Woerden, maart 2010
Back to the future
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen
© IG&H Consulting & Interim Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen
1
Conclusies Compensatieregelingen zijn het gevolg van een te afwachtende houding door de gehele branche gedurende een te lange periode Getroffen regelingen zadelen bedrijven met enorme uitvoeringscomplexiteit en –kosten op. De combinatie van teruggaan tot de oorsprong van elke overeenkomst en berekening compensatie tot einde van de looptijd (“back to the future”) zorgt voor uitvoeringslasten van meer dan € 100 mln en 1000 manjaar werk Uitvoering van de regeling slokt langdurig schaarse capaciteit op waardoor (noodzakelijke) innovatiekracht sterk wordt geremd Gedetailleerde rekenregels zorgen wel voor technisch juiste, maar niet voor de klant begrijpelijke compensatiebedragen. Verschillen in communicatieve aanpak tussen verzekeraars werken remmend op herstel van reputatie van de branche als geheel Fundamentele verandering van assortiment en bedrijfsprocessen vindt bij traditionele marktpartijen nog maar mondjesmaat plaats. © IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen
2
Inhoud 1. The past:
aanleiding en achtergrond
2. The present: facts & figures, projectaanpak & communicatie 3. The future:
aanbevelingen en visie IG&H
Colofon: deelnemers aan het onderzoek Bijlagen
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen
3
Aanleiding: Compensatieregelingen zorgen voor forse uitvoeringsproblematiek Aanleiding De woekerpolisaffaire heeft de verzekeringsbranche in de afgelopen 3 jaar veel reputatieschade toegebracht. Sinds september 2008 heeft een aantal grote marktpartijen compensatieregelingen afgesloten met de stichting Woekerpolisclaim en stichting Verliespolis en zijn grote projecten gestart om uitvoering te geven aan de getroffen regeling. Duidelijk is dat de aard en inhoud van de getroffen regelingen uitvoeringstechnisch de nodige complexiteit met zich meebrengt.
Doel IG&H Consulting & Interim wil via een onderzoek de operationele, organisatorische en financiële impact van deze problematiek in kaart brengen. Doel is om: inzicht te krijgen én te bieden in alle aspecten die met de uitvoering samenhangen (aanpak, projectorganisatie, kosten, doorlooptijden, communicatie, kwaliteit); bewustwording hiervan bij alle betrokken partijen te vergroten; openingen te signaleren (voor de branche als geheel en/of voor individuele partijen) om uitvoeringslasten te beperken
Onderzoeksmethode Interviews onder aanbieders beleggingsverzekeringen (70% van markt) Interview met Ombudsman Financiële Dienstverlening Desk research © IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen
4
Achtergrond: Compensatieregelingen komen stapsgewijs tot stand Code Rendement en Risico RIAV Financiële Bijsluiter
1
Collectief akkoord met STAR en Ombudsman Uitvoering regelingen beleggingsverzekeringen
Eerste versie kostennormering 1% extra voor posten verleden
2 1997-2006
Uitbreiding naar pensioen obv beschikbare premie
Aanbeveling Wabeke
Zelfregulering
3 2006-2007
Druk neemt toe Vertrouwelijk rapport AFM lekt uit Toenemende mediaaandacht
4 Maart 2008
5 Sep 08 Dec 09
6 2010
2011 e.v
Regelingen komen tot stand
Opname in model 3 de Ruiter
Delta Lloyd sluit regeling met stichtingen Andere grote partijen volgen
Compensatie wordt onderdeel van wettelijk verplichte informatie
Zie bijlage voor meer gedetailleerde tijdslijn met ontwikkelingen rondom beleggingsverzekeringen © IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen
5
Achtergrond: Kern van de gesloten regelingen is compensatie per einde looptijd Betrokken partijen
Producten
