BEGROTINGSKRANT 2008
Beste inwoners van de gemeente Aalten, Wij bieden u de eerste begrotingskrant van de gemeente Aalten aan. Dat doen wij, omdat we het belangrijk vinden om u en overige inwoners op de hoogte te brengen van zaken waar de gemeente de komende tijd mee aan de slag gaat. De begroting is november 2007 vastgesteld door de gemeenteraad en geeft aan waar we het geld van de gemeente aan gaan besteden. Op veel verschillende momenten in een jaar kunnen inwoners meepraten en meedenken, ideeën indienen, inspreken bij vergaderingen of bezwaar maken. Wij vinden uw inbreng van het grootste belang. Want deze gemeente besturen we voor u en dat doen we onder andere op basis van uw inbreng. Maar om mee te kunnen praten en denken moet u wel weten waar de gemeente zich mee bezig houdt en het geld aan uit geeft. Daarom dus deze begrotingskrant. Het informeren van onze inwoners staat trouwens sowieso hoog op onze agenda. Begin van dit jaar ontving u van ons een collegekrant, waarin wij – als toenmalig nieuw college van burgemeester en wethouders – de plannen tot en met 2010 presenteerden. En afgelopen zomer stuurden we u een burgerjaarverslag met een terugblik op 2006.
Deze begrotingskrant is eigenlijk hét document om kennis te nemen van onze concrete plannen voor de wat nabijere toekomst. Ook kunt u lezen over de gezondmakingsoperatie die we hebben uitgevoerd en waar we nog steeds mee bezig zijn. Wij zijn verheugd, dat we de financiën van de gemeente inmiddels weer op orde hebben. Iets wat van groot belang is om te kunnen investeren in de ontwikkeling van uw woonplaats. Kijkt u de krant eens rustig door. En wilt u meer weten over de begroting, dan kunt u die vinden op www.aalten.nl. Natuurlijk kunt u ons ook altijd rechtstreeks benaderen, wanneer u vragen of opmerkingen op dit of ander terrein heeft. Met hartelijke groeten, College van burgemeester en wethouders Burgemeester Bert Berghoef Hans Martijn Ostendorp Henk Rijks Johan Teeuwsen Wim ten Voorde
Inhoud van deze krant Totstandkoming begroting
5
Huishoudboekje gemeente op orde
13
Baten en lasten van de gemeente
7
Interne organisatie gemeente verbeterd
15
Investeren in de gemeenschap
9
Gemeentelijke belastingen
17
Coalitieakkoord 2006 – 2010 : terugblik op 2007
19
Algemene Beschouwingen
10
Opdrachtgever gemeente Aalten Verspreiding huis-aan-huis gemeente Aalten, januari 2008 Tekst en coördinatie Communicatiebureau Daniëlle Huirne, Haaksbergen Tekst coalitieakkoord Kien Communicatie, Winterswijk Foto’s gemeente Aalten Vormgeving Geografisch BV Concept en realisatie ETT Media, Postbus 70112 9704 AC Groningen 050-3137600, www.ettmedia.nl
[email protected] Oplage 13.000 exemplaren Gemeente Aalten Markt 7, Postbus 119, 7120 AC Aalten, (0543) 49 33 33 www.aalten.nl
BEGROTINGSKRANT 2008 GEMEENTE AALTEN PAGINA 3
Totstandkoming begroting Om te begrijpen hoe een begroting bij een gemeente tot stand komt is het handig om te weten hoe een gemeente werkt. Aan het hoofd van de gemeente staat de gemeenteraad. Eens in de vier jaar kiezen inwoners wie er namens hen in de gemeenteraad moet plaatsnemen. Het dagelijks bestuur wordt gevormd door het college van burgemeester en wethouders. Het college werkt volgens de kaders van het beleid dat de gemeenteraad heeft vastgesteld. De gemeenteraad van Aalten vergadert eens per vier weken. Er zitten zes verschillende politieke partijen (fracties) in de raad, met uiteraard ieder een eigen stellingname ten aanzien van allerlei besluiten die de raad moet nemen. Over bijvoorbeeld het buitengebied, harmonisatie van sporttarieven, het huisvestingsplan voor het onderwijs of onderhoud van openbare wegen en groen.
De vergaderingen van de raad zijn openbaar. Wanneer u er graag eens bij bent, dan bent u van harte welkom! U kunt er ook uw zegje doen. Dat heet inspreken. Het is overigens het handigste om al in een eerder stadium uw mening te geven. Dat kan bij een vergadering van de diverse raadscommissies, waar de punten waarover de raad een besluit moet nemen voorbesproken en voorbereid worden. Op www.aalten.nl kunt u vinden waarover vergaderd wordt en wanneer. Meer informatie kunt u krijgen via de griffier, Marcel Fiering. Wisselwerking raad en college Het opstellen en vaststellen van een gemeentelijke begroting is een wisselwerking tussen het college en de gemeenteraad. Het college biedt de begroting aan en de zes fracties van de gemeenteraad reageren met schriftelijke vragen. In een commissievergadering komen de antwoorden op deze vragen aan de orde. Vervolgens geven de partijen hun visie op het beleid van de gemeente en vooral op de begroting. We noemen dat de Algemene Beschouwingen. Verderop in
deze uitgave kunt u een samenvatting vinden van die Beschouwingen van de Aaltense partijen. Ook hierop heeft het college een reactie gegeven. Dit werd weer besproken tijdens de raadsvergadering van november j.l. Uiteindelijk heeft de gemeenteraad die avond de begroting goedgekeurd. Daarmee heeft de gemeenteraad het college van burgemeester en wethouders geautoriseerd om in 2008 uitgaven te doen in overeenstemming met de begroting. Kerntakendiscussie en begroting Afgelopen jaar heeft de gemeenteraad een kerntakendiscussie gevoerd. Die discussie ging er om of de gemeente zich moet beperken tot de wettelijk vastgelegde taken of dat ze voor de leefbaarheid van de kernen wat extra’s wil doen. Een voorbeeld. De gemeente hoeft geen zwembad of museum te ondersteunen of open te houden, maar kan dat wel doen omdat we vinden dat we die voorzieningen willen aanbieden aan inwoners en bezoekers. Zo is er gesproken over allerlei thema’s, variërend van veiligheid, ondernemen en milieu tot voorzieningen voor jongeren. Ook onze inwoners hebben daar tijdens verschillende bijeenkomsten over meegedacht. Inmiddels hebben de fracties hun wensen kenbaar gemaakt wat betreft de kerntaken van de gemeente. Het college is nu aan zet door een helder advies te geven over de kerntaken, waarover de raad vervolgens weer moet besluiten. Uiteraard vertellen wij u daar meer over zodra het bekend is. Kijkt u ook eens op www.aaltenvraagtuwmening.nl En wat is nu de relatie met de begroting?, vraagt u zich misschien af. Duidelijk zal zijn, dat wat de gemeente wil ook betaald moet kunnen worden. De prioriteiten die uit de kerntakendiscussie komen kunnen we terugzien in de begroting van 2009, waaruit duidelijk zal blijken wat de gemeente wil bereiken, wat we daarvoor gaan doen en wat het mag kosten.
