B NIEUWS. 12 #05 25 mei 2010

B NIEUWS

12 #05 25 mei 2010

periodiek van de faculteit bouwkunde | tu Delft

ACE? PROTOSP H! HELL YEA

Inhoud 2/3 Nieuws Wall of Masters Agenda voor herijking en vernieuwing

4 Nieuws Summer Schoolin' in Almere Member of MT: Student in charge

5 BK In Focus Mark Pimlott about his work for the coming Biennale in Venice together with Tony Fretton

6/7 BK In Depth Kas Oosterhuis about the opening of Protospace 3.0

8 BK In Focus De Schatkamer groeit door en heet tegenwoordig Architectural Collections and Productions

9 Project Brede-praktijk-ov-school te Den Haag

10 Forum Column: Robert Nottrot Book review: Laughter and the Joke by Herman van Bergeijk

11 Streets of BK FSR 2010-2011 stelt zich voor

12 Agenda

6/7 Kas oosterhuis: “[...] funnily enough, I think that there is more architecture these days in building technology than there is in architecture.”

2 Nieuws KORT NIEUWS

Verruimde openingstijden Vormstudiehal

B NIEUWs 05 25 mei 2010

bk street... revamped again

De openingstijden voor studenten voor de maquettetechnische voorzieningen in de Vormstudiehal/ Zuid Serre zijn opnieuw verruimd. Dit betekent dat de machinale werkplaats, de ruimte voor spuiten en schuimsnijden én de uitgiftebalie iedere dag ononderbroken geopend zullen zijn vanaf 09.00 tot 17.30 uur. De maquettetechnische voorzieningen zullen in juni in drukke periodes ook een aantal avonden geopend zijn. De voorzieningen zijn dan tot 22.00 uur geopend (dit geldt niet voor het CAMlab).

Meer info: bk.tudelft.nl of Jack Breen / Astra Loning, BK Maquettetechniek

Intreerede Wouter Vanstiphout: Ontwerp is politiek

Op 9 juni houdt dr. W.A.J. Vanstiphout zijn intreerede ‘Ontwerp is politiek’ als hoogleraar Ontwerp en Politiek aan de Faculteit Bouwkunde. De intreerede vindt plaats om 15.00 uur in de Aula van de TU Delft. Alle medewerkers en studenten zijn uitgenodigd de intreerede bij te wonen. Aan het vakgebied Ontwerp en Politiek is tevens de afstudeerstudio ‘Design & Politics’ (start collegejaar 2010/2011) verbonden.

bk.tudelft.nl Zoek Design as Politics ook op Facebook

Galerie MAMA organiseert prijsvraag ‘Reclaiming the Street’

De Rotterdamse galerie MAMA heeft onlangs de ideeënprijsvraag ‘Reclaiming the Street’ uitgeschreven. MAMA nodigt kunstenaars, architecten, ontwerpers en skateboarders uit na te denken over de integratie van skateboardcultuur en publieke ruimte in Rotterdam. Ga naar de website en zend snel jouw ontwerp in!

showroommama.nl

Stylos organizes Masterclass #2

The second Masterclass will be conducted by Professor Eric Luiten and will take place on Wednesday the 26th of may 2010. Officially registration is already closed, but it may be that due to cancellations you are still able to participate. Check the website.

stylos.nl

wall of masters In an ongoing process of revamping BK City, the street has become more than just a showcase with models lined up against one of its sides. BK CITY – Now, the other side of the street offers a comprehensive list of all the possible MSc tracks and studios that can be studied at the faculty. The initiative comes from the dean who wished to provide comprehensive information about education to students. The polychromic street is now quite the sight to behold, and although there were some disagreements during the design phase between the architect and the client, all is now well and the wall is finished (for now). Each department has a portion of the wall on which

its studios can hang up posters and above these is a brief description of the semester structure. According to Facility Management, the response has generally been positive and talking to a couple of BSc 6 students only confirms this. One of the students, says: “It's a good, clear list and shows all the options”, but another one adds: “It is handy, but only as a list. If you want to make a choice, it's still smart to attend an information evening and ask around.” (PS)

Nieuws 3 Agenda voor herijking en vernieuwing In B Nieuws #02 van 22 maart 2010 werd verslag gedaan van de toekomstvisie van het managementteam van Bouwkunde. Binnenkort komt de decaan met My living Faculty, een boekje waarin de herijking en vernieuwingsplannen uiteengezet worden. In B Nieuws alvast een preview.

Door Wytze Patijn BK City – Het College van Bestuur van de TU Delft heeft de faculteit Bouwkunde eind 2009 gevraagd om in 2011 een 0-begroting te bereiken en om in de planperiode tot 2014 door bezuiniging en samenwerking met andere faculteiten 10% besparing op de 1ste geldstroom te realiseren. Deze opgave is op 4 maart 2010 besproken in het bilateraal bestuurlijk overleg met het College en managementteam. Op 18 maart 2010 heeft de faculteit in een brief het College geantwoord en verzocht de 0-begroting een jaar later te mogen realiseren.

de decaan uitgewerkt in een boekje onder dezelfde naam. Met het boekje betrekt de decaan studenten en medewerkers bij de planvorming over de vernieuwing van de faculteit. De decaan heeft eind april aan het College het voorlopige resultaat van de herijkingdiscussie in het managementteam van de faculteit Bouwkunde gezonden. Het proces van herijking krijgt de komende maanden nog een vervolg. Op 20 mei bespreekt het MT Bouwkunde de mogelijke bijstelling in de interne allocatie en de nieuwe hooglerarenstrategie.

kingvoorstellen door het College besproken met de medezeggenschapsorganen. Finale behandeling van het besluit van het College is voorzien in de groepsraad van 7 juni 2010. Hierna wordt aan de faculteit(en) gevraagd de plannen, met inbegrip van een nieuwe leerstoelenstrategie, voor het eind van het jaar uit te werken in een facultair meerjarenplan 2011-2014. Voor komende maand en juni staat de ronde langs de afdelingen op de agenda, in deze ronde praat de decaan met de medewerkers van de afdelingen over de vernieuwingsplannen.