Ombudsman mr. J.W. Wabeke, als ‘bemiddelaar’, die kostennorm heeft neergelegd Stichtingen: Woekerpolisclaim, Verliespolis (initiatief van VEH en VEB), Vereniging Consument & Geldzaken Verzekeraars Tussenpersonen blijven (grotendeels) buiten schot Actieve beleggingsverzekeringen van vóór 1 januari 2008 Geldt niet voor verzekeringen die vallen onder de Pensioenwet (voorheen PSW) en evenmin voor nominale verzekeringen; Aparte regeling voor ‘schrijnende gevallen’: Producten met hefboomwerking/ inteereffect Polishouders die “materieel, ongerechtvaardigd en ontoelaatbaar” nadeel ondervinden van berekeningswijze
Maximaal Maximaal Maximaal Maximaal
2,45% per jaar voor jaarpremie > € 1200 zonder garantie 2,85% per jaar voor jaarpremie < € 1200 zonder garantie 3,1% per jaar voor jaarpremie > € 1200 en garantie 3% 3,5% per jaar voor jaarpremie < € 1200 en garantie 3%
Kostennorm
Normering risicopremie
Opslag overeenkomstig opslag investeringspremie (Delta Lloyd regeling) 10% opslag obv sterftetafel 80/85 (NN regeling) 16% opslag obv sterftetafel 85/90 (ASR regeling)
Communicatie
1e keer vrij in communicatie naar klant Daarna opname compensatiebedrag in model 3 De Ruiter, i.e. periodiek overzicht kosten en opbrengsten beleggingsverzekeringen
Toezicht
In compensatieregelingen is opgenomen dat tot 2022 1 x per 3 jaar toezicht op uitvoering van de regelingen door de eigen accountant plaatsvindt; evt. een accountant aangewezen door de Stichtingen
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen
6
Inhoud 1. The past:
aanleiding en achtergrond
2. The present: facts & figures, projectaanpak & communicatie 3. The future:
aanbevelingen en visie IG&H
Colofon: deelnemers aan het onderzoek Bijlagen
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen
7
Facts & figures: Totale compensatie bedraagt naar schatting € 2,5 - 3 miljard voor ruim 2 miljoen polissen x € mio
Totale compensatie per concern
Schrijnende gevallen
800 Compensatie beleggingsverzekeringen
700 600
1.400 k
Omvang actieve polissen (x 1000) Omvang actieve polissen
1.200 k 1.000 k
500
800 k Niet openbaar
400 300 200 100
600 k 400 k 200 k
0 Aegon
Allianz
ASR Delta Lloyd NN
Reaal De Goudse
Delta Lloyd: excl. ABN AMRO Verzekeringen
Aegon Allianz
ASR
Delta Lloyd
NN
Reaal
De Goudse
Toelichting Totaal aantal verkochte beleggingsverzekeringen ca 7,2 mln Totaalbedrag compensatie (huidige waarde) voor hele branche bedraagt € 2,5 - 3 mld , hetgeen overeenkomt met ca € 400 per beleggingsverzekering en ca 50% van de jaarlijkse premiestroom Onderzochte maatschappijen vertegenwoordigen ca 70% van de markt In ca 70% van de gevallen zijn de in rekening gebrachte kosten lager dan de afgesproken normering, ca 30% komt in aanmerking voor compensatie. Gemiddelde compensatie voor overeenkomsten die voor compensatie in aanmerking komen bedraagt daarmee ca € 1200
Bron: persberichten verzekeraars, interviews © IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen
8
Facts & figures : Uitvoeringslasten voor de branche bedragen meer dan € 100 mln Uitvoeringslast als percentage van compensatie 8 7 6 5 4 3 2 1 0 A
B
C
D
E
F
Gegevens zijn geanonimiseerd
Toelichting
Getroffen regelingen zijn uitvoeringstechnisch zeer complex De gemiddelde uitvoeringslast als percentage van de compensatie is 4,9% De totale uitvoeringslasten liggen rond € 120 mln In deze schatting zijn uitvoeringslasten voor schrijnende gevallen nog niet meegenomen Grote verschillen in legacy problematiek bij verzekeraars veroorzaken grote verschillen in uitvoeringslasten Vooral ontbreken van historische data en hebben van meerdere systemen drijft de kosten aanzienlijk op Exacte nabootsing zeer duur en complex, keuze voor pragmatische oplossing bij ontbreken historie kan veel geld schelen in uitvoering
Bron: interviews, schatting IG&H © IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen
9
Projectaanpak: Project vraagt marktbreed inzet van 1000 manjaar en trekt zware wissel op organisatie `