BEGROTINGSKRANT 2008 GEMEENTE AALTEN PAGINA 5
Baten en lasten van de gemeente Totale inkomsten naar programma A- Algemeen Bestuur B- Openbare orde en veiligheid C- Verkeer, vervoer en waterstaat D- Economische zaken E- Onderwijs F- Cultuur en recreatie G- Sociale voorziening en maatschappelijk dienstverlening H- Volksgezondheid en milieu I- Ruimtelijke ordening, volkshuisvesting J- Financiering en algemene dekkingsmiddelen
€ € € € € €
Totale uitgaven naar programma A- Algemeen Bestuur B- Openbare orde en veiligheid C- Verkeer, vervoer en waterstaat D- Economische zaken E- Onderwijs F- Cultuur en recreatie G- Sociale voorziening en maatschappelijk dienstverlening H- Volksgezondheid en milieu I- Ruimtelijke ordening, volkshuisvesting J- Financiering en algemene dekkingsmiddelen
292.096 34.983 136.301 858.224 109.181 703.448
€ 545.233 € 4.777.017 € 1.178.168 € 28.760.636 € 37.395.287
€ 30.000.000
€ 10.000.000
€ 25.000.000
€ 8.000.000
€ 20.000.000
€
€ 15.000.000
€
€ 10.000.000
€
€
5.000.000
€ 2.000.000
€
0
€ A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
De belangrijkste inkomstenbronnen voor de gemeente staan onder Financiering en algemene dekkingsmiddelen. Het gaat daarbij om onder meer de algemene uitkering uit het gemeentefonds, dus de uitkering van de Rijksoverheid, en de OZB. Dit geld is bedoeld voor het bekostigen van de aan de gemeente opgelegde taken. De tweede belangrijke inkomstenbron is Volksgezondheid en milieu. Het gaat daar vooral om de inkomsten uit de heffingen voor rioolrecht en afvalstoffen.
€ € € € € €
3.510.476 1.692.760 3.276.867 569.415 3.388.760 5.209.073
€ 8.042.047 € 6.328.713 € 2.583.842 € 2.793.334 € 37.395.287
6.000.000 4.000.000
0 A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
Het meeste geld gaat naar – zoals de illustratie aangeeft – Sociale voorziening en maatschappelijke dienstverlening. Dit gaat om gemeentelijke bijstandsuitkeringen, minimabeleid, voorzieningen op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning en Wet voorziening gehandicapten. De tweede uitgavenpost voor de gemeente is Volksgezondheid en milieu. Dat betreft zaken als het ophalen van vuilnis, aanleg en onderhoud van de riolering en onderhoud van begraafplaatsen. De derde post is Cultuur en recreatie. Dat geld gaat onder andere naar subsidies aan verenigingen en stichtingen en onderhoud van plantsoenen en speeltuinen.
BEGROTINGSKRANT 2008 GEMEENTE AALTEN PAGINA 7
Investeren in de gemeenschap Binnen de gemeente Aalten gebeuren een heleboel meer en minder in het oog springende zaken die goed zijn voor de ontwikkeling van het gebied en de mensen die er wonen. Er wordt gewerkt aan de realisering van diverse plannen die bijdragen aan de leefbaarheid van de gemeenschap. We noemen enkele belangrijke projecten.