Op TU niveau worden de herijIn het bilateraal overleg zijn de contouren van een vernieuwingsplan voor de faculteit toegelicht met de presentatie My Living Faculty. Deze presentatie is door

Sheets van de presentatie over de vernieuwingsplannen van de faculteit. Om ze uitgebreider te bekijken check wordpress.com/bnieuws

COLUMN

Van nadeel naar voordeel Je kunt de dreigende bezuinigingen die op ons afkomen op twee manieren het hoofd bieden: je kunt in de zorgelijke, sombere stresshouding gaan en alleen maar gaan vechten tegen de bierkaai om de schade te beperken. Klagen en bewijzen dat er al zo veel bezuinigd is de afgelopen jaren. Afhouden en het bastion versterken. Ik denk dat dat op zich wel wat kan opleveren in financiële termen, maar je inhoudelijke oogst zal mager zijn. Wat vooral negatief zal zijn is dat de continue mopper- en verdedigingshouding die daar bij hoort ons uiteindelijk geen vreugde en elan zal brengen. Het zal ons slecht opbreken. Ik wil het anders aanpakken. We moeten juist proberen openingen te zoeken voor verbeteringen, nieuwe mogelijkheden voor vereenvoudigingen, waarin minder geld gecombineerd wordt met nieuwe perspectieven. Ik denk dat we inhoudelijk moeten blijven. Dat zal niet meevallen, maar ik ben er van overtuigd dat in the end een creatieve benadering ons geen windeieren zal leggen en dat er nieuwe kansen kunnen ontstaan. Het klinkt misschien als een cliché: maar laten we er een uitdaging van maken en al onze inventiviteit aanwenden om er juist op vooruit te gaan. Maak van het nadeel dus voordeel. Prof. ir. Wytze Patijn.

De contouren voor het boekje My Living Faculty zijn als volgt: Minder studenten en verbreding opleiding Nieuwe onderzoeksportfolio, Graduate School en Instituut voor Geschiedenis, Theorie & Kritiek Herkenbare studio’s en een eenvoudiger onderwijscurriculum Intensieve samenwerking binnen de TU Delft in het domein van gebouwde omgeving (m.n. CiTG en IO) Vermindering overhead, minder bureaucratie en een duurzaam BK City Slim Behoud van jong talent

Wat vind jij van de herijkingsplannen? stuur je reactie naar [email protected]

4 nieuws

B NIEUWs 05 25 mei 2010

Student in Charge In the last few months, there has been quite a stir at the faculty concerning the Management Team (MT). Simon Scheepens, the student member of MT experienced it all. B Nieuws decided to catch up with Simon. “It was a challenging year”, he says referring to the happenings at the faculty. “But”, he adds, “my predecessor might have had it even more difficult in her time with the fire, the big move and the changing of the deans”. As for the next academic year, the biggest challenge according to Scheepens are the ongoing budgetary restrictions by the CvB.

always clearly presented and understood”. But, he says, the other members of management team are always interested to hear a student perspective on the issue of the day: “You can approach them quite easily. The dean, Wytze Patijn, might seem distant, but he's a very reasonable, accessible person.” The decisions are made after long deliberation and much debate between all the members of MT.

“We realize that Almere is probably not the 'sexiest' place to most Dutch students”, says Assistant Professor Thorsten Schuetze of Urbanism, “but as a new town it is certainly intriguing to study it”. “There was no budget for us, so we had to find a partner who was willing to help us make arrangements on accommodation and programme” Schuetze adds. Almere was one such willing municipality, always eager to put itself on the architectural and sustainability map of the Netherlands.

As a student representative, Simon addresses the issues being debated and decided upon by MT from a student point of view. However, he is not elected and does not represent the student body. “This may sound strange,” he admits, “but I do talk to my fellow students and they often ask me about what is going on”. He also adds that students are often very quick to criticize something, but “that's as far as it goes, there are very few people willing to really stand up and write something down or take action.”

And what does it take for a student to become a student member of MT: “You need to be organized and communicative. When discussing budget proposals, there are a lot of technical terms being spoken, so speaking Dutch is also essential.” Students interested submit a letter of motivation and are then invited for an interview. But it's too late this year, the deadline falls one day before this newspaper is published. Better luck next year.

That Almere is a place worth studying is also highlighted by the fact that the places for the foreign universities filled up very quickly, there are still some places left for TU Delft students. “On the other hand,” Thorsten Schuetze continues, “some of the students I For more talked to about the summer school already information signed up, so maybe the lack of interest comes summerschool from a lack of information”. And who wouldn't sustainability.e u sign up, considering that the two week long

Asked about his achievements as a student member of MT he replies “My main goal, besides thinking along and advising the MT, was to help make the curriculum more comprehensive for students. There are many options which one can take in the MSc curriculum, and they're not

Summer Schoolin'

Almere really is an interesting place to study

Summer is different for each bouwko. Some might finally find the time to visit their favourite buildings and cities, while some might want to get as far away from the built environment as possible. And then there's summer school. The TU Delft faculty of Architecture has been collaborating with ETH Zurich, the TU Graz and Stuttgart University for three years now in International Summer Academy. This year, TU Delft is hosting the event in Almere.

“Students can take action and their action can make a difference”he says when asked about what he learned on the job, “so speak up, take action. Talk to your student representatives or become one yourself.” In short, ask not what your faculty can do for you, but what you can do for your faculty. (PS)

summer course is worth 3 ETCS points that students can use toward completing Msc2. The programme will be quite diverse, with excursions inside and outside of Almere, workshops, lectures and even one or two informal dinners, so that participants can get to know each other outside of work environment. In addition, lecturers from the four universities, will be joined by architects, engineers and other professionals to establish a connection between the programme of the academy and the practice. The International Summer Academy 2010 “Sustainable Building” takes place in Almere from 16 to 26 August, the costs are 100 Euro's for the summer school and, if required, further 300 euro for accommodation. The application deadline is 1 June. (PS) (photograph: dysturb, flickr.com)

