najaar 2007
No9
RGC info Behandelinformatie van het regionaal geestelijke gezondheidscentrum Zeeuws-Vlaanderen
Indigo komt naar u toe
2
Vrees voor een tunnel?
3
Je lichaam heeft veel te vertellen Ik pieker er niet over
4
6
RGC is een samenwerkingsverband van de stichtingen Emergis en ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen, zie ook www.rgc.nl
Zeeland zal indigo kleuren 2 | RGC info
Indigo is niet alleen de kleur van spijkerbroeken, het is ook de nieuwe naam van de aanbieder van lichte geestelijke hulpverlening in Zeeland. Dit initiatief van het RGC en Emergis komt via de huisartsenpraktijken naar iedereen toe. ‘Indigo staat voor mentale onder steuning op maat, direct en dichtbij. We gaan uit van de gezonde krachten die iemand heeft’, vertelt Rosette Wille. Samen met Paul Rijnders vormt zij de directie van Indigo. ‘We kijken naar wat er goed gaat. Mensen krijgen zo overzicht en mogelijk uitzicht op een oplossing. Zo kunnen ze zelf vooruit. En als dat niet lukt, zijn de lijnen met de intensievere zorg van het RGC of Emergis kort.’ Paul Rijders knikt enthousiast: ‘De succesformule in Zeeuws-Vlaanderen met de transmuraal psychologen in de huisartsenpraktijken kun je zien als Indigo ‘avant la lettre’ op kleinere schaal. Vanaf 1 november ziet de Zeeuw Indigo opduiken in gezondheidscentra, huisartspraktijken, op scholen en in wijkcentra.’
Het brede behandel- en begeleidingsaanbod van Indigo is er voor jong en oud. ‘Bovendien bieden we arbeidshulpverlening en preventie aan, dus cursussen en trainingen of gewoon een eenmalige consultatie waarin we een advies geven over gezondheid en leefstijl. Bijvoorbeeld op het gebied van om gaan met een verslaving’, aldus Rosette Wille. ‘En we werken samen met andere professionals zoals maat schappelijk werk, arbodiensten, diëtisten, vrijgevestigde psychologen en natuurlijk de huisartsen. De huisarts blijft in alle gevallen de eindverantwoordelijke. De samenwerking met hen verloopt trouwens zeer goed. Wij proberen zoveel mogelijk aan te sluiten bij hun werkwijze. En zij doen hun best om ons een plekje te geven en zijn erg enthou-
siast. Indigo wordt echt als een aanwinst ervaren.’ Paul Rijnders vult aan: ‘We hebben gevraagd, waar liggen nu jullie prioriteiten bij extra ondersteuning. Zij geven aan dat er behoefte is aan behandelingen voor jeugdigen en allochtonen. In Zeeuws-Vlaanderen zijn we van plan om dit samen met het Algemeen Maatschappelijk Werk op te pakken.’ Goede ontwikkeling Als je bij Indigo komt, wordt er heel goed naar elke persoonlijke situatie gekeken. Paul Rijnders benadrukt: ‘Onze eerstelijns hulpverleners, zoals psychologen, sociaal psychiatrische verpleegkundigen en HBO maatschappelijk werkers, geven zo licht mogelijke, maar wel de best passende hulp. Dat is beter voor de cliënt. Samen bekijken we welke stappen het meest opleveren en tegelijkertijd het minst belastend zijn. Maar soms is meer begeleiding nodig, bijvoorbeeld door een klinisch psycholoog of een andere specialist. Daarom zijn er tussen Indigo korte lijnen met RGC en Emergis.’ Rosette Wille: ‘Het RGC, Emergis en Indigo zijn wat dat betreft communicerende vaten.’ Volgens Paul Rijnders is het indigo-systeem nu, net voor de invoering al uitgegroeid tot een landelijke formule. ‘We hebben het met nog twee instellingen ontwikkeld, maar inmiddels hebben anderen zich aangesloten. Indigo staat straks op de kaart in heel Nederland en zo wordt het mogelijk ook wetenschappelijk onderzoek te doen. De kwaliteit is gewaarborgd.’ Paul Rijnders en Rosette Wille: ‘Indigo staat voor mentale ondersteuning op maat, direct en dichtbij.’
Bang voor de tunnel RGC info | 3
Wat doe je als Zeeuws-Vlaming met grote angst voor de Westerscheldetunnel? Thuisblijven? Omrijden? Niet nodig! Met gerichte begeleiding en oefeningen van het RGC moet het lukken de overkant te halen. Weliswaar met een ongemakkelijk gevoel, maar dat is normaal volgens Rik Schacht, psycholoog bij het RGC.