Masterplan Bredevoort Dit is het ambitieuze plan om de aantrekkingskracht van Bredevoort voor toeristen, recreanten en liefhebbers van bijzondere boeken verder te vergroten. Dat geeft de plaatselijke economie flinke impulsen, waardoor de leefbaarheid en voorzieningen op niveau gehouden kunnen worden. Binnen het grote Masterplan spelen tal van verschillende kleinere en grote projecten, die uiteindelijk allemaal één doel hebben: de aantrekkingskracht van Bredevoort vergroten. Carla Snels coördineert namens de gemeente het Masterplan. “Er is een breed draadvlak voor de verschillende projecten in Bredevoort. Dat is ook niet verwonderlijk, want veel mensen uit Bredevoort hebben er zelf over meegedacht”. De projecten zijn heel divers. Voorbeelden zijn: • verplaatsing van meubelzaak Betting • het herinrichten van ’t Zand en de Kruittorenstraat • het realiseren van een in een park gelegen Buitenplaats aan de Kruittorenstraat • het realiseren van een Kulturhus • het opknappen van diverse monumenten, zoals het monument aan de Prinsenstraat 12 • nieuwe functies voor diverse panden. Meer informatie over het Masterplan Bredevoort kunt u vinden op www.aalten.nl. Scholen Dinxperlo Ook in Dinxperlo gebeurt veel. Er worden vier basisscholen gebouwd. Gekozen is voor twee duo-locaties. Eind 2010 moeten die scholen er staan. Daar gaat veel voorbereiding aan vooraf. Afgelopen jaar is een projectorganisatie ingericht. De kar wordt getrokken door een stuurgroep, waarin behalve de wethouder en ambtenaar van de gemeente onder andere alle belangengroepen - zoals de scholen en bibliotheek – vertegenwoordigd zijn. Verder zijn er zogenaamde ontwikkelgroepen, die bijvoorbeeld nadenken over hoe de accommodaties moeten passen bij het gewenste onderwijs dat er gegeven gaat worden. Daarnaast is er nog een klankbordgroep van buurtbewoners van de toekomstige scholen. Wim Jansen is de beleidsmedewerker onderwijs die de verschillende nieuwbouwprojecten in Dinxperlo begeleidt. “We werken aan een stedenbouwkundige visie, waarbij er veel aandacht is voor de verkeersafwikkeling rondom de scholen en verenigingsgebouw Ons Huis. Ook de klankbordgroep van bewoners gaat zich over deze visie buigen. Wij hechten veel waarde aan hun inbreng”. Begin 2008, wanneer de eerste ruimtelijke kaders bekend zijn, wordt een architect geselecteerd, die dan aan het tekenen kan. In 2009 gaat de
schop in de grond. En wanneer de scholen er eind 2010 staan is er ongeveer 10 miljoen euro geïnvesteerd. Schaersvoorde Dinxperlo Ook de Vmbo-leerlingen van Schaersvoorde in Dinxperlo krijgen nieuwe huisvesting. Het is de bedoeling, dat het gebouw de komende 15 jaar gebruikt wordt voor onderwijs. Daarna is het eventueel – als de leerlingenaantallen volgens verwachting afnemen – te gebruiken om er in te wonen. Een architect is momenteel al aan het schetsen volgens de wensen van de school. In 2008 moet een overeenkomst gesloten worden met een externe marktpartij, die het gebouw zal ontwikkelen. Deze partij zal de accommodatie verhuren aan de school. De school ontvangt vervolgens weer financiële middelen hiervoor van de gemeente. Deze constructie geeft - met het oog op de toekomst – de nodige flexibiliteit. Als alles volgens planning gaat, gaat de schop in 2009 in de grond en is de school 2010 gereed. Centrumplan Dinxperlo Ook de kern van Dinxperlo wordt onder handen genomen. Zo wordt de bestrating aangepast en het Marktplein wordt visueel vergroot door de rijbaan langs het plein op trottoirniveau te brengen. Verder komt er bij het plein, op de plek waar nu een bedrijf met achtertuin gevestigd is, een nieuw pand. Daarin vestigen zich een Grand Café, het bedrijf komt er weer terug en er boven komen appartementen. Al met al wordt de winkelomgeving flink verbeterd. Bovendien zetten ook veel winkeliers zich in voor het aantrekkelijk houden van hun gevels en uitstraling van de panden. Na de zomervakantie van 2008 hopen we te starten met de uitvoering. Naar verwachting is alles eind 2009 afgerond. Behalve bovenstaande projecten zijn er nog tal van andere ontwikkelingen. Die zijn te volgen via onze wekelijkse informatierubriek Aalten Aktueel in de weekbladen De Band en Aalten Vooruit en via www.aalten.nl.
BEGROTINGSKRANT 2008 GEMEENTE AALTEN PAGINA 9
Algemene Beschouwingen Begroting 2008, de tussenbalans
Oppassen voor neoliberale wind
Op het nieuwe jaar! Een jaar waarin de gemeente weer baas is in eigen huis, baas is over de eigen portemonnee. Dat dit nu al het geval is, is bijzonder te noemen. Het college heeft haar eerste opdracht vanuit het coalitieakkoord gerealiseerd. Een compliment vanuit de CDA fractie aan het college en de afdelingen. In de eerste jaren na de herindeling leek het niet mogelijk de zaken financieel op orde te krijgen. Vooral het verschil van inzichten hoe te komen tot een goed huishoudboekje gaf en geeft soms nog de nodige politieke strubbelingen. Als CDA fractie hebben we van meet af aan heldere keuzes gemaakt, door te kiezen in eerste instantie voor bezuinigingen in eigen huis. Daarnaast hadden we een andere ambtelijke dienst voor ogen, een dienst die klantgerichtheid voorop heeft staan en efficiënt kan werken. In de gezondmakingsoperatie zijn er politieke keuzes gemaakt om te komen tot een financieel evenwicht. De keuzes zijn veelal gemaakt door te kijken naar vergelijkbare gemeenten; hoe die op bepaalde vlakken tot uitgaven kwamen. Belangrijk voor het CDA is dat de gemeente Aalten boven gemiddelde uitgaven had en heeft op het sociale vlak. Daarmee blijft Aalten een sociale gemeente.
De Progressieve Partij werkt mee aan een sluitende, tijdige en unanieme begroting. Om onder het provinciale toezicht uit te komen. Wij hebben echter kritiek op de inhoud van het beleid. Bezuinigingen komen bij de zwaksten terecht: sport, muziek, minima. Bedrijfsleven wordt ontzien. Grootschaligheid rukt op. Verrommeling van het landschap ligt op de loer. Leegstand van de winkels wordt niet aangepakt. Bouwen in de goedkopere klasse komt onvoldoende van de grond. Dat moet anders. Tegengas tegen de neoliberale wind die door Aalten waait is hoognodig. Daarom: meer aandacht en geld voor landschap, duurzame energieprojecten, energiebesparing. Wij bepleitten een inspirerend sportbeleid, reorganisatie van het sociaal-cultureel en jongerenwerk, nieuwe kunst en cultuur. Op economisch terrein: een deltaplan tegen de winkelleegstand, een promotiecampagne voor starters in de dienstverlening, meer banen door gemeentelijke arbeidsmarktprojecten.