The Berlage room where MT holds its meetings

rubriekskop BK IN Focus 5 form of urban furniture. But as you move further through that space, it becomes more and more as an interior space. “The movement through different scales is achieved by the use of different objects, which are themselves projected at rather ambiguous scales: objects from our previous works, and new proposals.” Pimlott pictures it as a very evocative and lyrical space. Some collaborators of the exhibition were asked by curator Sejima to study their own work in a film. Fretton and Pimlott opted against this. “We didn’t want to strike the people with a kind of documenSketch by Mark Pimlott and tary, or second hand views of Tony Fretton. Piazzasalone. other architecture. We intended to installation for Biennale internazionale di architettura di make a space, which could be Venezia 2010 experienced here and now at real images © Mark Pimlott © Tony time. Because in a way this is Fretton 2010 supposed to be a work of architecture.” There is film in the installation, but it is not about documenting anything; rather, about suggesting. Suggesting the rest of the world, which you are observing out of the window of your room. The work uses very simple elements, which suggest other things. “For example there is a piece in the middle of it that suggests a kind of monument, but On the 29th of august the Venice Biennale 2010 kicks off. Tony Fretton, it’s quite an ordinary piece of professor of the chair of Interiors and Mark Pimlott, senior lecturer, urban equipment. There is a car have been invited by curator Kazuyo Sejima to take place in the exhibition. in the installation, which is quite It’s the 12th time the architecture biennale takes place in Venice. unusual for Venice, suggesting the real city but also the idea or BY Maarten Kempenaar architectural trend of that time. of intellectual or artistic notion of fantasy of free movement.” Instead of architects operating in people in architecture. It has to do Every part of the installation has When B Nieuws speaks to Mark an autonomous way, it suggested with seeing architecture as the it’s own suggestions. “In the Pimlott, the scheme of the a new format: architects could framework for the human urban part, the ‘piazza’, there is a installation to be built is already communicate in a worldwide condition.” bit of a play on old-fashioned drawn. Pimlott is struggling on a way.” That very first architecture Fretton and Pimlott have collaboexciting characteristics of the city, daily basis with several contracbiennale has established a tenor, rated in several projects in the with lights, suggestion of tors to get the work done before an ambition for what the event past, ranging from the urban scale movement and density. In the the first of August. “Everyday I means nowadays. “ Its new to interiors. For the Biennale they more private ‘salone’ part, the have another crisis to deal with, variety.” made a proposal for a space, elements are used to suggest whether it’s transportation or The theme Kazuyo Sejima chose which should act as an ideal places, places to think, places to money. It’s the kind of usual for the coming exhibition, ‘People collaborative space. “In a way we contemplate the world.” stressful nightmare that architecmeet in architecture’, opts to wanted to make a space which Pimlott doesn’t think of the ture can be.” investigate relationships among somehow almost reflected the installation as a speculation of Although this may sound very people, and observes in what way kinds of conversations which what architecture could do in the depressing, Pimlott is far from disthese dynamic relationships have went on in these collaborations. It future, but as a speculation of couraged. “We are very excited, its roots in physical space. Pimlott has to do with consciousness of what architecture does. “It’s very and also honoured because the finds it a really interesting oneself in a space, ideas of simple, rather than displaying Venice Biennale is one of the most direction. “It seems to suggest meaning and use, and making itself and doing all the imaginaimportant exhibitions in visual that the object nature of architecarchitecture evoke emotional tion on behalf of the people who arts. Pimlott recalls the first truly ture, which has really been responses.” occupy it, we want to suggest an international version of the dominating the discourse of the The installation is named Piazzaarchitecture where the people do architecture biennale, which was last few years, is replaced by salone, as you are moving from the imagining, and the architecorganized in 1980 by Paolo people living, people moving, the public to the private. It’s a ture calmly enables that. ArchiPortoghesi, and was called ‘The people situating in architecture, fusion of the two concepts of the tecture, which offers itself up as a Presence of the Past’. “It was the people influencing architectural ‘Piazza’ and the ‘Salone’. Entering frame for human imagination.” first that brought together many discourse.” Pimlott believes that a ‘room’ your first understanding More on labiennale.org – architects worldwide, and Sejima proposes the theme in will be of some kind of urban tonyfretton.com – commented on a particular quite an abstract way. “It’s a kind space, with artefacts in it as a markpimlott.com

A framework for people’s imagination

6 BK IN DEPTH

B NIEUWs 05 25 mei 2010

PROTOSPACE OPENING tHURSDAY MAY 20TH WILL SEE THE MUCH ANTICIPATED OFFICIAL OPENING Of PROTOSPACE 3.0. b NIEUWS CAUGHT UP WITH PROF. KAS OOSTERHUIS, head of hyperbody, TO DISCUSS THE IDEAS BEHIND the faculty's newest and sole interactive design space. He expressed his VIEWS ON, among other things, THE out-dated DEPARTMENT STRUCTURE AT THE FACULTY, AN INTEGRATED APPROACH TO DESIGN and the growing role of complexity in architectural design.

BY ANNA GHIJS

BIOGRAPHY Kas Oosterhuis Professor Kas Oosterhuis (1951) studied architecture at the Technical University of Delft. In 1987-1988 he taught as Unit Master at the AA in London and worked and lived in the former studio of Theo van Doesburg for one year in Paris together with visual artist Ilona Lénárd. They renamed their design studio ONL [Oosterhuis_Lénárd] in 2004. Starting in 2007 Kas Oosterhuis became a registered architect in Hungary, executing as General Designer the CET project. In 2000 Oosterhuis was appointed Professor of Digital Design Methods at the Technical University of Delft and is currently leading a staff of 15 researchers at Hyperbody, the knowledge center for Nonstandard and Interactive Architecture at the TU Delft. Kas Oosterhuis is Director of the ProtoSpace Laboratory.

The beginning of Hyperbody “Protospace is a manifestation of Hyperbody which was set up in 2000. I joined the faculty as a professor of practice with the focus on interactive architecture and my aim from the start was to introduce new technologies into the design process. Hyperbody was an alien body in the faculty from the beginning and was mentally isolated by many. Contrarily, it has enjoyed success among students and as a result has grown into a department with a staff of 15.” An integrated approach “I believe that the structure of the faculty is outdated. The introduction of ICT in every discipline including architecture in the last decade strengthens this notion of an out-dated structure. The existing structure at Bouwkunde is still in denial so we still have these old divisions of architecture and building technology. We have championed an integrated approach from the very beginning where technology is embedded in the design minds of the students and tutors. Additionally, we reject the approach of first creating a spatial design and when that is finished taking this finished product to the structural engineer or climate specialist to ask for advice after the fact. This way of working and thinking requires a different approach and to accomplish this a new language must

