2009/2010
MADD in Bedrijf Bedrijven en gemeenten aan de slag tijdens Make A Difference Day
Inhoud
Bedrijven doen en masse mee aan Make A Difference Day
Interview Willem Lageweg MVO Nederland
2
Lokale intermediairs en MADD
3
VIP-programma’s Haarlemmermeer, Aalsmeer en Uithoorn 4 Univé en Fortis Foundation aan de slag
5
Kennis inzetten tijdens MADD
6
Rabobank speelt bingo met bewoners Ewoud Gasthuis Het is een gezellige drukte in de recreatiezaal van Woon- en Zorgcentrum Ewoud Gasthuis in IJsselstein. Bewoners, medewerkers van Rabobank Nederland, MADD-organisatoren en personeel bingoën dat het een lieve lust is. Al de
Bussemaker blij met grote betrokkenheid bij vrijwilligerswerk ‘Het was geweldig, ik kwam echt heel tevreden thuis. Ik heb niet alleen anderen een leuke dag bezorgd, maar ook zelf veel plezier gehad.’ Het was dit jaar voor de tweede keer dat staatssecretaris Jet Bussemaker op Make A Difference Day (MADD) de handen uit de mouwen stak, deze keer door in IJsselstein te gaan winkelen met een groep rolstoelafhankelijke bewoners van Woon- en Zorgcentrum Ewoud Gasthuis in IJsselstein. Op vrijdagochtend 20 maart gaf Bussemaker samen met dj Sander de Heer het startschot voor MADD door vanuit het woon- en zorgcentrum om MADD onder de aandacht te brengen bij het bedrijfsleven.
hele dag staat het zorgcentrum in de schijn-
Make A Difference Day
Mooie voorbeelden van inzet door bedrijven
Bussemaker en DJ Sander de Heer al de handen
Steeds meer bedrijven tonen zich maatschappelijk betrokken
uit de mouwen, live uitgezonden tijdens het
MADD is de grootste vrijwilligersactie van Nederland.
medewerkers van bedrijven die bewoners
Tijdens Make A Difference Day, jaarlijks op de
radioprogramma “de Heer ontwaakt”.
Dit jaar en voor volgend jaar heeft het ministerie
uit een verzorgingshuis meenamen naar een
derde vrijdag en zaterdag in maart, steken
’s Middags bezorgen zo’n veertig medewerkers
van VWS daarom extra budget beschikbaar gesteld
voetbalwedstrijd of het helpen opknappen van
tienduizenden Nederlanders, bedrijven,
van Rabobank Nederland de bewoners van het
om bedrijven te stimuleren en masse mee te doen.
verenigingsgebouwen. Aan medewerkers van een
gemeenten, scholen en organisaties de
zorgcentrum een gezellige middag met onder-
En met resultaat. De doelstelling om in 2009 120
bedrijf die samen met de vrijwilligerscentrale de
handen uit de mouwen bij talloze vrijwilligers-
meer bingo, een bezoekje aan de dierentuin in
bedrijven te laten meedoen is ruimschoots gehaald.
reguliere vrijwilligers eens in het zonnetje hebben
klussen in het hele land.
Amersfoort en samen winkelen.
Meer dan 250 bedrijven en gemeenten hebben dit
gezet tijdens MADD. Ik denk aan de medewerkers
jaar meegedaan.
van een drogisterij die ouderen trakteerden
werpers. ’s Ochtends staken staatssecretaris Jet
Nuttig maar vooral leuk! Marc Faber, manager webmanagement van Rabobank Nederland, doet dit jaar voor het eerst mee met MADD. Maatschappelijk Betrokken
te over. Bussemaker: ‘Ik denk bijvoorbeeld aan
‘Inzetten vanuit de eigen expertise óf juist eens iets heel anders doen: het kan allemaal!’
MADD 2009 • 50.000 vrijwilligers • 1.500 klussen • 800 klusorganisaties • Ruim 40 gemeenten
Ondernemen zit de Rabobankmedewerkers van
De staatssecretaris is erg tevreden met het resul-
op een beautymiddag. Ik hoorde ook dat een
• Ruim 210 bedrijven
oudsher in het bloed.
taat. ‘Bedrijven zijn steeds actiever bezig met
beveiligingsbedrijf de beveiliging van een MADD-
• 80 scholen • Ruim 2100 artikelen en uitzendingen in
vrijwilligerswerk door werknemers. Meer en meer
evenement op zich had genomen. Inzetten vanuit
Marc: ‘In eerste instantie had ik wat gemengde
bedrijven willen duidelijk maken dat ze maat-
de eigen expertise óf juist eens iets heel anders
gevoelens bij MADD; ik vind namelijk dat je
schappelijk betrokken zijn en niet alleen uit zijn
doen: het kan allemaal! Overigens kun je daar waar
• 12 leden Koninklijk Huis
vrijwilligerswerk het hele jaar moet doen en niet
op financiële winst. Dit is een goede invulling
we het nu hebben over bedrijven, net zo goed
• 8 bewindslieden
op één moment. Zelf doe ik dat ook. Maar nu
van Maatschappelijk Betrokken Ondernemen
denken aan deelname van gemeenten. En dichter
zie ik dat juist de campagneachtige aanpak van
(MBO) en het bedrijfsleven geeft daarmee een
bij huis: de ‘jongverenigingen’ (verenigingen van
MADD en dat ene, geconcentreerde moment
belangrijke impuls aan het vrijwilligerswerk in
beleidsmedewerkers van het departement tot
vrijwilligerswerk op een
Nederland. MADD is een dag om dit nog eens
35 jaar) van VWS, SZW en IGZ organiseerden dit
effectieve manier in de
extra onder de aandacht te brengen en daarmee
jaar gezamenlijk een klus voor de medewerkers
schijnwerpers zet. Door de
ook andere bedrijven te inspireren verschil te
van de ministeries bij een kinder tehuis van het
laagdrempelige manier van
maken. MADD is een interessant middel om het
Leger des Heils in Den Haag.‘
kennismaken met vrijwilli-
bedrijfsleven op een concrete, aansprekende en
gerswerk werf je zo juist ook
laagdrempelige manier in contact te brengen met
structureel vrijwilligers. Het
werknemersvrijwilligerswerk en MBO.’
is natuurlijk heel nuttig, het
1
kranten, tijdschriften en op radio en televisie
MADD 2010 is op vrijdag 19 en zaterdag 20 maart.
