BELEIDSPLAN
VAN DE
HERVORMDE GEMEENTE BUNSCHOTEN 2011–2015
1
INHOUDSOPGAVE H O O F D S T U K 1 .............................................................................................................................. 5 1. INLEIDING ....................................................................................................................................... 5 1.1. W AAROM EEN BELEIDSPLAN. ........................................................................................................... 5 1.2. De betekenis van een beleidsplan. .......................................................................................... 5 1.3 Opzet van het beleidsplan. ....................................................................................................... 6 1.4 Inspraak en evaluatie. ............................................................................................................... 6 1.5 Vacant worden van de gemeente in november 2011. .............................................................. 6 Verklaring ........................................................................................................................................ 7 H O O F D S T U K 2 .............................................................................................................................. 8 2. GEMEENTELIJK BELEID ............................................................................................................... 8 2.1. Wat is de gemeente ................................................................................................................. 8 2.2. Eredienst .................................................................................................................................. 8 2.2.1. Samenkomsten ............................................................................................................................... 8 2.2.2. Kerkdiensten ................................................................................................................................... 8 2.2.3. De sacramenten ............................................................................................................................ 10 2.2.4. Liturgie .......................................................................................................................................... 10 2.2.5. Voorganger.................................................................................................................................... 10 2.2.6. Kinderoppasdienst......................................................................................................................... 11
2.3. De kerkenraad ....................................................................................................................... 11 2.3.1. Samenstelling ................................................................................................................................ 11 2.3.2. Vergaderingen/moderamen ........................................................................................................... 12 2.3.3. Kerkbode ....................................................................................................................................... 12 2.3.4. Het consistorie............................................................................................................................... 12 2.3.5. Verantwoordelijkheid ouderlingen ................................................................................................. 12 2.3.6. Verantwoordelijkheid diakenen...................................................................................................... 13 2.3.7. Verantwoordelijkheid ouderlingen-kerkrentmeester ...................................................................... 13
2.4. Pastoraat ................................................................................................................................ 13 2.4.1. Inleiding ......................................................................................................................................... 13 2.4.2. Predikant ....................................................................................................................................... 13 2.4.3. Wijkouderlingen / bezoekbroeders ................................................................................................ 14 2.4.4. Jeugdouderlingen en jeugddiakenen ............................................................................................. 14 2.4.5. Evangelisatieouderling .................................................................................................................. 14 2.4.6. De Heilige Doop ............................................................................................................................ 14 2.4.7. Belijdenis des Geloof ..................................................................................................................... 15 2.4.8. Het Heilig Avondmaal .................................................................................................................... 15 2.4.9. Het kerkelijk huwelijk ..................................................................................................................... 16 2.4.10. Zorg voor hulpbehoevende gemeenteleden ................................................................................ 16 2.4.11. Kerkradio ..................................................................................................................................... 16 2.4.12 Commissie Bijzondere Zorg (CBZ) ............................................................................................... 16
2.5. Catechese .............................................................................................................................. 16 2.5.1. Doel ............................................................................................................................................... 16 2.5.2. Invulling van de catechese. ........................................................................................................... 17 2.5.3.Nazorg van de catechese. .............................................................................................................. 17 2.5.4. Overkomst naar de Hervormde Gemeente alhier. ........................................................................ 17
2.6. Jeugdwerk .............................................................................................................................. 17 2.6.1 Inleiding: ......................................................................................................................................... 17 2.6.2. Doel van het jeugdwerk ................................................................................................................. 18 2.6.3. Werkwijze ...................................................................................................................................... 18 2.6.4. Leiding ........................................................................................................................................... 19 2.6.5. Doelgroep jeugdwerk .................................................................................................................... 19 2.6.6. P.R.- activiteiten ............................................................................................................................ 19 2.6.7. Jeugdraad ..................................................................................................................................... 19 2.6.7.1. Inleiding ................................................................................................................................. 19 2.6.7.2. De organisatie ....................................................................................................................... 20 2.6.7.3. De jeugdclubs ........................................................................................................................ 20 2.6.7.3.1 De Kinderclub: “De regenboog” ........................................................................................... 20 2.6.7.3.2. Meisjesclub: “Kleine Kracht” .............................................................................................. 21 2.6.7.3.4. Jongensclub: “Jakim" .......................................................................................................... 21 2.6.7.4.De werkwijze .......................................................................................................................... 21
2
2.6.8. Zondagsschool 'De Akker" ............................................................................................................ 21 2.6.8.1. Inleiding ................................................................................................................................. 21 2.6.8.2.De organisatie ........................................................................................................................ 22 2.6.8.3. De werkwijze ......................................................................................................................... 22 2.6.9. Aandachtspunten .......................................................................................................................... 23
2.7. Vorming en toerusting ............................................................................................................ 23 2.7.1. Grondslag verenigingen ................................................................................................................ 23 2.7.2. Mannenvereniging "Onderzoekt de Schriften" ............................................................................... 24 2.7.3. Vrouwenvereniging "Bidt en Werkt" ............................................................................................... 24 2.7.4. Vrouwenvereniging "Levenslust" ................................................................................................... 24 2.7.5. Vrouwenvereniging "Anashim" ...................................................................................................... 25 2.7.6 Bijbelkring I ..................................................................................................................................... 25
2.8. Ouderenwerk ......................................................................................................................... 25 2.8.1. Algemeen ...................................................................................................................................... 25 2.8.2. Aandeel predikant ......................................................................................................................... 25 2.8.3. Aandeel Vrouwenvereniging "Bidt en Werkt" ................................................................................. 26
H O O F D S T U K 3 ............................................................................................................................ 27 3 DIACONAAL BELEID ..................................................................................................................... 27 3.1. Huidige situatie ...................................................................................................................... 27 3.2. Doelstellingen ........................................................................................................................ 28 3.3. Geldwerving ........................................................................................................................... 28 3.4. Beheer onroerende goederen ................................................................................................ 28 3.5. Hervormde Vrouwendienst .................................................................................................... 28 3.6. Kerkradio ................................................................................................................................ 29 3.7. Realisering doelstellingen ...................................................................................................... 29 3.8. Aandachtspunten ................................................................................................................... 29 H O O F D S T U K 4.............................................................................................................................. 30 4. APOSTOLAIR BELEID .................................................................................................................. 30 4.1. Evangelisatie.......................................................................................................................... 30 4.1.1. Evangelisatiecommissie ................................................................................................................ 30 4.1.2. Doelstelling en taken evangelisatiecommissie .............................................................................. 30 4.1.3. Aandachtspunt .............................................................................................................................. 31
4.2. Zending .................................................................................................................................. 32 4.2.1. Zendingscommissie ....................................................................................................................... 32 4.2.2. Doelstelling en taken zendingscommissie ..................................................................................... 32
H O O F D S T U K 5 ............................................................................................................................ 33 5. KERKVOOGELIJK BELEID........................................................................................................... 33 5.1 DE KERKRENTMEESTERS ............................................................................................................... 33 5.1.1 Inleiding .......................................................................................................................................... 33 5.1.2 Het college van kerkrentmeesters .................................................................................................. 33 5.1.3 Het college van Kerkrentmeesters ................................................................................................. 35
5.2 Financieel beheer. .................................................................................................................. 35 5.2.1. Huidige situatie. ............................................................................................................................. 35 5.2.2. Doelstellingen. ............................................................................................................................... 36 5.2.3. Realisering doelstellingen. ............................................................................................................ 36
5.3 Beheer onroerende goederen. ................................................................................................ 37 5.3.1. Huidige situatie. ............................................................................................................................. 37 5.3.2. Meerjaren onderhoudsplan............................................................................................................ 37 5.3.3. Gebruik gebouwen. ....................................................................................................................... 38 5.3.4. Realisering doelstellingen. ............................................................................................................ 38
5.4. Ledenadministratie. ............................................................................................................... 39 5.4.1. Huidige situatie .............................................................................................................................. 39 5.4.2. Doelstellingen ................................................................................................................................ 40
5.5. Personele zaken .................................................................................................................... 40 5.5.1. Huidige situatie .............................................................................................................................. 40 5.5.2. Doelstellingen ................................................................................................................................ 40
5.6 Overige zaken ......................................................................................................................... 40 5.6.1 De kerkmusicus .............................................................................................................................. 41 5.6.2 De koster ....................................................................................................................................... 41 5.6.3 Het kerkgebouw ............................................................................................................................. 41
3
H O O F D S T U K 6 ............................................................................................................................ 42 6. RELATIE TOT ANDERE KERKEN ................................................................................................ 42 6.1. Grondslag .............................................................................................................................. 42 6.2. Samenspreking ...................................................................................................................... 42 6.3. Samenwerking ....................................................................................................................... 42
4
HOOFDSTUK 1
1. INLEIDING
1.1. Waarom een beleidsplan. Het antwoord op de vraag waarom voor een kerkelijke gemeente een beleidsplan nodig is, is eenvoudig te beantwoorden. Volgens de kerkorde is iedere gemeente verplicht om een beleidsplan te hebben. De kerkenraad stelt, na overleg met het college van diakenen en het college van kerkrentmeesters en nadat de organen van bijstand en de gemeenteleden over het ontwerpbeleidsplan zijn gehoord, voor vijf jaren een beleidsplan vast. Het besturen van een vrij grote organisatie als onze gemeente behoort plaats te vinden op grond van een degelijke planning en een beleidskader. Zonder dergelijke instrumenten bestaat het gevaar dat er beslissingen worden genomen waarvan de gevolgen niet zijn te overzien en die onverwachte gevolgen kunnen hebben. Natuurlijk biedt een beleidsplan geen panklare oplossing voor alle problemen, maar het kan wel richtingbepalend zijn. Bovendien geeft het opstellen en evalueren van een beleidsplan de gelegenheid om te bekijken of zaken beter geregeld kunnen worden. Door het beleid op papier te zetten wordt de continuïteit gewaarborgd. Een continuïteit die door het aftreden van ambtsdragers, commissieleden en leidinggevenden vaak wordt doorbroken. Het beleidsplan is een plan en geen wet. In voorkomende gevallen kan de kerkenraad besluiten van het plan af te wijken. 1.2. De betekenis van een beleidsplan. In hoofdstuk 4 van zijn brief aan de gemeente van Efeze schrijft de apostel Paulus al dat God sommigen heeft gegeven tot apostelen, sommigen tot profeten, sommigen tot evangelisten en sommigen tot herders en leraars. Dit tot de volmaking der heiligen, tot het werk der bediening en opbouw van het lichaam van Christus. Totdat wij allen zullen komen tot de enigheid des geloofs. Uit dit Schriftgedeelte is af te leiden dat alle werkenden in de gemeente bezig zijn tot opbouw van het lichaam van Christus, tot wij tot de enigheid van het geloof komen. Dat is dus het richtsnoer waarmee met het opstellen van een beleidsplan rekening moet worden gehouden. Sterker nog: daaraan moet elk beleidsplan ondergeschikt zijn. Maar wat is nu eigenlijk een beleidsplan? De Kerkorde stelt daaraan geen eisen. In zijn algemeenheid kan dit worden omschreven als een uiteenzetting over het te voeren bestuur, kortom de wijze waarop wordt bestuurd. Een beleidsplan voor een kerkelijke gemeente omvat dus een beschrijving van de wijze waarop de kerk door haar verschillende organen wordt bestuurd. Beleid is ook het vaststellen van doelstellingen en het nemen van beslissingen om die doelstellingen te bereiken. Uiteraard kan dat slechts binnen het raam van de beschikbare mogelijkheden (ambtsdragers, vrijwilligers, financiën etc.) in een gekozen tijdsvolgorde en binnen een realistisch tijdsbestek. In een beleidsplan moet een aantal van belang zijnde aspecten worden opgenomen. Deze kunnen als volgt worden geformuleerd: a. doelstellingen De doelstellingen vormen een zeer belangrijk aspect. Deze hebben betrekking op het tot meerdere erkenning brengen van het Woord van God; waaronder de kwaliteit van de pastorale bewerking, de taak van de diaconie, het jeugdwerk, de taak van de kerkrentmeesters etc.