Projectteams zijn multi-disciplinaire teams (actuaris, IT, communicatie, operations, juridische zaken, finance) met IT als zwaartepunt Teamgrootte varieert van 15 tot meer dan 100 medewerkers gedurende lange periode; totale doorlooptijd is gemiddeld 1,5 jaar De aansturing en ‘brains’ op dit dossier zijn vooral eigen mensen. Aangezien compensatie zich uitstrekt over lange reeks van jaren is borging kennis essentieel. De projecten kennen forse externe ondersteuning oplopend van 10 tot 70% van totale projectbezetting; externe inzet voornamelijk gericht op data-recovery Aantal zaken is belegd in reguliere lijnorganisatie, zoals klachtenbehandeling en opvang respons Bij sommige partijen is project binnen reguliere organisatie belegd Het is lastig projectmedewerkers gemotiveerd te houden voor dit project gezien lange doorlooptijd , vergoeding moet worden berekend voor producten waar men altijd achter heeft gestaan en het feit dat er weinig eer aan het dossier te behalen valt.
Noot: 1. exclusief schrijnende gevallen 2. Op handen zijnde regeling voor pensioenen obv beschikbare premie valt buiten scope Bron: interviews, schatting IG&H © IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 10
Projectaanpak: implementatie compensatieregelingen heeft zeer hoge complexiteit en remt innovatiekracht Veel obstakels te overwinnen bij de uitvoering
Algemeen
Data en systemen
Communicatie
Moving target: de discussie over de kosten en uitvoering, o.m. schrijnende gevallen loopt nog, terwijl er ook al geïmplementeerd moet worden. Scope: pensioenpolissen nog onderwerp van onderhandeling; gedurende project bewaken of scope hiermee moet worden uitgebreid of niet Geen branchebrede afspraken; dus ook geen gezamenlijk lijstje met ‘irritante punten in de uitvoering’, die gezamenlijk aangekaart kunnen worden. Onderhandelen met 2 stichtingen (voor zover van toepassing). Het project raakt meerdere systemen en resources en kennis zijn beperkt. Kwaliteit en beschikbaarheid van data over oude verzekeringen met terugwerkende kracht historie in systemen herstellen conversiegegevens zijn onvoldoende vastgelegd om juiste berekeningen te kunnen maken veel uitval op validaties fondsgegevens zijn niet (voldoende) voorhanden Onzekerheden over de toekomst Aantal onderwerpen is moeilijk in B1 te beschrijven (zoals hefboom, inteer)
Juridisch
Onzekerheden in overeenkomsten; aantal overeenkomsten zijn nog niet definitief in detail Nader definiëren van de regeling; het uitwerken van de technische aanpak
Compliance
Omvang en complexiteit project: raakt ook andere trajecten (afhankelijkheden, resourcing)
Het project slokt bij alle partijen dusdanig veel capaciteit op waardoor ambitieniveau op andere terreinen teruggeschroefd moet worden en er weinig tot geen ruimte is voor innovatie in 2010. © IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 11
Projectaanpak: Voor berekening compensatie vereiste historische gegevens zijn niet altijd beschikbaar Compensatie vereist doorrekenen polis met norm rendement vanaf ingangsdatum
Voor doorrekenen vanaf ingangsdatum alle polismutaties nodig
Volledige historie niet altijd beschikbaar
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Vergelijking met kostennorm tbv compensatie vereist simulatie van de waardeontwikkeling v/d polis: Rendementsbijschrijving Onttrekkingen tbv kosten Premiestortingen Premiestortingen en daarmee fondsmutaties wijzigen onder invloed van polismutaties (verhogen, verlagen cq bijstortingen) Opname van juiste stortingen in historie vereist simulatie van premiemutaties gedurende verstreken looptijd
Polissen gemigreerd uit andere systemen (conversies): - fondstransacties uit verleden niet meer reproduceerbaar Gebruikte systemen houden niet altijd polishistorie (volledig) vast - polismutaties niet herleidbaar uit historische polisversies
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 12 / 12
Projectaanpak: Er zijn twee technische oplossingen mogelijk, waarbij algoritme de minste legacy creëert Algoritme
Wat is het?
