Bachelor Scheikunde
www.vu.nl/opleidingen
Meer perspectief
Scheikunde aan de VU. Haal meer uit materie!
@HK:De actualiteit van oud nieuws
Stralingsbelasting verlichten bij kankerpatiënten Koppel Zirconium, een radioactief metaal, aan antilichamen en je kunt hoofd-halstumoren opsporen. Daniëlle Vugts, in 2007 gepromoveerd aan de VU, zet haar expertise in bij het VUmc. Zij werkt nu aan de verbetering ervan om de stralingsbelasting bij kankerpatiënten te verlagen.
Rijkswaterstaat Carrière bij Rijkswaterstaat? Marcel Kotte, in 1998 afgestudeerd aan de VU, ontwikkelt onderzoeksmethoden en bepaalt op welke nieuwe chemische stoffen het hoofdwatersysteem van heel Nederland getest gaat worden.
Shell Sahan Abeln, in 2000 afgestudeerd aan de VU, werkt bij Shell en is inmiddels Global Propylene Oxide and Derivatives Optimisation Manager. Sahan: ‘Het is een internationale, veelzijdige baan. Ik bepaal op basis van productiemogelijkheden van zo’n vijftien fabrieken verspreid over de wereld wat de meest winstgevende manier is om onze klanten te bedienen. Met een team van collega’s weeg ik af welke de beste zijn. Ook denk ik mee over strategieën die ons in de toekomst het beste positioneren in de markt.’
Meer perspectief
Bacheloropleiding Scheikunde - 3
Scheikunde aan de VU: iets voor mij?
Haal meer uit je loopbaan
Scheikunde is leuk en spannend. Scheikunde aan de VU maakt je studie bovendien springlevend en interessant. Het is namelijk de scheikundeopleiding die het meest gericht is op de toepassingen. Of het nu gaat om het maken van een nieuw molecuul, het ontrafelen van een nieuwe chemische reactie, het ontwerpen van een computermodel of het uitwerken van een theorie. Al deze onderwerpen passen binnen VU-onderzoek dat meerwaarde heeft voor de maatschappij. Onderzoek waar ook jij in mag meedraaien!
‘Het leuke van stage lopen is dat je je eigen onderzoek krijgt en je een expert wordt binnen het project. Zo heb ik gewerkt aan nutlins, natuurlijke stoffen die een antikankeractiviteit hebben. Het idee was om net zulke stoffen te maken, maar dan met een grotere activiteit. Dat is gelukt! Ik heb vier nieuwe verbindingen gemaakt door gebruik te maken van een multicomponentreactie. In samenwerking met een onderzoeksgroep in Amerika wordt nu gekeken naar de antikankerwerking van deze nieuwe verbindingen in menselijke cellen.’ Art Kruithof, derdejaarsstudent Scheikunde
4 - Vrije Universiteit Amsterdam
Veilige geneesmiddelen En denk eens aan de aanpak van ziekten. Ook daar is een grote rol weggelegd voor chemici. Veel ziekten ontstaan door veranderingen in de genen (DNA) of door chemische miscommunicatie tussen cellen in het menselijk lichaam. Scheikundigen aan de VU leggen de moleculaire mechanismen achter zulke ziekten bloot. Dit levert compleet nieuwe, meer effectieve en ook veiliger geneesmiddelen op.
Jij wilt weten wat je allemaal kunt met Scheikunde? In de colleges komt het allemaal tot leven. Docenten vertellen je graag de link met de praktijk. ‘Misschien kunnen we het klimaatprobleem ooit oplossen met het basische gesteente olivijn! Dit legt CO2 twee keer zo goed vast als levende organismen.’ Luuk Visscher, docent Anorganische chemie.
Ruimte om te kiezen
Duurzaamheid Pak het probleem van broeikasgassen aan bij de wortel. Bij Bio-organische chemie aan de VU ontwikkelen ze nieuwe synthesereacties. Deze sparen energie, uitgangsmateriaal, oplosmiddelen en verminderen daarmee het afval. Chemici ontwikkelen verder energiebesparende methodes, denk aan: groene katalysatoren, foto-gevoelig materiaal (zonne-energie) en efficiënte methoden voor energieopslag.
