Bedankt Angela, Ann, Diana, Dany, Danielle, Gianna, Hatiyce, Hilal, Liliana, Magda, Raf, en Tilly! Veel leesplezier Anna

1

2

Een nieuw jaar, een nieuw begin en al heel veel nieuwtjes. Er valt veel te lezen deze keer! Enkele zaken die ik in de kijker wil zetten: - Vanaf 1 januari hebben we een halftijdse gezondheidspromotor in dienst. Tamara neemt die taak op zich en zal zich de komende 2 jaar toespitsen op alles wat met preventie, gezondheid en sensibilisering te maken heeft. - Vanaf eind januari hangt er buiten aan de voorkant van ons gebouw een AED (defibrillator), die ter beschikking staat van heel de buurt. Meer uitleg vind je verder in het Santéke. - Binnenkort hebben we ook een geheel vernieuwde website. Nieuwsgierig? Neem een kijkje op www.bgc-althea.be. Ook wil ik onze vrijwilligers bedanken voor hun jarenlange inzet aan ons onthaal, want van 27/2 t.e.m. 6/3 is het naar jaarlijkse gewoonte de week van de vrijwilliger!

Bedankt Angela, Ann, Diana, Dany, Danielle, Gianna, Hatiyce, Hilal, Liliana, Magda, Raf, en Tilly! Veel leesplezier Anna 3

Voorwoord ......................................................................................................3 Weet-je-Watjes ................................................................................................5 Forfait Weetjes ...............................................................................................7 De gevaren van passief roken .................................................................. 9 Gewicht op maat: - Obesitas bij kinderen .......................................... 14 Sociale Nieuwtjes ......................................................................................... 21 - Programma seniorenmaand in mei.......................................... 23 Koken met Joke ........................................................................................... 25 EHBO-info: - AED: Automatische Externe Defibrillator ............ 32 Onze huisregels .......................................................................................... 35 Kinderhoekje.................................................................................................. 37

4

- Weet je dat we sinds januari een gezondheidspromotor hebben? Tamara zal deze taak met heel veel enthousiasme op zich nemen. - Weet je dat we op woensdag 1 juni een activiteit organiseren voor al onze patiënten om ons jaarthema “Gewicht Op Maat” af te sluiten? Noteer deze datum alvast in je agenda en hou de affiches in de wachtzaal in de gaten voor verdere info. - Weet je dat de vrijwilligers weer in de kijker gezet worden van 27 februari tot 6 maart 2015 tijdens “de week van de vrijwilliger”?

- Weet je dat het in de maand mei weer “seniorenmaand” is? - Weet je dat onze workshops “Weet wat je eet” en “Een gezond hapje tussendoor” een succes waren?

5

- Weet je dat het van 14 tot 20 maart “de week van de diëtiste” is? Onze diëtiste Joke houdt dan op donderdag 17 maart een opendeurdag! Verdere info volgt.

6

Niet in orde met het ziekenfonds? Breng dit zo snel mogelijk in orde want u krijgt geen terugbetaling meer van medische kosten bij zorgverstrekkers, voor medicatie, voor ziekenhuisopnames, … Wanneer wij merken dat het niet in orde zijn met het ziekenfonds aansleept, zullen wij aandringen op uw medewerking om dit zo snel mogelijk op te lossen. Indien deze medewerking ontbreekt, kunnen wij na verwittiging uw inschrijving annuleren. Wat bij nood aan nazorg na een specialist of na hospitalisatie? Bij een opname in het ziekenhuis vermeldt u best dat u bent ingeschreven in het buurtgezondheidscentrum Althea. Heeft u na de opname kinesitherapie of verpleging nodig, neem dan zo vlug mogelijk contact op met het BGC-Althea, zodat wij met de nazorg kunnen starten. Mag ik naar een huisarts, verpleegkundige of kinesitherapeut buiten het BGC-Althea? Nee. Zolang u in het BGC-Althea bent ingeschreven, moet u altijd eerst een afspraak maken bij een zorgverstrekker van het BGCAlthea zelf. Zowel het ziekenfonds als het BGC-Althea kunnen geen terugbetalingen doen indien u een raadpleging buiten het BGC-Althea doet.

