Begrippenlijst A
Aanspraakgerechtigde Persoon die een begunstigde is voor een nog niet ingegaan pensioen.
ABTN Afkorting voor actuariële en bedrijfstechnische nota. In de ABTN wordt door het bestuur van een pensioenfonds uiteengezet welke actuariële en bedrijfstechnische opzet ten grondslag ligt aan een fonds. Ook wel bedrijfsplan genoemd. Hierin komen drie hoofdonderwerpen aan de orde: de wijze van vaststelling van de verplichtingen jegens de deelnemers, de beleggingsportefeuille en het intern risicobeheersingssysteem.
Actuariële grondslagen Wanneer een contante waarde van een reeks toekomstige uitkeringen moet worden bepaald maakt de actuaris gebruik van actuariële grondslagen, zoals: de rekenrente; de kansstelsels: sterftekansen, arbeidsongeschiktheids- en revalideringskansen, frequenties van gehuwd zijn, soms ook toekomstige salarisontwikkeling of indexatiebeleid enz.; kostenopslagen (bijvoorbeeld voor administratiekosten en/of uitbetalingskosten).
Actuaris Een actuaris is een wiskundige gespecialiseerd in levensverzekeringen en kan bijvoorbeeld antwoord geven op de vraag wat de toekomst aan pensioenuitkeringen gaat kosten. De actuaris is bij uitstek degene de financiële risico’s op de agenda plaatst en adequate oplossingen bedenkt.
Actuele waarde De actuele waarde is voor beleggingen waarvoor dagelijks openbare prijzen worden vastgesteld, zoals aandelen en obligaties, de beurswaarde. Voor andere vastrentende waarden, zoals onderhandse leningen en hypotheken, wordt de actuele waarde benaderd als de contante waarde van de toekomstige netto kasstromen. Als actuele waarde van de beleggingen in vastgoedfondsen wordt de intrinsieke waarde gehanteerd. Voor direct onroerend goed wordt de taxatiewaarde als actuele waarde gehanteerd.
AFM Zie: Autoriteit Financiële Markten.
ALM Afkorting voor Asset Liability Management. Een ALM-studie betreft de analyse van het risicobeheer van de balans tussen activa en de passiva van een pensioenfonds. Deze studie dient te resulteren in de formulering van een strategisch beleggingsbeleid.
AOW Op grond van de Algemene Ouderdomswet (AOW) ontvangt u vanaf uw 65e jaar een ouderdomsuitkering van de overheid, de AOW-uitkering.
Arbeidsongeschikt Arbeidsongeschikt in de zin van de WAO of WIA.
Autoriteit Financiële Markten De Autoriteit Financiële Markten (AFM) is een bij wet ingestelde toezichthoudend orgaan dat toezicht houdt op het gedrag van de financiële marktsector. De AFM is toezichthouder op pensioenfondsen voor zover het gaat om het effectentypisch gedragstoezicht. B
Backservice Pensioenaanspraken (of de waarde ervan) die betrekking hebben op de achterliggende dienstjaren en die ontstaan door verandering in de pensioengrondslag.
Basisjaarinkomen Het basisjaarinkomen is dat deel van het jaarinkomen waarover werknemers van Diversey tot 1 januari 2011 pensioen opbouwden in de Garantiepensioenmodule bij Pensura. Vanaf 1 januari 2011 is de Garantiepensioenmodule gesloten. Werknemers van Diversey bouwen per 1 januari 2011 over hun basisjaarinkomen pensioen op bij het Bedrijfstakpensioenfonds Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf. Dit Bedrijfstakpensioenfonds stelt jaarlijks het maximum basisjaarinkomen vast. Is het inkomen van een werknemer hoger dan dit basisjaarinkomen? Dan wordt over het basisjaarinkomen bij het Bedrijfstakpensioenfonds pensioen opgebouwd en over het inkomen dat hoger is dan dit maximum basisjaarinkomen, wordt pensioenkapitaal opgebouwd in de Beleggingspensioenmodule van Pensura.
Beëindiging partnerrelatie Echtscheiding, ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed, beëindiging van het geregistreerd partnerschap anders dan door, vermissing of omzetting van een geregistreerd partnerschap in een huwelijk, beëindiging van de gemeenschappelijke huishouding anders dan door dood of vermissing of herroeping van de aanwijzing van de partner.