be learned, new computer languages, new programming languages." Collaboration in real time "As all the new disciplines speak that language, a dialogue becomes possible between the disciplines. A new way of working must be developed to adapt to this situation. This should happen in real time. No longer putting an idea down on paper and then passing this along to the next one who will then do something with it and pass it on to the next, rather they respond in real time. Response and input, right here, right now. This is the definition of a dialogue. This is quite ambitious but also fascinating as it brings together the different disciplines in a completely different way. I believe that the whole faculty should be reorganized, and rethought to include this approach for all disciplines. For that, we need tools and even spaces, verhicles in which people can cooperate and work together. We need a new environment.” Protospace “We set up the first version of Protospace in the old building in the media department. That was great, having Hyperbody being in close proximity to the Media department, as even those two disciplines can share a common language. The next generation of Protospace was manifested in the Floriade pavilion that we had

moved to Delft after the exhibition ended. It was refurbished and redesigned to make into the Protospace laboratory. The iWeb was the structure and the Protospace laboratory was the content. It opened a month before the fire so we were not fortunate in really getting the ball rolling. Two years later we were able to secure the new space in the building on the Julianalaan. It is smaller than the iWeb and does not have all the features that we would have liked to have so we consider it a temporary solution as our longer-term ambition is to build another Protospace laboratory outside. The reason for building outside is because we see the lab as a kind of server, as a kind of out-post in front of the faculty of architecture which can collaborate with EWI, Aerospace, Civil and Industrial Design Engineering who we consider our natural partners. This is why it should be an outpost. This was an idea originally developed with Hans Beunderman and now Wytze Patijn has inherited it. We aim to make this active place within the faculty for the next year or two where the focus will be on collaboration and interaction in real time.” Interaction “This concept of interaction is worth clarifying: we see it as something very elemental, not just pushing a button and an interface says hello or something like that. We want to set up a

7

Protospace 3.0

“We should get rid of the word building technology because it’s actually architecture... and also get rid of the word architecture for the department of architecture because they are historians.” dialogue between people and building components which are everywhere, embedded in existing building structures.” Global context “I realize that it’s a long road. On the other hand, we have already been doing this for ten years. Ten years ago, if you searched for interactive archi-

tecture on the web you wouldn’t find very much. If you google it now then you will find a lot and Hyperbody and Protospace have an important place in this area of expertise. We have built many prototypes in the past such as the Interactive Tower, as well as interactive facades, interactive walls, interactive building sections of a larger building etc.

These examples are recognized by this global community.” Complexity “I would like to add something about complexity. At the same time, the development in my own practice has been toward nonstandard architecture which makes use of complex shapes and forms. To make this possible we

need to deal with tons of data. In the case of a rectangular volume it’s easy: you have eight points. You can even think of these eight points and where to position them. In that case the human brain still manages to picture it. In complex geometry that’s no longer possible as everything is rotating and changing in space and the mind is not equipped to grasp that. One need tools for that. These are design tools of course and we need to have new fabrication tools to make them. That’s a whole new world. Also that world is largely unknown to the ‘A’ section of the faculty, though the ‘BT’ section has sort of caught up with these developments. So funnily enough, I think that there is more architecture these days in building technology than there is in architecture. That explains the necessity to redefine it completely. We should get rid of the word building technology because it’s actually architecture. And we should also get rid of the word architecture for the department of architecture because they are historians. They are not architects. Complexity has a position in that discussion and we can use this as a vehicle to open up the discussion, to organize lectures, to invite people to really start now this discussion inside the walls of this faculty. So complexity and dealing with tons of data is important and then you need data management. It’s a completely different job, a technical one. Additionally, you also have to know what you want to do with it. You need direction, intuition even, architectural intuition to know what you want to do with it. My absolute goal is: this has to be embedded in everything that has a spatial meaning, every building component, every environmental object you can think of. All these become networks. All these components have an id, an identity. So a column is no longer an object, no it is an idea and it has a relationship to everything else. So it’s not an isolated object, rather it’s a related object.”

MORE INFO The opening on May 20th is invitation only. On May 21st Protospace will be open from 10AM-5PM to the general public in Room D. tinyurl.com/hyperbody hyperbody.bk.tudelft.nl

8 BK In focus

B NIEUWs 05 25 mei 2010

De Schatkamer groeit

TU Bibliotheek van Mecanoo

maquettes op reis

‘De Schatkamer van Bouwkunde’ is ontstaan uit de behoefte van de faculteit om haar erfgoed te beheren, te ontsluiten, aan te vullen en beschikbaar te stellen als studiemateriaal en bruikleen.

Door Tessa Wijtman

In de loop van de jaren heeft de Faculteit Bouwkunde een collectie opgebouwd die na een sluimerend bestaan plotseling landelijke bekendheid kreeg na de brand in mei 2008. Een groot deel van de collectie is sinds kort ondergebracht bij de afdeling Architectuur. Een nieuw tijdperk vraagt om een nieuwe naam: Architectural Collections and Productions (ACaP). Naast eerder genoemde taken behoort ook het produceren en presenteren van onderzoek tot de taken. De faculteit had de wens om de relaties met andere onderwijs- en culturele instellingen te versterken. Een groot van deel van deze collectie is niet alleen van groot belang voor onderwijs en onderzoek binnen de faculteit, maar is er tevens uit voortgekomen. Zo werd de stoelencollectie voordat zij haar huidige museale status kreeg en nu onder het beheer van de sectie Geschiedenis valt, in de jaren ‘70 opgezet als studiemateriaal voor de toenmalige sectie Interieur om de relatie tussen materiaal en vorm te kunnen bestuderen. De vele uitzonderlijke maquettes in de collectie zijn voor het merendeel door studenten vervaardigd binnen het kader van groots opgezette studieprojecten en soms onderdeel van complete tentoonstellingen die als resultaat van onderzoek door hun kwaliteit bijdragen aan de internationale positie en uitstraling van de Faculteit. In het verleden werden de maquettes en de tentoonstellingen voornamelijk beheerd door de oorspronkelijk initiatiefnemers. Om te zorgen dat ze ook een toekomst hadden en niet ongebruikt zouden blijven, namen Robert Nottrot en Tessa Wijtman in 2006 het initiatief om ze zichtbaar te maken en te verzorgen. Zo ontstond het project ‘de Schatkamer van Bouwkunde’ dat financieel werd ondersteund door de toenmalige decaan Hans

veelvuldig in het onderwijs vertoonde schetsmaquette

Smithson tentoonstelling in Sevilla

staalskelet Cineac van ir. Jan Duiker

tentoonstelling ‘Raumplan versus Plan Libre’ Eén van de 6 maquettes uit de collectie van de Russische avant-garde architect Melnikov.