5
b. werkwijze In het beleidsplan moet ook worden aangegeven op welke wijze de doelstellingen tot stand zullen worden gebracht. c. evaluatie Om te controleren of de werkwijze en de doelstellingen, gedurende de looptijd van het beleidsplan gehaald worden, wordt dit plan geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Door de doelstellingen van alle organen in één plan op te nemen, wordt bereikt dat het beleid een duidelijke en consequente lijn volgt en samenhang vertoont. Daarnaast is er een zekere flexibiliteit nodig en moet worden voorkomen dat een beleidsplan leidt tot verstarring. 1.3 Opzet van het beleidsplan. Dit beleidsplan is verdeeld in een aantal hoofdstukken. Na de inleiding wordt in een viertal hoofdstukken het beleid van kerkenraad, diaconie, Kerkrentmeesters evenals het apostolair beleid uiteengezet. Dit aan de hand van diverse thema's als: wat is de gemeente, de eredienst, de kerkenraad, pastoraat, catechese, jeugdwerk, vorming en toerusting, ouderenwerk, evangelisatie en zending, geldwerving, beheer van onroerende goederen, ledenadministratie, financiën en personele zaken. Daarna wordt ingegaan op de relatie tot andere kerken en worden de conclusies getrokken en zijn beleidsvoornemens verwoord. Hoofdstuk 8 tot slot bevat een inspraakverslag. 1.4 Inspraak en evaluatie. Het beleidsplan of een samenvatting daarvan, maar ook bijgestelde artikelen worden gepubliceerd in de gemeente en gedurende een termijn van dertig dagen ter inzage gelegd. Het is de bedoeling om de leden van de gemeente in de gelegenheid te stellen om over dit ontwerp-beleidsplan hun mening kenbaar te maken. In het inspraakverslag wordt gereageerd op eventuele reacties. Het beleidsplan zal gelden voor een periode van vijf jaar 2011-2015. Voor de periode daarna moet een nieuw beleidsplan worden vastgesteld. Tussentijds zal zo nodig evaluatie plaats hebben op een nader te bepalen tijdstip. 1.5 Vacant worden van de gemeente in november 2011. In verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd op 10 november 2011 zal onze gemeente geen eigen predikant hebben (vacant zijn). Gezien dit feit gaan we een profielschets maken van de gemeente en van de predikant, die wij gaan beroepen. Wij verwachten dit in het eerste halfjaar van 2011 afgerond te hebben.
6
Verklaring Als kerkenraad van de Hervormde Gemeente binnen de PKN erkennen wij dat wij delen in de schuld van onze kerk. Gedachtig aan het woord van de apostel: “indien wij ontrouw zijn, Hij blijft getrouw” (2 Tim. 2 : 13) weten wij ons echter, zelf levend van Gods trouw, verschuldigd binnen de kerk trouw te zijn aan de roeping waarmee de Koning der Kerk, Jezus Christus ons geroepen heeft. Met de kerk belijden wij dat “Christus een eeuwig Koning is, die zonder onderdanen niet zijn kan” (art. 27 Ned. Geloofsbelijdenis) en dat Hij Zijn kerk bewaart. Daarom beloven wij dat wij ons in gehoorzaamheid zullen onderwerpen aan het juk van Christus. Wij begeren ons te houden aan de verkondiging van Zijn Evangelie, de sacramenten te bedienen naar zijn inzetting en de kerkelijke tucht te oefenen om elkaar te bewaren bij Zijn ontferming. Wij beloven ons te houden aan het betrouwbaar Woord van God en alle dingen te verwerpen die daar tegen zijn, houdende Jezus Christus voor het enige Hoofd van de Kerk. Wij verklaren als gemeente dat wij onze plaats innemen binnen het geheel van de Protestantse Kerk in Nederland, waarbij wij ons gebonden weten aan de gereformeerde belijdenis. Met Gods hulp zullen wij weerspreken en weren al wat met dit belijden in strijd is. Bij de inrichting van het leven der gemeente zullen wij ons houden aan de instellingen die met deze belijdenis overeenstemmen. In de gemeente zal de nodiging tot het Heilig Avondmaal en de roeping tot het ambt uitgaan naar hen die tot de openbare belijdenis van het geloof zijn gekomen. In de gemeente zal geen andere levensverbintenis worden ingezegend dan een huwelijk van man en vrouw dat wettig door de overheid is gesloten. Omdat wij ons schuldig weten onze gaven “ten nutte en ter zaligheid der andere lidmaten gewillig en met vreugde aan te wenden” (antw. 55 Heid. Cat.) zullen wij de kerk en elkaar blijven oproepen om - in overeenstemming met de gereformeerde belijdenisgeschriften van de kerk - de weg van gehoorzaamheid aan God en aan Zijn Woord te gaan. Onder erkennen en respecteren van andere belijdenisgeschriften dan de Apostolische geloofsbelijdenis, de geloofsbelijdenis van Nicea en de geloofsbelijdenis van Athanasius, de catechismus van Heidelberg en de Nederlandse geloofsbelijdenis met de Dordtse leerregels kan slechts sprake zijn indien en voor zover zij niet in strijd zijn met Gods Woord en eerder genoemde belijdenisgeschriften. De kerkenraad van de Hervormde Gemeente te Bunschoten,
P.R. Vermeer (voorz.)
J. van der Welle (scriba)
7
HOOFDSTUK 2
2. GEMEENTELIJK BELEID
2.1. Wat is de gemeente De Hervormde Gemeente Bunschoten weet zich door Christus Jezus geroepen om te leven naar de normen, zoals haar die in de Bijbel, het onfeilbaar Woord van God, zijn gegeven en om dienstbaar te zijn bij de verbreiding van dit Heilig Evangelie. Eén en ander zoals in de twaalf artikelen van het Algemeen Ongetwijfeld Christelijk Geloof wordt beleden en in de drie formulieren van Enigheid: de Heidelbergse Catechismus, de 37 artikelen van de Nederlandse Belijdenis des Geloofs en de Dordtse Leerregels, is verwoord. De gemeente behoort tot de modaliteit van de Gereformeerde Bond.
2.2. Eredienst 2.2.1. Samenkomsten Overeenkomstig het belijden van de kerk der eeuwen en in de traditie waarin de Hervormde Gemeente staat, komt de gemeente D.V. iedere zondag tweemaal in een openbare eredienst bijeen in het kerkgebouw, Dorpsstraat 21 te Bunschoten. De erediensten beginnen om 09.30 uur en om 19.00 uur. Afwijkingen van deze aanvangstijden zijn mogelijk, zo de omstandigheden, dit ter beoordeling van de kerkenraad, dat vereisen. Ook op de christelijke feestdagen komt de gemeente in één of twee erediensten samen. Op de eerste Kerstdag, indien deze op een zondag valt, eerste Paas- en Pinksterdag, alsmede op Bid- en Dankdag voor gewas en arbeid tweemaal; Oudejaars- en Nieuwjaarsdag, Goede Vrijdag en Hemelvaartsdag eenmaal. Op eerste Kerstdag, niet vallend op een zondag, wordt ’s middags Kerstfeest gevierd met de kinderen van de zondagsschool in de kerk. De avonddienst komt dan te vervallen. Valt eerste Kerstdag op een zondag dan zal het Kerstfeest gevierd worden op tweede Kerstdag en vervalt de morgendienst. Ook is er een zondagsschoolviering op tweede Paas- en Pinksterdag. Ter beoordeling van de kerkenraad kan, indien een bijzondere gebeurtenis of omstandigheid daartoe aanleiding geeft, de gemeente op welke dag dan ook voor een eredienst of samenkomst worden samengeroepen. Rouw- en huwelijksdiensten maken daarvan onder andere deel uit. 2.2.2. Kerkdiensten Omdat het geloof is uit het gehoor (Romeinen 10:17a), staat de Woordverkondiging centraal in de erediensten van de gemeente. Hiervoor dient de Heilige Schrift als grondslag. In de eredienst gebruiken we de Statenvertaling totdat de gehele Herziene Statenvertaling beschikbaar is. Tot die tijd is in voorkomende gevallen mogelijk om de al beschikbare Bijbelboeken van de Herziene Statenvertaling te gebruiken. Er wordt naar gestreefd dat zoveel mogelijk gemeenteleden, jong en oud, minder en meer geletterden, worden aangesproken in begrijpelijke taal. In de gemeente kunnen voor mensen met een verstandelijke beperking of gehooraandoening aangepaste kerkdiensten worden gehouden. In verband hiermee participeert de gemeente binnen de Protestants Christelijke vereniging van ouders, familie en vrienden van mensen met een verstandelijke handicap "Philadelphia", afdeling Amersfoort en
8
omstreken en in de Interkerkelijke commissie voor de geestelijke verzorging van Doven te Harderwijk en omstreken. Meerdere keren per jaar wordt er in de gemeente een zogenoemde Open Deur Dienst gehouden. Een eredienst welke inhoudelijk niet afwijkt van de gebruikelijke eredienst, doch waarvoor niet kerkelijk meelevende gemeenteleden speciaal worden uitgenodigd en in het bijzonder zullen worden aangesproken. In een kalenderjaar zullen 2 themadiensten worden gehouden speciaal gericht op de jeugd. Deze diensten zullen in overleg tussen de jongeren en de (gast)predikant worden samengesteld. De gemeente neemt ook deel aan het project: "Gezin - School - Kerk" van de gezamenlijke Protestants Christelijke en Gereformeerde basisscholen in Bunschoten-Spakenburg. In verband hiermee wordt er op een zondagmorgen in voor- en najaar een zogenoemde "Gezin - School - Kerkdienst" gehouden, waarin de kinderen van de basisscholen tijdens de preek in het bijzonder worden aangesproken. De preek staat dan in verband met het Bijbelse thema, dat in de voorafgaande week op school centraal stond en is behandeld. Na afloop van deze dienst zingen de kinderen, door hen geleerde liederen, in de kerk. Vervolgens wordt de hele gemeente in "De Voorpost" uitgenodigd waar de kinderen dan gelegenheid krijgen om de werkstukken, die zij op school in het kader van het project hebben vervaardigd, te laten zien en er een toelichting op te geven en er over te zingen. In hetzelfde kader kennen we ook de “psalm van de maand”. Deze psalm wordt, in een bepaalde week, door de kinderen van de PC basisscholen geleerd en aansluitend in de eredienst gezongen Het is mogelijk dat op de zondagen, waarop de eigen predikant voorgaat, een leerdienst wordt gehouden uit één van de Formulieren van Enigheid of een bepaald thema wordt behandeld. Op bid– en dankdag ’s morgens is de dienst speciaal afgestemd op de kinderen van de gemeente. Als stof voor de prediking wordt veelal gebruik gemaakt van het pakket van de HGJB. Het is mogelijk dat er in de door de kerkenraad aangewezen diensten waarbij een presentatiescherm/ beamer wordt gebruikt naast de psalmen enkele christelijke liederen worden gezongen. In verband hiermee wordt aan de luisteraars van de kerkradio een liturgie uitgereikt. In de volgende diensten zal onder andere de beamer worden gebruikt: - Christelijke feestdagen - Bid- en Dankdag (morgendienst).Themadienst - GSK-dienst - Themadienst voor de jeugd - Open Deur Diensten - Opening en sluiting van het winterwerk. Themadienst In de loop van 2011 zal nadere besluitvorming over het gebruik van de beamer plaatsvinden. Kader voor de themadiensten. In de diensten zal de blijde boodschap centraal staan. Anders dan in een zogenaamde gewone eredienst kan dit op andere manieren. Te denken valt aan lofprijzing door middel van geestelijke liederen, opwekkingsliederen, kinderliedjes geschreven door onder andere Elly en Rikkert, Marcel en Lydia Zimmer, Martin Visser enzovoort. Hierbij kunnen verschillende instrumenten gebruikt worden. Als leidraad zou psalm 150 kunnen fungeren. (zie Hfdst. 2.2.4). Het gebruik van instrumenten dient ter ondersteuning en begeleiding van psalmen en liederen. De woordverkondiging moet in deze diensten gericht zijn op de doelgroep voor wat betreft inhoud en lengte in lijn met de andere onderdelen van de dienst. Daarnaast is gebruik van audiovisuele middelen zeer wenselijk. Voor het gebruik van beamer en toebehoren is er een beamerteam. De audiovisuele middelen hebben als voorwaarde dat ze functioneel zijn binnen de dienst. Hiermee wordt bedoeld dat het getoonde ook betrekking heeft op de behandelde stof in de