Algoritme dat op ieder gewenst moment m.b.v. historische gegevens compensatie bedrag bepaalt Schaduw fondswaardeontwikkeling o.b.v. compensatie kostennormering naast reguliere waardeontwikkeling in polisadministratie
Wanneer toegepast?
Voordeel
Nadeel
Geschoonde back-office met betrouwbare historie Beperkte diversiteit aan rekenregels Stabiele Rekenbox voor bestaande systemen Beperkt aantal systemen voor polisadministratie
Schaduwadministratie
Schaduwadministratie naast bestaande polisadministratie waarin waardeontwikkeling conform compensatie kostennormering wordt gesimuleerd
Diversiteit aan systemen met verschillende productregels Wisselende kwaliteit en staat van onderhoud in systemen
Zuivere en generieke oplossing voor bepaling mate van afwijking kostennorm Op ieder gewenst moment verhouding t.o.v. waardeontwikkeling conform kostennorm in bronadministratie te bepalen
Geen administratieve belasting voor bestaande polisadministraties Flexibel en duurzaam: systemen aan- en afkoppelbaar (bijvoorbeeld bij integraties & conversies)
Kan leiden tot extra complexiteit in toch al ingewikkelde bestaande back-office systemen Hoge eisen aan datakwaliteit (historie)
Complex want generieke oplossing voor diversiteit aan productregels in verschillende systemen Redundantie / synchroniciteit
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 13
Projectaanpak: Oplossing wordt bepaald door hoeveelheid systemen en beschikbaarheid en betrouwbaarheid data = algoritme = schaduwadministratie
Beschikbaarheid & betrouwbaarheid data
Hoeveelheid systemen
hoog
laag Generieke oplossing om gebrekkige datakwaliteit te compenseren Centrale applicatie in verband met redundante compensatie functionaliteit in meerdere systemen Schaduwsysteem om gebrekkige datakwaliteit te compenseren
beperkt
Stabiele oplossing vereist om datakwaliteit te compenseren Ontwikkelen compensatie functionaliteit in bronsysteem problematisch door gebrekkige datakwaliteit
hoog Centrale applicatie in verband met redundante compensatie functionaliteit in meerdere systemen Betrouwbare compensatie functionaliteit te ontwikkelen op basis van goede kwaliteit data
Compensatie rekenregels implementeerbaar o.b.v. betrouwbare historische data: normkostenlijntje’ reproduceerbaar én onderhoudbaar naar toekomst Effectief om compensatie functionaliteit te ontwikkelen in bronsysteem
4 partijen hebben gekozen voor algoritme, 3 partijen voor schaduwadministratie
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 14
Projectaanpak: Ondanks complexiteit is andere oplossing volgens meeste partijen niet (meer) gewenst Het zou mogelijk moeten zijn alsnog een eenvoudiger uit te voeren deal te sluiten met consumenten
29% Eens Oneens 71% N=7
Redenen om de gemaakte afspraken niet open te breken zijn: Groot risico dat intentie verkeerd wordt uitgelegd We zijn nu te ver in executiefase en willen het afmaken Daar zouden nog meer kosten mee gemoeid zijn, die uiteindelijk ten laste van de klant komen De Stichtingen zijn duidelijk voorstander van zuivere compensatie op einddatum, dus hierover opnieuw in gesprek gaan is zinloos De gekozen uitvoeringsmethode is niet de oorzaak van de terugkerende aandacht voor dit onderwerp.