Beleggingsmix Verdeling van de beleggingen over zakelijke en vastrentende waarden.
Beleggingspensioenmodule Werknemers van Diversey bouwen over hun jaarinkomen dat hoger is dan het maximum basisjaarinkomen pensioenkapitaal op in de Beleggingspensioenmodule van Pensura. Over het jaarinkomen dat lager is dan het maximum basisjaarinkomen, bouwden werknemers van Diversey tot 1 januari 2011 pensioen op in de Garantiepensioenmodule van Pensura. De Garantiepensioenmodule is per 1 januari 2011 gesloten. Vanaf 1 januari 2011 bouwen werknemers van Diversey over het jaarinkomen dat lager is dan het maximum basisjaarinkomen pensioen op bij het Bedrijfstakpensioenfonds Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf.
Benchmark Vooraf vastgestelde, objectieve maatstaf voor de prestatie van (de beheerder van) een beleggingsportefeuille. Een beursindex bijvoorbeeld.
Beschikbaar premiesysteem Pensioensysteem waarbij het pensioen afhankelijk is van de beschikbare premie. De hoogte van de pensioenuitkering is mede afhankelijk van de aanvangsleeftijd van de deelnemer, het toekomstige salarisverloop en (vooral) van de rendementen op de ingelegde premie.
Beurskoers Marktprijs van een aandeel, obligatie of andere waardepapieren.
Bijzonder partnerpensioen In geval van scheiding tussen de (gewezen) deelnemer of de gepensioneerde en diens partner, krijgt de expartner een premievrije aanspraak op bijzonder partnerpensioen. C
Calloptie De koper van de calloptie krijgt het recht om de onderliggende waarde van de optie (aandelen bijvoorbeeld) gedurende de looptijd van de optie voor een bepaald bedrag –de uitoefenprijs– te kopen. Voor dat recht betaalt hij premie. De verkoper van een calloptie –de schrijver– moet eventueel de onderliggende waarde leveren aan de koper van de optie tegen de uitoefenprijs. De optieschrijver ontvangt voor deze verplichting de optie premie.
Commodities Vrij vertaald: grondstoffen. Commodities zijn ruwe basismaterialen die worden gebruikt bij het produceren van goederen, zoals olie, ruwe metalen, katoen, koffie etc.
Contante waarde De contante waarde op een bepaald moment van (een serie) betalingen in de toekomst, is het bedrag dat op dat moment aanwezig zou moeten zijn om, rekening houdend met rente-aangroei (rekenrente) en eventuele andere actuariële grondslagen, deze toekomstige betalingen te kunnen verrichten.
Continuïteitsanalyse Analyse waarbij de financiële opzet en positie van het pensioenfonds voor de lange termijn wordt beoordeeld.
Converteerbare obligatie Een obligatie die gedurende de looptijd kan worden omgewisseld (geconverteerd) in aandelen. Deze mogelijkheid is als een extraatje aan de obligatie meegegeven door de uitgever, teneinde de obligatie gemakkelijker te kunnen plaatsen.
Coupon Genummerd deel van de obligatie waarop de jaarlijkse rente wordt uitbetaald.
Couponrendement Verhoudingsgetal tussen het bedrag aan ontvangen couponrente en de beurswaarde van de obligatie in kwestie op een bepaald moment, of van de beurswaarde bij aankoop van de obligatie. D
Deelnemer De werknemer of de gewezen werknemer die op grond van een pensioenovereenkomst pensioenaanspraken verwerft of heeft verworven jegens Pensura.
Deelnemerstijd De op volle maanden afgeronde periode van deelnemerschap aan de pensioenregeling van Pensura, waarbij 16 dagen of meer voor een maand wordt gerekend en 15 dagen of minder niet wordt meegerekend. Onder deelnemerstijd wordt in het pensioenreglement van Pensura tevens verstaan:
-
Deelnemerstijd verkregen uit een waardeoverdracht van pensioenaanspraken uit een andere pensioenregeling naar de pensioenregeling van Pensura.