9
dienst. Naast de voorganger kunnen ook anderen een inhoudelijke bijdrage leveren aan deze dienst, maar de woordverkondiging mag hierdoor niet in de verdrukking komen. (Bij bepaalde thema’s kan de expertise van een organisatie als de HGJB, Vereniging tot heil des volks enzovoort ingeroepen worden en de eigen gemeenteleden) Bij de themadiensten georganiseerd door de jeugd kan hier behoefte aan zijn. (bijvoorbeeld het thema ‘gebruik van internet ed.’) zijn er binnen de organisaties bekwame mensen die dit zouden kunnen doen. 2.2.3. De sacramenten De sacramenten worden bediend tijdens de erediensten van de gemeente. De Heilige Doop als regel in de morgendienst, eenmaal in de maand. Het Heilig Avondmaal wordt door de gemeente viermaal per jaar gevierd, steeds tijdens de twee erediensten op een, door de kerkenraad vast te stellen zondag van een kwartaal. Indien mogelijk vindt de avondmaalsviering in het zorg- en wooncentrum "De Haven" te Bunschoten ook op zondag plaats. 2.2.4. Liturgie Gedurende elke eredienst van de gemeente wordt de dienst der gebeden betracht en de gemeentezang beoefend. De gemeente zingt uit de berijmde 150 Psalmen van 1773 en de 12 enige Gezangen, opgenomen achter de berijmde Psalmen, en wordt bij voorkeur door orgelspel begeleid met uitzondering van de in artikel 2.2.2 met name genoemde diensten. Er wordt in de eredienst ritmisch gezongen. De gemeente zingt enkele minuten voorafgaande aan het tijdstip van aanvang van de eredienst één of meerdere verzen van een tevoren aangekondigde psalm of lied. Op de eerste Kerstdag zal in de morgendienst(en) het "Ere zij God" worden gezongen. Op de eerste zondag na de viering van Koning(inne)dag) wordt aan het einde van de dienst "Het Wilhelmus" en op de eerste zondag na 31 oktober (herdenking Kerkhervorming) het Lutherlied: "Een vaste Burcht" gezongen. In de eerste zondagse eredienst na het overlijden van een gemeentelid, wordt voor aanvang van de dienst een gedachtenispsalm gezongen. In de zondagmorgendienst wordt de Wet des HEEREN voorgelezen, terwijl in de avonddienst de Apostolische Geloofsbelijdenis of de geloofsbelijdenis van Nicea wordt voorgelezen In de eredienst staat in de kerk een boeket bloemen dat later bestemd is voor een ziek gemeentelid. In rouwdiensten in de kerk zal, op verzoek van de nabestaanden, een bloemstuk op de kist kunnen worden gelegd. In erediensten wordt bij voorkeur gebruik gemaakt van een orgel als begeleidingsinstrument. Op verzoek kan bij een huwelijks- of rouwdienst en de in artikel 2.2.2 genoemde diensten naast de begeleiding van het orgel gebruik worden gemaakt van een snaar- of blaasinstrument. Tijdens trouw- en rouwdiensten is het maken van foto's, DVD- of filmopnamen toegestaan mits het de dienst niet verstoord. Van alle overige diensten worden onder verantwoordelijkheid van de diaconie DVD opnamen gemaakt. 2.2.5. Voorganger De erediensten van de gemeente worden geleid door dienstdoende en emeriti predikanten, kandidaten tot de Heilige Dienst en anderen met een geldig preekconsent. Bij afwezigheid van deze door een lid van de kerkenraad. De voorganger is een man en dient te behoren tot de Gereformeerde Bond binnen de PKN.
10
2.2.6. Kinderoppasdienst Om het bijwonen van kerkdiensten door ouders van zeer jeugdige kinderen mogelijk te maken, is er gedurende de morgendiensten van de gemeente een kinderoppasdienst voor baby's en kleuters in "De Voorpost". De kerkenraad verwacht dat hierdoor tevens een der ouders de avonddienst zal bijwonen. Ook verwacht de kerkenraad dat moeders (oudere meisjes) die hun kinderen bij de oppasdienst brengen zelf ook als oppas willen fungeren. 2.3. De kerkenraad
2.3.1. Samenstelling Naar het Woord van God wordt de gemeente gediend en geleid door de onderscheiden ambten, samen vormen zij de kerkenraad. Bij voorkeur is de samenstelling: - één herder en leraar als bedienaar van het Goddelijk Woord en van de sacramenten in de gemeente. Hij is bij voorkeur de voorzitter van de kerkenraad. - minstens 1 wijkouderling per wijk, een jeugdouderling, en een evangelisatieouderling - een scriba, zijnde een lid van de kerkenraad - vijf diakenen, waarvan een jeugddiaken - drie tot vier ouderlingen – kerkrentmeester Overeenkomstig de Bijbelse zienswijze op het regeerambt dienen alle ambtsdragers manspersonen te zijn. Op deze grond hebben wij geen vrouwelijke ambtsdragers in de gemeente. Ook geen ambt mogen bekleden zij die zich hebben laten overdopen of zij die praktiserend homoseksueel zijn, tenzij zij zich bekeren. Ambtsdragers dienen te allen tijde belijdende lidmaten van de gemeente te zijn. Tijdens de eredienst wordt door de kerkenraadsleden een zwart pak, wit overhemd en stropdas gedragen. Van aanstaande ambtsdragers mag worden verwacht, dat zij - indien mogelijk - tweemaal per zondag naar de kerk gaan, aan het Heilig Avondmaal deelnemen of daar ernstig mee bezig zijn. Van belang wordt tevens geacht betrokkenheid bij het kerkelijk leven door de week. Zo mogelijk ook met hun gezinsleden. Per 1 januari van elk jaar is overeenkomstig het aftreedrooster een gedeelte van het aantal ouderlingen en diakenen aftredend. De verkiezing van ambtsdragers wordt gehouden volgens het door de kerkenraad vastgestelde verkiezingsreglement d.d. 17-07-2007. Hierbij krijgt de gemeente voorafgaande aan de kandidaatstelling de gelegenheid om schriftelijk en ondertekend aanbevelingen te doen aan de kerkenraad. De kandidaatstelling geschiedt door de kerkenraad waarbij voor elk ambt waarin een vacature is of zal ontstaan een verkiezingslijst wordt opgesteld. Indien het aantal kandidaten niet groter is dan het aantal vacatures, worden de kandidaten verkozen verklaard. Conform de plaatselijke regeling. In een vacature predikant wordt door de kerkenraad zelf voorzien. Daarnaast kan de kerkenraad “bezoekbroeders” benoemen. Zij maken, als zodanig, geen deel uit van de kerkenraad maar zijn wel gehouden tot geheimhouding. Voorwaarden waaraan een bezoekbroeder moet voldoen worden door de kerkenraad vastgesteld. Een bezoekbroeder wordt aangewezen voor twee jaar en ondertekent zijn aanstelling in een vergadering van de kerkenraad.
11
2.3.2. Vergaderingen/moderamen De kerkenraad is verantwoordelijk voor het welzijn van alle gemeenteleden. In verband hiermede komt de kerkenraad in principe eenmaal per maand in vergadering bijeen om, naar Bijbelse normen, het goede te zoeken voor de gemeente in zijn beraadslagingen over alle aan de orde van behandeling komende geestelijke en niet geestelijke onderwerpen. Daarnaast wordt de kerkenraad net zo vaak ter vergadering bijeengeroepen als er gegronde redenen voor aanwezig zijn, conform de bepalingen van de Kerkorde. In het moderamen van de kerkenraad hebben zitting: De voorzitter, de predikant, de scriba, één wijkouderling, één diaken en één ouderling-kerkrentmeester. Als een van voorgenoemde personen één van de genoemde ambten vervult, zal hij het betreffende ambt vertegenwoordigen. Ter administratieve ondersteuning van het moderamen kan een gemeentelid aanwezig zijn bij het moderamen. Hij/zij is gebonden aan geheimhouding van vertrouwelijke zaken. Een kerkenraadsvergadering wordt door het moderamen voorbereid, dat tevens de agenda opstelt. Aan elk kerkenraadslid wordt de gelegenheid geboden om onderwerpen, ter plaatsing op de agenda, voor te dragen. Het onderwerp dient schriftelijk te worden ingeleverd bij één van de leden van het moderamen, en wel voordat het moderamen ter voorbereiding van de kerkenraadsvergadering bijeenkomt. 2.3.3. Kerkbode De kerkenraad vormt de eindredactie van de maandelijks, t.b.v. de gemeente uit te geven kerkbode. Hierin wordt zoveel mogelijk mededeling gedaan van onderwerpen en gebeurtenissen waarvan kennisneming door de gemeenteleden van belang wordt geacht. 2.3.4. Het consistorie Predikant en wijk-, jeugd-, senioren- en EC- ouderlingen vormen samen het consistorie, dat als zodanig verantwoordelijk is voor het opzicht over de gemeenteleden. Het consistorie vergadert iedere keer als daarvoor de noodzakelijkheid aanwezig is. Daarnaast komen predikant, wijk-, jeugd-, senioren- en EC-ouderlingen en de bezoekbroeders minimaal 2 keer per jaar bij elkaar om zaken aangaande huisbezoek en pastoraat te bespreken 2.3.5. Verantwoordelijkheid ouderlingen De ouderlingen zijn, overeenkomstig het bevestigingsformulier voor ambtsdrager, in het bijzonder geroepen tot: * de zorg voor de gemeente als gemeenschap; * het dragen van medeverantwoordelijkheid voor de bediening van Woord en sacramenten; * de herderlijke zorg en het opzicht over leer en levenswandel van de predikant. * het onderhouden, op een liefdevolle wijze, van hen die van het Evangelie vervreemd zijn en de toerusting van de gemeente tot het vervullen van haar pastorale en missionaire roeping.
12
2.3.6. Verantwoordelijkheid diakenen Zoals vermeld in het bevestigingsformulier voor ambtsdragers zijn diakenen ervoor om: * Medeverantwoordelijk te zijn voor de bediening van Woord en sacrament, waarbij zij dienen aan de tafel van het Heilig Avondmaal; * Diaconale gelden en goederen in te zamelen en te beheren; * Noodlijdende gemeenleden te ondersteunen. Daarnaast verlenen zij naar vermogen wereldwijd christelijke en humanitaire hulp aan personen en organisaties die in nood verkeren, waarbij allereerst hulp verleend wordt aan zij die met ons door het geloof in Jezus Christus verbonden zijn. * Een diaconale begroting op te stellen. * De gemeente toe te rusten om haar diaconale taak te kunnen uitvoeren. * Zorg te dragen voor de kerkradio voor gemeenteleden die korte of lange tijd de erediensten niet kunnen bijwonen. * Het verzorgen van en beschikbaar stellen van DVD’s op verzoek van erediensten 2.3.7. Verantwoordelijkheid ouderlingen-kerkrentmeester Zie hiervoor hoofdstuk 5 2.4. Pastoraat
2.4.1. Inleiding Naast de prediking en de bediening van de sacramenten wordt, om Christus wil, ook door middel van het pastoraat aan de gemeenteleden leiding gegeven opdat de gemeente wordt gebracht tot het geloof. 2.4.2. Predikant Tot opbouw van de gemeente is aan de predikant toevertrouwd: - de bediening van Woord en sacramenten door - de verkondiging van het Woord; - het voorgaan in de kerkdiensten; - de bediening van de doop; - de bediening van het avondmaal; - het laten doen van de openbare geloofsbelijdenis; - het bevestigen van ambtsdragers en het inleiden van hen die in een bediening worden gesteld; - het leiden van trouwdiensten en van diensten van rouwdragen en gedenken; - de catechese en de toerusting tot het doen van belijdenis; - het verkondigen van het evangelie in de wereld; - en zo hij daartoe geroepen wordt, het dienen van de kerk in de meerdere vergaderingen; en tezamen met de ouderlingen - de herderlijke zorg, onder meer door het bezoeken van de gemeenteleden en - het opzicht over de gemeenteleden. Bij langdurige afwezigheid van de predikant, zoals bij een vacature of langdurige ziekte, wordt zijn pastorale taak waargenomen door de kerkenraad en de consulent. Daarnaast kan de predikant worden bijgestaan door een tijdelijk aan te stellen pastoraal medewerker.