Voorstanders voor openbreken afspraken geven aan: Een objectief ‘keurmerk’/ instantie zou kunnen helpen als ‘waarborg’ naar consumenten Een simpeler oplossing , bijvoorbeeld direct eenmalig compenseren, is uiteindelijk waarschijnlijk beter voor iedereen © IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 15
Communicatie: Meeste partijen kiezen voor neutrale communicatie in no-win dossier Rechtvaardiging
Neutraal
Mea Culpa
Verschillende “tone of voice” in communicatie Rechtvaardiging: wij hebben eigenlijk niets fout gedaan, of “u heeft toch een hele mooie polis” Neutraal: nadruk op feiten en marktconforme deals Mea Culpa: (deel van) de schuld op zich nemen, spijt betuigen
Duidelijk verschil in prioriteit en grondigheid van klantcommunicatie IT complexiteit voor een aantal partijen reden om project grotendeels technisch in te steken. Communicatie wordt vooral als risicofactor beschouwd (grootschalige respons) Anderen zien communicatie als zeer belangrijk onderdeel van traject. Er wordt uitgebreid getest op klantreacties en communicatie is volwaardig onderdeel van projectinvulling Veel partijen worstelen nog met invulling communicatie. Vrijheid die hierin is gegeven, wordt wel zeer gewaardeerd
Dossier wordt gezien als no-win Vertrouwen kan hiermee niet (geheel) worden hersteld Bij fouten kan het wél nog erger worden Onderwerp komt elk jaar terug op Model 3 De Ruiter overzicht Velen zullen worden teleurgesteld: beleggingsverliezen worden niet vergoed,. Hoewel dat duidelijk is gecommuniceerd, heeft de gemiddelde Nederlander dat zeker niet tussen de oren Compensatie kan verschillen in de tijd: communiceren dat iemand nu geld krijgt kan tot teleurstellingen leiden in latere fase
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 16
Inhoud 1. The past:
aanleiding en achtergrond
2. The present: facts & figures, projectaanpak & communicatie 3. The future:
aanbevelingen en visie IG&H
Colofon: deelnemers aan het onderzoek Bijlagen
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 17
Aanbevelingen Evalueer de communicatiestrategie en herijk deze strategie waar nodig voor communicatie richting ‘schrijnende gevallen’ en in pensioendossier. Herstel van reputatie begint pas met het echt centraal stellen van de klant. Hiervoor is centrale regie met sterk gedecentraliseerde uitvoering nodig met sponsorship van het hoogste niveau. Verkrijgen van het keurmerk klantgericht verzekeren dient hiervan onderdeel uit te maken maar is geen (eind)doel op zich. Er is een actiever en overtuigender houding van de branche nodig om serieuze gesprekspartner van politiek en toezichthouder te blijven en overkill aan regelgeving te voorkomen. Gebruik de lessons learned om tot eenvoudiger, slagvaardiger en praktischer aanpak te komen voor de compensatieregeling voor pensioenen op basis van beschikbare premie en voorkom dat alle partijen voor zichzelf het wiel uit moeten vinden. Kies voor drastische vereenvoudiging en waar nodig modernisering van het produktassortiment . Dit dient te voldoen aan huidige eisen ten aanzien van klantwaarde, beloning, communicatie én proces om verdere afkalving van marktaandeel te voorkomen en nieuwkomers wind uit de zeilen te nemen. © IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 18
Herstel van reputatie: begint met het echt centraal stellen van de klant Realiteit sluit veelal niet aan bij beloftes en verwachtingen
Reality check
Verankering en draagvlak
Bewijs
2 1
3
Belofte
dienstverlener
Behoefte
3
Visie IG&H
Klantkennis en -beleid
2 Beleving
Hoe is klantenservice integraal verankerd in beleid en organisatie? Hoe ervaart de werkvloer ambitie vs. realiteit? Is klanttevredenheid onderdeel van de beloningssystematiek?
Hoe goed kent u uw belangrijkste klanten (profiel, omzet- en winstbijdrage, NPS, share of wallet, switchgedrag, etc.)? Wat merken goede klanten ervan hoe belangrijk ze voor u zijn anders dan door (pakket- of no claim) kortingen? Heeft het bedrijf een concrete en gedragen servicestrategie?
klant
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Klantcontact
Hoeveel klanten heeft de directie afgelopen jaar gesproken? Hoe bereikbaar bent u voor uw klanten buiten normale kantooruren? Wat is de verhouding tussen pro-actieve en reactieve (aanmaningen, klachten, claims) contactmomenten met uw klanten?