‘Onlangs gaf Nova aan dat één op de drie vrouwen en één op de tien mannen zich niet prettig voelt in de Westerscheldetunnel’, aldus Rik Schacht. ‘Dat is best veel zou je zo in eerste instantie denken. Maar ik durf te stellen dat het nog meevalt. Het gaat om een onbehaaglijk gevoel en dat hoort gewoon bij een tunnel. Ons hersensysteem reageert onwennig op elke onnatuurlijke, ongewone situatie. De meeste men sen kunnen op de een of andere manier wel omgaan met zo’n gevoel, maar er zijn ook mensen bij wie het uit de hand loopt. Hun nare gedachtes worden alsmaar sterker, ze raken gevangen in een negatieve spiraal, panikeren, blokkeren… Zo ontstaat een heuse fobie. Vergelijk het maar met pleinvrees, angst voor kleine ruimtes en liften, enzovoort.’ Wisselwerking Volgens Rik worden de meeste mensen door voorlichting over bijvoorbeeld
vluchtwegen of de beperkte risico’s al veel rustiger. ‘Dat is eigenlijk cognitieve therapie, waardoor mensen zelf hun negatieve gevoelens kunnen bijsturen. Maar bij mensen met een ernstige vrees of een fobie is meer nodig. We helpen hen in te zien waar het mis gaat. Het gaat om de wisselwerking tussen voelen, denken en handelen. Als je bij het zien van de tunnel bijvoorbeeld spanning voelt opkomen, kun je daardoor allerlei nare dingen gaan denken, ‘stel je voor dat ik niet goed word’. Daardoor ga je sneller ademhalen, voel je misschien druk op de borst. De gedachte dat je echt niet goed wordt, zorgt dan voor verkramping van je spieren en voilà, je bent echt in paniek. Het is een vicieuze cirkel als je het niet in de hand hebt.’ Stressniveau ‘Mensen met een tunnelfobie of panische angst voor iets kunnen bij het RGC leren hoe ze een halt toe kunnen roepen aan die negatieve spiraal. Ze krijgen hier systematische instructies om met de gevoelens om te gaan en om rampgedachten te kunnen doorbreken. Onder tussen proberen we te helpen hun algemene stressniveau te verlagen.
Dat is belangrijk want juist door die stressgevoeligheid ontstaat er angst en paniek. We kunnen de mensen niet compleet veranderen, ieder heeft zijn eigen persoonlijkheid inclusief stressniveau. Als je echt van aanleg angstig bent, word je nooit compleet on be zorgd. Maar we kunnen wel helpen je angst gevoeligheid aan te passen. Je leert dan anders, prettiger om te gaan met de tunnel- of liftgevoelens.’ Exposure Een opvallend middel dat wordt ingezet is de zogeheten ‘exposure’. Rik: ‘Dan gaan de mensen dus echt de tunnel door en brengen ze het doorbreken van de negatieve gedachten in praktijk. Ze doen dat onder begeleiding, meestal met partner of familie, soms door begeleiders. De belangrijkste oefeningen vinden echter buiten de tunnel plaats, bij het RGC. Vanaf het moment dat je leert begrijpen hoe het werkt met die vicieuze cirkel en dat je weet hoe je hem kunt doorbreken, is er verbetering mogelijk. Niet dat iemand dan fluitend door de tunnel gaat. Het zal altijd een beetje spannend blijven. Maar daar is niets mis mee, dat is heel normaal.’
Psychomotorische therapie:
Je lichaam heeft veel te vertellen 4 | RGC info
Als je de gymzaal van het RGC voor de eerste keer ziet, denk je misschien: waarvoor is die nu? Hij is vrijwel de hele week in gebruik, maar echt gesport wordt er niet… Het is de plek waar psychomotorische therapie plaatsvindt. Een kijkje achter de deur van die gymzaal. Twee basketbalnetten, een rode vloer en een kast vol sport- en spelmaterialen. Als je binnenkomt is het toch echt een gymzaal. Maar er liggen ook grote blokvormige kussens in de zaal. Van die kussens waar je normaal gesproken op zit om met elkaar te praten. ‘Inderdaad, bewegen en praten, daar gaat het hier om’, vertelt Gerda de Bruyne. Ze is psychomotorisch therapeut en graag bereid om samen met haar collega Marcella Moeliker wat uitleg te geven over deze bijzondere vorm van therapie. ‘Psychomotorische therapie, of PMT is een therapie voor mensen met psychische klachten en problemen. Mensen die somber zijn bijvoorbeeld. Of mensen die last hebben van angsten, onzekerheid tegenover anderen, spanningen, eetproblemen, burn-out of woedeaanvallen.’ ‘Psychische problemen hebben ook een lichamelijke kant. Door te bewegen maakt je lichaam vanzelf duidelijk hoe het staat met die problemen. Kun je jezelf bijvoorbeeld grenzen stellen of blijf je maar doorgaan met die bal? Uiteindelijk val je uitgeput neer, maar heb je daar ook zelf voor gekozen? We proberen mensen bewust te maken van hun gedrag.’