13
2.4.3. Wijkouderlingen / bezoekbroeders De gemeente is in wijken verdeeld. In elke wijk is een nagenoeg evenredig aantal pastorale eenheden ondergebracht, waarover twee ouderlingen zijn gesteld. De combinatie ouderlingdiaken of ouderling-bezoekbroeder is ook mogelijk. Er wordt naar gestreefd dat iedere pastorale eenheid binnen een wijk tenminste eenmaal per twee jaar huisbezoek ontvangt. De nieuw ingekomenen worden zo spoedig mogelijk bezocht. 2.4.4. Jeugdouderlingen en jeugddiakenen De jeugdouderling geeft leiding aan het jeugdwerk binnen de gemeente onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad. Hij is voorzitter van de jeugdraad en leidt de vergaderingen van leidinggevenden in het jeugdwerk. Indien er een vacature ontstaat kan hierin worden voorzien door een jeugdwerkleider aan te stellen. Deze heeft dezelfde taak en verantwoordelijkheid als een jeugdouderling doch is geen ambtsdrager. De jeugdouderling/jeugddiaken bezoekt in overleg met predikant en de wijkouderlingen: - gehandicapte- en/of (langdurig) zieke jongeren van de gemeente, zowel thuis als in het ziekenhuis; - jeugdige gemeenteleden van wie bekend is dat zij zelfstandig gaan wonen; - jongeren van de gemeente met sociale problemen; - jonge stelletjes in hun verkeringstijd; - de verschillende jeugdclubs/-verenigingen, catechisatie en zondagsschool; - de leidinggevenden. 2.4.5. Evangelisatieouderling De evangelisatieouderling is de vertegenwoordiger van de kerkenraad in de evangelisatiecommissie. Hij is in het bijzonder verantwoordelijk voor het pastoraat voor gemeenteleden die van het Evangelie dreigen te vervreemden en kerkgang nalaten Voor hem geldt een instructie, waarin ook het takenpakket is geregeld. Bijlage:instructie 1992) 2.4.6. De Heilige Doop Tijdens de doopzitting worden de doopouders, door de predikant en één van de wijkouderlingen op de doopbediening voorbereid. De kerkenraad waakt er in het bijzonder voor dat het sacrament van de Heilige Doop zal worden ontheiligd. Daarom mag van gelovige doopouders worden verwacht een kerkelijke meelevendheid en een christelijke levenswandel. Wanneer een of beide doopouders nog geen belijdenis van het geloof hebben afgelegd, zal men ook onderzoek doen waarom men, desondanks, toch hun kind ten doop wil houden en hen er op wijzen om ernst te maken met het doen van belijdenis. De Hervormde Gemeente staat voor de kinder- en volwassen(verbonds)doop, zij het nooit voor de tweede keer. De doop wordt slechts eenmaal bediend. In Gal. 3:16-18 schrijft Paulus dat het heil dat aan Abraham beloofd werd hetzelfde heil is waar het Nieuwe Testament van getuigt. In zowel Rom. 4 als Gal,. 3 wordt het verbond met Abraham genoemd in relatie met het verzoenend werk van Christus voor jood en heiden. Gal. 3:29: 'Indien gij nu van Christus zijt, dan zijt gij zaak van Abraham, en naar de belofte erfgenamen.' Het gaat ten diepste in het Oude en Nieuwe Testament om hetzelfde heil, om dezelfde Christus, om dezelfde God en dus ook om hetzelfde verbond (Efez. 2:12-13). De besnijdenis wijst vooruit, de doop wijst achteruit. De besnijdenis was niet afhankelijk van
14
het geloof van degene die besneden werd, maar van Gods verbond. Dat verbond was van kracht gegaan, omdat God dat wilde, niet omdat de besnedene iets wilde. Achter de geloofs-, weder- of overdoop gaat een vorm van gehoorzaamheid schuil, die neigt tot wetticisme en het karakter draagt van voorwaardelijkheid: pas als ik 'geloofd zal hebben en gedoopt zal zijn' kan ik het koninkrijk van God beërven. Aan eigen menselijke inzet wordt meer waarde gehecht, dan in de belijdenis achter de verbondsdoop. De doop is geen teken en zegel van een menselijk 'ja', maar een Goddelijk 'ja'. Gemeenteleden die zich voor een tweede keer laten dopen (geloofsdoop, weder- of overdoop) kunnen daarom na het belijden van schuld een ambt of een andere functie binnen de Hervormde Gemeente vervullen. 2.4.7. Belijdenis des Geloof Aan trouwe, kerkelijk meelevende gemeenteleden die met inzet en aandacht de belijdeniscatechisatie hebben gevolgd en waarvan na onderzoek door de kerkenraad is gebleken, dat het hun hartelijke begeerte is om Jezus Christus te volgen, in gehoorzaamheid aan het Woord van God zal jaarlijks de gelegenheid worden geboden om belijdenis van het geloof af te leggen in het midden van de gemeente. Zo spoedig mogelijk, na bekendmaking van degenen die voornemens zijn geloofsbelijdenis af te leggen, zullen de wijkouderlingen met hem/haar hierover een gesprek aangaan. Ook zal er een gesprek met de predikant plaatsvinden. Aan ongedoopten zal de volwassendoop worden bediend nadat zij in het openbaar geloofsbelijdenis hebben afgelegd. 2.4.8. Het Heilig Avondmaal Toegang tot het Heilig Avondmaal hebben zij die belijdend lid van onze Hervormde Gemeente zijn. Daarnaast is het mogelijk om als gastlid, na verkregen toestemming van de kerkenraad, deel te nemen. De zondag, voorafgaand aan de viering van het Heilig Avondmaal, zal in een van de kerkdiensten voorbereiding op het Heilig Avondmaal worden gehouden. Niet alleen de preek zal in dat teken staan maar ook het eerste gedeelte van het formulier zal dan gelezen worden Op de maandag in de week, voorafgaand aan de bediening, is er gelegenheid voor censura morum. Gemeenteleden die daarvan gebruik willen maken dienen op die dag, of eerder, contact op te nemen met de scriba. Deze zal een afvaardiging van het consistorie bij elkaar roepen. Om ontheiliging van het Heilig Avondmaal tegen te gaan zal in het uiterste geval, indien andere oplossingen niet voorhanden zijn en het van zijn dwaalweg af te brengen gemeentelid niet voor rede vatbaar blijkt, het consistorie zijn gehouden om op hem of haar een tuchtmaatregel toe te passen welke de kerkorde voorschrijft. In de kerkenraadsvergadering, voorafgaand aan de viering, houdt de kerkenraad zelf censura morum. Indien mogelijk wordt in de week, voorafgaande aan de viering van het Heilig Avondmaal, in "De Voorpost" een voorbereidingssamenkomst gehouden voor de gehele gemeente. Het Heilig Avondmaal wordt, na de viering in de avonddienst, met dankzegging afgesloten.
15
2.4.9. Het kerkelijk huwelijk Aan trouwe, kerkelijk meelevende gemeenteleden, die er ook in de voorbereiding op hun huwelijk blijk van hebben gegeven te willen leven naar Bijbelse normen, wordt de gelegenheid geboden om hun huwelijk in het midden van de gemeente tijdens een eredienst kerkelijk te laten inzegenen. Hier gaat een gesprek met de voorganger en eventueel een ouderling aan vooraf. In dit gesprek zal, indien van toepassing, ook het doen van openbare geloofsbelijdenis ter sprake komen. De dienstdoende ouderling is in principe de toekomstige wijkouderling van het gehuwde paar. De kerkenraad verleent alleen medewerking aan een huwelijksbevestiging van een man met een vrouw. Ook dienen beide echtelieden in de regel te behoren tot de Hervormde Gemeente op de dag van de voltrekking. Een verzoek tot huwelijksinzegening van reeds samenwonende personen zal normaliter niet worden ingewilligd zolang zij volharden in hun manier van leven. 2.4.10. Zorg voor hulpbehoevende gemeenteleden Kerkenraadsleden kunnen op verschillende wijze informatie ontvangen over bepaalde noodgevallen in de gemeente. Een gemeentelid kan door geen of onvoldoende geldmiddelen niet in staat zijn om over de benodigde levensbehoefte te beschikken. Ook kunnen er situaties zijn van andere noodtoestanden van materiële en/of sociale aard. Nadat het gemeentelid hiermee instemt, zullen kerkenraadsleden deze ontstane situatie doorgeven aan het college van diakenen. Het college zal daarna, al dan niet in samenwerking met de berichtgever(s) zo spoedig mogelijk de ontstane situatie onderzoeken en zo nodig zorg dragen voor christelijke hulpverlening. 2.4.11. Kerkradio Door middel van de kerkradio-installatie in het kerkgebouw en het verenigingsgebouw "De Voorpost" worden erediensten en samenkomsten uitgezonden. 2.4.12 Commissie Bijzondere Zorg (CBZ) In onze gemeente fungeert een Commissie Bijzondere Zorg. In deze commissie hebben in elk geval zitting de predikant en een diaken. De commissieleden worden door de kerkenraad voor 4 jaar benoemd en zijn daarna 1 termijn direct herkiesbaar. Het verdient aanbeveling dat de commissieleden de cursus psycho-pastorale toerusting (PPT) volgen / gevolgd hebben. De commissie is belast met begeleiding en ondersteuning van gemeenteleden met bijzondere noden of zorgen, niet zijnde diaconale zaken. Zij kan worden geïnformeerd door gemeenteleden, door betrokkene zelf, door de predikant of door de wijkouderling of een diaken. De commissie kan andere hulpverlenende instanties inschakelen. De commissie informeert indien noodzakelijk de wijkouderling. De leden van de commissie hebben geheimhoudingsplicht. Deze commissie is tevens Herberg aanspreekpunt. 2.5. Catechese 2.5.1. Doel Catechese is de dienst van de kerk aan de jeugd van de gemeente. Het doel van de catechese is: Het helpen opvoeden van de jeugd in het geloof. Het vraagt om een beslissing, om een persoonlijke geloofskeuze. Catechisatie stuurt aan op de openbare geloofsbelijdenis. De catechese is gericht op het hart van de catechisant. Daarnaast ook op het verstand en handelswijze in het dagelijks leven. Van de catechese gaat een stuk leiding, vorming en
16
toerusting uit. 2.5.2. Invulling van de catechese. Catechese is vooral met de Bijbel als het Woord van God bezig zijn met behulp van methoden die naast het Woord van God gebaseerd zijn op onze belijdenisgeschriften. Van groot belang is het gesprek op de catechisatie. Het is aan te bevelen, dat de predikant zelf catechiseert, anders leert hij de jongeren van de gemeente niet kennen. Dit is van belang voor prediking en pastoraat. Hij kan ook bijgestaan worden door een catecheseteam. Bij de groepsindeling wordt rekening gehouden met de diverse leeftijden. Er is ook een aangepaste catechese voor hen die een verstandelijke beperking hebben. Er is een aparte catechisatie voor beginners (huiscatechese). Deze ressorteert momenteel onder de Evangelisatie Commissie. 2.5.3.Nazorg van de catechese. Openbare belijdenis mag en kan geen eindpunt zijn van de catechese. Daarom is nazorg van de catechese noodzakelijk. Die is er op gericht om de jonge gemeenteleden voortdurend te instrueren en te mobiliseren. Dit is ook dienstbaar aan de kadervorming in de gemeente. Vormen van nazorg zijn bij voorkeur een jongerenkring. Andere mogelijkheden zijn: * de leerdiensten; * bijbelkring; * bezinningsavonden voor de Heilig Avondmaalsviering; * het verenigingswerk; * doopoudersavonden. 2.5.4. Overkomst naar de Hervormde Gemeente alhier. Zij die het voornemen hebben over te komen naar de Hervormde Gemeente alhier worden door de predikant of wijkouderlingen bezocht. Gesproken wordt over de beweegredenen tot overkomst. Na gebleken meeleven in kerkgang beslist de kerkenraad om als (belijdend/doop)lid toegelaten te worden tot de gemeente.