7

In het BGC-ALTHEA Behandelen we iedereen met respect Lachen we Houden we rekening met elkaar Proberen we beloftes na te komen Maken we fouten, zoals iedereen Vergeven we Respecteren we het werk van de poetsdames Vertellen we de waarheid Zeggen we 'alstublieft’ en ‘dank u wel' Luisteren we naar elkaar Zorgen we voor elkaar

8

Wat is passief roken? Iedereen weet dat roken schadelijk is voor de gezondheid. Men hoeft echter niet zelf te roken om de schadelijke stoffen van tabak binnen te krijgen. Er zijn tal van andere manieren waarop je niet-rokende omgeving sigarettenrook kan binnenkrijgen, met evenzeer gevolgen voor hun gezondheid! Dit noemt men “passief roken”.

Hoe kan mijn omgeving de sigarettenrook dan binnen krijgen? Er bestaan 3 soorten rook:

Primaire rook - De rook die wordt geïnhaleerd door de persoon die rookt.

Secundaire rook - De rook die uit de sigaret zelf komt.

Tertiaire rook - De rook die wordt uitgeblazen door de persoon die rookt. Het is vooral de secundaire rook, die uit de sigaret komt, die schadelijk en gevaarlijk kan zijn voor mensen die zelf niet roken. Deze rook bevat zeer veel schadelijke stoffen, die zomaar in de lucht en, bijgevolg, in de luchtwegen van iedereen in de omgeving terechtkomen. Dit is zeer onrustwekkend, als men er bij stilstaat 9

dat er o.a. zo’n 40 kankerverwekkende stoffen in deze rook zitten. Naast deze secundaire rook is er bijkomend ook de uitgeblazen rook van rokers, die doorheen de lucht evenzeer de weg naar ieders luchtwegen vindt. Maak de optelsom en je ziet dat de gezonde, zuivere lucht al snel in een poel van giftige en schadelijke stoffen verandert! Niettemin is men is er zich vaak niet van bewust dat men regelmatig sigarettenrook binnenkrijgt, of dat men als roker ook een risico vormt voor mensen in de omgeving. Sinds het rookverbod op openbare plaatsen is er alvast een grote stap gezet om dit risico te beperken. Toch zijn er heel wat situaties waarin passief roken onoverkomelijk is, zoals in de eigen woning, in de wagen, …

Wat zijn de risico’s en gevolgen van passief roken? Passief roken of “meeroken” veroorzaakt veel gezondheidsschade bij niet-rokers. Zeker kinderen zijn bijzonder gevoelig hiervoor. Men kan last krijgen van allerlei klachten op de korte termijn, zoals huid-, oog-, neus- en keelirritaties, hoofdpijn, misselijkheid, … Daarnaast verhoogt het risico op een aantal ernstige aandoeningen met maar liefst 20 à 30%, onder andere: - Hart- en vaatziekten - Luchtweginfecties (met verhoogde kans op COPD) - Astma 10

- Longkanker Hoe langer de blootstelling aan tabaksrook, hoe hoger het risico. Denk hierbij aan personen die al sinds de kindertijd in een rokerige omgeving verblijven. Zoals gezegd zijn kinderen sowieso al gevoeliger voor passief roken en kunnen zij een heel spectrum aan klachten en risico’s ontwikkelen: - Kinderen van rokende ouders zijn vaker ziek en hebben meer kans op problemen met de luchtwegen: °Bronchitis °Hoesten, fluimen, piepen °Longontstekingen °Minder goede longfunctie °Vertraagde longontwikkeling °Astma die verslechtert °Verkoudheden °… - Kinderen die passief meeroken krijgen vaak

terugkerende middenoorontstekingen en huidproblemen - Zelfs op kinderleeftijd kan tabaksrook zorgen voor beschadigde adertjes door vroegtijdige veroudering. De kans op ernstige hartproblemen op latere leeftijd neemt hierdoor sterk toe.

11

Ook ongeboren kinderen kunnen slachtoffer zijn van passief roken. Iedereen weet dat stoppen met roken tijdens de zwangerschap een must is, maar ook wanneer zwangere vrouwen teveel in tabaksrook verblijven, verhogen de risico’s voor het ongeboren kind. Ademt een zwangere vrouw deze rook in, dan belanden er schadelijke stoffen in het bloed van het kindje waardoor het minder goed kan groeien. Zij hebben bijgevolg een hogere kans op vroeggeboorte en een te laag geboortegewicht. Ook bij een zwangerschapswens is het aangeraden tabaksrook te mijden: dit kan namelijk leiden tot verminderde vruchtbaarheid, zelf jaren na de blootstelling! Jaarlijks sterven er wereldwijd ongeveer 600.000 mensen, vooral niet-rokers, aan de gevolgen van passief roken. -

380.000 door hart- en vaatziekten 165.000 door ademhalingsinfecties 37.000 door astma 21.400 door longkanker

Uiteraard hebben rokers een dubbel risico op klachten en aandoeningen: zij krijgen te kampen met zowel de gevolgen van actief als passief roken!