‘Bedrijven zijn steeds actiever bezig met vrijwilligerswerk door werknemers.’
personeel heeft nauwelijks
Grote én kleine bedrijven
tijd voor de begeleiding van
Daarbij gaat het volgens de staatssecretaris om
dit soort activiteiten. Maar
allerlei verschillende soorten bedrijven. ‘Ik vind
Iedere aanmelding telt
ik vind het vooral hartstikke
het belangrijk dat grote en kleine, vaak lokaal
De staatssecretaris wil volgend jaar nog meer
leuk om te doen. Je komt in
georiënteerde bedrijven het nut van werknemers-
bedrijven en organisaties stimuleren om mee te
contact met andere mensen
vrijwilligerswerk inzien. MADD is een uitgelezen kans
doen met MADD. ’Bovenal wil ik benadrukken dat ik
dan in het dagelijks leven
om kennis te maken met werknemersvrijwilligers-
de deelname van ieder extra bedrijf als een belang-
en je leert je collega’s ook
werk. Meedoen is eenvoudig en bedrijven kunnen
rijke aanwinst voor het vrijwilligerswerk zie’, onder-
eens op een andere manier
er voor kiezen om medewerkers met het evenement
streept ze. ‘Iedere aanmelding telt. Samen kunnen
kennen!’
mee te laten doen of middelen of hun specifieke
we van MADD een succes maken. Dus werkgevers:
kennis in te zetten.’
Meld je aan voor MADD!’
bakker levert gratis gebak in verzorgingshuis • KPMG organiseert diner voor ouderen en zieken van de Zonnebloem • beveiligingsbedrijf verzorgt de beveiliging van een MADD-evenement • Univé zamelt voedsel in voor Voedselbank • Gemeente stelt raadszaal te beschikking voor
‘MBO kan helpen je MVO-beleid uit te bouwen’
MVO Nederland stimuleert bedrijven met MBO aan de slag te gaan In het kantoor van de Kamer van Koophandel in Utrecht is sinds 2004 MVO Nederland gevestigd. MVO Nederland, opgezet door het ministerie van Economische Zaken, is een kennis- en adviesorganisatie die het bedrijfsleven stimuleert maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Willem Lageweg is sinds 2006 directeur van MVO Nederland. Hij licht het belang van Maatschappelijk Betrokken Ondernemen toe en de relatie tussen Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO) en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). MBO = MVO?
tussen het bedrijf en zijn omgeving.
Maatschappelijk Betrokken Ondernemen
Door nauw betrokken te zijn bij de
en Maatschappelijk Verantwoord
buurt, de regio, de sector of bepaalde
Ondernemen zijn termen die veel op
thema’s, leert de onderneming wat
elkaar lijken en regelmatig door elkaar
er leeft onder de mensen waar ze van
worden gebruikt. Is er verschil tussen?
afhankelijk is. MBO is dus enerzijds een
Volgens Willem Lageweg wel. ‘Bij
hele concrete manier om goed op je
Maatschappelijk Verantwoord Onder-
omgeving aangesloten te zijn. Anderzijds
nemen (MVO) gaat het om het vinden
kun je via een goed MBO-programma
van een balans tussen People, Planet en
daadwerkelijk bijdragen aan een betere
Profit in de onderneming. MVO is een
wereld, dichtbij of verder weg.’
continue verbeteringsproces waarbij steeds nadrukkelijker in alle bedrijfs-
Nationaal MBO-stimuleringsprogramma
processen worden geïntegreerd. MVO
Sinds Al Gore een paar jaar geleden zijn
is een belangrijke bron voor innovatie
indrukwekkende film heeft gelanceerd,
en nieuwe producten en diensten. Een
lijkt het wel alsof MVO alleen over milieu-
duurzaamheid en sociale factoren
2
goed voorbeeld hiervan zijn klimaat-
zaken gaat. Hebben bedrijven meer
neutrale producten.’ aldus Willem
interesse in de milieukant van MVO dan in
Lageweg. Volgens hem is MVO in feite
de sociale kant volgens Willem Lageweg?
een integrale visie op ondernemer-
‘Het klopt dat het milieu en klimaat bij
schap. Die visie is duidelijk anders dan
bedrijven op dit moment erg populair
bereid het platform voor vier jaar te
Make A Difference Day is daar natuurlijk
medewerkers welk doel of project ze het
de traditionele visie op ondernemen.
zijn. Dat komt vooral omdat steeds duide-
ondersteunen. Het platform wordt bij
een hele geschikte gelegenheid voor.
beste bij je bedrijf vinden passen en ga
Gaat het bij de traditionele kijk op de
lijker blijkt dat een goed milieubeleid en
MVO Nederland ondergebracht zodat
Willem Lageweg is als ambassadeur
er concreet mee aan de slag.’
optimaal gebruik kan worden gemaakt
voor het vrijwilligerswerk natuurlijk posi-
van ons bedrijvennetwerk en onze
tief over MADD. ‘Make A Difference Day
communicatiekanalen.’
is een prima initiatief waar ik persoonlijk
‘MVO is een belangrijke bron voor innovatie en nieuwe producten en diensten.‘
al jaren aan meewerk. Zo heb ik vorig
Maatschappelijke Beursvloer: dé succesformule voor nieuwe allianties
onderneming vooral om financiële winst
energiebesparing aantoonbaar financieel
Medewerkers betrekken
jaar geholpen bij een opvangcentrum
voor aandeelhouders of de eigenaar,
voordeel opleveren. Dat is natuurlijk
Waarom vindt de MVO Nederland-
voor daklozen. En het jaar daarvoor was ik
bij MVO gaat het om het streven naar
een goede zaak. Maar de aandacht
directeur MBO belangrijk? ‘MBO is con-
te gast bij de stadswerkplaats in Utrecht.
meervoudige winst. Winst voor het
voor de people-kant en dus ook voor
creet en je kunt de medewerkers van
Met de medewerkers van ons bedrijf zijn
De Maatschappelijke Beursvloer is
bedrijf, winst voor de mensen die bij
MBO blijft ook vanwege de recessie
het bedrijf er nauw bij betrekken.
we vorig najaar in de regio Apeldoorn
een anderhalf uur durende informele
het bedrijf betrokken zijn en winst voor
wat achter. Daarom is MVO Nederland
MBO speelt in op de sterk toenemende
een dagje gaan helpen bij een centrum
‘markt’ waar lokale maatschappelijke
het milieu. Bij Make A Difference Day
bij een aantal nieuwe initiatieven op
behoefte van medewerkers om niet
voor verstandelijk gehandicapten.