Concreet voor het jaar 2008 heeft de CDA fractie aangegeven dat: • er verder gewerkt wordt aan de opbouw van de organisatie • er aanpassingen komen aan de Ringweg om de veiligheid van de fietser te bevorderen • het Kobus een extra uitweg moet krijgen samen met een fietstunnel • er weer uitgeefbare industrieterreinen komen, en er woningen in de buurtschappen bijkomen • het centrum van Aalten en Dinxperlo verbetert • er gestart wordt met de bouw van de basisscholen in Dinxperlo • het toerisme een impuls moet krijgen • er een onderzoek komt om te komen tot een vrijwilligersbijdrage • er een centrum komt voor jeugd en gezin • er een bestemmingsplan wordt opgesteld voor het Landbouw Ontwikkelings Gebied in Lintelo. Kortom, 2008 een jaar waarin meer en meer zichtbaar zal worden dat de gemeente er echt is voor u.
BEGROTINGSKRANT 2008 GEMEENTE AALTEN PAGINA 10
Voor het buitengebied willen we meer aandacht voor de kansen van het nationaal landschap. Stellingname tegen de megastallen, die een bedreiging zijn voor de bestaande boeren. Wonen voor starters moet weer betaalbaar. Dwingende prestatieafspraken met woningbouwcorporaties. Op verkeersgebied: aandacht voor de snelheid op de binnenring en de provinciale Ringweg in Aalten, het afmaken van de 60km-gebieden in het buitengebied, en regelmatig overleg met bewoners over de genomen maatregelen. Op sociaal gebied steunen wij elk idee dat de positie van minima kan verbeteren. Wij hebben stelling genomen tegen het wij-zij gevoel door de naam van de gemeente weer ter discussie te stellen. Het VVD-idee om Varsseveld te annexeren is belachelijk. Eerst zorgen dat we in eigen huis de zaken op orde hebben, bescheidenheid past, dan zorgen dat we weer een groene en sociale gemeente worden. Daar hebben we de handen vol aan. Belangrijk is de communicatie tussen inwoners, raad en college. Die moet gaan over het beleid en niet gericht zijn op de persoonlijke p.r. van het college.
cultuur en muziekonderwijs, bezuiniging op de bibliotheek en een erg sober onderhoud van het groen. Lagere lasten voor de gemeente, maar voor de burgers hogere kosten en/of minder woongenot. De fractie van de PvdA vindt dat het college snel met maatregelen moet komen om kinderen uit de lagere inkomensgroepen te laten sporten en deel te laten nemen aan sociaal- culturele activiteiten.
Een beter klimaat De ChristenUnie zet voor 2008 vooral in op een beter sociaal klimaat in de gemeente Aalten, waarin iedereen tot zijn of haar recht kan komen. Aan de andere kant ook op een beter werkklimaat voor de ambtelijke organisatie, het college en de gemeenteraad, met daarbij respect voor elkaars visie, werk en achtergrond.
Eventuele nieuwe centrale huisvesting alleen als aangetoond kan worden dat dit leidt tot een grotere efficiency, een betere toegankelijkheid en meer klantgerichtheid. In Dinxperlo moet in ieder geval een gemeenteloket blijven. Over de gemeentenaam wil onze fractie graag het gesprek met de burgers aangaan.
Speerpunten van de ChristenUnie: Een beter sociaal (minima-)beleid De ChristenUnie is tegen de raadsbezuinigingen op minimabeleid en wil hier wat aan te doen, zoals de vorming van een noodfonds, herinvoering van de collectieve aanvullende verzekering en extra geld voor vervoerskosten voor chronische en psychische patiënten. Beslist geen kortingen op de Wmo. Gespreide huisvesting en daardoor beter integratiemogelijkheden voor vluchtelingen, die vallen onder het generaal pardon.
Een beter werkklimaat bij ISWI/WSW Hameland De ChristenUnie wil dat mensen die van deze instellingen gebruik moeten maken op een goede manier van werk worden voorzien. Ofwel gedetacheerd, ofwel op een beschermde werkplek.
Een beter milieubeleid De ChristenUnie wil hergebruik van plastic flessen en toepassing van LET-verlichting om energie te bezuinigen.
Betere alcoholmatigingsbeleid De ChristenUnie wil het zorgwekkend hoge alcoholgebruik onder (jongere) mensen terugdringen. Dit in samenspraak met ouders, onderwijsveld en politie.
Betere actualisatie bestemmingsplannen De ChristenUnie wil de bestemmingsplannen snel actualiseren in verband met de omgevingsvergunningen per 01.01.09 en ook vanwege de plicht tot digitalisering van de bestemmingsplannen.
In november 2007 werd de begroting voor 2008 vastgesteld. Voorafgaand aan de behandeling van de begroting door de gemeenteraad hebben de zes fracties (partijen) van de raad zogeheten Algemene Beschouwingen op papier gezet. Daarin gaven zij weer hoe zij denken over allerlei zaken. Dat was voor de begroting van belang, omdat een gemeentebegroting immers voor een groot deel een financiële vertaling van het beleid van het gemeentebestuur is. Via de Algemene Beschouwingen gaven de partijen hun visie op het beleid. Speciaal voor deze begrotingskrant hebben de fracties een samenvatting gemaakt van hun beschouwingen.