-
Deelnemerstijd verkregen uit interne waardeoverdracht van premievrije aanspraken tegenover Pensura uit eerdere perioden van deelnemerschap aan Pensura.
-
Perioden van deelnemerschap aan enig ander door de werkgever in dit verband aangewezen pensioenfonds.
Deeltijdpercentage Het percentage dat de arbeidsduur van een deeltijdwerknemer uitmaakt van de in het kader van de toepasselijke Diversey arbeidsvoorwaardenregeling afgesproken volledige arbeidsduur voor de groep werknemers waartoe de deeltijdwerknemer behoort.
Deeltijdwerknemer De werknemer met een kortere dan de bij de werkgever voor de desbetreffende categorie werknemers geldende normale arbeidsduur.
Dekkingsgraad Een maat voor de solvabiliteit van een pensioenfonds. De dekkingsgraad wordt bepaald door de mate waarin het beschikbaar vermogen (BV) de voorziening opgebouwde rechten (VOR) overtreft, uitgedrukt in een percentage. Een dekkingsgraad van 100% geeft aan dat het beschikbaar vermogen juist toereikend is om de voorziening opgebouwde rechten te dekken, terwijl een percentage lager dan 100 aangeeft dat er sprake is van onderdekking. Als een dekkingsgraad bijvoorbeeld 105% is, dan heeft het fonds voor elke euro dat zij in de toekomst aan pensioen moet uitkeren, €1,05 in kas.
De Nederlandsche Bank (DNB) Bij wet ingesteld toezichthoudend orgaan, dat onder andere het naleven van de Pensioenwet bewaakt.
Derivaten Financiële contracten waarvan de waarde afhankelijk is van een of meer onderliggende activa, referentieprijzen of indices. Voorbeelden van derivaten zijn opties, termijncontracten en rente- en valutaswaps.
Directe beleggingsopbrengsten Onder de directe beleggingsopbrengsten worden verstaan: huur-, dividend- en rente-opbrengsten van de beleggingen.
DNB Zie: De Nederlandsche Bank.
Duration De gewogen gemiddelde looptijd van de kasstromen van een obligatie, waarbij weging geschiedt op basis van de contante waarde van iedere kasstroom. Duration is een graadmeter voor de rentegevoeligheid van een obligatie. In de regel: hoe langer de looptijd van een obligatie, hoe gevoeliger de koers van die obligatie voor renteveranderingen. Indien men een daling van de rente verwacht is het profijtelijk een obligatie met een zo lang mogelijke duration te kopen, aangezien de koers daarvan het meest zal oplopen.
E
Effectentypisch gedragstoezicht Gedragstoezicht dat vooral betrekking heeft op de gedragingen van verantwoordelijke directies en besturen van financiële instellingen, zoals de naleving van gedragscodes, corporate govervance en dergelijke. Het gedragstoezicht wordt uitgevoerd door de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Een ander onderwerp van het gedragstoezicht is de consumentenbescherming.
Effectief rendement Het effectief rendement houdt naast het couponrendement nog rekening met winst of verlies bij aflossing van een obligatie.
Eindloonsysteem Pensioensysteem waarbij het pensioen afhankelijk is van de laatst geldende pensioengrondslag. F
Franchise Een drempelbedrag opgenomen waarover geen pensioenopbouw plaatsvindt omdat de AOW geacht wordt hierover pensioen te verlenen.
Future Termijncontract dat op de beurs wordt verhandeld. G
Garantiepensioenmodule Tot 1 januari 2011 bouwden werknemers van Diversey over hun basisjaarinkomen pensioen op in de Garantiepensioenmodule van Pensura. Deze Garantiepensioenmodule is per 1 januari 2011 gesloten. Vanaf deze datum bouwen werknemers van Diversey over hun basisjaarinkomen pensioen op bij het Bedrijfstakpensioenfonds Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf.
Gedragscode De gedragscode bevat voorschriften voor bestuurders van het pensioenfonds ter voorkoming van belangenconflicten en van misbruik en oneigenlijk gebruik van de bij het fonds aanwezige, vertrouwelijke informatie.
Gepensioneerde De pensioengerechtigde voor wie het ouderdomspensioen is ingegaan.