Confronterend ‘We kijken samen met de mensen, individueel of in groepsvorm, op welke manier de problemen in hun lijf te merken zijn’, vertelt Marcella. ‘Bijvoorbeeld aan de houding, de manier van bewegen, de ademhaling, lichaams signalen en de manier waarop ze hun lichaam beleven. De psycholoog praat alleen met mensen en dan wordt er wel eens wat verzwegen of goedgepraat. Bij ons komt het er echt duidelijk uit, want je lichaam kan de waarheid niet verdraaien. Door be weg ing en lichaams er varing wordt alles eruit gegooid.’ Stagiaire Jojanneke Tael man die net drie dagen meedraait, kan dat bevestigen. ‘Het is behoorlijk confronterend voor de deelnemers. En indruk wek kend, ik heb al met een flink brok in mijn keel gezeten door wat er allemaal gebeurde.’ Gerda knikt. ‘Sommige mensen vinden dit deel van de dagbehandeling het spannendst en het moeilijkst, juist omdat het zoveel losmaakt. We komen dichtbij de problemen en zien de cliënt heel anders dan in de spreekkamer, vandaar dat de psycholoog of psychiater ook wel eens komt meekijken. PMT is een belangrijk onderdeel van de behandeling.’
‘Soms is materiaal uit de kast pak ken al een goede oefening: wanneer zeg je dat je armen vol zijn? Of laat je het over je heen komen en valt alles op de grond…’
Gedragsverandering ‘Met een groep zijn we telkens 75 minuten bezig, individueel gemiddeld 45 minuten’, aldus Gerda. ‘Eerst leg ik kort de bedoeling uit en dan begint het beweeggedeelte. Dat is non verbaal, dus er wordt niet gesproken. We doen een balsport of een ademhalingsoefening of proberen te jongleren. Daarna bespreken we wat er is gebeurt, wat iemand heeft ervaren. Hoe voelt het bijvoorbeeld dat het niet lukt met dat jongleren, hoe ga je daarmee om? Het bewegen is een middel, geen doel. Het doel is gedragsverandering of in zicht krijgen in een probleem en daarmee een vermindering van de psychosociale of psychiatrische problematiek. Denk bijvoorbeeld aan iemand met een trauma. Die beschermt zich, is verkrampt, heeft de schouders op slot. Als je dat losmaakt door met een bal te gooien, is dat een aparte ervaring. Je ziet dan dat er niets ergs gebeurt, dat die houding er in is geslopen en dat je dus best losser kunt zijn. Daar kun je in ieder geval aan werken.’ Begripvolle begeleiding ‘Ons gymzaaltje is natuurlijk een veilige plek om te experimenteren met ander gedrag’, vertelt Marcella. ‘Of om nieuwe ervaringen op het gebied van voelen en denken op te doen. Het maakt niet uit of je jong of oud bent, of je sportief bent of juist niet. Het werkt altijd, want je lijf heeft veel te vertellen. Je moet er alleen aan toe zijn om er naar te luisteren. Het kan heel confronterend zijn, dus onze begeleiding is ook heel
‘Het bewegen is een middel, geen doel’ Marcella Moeliker (l) en Gerda de Bruyne begeleiden een oefening
RGC info | 5
begripvol.’ Gerda vult aan: ‘Het gebeurt wel eens dat er weerstand is, dat mensen boos worden of zichzelf even verliezen, maar dat kunnen we prima opvangen. Het is een mooie vorm van therapie, juist omdat je zo dicht op het probleem van de cliënt zit. Je gaat samen met hen een traject in en je krijgt samen een antwoord, resultaat. We doen het heel graag.’
Oefeningen thuis ‘Het is de bedoeling dat mensen het geleerde thuis in de praktijk brengen’, aldus Gerda. ‘We proberen onze hulp zo kortdurend mogelijk te houden zodat er zoveel mogelijk mensen gebruik kunnen maken van PMT. We gaan zelf ook steeds meer deelnemen aan modules als leren omgaan met perfectionisme en dergelijke, dus we hebben de
ruimte voor veel mensen nodig. Maar als we de mensen op weg hebben geholpen, kunnen ze het zeker zelf: goed luisteren naar hun lichaam. Bewegen is ook belangrijk om spanningen kwijt te raken, te ontladen of om in contact te blijven met je lijf, zodat je je grenzen blijft herkennen. Door naar je lichaam te luisteren kun je vaak met beide benen op de grond blijven.’