Beter en veiliger verkeer De ChristenUnie wil vanuit het Kobus een van het gemotoriseerde verkeer afgescheiden route voor langzaam verkeer naar het centrum realiseren via de stationslocatie van Schaersvoorde. Als de Stationsstraat ook nog fietsstraat wordt, komt er zelfs een veilige langzame verkeersroute tot in het centrum van Aalten.
Betere afhandeling Hofstraat Tot slot wil de ChristenUnie dit ”hoofdpijndossier” graag deze raadsperiode nog afsluiten en kiezen wij voor woningbouw op deze locatie. Onze volledige algemene beschouwingen zijn na te lezen op www.christenunieaalten.nl.
Vertrouwen in elkaar, vertrouwen in de toekomst Dat is het leidende thema van het coalitieakkoord 2006-2010, afgesloten tussen CDA, Gemeentebelangen en VVD. De fractie van de PvdA heeft het afgelopen jaar ervaren dat de coalitie niet openstond voor het debat op basis van argumenten en vertrouwen. Besluiten waren al genomen in de genoemde fracties. Er bleek geen ruimte om goede ideeën van de oppositie in de overwegingen mee te nemen als blijk van vertrouwen. Jammer! De sluitende begroting 2008 betekent dat we financieel op de goede weg zijn. Daar zijn we positief over. Helaas is er naast een aantal meevallers stevig bezuinigd in 2007. Zoals het afschaffen van diverse vergoedingen in de bijzondere bijstand. Lagere subsidies voor sport,
Het ophalen van huisvuil is het afgelopen jaar in Dinxperlo teruggebracht van twee dagen naar één dag per week. Dit moet minder kosten. Wij begrijpen niet dat het college ons niet kan uitleggen waarom deze lagere kosten leiden tot verhoging van het vastrecht van € 123,- naar € 126,25. De fractie van de PvdA maakt zich zorgen over het alcoholgebruik onder de jeugd. Indrinkketen vormen hierbij een probleem. Wij zijn blij dat er een inventarisatie komt, zodat we weten waarover we praten. Maar wat we nog belangrijker vinden is dat er tegen opgetreden kan worden. De APV is ons inziens hiervoor een goed instrument. Voor de volledige tekst van onze beschouwingen kunt u terecht op: www.aalten.pvda.nl
betekent dat wij financieel weer baas in eigen huis zijn en onze beslissingen op basis van deze begroting niet meer vooraf ter goedkeuring aan de provincie voor hoeven te leggen. Daarnaast vormt deze begroting ook een goede basis om verder te werken aan het al in 2007 in gang gezette proces om de gemeentelijke organisatie verder te stroomlijnen en de medewerkers van de samengevoegde gemeenten, die veelal met verschillende werkmethoden hun taak verrichten, tot één soepel werkende organisatie samen te smeden. Verder vallen er in 2008 belangrijke beslissingen over de wijze waarop en de vorm waarin de bouw van alle vier basisscholen en de school voor voortgezet onderwijs in de kern Dinxperlo uitgevoerd wordt. Hierbij worden tevens de bibliotheek en het sociaal-cultureel centrum geïntegreerd. De te nemen beslissingen die in 2008 hierover genomen moeten worden, bepalen voor vele tientallen jaren in belangrijke mate het sociale leven in Dinxperlo. Ook moeten over de centrale gemeentelijke huisvesting belangrijke besluiten genomen worden, waarbij voor ons een gemeentelijk loket in Dinxperlo onaantastbaar blijft. Bovendien komt in 2008 na een lange voorbereiding het Centrumplan Dinxperlo tot uitvoering. Wij verwachten dat hierdoor de aantrekkelijkheid en levendigheid van Dinxperlo verder toeneemt. Tenslotte hebben wij bij de begrotingsbehandeling nogmaals de gemeentenaam en –identiteit (inclusief gemeentewapen en –logo) ter discussie gesteld. Wij hopen in een hierover nog apart te voeren discussie te bereiken dat ook de inwoners van Dinxperlo zich beter gaan herkennen in de sinds 2005 bestaande nieuwe gemeente.
Het centrum van Aalten, Bredevoort en Dinxperlo verdient continue aandacht. Hier leeft onze gemeenschap. Er dient een bruisend hart te zijn. We moeten aan de slag met de centrumplannen voor Dinxperlo en Bredevoort. Het centrum van Aalten is nodig aan revitalisering toe.
Recreatie en Toerisme De ontwikkelingen op het gebied van Recreatie en Toerisme zijn voor onze gemeente van wezenlijk belang. De bevordering van de recreatie en het toerisme is niet alleen een taak van de gemeente Aalten maar in feite van en voor de gehele gemeenschap. Daar willen we ons sterk voor maken.
Plattelandinvulling Om het platteland zo veel mogelijk vitaal te houden is het gewenst dat er bedrijvigheid is en blijft. Gestreefd wordt naar meer duidelijkheid over de mogelijkheden voor bedrijven. Agrarische bedrijven dienen te kunnen ontwikkelen en nieuwe economische dragers dienen ruimte te krijgen.
Industrieterreinen De huidige voorraad industrieterrein in Aalten is vrijwel uitgegeven. Dit houdt in dat alleen in Dinxperlo nog industriegrond kan worden aangeboden. Wij streven ernaar om tijdig maatregelen te nemen voor het ontwikkelen van nieuw industrieterrein om aan de vraag te voldoen. Met name kan aandacht geschonken worden aan het ontwikkelen van kleinschalige bedrijfsterreinen voor starters en doorgroeiers.
Privatisering De VVD fractie maakt zich sterk voor privatisering van de Aladna sporthal en de Pol. Wij denken dat er meer mogelijkheden worden gecreëerd met minder overheidsgeld.
Financieel beleid De VVD fractie pleit voor een gedegen begrotingsbeleid met verantwoorde bijdragen van de burgers en het bedrijfsleven om de gestelde doelen te realiseren. Hieronder wordt verstaan kostendekkende afvalstoffenheffingen en rioolrechten.