Een goed beeld
‘Ik werk aan producten gewonnen uit herwinbare grondstoffen. Als een van de belangrijkste producenten van gemodificeerd maïszetmeel, organische zuren en vis- en veevoer ontwikkelen we ook innovatieve producten, zoals oplosbare vezels. Mijn werk is erg afwisselend en uitdagend. Binnen Europa ben ik de ‘spin in het web’ als het gaat om specifieke chemische vraagstukken en het ontwikkelen van verbeterde maïszetmeelproducten.’ Halil Aktas, R&D starch chemist & analytical expertise bij multinational Tate and Lyle in Koog aan de Zaan; studeerde Msc Organische chemie én was PhD aan de VU
Je krijgt een halfjaar vrijekeuzeruimte. Die is bedoeld om je te oriënteren en om je te specialiseren. De keuzeruimte maakt dat je goed voorbereid bent op je carrière na je studie. ‘Ik weet nu dat ik niet de ‘labkant’ op wil, maar misschien de communicatie- of de managementkant op ga. Gelukkig heb ik daar de vrijekeuzeruimte voor, dan kan ik me gaan oriënteren.’ Janneke Groen, derdejaarsstudent Scheikunde.
Je loopbaankansen Scheikunde is een centrale natuurwetenschap en heel multidisciplinair. Als scheikundige ben je daardoor geliefd op de arbeidsmarkt. Afhankelijk van je interesse en je specialisatie kun je terecht in het onderzoek, maar ook in managementfuncties, onderwijs, journalistiek of voorlichting. En: als scheikundige kun je rekenen op een uitstekend inkomen!
Bacheloropleiding Scheikunde - 5
Haal meer uit je studie
Makkelijk contact
Een wereld aan kennis
Bij Scheikunde aan de VU voel je je geen nummer. Je krijgt les van jonge en enthousiaste docenten waar je makkelijk op af kunt stappen. Bovendien is de studentbegeleiding intensief dankzij de kleine groepen waar je in werkt.
Organische chemie en Anorganische chemie zijn vakken waarbij je leert hoe moleculen zich in reacties gedragen en hoe je zelf moleculen kunt maken. Analytische chemie leert je met allerlei geavanceerde methoden en apparatuur stoffen te analyseren. Biochemie leert je de chemie achter de levende processen in de cel. En Theoretische chemie geeft je inzicht in de kwantummechanica waarbij je alles leert over de bindingen tussen atomen. Veel? Dan hebben we nog niet eens Computational Chemistry genoemd, waarbij je met computermodellen aan het rekenen slaat. Of Fysische chemie, waarbij je de chemische processen verklaart aan de hand van de natuurkundige wetten.
Scheikunde aan de VU is gezellig De verhouding tussen jongens en meiden is al jaren fiftyfifty en dat studeert wel zo gezellig. Ook studenten met verschillende culturele achtergronden voelen zich snel thuis. Combineer dat met studeren in de leukste stad van Nederland en je hebt je plek gevonden.
Alles binnen handbereik Bij Scheikunde aan de VU heb je een brede ontwikkeling binnen handbereik. Je hebt veel vrijekeuzeruimte die je makkelijk kunt inpassen. Dat komt omdat de VU een campusuniversiteit is: alle opleidingen zitten op hetzelfde terrein en ook vind je er het Lasercentrum en het VU medisch centrum. De stap naar een brede oriëntatie of een heel gerichte specialisatie is zo gezet.
Wat ga ik leren en doen?
6 - Vrije Universiteit Amsterdam
Wat ga ik leren? Scheikunde op de universiteit is breder en gaat dieper dan op de middelbare school. Er zijn duizelingwekkend veel chemische onderwerpen en daardoor ook veel verschillende chemische vakken. Om je een beetje een beeld te geven van wat je kunt verwachten, schetsen we een aantal hoofdrichtingen.