Onderscheidend vermogen
Veel verzekeraars in Nederland claimen de meest klantgerichte verzekeraar te worden. Wat gaat U anders doen? Welke mogelijkheden hebben medewerkers om van klanten ‘ambassadeurs’ te maken? Op welke wijze maakt u gebruik van moderne communicatie-dragers (Youtube, sociale netwerken, smartphone applicaties) voor communicatie met uw klanten?
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 19
Opstelling branche: actieve en overtuigende houding nodig om overkill aan regelgeving te voorkomen
Visie IG&H
BGFO bepaling ook van toepassing op collectief pensioen Het ministerie van Financiën heeft bekendgemaakt dat de bepalingen in het Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (BGFO) volledig van toepassing zijn op collectieve pensioenverzekeringen. Daarmee geldt het verbod op (omzet-)bonusprovisie definitief ook voor verzekerde pensioenregelingen. Toezichthouder AFM heeft in aansluiting daarop verzekeraars op het verbod gewezen.
Informatieverstrekking verzekeraars
Tekortkoming 45%
Compliant 22%
Aanbeveling 33%
Onderzoek zorgplicht bij premie overeenkomsten met beleggingsvrijheid 2009
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Pensioenverzekeraars moeten hun klanten beter adviseren bij het beleggen van pensioengelden. De manier waarop zij invulling geven aan hun zorgplicht is niet toereikend. Dat constateert de AFM
AFM vindt dat het advies over pensioen verzekeringen aan mkb-ondernemers "veel beter" moet. De financieel dienstverleners die het mkb over verzekerde pensioenregelingen adviseren, blijken in het algemeen te weinig ervaring en kennis van dit soort producten te hebben. AFM: maak beleggingsplan De pensioenwetgeving schrijft voor dat de uitvoerder van (BPR) pensioenregelingen uiterlijk 1 januari 2009 de belegging van die deelnemers moet hebben omgezet in een beleggingsplan. Daarin moet het spreiden en afbouwen van risico's gedurende de looptijd zijn opgenomen. Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 20
Compensatieregeling pensioenen: akkoord met STAR degelijk maar nog altijd complex in uitvoering Betrokken partijen
Akkoord tussen Verbond van Verzekeraars en Stichting van de Arbeid. Ombudsman Financiële Dienstverlening heeft de toetsnorm vervolgens op adequaatheid beoordeeld.
Producten
Pensioenovereenkomsten op basis van beschikbare premie met beleggingsmogelijkheid en ingangsdatum voor 1 januari 2010. Deelnemers die na 1 januari 2010 toetreden tot een overeenkomst die voor 1 januari 2010 is gesloten vallen ook onder de regeling
Facts & figures
Totale compensatie naar schatting € 200 mio Betreft ca 1,5 miljoen polissen en 750.000 deelnemers Verwacht wordt dat 15% in aanmerking komt voor compensatie, hetgeen neerkomt op ca € 900 per te compenseren polis
Kostennorm
Maximaal 9,5% van de premie per jaar + 1,5% van het belegd vermogen per jaar Voor vermogen dat is belegd in een fonds met een netto garantie van 3% of meer wordt de toetsnorm verhoogd met 0,65% van het belegd vermogen
Uitvoering van de regeling
Complexiteit
Visie IG&H
In principe geldt ook nu compensatie op einddatum (pensioendatum) Eerdere compensatie is echter ook toegestaan en ligt voor de hand bij collectieve en/of individuele waarde-overdracht Beëindigingen voor 2010 worden doorgerekend tegen vervolgpremie van 0 om effecten van niet tijdsevenredige kostenverrekening te neutraliseren Lawine aan regelgeving, zowel in verleden als toekomst (o.a. Witteveen, gelijke behandeling, sexeneutrale tarieven, tijdsevenredige financiering, AOW) Veel mutaties met terugwerkende kracht Veel tussentijdse wijzigingen van contract, zowel op mantel- als individueel niveau Maatschappijen dienen betrokken deelnemers, inclusief slapers, actief op te sporen en te benaderen. Opeenstapeling van pensioenprojecten
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 21