Beunderman. Er werd een begin gemaakt met zorgvuldige inventarisatie, intensieve restauratie en uitgebreide documentatie. Het project is verder ontwikkeld onder het decaanschap van Wytze Patijn. Met een kleine staf werd er gewerkt om ook de tentoonstellingen weer te laten reizen. De schatkamer werd daarbij ondersteund door adviseurs Otokar Mácel, Jan Molema en Max Risselada die vanaf de jaren ‘80 prachtige tentoonstellingen hebben gemaakt die niet alleen op de faculteit werden getoond, maar over de hele wereld reisden en nu nog steeds in de belangstelling staan. Het project ‘De Schatkamer van Bouwkunde’ zou worden afgerond met een grote tentoonstelling: ‘Architecture Collections, Past, Present and Future’, waarvoor een honderdtal modellen, stoelen, publicaties en andere visuele presentaties waren geselecteerd voor presentatie in de Blokkenhal en de vitrines op alle verdiepingen van de toenmalige faculteit. Twee dagen voor de geplande opening brandde ons faculteitsge-

bouw af en vreesde men het ergste voor de geëxposeerde stukken. Het kan een wonder worden genoemd dat de maquettes en stoelen bijna ongeschonden uit de restanten van het gebouw zijn gehaald; de vele tentoonstellingen die nog in de kelder stonden opgeslagen gingen echter wel verloren. De publiciteit rondom de brand en de tentoonstelling was groot. Ondanks veel aanbiedingen om de tentoonstelling op andere locaties te presenteren werd besloten om de tentoonstelling uit te stellen en deze pas in ons nieuwe onderkomen weer op te bouwen. Na de brand was de schatkamer weer terug bij af en werd in eerste instantie de aandacht vooral gericht op het bij elkaar houden en inventariseren van de geredde materialen, die op verschillende locaties waren opgeslagen. Ook werd begonnen met de restauratie van het beschadigde materiaal. Ondertussen liepen de aanvragen voor bruikleen van tentoonstellingen en maquettes gewoon door. De Schatkamer heeft in de korte

tijd tussen 2008 en heden een uitvoerige bijdrage geleverd aan verschillende internationale tentoonstellingen. Voor enkele tentoonstellingen werden door studenten onder begeleiding van Robert Nottrot ook nieuwe maquettes gemaakt, de collectie groeit door deze opdrachten van buiten gestaag. Deze maquettes worden na tentoonstelling opgenomen in de eigen collectie. Het mag duidelijk zijn: Architectural Collections and Productions levert een belangrijke bijdrage aan de naamsbekendheid van onze faculteit in binnen en buitenland. Er wordt ook gewerkt aan het op korte termijn beter zichtbaar maken van de collectie, via een website en een publicatie. ACaP richt zich echter niet uitsluitend naar buiten, maar heeft onlangs ook samen met de sectie Vormstudie de tentoonstellingsvitrines in de straat van BK City ingericht. Er wordt bovendien ook gezocht naar mogelijke samenwerking met andere vormgevende sectoren binnen de TU Delft. Het ACaP team bestaat uit Max Risselada, Robert Nottrot, Tessa Wijtman en Bas Vahl.

project 9

spil voor buurtverbetering brede praktijk-ov-school in transvaal, den haag

De wijk Transvaal in Den Haag kampt met grote problemen op zowel stedenbouwkundig als sociaal vlak. De gemeente en woningcorporatie Staedion proberen op dit moment de problemen aan te pakken met behulp van grote herstructureringsplannen in de wijk. AFSTUDEERPROJECT REGIEN KROEZE STUDIO TRANSVAAL, PUBLIC REALM 2009-2010 De wijkvernieuwing in Transvaal gaf Studio Transvaal de kans om advies uit te brengen over strategische ingrepen in de openbare ruimte en architectuur van Transvaal. De openbare ruimte en de aanwezige voorzieningen zijn over het algemeen kwalitatief en kwantitatief matig, waardoor ze enkel dient als transitiezone. Daarnaast kent Transvaal een grote verscheidenheid aan nationaliteiten op een relatief klein oppervlak waardoor verschillende culturen en religies samenkomen. Dit heeft sociale segregatie tot gevolg. Een strategie van Studio Transvaal die inspeelt op deze problemen, is het inpassen van een ‘brede parktijk-ov-school voor sport en gezondheid’ als centrale buurtvoorziening. Een dergelijke ingreep biedt ruimte voor het herstructureren van de buurt op stedenbouwkundig niveau en biedt daarnaast kansen voor het implementeren van ontbrekende buurtfuncties. Op deze manier kan een wisselwerking tussen school en zorginstanties zorgen voor een hoger welzijnsniveau in de buurt en voor contact tussen verschillende bewonersgroepen. Scholieren kunnen in dit model diensten aanbieden via gekoppelde stagebedrijven die verband houden met sport en gezondheid, maar de sport -en schoolvoorzieningen kunnen bijvoorbeeld ook worden opengesteld voor buurtverenigingen. Een goede openbare ruimte is er één die ruimte biedt aan meerdere groepen en deze met elkaar in contact brengt. Door het invoegen van het spelelement in de architectuur, komt dit contact op verschillende niveaus tot stand: via het uitlokken van oogcontact tot en met het creëren van ruimte voor fysiek samenspel. De theorie die schuilt achter het invoegen van ‘spel’, hangt samen met het creëren van het gevoel van vrijheid. Vrijheid zorgt voor openheid en bereidheid tot sociale interactie. Het gevoel van vrijheid wordt uitgelokt door het aangaan van het avontuur. En het gevoel van avontuur komt voort uit het aangaan van improviserend gedrag. Door het uitlokken van improvisatie door architectuur, zal men spelenderwijs gaan onderzoeken hoe om te gaan met de situatie en men zal daardoor meer open staan voor derden. De theorie is gebaseerd op het toevoegen van het spelelement in de architectuur op verschillende gebouwniveaus. De hoofdstructuur van het gebouw kan door het vooropstellen van zichtlijnen en onverwachte samensmelting van gebouwdelen contact bevorderen. Dit uit zich in de Brede praktijk-ov-school in het creëren van een kleine dichtheid aan ruimtes van verschillende groottes die op een ongewone manier visueel met elkaar in contact zijn gebracht. Sportfuncties doorboren het schoolgebouw op vernieuwende manieren. Bijvoorbeeld, een klimtoren doorboort klaslokalen en een trimbaan passeert op vrije hoogte de sporthal en kruist het auditorium, de buitenruimte en de gehele onderwijszone. Als invulling van deze structuur kunnen kleinere multifunctionele architectonische objecten worden geïmplementeerd die fysiek contact mogelijk maken door het creëren van een dynamiek van beweging en contrast. Bijvoorbeeld, stapstenen van verschillende formaten creëren een spannend raster en draaideuren zorgen voor steeds weer een andere focus. Door op deze wijze programma aan elkaar en aan de openbare ruimte te koppelen, ontstaat er een interne verlenging van de openbare ruimte, die een nieuw impuls aan de buurt geeft en wordt er een spil gecreëerd die op een vernieuwende en zeer effectieve manier ingaat op de buurtproblematiek.