‘Studenten stappen makkelijk op me af met een vraag. Ik ben zelf Scheikunde gaan studeren omdat ik het leuk vind en dat schept direct een band. Het is een pittige studie, dus ik ben blij als een student laat zien dat hij of zij iets wil begrijpen. Maar het leukste is natuurlijk om samen enthousiast te worden over een nieuw onderzoeksresultaat dat die student als eerste ter wereld bereikt.’ Romano Orru, hoogleraar Bio-organische chemie
Wat ga ik doen? Hoorcolleges, werkcolleges, projecten en natuurlijk sta je ook in het lab! Het is scheikunde: 25 procent van je opleiding bestaat uit practica. Je gaat proeven doen, nieuwe moleculen maken, analyses uitvoeren. Je staat in het lab tussen het wetenschappelijk personeel en werkt met specialistisch glaswerk en gereedschap. Zo leer je bijvoorbeeld om uit een sinaasappel de natuurstof limoneen te halen. Dat doe je met een stoomdestillatie die je zelf opbouwt. Daarnaast ga je de stoffen die je ‘in handen’ hebt gekregen karakteriseren met de meest geavanceerde apparatuur: NMR, optische rotatie en spectroscopie.
Bacheloropleiding Scheikunde - 7
Projecten
Macromoleculen
De wereld gaat voor je open als je zelf de dingen mag ontdekken. Daarom doe je bij ons ook projecten. Bij eerstejaarsvakken als Macromoleculen en Chemie en samenleving ga je alleen of met een groepje een onderzoek opzetten en uitvoeren. Studenten vinden dit leuke vakken omdat ze verrassend zijn en veel van je eigen initiatief vragen.
Van DNA tot plastics. Hoe werkt het en waarom? Je onderzoekt de moleculaire structuur van een macromolecuul en vergelijkt die met de eigenschappen die je ziet.
Ook in de rest van je studie zul je projecten doen met als afsluiting je bachelorproject. Dit is je eigen onderzoeksopdracht binnen een bestaand, lopend onderzoek bij Scheikunde aan de VU. Bij de vakgroep van je keuze loop je twee maanden lang stage. Je leert een onderzoek opzetten, experimenten bedenken en uitvoeren, uitkomsten interpreteren, verslag leggen en je resultaten presenteren.
Een greep uit de vakken van het eerste jaar
Biochemie Bij Biochemie krijg je inzicht in de moleculen die bepalen wat een levende cel levend maakt. Individuele bouwstenen worden door de cel samengevoegd tot complexe structuren als DNA, RNA, eiwitten en membranen. Hoe zijn deze stoffen opgebouwd, hoe werken ze samen?
Kinetiek van chemische reacties Je leert de relatie tussen reactiemechanisme en reactiesnelheid begrijpen. Differentiaalvergelijkingen spelen hierbij een belangrijke rol en krijgen daarom de nodige aandacht in deze colleges.
8 - Vrije Universiteit Amsterdam
Organische chemie Bij Organische chemie leg je het fundament om straks zelf moleculen te maken. Moleculen die misschien de basis gaan vormen voor betere, sterkere, duurzamere materialen of die straks een medicijn kunnen worden.
Practicum Anorganische chemie
‘Ik leg een link met je middelbareschoolkennis – bijvoorbeeld het berekenen van een buffer – en de dagelijkse praktijk. Een voorbeeld: moleculen die als toekomstig medicijn kunnen gaan dienen, moeten oplosbaar zijn in het menselijk lichaam. Wanneer we naar een eenvoudig medicijn kijken als Rennies, tegen brandend maagzuur, dan is het belangrijk dat dit oplost in het lichaam én dat het bestand is tegen de lage pH in de maag. In het vak Basischemie bespreek ik deze toepassing aan de hand van zuur-basereacties en de oplosbaarheidstheorie.’ Kim Retra, docent Basischemie
Je gaat zelf glas maken in een gewone keukenmagnetron, werkt aan nanotechnologie door het maken van vloeibare magneetjes en je gaat een thermietreactie uitvoeren (knallen!).
Practicum Analytische chemie Stoffen analyseren en identificeren. Met de basiskennis van analytische chemie werk je toe naar het op- en uitbouwen van geavanceerde analysesystemen waarbij je bijvoorbeeld op zoek gaat naar nieuwe stoffen in complexe mengsels.
Why chemical reactions happen Waarom gebeurt er in een chemische reactie wat er gebeurt? Bij dit vak gaat het over de kwantumtheoretische aspecten van atomen en bindingen tussen atomen, dus de vorming van moleculen.