organisaties, overheden, onderwijs-
gaat het vooral om Maatschappelijk
dit terrein betrokken. Zo wordt er dit
alleen met werk en omzet bezig te zijn,
Dat was voor beide partijen een groot
instellingen en het bedrijfsleven
Betrokken Ondernemen (MBO). Eigenlijk
jaar een nieuw MBO-platform gelan-
maar ook betrokken te kunnen zijn bij
succes en heel leerzaam. Ik heb geleerd
elkaar ontmoeten. Tijdens deze ont-
is MBO een onderdeel van het bredere
ceerd. Doel van dit nationale platform
mensen en onderwerpen waar het
dat het heel goed is om dit soort dingen
moetingen komen vraag en aanbod
MVO. Lageweg: ‘MBO is een prachtige
is om zowel lokale MBO-initiatieven en
bedrijf mee te maken heeft. Je kunt
te doen. Belangrijk is wel een goede
in de vorm van menskracht, kennis,
en concrete manier om met MVO te
MBO-makelaars te professionaliseren
dat dichtbij zoeken door bijvoorbeeld
begeleiding en die is vanuit de MADD-
faciliteiten en toegang tot netwerken
beginnen. Maar MBO kan ook helpen
en ook om meer bedrijven met MBO
steun te geven aan lokale organisaties
organisatie heel goed geregeld. Ik kan
samen en ontstaan er (duurzame)
om je MVO-beleid verder uit te bouwen.
aan de slag te laten gaan. Het plat-
en doelen. Maar medewerkers hebben
deelname door bedrijven dus van harte
samenwerkingsverbanden.
Bij MBO gaat het vooral om de relatie
form is ontstaan met inbreng van een
vaak ook interesse in doelgroepen en
aanbevelen.’ MADD leent zich ook heel
Zo vonden afgeschreven bureau-
aantal lokale MBO-makelaars, diverse
thema’s die verband houden met de
goed voor bedrijven die willen starten
stoelen van het uitzendbureau een
bedrijven, MOVISIE, het Oranje Fonds,
derde wereld of het klimaat. Mijn advies
met MBO. Heeft de heer Lageweg
tweede leven achter de computer-
enkele MBO-specialisten en MVO
is om medewerkers nauw bij de keuze
nog tips voor die bedrijven? ‘Starten
tafel in het jeugdhonk en boog
Nederland. Het ministerie van VWS is
voor projecten en thema’s te betrekken.’
met MBO is heel simpel. Vraag aan je
een advocatenkantoor zich over de oprichtingsakte van een volleybalclub. Het aantal Beursvloeren in Nederland
Tips voor een structureel MBO-beleid
is de afgelopen drie jaren explosief
Hopelijk inspireert MADD u om structureel maatschappelijk betrokken te gaan ondernemen. 5 tips voor een structureel
2008. Kijk voor een Beursvloer in uw
MBO-beleid:
omgeving op www.beursvloer.com.
gegroeid: van 3 in 2004 tot ruim 45 in
1. Bepaal uw visie. Wat wilt u bereiken met uw MBO-beleid? Wat is het doel van uw maatschappelijke inspanningen? Denk hierbij zowel aan de maatschappelijke impact als aan uw zakelijke doelstellingen. 2. Bedenk voor welke vorm u kiest, bijvoorbeeld medewerkersvrijwilligerswerk of het doneren van middelen. Bedenk daarbij ook welke maatschappelijke doelgroep of welk maatschappelijk thema u wilt steunen. Peil onder uw medewerkers of collega’s wat zij willen en waarbij zij zelf al betrokken zijn. 3. Zoek de organisatie op die bij uw doel past. U kunt daarvoor ook een intermediair inschakelen die goed zicht heeft op de wensen van maatschappelijke organisaties in uw omgeving (zie artikel op pagina 3). 4. Organiseer het goed. Stel een budget vast en maak medewerkers vrij die zich bezig kunnen houden met een professionele organisatie van uw MBO-activiteiten. 5. Meet het effect van uw maatschappelijke inspanningen, bijvoorbeeld met de Wellventure Monitor (www.wellventuremonitor.nl). Voor meer informatie of advies kunt u contact opnemen met Stefanie Lap, projectleider Maatschappelijk Betrokken Ondernemen van MOVISIE,
[email protected], 030 789 22 58
MADD-activiteit • Univé gaat met ouderen naar een voetbalwedstrijd • Taxi Voet stelt twee busjes ter beschikking voor rolstoelvervoer • Randstad knapt een speeltuin op • schoonheidssalon geeft gratis verwensessie voor vrijwilligers • Politie Rijnmond verzorgt high tea voor
Rijnconsult traint Theater aan de Slinger Theater aan de Slinger onderscheidt zich van
die ze tijdens MADD aanboden aan de vrijwil-
zijn lokaal en hebben altijd een directe link
andere theaters doordat het theater nagenoeg
ligers van het theater.
met de kerncompetenties van het bedrijf. De
wil niet zeggen dat het theater niet professio-
MBO handelsmerk
gers van het theater in Houten is hier een goed
neel is, in tegendeel; de vrijwilligers zijn juist
Voor Directeur Niels van Dongen is Maatschap-
voorbeeld van.
van mening dat het theater beter scoort op
pelijk Betrokken Ondernemen een belangrijk
Andere voorbeelden: strategische advisering
klantvriendelijkheid en service dan een gemid-
handelsmerk. Medewerkers van Rijnconsult,
van het Nationaal Epilepsiefonds in Houten en
deld ander theater. Pieter en zijn collega van
een adviesbureau gespecialiseerd in strategie
training voor de empowerment van lichamelijk
Rijnconsult stelden deze bewering op de proef
realisatie met circa veertig professionals in
gehandicapten in Houten via het Rode Kruis.
en brachten als ‘mystery guests’ een bezoek
dienst, mogen zich jaarlijks zestien uur tijdens
Niels van Dongen is zelf voorzitter van het plat-
aan het theater. Hun bevindingen hebben ze
werktijd vrijwillig inzetten. De maatschappe-
form Maatschappelijk Ondernemen Houten
verwerkt in een training Klantvriendelijkheid
lijke projecten waaraan zij deze uren besteden
(www.maatschappelijkondernemenhouten.nl).
klantvriendelijkheidstraining aan de vrijwilli-
helemaal door vrijwilligers wordt gerund. Dat
MADD-lustrum bij Platform Maatschappelijk Ondernemen Houten
Lokale intermediairs helpen bij bemiddeling en organisatie MADD
Makelaars in Betrokken Ondernemen Vergelijkbaar met Enrich zijn er talloze sociale intermediairs of Makelaars in Betrokken Ondernemen actief in het land Deze intermediairs worden op grote schaal door het bedrijfsleven ingezet om hun MBO-gedachten handen en voeten te geven. De voordelen die intermediairs
In Houten bruist het al vijf jaar van de MADD-activiteiten. Het Platform Maatschappelijk Ondernemen (MO) Houten is de grote organisator achter MADD in Houten. In 2009 nam het Platform voor de vijfde keer het initiatief om tijdens MADD medewerkers van bedrijven, gemeenteambtenaren en scholieren aan de slag te laten gaan op een van de twintig lokale maatschappelijke projecten.
aan het bedrijfsleven bieden zijn: 1. De intermediairs kennen het marktgebied en weten wat er speelt. Ze hebben een sterk netwerk van gemeenten, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Dit biedt bedrijven de mogelijkheid ook onderling te netwerken.