12

Is het dan OK als ik onder de dampkap of aan een raam rook? NEEN! Roken onder de dampkap of met de ramen en deuren open is geen oplossing. Het zal nooit alle schadelijke deeltjes verwijderen. De rook verspreidt zich immers doorheen heel de woning en slaat neer op tapijten, meubels, gordijnen en andere materialen. Als gevolg hiervan ademen jij en je huisgenoten tot lang na het doven van je sigaret nog schadelijke stoffen in. Hetzelfde gebeurt als je rookt in de auto.

Hoe voorkom ik passief roken? De enige manier om je omgeving te beschermen tegen de schadelijke stoffen is door buiten te gaan roken. Verzeker je ervan dat je familie, vrienden of andere mensen in je omgeving niet in jouw sigarettenrook zitten. Wacht niet tot iemand klaagt over bv. geurhinder, maar let er zelf op en zéker in de buurt van kinderen en zwangere vrouwen. Uiteraard blijft stoppen met roken de beste oplossing: zo bescherm je niet enkel hen, maar ook jezelf tegen de gevaren van tabaksrook!

13

Obesitas bij kinderen Wat is obesitas bij kinderen? Een kind met overgewicht weegt te veel in verhouding tot zijn lengte. Als dit overgewicht een bepaalde grens overschrijdt, spreken we van obesitas. Net als bij volwassenen kan je dit meten aan de hand van het BMI (Body Mass Index). De mate van overgewicht kan ook bepaald worden aan de hand van groeicurven die regelmatig worden bijgesteld. Omdat kinderen echter nog volop aan het groeien zijn, kan men de BMI-tabel voor volwassenen niet zomaar op hen toepassen. Voor kinderen is er een speciale tabel, waarbij ook rekening wordt gehouden met het geslacht en de leeftijd. Voor vragen hierover kan je bij de huisarts terecht.

Wat zijn de oorzaken van overgewicht/obesitas bij kinderen? Diverse factoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan van overgewicht bij kinderen. Algemeen wordt aangenomen dat een langdurige verstoring van de energiebalans de voornaamste oorzaak is. Groeien, spelen, leren,… vraagt veel energie van kinderen. Die energie halen ze uit hun voeding. Wanneer kinderen echter meer energie opnemen dan ze verbruiken, ontstaat een gestoorde energiebalans. 14

Hoe gebeurt dit dan? - Kinderen eten meer, maar met minder structuur (bv. gebrek aan vaste tijdstippen) - Suiker- en vetrijke producten (bv. chocolade, chips, frisdrank, …) komen steeds vaker in de plaats van gezonde tussendoortjes (bv. groenten, fruit, …) - Door ons haastige leven gebeurt winkelen en koken soms snel en ondoordacht. - Er is een overaanbod aan voedingsproducten die we niet nodig hebben, waardoor we steeds meer verborgen vetten binnenkrijgen (bv. snoep, bereide salades, fastfood, …) Anderzijds bewegen kinderen vaak te weinig. Ze zitten vaak uren voor tv of spelen computerspelletjes. Ze worden meer met de wagen gebracht dan dat ze fietsen of stappen. Hierdoor verbruiken ze minder energie, waarna het teveel aan energie omgezet wordt in vet. Daarnaast kan er ook een erfelijke factor meespelen. De kans op een kind met overgewicht of obesitas is aanzienlijk groter wanneer de ouders er zelf mee te kampen hebben. Zo heeft een kind van ouders met een gezond gewicht zo’n 10% kans om overgewicht te ontwikkelen, tegenover zo’n 23%, indien één ouder overgewicht heeft; tot 52%, indien beide ouders overgewicht hebben. 15

Spelen dan enkel fysieke of erfelijke factoren een rol? Neen. Sommige kinderen eten gewoon graag en veel. Anderen zoeken dan weer troost in voeding en eten als het ware hun emoties weg. Er zijn dus ook een heleboel psychologische factoren die kunnen bijdragen tot een ongezond gewicht. In sommige gevallen kunnen kinderen zelf een “volwassen” manier van lijnen aangaan, waarbij ze zich in bepaalde periodes aan een dieet gaan houden maar na een tijdje terug hervallen in hun oude patroon. Op deze manier komen de kilo’s er snel en vaak in grotere mate terug bij. Het is dan ook belangrijk om in deze gevallen te achterhalen wat er aan de basis ligt van deze ongezonde eetstijl.