10 forum COLUMN

Groen Steeds weer bekruipt mij wrevel als collega’s of studenten het verzamelbegrip ‘groen’ gebruiken. Het is alsof men zich met alleen een kleurpotlood kan kwijten van de taak om verantwoord planten toe te passen in een ontwerp; tekenend voor een tijdsgeest die nuance en precisie lijkt uit te sluiten. Ervaring leert dat door de inwoners van BK City slechts weinig bomen worden herkend, nog minder andere planten en allerminst relaties tussen de plantenwereld en het rijk van de dieren. Bomen zijn de ‘highrise’ van de flora en hebben door hun verticaliteit grote invloed op de architectuur van de stad en het landschap, daarbij vaak gesteund door de plantenwereld die zich dichter bij de grond manifesteert. Majestueus of lieflijk, monumentaal of elegant, sierlijk of grotesk: bomen hebben karakter, tot in de nerven van hun bladeren. Per jaargetijde tonen zij steeds anders hun ware aard door hun unieke wortels, stam, bast, takkenbos, blad, bloem, vrucht en geometrie. Nuttig, gastvrij, duurzaam, levendig en oogstrelend. Bomen zijn grondstofleverancier, voedselproducent, klimaatregelaar, filter van lucht, licht en geluid. Bomen knuffelen is heel intiem, bomen bij de naam noemen is respectvol. Er zijn 1300 Acaciasoorten, 230 Esdoorns, 200 Dennen, 300 Wilgen, 400 Prunussen, 100.000 boomsoorten wereldwijd! Uit een lange lijst van namen van bomen die in Nederland voorkomen heb ik enkele geselecteerd waarvan ik denk dat die mogelijk bekend in de oren klinken. Heeft u bij iedere naam een beeld? Ook van de variëteit per soort? Daar gaat ie: Es, Den, Eik, Els, Iep, Berk, Beuk, Kers, Kwee, Peer, Spar, Wilg, Abeel, Appel, Ceder, Hulst, Lariks, Linde, Morel, Pruim, Taxus, Vlier, Acacia, Cipres, Ginkgo, Mispel, Prunus, Esdoorn, Moerbei, Plataan, Walnoot, Hazelaar, Kastanje, Kurkboom, Magnolia, Meidoorn, Duindoorn, Kornoelje, Netelboom, Sleedoorn, Vogelkers, Honingboom, Jeneverbes, Levensboom, Lijsterbes, Tulpenboom, Fluweelboom, Mammoetboom, Trompetboom, Christusdoorn, Doodsbeenderenboom, Vijg en Olijf (ja, die ook). Bij de Bouwpub, tegen de oostvleugel van BK City, staat een eenzame boom, die zich koestert in de luwte en de zon en daarom voor zijn soort flink groot is geworden. Wie mij als eerste na het lezen van deze column aanspreekt en de juiste naam van deze boom weet – in het Latijn mag ook – beloof ik een fles wijn. Robert Nottrot Delft,13 mei 2010 Robert Nottrot is docent Architectuur en Vormstudie en curator van ACaP

B NIEUWs 05 25 mei 2010

@

Deep-rooted sentiments? Interesting views? Use forum as your discussion platform! Send your articles and letters to [email protected]. Texts may be edited for length or clarity. This time in Forum a different form of opinion than you are accustomed to. Herman van Bergeijk with a book review on AA Words One: Supercritical: Peter Eisenman Meets Rem Koolhaas.

The Laughter and the Joke “Away with seriousness” was once the slogan coined by Bruno Taut and I am a supporter of those who combat every overdoses of heaviness. But how far should one go? And if aside from a superficial lightness one gets loads and loads of crap? Then one could really laugh and wonder about the fate of all mankind. Can fame become such a blindfold? Not only for kings and their lackeys but also for the man on the street? Is success the only measure and fame the ultimate goal? When the term “Superdutch” appeared on the cover of a book, harsh words were heard about that prefix ‘super’. Of course, Superdutch was a stone in a bucket conceived as a marketing strategy. Now we have a green booklet called “Supercritical”. With it the A.A. started its publication series ‘Architecture Words’, whatever that means. This publication deals with two architects who have long reached the top of the charts of relative celebrity: Rem Koolhaas and Peter Eisenman. These are two architects who, despite all their machinations, I have never considered to be very critical. Yet they seem to have a monopoly on the word aside from, of course, all the “critical thinkers” that are present in abundance at every architectural school in the West. Koolhaas and Eisenman are not presented as “critical thinkers” but as architects with a “critical practice”. Here baloney is produced and that can be a dangerous practice for which some historical precedents can be found that are not very pleasant to summarize in nuce. Strangely enough “Ueberkritisch” sounds better than supercritical and is probably more appropriate for the content. According to Koolhaas, journalism is a profession without discipline. There would be some truth in that statement if journalism remained an “ephemera” and “in suspense”.