Het officiële startschot van MADD 2009 in Houten
Erwin Bouwman geeft daarmee een vertaling naar
werd gegeven in het sociale eetcafé Het Atelier
lokaal niveau van de wereldwijde slogan van Canon
door burgemeester Cor Lamers. Hij prijsde de
‘At the heart of Canon’s commitment to the world
enkele tientallen deelnemers om hun betrokken-
community is the belief that we are building a
inspireren en enthousiasmeren het lokale
heid en reikte een MADD-award uit aan Erwin
better world for future generations.’
bedrijfsleven tot werknemersvrijwilligerswerk
2. Zij werken prestatiegericht en kunnen het werkveld activeren. 3 Zij maken MBO-activiteiten zichtbaar en
en MBO.
Bouwman van Canon Business Center Utrecht. Het Business Center ontving de award vanwege haar
Platform Maatschappelijk Ondernemen
betrokkenheid bij MADD vanaf het prille begin
Het Platform MO Houten bestaat sinds 2005 en
en omdat haar maatschappelijke activiteiten zich
komt voort uit een project om maatschappelijk
niet tot MADD beperken. Canon-medewerkers
betrokken ondernemen in en rond Houten te
steunen gedurende het hele jaar maatschappelijke
stimuleren. De gemeente Houten heeft bureau
organisaties bij het realiseren van hun plannen door
Enrich de opdracht gegeven om dit vorm te geven.
bijvoorbeeld gratis printwerk of korting op de huur
Dolinda van der Hulst van Enrich is verantwoordelijk
of het onderhoud op printmachines aan te bieden.
voor het projectmanagement en de algehele
4. Zij zijn in staat om maatschappelijke thema’s aan bedrijven te koppelen. 5. Zij besparen partijen tijd omdat zij de mogelijkheden en mensen kennen in de regio en de ‘taal van beide werelden spreken’ . 6. Door hun jarenlange ervaring maken zij het u makkelijker om met MBO te starten, ook als uw uitvoering, coördinatie en matchmaking voor het
bedrijf nog geen community programma kent.
Platform en organiseert jaarlijks MADD in Houten.
7. Zij kennen de lokale maatschappelijke thema’s
‘MADD brengt mensen bij elkaar die elkaar anders
en vraagstukken en kunnen hier een effectieve
zeer waarschijnlijk nooit zouden hebben ontmoet
link naar maken; zij kunnen als onafhankelijke
en gunt ze een kijkje in de wereld van de ander.
derde partij advies en toegang tot ‘best
Dit is zeer inspirerend en verrijkend’, aldus Dolinda.
practices’ geven.
Naast MADD organiseert het Platform onder andere jaarlijks een ‘meet en match beurs’ waar maatschap-
Wilt u in contact komen met intermediairs in uw
pelijke organisaties en het bedrijfsleven elkaar ont-
eigen omgeving die op eenzelfde professionele
moeten en vraag en aanbod worden uitgewisseld.
manier verbindingen tussen uw bedrijf en het
Ook organiseert het Platform inhoudelijke bijeen-
maatschappelijke veld tot stand kunnen brengen?
komsten rond MBO voor partners en voert zij een
Kijk op www.betrokken.nu of vraag actuele
actief publiciteitsbeleid om MBO meer bekendheid
contactgegevens op bij Stefanie Lap, project
te geven in de regio. De bemiddelende rol die
leider MBO van MOVISIE,
[email protected].
bureau Enrich speelt is cruciaal voor het succes van MBO in Houten. Voor meer informatie over de activiteiten van het Platform zie:
(Bron: Esther Hofstede, namens de Samen voor Betrokken Ondernemen Intermediairs op de website www.samenvoor.nl)
www.maatschappelijkondernemenhouten.nl.
Rabobank Kromme Rijnstreek maakt omheining op werkboerderij Langbroek Drie lammetjes -deze ochtend geboren-, een
een verstandelijke beperking. Medewerkers
heeft de Rabobank zelf een selectie gemaakt
dozijn schapen, vier varkens, een Shetland-pony,
van R abobank Kromme Rijnstreek komen nu
van een aantal activiteiten waarvoor mede
een vijftal Vlaamse reuzen, enkele tientallen
voor het tweede jaar op de boerderij. Vorig
werkers zich in konden schrijven.
kippen, twee koeien en een kalf; dat is waar
jaar hebben zij een hekwerk om de groente-
Naast werken op de b oerderij bestond de keus
de veestapel van werkboerderij Langbroek
tuin g ebouwd, dit jaar een omheining voor de
uit het bezoeken van het oude speelgoed-
uit bestaat. Dagelijks komen er 35 mensen
varkens en een buitenverblijf voor de Shetland-
en ambachtenmuseum met ouderen, een
met een bus vanuit Bartimeus in Doorn naar
pony.
feestmiddag met lekkere h apjes en muziek voor
ook om groenten en fruit te kweken en diverse
Uiteenlopende klussen
een opvang voor mensen met een verstandelijke
in- en uitpakwerkzaamheden te verrichten.