Welke rol heeft opvoeding op het ontwikkelen van overgewicht bij kinderen? In de eerste levensjaren heeft een kind een spontaan gevoel van honger en verzadiging die het eetgedrag zal regelen. Hoe actiever het kind, hoe meer het zal eten. Hetzelfde voor fases waarin een kind snel groeit. Eet het een keertje teveel, dan zal het dit meestal automatisch compenseren bij een volgende maaltijd. Pas vanaf 3-4 jaar stijgt de invloed van de omgeving. Denk aan ouders die hun kind aanmoedigen of zelfs verplichten om hun bord leeg te eten. De omgeving neemt als het ware het natuurlijke verzadigingsgevoel van het kind over. Het eetgedrag van ouders, 16

familieleden en vriendjes wordt stilaan nagebootst en overgenomen. Kinderen hebben een aangeboren voorkeur voor zoete, suikerrijke producten die vaak “lege” calorieën bevatten. Andere voedingsmiddelen, zoals fruit en groenten, zullen sneller afgewezen worden dan lekker snoepgoed. Kinderen hebben tijd nodig om bepaalde smaken te leren kennen én appreciëren, waardoor het soms nodig is om dit keer op keer en met veel geduld te blijven aanbieden. Dit is heel normaal.

Wat zijn de gevolgen van overgewicht of obesitas bij kinderen? Kinderen met overgewicht kunnen een heel aantal klachten ontwikkelen, zowel lichamelijk als psychosociaal.

Lichamelijk Kinderen met overgewicht hebben vaak vage lichamelijke klachten zoals gewrichtspijn, huidirritatie door overmatig zweten, kortademigheid bij inspanningen, … Daarnaast hebben ze een verhoogd risico op het ontwikkelen van ernstige aandoeningen zoals hoge bloeddruk, te hoog cholesterolgehalte, diabetes type 2, harten vaatziekten, slaapstoornissen, …

Psychosociaal Kinderen met overgewicht worden vaker gepest of buitengesloten. Onzekerheid en een minderwaardig gevoel kunnen leiden tot een negatief zelfbeeld en sociale isolatie. 17

Dit kan zelfs resulteren in ernstige aandoeningen zoals depressie en angststoornissen. Ook de rest van het gezin kan de gevolgen voelen. Ouders worden soms met de vinger gewezen en kunnen te maken krijgen met vooroordelen vanuit de omgeving.

Hoe pak je dit nu aan? Eerst en vooral: laat het niet te ver komen! Hoe ouder een kind wordt, hoe kleiner de kans dat het overgewicht nog spontaan zal verdwijnen. Een behandeling van overgewicht bij kinderen draait in eerste instantie om het behoud van het gewicht. In tegenstelling tot volwassenen groeien kinderen nog en zal op die manier het overgewicht verminderen. Een kind op dieet zetten is niet de juiste oplossing. Een streng dieet kan namelijk zorgen voor een gebrek aan belangrijke voedingsstoffen, die nodig zijn voor de verdere ontwikkeling. Overgewicht na de groeifase of in de puberteit kan daarentegen wel gericht zijn op gewichtsverlies. Let op: drastische diëten, geneesmiddelen of een operatie zijn geen optie! Bij kinderen jonger dan 6-7 jaar wordt bij voorkeur via de ouders gewerkt. Na die leeftijd kunnen kinderen zelf meer verantwoordelijkheid krijgen en een actievere rol opnemen in hun behandeling. De betrokkenheid van het gezin blijft op elke leeftijd cruciaal, en begeleiding van een multidisciplinair team (arts, diëtist, …) is altijd aangewezen!

18

Nog enkele tips… Voeding - Bouw regelmaat in! Probeer steeds op dezelfde momenten te eten: kinderen hebben nood aan regelmaat, ook als het over eten gaat! - De televisie eet niet mee! Ook niet spelen of tekenen tijdens het eetmoment. Praten mag wel, maak er een gezellig gezinsmoment van! - Laat je niet verleiden tot een hele dag vol tussendoortjes. Zeker als een kind zijn hoofdmaaltijd niet of onvoldoende opeet, is dit vaak een valkuil! - Schep niet teveel ineens op het bord! Het kind kan nog bijvragen..