2.6. Jeugdwerk
2.6.1 Inleiding: Het jeugdwerk binnen de Hervormde Gemeente Bunschoten is op te delen in georganiseerde activiteiten en algemene zorg. De georganiseerde activiteiten bestaan uit: * Verenigingsactiviteiten. Het Jeugdwerk staat onder supervisie van de Hervormde Jeugdraad en het bestuur van de Hervormde Zondagsschool "De Akker". Het onderdeel Algemene Zorg is gericht op heel de Gemeente. Naast de jeugdouderlingen, zijn in eerste instantie andere onderdelen van de kerkenraad direct verantwoordelijk voor dit jeugdwerkonderdeel, zoals daar zijn:
17
* Inhoud van de Eredienst (hele kerkenraad) * Catechese (predikant en/of. catecheseteam) * VakantieBijbelWeek (VBW) en VakantieTienerSoos (VTS) (Evangelisatie Commissie) * Gezin-School-Kerk (Predikant) * Pastoraat (predikant en ouderlingen) * Financiële ondersteuning (Kerkrentmeesters) 2.6.2. Doel van het jeugdwerk a. Naar het woord van de Heere Jezus geeft Hij ons de opdracht om de kinderen, c.q. jongeren, tot Hem te laten komen (geloofscomponent). b. Daarnaast richt het jeugdwerk zich op het bevorderen van de Gemeente, als leefgemeenschap voor jonge en oudere gemeenteleden (gemeenteopbouw component). c. Belangrijk daarbij is het bevorderen van een evenwichtige persoonlijkheids- en geloofsontwikkeling binnen het gezin (persoonlijke component). Een duidelijke omschrijving van het doel van het jeugdwerk vinden we in de kerkorde. Samengevat bedoelt het jeugdwerk de vorming van jongeren, opdat ze in het licht van de Bijbel de zin van hun leven mogen ontdekken, de hun geschonken gaven ontplooien en toegerust worden tot een goede vervulling van hun levensroeping in de kerk en samenleving, overeenkomstig Gods geboden en beloften. 2.6.3. Werkwijze Het jeugdwerk wil de doelstelling bereiken door gebruik te maken van 3 kernfuncties binnen de Christelijke Gemeente: 1* Geloofsopvoeding Door het vertellen en luisteren naar Bijbelverhalen. (Het is ook mogelijk dat gebruik van andere werkvormen wordt gemaakt) Het aanleren en stimuleren van Bijbellezen, zodat jongeren weten wie God, de Vader; Jezus Christus, de Zoon en De Heilige Geest is. Daarnaast biedt het jeugdwerk een plek waar men in contact komt met leeftijdgenoten en/of oudere gemeenteleden om over het geloof te spreken. Deze gesprekken hebben als doel het ontwikkelen van een persoonlijke geloofskeus voor de Heere God. Het bevorderen binnen de Gemeente, het gezin, de samenleving van de geloofsopvoeding. De geloofsopvoeding vindt plaats binnen de zondagschool, de jeugdclubs, de catechese, GSK projecten, VBW- en VTS-activiteiten, en binnen de Eredienst. 2* Gemeenschap en dienst Het Christelijk geloof richt zich niet uitsluitend op het heil van het individu, maar ook op de Gemeente en de samenleving, kortweg binnen relaties. We maken binnen het jeugdwerk bewust gebruik van groepswerk. Binnen de groep heerst een vertrouwde sfeer waarin relaties onderling worden bevorderd en men verantwoordelijkheid ontwikkelt voor elkaars geloof en leven. Waar het nodig en gewenst is probeert men elkaar te helpen. Dat begint bij kinderen met het helpen van elkaar bij een knutselwerk, sportactiviteiten, tot het open staan voor elkaar tijdens crisissituaties op oudere leeftijd. Daarnaast is het nodig om oog en oor te krijgen voor leden buiten de Gemeente. Want, "niet uitsluitend gemeenteleden, gelijkdenkenden of plaatsgenoten zijn mijn naaste." Daarom worden zending- en diaconieprojecten bewust onder de aandacht gebracht. Het groepswerk vindt plaats op de zondagsschool, de jeugdclubs, de catechese, GSK, VTS en themadiensten 3* Getuigenis, apostolaat Als Gemeente mogen wij de Boodschap van het heil in de Heere Jezus Christus niet voor ons
18
zelf houden, maar worden wij geroepen die Boodschap uit te dragen aan hen die het Evangelie niet of nauwelijks kennen. Daarom biedt het jeugdwerk "laagdrempelige" activiteiten aan, zodat zowel meelevende gemeenteleden als jongeren die buiten de Gemeente vandaan komen, aan die activiteiten kunnen deelnemen. Jongeren leren, door samen met leeftijdgenoten te praten, wat "geloven" voor hen betekent. Jongeren verantwoordelijkheid geven in het meenemen van leeftijdsgenoten van buiten de Gemeente, naar jeugdwerk- en Gemeenteactiviteiten. Het stimuleren van de spontane houding, die jongeren vaak (nog) hebben; zodat jongeren makkelijker aan anderen het Evangelie zullen doorgeven. Deze derde doelstelling probeert men in al het jeugdwerk, georganiseerd/ongeorganiseerd en tijdens de Eredienst te stimuleren en te realiseren. 2.6.4. Leiding Het heeft aanbeveling dat jeugdwerkers die aangezocht worden om mee te werken in het jeugdwerk lid zijn van de Hervormde Gemeente Bunschoten. Zij dienen de doelstelling en werkwijze van het jeugdwerk te onderschrijven. Ze geven daarnaast in hun persoonlijk leven blijk dat ze de Heere liefhebben en aan de doelstelling van het jeugdwerk vorm geven. Zij worden op voordracht van de jeugdouderlingen door de kerkenraad aangesteld. 2.6.5. Doelgroep jeugdwerk De doelgroep van het jeugdwerk zijn jongeren, behorende tot de Hervormde Gemeente Bunschoten, in de leeftijd van 0 tot ongeveer 23 jaar of tot de leeftijd dat ze Geloofsbelijdenis hebben afgelegd en/of zelfstandig wonen. Concreet begint het jeugdwerk bij 5 jaar, de leeftijd waarop kinderen naar de Zondagsschool kunnen komen. Alle jeugdwerkactiviteiten staan open voor jongeren buiten onze Gemeente, mits zij zich aan de regels houden die voor de activiteit geldt.
2.6.6. P.R.- activiteiten Door maandelijkse informatie via de kerkbode wordt de Gemeente op de hoogte gehouden van jeugdwerkactiviteiten, van wat voor aard dan ook. Daarnaast hebben jongeren de mogelijkheid om via kopij hun eigen inbreng in de kerkbode te hebben. Om zo goed mogelijk aan de doelstelling van het jeugdwerk vorm te geven zullen allerlei artikelen, in de kerkbode, voor jongeren of over de begeleiding van jongeren, worden geschreven. Het zal duidelijk zijn dat in onze snelle ‘zapcultuur’ andere middelen aangesproken dienen te worden om de jeugd te bereiken. Email, flyers, sms en website van de Hervormde gemeente zijn wellicht effectiever. 2.6.7. Jeugdraad
2.6.7.1. Inleiding Met het oog op de geestelijke vorming van de jeugd en de zorg voor het Jeugdwerk laat de kerkenraad zich bijstaan door een commissie voor het jeugdwerk, genaamd "Hervormde
19
Jeugdraad te Bunschoten" (hierna te noemen: jeugdraad). Daarnaast wordt de dagelijkse gang van zaken betreffende de Zondagsschool behartigd door het zondagsschoolbestuur (zie 2.6.8.) Om het Gesloten Jeugdwerk gezamenlijk te coördineren bezoeken minstens twee leden van de zondagsschoolleiding de vergaderingen van de jeugdraad. De opening van het winterwerk vindt ieder jaar in september plaats. Rond Pasen stoppen de activiteiten van het jeugdclubs. De verschillende jeugdclubs zijn aangesloten bij de Hervormd Gereformeerde JeugdBond (HGJB te Bilthoven), waarmee nauw wordt samengewerkt. 2.6.7.2. De organisatie De voorzitter en vicevoorzitter van de jeugdraad zijn de jeugdouderling en jeugddiaken, die jaarlijks van functie wisselen. De secretaris en de penningmeester worden door en uit de jeugdraad gekozen en vormen met de voorzitters het moderamen van de jeugdraad. Jaarlijks wordt een financieel verslag over het afgelopen boekjaar (eind januari) en een begroting voor het aankomend jaar (september) ter goedkeuring bij de Kerkrentmeesters ingediend. De jeugdraad roept minimaal twee keer per clubseizoen alle leidinggevenden in vergadering bijeen. Tijdens deze vergaderingen worden alle zaken betreffende het jeugdwerk besproken. De taak van de jeugdraad bestaat uit: * Voorwaarden creëren om de doelstelling en de werkwijze van het jeugdwerk mogelijk te maken binnen de Gemeente. * Het zoeken en werven van leidinggevenden in het jeugdwerk * Het bevorderen van vaardigheden in het leiding geven bij leidinggevenden. * Het zoeken van geschikte jeugdwerklocaties. * Het beheren van jeugdwerkfinanciën. * Het onderhouden van goede contacten met plaatselijke, regionale, classicale, provinciale en landelijke jeugdwerkorganisaties * Het instellen van commissies. Commissies waarvan de leidinggevenden bij toerbeurt deel uitmaken zijn: Opening Winterwerk; Project HGJB (even jaren). * Het verzorgen of delegeren van PR-activiteiten, voornamelijk via de kerkbode, flyers, afkondigingen door ouderling van dienst en kabelkrant. * Mede organiseren startzondag in september * Stimuleren van diensten voor en door jongeren. 2 themadiensten en minimaal 1 dienst gemaakt door catechisanten. (zie preekbespreking/catechese zondag punt 2.6.10) * instellen van een beamerteam. * instellen van commissie kinderen in de dienst. Deze commissie verzorgt ‘kleine’ doeactiviteiten in de gewone eredienst. Te denken valt aan kleurplaat, invulboekje ed. Op het preekrooster zullen vanaf 2011 zes zondagen aangegeven worden waarop een boekje zal worden uitgereikt. De al bestaande 2 GSK en bid/dankdagdiensten vallen hierbuiten. Het betrekken van jeugd bij de dienst door bijvoorbeeld de schriftlezing door hen te laten doen verdient aanbeveling. * mogelijkheid bieden om in eredienst liederen uit ‘op toonhoogte’ te zingen. Hierbij zal begeleiding op andere instrumenten, dan uitsluitend orgel mogelijk moeten zijn. * commissie sportactiviteiten, nieuw leven in blazen. 2.6.7.3. De jeugdclubs De jeugdclubs gebruiken het verenigingsgebouw "De Voorpost" als plek om samen te komen. De huidige stand van zaken is dat binnen onze Gemeente de volgende jeugdclubs actief zijn: 2.6.7.3.1 De Kinderclub: “De regenboog”
20
De kinderclub komt woensdagmiddag van 13.30 tot 15.00 uur bijeen. De kinderclub staat open voor kinderen, zowel jongens als meisjes, in de leeftijd van 7 en 8 jaar. 2.6.7.3.2. Meisjesclub: “Kleine Kracht” Meisjesclub van 9 t/m 12 jaar. Komt maandagavond bijeen van 18.45 - 20.15 uur. Men probeert maandelijks een groepsgesprek te voeren n.a.v. een gekozen onderwerp. 2.6.7.3.4. Jongensclub: “Jakim" Komt bij elkaar op dinsdagavond van 18.45 - 20.00 uur. De leden zijn 9 en 10 jaar oud. 2.6.7.4.De werkwijze Globaal is er een uniforme werkwijze op alle jeugdclubs. Het programma bestaat uit een Bijbelvertelling en daarop aansluitend een knutselwerkje, spel of bij de oudere kinderen, een groepsgesprek over een Bijbels thema. "Bouwsteen", "Bouwstof", "Spirit", "Tijdschrift", uitgaven van de HGJB, geven maandelijks voorbeeldmateriaal om rond een gekozen thema een clubmiddag, -avond te verzorgen; zowel t.a.v. de Bijbelvertelling als voor het onderwerp na de pauze. * T.a.v. geloofsopvoeding: - Het op een eenvoudige wijze vertellen van Bijbelverhalen door de leiding; - Het zingen van Psalmen en Geestelijke Liederen. Gebruikt wordt ‘Op toonhoogte’ - Het voordoen en aanleren van gebeden; - Zo nodig ouders helpen het Evangelie aan hun kinderen duidelijk te maken. * T.a.v. gemeenschap en dienst - De kinderen maken van de clubmiddag of -avond een verslag, zodat kinderen die afwezig zijn geweest toch de volgende clubmiddag de essentie van het Bijbelverhaal van de vorige week horen; - In groepswerk knutselactiviteiten verrichten; - Het werven van kinderen; - Het sturen van een verjaardagskaart aan de clubleden; - Het persoonlijk benaderen van de ouders bij het werven van kinderen (ledenwerfactie); - Het persoonlijk benaderen van de ouders als hun kinderen drie keer achtereen hebben verzuimd; - Het deelnemen aan het tweejaarlijks HGJB-project. Veelal heeft het project een diaconaal doel; - Het deelnemen aan regionale jeugddagen van de HGJB. * T.a.v. Apostolaat - Clubleden bewust stimuleren om vriendjes en vriendinnetjes naar de club uit te nodigen; - Het actief werven van leden onder de hele bevolking van Bunschoten. - Het doorgeven van het Evangelie aan anderen. 2.6.8. Zondagsschool 'De Akker"