Samen naar een financieel gezonde toekomst Mede als gevolg van de besluiten in de ‘financiële gezondmakingsoperatie’ in april 2007 kon het college voor 2008 een sluitende begroting voorleggen, waarvan reeds nu bekend is dat de provincie er zoveel vertrouwen in heeft dat het preventief toezicht (t/m 2007) zal worden omgezet in repressief (achteraf) toezicht. Dit
Centrumplannen
VVD wil Aalten beter op de kaart zetten
Voor 2008 kunt u op onze VVD partij rekenen!
Voor het komend jaar wil de VVD Aalten zich inzetten voor de volgende items:
BEGROTINGSKRANT 2008 GEMEENTE AALTEN PAGINA 11
Huishoudboekje gemeente op orde “Ik ben bijzonder blij, dat vanaf 1 januari 2008 het preventieve financiële toezicht van de provincie Gelderland is komen te vervallen. Dat was mijn eerste doelstelling toen ik een jaar geleden wethouder financiën werd en het is gelukt. En dat is niet alleen voor de gemeente, maar ook voor inwoners en het bedrijfsleven goed”. Aan het woord is Johan Teeuwsen, binnen het college van burgemeester en wethouders verantwoordelijk voor het huishoudboekje van de gemeente. In 2006 is de provincie toezicht gaan uitoefenen op de gemeente Aalten toen de financiële situatie penibel bleek en er geen sluitende begroting aangeleverd kon worden. Er kon geen geld gestoken worden in de ontwikkeling van de gemeente. De wethouder vertelt over de ondernomen acties. “We hebben het afgelopen jaar een gezondmakingsoperatie uitgevoerd. Er zijn diverse bezuinigingsmaatregelen genomen en we hebben een beter overzicht gekregen over onze financiën”. Bezuinigingsoperatie Johan Teeuwsen geeft aan, dat er ongeveer een miljoen is bezuinigd. Op de uitgaven van de gemeente, bijvoorbeeld door bepaalde voorzieningen zoals gehoortoestellen of een bijdrage in de ziektekostenverzekering niet meer te verstrekken. Maar ook door minder subsidies te verstrekken aan verenigingen. Verder heeft de gemeente inkomsten kunnen verhogen door bijvoorbeeld verhoging van de OZB en verkoop van openbaar groen. Tot slot zijn de zaken in eigen huis ook efficiënter georganiseerd, bijvoorbeeld door kritischer in te kopen. “Al die soms minder prettige maatregelen waren nodig om de zaken weer op orde te krijgen. We hebben naar onze eigen uitgaven en bedrijfsvoering gekeken, maar een beroep op de samenleving was ook nodig”, aldus de portefeuillehouder financiën. Ruimte in begroting Door deze gezondmakingsoperatie heeft de gemeente een degelijke en sluitende meerjarenbegroting. Dat betekent, dat de ambtenaren voor uitgaven geen toestemming meer hoe-
ven te vragen aan de provincie. “Maar alleen met het vervallen van het toezicht en een sluitende begroting zijn we er nog niet. Wanneer we nieuwe dingen willen ontwikkelen, dan moet er extra geld voor beschikbaar zijn. Een sluitende begroting is niet genoeg, er moet ook ruimte in de begroting zijn om die extra investeringen te kunnen bekostigen”, zegt de wethouder. Hij licht toe, dat de begroting nu 37 miljoen euro groot is. Daar wordt alles van bekostigd. Er is echter maar één ton ruimte in die begroting voor extra of onvoorziene uitgaven. “Ik maak het graag duidelijk met een voorbeeld. Wanneer in ons huishouden de wasmachine of auto stuk gaat, dan kunnen we die laten repareren of vervangen. Want in het onderhoud van bestaande zaken is voorzien. Bij de gemeente kun je denken aan onderhoud van wegen, bruggen of de huisvesting van onze scholen. Maar willen we een droogtrommel hebben die we tot nu toe nooit hadden, dan kan dat niet omdat er geen geld voor is”. Extra wensen Hij geeft aan volgend jaar graag meer ruimte te willen hebben in de begroting. “Als je de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen in onze raad er op naslaat, zie je dat er veel wensen zijn om goede dingen voor de gemeente te doen. Wanneer we voor die extra wensen geen geld hebben, moeten we alles afhouden. Hetzelfde geldt voor de prioriteiten die straks duidelijk worden bij afronding van de kerntakendiscussie. Als wij inwoners bepaalde voorzieningen willen aanbieden, dan moet dat betaald kunnen worden”, aldus de wethouder. Binnen de politieke partijen en het college zijn er volop ideeën om de gemeente te ontwikkelen, bijvoorbeeld op het terrein van recreatie en toerisme of verbetering van de winkelcentra in de dorpskernen. Hij stelt, dat geld volgend moet zijn op de koers die de gemeente vaart. “Het wel of niet beschikbaar zijn van geld moet niet meer onze eerste overweging zijn. Het gaat erom wat goed is voor onze inwoners, bedrijven en verenigingen. Dàt is waar we ons als bestuur op moeten richten”.