Bacheloropleiding Scheikunde - 9
Hoe is het om Scheikunde te studeren aan de VU?
‘Niet de hele dag met mijn neus in de boeken: ik ben lekker bezig in het lab!’
Toelatingseisen Je kunt Scheikunde studeren met een vwo-diploma met de profielen: t Natuur en Techniek; t Natuur en Gezondheid (wiskunde B en natuurkunde); t Economie en Maatschappij met wiskunde B, natuurkunde en scheikunde; t Cultuur en Maatschappij met wiskunde B, natuurkunde en scheikunde.
Marloes Polak: ‘Het is onvoorstelbaar dat alles uit atomen en moleculen bestaat. Je kunt het niet zien, dat maakt het spannend. Ik ben nieuwsgierig naar de chemische kant van het menselijk lichaam. Wat gebeurt daar allemaal, in die chemische processen? En juist dat moleculaire niveau (het onzichtbare) is voor mij de uitdaging.’
Geknipt voor mij
Marloes Polak in het lab. Met behulp van Nuclear Magnetic Resonance spectroscopie kun je bepalen welke stoffen er in een product zitten.
‘In mijn bachelorproject probeer ik een snellere manier te vinden om een medicijn tegen hepatitis C te maken. Sneller betekent goedkoper. Er zijn 170 miljoen mensen met deze ziekte en de huidige behandeling is voor de meesten nu nog te duur. Voor mij is het belangrijk dat mijn werk een doel heeft, een duidelijke toepassing. Dit project is daarom geknipt voor mij. Dat vind ik zo prettig van studeren aan de VU: je kent de toepassingen van de diverse richtingen binnen Scheikunde en je weet snel waar je zelf aan mee wilt doen.’
Je studie en meer Janneke Groen, derdejaarsstudente: ‘Ik heb het hier ontzettend naar mijn zin. De docenten zijn leuk. Als je een vraag hebt, kun je makkelijk op ze af stappen. Een groot pluspunt zijn de hechte, kleine groepen waarin je werkt en waardoor je dus snel contact maakt. Maar misschien het allerleukst vind ik onze eigen kamer: SCHOK (SCHeikunde Ontspannings Kamer).’
10 - Vrije Universiteit Amsterdam
Wil je na één jaar hbo instromen in de bacheloropleiding? Neem dan contact op met de studieadviseur voor een advies op maat. Geïnteresseerd? ‘Ik ben voorzitter van de studievereniging voor Scheikunde en Farmaceutische wetenschappen. De vereniging organiseert activiteiten en uitjes, zoals excursies naar bedrijven of activiteiten zoals glow-in-thedarkmidgetgolfen. Daaraast regelt de vereniging ook een flinke korting op boeken voor studenten en houden we een tentamenbundel bij. Hierin staan oude tentamens waarmee studenten kunnen oefenen. Als voorzitter heb ik een coördinerende rol, ik spring bij waar nodig en ik ben aanspreekpunt. Een ervaring die ik straks in mijn loopbaan zeker goed kan gebruiken.’ Dana Ohana, voorzitter VCSVU
Meer informatie over de opleiding www.vu.nl/scheikunde
Voorlichtingsactiviteiten Kijk op www.vu.nl/voorlichtingsactiviteiten
Contact Vragen? Neem gerust contact met me op! Marly van den Boom, voorlichter Scheikunde T (020) 598 3918 E
[email protected]
Bacheloropleiding Scheikunde - 11
Als je meer wilt weten Over de opleiding
Over studeren aan de VU
Studieadviseur Faculteit der Exacte Wetenschappen De Boelelaan 1083 1081 HV Amsterdam T (020) 5987541 E
[email protected] I www.vu.nl/scheikunde
Kijk voor algemene informatie over studeren aan de VU op www.vu.nl/opleidingen.
Uitgave: Marketing & Communicatie Vrije Universiteit Amsterdam. Foto omslag: Roel Burgler, Hollandse Hoogte. Nederland, Den Haag, 25-04-2009, actievoerders voor ondertekening van klimaatverdrag Copenhagen tegen CO2 uitstoot, op Afrikadag van de Evert Vermeer Stichting (EVS), jaarlijks politiek en cultureel evenement rond Afrika.
Meer perspectief
20073_26/oktober 2009
Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend.