2.6.8.1. Inleiding De zondagsschool is een onderdeel van het Gesloten Jeugdwerk, onderdeel zondagsschool.
21
Zondagsschool "De Akker" wordt als regel op de zondagmiddag gehouden. Gedurende de eerste zondag na Pinksteren tot en met de startzondag in september is er geen zondagsschool. De zondagsschool "De Akker" is aangesloten bij de Nederlandse Hervormde Zondagsscholenbond op Gereformeerde Grondslag.
2.6.8.2.De organisatie Het bestuur van de zondagsschool bestaat uit: - een voorzitter - een secretaris - een penningmeester - overige leidinggevenden. De voorzitter, secretaris en penningmeester vormen het dagelijks bestuur en hoeven geen leidinggevende te zijn. De taken van het bestuur bestaan uit het: - Gestalte geven aan de doelstelling en werkwijze van de zondagsschool; - Samenstellen van programma's voor de Kerst- Paas- en Pinkstervieringen; - Het zoeken en werven van leidinggevenden. - Het beheren van de zondagsschoolfinanciën - Het verzorgen van PR-activiteiten.
--
2.6.8.3. De werkwijze * De werkwijze van de zondagsschool is: - Het geven van geloofsonderricht door: - Het op een begrijpelijke manier vertellen van de Blijde Boodschap aan de kinderen, zodat de kinderen de Heere Jezus leren kennen als de Goede Herder in hun leven. - Het zingen van Psalmen en Geestelijke Liederen - Het voordoen en aanleren van gebeden. - Zo nodig ouders helpen het Evangelie aan hun kinderen duidelijk te maken. * T.a.v. gemeenschap en dienst - Het werven van kinderen van gemeenteleden, rand- en buitenkerkelijken. - Het sturen van een verjaardagskaartje aan zondagsschoolkinderen; - Het persoonlijk benaderen van de ouders bij het werven van kinderen (ledenwerfactie); - Het belonen bij trouw bezoek middels een presentje; - Het actief deelnemen van de kinderen aan de vieringen van Kerst, Pasen en Pinksteren; - Het persoonlijk benaderen van de ouders als hun kinderen vier keer achtereen hebben verzuimd. * T.a.v. getuigenis en apostolaat - Het actief werven van leden onder de hele bevolking van Bunschoten. - Middels de kinderen, trachten de Gemeente, buitenkerkelijken en randkerkelijken te bereiken met het Woord van God. De vieringen van Kerst-, Paas- en Pinksterfeest zijn hierbij van groot belang; - Het doorgeven van het Evangelie aan anderen.
22
2.6.9. Aandachtspunten * Opkomst jeugdclubs. Ledenwerfacties zijn blijvend noodzakelijk. Heel belangrijk is het uitnodigen van leeftijdgenoten (nieuwe leden), door leeftijdgenoten (leden). Daarbij is het verwoorden en verbeelden van clubactiviteiten noodzakelijk. Ook de algemene PR naar de Bunschoter bevolking moet ieder winterwerk-seizoen ter hand worden genomen. Een overzicht met activiteiten op de kabelkrant dient aanbeveling. PR voor het jeugdwerk tijdens huisbezoek door de wijkouderling moet worden geactiveerd. * Accommodatie. De grote zaal van de Voorpost is uitgerust met up-to-date media apparatuur. Inzetbaar voor alle activiteiten bijvoorbeeld lezingen, ed. * Preekbespreking/catechese zondag. Voor de versteviging van het onderlinge contact (of juist het leggen van contacten) tussen de predikant en de jeugd; zou het goed zijn om preekbesprekingen te houden. De jeugd kan hiervoor op de catechese, op de clubs en tijdens de kerkdienst worden geactiveerd. Jongeren worden, doordat zij mede zelf het onderwerp van de kerkdienst bepalen en zo mogelijk zelf helpen de preek samen te stellen, actief bij de organisatie betrokken, zoals bij de themadienst * Nieuwe werkvormen Via o.a. de HGJB en de media krijgt het jeugdwerk de beschikking over multimedia, die uitstekend binnen het werkveld kunnen worden gebruikt. Het gebruik van multimedia wordt daarom binnen het jeugdwerk gestimuleerd. * Bezoekwerk. Het bezoeken van jongeren (jongeren pastoraat) door de jeugdouderlingen is nuttig. * Catechese. Om de predikant en de jeugd van de gemeente tot een hand en voet te zijn is de vorming van een catecheseteam wenselijk. Het catechesewerk moet door meerdere schouders binnen de Gemeente worden gedragen, zodat de groepsgrootte aanzienlijk wordt beperkt. 2.7. Vorming en toerusting
2.7.1. Grondslag verenigingen De hieronder te noemen verenigingen hebben Gods onfeilbaar Woord, zoals samengevat in de Drie Formulieren van Enigheid, als grondslag. Zij komen in principe bijeen in het verenigingsgebouw "De Voorpost".
23
2.7.2. Mannenvereniging "Onderzoekt de Schriften" De Hervormde mannenvereniging "Onderzoekt de Schriften" is voor mannelijke gemeenteleden. Deze vereniging is aangesloten bij de Streek Amersfoort van de Bond van Nederlandse Hervormde Mannenverenigingen op Gereformeerde Grondslag. Vanaf medio september belegt zij haar vergaderingen meestal op iedere 2e en 4e maandagavond van de maand tot aan de Paasdagen van het daarop volgende jaar. Tijdens het vergaderseizoen neemt de mannenvereniging ook deel aan de streekvergaderingen en aan de jaarlijkse Bondsdag van de Bond. De mannenvereniging stelt zich ten doel om door gezamenlijke bespreking de Heilige Schrift en de belijdenisgeschriften, met name de drie formulieren van enigheid, beter te leren verstaan. Zij tracht dit doel te bereiken door haar leden op basis van vrijwilligheid een inleiding te laten houden over een van te voren bepaald Bijbelgedeelte, een gedeelte van een belijdenisgeschrift of een vrij onderwerp, waarover het licht van de Bijbel dient te vallen. Het verdient voorkeur gebruik te maken van de Bijbelstudies in “De Hervormde Vaan”. Ook is het van groot belang om ook jonge mannen op de vereniging te krijgen.
2.7.3. Vrouwenvereniging "Bidt en Werkt" De Hervormde vrouwenvereniging "Bidt en Werkt" komt eens per twee weken op woensdagavond bij elkaar en heeft als doel het onderzoeken van Gods Woord in verenigingsverband en het uitvoeren van activiteiten, niet in strijd zijnde met de grondslag van de vereniging, ten dienste van kerkenwerk en zending. Tijdens de vergaderingen wordt aan de hand van een Bijbelgedeelte een inleiding of een meditatie verzorgd door één van de leden en wordt hierover onderling gesproken. Aan het eind van elke vergaderavond verzorgt één van de leden een vrije bijdrage over een onderwerp dat niet in strijd is met de grondslag van de vereniging. Zij neemt deel aan landelijke Bondsdag en ontmoetings- en toerustingsdagen, die georganiseerd worden door de Bond van Hervormde Vrouwenverenigingen op Gereformeerde Grondslag en de vergaderingen, georganiseerd door de kring Gooi- en Eemland. Samenwerking/overleg vindt plaats met de vrouwenvereniging "Levenslust" en "Anashim" op het gebied van onder andere de verkoopdagen en de uit te nodigen sprekers/spreeksters. Toerusting en kadervorming binnen de vereniging vindt plaats middels het door bestuursleden bezoeken van door het Hoofdbestuur van de Vrouwenbond belegde vergaderingen. De daar opgedane kennis wordt overgedragen aan de overige leden van de vereniging. Een wens is om meer vrouwen uit de gemeente te betrekken bij het werk van de vereniging.
2.7.4. Vrouwenvereniging "Levenslust" De vrouwenvereniging "Levenslust" komt eenmaal per 14 dagen op donderdagavond bijeen om samen als vrouwen van de Hervormde Gemeente met het Woord van God bezig te zijn. Zich daarin te verdiepen en daaruit te leren opdat het geloof, door Gods genade gewerkt en versterkt mag worden. Samenwerking/overleg vindt plaats met de vrouwenvereniging "Bidt en Werkt" en "Anashim" op het gebied van onder andere de verkoopdagen en de uit te nodigen sprekers/spreeksters. Nieuwe leden zijn hartelijk welkom.
24
2.7.5. Vrouwenvereniging "Anashim" De jonge vrouwenvereniging "Anashim" komt eenmaal per 14 dagen op dinsdag avond bijeen om samen als vrouwen van de Hervormde Gemeente met het Woord van God bezig te zijn. Zich daarin te verdiepen en daaruit te leren, opdat het geloof, door Gods genade gewerkt en versterkt mag worden. Samenwerking/overleg vindt plaats met de vrouwenvereniging "Bidt en Werkt" en "Levenslust" op het gebied van onder andere de verkoopdagen en de uit te nodigen sprekers/spreeksters. Nieuwe leden zijn hartelijk welkom. Jaarlijks wordt de doelgroep (20-35 jaar) aangeschreven. 2.7.6 Bijbelkring I De Bijbelkring I komt maandelijks in het winterseizoen in "De Voorpost" bijeen op donderdagavond. Hier wordt, indien mogelijk, onder leiding van de predikant aan Bijbelstudie gedaan. Er zal in deze jaren en in de geestelijke situatie van nu veel aandacht moeten worden besteed aan vragen, die betrekking hebben op Christen-zijn in deze tijd en aan de wijze waarop wij als Christenen vandaag moeten leven en kunnen overleven. Zo wordt de gemeente toegerust en zo wordt de gemeenschap bevorderd.