De dertien Rabobank- medewerkers die
beperking. Rabobank is al jarenlang samen
Alle cliënten die de werkboerderij bezoeken
vandaag op de boerderij zijn, maken deel uit van
werkingspartner van MADD; ook dit jaar deden
zijn meervoudig gehandicapt. Vaak hebben zij
een groep van totaal veertig medewerkers die
tientallen Rabobanken en honderden mede
geen of een heel beperkt gezichtsvermogen en
tijdens MADD actief zijn. Net als vorig jaar
werkers en leden mee met MADD.
ouderen en een dagje mee draaien op
de boerderij om de dieren te verzorgen maar
verzorgingshuis • Rabobank helpt bij inburgeringscursussen • Samas gaat de klimmuur op met een meidengroep • restaurant verzorgt gratis lunch voor mantelzorgers • Arrange gaat op stap met een groep verstandelijk gehandicapten • Kroon Techniek schenkt koffie in een
3
MADD VIP-programma’s: stimuleren en netwerken Laat directieleden van bedrijven en burgemeester en wethouders meedoen aan Make A Difference Day. Zo kunnen ze zelf ervaren hoe leuk dat is en worden ze enthousiast gemaakt voor Maatschappelijk Betrokken Ondernemen binnen hun bedrijf en gemeente. En het is natuurlijk een interessant netwerkevenement. Dat is de gedachte achter de MADD VIP-programma’s, die op vrijdagochtend 20 maart plaatsvonden in de gemeente Haarlemmermeer en in de gemeenten Aalsmeer en Uithoorn. Toeren in nostalgische bus
Aalsmeer, groep 8 vroeg de vrijwilligers
figuren uit het Haarlemmermeerse
In Aalsmeer/Uithoorn deden burge-
uit het bedrijfsleven het hemd van
bedrijfsleven, raadsleden, de burge
meester Pieter Litjens, enkele wet-
het lijf tijdens het speed-daten en in
meester en alle wethouders zich voor
houders en vertegenwoordigers van
Zorgcentrum 't Hoge Heem werden de
de aftrap. Wethouder Tom Horn gaf het
bedrijven mee. Na een gezamenlijke
kelen schor gezongen. ‘s Middags zijn
startsein door alle deelnemers en orga-
startbijeenkomst vertrokken de ruim
verschillende Rabobank-medewerkers
nisaties een hesje te geven met ‘MADD
dertig deelnemers met een nostalgische
nog enthousiast doorgegaan met hun
in uitvoering’. Na de koffie vertrokken
bus om vrijwilligerswerk te gaan doen
klussen op de kinderboerderij.
de deelnemers naar de verschillende locaties, zoals het insectenpad in het
op vijf verschillende locaties. Het was een groot succes met veel enthousiaste
MADD in uitvoering
Haarlemmermeerse bos en kinderdag
reacties van beide kanten. Bewoners
Ook in de gemeente Haarlemmermeer
centrum de Zevenster. Het geheel werd
van verpleeghuis Rozenholm werden
was het VIP-programma een succes.
afgesloten met een lunch, die vanwege
in het zonnetje rondgereden door
Vrijdagmorgen verzamelden sleutel
het mooie weer buiten werd opgediend.
NH Hotels
4
Grote MADD-actie in Amsterdam Noord
Een van de deelnemende b edrijven
commercieel bezig te zijn, maar ons
kinderboerderij De Buiktuin is blij met
in Amsterdam Noord was NH Hotel
ook voor de maatschappij in te zet-
de inzet van de stagiaires. ‘Ik vind het
Central Station. Op de zonnige
ten’, aldus een van hen. ‘En daar kan
schitterend. Sommige deelnemers
vrijdagmiddag stonden zes stagiaires
je maar beter jong mee beginnen,
hebben nog nooit een verfkwast in
van het hotel een schuur te schilderen
vandaar dat wij met de stagiaires van
hun handen gehad, maar het resultaat
in kinderboerderij De Buiktuin in
het hotel aan de slag gaan. En het is
mag er zijn.’
Amsterdam Noord. ‘We vinden het bij
nog goed voor de teambuilding ook.’
NH hotels belangrijk om niet alleen
Ook Hannie Ter Burg, bestuurslid van
Van vrijwilliger tot burgemeester Burgemeester Schoenmaker van Bussum heeft zijn eigen carrière te danken aan vrijwilligerswerk. Hij begon als vrijwillige verslaggever bij de lokale
Hart voor Amsterdam, Stichting Amsterdam Cares, Stichting Present-Amsterdam en de V rijwilligerscentrale Amsterdam hadden hun krachten gebundeld voor een grote MADD-actie in Amsterdam Noord.
radio-omroep Haarlemmermeer. Via de radio kwam hij met de lokale politiek in aanraking en ging hij Politicologie studeren. Inmiddels is hij burgemeester van Bussum en stimuleert hij s amen
Op 20 maart wisten zij 120 medewerkers
Netwerken
met het college van B&W alle ambte-
van zes verschillende bedrijven én een
De middag startte met een gezamen-
naren om als vrijwilliger aan de slag
schoolklas van het Bredero College te
lijke lunch in de Noorderparkkamer en
te gaan: ‘Het mes snijdt aan twee
mobiliseren om aan de slag te gaan in
buurtcentrum De Meeuw, en eindigde
kanten. Er wordt nuttig werk in de
de achterstandswijken Vogelbuurt en
met een borrel. Naast het ‘goed doen’
maatschappij gedaan waaraan grote
Bloemenbuurt. Er werden een speeltuin,
was het voor de deelnemers uit het
behoefte is. Tevens heeft het een
kinderboerderij en twee parken opge-
bedrijfsleven ook een mooie gelegen-
positief effect op de teambuilding. Van
knapt. En twintig tuinen van bewoners
heid om elkaar beter te leren kennen en
de 280 ambtenaren doen er dit jaar 180,
die daartoe zelf niet in staat zijn. Woning-
te netwerken met andere bedrijven.
corporaties Eigen Haard en Ymere waren
inclusief ikzelf en een aantal wethouders, mee met MADD.’ middelen voor zijn. We bieden digitaal
ambtenaren een percussieworkshop
180 ambtenaren aan de slag bij 20 klussen
een breed scala van klussen aan zodat
aan mensen met een geestelijke en/
de ambtenaren zelf de klus kunnen
of lichamelijke beperking, terwijl hun
De gemeente heeft twintig k lussen
kiezen die echt bij hem of haar past.
collega’s de tuin opknapten en anderen
geregeld via bemiddeling van
Want alleen als de vrijwilligers een
een heerlijke lunch voorbereidden met
Jacqueline van Rossum van Bureau
positieve ervaring opdoen, blijven ze
de gasten van de dagbehandeling.
VrijwilligersWerk Bussum-Naarden.
vrijwilligerswerk doen.’
