling

enige tijd meestal goed.

aandrang om te plassen. U kunt dit niet tegenhouden. U krijgt dan zo nodig

Trombose

medicijnen of bekkenfysiotherapie.

Net als bij iedere operatie kan er door verstopping van een bloedvat door een

Slechte wondgenezing

bloedpropje trombose ontstaan. Om dit

De kans is klein, maar het kan zijn dat het

te voorkomen, krijgt u tijdens uw opname

wondje in de vagina niet goed geneest.

een injectie in de huid van uw buik of

De tape wordt dan gedeeltelijk, zo’n 1

bovenbeen.

tot 2 centimeter, door de vaginawand zichtbaar. Dit wordt exposure genoemd.

Bij welke klachten waarschuwt u het

Dit kan pijnlijk zijn, onder andere bij

ziekenhuis?

gemeenschap. Ook kan exposure

Neem bij (een van) de volgende

bloedverlies en (meer) afscheiding

klachten contact op met de polikliniek

veroorzaken. Mogelijk heeft u baat bij

gynaecologie:

hormoonzalf, een (kleine) operatie of

• als u niet goed kunt plassen

verwijdering van een deel van de tape.

• blaasontsteking: u moet vaak plassen

In zeer zeldzame gevallen schuurt de

en u heeft een branderig gevoel bij

tape in de blaas of de plasbuis. Dit wordt

het plassen

erosie genoemd. U moet dan opnieuw

• moeilijk kunnen plassen

geopereerd worden.

• voortdurend en/of steeds meer pijn • aanhoudende koorts boven de

Beschadiging van blaas, urineleider

38 graden

of darm Het komt een enkele keer voor dat de blaas of urinebuis tijdens de operatie

Leefregels voor thuis

beschadigd raakt. De gynaecoloog herstelt dit dan meteen tijdens de

Hoe het herstel verloopt, is per persoon

operatie. U krijgt dan een blaaskatheter

verschillend. Misschien duurt uw herstel

voor de afvoer van urine. Mogelijk moet

wat langer door een complicatie. Zijn

u dan ook wat langer in het ziekenhuis

sommige activiteiten nog te vermoeiend? 11


Doe dan nog wat rustiger aan. Het is hoe

voldoende bent hersteld en u rijdt auto,

dan ook belangrijk dat u uw lichaam tijd

dan kan dit mogelijk gevolgen hebben

gunt om te herstellen.

voor uw verzekeringsdekking. Informeer bij uw verzekering hoe de regels zijn over

Wanneer mag ik weer autorijden?

het zelfstandig rijden na een medische

Autorijden, maar ook het besturen van

behandeling.

andere vervoersmiddelen mag u wettelijk gezien alleen als u weer goed hersteld bent. De gemiddelde herstelperiode

Controle

kunt u vinden in onderstaand schema. De arts adviseert u gedurende deze periode

U heeft na ongeveer 4 weken een

niet zelf auto te rijden. Beoordeelt u zelf

controleafspraak. De gynaecoloog

ook, binnen deze termijn en daarna,

informeert hoe het met u gaat, of u goed

of u zich voldoende fit voelt. Als u niet

hersteld bent en of u eventueel (nog)

1-2 weken

• gun uzelf rust • u mag gewoon douchen, maar u mag zolang u bloederige afscheiding heeft niet in bad • gebruik zolang u bloederige afscheiding heeft geen tampons • u mag geen zwaar werk doen en niet zwaar tillen • u mag niet fietsen • u mag licht werk na een week weer opbouwen

2-4 weken

• u mag weer fietsen en autorijden

na 3 weken

• u mag sport weer opbouwen • u mag weer zwaar(der) werk doen

na 4 weken

12

• u mag weer gemeenschap hebben

problemen heeft met plassen. Verder

Buiten kantoortijden

onderzoekt de gynaecoloog of de tape

Bij eventuele problemen na de operatie

goed onder het weefsel in de vagina ligt.

buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met de verpleegafdeling verloskunde/gynaecologie, huisnummer

Uw vragen

370/338, telefoon 072 - 548 29 40 en 072 - 548 29 25.

Met vragen kunt u contact opnemen met de polikliniek gynaecologie.

Meer informatie over deze behandeling van inspanningsincontinentie vindt u ook

Dat kan op werkdagen van 08.30 tot

op www.nvog.nl.

12.30 en van 13.30 tot 16.30 uur, telefoon 072 - 548 29 00. U kunt ook contact opnemen met uw huisarts.

13


Notities ..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

14

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................

Colofon Deze patiëntenfolder is gebaseerd op de patiëntenfolder zoals opgesteld door de NVOG en is aangepast voor de lokale situatie in Medisch Centrum Alkmaar. Redactie:

afdeling gynaecologie MCA

afdeling communicatie MCA

Opmaak:

vormgeving MCA

Druk:

Ricoh

Artikelnr:

181329 / 2015.09

Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van het MCA van toepassing, zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting. 15

Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar T 072 – 548 44 44

mca.nl

Behandeling van inspanningsincontinentie

Recommend Documents