Minder malen kun je leren
Workshop piekeren 6 | RGC info
Piekeren of malen, iedereen kent het wel. Er zijn ook mensen die het héél goed kennen. Zij piekeren zeer veel en komen er moeilijk van los. Gedreven door angsten of sombere gevoelens maken ze het zichzelf en hun omgeving behoorlijk moeilijk. Er is goed nieuws voor hen. Bij het RGC leer je in een zesdelige workshop beter omgaan met piekeren. Jezelf ergens druk over maken, het hoort bij de mens zou je kunnen zeggen. Maar als je je zoveel zorgen maakt dat je daardoor al het andere vergeet… dan is het niet meer zo gewoon. Soms leidt dat piekeren ertoe dat je er niet toe komt om de pr0blemen echt aan te pakken. Je blijft denken en dubben… soms ook over on be lang rijke zaken. Volgens Evelyne Ravelingien, trans muraal psychologe, biedt de piekerworkshop die zij geeft bij het RGC een oplossing voor die ‘ernstige malers’. ‘Het helemaal wegnemen van piekergedrag is niet haalbaar, maar minder piekeren is zeker te leren. Het beter leren omgaan met de piekerneiging is het belangrijkste werkpunt.’ Huiswerk Inmiddels hebben al drie groepen van ongeveer 15 personen aan de workshop deelgenomen. De reacties zijn volgens Evelyne heel positief. ‘De mensen krijgen dan ook praktische tips en handvatten om in het dagelijks leven te gebruiken. Er zijn zes sessies met daartussen, heel belangrijk, gericht huiswerk. Al na de eerste sessie dagen we de
mensen uit om hun gepieker goed te bestuderen. Waarover gaat het, wanneer gebeurt het, hoe lang duurt het en wat voel je daarbij? De deelnemers zien dan al snel dat je van piekeren nog somberder of angstiger wordt waardoor ze nog meer gaan piekeren enzovoort.’ Ontspanning en uitstel Evelyne legt graag het programma uit. ‘Tijdens de eerste sessie proberen we het inzicht in wat piekeren inhoudt, te verhogen. De volgende twee sessies proberen we gedachten te veranderen. Eén van de technieken die we dan aanleren is het doorbreken en uitstellen van piekeren. In de volgende sessies werken we aan het leren loslaten van piekergedachten. Omdat piekeraars vrij gespannen en stressgevoelig zijn, blijken bijvoorbeeld ontspanningsoefeningen effectief. Een wat moeilijkere techniek is het uitstellen van piekeren. Met dit ‘gepland piekeren’, alleen op een bepaalde plaats en tijd, krijg je meer controle over je piekergedrag. In de laatste sessies worden mindfulness-technieken aangeleerd. Ook ‘mindfulness’ is zo’n controletechniek. Je leert daarbij niet te Je blijft denken en dubben… soms ook over onbelangrijke zaken.
vechten of te vluchten maar door aandachtsoefeningen onverschilliger tegenover je piekergedachten te staan. Het is een soort meditatie. Als je afdwaalt en gaat denken, ga je deze gedachten observeren als een toeschouwer. Daarna keer je telkens weer terug, bijvoorbeeld naar je ademhaling. De meeste deelnemers zeggen dat ze die techniek het beste vinden werken, ook bij hen thuis. Maar er zijn nog vele technieken, iedereen kiest eruit wat het beste bij hem of haar werkt.’ Nieuwe aanpak Tijdens de workshop wordt volgens Evelyne nauwelijks ingegaan op de achterliggende persoonlijke pro ble men. ‘In vrij korte tijd ben je alleen bezig met het leren omgaan met piekeren. Bij individuele behandelingen, in therapie, wordt er ook wel aandacht aan piekeren besteed, maar dat gebeurt meer versnipperd. Onze nieuwe aanpak is heel gericht. Je gaat naar huis met inzicht en technieken die je echt helpen het dag dagelijkse malen te beheersen.’
Behandelinformatie RGC info | 7
Wat gebeurt er allemaal binnen het RGC? Bij het RGC Zeeuws-Vlaanderen kunt u terecht met problemen met uw geestelijke gezondheid. We bieden psychiatrische, psychologische of psychotherapeutische behandeling. U moet dan denken aan behandeling van alle voorkomende klachten op het gebied van: angst- en stemmingsstoornissen zoals depressie, fobieën, paniekaanvallen, hyperventilatie en onbegrepen lichamelijke klachten; traumatische ervaringen zoals ernstige verkeersongevallen, geweld, incest, verkrachting, aanranding; psychotische stoornissen zoals schizofrenie, wanen, hallucinaties; seksuele stoornissen als impotentie en pijn bij het vrijen; partner-relatieproblemen; verslavingen aan bijvoorbeeld alcohol, gokken, medicijnen, drugs (voor de behandeling van problematisch middelengebruik wordt samengewerkt met de verslavingszorg van Emergis) eetstoornissen zoals eetbuien en anorexia; persoonlijkheidsproblemen zoals borderline. Voor de meeste cliënten vindt behandeling plaats in de vorm van gesprekken. U komt dan gewoon van huis, of van uw werk naar één van onze locaties om met uw behandelaar over uw problemen te praten. Zijn deze te ernstig dan biedt het RGC, naast de gesprekken, ook de mogelijkheid van dagbehandeling of een klinische behandeling. Hoe verloopt een behandeling? Het RGC is wat we noemen een tweedelijnsvoorziening. Dit betekent dat u er
alleen terecht kunt nadat u bent doorverwezen door een eerstelijns voor ziening. Meestal is dat uw huisarts maar het kan ook een bedrijfsarts zijn. Als u bent doorverwezen, kunt u zich telefonisch aanmelden. Binnen 14 dagen vindt er een eerste screeningsgesprek met u plaats. In dat gesprek worden uw problemen op een rijtje gezet en wordt een voorlopige diag nose gesteld.