Gewezen deelnemer De werknemer of gewezen werknemer door wie op grond van een pensioenovereenkomst geen pensioen meer wordt verworven en die bij beëindiging van de deelneming een pensioenaanspraak heeft behouden jegens Pensura.
Gewezen partner De persoon wiens partnerrelatie met de (gewezen) deelnemer of gepensioneerde is beëindigd.
H
Herverzekering Het door een pensioenfonds geheel of gedeeltelijk onderbrengen van een pensioenregeling in een levensverzekeringsovereenkomst en/of het door een pensioenfonds onderbrengen van extra hoge risico’s bij een levensverzekeraar, zoals overlijdens- en arbeidsongeschiktheidsrisico’s van deelnemers. I
Index Cijfer dat een gewogen gemiddelde uitdrukt en waaraan men kan zien hoe een grootheid (bijvoorbeeld de beurskoersen in Amsterdam) zich ontwikkeld heeft.
Indexatie Zie: Toeslagverlening.
Indirecte beleggingsopbrengsten Onder de indirecte beleggingsopbrengsten vallen de gerealiseerde verkoopresultaten inclusief valutaresultaten en de niet-gerealiseerde herwaarderingsresultaten.
Intrinsieke waarde De intrinsieke waarde per aandeel is de ‘werkelijke’ waarde van dat aandeel, afgeleid van de onderliggende beleggingen. De intrinsieke waarde wordt berekend door de waarde van de activa (bezittingen) te verminderen met de passiva (schulden) en het saldo te delen door het aantal uitstaande aandelen. J
Jaarinkomen Het op 1 juli van een jaar voor de deelnemer geldende jaarsalaris (maandsalaris maal 12) inclusief vakantietoeslag en ploegentoeslag. Persoonlijke toeslagen zijn, mits overeengekomen met de werkgever, onderdeel van het jaarinkomen. K
Kansstelsels Dit zijn veronderstellingen met betrekking tot sterftekansen, arbeidsongeschiktheidskansen, ontslag, gehuwdheid en individuele loonontwikkeling.
Koopsom Een koopsom is een eenmalige betaling die aan de uitvoerder van de pensioenregeling is verschuldigd en waarvoor een bepaalde pensioenaanspraak wordt ingekocht. In beginsel is een koopsom dus een eenmalige betaling en een premie een periodieke betaling. Zowel premies als koopsommen dienen hetzelfde doel, namelijk de financiering van de pensioenen.
M
Middelloonregeling Bij deze regeling wordt voor elk dienstjaar een percentage pensioen toegekend dat is gerelateerd aan de pensioengrondslag van het desbetreffende dienstjaar. Het te bereiken pensioen is in deze regeling gerelateerd aan het gemiddelde, geïndexeerde loon gedurende de opbouwperiode. N
Nabestaandenpensioen Een verzamelnaam voor partnerpensioen en wezenpensioen.
Nominale waarde De op het stuk (aandeel of obligatie) aangegeven waarde. Bij een koers van 100 (= 100%) is de prijs van het waardepapier gelijk aan de nominale waarde. O
Omkeerregel Over de pensioenaanspraken die een werknemer opbouwt, hoeft ingevolge de Wet op de loonbelasting geen belasting te worden afgedragen. De pensioenuitkeringen worden te zijner tijd weer wel belast. Deze regel wordt ook wel de “omkeerregel” genoemd.
Optie Zie ook calloptie en putoptie. Verhandelbaar recht om iets te kopen (calloptie) of te verkopen (putoptie) tegen een van tevoren vastgestelde prijs gedurende een van tevoren vastgestelde termijn.
Ouderdomspensioen Pensioen bestemd voor de financiële verzorging van de gepensioneerde, nadat deze de in de pensioenregeling opgenomen leeftijd heeft bereikt..
Over/onderweging Een hoger of lager belang in een beleggingcategorie dan overeenkomt met de normverdeling van het pensioenfonds.
