MONOGRAFIEËN BW
B89 Bruikleen, verbruikleen en geldlening Mr. J.G. [Notaris te
a
Deventer - 2012
business
INHOUDSOPGAVE
Voorwoord / V Afkortingenlijst / XIII lijst van verkort aangehaalde literatuur / HOOFDSTUK 1
1 2 3 4 5 6 7
Omschrijving Wettelijke regeling Maatschappelijke betekenis / 2 Literatuur / 4 Rechtsvergelijking / 4 Europese invloed / 5 Plan van behandeling / 6
HOOFDSTUK 2
8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
19
Omschrijving / 7 Wettelijke regeling / 7 Wat wordt overeengekomen? / 9 Reëel of consensueel / 9 Voorovereenkomst Bruikleen is essentieel een overeenkomst om niet Voorwerp van bruikleen Bevoegdheid tot het aangaan van de overeenkomst van bruikleen De bruiklener is houder van de zaak Bruikleen dient te worden onderscheiden van verbruikleen, huur, recht van en schenking In meer commerciële verhoudingen maken de kernelementen van de overeenkomst van bruikleen veelal deel uit van een meeromvattende rechtsverhouding verhouding tot bruikleen / 20
Inhoudsopgave
20 21 22 23
24 25 26 27 28 29
Contractsoverneming en overdracht van vorderingen / 21 Rechten van de bruiklener, algemeen / 21 Bevoegdheid tot gebruik / 21 Verplichtingen van de bruiklener / 24 23.1 De bruiklener is verplicht als een goed bruiklener voor de zaak te zorgen / 24 232 De kosten die moeten worden gemaakt teneinde het (toekomstige) gebruik mogelijk te maken alsmede de kosten van het normale onderhoud zijn voor rekening van bruiklener / 25 233 Teruggaveverplichting / 27 233.1 Momenten van teruggave / 27 2332 Staat van teruggave / 31 2333 Plaats van teruggave / 32 233.4 Kosten van teruggave / 33 23.4 Betaling van verzekeringspenningen/schadevergoeding / 33 Aansprakelijkheid van de bruiklener / 33 Bijzondere risico's ten laste van de bruiklener / 34 Verplichtingen van de uitlener / 36 Rechten van de uitlener / 39 Medebruikleners/uitleners / 39 Verjaring / 40
HOOFDSTUK 3 algemeen / 43 30 31 32 33
34 35 36 37 38
Omschrijving / 43 Kern van de overeenkomst / 44 Wettelijke regeling / 44 Reëel of consensueel / 45 33.1 De overeenkomst van verbruikleen is een reëel contract / 45 332 Consensueel of reëel? De vraag is controversieel / 45 333 Verbruikleen wordt aangemerkt als een eenzijdige overeenkomst / 46 De voorovereenkomst / 46 Tegenprestatie of niet / 47 Voorwerp van verbruikleen / 47 Verbruikleen moet worden onderscheiden van bruikleen, oneigenlijke koop, ruil en schenking / 48 Samenloop / 49
HOOFDSTUK 4 Verbruikleen 39 40
roerende zaken en effecten / 53
/ 53 Object van de overeenkomst (roerende zaken/effecten) / 53 40.1 Roerende zaken / 53 402 Effecten / 54
Inhoudsopgave
41 42
43 44
Van toepassing zijnde regels / 54 Verplichtingen van uitlener / 56 42.1 Inleiding / 56 42.2 Overdracht en afgifte van de zaak/zaken / 56 42.3 Overdracht van effecten / 57 42.4 Het afleveren van zaken met bepaalde eigenschappen / 57 42.5 Kosten van aflevering / 58 42.6 Plaats van aflevering/haalschulden / 58 42.7 Aanneming na ommekomst van overeenkomst / 58 Rechten van de uitlener / 59 Verplichtingen van de lener / 59 44.1 Inleiding / 59 442 In ontvangstneming van de / 59 443 Het betalen van een vergoeding / 59 44.4 Gebruik/verbruik / 60 44.5 Teruggave in volle eigendom en afgifte / 60 44.5.1 Algemeen / 60 44.52
45 46 47 48
Staat / 61
Momenten van teruggave / 62 445.4 Kosten van teruggave / 63 44.5.5 Plaats van teruggave / 63 Rechten van de lener / 63 Risico overgang / 63 Meer uitleners/leners / 64 Verjaring / 64
HOOFDSTUK 5 Geldlening / 65 49
50 51 52
53
Algemeen / 65 49.1 Omschrijving / 65 492 Banken als (uit)leners / 66 49.3 Saldi op bankrekeningen / 67 49.4 Obligatieleningen / 67 49.5 Vreemd vermogen versus eigen vermogen / 68 49.6 Etiketten / 69 Het object van de overeenkomst / 70 Totstandkoming van de overeenkomst / 70 Precontractuele / 71 52.1 Precontractuele fase / 71 522 Voorovereenkomst / 72 523 / 73 52.4 Koopkracht of beschikkingsmacht / 75 52.5 Dispositieruimte en contingent vermogen / 75 52.6 Beschikbaar stellen van gelden uit dispositieruimte / 75 Rekeningcourantverhouding / 76
rx
54 55 56
57 58
59 60 61
62
63 64
Van toepassing zijnde bepalingen / 76 Vormvereisten / 79 Bevoegdheid tot het aangaan van geldleningen/wettelijke aansprakelijkheid / 80 56.1 Natuurlijke personen en rechtspersonen kunnen overeenkomster van geldlening aangaan / 80 56.2 Beperking om geldleningen aan te gaan op grond van overeenkomst / 81 563 Aansprakelijkheid op grond van de wet / 82 Pluraliteit van schuldeisers en schuldenaren / 82 Overdraagbaarheid van de vordering uit geldlening/contractsovememing / 84 58.1 Overdracht van een vordering / 84 58.2 Contractsoverneming / 85 Verplichtingen van de uitlener / 85 Rechten van de uitlener / 86 Verplichtingen van de geldlener / 86 61.1 Inleiding / 86 612 Verplichting tot in ontvangstneming van de gelden / 86 613 Rente / 86 613.1 Hoofdregel / 86 613.2 Basisrente, opslagen en kortingen / 88 613.3 In de praktijk worden vele gehanteerd / 89 613.4 Woekerrente / 89 613.5 Islamitisch bankieren / 90 61.3.6 Effectieve rente / 91 61.4 Bestemming gelden / 91 61.5 Verplichting tot gebruik van de gelden? / 92 61.6 (andere) Covenants / 92 61.7 Verplichting tot terugbetaling / 93 61.7.1 Inleiding / 93 61.7.2 Wat dient te worden terugbetaald? / 93 61.7.3 Hoe dient te worden terugbetaald? / 94 61.7.4 Waar dient te worden terugbetaald? / 94 61.7.5 Wanneer dient er terugbetaald te worden? / 95 61.7.6 Aflossingsvarianten / 98 Rechten van de geldlener / 99 62.1 Inleiding / 99 622 Bevoegdheid tot terugbetaling door de lener / 99 623 Afgifte van een kwitantie Verjaring Bescherming van de geldlenende consument 64.1 Inleiding 642 Europese richtlijnen 643 Wetfinancieeltoezicht 64.4 Wet op het Consumentenkrediet 645 Colportagewet
Inhoudsopgave
65
64.6 Burgerlijk Wetboek 64.7 Pandhuiswet / 106 64.8 Codes voor banken en andere kredietverleners 64.9 Waarschuwingsplicht professionele financiers Fiscale gevolgen van geldlening / 108
Jurisprudentieregister
XI