Keuzevrijheid Wij bieden u de beste en meest passende behandeling én behandelaar aan. Welke dat is, is uiteraard afhankelijk van uw zorgvraag. Wij beseffen dat het kan voorkomen dat u een andere voorkeur heeft dan het door ons voorgestelde aanbod. In dat geval kunt u dit gerust aangeven. Wij kiezen dan in overleg met u voor een andere optie.
Vervolgens bespreekt de screener de bevindingen in een team met verschillende deskundigen. Daarna wordt u doorverwezen naar een therapeut die gespecialiseerd is in uw problemen. Hij of zij gaat deze samen met u verder analyseren. Na een aantal gesprekken wordt er met u een definitief behandelplan opgesteld. Meestal houdt dit in dat u gedurende een bepaalde periode gesprekken met uw behandelaar heeft. Zijn de doelstellingen in het behandelplan, zoals met u overlegd, behaald, dan wordt de behandeling afgesloten. Eventueel worden er nadere afspraken voor nazorg met u gemaakt.
Vragen aan uw behandelaar Wij gaan er vanuit dat u samen met uw behandelaar wilt beslissen over uw behandeling. Het is raadzaam om een gesprek met uw behandelaar goed voor te bereiden, zodat u voldoende tijd en informatie krijgt om een goede beslissing te nemen. Schrijf vooraf op welke vragen u wilt stellen en welke informatie u kwijt wilt. In geval van acute behandeling kunt u dit ook tijdens latere gesprekken doen.
Behandelinformatie 8 | RGC info
Informatie die u kunt geven: reden van uw bezoek (welke klachten, wanneer, hoe enz.); met welk doel komt u bij ons (onderzoek of behandeling, deskundig advies, onzekerheid wegnemen enz.). Vragen die u kunt stellen: wat is de oorzaak van de klachten; wat voor onderzoek of behandeling is er nodig; wat kunt u zelf aan uw klachten doen; wat houdt het onderzoek of behandeling in; zijn er ook andere onderzoeken of behandelingen mogelijk; wat gebeurt er als u zich niet laat onderzoeken of behandelen; bedenktijd vóórdat u beslist over het onderzoek of behandeling; vragen over medicijnen (werking, bijwerkingen, combinatie met andere medicijnen, vergoeding verzekeraar enz.); reden van doorverwijzing; duur van de behandeling; zijn er zaken waar u tijdens of na behandeling rekening mee moet houden? De RGC dagbehandeling Wat is dagbehandeling? Dagbehandeling is een behandelvorm binnen het RGC die de voordelen van een klinische en ambulante behandeling combineert. Dagbehandeling houdt in dat u gedurende enkele dagen of dagdelen per week een therapieprogramma volgt. Voor wie is dagbehandeling bedoeld? Dagbehandeling is bedoeld voor mensen met psychiatrische problemen, die vastgelopen zijn in hun leef- of werksituatie. Cliënten kunnen bijvoorbeeld last
hebben van depressiviteit, lusteloosheid of angsten. Een belangrijke voorwaarde om voor dagbehandeling in aanmerking te komen is dan ook dat u in staat moet zijn om thuis voldoende voor u zelf te zorgen. Aanmeldingsprocedure Uw behandelaar kan u voor dagbehandeling aanmelden. Wanneer u bent aangemeld, wordt u uitgenodigd om deel te nemen aan de kennismakingsgroep. In deze groep maakt u kennis met verschillende therapie-onderdelen en het team krijgt een beter zicht op uw proble matiek. Na deze groep wordt in overleg met u een behandelgroep voorgesteld die het best aansluit bij uw problematiek. Werkwijze en programma’s Binnen de dagbehandeling richten we ons op uw problematiek in het hier en nu, niet op het verleden. In de behandelgroep leert u om te gaan met uw problematiek of leert u er weerbaarder tegen te worden. De groep bestaat uit
zo’n 8 personen. Uiterst belangrijk hierbij is dat u buiten de therapielokalen niet spreekt over wat u in de groep heeft gezien of gehoord. Veiligheid en vertrouwen in de groep zijn erg belangrijk. Afhankelijk van de groep ligt de nadruk meer op structuur of juist meer op het oefenen van vaardigheden. De programma’s bestaan uit verschillende verbale en non-ver bale onderdelen. Gemiddeld bedraagt de behandelduur een half jaar tot een jaar. Afwezigheid tijdens dagbehandeling Een succesvolle dagbehandeling hangt nauw samen met uw aanwezigheid. Het behandelteam hecht hier dan ook grote waarde aan. Tijdens de kennismakingsgroep wordt de afwezigheidsregeling uitgelegd. Wat als ik word opgenomen? De Kliniek De kliniek RGC bevindt zich op twee locaties. Eén locatie is gevestigd in ZorgSaam Ziekenhuis De Honte en de