Beweging - Geef als ouder het goede voorbeeld en probeer zoveel mogelijk lichaamsbeweging in te bouwen in het dagelijkse leven. - Plan regelmatig beweegactiviteiten met het hele gezin. Wissel af in activiteit. Kies bij voorkeur activiteiten die kinderen graag doen en aangepast zijn aan hun mogelijkheden. - Maak goede afspraken met je kind over het aantal uren dat het per dag mag tv-kijken of computerspelletjes spelen. - Stimuleer kinderen om lid te worden van een sportclub of jeugdbeweging.

19

Psychologisch - Zeg nooit iets over het te dik zijn van je kind in de negatieve betekenis. Kinderen voelen deze opmerkingen aan alsof ze niet goed genoeg of geliefd zijn. - Oefen niet teveel controle uit op het eetgedrag van het kind. Dit leidt tot stiekem eten en snoepen! - Vergelijk kinderen niet onderling. Naarmate kinderen opgroeien, zal ook hun voedingsinname veranderen. - Wees niet bang om iets te weigeren. Je neemt als ouder de beslissingen in het belang van je kind. Geef uitleg zodat je kind weet waarom bepaalde regels gelden.

20

Vergoeding sportkampen/speelplein/openluchtklassen Een gezonde en actieve levensstijl van jongs af aan heeft tal van voordelen… Ook voor de portemonnee van mama en/of papa! Zo heb je bij je ziekenfonds vaak recht op een tegemoetkoming voor de kosten van sportkampen, speelpleinwerking of openluchtklassen (bv. bos- of zeeklasse). Het bedrag van de terugbetaling varieert van ziekenfonds tot ziekenfonds. Zeker de moeite om je hier een keer over te informeren! Daarnaast organiseren de meeste ziekenfondsen ook zelf kampen en vakanties voor kinderen en jongeren, en dit in binnen- en buitenland! Ook hier geniet je een financieel voordeel als lid, wat de kosten wat draaglijker maakt.

Terugbetaling diëtist(e) Diabetespas & zorgtraject diabetes/chronische nierinsufficiëntie Personen met een diabetespas en personen die in een specifiek zorgtraject zitten (diabetes of chronische nierinsufficiëntie) hebben recht op de terugbetaling van 2 consultaties per jaar bij de diëtist(e). Bijkomende voorwaarden zijn: - De diëtist is erkend door het RIZIV - De consultaties zijn voorgeschreven door een arts

21

- Je maakt geen aanspraak op de zogenaamde “diabetesconventie” Mensen die in aanmerking komen krijgen dus ook bij onze diëtiste Joke een terugbetaling van 2 consultaties!

Speciale ledenvoordelen Partena en de Liberale Mutualiteit geven hun leden een bijkomend voordeel: zij betalen voor iedereen, ongeacht leeftijd, een aantal consultaties bij de diëtist terug. Bij Partena gaat het om de terugbetaling van 40 euro per 2 jaar (na afronding van 4 sessies); de Liberale Mutualiteit betaalt max. 60 euro per jaar terug (€10 per sessie). Vragen? Ga zeker eens langs bij je ziekenfonds of maak een afspraak bij mij! Groetjes, Tamara

22

23

Programma: Dinsdag 3 mei: Seniorenfeest 12 euro 11h45: deuren open 12h15: lentemenu in 3 gangen 14h-18h: dansnamiddag met DJ Inschrijven voor 25 april Zaal: Griekse Gemeenschap G.A. Galopinstraat 17 Dinsdag 10 mei: Gezondheidsdag Gratis 13h15 tot-17h: Gezondheidsdag over ogen en slechtziendheid Wandeling (vervangprogramma voor niet wandelaars) Demonstratie met blindengeleidehond en hulpmiddelen bij slechtziendheid Uitleg door Dr Nicodemus Peter en Raf Truyers Afnemen van oogtesten Inschrijven voor 5 mei Zaal onder de Italiaanse Kerk Risstraat in Waterschei Dinsdag 17 mei: Kienen

Kleine kaarten: 1 euro Grote kaarten: 5 euro

Van 14h – 16h: Kienen Mooie prijzen te winnen en amusement verzekerd Zaal Huize Uilenspiegel Socialestraat 4 Dinsdag 24 mei: Zingpaleis Van 14h – 16 h Zaal Drie Linden-Tevona Arbeidsstraat 72

Gratis

Mensen met vervoersproblemen kunnen dat laten weten voor 25 april aan de verantwoordelijken. We proberen dan iets te regelen. 24