Productbeleid: drastische vereenvoudiging en modernisering nodig om marktpositie te verdedigen Nieuwe spelers spelen in op sentiment & roep om transparantie
Banksparen verovert zeer snel terrein
Visie IG&H
Komst PPI ernstige bedreiging voor pensioenverzekeraars
Markt fiscale vermogensvorming Verzekeraars 100%
Pensioenfondsen
75% 50%
70%
88%
25% 0%
30%
12% 2008
eerste helft 2009 Verzekeringen
Banken Collectief pensioen Individueel leven Sparen
Beleggen Collectief pensioen vrij
Bancair
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 22
Inhoud 1. The past: aanleiding en achtergrond 2. The present: Uitvoering compensatieregeling: facts & figures Projectaanpak en –organisatie & communicatie 3. The future: conclusie en visie IG&H
Colofon: deelnemers aan het onderzoek Bijlagen
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 23
Colofon: deelnemers onderzoek
AEGON Allianz ASR De Goudse Delta Lloyd Kifid Nationale Nederlanden REAAL
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 24
Bijlage: Wetgeving beleggingsverzekeringen van indirecte naar volledige transparantie Tot in 2006 was er weinig of geen wet- en regelgeving, die volledige transparantie kon afdwingen 1997 1998 1998 1999 2002 2002 2003 2004 2006 2008
Code Rendement en Risico (1 januari 1997 in werking getreden) Regeling Informatieverstrekking Aan Verzekeringnemers (RIAV), opgesteld door Verzekeringskamer. Introductie productleeswijzer tweede versie van de Code (april 1998); gevolgd door 2e module met regels omtrent (traditionele) levensverzekeringen met contractuele overrentedeling en/of maatschappijwinstdeling (okt 1998). Nota van Financiën 'Informatieverstrekking aan de consument van financiële diensten' van productleeswijzer -> kernpuntendocument Financiële Bijsluiter, ingevoerd door de AFM voor alle ‘complexe financiële producten’ (1 juli 2002) Invoering herziene Code, tegelijkertijd met de Nadere regeling financiële bijsluiter 2002. Code Rendement en Risico, gedragscode betreffende de voorlichting over het rendement en risico van beleggingsverzekeringen en levensverzekeringen met winstdeling Code Rendement en Risico Code Rendement en Risico & vernieuwde Financiële Bijsluiter basis met eisen voor volledige transparantie. modellen De Ruiter, nieuwe transparantievoorschriften met betrekking tot de offerte en het contract
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 25
Bijlage: Ontwikkeling Nederland vertoont grote parallellen met de UK (1)
Situatieschets
Reactie toezichthouder
Transparantie en nieuwe wetgeving
Misselling schandaal rondom hypotheekgebonden kapitaalverzekeringen met rekenrentes van 7-12%; 6 mln huishoudens Sinds 2000 Financial Ombudsman Service overspoeld met klachten die klanten adviseert adviseur aansprakelijk te stellen De piek van de toegekende claims was in 2005. In 2008 klachten opgedroogd
In 2006 start schandaal rond verborgen kosten in beleggingsverzekeringen, door media omgedoopt tot woekerpolissen Sinds 2006 Ombudsman Wabeke overspoeld met klachten. Verzekeraars sluiten vanaf najaar 2008 compensatieregelingen met 2 stichtingen Eind 2009 is respons onder polishouders op ‘compensatiebrieven’ en tv- uitzendingen 1-2%
20-tal verzekeraars voor miljoenen ₤ beboet voor foute verkopen en verplicht tot schadevergoeding aan polishouders Compensatieregeling voor 2 miljoen huishoudens (in totaal ₤ 2,9 mld) Roadmap voor meer transprantie gericht op : fair deal begrijpelijkheid: money made clear
Aanwijzen van de Ombudsman Financiële Dienstverlening als bemiddelaar Uitgebreid feitenonderzoek tbv politiek Toenemende druk op transparantie en betere consumentenvoorlichting Verscherpt toezicht op intermediairs, resulterend in toenemend aantal boetes
Reprojection letters obv traffic light 337 pagina’s nieuwe Mortgage Conduct of buiness rules Retail Distribution Review (RDR) brengt scherp onderscheid tussen advies, verkoop en money guidance.