RGC info | 9
andere locatie is gevestigd in een gebouw aan de Roerstraat 4, Terneuzen. Een opname vindt plaats via een wachtlijst of via een spoedprocedure. Bij een opname via de wachtlijst wordt u van tevoren telefonisch benaderd. Er wordt een datum en tijdstip met u afgesproken. De dag van opname meldt u zich bij het opnamekantoor om administratief ingeschreven te worden. Daarna haalt een verpleegkundige u op en neemt u mee naar de kliniek. Voor de afwikkeling van de opname is het wenselijk dat u uw verzekeringspapieren, eventueel uw ponsplaatje en uw thuismedicatie meeneemt. Uw opname Uiteraard ligt bij opname de nadruk op een acute behandeling van de problemen die hebben geleid tot opname. Tegelijk wordt gestart met het verhelderen van uw problemen en de mogelijke oorzaken daarvan. Hiervoor krijgt u bij opname een behandelaar toegewezen. Hij of zij stelt in overleg met u een behandelplan op. Afhankelijk van uw problematiek kunnen verschillende behandelvormen in uw behandelplan opgenomen worden. Tijdens uw verblijf in de kliniek zult u, afhankelijk van de ernst van aard en duur van uw problemen, deel uit maken van een groep patiënten die samen met u het basisprogramma volgen en op dezelfde locatie verblijven. Ook is het mogelijk dat u de kliniek in het kader van uw behandeling een dag of enkele dagen verlaat om weer thuis te zijn (weekendverlof ). Als u gedurende uw opname van locatie moet wijzigen, bijv. omdat de nadruk meer op resocialiseren komt te liggen, wordt dit met u besproken. Als uw problemen niet opgelost kunnen
worden binnen de RGC kliniek, kunnen wij u doorverwijzen naar voorzieningen van Emergis in Kloetinge. U werkt daar dan verder aan uw zelfde behandelplan. Huisregels Om uw verblijf samen met ons en medepatiënten zo prettig mogelijk te laten verlopen, hebben wij een aantal omgangsregels vastgesteld, de zogenaamde huisregels. Het is belangrijk om een goed leefklimaat voor iedereen te garanderen. Wanneer iemand zich niet aan de huisregels houdt, wordt dit door ons met de betreffende persoon besproken. In het meest extreme geval kan dit betekenen dat wij iemand de toegang moeten ontzeggen. Naast de algemene huisregels die gelden, maken wij met patiënten persoonlijke afspraken.
Wat moet u meenemen als u opgenomen wordt? Uw gewone dag- en nachtkleding, toiletartikelen en eventueel een wekker (handdoeken, washandjes en bedden goed krijgt u van ons). Verder iets om te lezen, te handwerken en dergelijke. Wij adviseren u om geen kostbare goederen mee te nemen. Voor diefstal en beschadiging buiten onze schuld zijn wij niet aansprakelijk. Uw ontslag Wanneer opname niet meer noodzakelijk is, wordt in overleg met u, na- of vervolgbehandeling besproken. Bijv. polikliniek, PIT of SPV. Bovendien lichten we uw huisarts en andere instanties die u nazorg verlenen in dat u met ontslag gaat.
Behandelinformatie 10 | RGC info
Uw rechten en plichten als cliënt Als cliënt in de gezondheidszorg heeft u wettelijke rechten en plichten. Dit is vastgelegd in de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO, in werking sinds 1 april 1995). Hierna volgt een korte omschrijving van de belangrijkste punten uit deze wet. Als u hierover meer informatie wenst, kunt u contact opnemen met de afdeling voorlichting & service van ZorgSaam Ziekenhuis, locatie De Honte te Terneuzen. In uitzonderlijke omstandigheden maakt de Nederlandse wet (Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen) het mogelijk om mensen tegen hun wil in te behandelen. Indien dit bij u van toepassing is dan ontvangt u hierover van ons aparte informatie.