Help je kind gezond te eten Je kind gezond leren eten kan soms een moeilijke opdracht zijn als ouder. Je maakt best een aantal afspraken in het gezin over het eten van ongezonde tussendoortjes en snacks . Wanneer deze afspraken door iedereen in het gezin worden gevolgd en wanneer jullie op regelmatige tijden samen aan tafel eten, ben je al een hele stap verder. Hieronder volgen wat tips om jullie op weg te helpen. Begin de dag met een gezond ontbijt om voldoende energie op te doen. Laat je kinderen niet met een lege maag naar school vertrekken. Dek de ontbijttafel de avond ervoor al. Dit nodigt uit om samen te eten. Geef je kind gezonde tussendoortjes mee naar school: Het is belangrijk om minimum 1 stuk fruit per dag te eten (liefst 2 tot 3 stuken). Melkproducten zorgen voor veel calcium zodat het kind goed kan groeien en een stevig skelet kan opbouwen. Bij overgewicht kan je kiezen voor halfvolle melk, magere yoghurt,… Ze bevatten evenveel calcium. 1 tot 2 melkproducten per dag is aangeraden. 25

Geef vooral water mee om te drinken. Fruitsap is een tussendoortje, dit wil zeggen dat het ook energie levert en dus best beperkt gebruikt wordt. Light dranken bv. alleen ‘s avonds drinken (voor jonge kinderen: liever geen light drank gebruiken, voor oudere kinderen: niet meer dan 2 blikjes per dag) Zorg voor gezondere koeken: - kinderkoeken: Vitabis, Betterfood, Petit beurre,… - vezelrijke koeken: Sultana, Evergreen, Granny,… Opgelet: ze zijn niet calorie-arm ! Zorg er ook voor dat er niet teveel snoep in huis is. Koop snoep in kleine verpakkingen, bv. kleine zakjes chips of koeken die apart verpakt zijn. Volledig alle koeken en snoepgoed afnemen, gaat ertoe leiden dat ze stiekem gaan snoepen. We willen allemaal wel eens iets zoets eten en het is het goed dat kinderen leren omgaan met de hoeveelheid zoetigheden. Laat je kind niet vlak voor de maaltijd een tussendoortjes nemen en maak afspraken over de snoepmomenten. Pannenkoeken worden best als een broodmaaltijd gegeven. Als tussendoortje is dit te calorie-rijk. Doe dit echter beperkt: het is een suikerrijke maaltijd! Salami (light), vleesbrood, boterhamworst, gehaktbrood, paté, roomkazen… zijn vetrijk beleg, dus wissel ze goed af met magere belegsoorten zoals rundsfilet, Yorkse filet, hesp, kippenwit,… Beleg de boterhammen dun, dus niet met 2 belegsoorten samen! 26

Geef nooit een tweede warme maaltijd per dag: pizza, spaghetti, macaroni,… eet je best in de plaats van je hoofdmaaltijd. Eventueel een toast als broodmaaltijd kan wel. Twee broodmaaltijden en 1 warme maaltijd en 3 tussendoortjes is ook voor kinderen de gouden regel! Let erop dat deegwaren en frieten maar max. 1 keer/week voorkomen en dan ook steeds i.p.v. de warme maaltijd en niet extra. Rijst kan vaker gemaakt worden: 1/2 builtje per persoon of ¼ van je bord gevuld is voldoende. Voorzie steeds een goede portie groenten bij de maaltijd: bij de spaghettisaus of bij de frieten of bij groentepuree voorzie je best nog een extra portie groenten. Groenten kan je bijgeven, maar 1 portie vlees of aardappelen volstaat. 1 portie vlees = 100 g 1 portie aardappelen = 3 tot 4 kleintjes Kijk ernaar dat de warme maaltijd niet teveel gemalen vlees bevat (worst, hamburger,…) Dit is vetrijker dan een lapje vlees! Zorg voor wat variatie in de groenten. Je kan ook verschillende soorten groenten combineren. Iedere groentesoort bevat zijn eigen vitaminesamenstelling.

27

Het bord moet niet altijd leeg! Luister naar het hongergevoel van je kind, dring niets op en maak afspraken met je kind. Begin steeds met een beetje: schep het bord van je kind dus niet boordevol! Je kan ze beter laten bijnemen. In het weekend kies je beter voor grijze pistolets dan sandwiches: sandwiches bevatten veel suiker. Ook krentenen suikerbrood en koffiekoeken bevatten veel suiker en meer vetstof. Een goed voorbeeld geven, doet wonderen ! Eet zelf veel groenten en fruit, neem voldoende melkproducten, snoep niet teveel en drink vooral water !