BEGROTINGSKRANT 2008 GEMEENTE AALTEN PAGINA 13
Interne organisatie gemeente verbeterd In 2007 is er door de gemeentelijke organisatie hard gewerkt aan het verbeteren van de bedrijfsvoering en de interne organisatie. Dat was nodig, want door de fusieperikelingen was de bedrijfsvoering wat achterop geraakt. Er was als het ware sprake van ‘achterstallig onderhoud’. Verder staan gemeenten voor grote uitdagingen, omdat steeds meer taken door gemeenten in plaats van het Rijk worden uitgevoerd. We moesten daarvoor goed instrumentarium, kennis en expertise in huis halen en de juiste mensen op de juiste plek hebben om burgers op de best mogelijke manier te kunnen helpen. Er zijn diverse maatregelen genomen. De organisatiestructuur is per 1 november aangepast. Daarmee is één managementlaag komen te vervallen en is het aantal leidinggevenden beperkt van 14 naar 6. Dat betekent, dat er meer verantwoording komt te liggen bij de medewerkers op de werkvloer. Nieuwe uitdagingen voor onze professionele medewerkers! Momenteel wordt de organisatie aangestuurd door een tijdelijk Management Team. Vanaf maart 2008 verwachten we een definitief management te hebben, bestaande uit één gemeentesecretaris/algemeen directeur en vijf afdelingshoofden. Verder hebben we de organisatie op de juiste sterkte gebracht door het invullen van openstaande vacatures. Projecten Verder zijn er vorig jaar maar liefst 26 projecten gestart om de bedrijfsvoering op te tuigen. Ruim 50 medewerkers waren en zijn nog steeds actief in die projecten. Dat zijn projecten met harde componenten (over bijvoorbeeld processen, procedures, verorderingen) en projecten met zachte componenten (zoals competenties van medewerkers en leidinggevenden). Daardoor krijgen we de organisatie steeds meer op het goede spoor. En uiteindelijk moet dat merkbaar zijn bij onze inwoners. Want wanneer de interne organisatie goed draait, zijn wij beter in staat om onze ambitie – het verbeteren van de dienstverlening – waar te maken!
Digitale dienstverlening Omdat steeds meer zaken via internet afgehandeld worden, hebben we ook een project ‘digitaal loket’. Dat houdt in, dat we de komende jaren de digitale dienstverlening via onze website blijven verbeteren. De site zal steeds meer mogelijkheden bieden om digitaal diensten af te nemen. Begin februari krijgen we een nieuwe website, met een nieuw uiterlijk, een nieuwe duidelijke structuur en al met een bepaalde mate van digitale dienstverlening. Bekijkt u binnenkort eens op www.aalten.nl wat de mogelijkheden zijn. Wanneer u het filmpje van de burgemeester aanklikt, geeft hij u graag een rondleiding over de site. U zult begrijpen, dat we om de digitale dienstverlening verder te ontwikkelen we ook onze werkprocessen daarop moeten afstemmen. Dat is in volle gang. Kortom, de komende jaren is er steeds meer mogelijk via onze site. Professionele en klantgerichte medewerkers Een ander project dat voortvloeit uit de organisatieontwikkelingen is het trainen van onze medewerkers. We brengen hen nieuwe kennis en vaardigheden bij. Dat is om meerdere redenen belangrijk. Door de veranderingen in de aansturing krijgen medewerkers meer verantwoordelijkheden. Dat vergt iets van de professionaliteit van de medewerkers. Ook onze inwoners hebben hoge verwachtingen over wat wij te bieden hebben. Daarom kijken we als organisatie in de spiegel hoe we ons zelf kunnen verbeteren. Dat geldt voor alle medewerkers. Vaak kunnen we nét iets klantgerichter zijn of vriendelijker handelen. Wanneer u meer wilt weten over deze of andere projecten, informeert u dan eens bij het team Communicatie. Zij vertellen er graag over of verwijzen u naar een collega.
Klanttevredenheidsonderzoek Eén van de projecten is het laten uitvoeren van een klanttevredenheidsonderzoek. Wanneer wij de dienstverlening willen verbeteren, moeten wij uiteraard ook aan u vragen hoe u deze ervaart. En dat doen we ook. Half december zijn we gestart met een klanttevredenheidsonderzoek, dat bestaat uit diverse onderdelen. Zo meten we de waardering van bezoekers van onze publieksbalies, de telefonische bereikbaarheid, via een webenquête meten we de tevredenheid over onze website en we onderzoeken de e-mail afhandeling. Met uw opmerkingen op zak, maken we acties om de dienstverlening het komende jaar nog beter uit te voeren. Het effect daarvan moet blijken uit het klanttevredenheidsonderzoek van het jaar er op.
BEGROTINGSKRANT 2008 GEMEENTE AALTEN PAGINA 15
Gemeentelijke belastingen In de Gemeentewet is vastgelegd welke belastingen een gemeente mag heffen. Enkele voorbeelden daarvan zijn onroerende zaakbelastingen (OZB), afvalstoffenheffing, rioolrechten en hondenbelasting.
De gemeenteraad besluit welke belasting geheven wordt, want een gemeente is niet verplicht om elke belastingsoort in te voeren. Zo heffen we in de gemeente Aalten géén parkeerbelasting en reclamebelasting. De gemeente mag overigens zelf géén belasting verzinnen. Wanneer de gemeenteraad besluit een belasting te gaan heffen wordt er een verordening vastgesteld. Daarin zijn zaken opgenomen als het tarief, de grondslag en de betaaltermijnen. Gemeentelijke belastingen vallen in twee groepen uiteen: bestemmingsbelastingen en algemene belastingen. Bestemmingsbelastingen worden geheven om de kosten van een bepaalde dienst te betalen. Denk daarbij aan de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Daarmee worden respectievelijk de kosten voor de inzameling en verwerking van het huisvuil en de aanleg en instandhouding van het gemeentelijke rioleringstelsel betaald. Kenmerk van deze belastingen is dat de totale opbrengst niet groter mag zijn dan de kosten, met andere woorden: een gemeente mag er géén winst op maken. Algemene belastingen zoals de OZB, hondenbelasting, toeristen- en forensenbelasting hebben géén directe relatie met een dienst en komen in de algemene middelen van de gemeente terecht. Van daaruit worden wel zaken
zoals hondenuitlaatveldjes in Dinxperlo en uitgaven voor toerisme betaald. Onderstaand een tabel en bijbehorende illustratie, waaruit blijkt wat de opbrengst uit belastingen voor de gemeente is.