Overrente Het positieve verschil tussen het inkomensrendement van het fonds en de rekenrente. P
Partner Partner is: 1. de echtgeno(o)t(e) van de (gewezen) deelnemer of gepensioneerde; 2. de partner met wie de (gewezen) deelnemer of gepensioneerde een geregistreerd partnerschap in de zin van boek 1 van het Burgerlijk Wetboek is aangegaan; 3. de vrouw of man die niet is gehuwd en die geen geregistreerd partnerschap in de zin van boek 1 van het Burgerlijk Wetboek is aangegaan en met wie de ongehuwde deelnemer, ongehuwde gewezen deelnemer of ongehuwde gepensioneerde een gemeenschappelijke huishouding voert, mits aan de volgende voorwaarden is voldaan:
a. b.
4. 5.
de partner is geen bloed- of aanverwant in de rechte lijn; de gemeenschappelijke huishouding is notarieel vastgelegd in een samenlevingsovereenkomst waarin enige bepalingen van vermogensrechtelijke aard zijn geregeld; c. een gewaarmerkt afschrift van de notariële akte aan Pensura is overgelegd; degene met wie de gemeenschappelijke huishouding bestaat, door de deelnemer met het oog op pensioen als partner is aangewezen en die aanwijzing niet is herroepen; uit de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens dient te blijken dat de (gewezen) deelnemer of gepensioneerde en de partner op hetzelfde adres wonen. Indien dat niet uit de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens blijkt, dient dat ten opzichte van Pensura te worden aangetoond. Het bestuur is bevoegd in bijzondere gevallen van deze voorwaarde af te zien.
Onverminderd het hiervoor bepaalde, moet de partnerrelatie tot stand zijn gekomen vóór ingang van het ouderdomspensioen.
Partnerpensioen Het pensioen ten behoeve van de nagelaten partner.
Pensioenaanspraak Het recht op een nog niet ingegaan pensioen, uitgezonderd de overeengekomen voorwaardelijke toeslagverlening.
Pensioendatum De datum waarop het ouderdomspensioen ingaat.
Pensioengerechtigde Degene voor wie een pensioen is ingegaan.
Pensioengrondslag Het bedrag waarover pensioen wordt toegekend. Vaak is dit het voor pensioen meetellende salaris minus de franchise.
Pensioenovereenkomst Hetgeen tussen werkgever en werknemer is overeengekomen inzake pensioen.
Pensioenrecht Het recht op een ingegaan pensioen, uitgezonderd de overeengekomen voorwaardelijk toeslagverlening.
Pensioenregeling De pensioenovereenkomst die deel uitmaakt van de arbeidsovereenkomst tussen de werkgever en de werknemer en die is vastgelegd in het pensioenreglement.
Pensioenregister Via de website www.mijnpensioenoverzicht.nl kan iedereen een totaal overzicht krijgen van hoeveel pensioen diegene heeft opgebouwd. Dit geldt niet alleen voor het pensioen dat bij Pensura is opgebouwd, maar ook voor pensioen dat bij andere pensioenuitvoerders is opgebouwd. Bovendien is de te verwachten AOW-uitkering te zien.
Pensura Stichting Pensioenfonds JohnsonDiversey “Pensura”.
Performance Het rendement dat is behaald met de beleggingen.
Premie De in geld uitgedrukte periodiek vastgestelde structurele prestatie die verschuldigd is aan Pensura en die bestemd is voor de verzekering van pensioen en de daaraan verbonden kosten. Twee varianten: a. Werkgeverpremie: het deel van de premie dat voor rekening van de werkgever komt: b. Werknemerspremie: het deel van de premie dat voor rekening van de werknemer komt.
Premievrije aanspraken Indien het deelnemerschap aan een pensioenregeling eindigt, anders dan door overlijden of het bereiken van de pensioenleeftijd, verkrijgt de gewezen deelnemer een premievrije aanspraak op ouderdoms- en nabestaandenpensioen. Een andere vorm van premievrije aanspraak is het bijzonder partnerpensioen dat de gewezen partner ontvangt bij scheiding/einde partnerschap.
Prudentieel toezicht Bedrijfseconomisch toezicht dat zich met name richt op de handhaving c.q. waarborging van de financiële soliditeit van het pensioenfonds. Dit type toezicht berust bij De Nederlandse Bank (DNB).
Putoptie Een optie die de koper het recht maar niet de verplichting geeft om het onderliggende contract te verkopen tegen een vooraf vastgestelde prijs. Voor dat recht moet premie worden betaald. Een putoptie maakt het mogelijk het risico van dalende koersen af te dekken.