Tips voor moeilijke fruit- en groente eters: Een nieuwe smaak is niet meteen raak! Pas na 8 tot 10 keer proeven herkennen en waarderen kinderen een nieuwe smaak!  Als je kind een bepaalde groente of fruit niet echt lekker vindt, schrap het dan niet meteen van de menu. Probeer het op latere momenten weer. Laat ze altijd een klein schepje of stukje ervan proeven maar dwing ze niet. Zo kunnen ze wennen aan de smaak en kan de groente of het fruit na een tijdje wel populair worden.  Stamp je groenten eventueel door de aardappelpuree en maak er een mooi vormpje mee of een torentje.

28

 Maak een soep met veel verse groenten. Eventueel doe je dit samen met je kind. Laat hem kiezen wat in de soep gaat. Mix de soep. Laat je kind bij het koken af en toe proeven.  Mix extra groenten door de spaghettisaus of op een pizza.  Serveer elke dag een andere groente en varieer de bereidingen. Probeer de groenten eens in andere snijvorm aan te brengen: blokjes, schijfje, reepjes,… Ook bij fruit kan dit helpen.  Kook de groente niet plat, maar maak ze bijtgaar. Stoom ze eventueel.  Geef de groente ook eens als tussendoortje, i.p.v. iets zoets: radijsjes, kerstomaatje, komkommer, wortel, bloemkoolroosjes,…  Je kan de bittere smaak van sommige groenten verdoezelen door er een beetje appel of peer aan toe te voegen, bv. kool met appel.  Maak een fruitbrochette met je kind!  Maak een smoothie met melk, yoghurt of fruitsap en groenten.  Laat je kinderen soms meehelpen met koken. Wanneer ze de groenten zelf kunnen maken, is de kans groter dat ze ervan gaan proeven.

29

Voorbeelden kindvriendelijke gerechten: Bloemkool–broccoli dambord met aardappelbootjes en kalkoenbrochette

Wat heb je nodig ? (4 pers) - een kleine bloemkool en een broccoli - vier sneetjes ziz smeltkaas (eventueel magere) - 10 kleine aardappelen - 4 kalkoenbrochettes Was de bloemkool en de broccoli en verdeel ze in kleine roosjes. Stoom ze even tot ze bijtgaar zijn. Neem een ovenschotel en schik daarin de roosjes bloemkool – broccoli – bloemkool – broccoli zodat je een dambord krijgt. Snij de smeltkaas in lange reepjes (van ongeveer een vinger dik) en leg deze op de roosjes. Zet even in de oven tot de kaas gesmolten is. Aardappelbootjes: Was de aardappel en snij hem overlangs in 2 helften. Leg de aardappelbootjes met de schil naar onder in de ovenschotel. Bestrooi met wat zout en wat rozemarijn. Plaats ze gedurende 45 min in de oven op 180 °C. Dien op met een kipbrochette gebakken in de oven. Gevuld broodje kip met ananas 30

Wat heb je nodig? (4 personen) -

250 g ananas, in blokjes 300 g kip, in kleine blokjes gesneden 1 rode ui 250 gr champignons 1 koffielepel paprikapoeder Snufje komijn Peper en zout 1 courgette 4 grote pistolets 4 eetlepels geraspte kaas

Bereiding Verwarm de oven op 180 graden. Verwarm een beetje olie in een pan en bak de kip rondom aan. Voeg de paprikapoeder, komijn en de peper (naar smaak) toe en schep om. Snij de champignons in schijfjes, de ui in kleine stukjes en courgette in blokjes en voeg ze toe aan de kip. Bak de kip en de groenten een minuut of 7. Voeg daarna de stukken ananas toe en bak nog 2 min mee. Snij het bovenste kapje van de broodjes en bewaar dit. Pluk met je vingers wat van het brood er uit zodat er een gat ontstaat. Schep het kip/groentemengsel in het broodje en bestrooi met kaas. Zet de gevulde broodjes ongeveer 8 minuten in de oven totdat de kaas mooi gesmolten is. Serveer met het kapje op het broodje en wat salade en tomaatstukjes erbij. SMAKELIJK!

31

AED: Automatische Externe Defibrillator in de Risstraat in Waterschei Sinds eind januari is er naast de ingang van het BGC-Althea (Risstraat 22 – Waterschei) een AED geïnstalleerd. De AED is aan de buitenmuur, rechts van de ingang, onder het afdak aangebracht, zodat het toestel altijd toegankelijk is voor het publiek.