Overzicht opbrengst belastingen en heffingen ( x € 1.000) 2008 Onroerende zaakbelastingen 3.103 Afvalstoffenheffing 2.565 Rioolrecht 1.597 Bouwleges 661 Hondenbelasting 168 Leges burgerzaken 230 Begraafrechten 231 Marktgeld 78 Forensenbelasting 40 Toeristenbelasting 33 Totaal 8.706* * (ca. 27% van de totale inkomsten in 2008) En wat betaalt u nu zelf aan gemeentelijke belastingen, vraagt u zich nu misschien af. Eind maart ontvangt u van ons de aanslag voor afvalstoffenheffing. En wanneer u een eigen woning heeft, de aanslag voor OZB en indien u een hond heeft voor de hondenbelasting. Samen met die aanslag ontvangt u de belastinggids 2008, met daarin een toelichting op de tarieven.
BEGROTINGSKRANT 2008 GEMEENTE AALTEN PAGINA 17
Coalitieakkoord 2006 – 2010 : terugblik op 2007 De gemeenteraadsfracties van het CDA, Gemeentebelangen en de VVD hebben in 2006 op hoofdlijnen overeenstemming met elkaar bereikt over het coalitieakkoord 2006-2010. We zijn nu een jaar verder en het college van burgemeester en wethouders geeft een terugblik op hoe zij zich in 2007 heeft ingezet om de speerpunten uit het coalitieakkoord om te zetten in concrete afspraken (beleid). In deze begrotingskrant kunt u een korte samenvatting lezen over welke stappen zijn genomen om ‘herstel van vertrouwen en communicatie’ te bewerkstelligen. Bent u benieuwd naar de gehele tekst en de uitwerking van de andere speerpunten? Kijk dan op onze website www.aalten.nl. Tevens is de notitie ‘Coalitieakkoord 2006-2010: Een terugblik op 2007!’ gratis te krijgen bij de loketten van de gemeente. Speerpunt ‘Herstel van vertrouwen en communicatie’ Vertrouwen is nodig om samen goede resultaten te kunnen boeken. Daarnaast is goede communicatie tussen de raad en het college, alle partijen van de raad, de ambtelijke organisatie, maar bovenal met de inwoners belangrijk. Er is een communicatiebeleidsplan opgesteld, waarin hier nadrukkelijk aandacht aan is besteed. Interne communicatie Goede interne communicatie zorgt ervoor dat de medewerkers bijvoorbeeld beter kunnen functioneren en samenwerken, gemotiveerd zijn en er een betere sfeer is. Er zijn het afgelopen jaar diverse acties uitgezet om de interne communicatie te verbeteren. Onder andere worden er interne nieuwsbrieven verspreid, waarin open over de organisatie ontwikkelingen wordt gesproken. Wethouder Ostendorp: “Door de nieuwe werkwijze gaan we minder krampachtig met communicatie om. Hierdoor worden we als gemeente ook toegankelijker. Dit heeft een positief effect op onze dienstverlening”. Externe communicatie De gemeente moet goed communiceren met inwoners, bedrijven, instanties en pers. In het communicatieplan zijn diverse middelen genoemd om de externe communicatie te verbeteren. De informatierubriek ‘Aalten Actueel’ is begin 2007 in een nieuw jasje gestoken. Er is een nieuwe website gebouwd. Ook is de wekelijkse persconferentie verplaatst van dinsdag naar donderdag. Hierdoor worden de betrokkenen eerst geïnformeerd over een besluit, voordat de pers deze informatie ontvangt en verspreidt. Wethouder Ten Voorde: “We hebben een goede relatie met de pers opgebouwd. Naast de genomen collegebesluiten communiceren we ook over diverse thema’s en actualiteiten met de pers. Aalten is het afgelopen jaar veel en vooral ook positief in het nieuws geweest”. De samenleving wordt beter betrokken. Dit wordt ook wel ‘participatie’ genoemd. Wethouder Teeuwsen: “We betrekken instanties en inwoners eerder bij
onze plannen. Ook proberen we actief oplossingen te bedenken. Dus niet te kijken naar wat niet kan, maar naar wat wel kan. Hierdoor wordt de afstand tussen politiek en inwoners kleiner”. Politieke communicatie De raad en het college informeren elkaar beter over wat er speelt in projecten en andere processen, zodat er begrip ontstaat voor standpunten en achterliggende gedachten. Informeren gebeurt niet alleen met de coalitie, maar op gelijkwaardige basis met de voltallige raad. Burgemeester Berghoef: “De verhouding raad-college is duidelijk veranderd. Er is meer vertrouwen in de organisatie. De raad ontvangt goed onderbouwde plannen. Hierdoor worden voorstellen vaker een ‘hamerstuk’ (Nadat een onderwerp in de commissie is besproken, wordt er in de raad gestemd zonder verdere bespreking).” Ook vindt het college het belangrijk veel in contact met inwoners te komen. Wethouder Rijks: “We zoeken contact met inwoners, bedrijven en instanties en gaan geregeld op locatiebezoek. Ook wordt het spreekuur voor inwoners weer in het leven geroepen. We proberen zo goed mogelijk te weten wat er in de samenleving leeft, zodat we hier beter rekening mee kunnen houden”. Terugkijken op 2007 College: “Als we terugkijken op 2007 is er veel werk verricht en zijn we zeer tevreden over de voortgang. Wij zijn dan ook van mening dat we terecht weer vertrouwen terugwinnen. Natuurlijk blijven we werken aan een goede dienstverlening en een open en duidelijke communicatie. En dat kan ook niet anders, want de gemeente Aalten is altijd in beweging”.
BEGROTINGSKRANT 2008 GEMEENTE AALTEN PAGINA 19