PW De Pensioenwet. R
Reële rente Het verschil tussen het fondsrendement en de (loon- of prijs)inflatie. Bij de premiestelling wordt verondersteld dat het fondsrendement ten minste gelijk is aan de som van de rekenrente en de inflatie. In dat geval kan de toeslagverlening worden gefinancierd uit het verschil tussen het fondsrendement en de rekenrente.
Rekenrente De rekenrente is het fictieve percentage dat het belegde pensioenvermogen wordt geacht op te brengen in de toekomst en waarvan bij de berekening van de contante waarden wordt uitgegaan.
Rendement Het positieve of negatieve resultaat dat een pensioenfonds behaalt met de belegging van daartoe beschikbare middelen.
Rentetermijnstructuur De rentetermijnstructuur is een grafiek die het verband weergeeft tussen de looptijd van een vastrentende belegging enerzijds en de daarop te ontvangen marktrente anderzijds.
S
Scheiding Beëindiging van het huwelijk door of echtscheiding of door ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed of beëindiging van het geregistreerd partnerschap anders dan door de dood, vermissing of omzetting van een geregistreerd partnerschap in een huwelijk.
Solvabiliteit Het vermogen om (nu en op termijn) aan de financiële verplichtingen te kunnen voldoen.
Sterftetafels Geven aan wat de levens- en sterftekansen zijn van mannen en vrouwen in Nederland, afhankelijk van de bereikte leeftijd. Ze worden gebruikt bij de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen door de actuaris. T
Toeslag(verlening) Een toeslag is een verhoging van een pensioen of een aanspraak op pensioen, welke is gebaseerd op een in het pensioenreglement omschreven regeling.
Totaal rendement Het totaal rendement van een belegging is samengesteld uit de koerswinst of het koersverlies (indirecte beleggingsopbrengsten) over de beschouwde periode, terwijl de directe beleggingsopbrengsten (dividend, rente, aflossingen, huur en dergelijke uitkeringen) meteen worden herbelegd en tijdsgewogen in het totaal rendement worden meegenomen. Het totaal rendement wordt uitgedrukt in een percentage ten opzichte van het gemiddeld belegd vermogen. U
Uitruil De mogelijkheid om een opgebouwde aanspraak op de ene pensioensoort geheel of gedeeltelijk om te zetten in een hoger ander pensioensoort. Bijvoorbeeld opgebouwd ouderdomspensioen gedeeltelijk omzetten in een partnerpensioen.
Uitvoeringsovereenkomst De overeenkomst tussen een werkgever en een pensioenfonds over de uitvoering van de pensioenovereenkomst. V
Vastrentende waarden Hypotheken, leningen op schuldbekentenis en obligaties.
Verantwoordingsorgaan Het orgaan waar het bestuur verantwoording aan aflegt en waarin de deelnemers, de pensioengerechtigden en de werkgever is vertegenwoordigd.
Verzekeringstechnische risico’s Bij het verzekeren van pensioenaanspraken loopt een fonds een langlevenrisico voor het ouderdomspensioen als verzekerden langer leven dan volgens de gebruikte overlevingstafel wordt verwacht. Voor het nabestaandenpensioen loopt het fonds een kortlevenrisico als de verzekerden korter leven dan volgens de overlevingstafel wordt verwacht. Ook kan het invaliditeitsrisico worden gerekend tot de verzekeringstechnische risico’s van fondsen.
Voorziening Pensioenverplichtingen De balanspost die de waarde van de opgebouwde pensioenen aangeeft..
Volatiliteit De beweeglijkheid van beurskoersen. W
Waardeoverdracht Het overdragen van de contante waarde van de bij de oude werkgever verkregen pensioenaanspraken aan de pensioenuitvoerder van de nieuwe werkgever.
Wezenpensioen Het pensioen ten behoeve van het (de) nagelaten kind(eren).
WIA Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen.
WAO Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering.
WVPS Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding. Y
Yield curve Zie rentetermijnstructuur. Z
Zakelijke waarden Aandelen, converteerbare obligaties en onroerend goed(fondsen).