2.8. Ouderenwerk
2.8.1. Algemeen Door de voortgaande vergrijzing komen er steeds meer ouderen. Overal en dus ook in de kerkelijke gemeente. Het is van groot belang, dat onze ouderen bemerken, dat er aandacht voor hen is. Het werk onder ouderen is echter zeer arbeidsintensief. Doorgaans hebben zij veel tijd en degenen die hen bezoeken juist niet. Gelukkig is het wel, dat veel van onze oudere gemeenteleden kinderen hebben in dezelfde woonplaats. Er zijn echter ook uitzonderingen. Niet iedereen heeft kinderen of kinderen dichtbij of kinderen die hen trouw bezoeken. Naast de lijn van kinderen en buren is er dan ook beslist een kerkelijke lijn nodig. Voorheen liep dit te veel uitsluitend over de predikant. Sinds enkele jaren is er daarom een seniorenouderling aangesteld. In een gemeente die waarlijk gemeente is, (gemeenschap is,) kan en mag niet alles op de schouders van enkelen rusten. Met name het ouderenwerk is een taak van de HVD. Het is noodzakelijk, dat er sprake is van samenwerking en overleg en dat zij, die namens de kerk bezoekwerk doen, dit ook beseffen. Zij vertegenwoordigen de kerkelijke gemeente. 2.8.2. Aandeel predikant Het aandeel van de predikant is om in overleg met de seniorenouderling: a. bezoeken van hen, die 75 jaar of ouder zijn geworden op of na hun verjaardag; b. bezoeken van hen, die kerkradio hebben; c. voorbede in de kerkdiensten voor hen die 85 jaar en ouder geworden zijn; d. voorbede in de kerkdiensten voor de ouderen in het algemeen e. bezoeken van hen die in een ziekenhuis of andere inrichting verblijven; f. bezoeken van de zieken die weer thuisgekomen zijn; g. het vermelden van de verjaardagen van de 75-plussers in de kerkbode; h. enkele malen per jaar de weeksluiting verzorgen in "De Haven", waar ook een aantal van onze ouderen verblijven; i. zoveel mogelijk uitzenden door de kerkradio, ook vanuit "De Voorpost"; j. viermaal per jaar het Heilig Avondmaal bedienen in "De Haven" voor Hervormde gemeenteleden die niet in staat zijn om het Heilig Avondmaal zondag in de kerk bij te wonen;
25
k. het meehelpen organiseren van ouderenmiddagen en daar ook aanwezig zijn voor opening, meditatie en sluiting; l. als onder l van een jaarlijkse dag uit met de bus; m. het doorgeven aan de Hervormde Vrouwendienst, de wijkouderling of diaken van eventuele bijzonderheden; n. een regelmatig contact met de Hervormde Vrouwendienst, speciaal over het ouderenwerk. 2.8.3. Aandeel Vrouwenvereniging "Bidt en Werkt" Het aandeel van de vrouwenvereniging "Bidt en Werkt" is: de organisatie en verzorging van twee middagen per jaar voor oudere gemeenteleden, te weten met Kerst en Pasen. Aansluitend wordt er dan een broodmaaltijd gehouden, die bekostigd wordt uit de kas van de vrouwenvereniging.
26
HOOFDSTUK 3 3 DIACONAAL BELEID
3.1. Huidige situatie Het college van diakenen bestaat uit vijf ambtsdragers, te weten: -voorzitter; -secretaris; -administratief diaken; - jeugddiaken; - één diaken met algemene taken; Achtereenvolgens hebben zij als hoofdtaak: algemene leiding, notuleren en correspondentie, verzorging administratie, het (doen) verzorgen van kerkradio/DVD’s. Het college vergadert in principe één keer per maand. De volgende onderwerpen kunnen daarbij aan de orde komen: Opstellen van begroting en jaarrekening. Na goedkeuring door de kerkenraad en vaststelling worden deze ter goedkeuring voorgelegd aan het regionaal college voor behandeling van beheerszaken van de PKN. Tevens wordt de jaarrekening ter inzage gelegd voor de gemeente en/of wordt deze behandeld tijdens de gemeenteavond. Behandeling van de stukken, welke zijn ontvangen via kerkenraad en moderamen. Besluiten aangaande deze stukken, anders dan aanvragen voor financiële steun, worden medegedeeld aan c.q. besproken op de kerkenraad. Behandeling van stukken, welke rechtstreeks ontvangen zijn bij de diaconie. De bijdragen c.q. giften worden geschonken overeenkomstig de begroting van het betreffende jaar. Verzoeken om bijdragen c.q. giften, welke niet worden vermeld in de begroting, worden gehonoreerd als de meerderheid van het college zich daarin kan vinden. Bij het staken van de stemmen zal de kerkenraad om een advies worden gevraagd. Dit advies is dan bindend. Het bespreken van problemen bij gemeenteleden. Het verstrekken van financiële hulp op basis van de ons bekende gegevens. Indien nodig zal overleg plaats vinden met het maatschappelijk werk, predikant en/of wijkouderling. Discretie moet hierbij voorop staan. Het beheer van onroerend goed. Het (doen) verzorgen en onderhouden van aansluitingen op de kerkradio. Bezorging van DVD’s bij tijdelijk zieken die geen kabelaansluiting hebben Werelddiaconaat. Hervormde Vrouwendienst. Kerkauto-rijden voor ouderen / gehandicapten (doen) Regelen kinderoppasdienst. Opstellen collecterooster, in samenspraak met Kerkrentmeesters, Zendingscommissie en Moderamen. Minimaal eenmaal per jaar zal er overleg plaatshebben met de Hervormde Vrouwendienst (HVD). In dit overleg worden zowel inhoudelijke als financiële zaken besproken. De diaconie werkt onder eindverantwoordelijkheid van de kerkenraad .
27
Het college maakt deel uit van de kerkenraad en is vertegenwoordigd in het moderamen. Daarnaast is de diaconie vertegenwoordigd in allerlei maatschappelijke organisaties. 3.2. Doelstellingen De hoofddoelstelling van de diaconie is: * de gemeente in alle geledingen diaconaal activeren. Nadrukkelijk zullen wij daarbij moeten trachten wel te doen aan een ieder, maar in het bijzonder aan de huisgenoten des geloofs. 3.3. Geldwerving De financiële middelen worden verkregen uit collecten, giften, legaten, renteopbrengsten en opbrengsten uit onroerend goed. 3.4. Beheer onroerende goederen Jaarlijks zullen met het landelijk bureau voor Kerkelijke goederen de lopende pachtovereenkomsten worden bekeken en zo nodig worden aangepast. De landerijen worden in principe niet vervreemd, daar deze verkregen zijn door vererving. Indien door omstandigheden toch tot verkoop wordt overgegaan, gebeurt dit alleen na verkregen toestemming van de kerkenraad. Mocht er pachtgrond vrijkomen, dan zal deze bij voorkeur verpacht worden aan agrariërs die behoren tot onze Hervormde Gemeente. Bij belangstelling door meerdere agrariërs zal toewijzing plaatsvinden door middel van loting / bieding
3.5. Hervormde Vrouwendienst De Hervormde Vrouwendienst (verder: HVD) van de gemeente, werkt onder verantwoording van de diaconie. Zij vergadert 2 keer per jaar, waar ook de diaconie bij uitgenodigd wordt. De predikant woont doorgaans 1 keer per jaar een vergadering bij. Jaarlijks wordt een financieel verslag uitgebracht aan de diaconie. Aan de HVD zijn de navolgende liefdediensten opgedragen: a. het regelmatig bezoeken van langdurige en chronische zieken, eenzamen en ouderen boven de 65 jaar van de gemeente; b. het afleggen van kraamvisites in de gemeente; c. het verlenen van daadwerkelijke, (huishoudelijke), hulp aan gemeenteleden die daaraan dringend behoefte hebben en voor wie geen andere huishoudelijke hulp aanwezig is. d. het bezoeken van psychiatrische patiënten; e. het bezoeken en of helpen van gemeenteleden met psychische problemen. f. het op verzoek vervoeren van gemeenteleden naar ziekenhuizen en eventueel begeleiden naar artsen. g. verzorgt de paasattentie h. bezoekwerk aan verstandelijk gehandicapten en het verzorgen van twee gezellige avonden per jaar.
28
3.6. Kerkradio Bij de huidige stand van de techniek is het mogelijk gebleken om kerkdiensten en andere kerkelijke activiteiten vanuit de kerk en Voorpost uit te zenden via de kabel (op de radioplug). Gemeenteleden die voor kerkradio in aanmerking komen krijgen van de diaconie daarvoor een kastje met bedieningspaneel. Het complete kastje wordt, in alle gevallen, alleen in bruikleen uitgegeven. Daarbij krijgt de luisteraar een busje om daarin het collectegeld te deponeren. De kerkradio valt organisatorisch en financieel onder de verantwoordelijkheid van de diaconie. 3.7. Realisering doelstellingen Het activeren van de gemeente dient onder andere plaats te vinden door middel van de prediking. De predikant zal in zijn prediking de gemeente moeten wijzen op haar diaconale taken. Ook middels het gebed in de eredienst en het persoonlijk gebed van het gemeentelid zelf dient het diaconaat voldoende aandacht te krijgen. Daarnaast zal de diaconie middels aankondiging van collecten en informatie de gemeente op haar diaconale plichten wijzen. In praktische zin gaat de diaconie op huisbezoek om materiële noden te helpen oplossen. Daarbij wordt getracht ook de Bijbelse boodschap over te brengen. Doelstelling van de materiële hulpverlening is de mensen zover te krijgen, dat ze zelfstandig verder kunnen. Het doel moet er op gericht zijn, dat de diaconie na hulpverlening uiteindelijk niet meer ter ondersteuning nodig is. Met betrekking tot de hulpverlening zal zo nodig worden samengewerkt met onderstaande instellingen, t.w.: - Het Maatschappelijk werk - De Thuiszorg - De Gemeentelijke sociale dienst - Het Diaconaal Interkerkelijk Noodfonds (DIN) - De Stichting Welzijn Ouderen Bunschoten (SWOB) - Woon- en zorgcentrum De Haven - Juridische bijstand. In voorkomende gevallen wordt de hulp van de HVD ingeroepen. 3.8. Aandachtspunten * Jeugddiaconaat. Hierbij moeten we denken aan verslaving, geestelijke nood, jeugdwerkloosheid, relatieproblemen tussen ouders en kind. Hierbij is overleg met de jeugdouderling noodzakelijk en vanzelfsprekend. * Ouderenzorg. Gezien de vergrijzing denken we daarbij aan de mantelzorg en de participatie in verzorgingsen verpleeghuizen door aanwijzing van meelevende gemeenteleden. * Zorg voor weduwen, weduwnaren en wezen. De diaconie zal met bepaalde regelmaat deze gemeenteleden dienen te bezoeken waarbij het vooral gaat om de stoffelijke belangen. * Gezien de terugtredende overheid op het gebied van de sociale zorg en de toenemende individualisering zal van de diaconie steeds meer inspanning gevraagd worden. Daarbij is het niet ondenkbaar dat Christelijke hulpverlening in de toekomst gepaard zal gaan met grotere financiële offers.