Who can catch a word when it is only spoken? But when it is written that which is involved is … all discipline. He continues: ‘Journalism is only a regime of curiosities, applicable to any subject, and I would say that this is still a very important driving factor in my architecture’. So, journalism – living day by day, being present in the actual world? – can be a driving force for any profession, craft or métier. Curiosity is always healthy but it can only become instrumental and an automatism, much like “critical”. And it certainly is not the exclusive privilege of the journalist. In 1976 Koolhaas gave a famous lecture at the A.A. in London on Dali, the ‘critical method’ & Le Corbusier. He started by saying that his lecture was ‘an implied criticism of the entire critical establishment … which for as long as I have been involved in architecture seems to be a small army of tormentors who almost never illuminated or taught me anything, and have brought me to tears on many occasions’. Fortunately, the entire establishment was only a small army, but who were they? Banham, Huxtable, Frampton, Tafuri were some of the leading spirits at that time! What an audacious, Cervantes-like task! From behind the back of Salvador Dali he then launched a strange attack on Le Corbusier. It was born out of a frustrated admiration, similar to that of Philip Johnson, the real bastard of architecture, who wore the glasses of L.C. and rejected everything else belonging to the famous French-Swiss architect. Koolhaas took L.C. too seriously and stated that ‘whereas Dali is in fact rational with his method of paranoia, Le Corbusier is really a clinically paranoid person who tries to pretend he is rational’. One should recall that this was pronounced in a time that it was both politically offensive to be called ‘a Marxist’ or ‘a fascist’, when instead they should have used the words ‘fascistic Marxist’ or ‘Marxist fascist’, stressing the fact that differences were far less incisive and crucial than they appeared at that time. In other words pureness is an illusion! Ambiguity is normal. This world is contradictive and complex and totally ruled by fools who set the rules of the game! And these fools are the so-called experts who in the end get the bonuses

they don’t deserve. Mac Americanism – the advancing macdonaldisation of Amicanism as the standard of everything – is truly a difficult phenomenon. The same can be said of the popularity of Koolhaas, a popularity that Eisenman never reached despite all the money that he spent to achieve used for that purpose. This popularity should be considered in both a restricted way – the delirious Dutch tradition – and in a more general – he would say globalistic – context. Only then can we analyze the complicated foundations of an attitude that is not only popular in so-called intellectual circles that depend on far stretched readings and interpretations and who once were engaged, but also populist at the same time. Hence his success in countries that are eager to develop towards a capitalistic westernization. Anyone can understand the message of Koolhaas, even if in the end there is none. A sign of impotence of the architect whose cultural position and societal influence is still highly overrated by members of the branch? The goal is clear – one has to stay on the edge of being present, even when absent. This is the conclusion to be drawn from such tragic fates as those of James Dean and Marilyn Monroe – a prefect pair and a perfect future! The booklet provides entertainment, the ‘critical voices’ are heavy and hilarious in many ways and we can only laugh at the seriousness of all its contemplations. It is a nice historical document full of ideology and adds an extra detail to the biographies of Koolhaas and Eisenman. The discussions between the architects are amusing and are of a quality better than much that is produced today by loyal and disloyal followers of the faith. The commentaries of the critics are less fun and illustrate that enjoyment and suffering can be neighbors. But it also shows that Supercritical is a pebble thrown in a metal glass (sic!) It makes noise but that’s all. Contradiction has become a punch line, but the reasons for all the contradictions are not investigated. In the end, the world can drink and go home, again! And maybe tomorrow we can, for the rather naïve love of criticism, criticize ‘the criticism of the entire critical establishment’.

Herman van Bergeijk

streets of BK city 11 DEZE KEER IN STREETS OF BK CITY: DE LEDEN VAN DE FACULTAIRE STUDENTENRAAD VOOR HET JAAR 2010-2011 STELLEN ZICH VOOR!

FSR 2010-2011

Wij zijn de nieuwe FSR, voor het collegejaar 2010/2011! De FSR is de Facultaire Studentenraad van Bouwkunde en deze bestaat uit 9 studenten die zich inzetten om de studie Bouwkunde te verbeteren. Komend jaar nemen (van links naar rechts) Sarah Rach, Maarten Caspers, Janelle Zoutkamp, Lieneke van Hoek, Paul Oligschläger, Joran van Blokland, Virpi Heybroek, Stijn Joosten en Emiel Meijerink (niet op foto) deze taak op zich. Iedereen heeft een eigen functie, maar de functieverdeling wordt pas na de zomer gemaakt. We willen ons toch al voorstellen, zodat iedereen weet waar hij of zij terecht kan met klachten en opmerkingen. Of het nu gaat om het gebouw, de voorzieningen, het bindend studieadvies, de aankomende numerus fixus, de bezuinigingen of eenvoudigweg de studie; wij kijken kritisch naar alle aspecten en zorgen dat Bouwkunde nog beter wordt. De FSR heeft op bepaalde reglementen instemmingsrecht, waardoor nieuwe reglementen tegengehouden kunnen worden als deze voor studenten onacceptabel zijn. Verder heeft de FSR adviesrecht en als laatste initiatiefrecht. Dit is een van de belangrijkste middelen om oplossingen aan te reiken voor problemen waar studenten tegenaan lopen. Daarom is jouw mening enorm belangrijk! De voorgaande FSR heeft al bereikt dat de openingstijden van de vormstudiehal zijn verruimd en het ketelhuis beter is aangepast aan de wensen van de student. Daarnaast houdt de FSR alle bezuinigingsplannen scherp in de gaten om de kwaliteit van het onderwijs in stand te houden. De komende weken zullen wij op Bouwkunde rondlopen en kan iedereen bij ons terecht. Je kunt natuurlijk ook altijd je klacht of opmerking achterlaten in het FSR-klachtenboek bij Stylos, of mailen naar [email protected]. Wij laten nog van ons horen! Paul Oligschläger

COLOFON B Nieuws is a three-weekly periodical of the Faculty of Architecture, TU Delft.