Gemeentesecretaris Marjolein Plantinga
Van Rossum: ‘Vandaag krijgen veel
Daarnaast hebben de ambtenaren
kijkt erg tevreden terug op de dag:
vrijwilligersorganisaties erkenning
ook zelf klussen bedacht, zoals met
‘Vandaag zijn weer veel ambtenaren
voor hun werk. Veel mensen zien
hun eigen hond op bezoek gaan bij
op een leuke manier met inwoners
niet h oeveel goed en bijzonder werk
demente bejaarden. ‘Door de honden
van Bussum in contact gekomen. En
op allerlei gebied er dagelijks wordt
te aaien kwamen de mensen helemaal
juist voor die inwoners doen we het.’
verzet door vrijwilligers. Met de extra
los, en begonnen ze volop te vertellen,
En gezien het enthousiasme op de
handen kunnen activiteiten worden
prachtig!’, aldus Sandrijn Sas, een van
naborrel is Bussum in 2010 ook weer
gedaan waar normaal geen tijd of
de hondeneigenaren. Bij Sherpa gaven
van de partij.
ook bij de actie betrokken, onder andere voor de levering van materialen.
verzorgingshuis • GITP maakt een mooie snoezelruimte • Univé zamelt speelgoed in • Schilderbedrijf stelt ladders ter beschikking voor MADD-activiteit • organisatieadviesbureau verzorgt gratis een visiesessie • internetbedrijf bouwt een website voor een vrijwilligersorganisatie •
‘MBO moet je goed organiseren’
Univé-medewerkers massaal actief tijdens MADD In zijn spijkerbroek en met rubberlaarzen aan, zit
Betrokken Ondernemen. ‘Wij hebben recent een
tip aan toe: ‘Begin niet te groot en dicht in de buurt.
Edwin Velzel bij te komen van het snoeien van
MBO-beleid vastgesteld, waarbij we focussen op
Laat het MBO-gevoel op deze manier van onderop
de tuin van stichting Trias Jeugdhulp in Zwolle.
het leven een stukje makkelijker en leuker maken
ontstaan bij de medewerkers en ga er dan pas
Alleen de auto met chauffeur die aan de kant van
voor mensen die dat zelf niet kunnen. Dit ligt in
beleid van maken.’
de weg staat geparkeerd, verraadt dat dit Univé’s
het verlengde van onze core business: zorgen weg
bestuurvoorzitter is. ‘Maatschappelijk Betrokken
nemen bij klanten.’ Het project Dubbel Genieten
Ondernemen past heel goed bij ons. Wij zijn een
is een voorbeeld van een project dat heel goed in
coöperatie en er werken hier relatief veel mensen
het MBO-beleid past. Bij Dubbel Genieten nemen
die wat willen betekenen in de maatschappij.
vrijwilligers iemand mee op stap die niet zelfstan-
Bovendien schept het een band tussen de mede
dig mobiel is vanwege een fysieke of mentale
werkers. Ik kom vandaag allerlei medewerkers
beperking. De vrijwilligers vormen vaak een duo
Het creëren van ontmoetingen, het leggen
tegen die ik normaal niet vaak tegenkom en in een
van een scholier die dit in het kader van zijn of haar
van contacten, mensen volop in de samen
hele andere setting, van postkamermedewerker tot
maatschappelijke stage doet en een medewerker
leving houden, ook wanneer ze daarbij
receptionist’, aldus een enthousiaste Edwin Velzel.
van een bedrijf, dus eigenlijk driedubbele winst.
hulp nodig hebben, is de kern van Dubbel
Dubbel Genieten is overigens niet voorbehouden
Genieten. Centraal in Dubbel Genieten staan
aan Univé-medewerkers. Deelname staat open
mensen die minder mobiel zijn, mensen
voor iedereen (zie kader).
voor wie het fysiek of mentaal lastig, of zelfs
Dubbel Genieten
onmogelijk is, om er zelfstandig op uit te
Groene vingers
opknappen van de tuin vanochtend zijn we ook
gaan. Door deze beperking is hun wereld
Ook vandaag wordt er ‘driedubbel genoten’.
heel blij, dat was hard nodig en het ontbreekt ons
klein en zijn zij afhankelijk van anderen.
Nadat de Univé-medewerkers ’s ochtends samen
aan tijd en budget daarvoor.’
Sociaal isolement ligt op de loer. Deze groep wordt bij Dubbel Genieten gekoppeld aan
met scholieren van de Groene Welle de tuin van TRIAS Jeugdhulp flink hebben opgeknapt, gaan ze
8 uur per jaar werknemersvrijwilligerswerk
scholieren in het kader van maatschappelijke
‘s middags onder de strakblauwe hemel allerlei
Totaal zijn 14 vestigingen van Univé, VGZ, IZA en
stages én aan werknemers in het kader van
spellen doen met de jongeren. Dit wordt weer
TRIAS actief geweest tijdens MADD. Het bedrijf is
vrijwillige inzet van werknemers. Samen
begeleid door andere scholieren, in dit geval van
daarmee een mooi voorbeeld. Edwin Velzel: ‘Als je
een film of museum bezoeken, een boot-
Landstede. Mooi om te zien hoe de jongeren eerst
het doet, moet je het goed doen. Zorg dat je het
tochtje maken of een kop thee d rinken in
nog wat opstandig of afwachtend aan tafel zitten
goed organiseert en maak er tijd voor vrij. Onze
het tuin- of winkelcentrum. Eenmalig of
tijdens de briefing, maar al gauw ontdooien en
medewerkers mogen acht uur per jaar tijdens
vaker, twee u urtjes of een dag. Professionele
fanatiek worden tijdens het levende voetbalspel of
werktijd vrijwillig aan de slag en als je activiteiten
matchmakers bieden ondersteuning bij het
het touwtrekken. Trias-teamleider Alien Stuifzand:
organiseert zelfs acht uur per maand. D aarnaast is er
tot stand brengen en vormgeven van de
‘Het goede van dit soort projecten is dat de
een afdeling MBO met twee full-time medewerkers
gezamenlijke activiteiten.
jongeren in aanraking komen met mensen uit de
op het hoofdkantoor om landelijk de lijnen uit te
Het hele jaar door MBO
‘gewone’ maatschappij, in dit geval met leeftijds
zetten. Mede hierdoor h ebben wij een boven-
Wilt u ook Dubbel Genieten bij u in de buurt:
Univé en haar fusiepartners VGZ, IZA en TRIAS zijn
genoten en het bedrijfsleven. Dat is spannend
gemiddelde deelname aan de MBO-activiteiten.’
www.dubbelgenieten.nl.