32

Het toestel werd geïnstalleerd in het kader van het initiatief van ´Genk, een Hart-Veilige-Stad`. Wat is een AED? Een Automatische Externe Defibrillator (AED) is een draagbaar toestel dat kan gebruikt worden om een persoon te reanimeren na een hartstilstand. De AED dient volledig automatisch een elektrische schok toe, met als doel een gestoord hartritme te stoppen. Daardoor kan het hart weer in een normaal ritme gaan kloppen. Het gebruik van de AED kadert binnen de basisreanimatiemaatregelen, zoals die tijdens een EHBO-cursus aangeleerd worden. Deze worden ook Basic Life Support (BLS) of cardiopulmonaire reanimatie (CPR) genoemd. Reanimeren bestaat uit het geven van beademing en hartmassage. Wat te doen bij een hartstilstand? Bij personen met een hartstilstand, is het van belang dit zo snel mogelijk te herkennen en zo snel mogelijk hulp te bieden. Deze hulp wordt de keten van overleven genoemd en bestaat uit: - zo spoedig mogelijk alarmeren via het alarmnummer 112 - zo spoedig mogelijk starten met Basic Life Support - zo spoedig mogelijk een AED inzetten en zodra professionele hulp is gearriveerd: - zo spoedig mogelijk Advanced Life Support (uitgebreide medische hulp) laten verlenen.

33

Kan ik dit wel? Doordat een AED een eenvoudig te bedienen, automatisch toestel is, is het nu mogelijk dat het defibrilleren kan worden uitgevoerd door elke leek-hulpverlener die getuige is van de noodsituatie. Na het aanzetten zal het toestel de hulpverlener door middel van gesproken instructies begeleiden. Het zal de hulpverlener vragen om de elektroden op de borst van het slachtoffer te plakken, waarna het toestel automatisch een analyse van het hartritme zal maken. Stelt het toestel vast dat er sprake is van ventrikelfibrilleren of ventrikeltachycardie, dan zal de defibrillator op automatische wijze de schok toedienen. Vervolgens gaat men weer door met hartmassage en beademing (Basic Life Support).

34

Om de werking zo vlot mogelijk te laten verlopen, vragen we u om een aantal regels te respecteren:  Ons onthaal is elke dag open van 08u00 tot 19u00 o Na 19u00 krijgt u de dokter van wacht aan de lijn enkel voor dringende gevallen o In het weekend kan u terecht bij de wachtpost  Voor een afspraak op dezelfde dag nog … neemt u best contact op tussen 8u en 10u ’s ochtends.  Komt u met meerdere personen op consultatie … vermeld dan duidelijk of de afspraak voor meerdere personen is. Enkel diegene voor wie een afspraak gemaakt is, zal nog door de dokter geholpen worden. Zo proberen we lange wachttijden te vermijden.  Verwittig tijdig als de afspraak niet kan doorgaan … zo kunnen we iemand anders helpen.  Kom op tijd … graag een 5-tal minuten op voorhand en verwittig het onthaal zo snel mogelijk als dat niet lukt.  Zeg steeds aan het onthaal dat u er bent … en ga niet onmiddellijk in de wachtzaal zitten.  Wees geduldig en respectvol aan het onthaal … Bij drukte, wacht uw beurt af. U wordt zo snel mogelijk geholpen. Wij dulden geen onaangepast gedrag. 35

 Indien u onvoldoende Nederlands kan … zorg dan voor een (volwassen) tolk.  Herhaalvoorschriften … vraagt u best tijdig aan. o Herhaalvoorschriften aangevraagd in de voormiddag tot 12u00… mag u dezelfde dag na 14u00 komen afhalen. o Herhaalvoorschriften aangevraagd na 12u00… mag u de volgende dag na 14u00 komen afhalen.  Wij komen bij u op huisbezoek … Enkel indien u te ziek bent om het huis te verlaten. Hiervoor contacteert u ons best tussen 8u en 10u ‘s ochtends.  Verpleegkundige zorgen en kinesitherapie … op voorschrift van de huisarts of specialist worden voorzien in het centrum. Enkel indien u de woonst niet kan verlaten, komen de hulpverleners aan huis.  Elke verandering van je gegevens … geeft u steeds door aan het onthaal.  Elke adresverandering MOET je onmiddellijk doorgeven … want indien je verhuist naar een adres buiten het inschrijvingsgebied, kunnen we niet meer de goede zorgen verstrekken die wij nodig achten en moet je bij ons komen uitschrijven.  Heeft u nog vragen? Aarzel dan niet om ons te contacteren, wij zijn steeds bereid om u verder te helpen.

36

Wie kan deze rebus oplossen?

37

Om te kleuren:

38

39

40