Sinds 2006 invoering modellen de Ruiter In Bgfo regels neergelegd mbt passende provisie en beloningstransparantie
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 26
Bijlage: Ontwikkeling Nederland vertoont grote parallellen met de UK (2)
Impact op verzekeraars
Impact op distributie
Verzekeraars zien distributie opdrogen; endowment mortgages worden sinds 2001 niet meer verkocht. Via de Association of British Insurers (ABI) is de Customer Impact Scheme opgesteld
Premie- inkomsten beleggingsverzekeringen vergeleken met topjaar 2006 gedaald met 72%. Het aantal nieuwe verzekeringen is in 2009 gehalveerd: van 77.328 tov 168.700 per jaar in 2008. T.o.v. topjaar 2006 is het een daling van 80%. Reputatie heeft gevoelige dreun gehad Via Verbond ‘Keurmerk klantgericht verzekeren’ geïntroduceerd (per Q3 2010)
Strenge reguliere assessment intermediair op “treat customer fairly” principe (1x per 3 jr) Aantal IFA’s sterk gekrompen. De FSA schat dat een vijfde van de financieel advieskantoren momenteel verlieslatend is en nog eens 24% winsten van minder dan 5% maken. De verwachting is een daling naar ca. 10.000 IFA’s in 2013, waarvan de meeste rond 2012 zullen verdwijnen. Door strengere eisen van Retail Distribution Review aan IFA’s is verwachting dat distributie voor de onderkant van de markt volledig zal verschuiven naar banken
Intermediairs blijven buiten schot; enkeling beboet Provisiesysteem op de helling, vooralsnog met name voor complexe producten. Pleidooi van verzekeraars voor CAR- model; verzekeraars wensen geen rol meer te hebben in de beloning van het intermediair Verdienmodel onder druk, waardoor advies voor met name onderkant markt onbetaalbaar dreigt te worden Aantal intermediairs is sterk gekrompen door fusies en faillissementen en is gedaald van 6665 in 2006 naar 5535 in 2008. Aantal faillissementen op jaarbasis is toegenomen van 35 in 2006 naar 119 in 2009.
Bron: deskresearch, statistieken CVS en CBS © IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 27
Bijlage: Behoorlijke variëteit aan regelingen, zowel juridisch als inhoudelijk Compensatieregeling mét Stichtingen
Compensatieregeling afgestemd met Kifid
(nog) geen generieke compensatieregeling
Labels die tot dezelfde groep behoren vallen in dezelfde categorie Opsomming is niet limitatief Voor een volledig overzicht zie www.kifid.nl
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 28
Bijlage: Lawine aan pensioengerelateerde wet- en regelgeving
Herstel Dekkingsgraad “Witteveen”
AWGB (dienstverband)
Invoering 2b Uitruil Wijziging rekenrente
Belastingplan 2003 Verlaging opbouw% Verbod uitstelfinanciering backservice verplichtingen
Belasting-plan 21e eeuw
Sexeneutrale uitkeringen Verbod op beschikbare leeftijdspremie discriminatie
IORP Directive Grensoverschrijdende pensioenuitvoering
1999
2000
2001
© IG&H Consulting & Interim, Woerden 2010
AOW leeftijd
VUT/Prépensioen naar levensloop?
API / PPI BGFO bonusprovisie
IAS 19/ richtl 271 Pensioen op jaarrekening
Cie. Staatsen Nevenactiviteiten pensioenfondsen Code Rendement en Risico
Pensioenwet & FTK
Tijdsevenredige kosten
Commissie de Ruiter
Financiële bijsluiter
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009 ev
Marktonderzoek uitvoeringsproblematiek compensatieregeling beleggingsverzekeringen 29