Klachten en suggesties Heeft u suggesties omtrent de behandeling en begeleiding, dan vinden we het prettig deze van u te horen. U kunt uw opmerkingen mondeling of schriftelijk doorgeven aan de directie van het RGC, Wielingenlaan 2, 4535 PA Terneuzen, telefoonnummer 0115 68 36 75. In een organisatie als het RGC kan het ook voorkomen dat u over sommige onderdelen van uw behandeling niet zo tevreden bent. Indien u klachten of problemen hebt is het wellicht het beste dat u die allereerst bespreekt met degene tegen wie de klacht zich richt. Op die manier kunnen er vele problemen opgelost worden en de hulpverlener krijgt tevens de kans de behandeling te verbeteren. U kunt hierbij de hulp in-
roepen van de patiëntenvertrouwenspersoon, kortweg PVP genoemd. Deze houdt wekelijks spreekuur op onze hoofdlocatie. (tel. 0113 26 74 78 of 06 48 98 11 38). Het is ook mogelijk dat u uw klacht rechtstreeks bij de directie van het RGC indient. U kunt de directie bereiken via telefoonnummer 0115 68 36 75. Uw klacht wordt dan onderzocht en u ontvangt binnen vier weken een antwoord. Verder kunt u zich richten tot een onafhankelijke klachtencommissie. Deze commissie bemiddelt bij het zoeken naar een oplossing. Lukt dit niet dan komt de klachtencommissie met een voor beide partijen bindende uitspraak en/of advies. Het adres van de klachtencommissie is als volgt: Emergis t.a.v. de klachtencommissie, Postbus 253, 4460 AR Goes. Privacy Voor uw behandeling, maar ook voor de financiële administratie worden persoonlijke gegevens in het computerbestand van het RGC opgenomen. Deze gegevens zijn vertrouwelijk. Dat wil zeggen dat alleen bevoegde medewerkers kunnen beschikken over informatie die voor hun taakuitoefe ning nodig is. Zo heeft bijvoorbeeld uw behandelend psychiater toegang tot uw medische gegevens en de financiële administratie tot uw verzekeringsgegevens. Deze gegevens worden alleen met uw toestemming aan anderen (bijvoorbeeld uw huisarts) verstrekt. Een en ander is geregeld in het privacyreglement van het RGC Zeeuws-Vlaanderen. Dit reglement ligt ter inzage bij de RGC directie. Desgewenst kunt u tegen kostprijs een afschrift van dat reglement verkrijgen.
RGC info | 11
Zwijgplicht Om uw behandeling goed te laten verlopen is er meestal overleg nodig tus sen behandelaren. Tijdens dat overleg worden er gegevens over u uitgewisseld. Dit betekent dat wat u aan uw behandelaar of aan andere medewerkers vertelt, tijdens dat overleg be sproken kan worden. Wanneer u dat niet wenst, dient u dit duidelijk aan te geven. Uiteraard blijft het dan geheim tussen u en de persoon aan wie u het verteld hebt. Al onze medewerkers hebben zwijgplicht en u kunt erop vertrouwen dat er noch mondeling noch schriftelijk informatie over u gegeven wordt, zonder dat u daar zelf eerst toestemming voor hebt gegeven. Uw dossier Over uw behandeling wordt altijd een dossier gevormd. U hebt recht op inzage in uw dossier, met uitzondering van de gegevens die niet over uzelf gaan. Wanneer u van mening bent dat er onjuistheden in het dossier staan, kunt u de hulpverlener vragen deze te wijzigen. U kunt ook gegevens aan het dossier toevoegen. Tegen betaling kunt u een kopie krijgen van uw dossier of een gedeelte ervan. Verzoeken om inzage, kopie, correctie, aanvulling of vernietiging van uw dossier kunt u richten aan het medisch archief van het RGC. p/a Medisch archief ZorgSaam Ziekenhuis, locatie De Honte, Wielingenlaan 2, 4535 GW Terneuzen. Tweede mening U kunt over elke behandeling in de gezond heidszorg een tweede mening vragen. Dat mag u altijd doen. Daarvoor heeft u van niemand toestemming nodig, ook niet van uw eigen behandelaar. Het verdient wel aanbeveling hierover met hem of haar te praten. Leest u
goed de polisvoorwaarden van uw ziektekostenverzekering. Het is namelijk geen vanzelfsprekendheid dat de kosten van een tweede mening vergoed worden. Als u een behandelaar buiten onze organisatie wilt consulteren, kunt u een afschrift van uw medisch dossier vragen bij het medisch archief van het RGC. Hieraan zijn administratiekosten verbonden.
De vier speerpunten waar de raad zich op richt zijn: De toekomstige RGC zorg in Zeeuws-Vlaanderen; De kwaliteit van zorg die door het RGC wordt verleend; De klanttevredenheid binnen het RGC; Het realiseren van een goed contact met de achterban.
De cliëntenraad Cliëntenraad RGC komt op voor de groepsbelangen van cliënten op RGC Zeeuws-Vlaanderen. De raad stelt zich ten doel om vanuit cliëntperspectief een bijdrage te leveren aan goede zorg en dienstverlening binnen het RGC. Waar nodig zet de raad in op verbetering van de behandeling, be ge lei ding en verzorging.
In de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstelling ( WMCZ ) is geregeld waar cliëntenraden precies inspraak in hebben. Cliëntenraad RGC Zeeuws- Vlaanderen is onafhankelijk en zelfstandig.