niet alleen op MADD actief met Maatschappelijk
voor ze, maar doet ze ook heel goed. En met het
MBO-adviseur Gwen van Roekel voegt daar nog als
Skiën met zijn drieën
Fortis Foundation ondersteunt Maatschappelijke Stage Tiroler muziek en kerstverlichting zijn misschien niet het eerste wat je verwacht op de eerste lentedag in Nederland. Maar in skihal SnowWorld in Zoetermeer gebeurt vandaag op MADD iets bijzonders. Hier gaan Fortis Bank-/ASR-vrijwilligers samen met leerlingen van vmbo-scholen en jongeren met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen de strijd aan met de sneeuwhellingen. Fortis Foundation is de initiatiefnemer van dit project. Projectleider Sylvia Nieuwenburg: ‘Wij zijn al meer
zijn. ‘Dat is ook juist zo mooi’, volgens groepsleider
Fortis Foundation was op MADD 2009 niet alleen
In totaal waren er 90 medewerkers, 150 scholieren
dan tien jaar actief met Maatschappelijk Betrok-
Angelo van Pameijer. ‘Deze kinderen hebben vaak
actief in Zoetermeer, maar ook in Snowplanet in
en 150 jongeren met een beperking aan het skiën
ken Ondernemen en zoeken daarom verdieping.
geen sociaal netwerk buiten de instelling. Het is
Velsen en Rivièra Snowvillage in Biddinghuizen.
op MADD.
Een manier daarvoor is dat wij onze ervaringen als
goed voor hun sociale ontwikkeling dat ze kennis
bedrijf graag willen inzetten voor de Maatschappe-
kunnen maken met leeftijdsgenoten. Daarnaast is
lijke Stage. Vanaf 2011 is dit verplicht voor scholen.
het natuurlijk een leuk uitje voor ze. 80, 90% van
In de aanlooptijd daar naartoe ontwikkelen wij
deze kinderen heeft nog nooit geskied.
samen met vijf partner-scholen een programma,
Wij vinden het dan ook super te gek van Fortis
dat anders is dan ‘koffie rondbrengen in een
Foundation. Dit zouden meer bedrijven moeten
verzorgingshuis’.’
doen.’
In SnowWorld heeft Fortis Foundation jongeren
Begeleiding op snowboots
uitgenodigd van stichting Pameijer en scholieren
De Fortis Bank-/ASR-vrijwilligers houden alles
van het Rotterdamse Calvijn College en het IMC uit
goed in de gaten op hun snowboots. Zij skiën niet
Rijswijk. In trio’s gaan ze de piste op: een Fortis Bank-/
mee, maar begeleiden de scholier in het maken
ASR-vrijwilliger, een jongere met een beperking en
van contact met de jongere met een b eperking.
een scholier. Skiën met zijn drieën dus, begeleid
ASR-vrijwilliger Frank Blom: ‘Ik heb vroeger ski
door professionele ski-instructeurs. En in een flink
kampen begeleid voor kinderen, dus ik vind het
tempo: beginnen met ski-les, daarna snowboarden
heel leuk om deze kinderen kennis te laten maken
en als afsluiting ook nog tube gliden. Om vervolgens
met skiën. Mijn rol op de piste is aanwijzingen
in het après-ski-café nog te lunchen met zijn allen.
geven. Ook knoop ik gesprekjes aan om te peilen of ze het naar hun zin hebben.’ Hij vertelt dat v rienden
Geen beperking
vaak verbaasd, maar heel positief reageren als hij
Als je de groep zo bezig ziet, is niet meteen duide-
vertelt dat hij van zijn werkgever dit soort vrij
lijk wie nou de jongeren met en zonder beperking
willigersactiviteiten mag doen.
financieel adviseur geeft advies aan vereniging • cadeauwinkel doneert prijsjes voor een bingomiddag • Tap Tromp van Hoff Notarissen knapt de hondenverblijven van een dierenasiel op • IMP Projectbureau adviseert vrijwilligersorganisaties • PR-bureau schrijft een persbericht
5
Kennis inzetten kan ook goed op MADD MADD leent zich ook heel goed voor het inzettten van de kennis van een bedrijf voor een maatschappelijke organisatie. Dat levert die maatschappelijke organisatie meestal zelfs meer op, dan het doen van klussen.
WIAR adviseert Grand Hotel Philadelphia Grand Hotel Philadelphia is een hotel waar
punten ter plekke in gang werden gezet. Het team
jongeren met een licht verstandelijke beperking
voelde zich ook niet te goed om met door hen
een leer- en werktraject kunnen volgen dat hen
zelf ontwikkelde flyers de straat op te gaan om
voorbereidt op een baan op de gewone arbeids-
kantoorpersoneel uit de omgeving te attenderen
markt. Advies- & managementbureau WIAR | Real
op de lunchmogelijkheden in het restaurant van
Estate Solutions uit Rotterdam heeft er bewust
het hotel. De ondersteuning van WIAR is niet
voor gekozen haar expertise op het raakvlak van
gestopt na MADD. Krista: ‘Wij kiezen dan wel elk
organisatie en huisvesting tijdens MADD gratis in
jaar weer voor andere maatschappelijke projec-
dienst van Grand Hotel Philadelphia te stellen.
ten, maar we vergeten dit bijzondere initiatief
Het gaat hierbij vaak om kennis en advies die niet
geven van een training
PR- en communicatiemedewerkster Krista Zwart:
niet. Zijdelings proberen wij tijdens ons dagelijks
toegankelijk is voor de maatschappelijke organisatie
of workshop over uw
‘Wij zijn met vier collega’s de MADD-dag gestart
werk nog van alles te doen voor het hotel.’ Het
vanwege een gebrek aan budget. Of soms gaat het
specialisme, zoals het
met brainstormen met de manager van Grand
allermooiste van de dag vond Krista de reactie
om kennis die met name toegepast wordt in het
schrijven van een project- of communicatieplan.
Hotel Philadelphia.’
van een meisje met een beperking dat werkt bij
bedrijfsleven, maar die eigenlijk ook heel goed bruik-
Veel vrijwilligersorganisaties zijn ook erg blij met
baar is voor maatschappelijke organisaties die steeds
het ontwerp van een folder of website. In één dag
Blijvende ondersteuning
het flyeren dat ze het zelf ook wil gaan doen, zo
ondernemender moeten werken. Het hoeft hier niet
kunt u een maatschappelijke organisatie ook een
WIAR presenteerde tijdens MADD een overzichts-
‘vet cool gaaf’, vond ze het. ‘Daar doe je het voor’,
om langdurige trajecten te gaan. Kennisoverdracht
stuk op weg helpen met organisatieadvies of een
lijst met aanbevelingen, waarvan sommige actie-
aldus een tevreden Krista.
kan ook heel goed in één dag. Denk eens aan het
brainstormsessie waarbij uw kennis van pas komt.
het hotel. Het meisje werd zo enthousiast van
Droomhuizen en Anne Frank Twee enthousiaste architecten van het Keizerrijk
gaan maken over de beperkingen zoals kosten.