0031 (0) 6 347 443 25 [email protected] bnieuws.wordpress.com b-nieuws.bk.tudelft.nl issuu.com/bnieuws

Faculty of Architecture, BK City, Delft University of Technology Julianalaan 134, 2628 BL Delft room BG.Oost.050

Editorial Board Anna Ghijs Anne de Haij Maarten Kempenaar Peter Smisek Marcello Soeleman

Editorial Advice Board Jeroen Borst Marten Dashorst Machiel van Dorst Ania Molenda Robert Nottrot Linda de Vos Cover illustration Protospace 3.0 nearing completion Picture (c) MarkDavid Hosale

Print Drukkerij Tan Heck, Delft Layout Design Twin Media BV, Culemborg Contributors Tessa Wijtman Wytze Patijn Regien Kroeze Robert Nottrot Herman van Bergeijk Paul Oligschläger

Next deadline Wednesday June 2, 12.00 PM B Nieuws 06, 14 June 2010

The editorial board has the right to shorten and edit articles, or to refuse articles that have an insinuating, discriminatory of vindictive Illustrations only in *.tif, character or contain *.eps or *.jpg format, unnecessary coarse language. min 300 dpi The editorial board informs the author(s) concerning the Unsolicited articles can have a reason for it’s deciscion, maximum of 500 words, directly after it has been announcements 50 words. made.

agenda B NIEUWs 05 25 mei 2010

Week 21 Stylos Masterclass

Eric Luiten: Sensibiliteit voor de omgeving 26.05.2010 Under professional guidance of prof. Eric Luiten, you will make a suitable design for the BK City forecourt, that surpasses its current use as a bicycle parking and informal sitting area. BK City / 09:00 - 17:00 / € 10 stylos.nl

Debate

Kiezen voor ons land: nationaal verkiezingsdebat 26.05.2010 Met de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni in het vooruitzicht organiseert het NAi, in samenwerking met AIR, het nationale verkiezingsdebat over de ruimtelijke ordening van Nederland. NAi / 19:30 / € 0 / registreren verplicht iias.nl

Filmavond

Flimavond FORUM: SMOKE 27.05.2010 Praktijkvereniging FORUM voor Volkshuisvesting vertoont de film ‘SMOKE’, met als thema ‘vergankelijkheid, het proces waarin elementen in rook opgaan’. plaats en tijd worden nader bekend gemaakt / € 0 forum-vhv.nl

Workshop

The Postcolonial Global City in Asia 27.05.2010 - 28.05.2010 Multidisciplinaire workshop over postkoloniale steden in Azie. BK City, Berlagezaal / price unknown iias.nl

Deadline

Sluiting intekening onderwijs 28.05.2010 De intekening voor onderwijs voor het najaarssemester 2010-2011 sluit vandaag! Zorg dat je je inschrijft als je volgend semester wilt deelnemen aan onderwijs! Bouwkunde / 24:00 bk.studenten.tudelft.nl

Seminar

Afscheidsseminar en boekpresentatie ‘Het nieuwe woongebouw’ 28.05.2010 Ter gelegenheid van het pensioen van Jasper van Zwol (Universitair Docent leerstoel Woningbouw) organiseert de leerstoel een afscheidsseminar over het woongebouw. BK City, Zaal B / 13:30 - 18:30 / €0 bk.tudelft.nl

Week 22 Lecture

The Future Envelope 4

Europan - Ideeën voor Kanaleneiland Noord 31.05.2010 Een avond waarin geselecteerde inzenders voor Europan 10 Kanaleneiland Noord een podium krijgen om hun plannen voor Utrecht te presenteren. Architectuurcentrum Aorta / Utrecht / 20:15 / € 0 aorta.nu

Deadline

B Nieuws 06 02.06.2010 Send in all your articles and photographs that you would like to see published in the upcoming B Nieuws. Attention: it's the last one of this academic year! [email protected]

Masterclass

Week 23 Inaugural address

Intreerede Prof. Dr. Wouter Vanstiphout 09.06.2010 Intreerede van Prof.Dr. Wouter Vanstiphout, van de leerstoel ‘Design as Politics’. Zie B Nieuws 01, 2010 voor een interview met Wouter Vanstiphout. TU Delft, Aula / 15:00 / € 0 bk.tudelft.nl

The Village Maker: Crossbreeding Vertical Communities

Lecture

03.06.2010 - 12.06.2010 The Why Factory Masterclass in collaboration with Berlage Institute, investigating programming parameters and limits to explore possibilities in a variety of fields. Berlage Institute / corporate € 450, students €250 / registration required berlage-institute.nl

10.06.2010 Hans Albarda lived off-grid, using only renewable sustainable energy since 1971. This lecture will be a story about his personal experiences in Canada using renewable energy, involving all the struggles and some success. BK City, Berlagezaal / 12:45 - 13:45 / € 0 smart-architecture.nl

Masterclass

Conference

Computation & Performance: Visualisaties in de ontwerppraktijk 04.06.2010 Tijdens deze tweedaagse masterclass kunnen architecten en bouwkundigen zich laten bijscholen op het gebied van ‘Computation and Performance’. BK City / € 395 bk.tudelft.nl, pmia.nl

Hans Albarda: Off-grid living in Canada

The Future Envelope 4 10.06.2010 De Façade Onderzoeksgroep van de Faculteit Bouwkunde organiseert de 4e editie van de conferentie ‘The Future Envelope’. Zie ook Spotlight. TU Delft, Aula / 08:45 - 17:30 / employees € 50, students € 15 bk.tudelft.nl/futureenvelope

Book presentation Seminar

Seminar 4 High Rise in the Sustainable City 04.06.2010 The forth seminar on ‘High Rise in the Sustainable City. Tall Stories and Urban Legends about Skyscrapers & Skylines’ location and time will follow slim.nu

‘Positions: Photography of Architecture, City and Landscape in the Netherlands’ 10.06.2010 A book presentation by the editors and other invited guests. Berlage Institute / time unknown / price unknown berlage-institute.nl

spotlight!

Contemporary façades are complex systems. Many parties are involved from the first planning phases and façades cannot be viewed as truly functional without a fitting climatic concept. But what does this mean in practice? How will we design and build façades in the future? Building experts, engineers, scientists and industry specialists will share their experiences and state their vision on the façades of the future. 10.06.2010 / TU Delft, Aula / 08:45 - 17:30 / employees € 50, students € 15 bk.tudelft.nl/futureenvelope

tentoonstellingen Antibodies

NAiM / Maastricht / tot 6 juni / bureau-europa.nl

PRIXDEROME.NL 2010 Architectuur

ARCAM / Amsterdam / tot 3 juni / arcam.nl

Nooit gebouwd Rotterdam Historisch Museum / Rotterdam / tot 22 augustus / historischmuseumrotterdam.nl

Atelier Van Lieshout in de Onderzeebootloods Infernopolis / Rotterdam / 29 mei t/m 26 september / ateliervanlieshout.com