De cliëntenraad houdt zich niet bezig met individuele problemen. Uiteraard kan een cliënt bij de raadsleden aankloppen en een luisterend oor vinden. Worden er meerdere problemen met een zelfde strekking bij de raad aangekaart, dan is dat een reden om te bekijken of er structureel iets misgaat bij een deel van de zorgverlening.
Cliëntenraad RGC Zeeuws-Vlaanderen vergroot de inspraak van cliënten door: gevraagd en ongevraagd advies te geven aan de raad van bestuur en de directie; mee te denken bij het ontwikkelen en / of veranderen van beleid; kritisch het beleid te volgen; deel uit te maken van sollicitatiecommissies bij aanname van leidinggevend personeel; door onderwerpen die cliënten aankaarten serieus op te pakken. De cliëntenraad is bereikbaar via het telefoonnummer: 0115 68 36 75.
Praktisch 12 | RGC info
Overzicht RGC locaties RGC Ambulant/Dagbehandeling 0115 68 36 00 Wielingenlaan 2, 4535 PA Terneuzen Gelegen in Terneuzen Zuid, vlakbij de provinciale weg Hulst-Oostburg Bereikbaar via de hoofdingang van het ziekenhuis of via de ingang aan de Vlietstraat. Openbaar vervoer: halte Terneuzen ziekenhuis RGC polikliniek Liduina 0115 68 80 00 Lyceumstraat 20, 4561 HV Hulst Gelegen in Hulst Noord. Openbaar vervoer: halte Hulst busstation RGC polikliniek Antonius 0115 68 80 00 Pastoor van Genklaan 6, 4501 AJ Oostburg Gelegen nabij het centrum van Oostburg. Openbaar vervoer: halte oostburg ziekenhuis RGC Kliniek 0115 68 38 55 Wielingenlaan 2, 4535 PA Terneuzen Gelegen in Terneuzen Zuid, vlakbij de provinciale weg Hulst-Oostburg. Openbaar vervoer: halte Terneuzen ziekenhuis RGC Hostel 0115 68 88 95 Roerstraat 4, 4535 GM Terneuzen Gelegen in Terneuzen Zuid, vlakbij het ziekenhuis. Openbaar vervoer: halte Terneuzen Zeldenrust
RGC medewerkers Psychiaters mw. S. Hoste mw. B. Lepage H. van Nuffel L. de Smedt K. Willems Psychologen/psychotherapeuten M. van Beijma F. Boone mw L. Cooreman mw. E. Heene T. Hellemans mw. R. Hermans mw. K. Jiraskova P. Mangnus mw. E. van Mele P. de Pagter mw. E. Ravelingien mw. C. Rozemuller R. Schacht mw G. Tuynder mw. I. Vermeulen mw. F. Verschuren mw. K. Vlieg mw. E. Willems
Openingstijden Onze medewerkers van de ambulante/ poliklinische en dagbehandelingsvoorzieningen zijn evenals de administratie op werkdagen bereikbaar van 8.00 tot 17.00 uur en op dinsdag tot 21.00 uur.
Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundigen mw. B. Botterweg M. Bult mw. C. Driedijk mw. M. de Groot mw. C. Groote Schaarsberg T. van Kouteren P. Mortier J. van Opstal mw. C. van de Velde mw. C. Vereecken M. de Vos Maatschappelijk werk R. van Belle mw. J. Dubbeldam mw. M. Vriends Mw. F. Saglam Manager ambulant/dagbehandeling mw. E.J. de Blok-Vos Manager kliniek, opnamecoördinator mw. L. van Kershaver Werkplekmanager kliniek/dagbehandeling, opnamecoördinator mw. I. Veldkamp M. Coolsen Directie RGC Zeeuws-Vlaanderen W. IJsebaert
Wielingenlaan 2, 4535 PA Terneuzen tel. RGC directie 0115 68 36 75
www.rgc.nl
Het maken van afspraken
Colofon
Met behandelaars kunt u een afspraak maken in het RGC gebouw aan de Wielingenlaan 2 te Terneuzen. U kunt hiervoor van 8.30 tot 17.00 uur het volgende nummer bellen 0115 683600. Voor onze spreekuren op onze locaties Liduina in Hulst en Antonius in Oostburg kunt u een afspraak maken via telefoonnummer 0115 68 80 00. Met de transmuraal psychologen kunnen afspraken worden gemaakt bij de huisartsenpraktijken waar zij spreekuren verzorgen. Met de transmuraal psychologen van West ZeeuwsVlaanderen kan ook een afspraak gemaakt worden via het afsprakenbureau van ZorgSaam Ziekenhuis, locatie Antonius, telefoonnummer 0117 45 94 27.
Redactie: Marianne Stijnman, Emergis, Walter IJsebaert, RGC en Puype en Partners Realisatie: Puype en Partners, Terneuzen Fotografie: Wim Kooyman, Heikant Ontwerp en opmaak: De Wilde Zeeuw, Hulst Druk: Elhapé, IJzendijke Oplage: 2500