Architecten uit Amsterdam wilden tijdens MADD
Kinderen zijn nog vrij in hun gedachten, het is
kinderen kennis laten maken met architectuur. Ze
geweldig om te zien hoe makkelijk ze buiten de
bezochten de Anne Frank School in Amsterdam.
bestaande kaders kunnen denken.’
De les begon met een mini-college over de
Max (9) uit groep 6 heeft een huis met zonne-
ontstaansgeschiedenis van architectuur, via de
panelen ontworpen. Onder zijn huis heeft hij een
jagers en de Romeinen naar exotische huizen
stad gebouwd met pretpark en bioscoop voor al
van nu. Aan het einde van de presentatie werd
zijn vrienden. Jesse, ook 9 jaar, meldt: ‘Ik vind het
de kinderen gevraagd hun eigen droomhuis
erg leuk dat zo’n meneer op onze school komt
te tekenen. Hoffmann: ‘Juist bij het begin van
vertellen.’ Juffrouw Will van Beusekom onder-
een ontwerp moet je buiten de bestaande
streept Jesse’s mening: ‘Dit werkt erg inspirerend
kaders denken, je hoofd moet als het ware
voor de kinderen. Van mij zou zo’n bezoek van
helemaal leeg zijn. Daarna moet je je pas druk
bedrijven uit de buurt veel vaker mogen!’
6
Over MADD
www.madd 2010.nl/bed rijven
Make A Difference Day (MADD) is een jaarlijks terugkerend evenement waarbij naast tienduizenden Nederlanders, ook veel bedrijven zich vrijwillig inzetten voor de samenleving. Samen maken zij letterlijk het verschil voor een maatschappelijke organisatie, school, vereniging of persoon. Overal in Nederland worden activiteiten georgani-
mee te doen. Het is een laagdrempelige manier om
stappenplannen en een overzicht van intermediairs
samenleving. De impact daarvan
seerd. Ook veel BN-ers en VIPS doen vrijwilligers-
te starten met Maatschappelijk Betrokken Onder-
in uw regio die u kunnen helpen bij het vinden van
is groter dan u denkt. Het kan u
werk tijdens MADD, zoals de Koningin zelf,
nemen of te laten zien wat u al doet. En u lift mee
een maatschappelijke organisatie, project of bij het
ook zakelijk veel opleveren, zoals
diverse leden van haar familie en politici. MADD
op de publiciteit van een landelijk gerenommeerd
daadwerkelijk organiseren van uw activiteit.
gemotiveerde, trotse mede-
is in 2005 in Nederland geïntroduceerd en komt
evenement.
Ook is er (veelal gratis) promotiemateriaal beschik-
werkers, teamontwikkeling, een
baar dat via de site gedownload of besteld kan
goed imago, blikverruiming of
oorspronkelijk uit Engeland en de VS, waar het al tientallen jaren met succes wordt georganiseerd.
Meedoen?
worden. Als u besluit om mee te doen, vergeet
toegang tot nieuwe netwerken
MADD zet vrijwillige inzet jaarlijks in de spotlights
U kunt uw medewerkers in staat stellen of faciliteren
dan niet uw activiteit of bijdrage aan te melden bij
en positieve media-aandacht. En
en daarmee krijgt het de aandacht die het verdient.
om vrijwilligerswerk te doen op die dag, maar ook
[email protected]. Dan wordt u met logo
het is natuurlijk ook gewoon heel
MADD vindt jaarlijks plaats op de derde vrijdag en
uw middelen en faciliteiten, media, netwerken of
vermeld op de bedrijvenpagina op de website,
erg leuk! Meer informatie: kijk
zaterdag in maart en is in 2010 op 19 en 20 maart.
specifieke kennis inzetten voor de samenleving.
ontvangt u gratis promotiemateriaal en lift u mee
op www.madd2010.nl/bedrijven
U kunt bijvoorbeeld klussen doen bij instellingen,
op de landelijke publiciteit.
of neem voor advies op maat
100.000 vrijwilligers tijdens MADD 2010!
waar anders geen tijd of geld voor is. Ook kunt u uw
In 2009 waren ruim 250 bedrijven en gemeenten
vakkennis inzetten door advies te geven aan een
Wat levert het u op?
Nathalie Verdonschot of Joep
van de partij. We hopen voor 2010 op nog meer
vrijwilligersorganisatie of bijvoorbeeld uw kopieer-
Door mee te doen bouwt u mee aan een leefbare
Verboeket via 06 - 265 505 19,
deelnemers en willen ten minste 100.000 mensen
of vergaderfaciliteiten beschikbaar stellen. Meedoen
maatschappij. Meedoen is goed voor de samen-
of
[email protected].
actief krijgen. Daar kunt u aan bijdragen! Want
is eenvoudig. Kijk op www.madd2010.nl/bedrijven.
leving en daarmee voor uw bedrijf. Op één dag
MADD is bij uitstek geschikt om als bedrijf aan
Daar vindt u diverse handige hulpmiddelen als
kunt u met uw bedrijf verschil maken voor de
contact op met Carin van Empel,
Colofon ©
Deze krant is een uitgave van MOVISIE .
Eindredactie:
MADD is een project van MOVISIE, Vereniging NOV
Overname van (delen van) artikelen is met
Nathalie Verdonschot en Nienke van Helden
en het Oranje Fonds met steun van het ministerie
bronvermelding toegestaan.
Fotografie:
van VWS. MADD in Bedrijf maakt onderdeel uit
Anneke Bloema, Carin van Empel, Fortis Foundation,
van MADD en wordt mogelijk gemaakt door het
MADD in Bedrijf,
Jos Ketelaar / Natasja Kemp, Redmar Kruithof,
ministerie van VWS.
Postbus 19129, 3501 DC Utrecht.
Stefanie Lap, Puck Triesschijn, Joep Verboeket
T 030 - 789 21 97 of 06 - 265 50 519.
Vormgeving & realisatie
E
[email protected].
Impact Communication Group, Zeist
voor een stichting • administratiekantoor geeft een workshop boekhouden voor vrijwilligersorganisaties • VFI knapt verwaarloosde tuintjes op • elektronicabedrijf geeft training mobiel telefoneren in verzorgingshuis • cateraar geeft les over gezonde voeding op een school