29
HOOFDSTUK4
4. APOSTOLAIR BELEID
4.1. Evangelisatie
4.1.1. Evangelisatiecommissie Ter verbreiding van het Evangelie van Jezus Christus onder gemeenteleden die zodanig van de kerk zijn vervreemd, dat zij niet of nauwelijks meer deelnemen aan de erediensten en voor plaatsgenoten die het Woord van God helemaal niet kennen is, als orgaan van bijstand van de kerkenraad en onder de verantwoordelijkheid van de evangelisatieouderling, een evangelisatiecommissie werkzaam. Deze commissie is als volgt samengesteld: - een evangelisatieouderling als voorzitter. Hij is ambtshalve lid van de kerkenraad; en kan eventueel vervangen worden door een ander lid van de kerkenraad - een waarnemend-voorzitter; - een secretaris; - een penningmeester; - ongeveer zeven leden. De voorzitter treedt af volgens het rooster van de kerkenraad. De overige (bestuurs-)leden worden benoemd door de kerkenraad uit kandidaten die door de evangelisatiecommissie, met instemming van de kerkenraad, uit de leden van de gemeente worden aangezocht. Het dagelijks bestuur van de evangelisatiecommissie wordt gevormd door de voorzitter, de secretaris en de penningmeester. Zij bereidt de vergaderingen voor en is verantwoordelijk voor een goede uitvoering van alle hierna te noemen activiteiten van de commissie. De voorzitter is voor het reilen en zeilen van de evangelisatiecommissie in het bijzonder verantwoording verschuldigd aan de kerkenraad. De secretaris maakt jaarlijks een verslag over de verrichte werkzaamheden van de evangelisatiecommissie en biedt dit in het eerste kwartaal van het daaraanvolgende jaar aan de kerkenraad aan. 4.1.2. Doelstelling en taken evangelisatiecommissie Doelstelling en taken van de evangelisatiecommissie zijn: a. het opzoeken van gemeenteleden die door de wijkouderlingen als kerkelijk niet of weinig meelevend worden aangedragen, alsmede het verspreiden van evangelisatielectuur onder hen, om daarmee te trachten hen tot de Heere te brengen en hen voor de gemeente terug te winnen. Indien dit laatste het geval mag zijn, draagt de evangelisatiecommissie de pastorale eenheid te zijner tijd over aan de zorg en hoede van de kerkenraad; b. Voorbereiden van vier open deur diensten per jaar in de gemeente en het hiervoor uitnodigen van kerkelijk niet-meelevenden in samenspraak met de voorganger. c. het samen met de evangelisatiecommissie van de plaatselijke Christelijke Gereformeerde Kerken gedurende de zomervakantie organiseren van een aantal evangelisatie-samenkomsten in de open lucht, t.b.v. toeristen en plaatsgenoten die het Evangelie van Jezus Christus niet kennen, alsmede het verspreiden van evangelisatielectuur onder hen en lectuurverspreiding in de havens, met het oogmerk om hen voor dit Evangelie te winnen; d. het samen met de evangelisatiecommissie van de plaatselijke Christelijke
30
Gereformeerde Kerken in de laatste week van de zomerschoolvakantie organiseren van een Vakantie-Bijbel-Klub en een Vakantie-Tiener-Soos voor het uitdragen van het Evangelie en als zinvolle afsluiting van deze vakantie. e. het op de eerste zondagavond van de maand na de eredienst organiseren van een zanguur voor de hele gemeente in "De Voorpost". Dit wordt uitgezonden via de kerkradio. f. het onder verantwoording van de evangelisatieouderling, die zich kan laten vervangen door een lid van de EC commissie, houden van een huiscatechese voor gemeenteleden die over weinig parate kennis van Bijbel en belijdenisgeschriften beschikken.(huiscatechese) g. het bewust maken van de gemeente van haar apostolaire roeping. h. het organiseren van Vrouwencontact-ochtenden. Ad d. De doelstelling van de Vakantie-Bijbel-Week, (hierna te noemen: VBW) en de Vakantie Tienersoos, (hierna te noemen: VTS) is, "het door middel van "laagdrempelige" activiteiten bereiken van jongeren die van de kerk vervreemd zijn of die nog nooit van het Evangelie van Jezus Christus hebben gehoord en hen daar ook (weer) mee in aanraking brengen". De VBW richt zich hierbij op de jeugd van 5 t/m 12 jaar en de VTS richt zich op jongeren van 13 tot en met 16 jaar. De VBW wordt tijdens drie morgens van 10 - 12 uur in de laatste week van de zomerschoolvakantie gehouden. In verband met de grote opkomst vindt de VBW op verschillende locaties plaats, te weten: - "De Fontein" aan de Bikkersweg voor kinderen van 5 t/m 8 jaar en - "De Bron aan de Molenstraat voor kinderen van 8 t/m 12 jaar. Op de donderdagavond van de betreffende week wordt de VBW afgesloten. Tijdens deze avond, die bestemd is voor ouders en andere belangstellenden, presenteren de kinderen en leiding wat er tijdens de VBW gedaan is. Per morgen wordt ongeveer één uur besteed aan "Bijbelse activiteiten" en ongeveer één uur aan andere activiteiten. De VTS-werkgroep (minimaal 7 leden) bestaat zo mogelijk voor de helft uit leden van de Christelijke Gereformeerde Kerken alhier en voor de helft uit leden van onze gemeente. In de zomerschoolvakanties wordt gestreefd om twee VTS avonden te organiseren. Ouders en andere gemeenteleden worden ingeschakeld voor het verrichten van hand- en spandiensten tijdens de VTS. Overwogen wordt om jongeren, van wie bekend is dat zij (positief) deelnemen aan het reguliere jeugdwerk gerichter te werven voor de VTS, zodat door eventuele kontakten die tijdens de VTS ontstaan de doelgroep gemakkelijker de stap naar de jeugdclubs kan maken. Het werven van jongeren voor de VTS gaat op dezelfde wijzen als en gezamenlijk met de VBW De jongeren die de VTS bezoeken zijn voor het overgrote deel kerkelijk meelevend. 4.1.3. Aandachtspunt * Kostenbegroting en financieel verslag. De evangelisatiecommissie dient jaarlijks uiterlijk in oktober ter goedkeuring een kostenbegroting in voor het komende jaar bij de kerkenraad/kerkrentmeesters en legt een financieel verslag van het afgelopen jaar ter goedkeuring voor aan de kerkenraad/kerkrentmeesters. De Evangelisatiecommissie is gehouden aan het hun toegekende budget. * Het persoonlijk benaderen van gemeenteleden voor hand- en spandiensten tijdens de VBW en VTS
31
4.2. Zending
4.2.1. Zendingscommissie In de gemeente is, ter ondersteuning van de kerkenraad, een zendingscommissie werkzaam. De zendingscommissie bestaat uit: - een voorzitter m/v vanuit de gemeente; - een secretaris en een penningmeester, die de commissie beiden uit haar midden benoemt en die in beginsel niet gelijktijdig aftreden; - zes leden Eén van de commissieleden is lid van de kerkenraad. De ambtsdragers in de zendingscommissie treden af volgens het rooster van de kerkenraad. De overige commissieleden worden door de kerkenraad benoemd voor een periode van vier jaren en zijn tweemaal herkiesbaar. Het dagelijks bestuur van de zendingscommissie wordt gevormd door voorzitter, secretaris en penningmeester. Zij bereidt de vergaderingen voor, is belast met de uitvoering van de door de commissie genomen besluiten en onderhoudt de kontakten met kerkenraad, gemeente en overige landelijke zendingsorganisaties. De secretaris en penningmeester maken jaarlijks een verslag, enerzijds over de activiteiten van de zendingscommissie en anderzijds over de financiën. Dit verslag wordt uiterlijk in het eerste kwartaal van het daaropvolgende jaar ingediend bij de kerkenraad. 4.2.2. Doelstelling en taken zendingscommissie Doelstelling en taken van de zendingscommissie zijn: a. bezinning op vragen van missionaire aard; b. het adviseren van de kerkenraad over de zending binnen en buiten Nederland; c. het beleggen van minstens twee zendingsavonden per jaar voor de gemeente, waardoor met name aan het werk van de GZB en de IZB ruime bekendheid wordt gegeven; d. het inzamelen van geld voor de zending en het afdragen van dit geld aan GZB of IZB, t.b.v. een te financieren project; e. het betrekken van jongeren bij het werk van de zending; f. het geven van informatie over het zendingswerk aan de gemeente; g. het werven van contribuanten onder gemeenteleden voor de GZB en de IZB; h. Het jaarlijks verzorgen van de verkoop van het zendingsdagboek “Een Handvol Koren”. j. het bewust maken van de gemeente van haar missionaire roeping.
32
HOOFDSTUK 5
5. KERKVOOGELIJK BELEID
5.1 De Kerkrentmeesters 5.1.1 Inleiding De zorg voor de vermogensrechtelijke aangelegenheden van niet-diaconale aard van de gemeente berust op grond van de kerkorde bij de kerkenraad. De kerkenraad vertrouwt de verzorging van deze zaken toe aan de daartoe in het bijzonder aangewezen ouderlingen die - desgewenst aangevuld met andere leden van de gemeente - samen het college van kerkrentmeesters vormen. De zorg voor de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de kerk is de verantwoordelijkheid van het college van Kerkrentmeesters. De taak van dit college is in de kerkorde als volgt omschreven: a. het in overleg met en in verantwoording aan de kerkenraad scheppen en onderhouden van de materiële en financiële voorwaarden voor het leven en werken van de gemeente door: • het meewerken aan de totstandkoming van het beleidsplan, de begroting en de jaarrekening van de gemeente in overeenstemming met het bepaalde in ordinantie 4-7-1 en het bepaalde in de artikelen 6 en 7; Het college van kerkrentmeesters blijft bij het beheren van en beschikken over de aan hem toevertrouwde vermogenrechtelijke aangelegenheden van de gemeente binnen de grenzen van het door de kerkenraad vastgestelde beleidsplan en van de door de kerkenraad vastgestelde begroting. Ordinantie 11 van de kerkorde geeft nadere bepalingen over de vermogensrechtelijke aangelegenheden. Ten aanzien van het college van kerkrentmeesters is daarover het volgende opgenomen: 5.1.2 Het college van kerkrentmeesters 1. De ouderlingen die in het bijzonder zijn aangewezen tot kerkrentmeester vormen samen met de kerkrentmeesters als bedoeld in lid 3 het college van kerkrentmeesters. 2. Het college van kerkrentmeesters bestaat uit ten minste drie leden. De meerderheid van het college van kerkrentmeesters bestaat uit ouderlingen kerkrentmeesters. 3. De kerkrentmeesters die geen ouderling zijn, worden door de kerkenraad uit de leden van de gemeente benoemd nadat hun namen zijn voorgedragen aan de gemeente om haar goedkeuring te verkrijgen. Zij kunnen in de gemeente niet tegelijkertijd een ambt dragen. 4. Ten aanzien van de kerkrentmeesters die geen ouderling zijn, is van overeenkomstige toepassing hetgeen voor ambtsdragers bepaald is ter zake van de zittingstijd, de mogelijkheid bezwaar te maken tegen de benoeming, het opzicht en de behandeling van bezwaren en geschillen. 5. Het college van kerkrentmeesters wijst uit zijn midden een voorzitter, een secretaris en
33
een penningmeester aan. De voorzitter is een van de ouderlingen-kerkrentmeester. Het college van kerkrentmeesters draagt er zorg voor dat de boekhouding en het middelenbeheer niet in één hand zijn. 6. Indien aan de besluitvorming van het college van kerkrentmeesters minder dan drie leden deelnemen, is een besluit van het college slechts rechtsgeldig, a. wanneer, bij deelname door twee kerkrentmeesters, één ambtsdrager, daartoe aangewezen door de kerkenraad, aan de besluitvorming heeft deelgenomen en b. wanneer, bij deelname door één kerkrentmeester, twee ambtsdragers, daartoe aangewezen door de kerkenraad, aan de besluitvorming hebben deelgenomen. 7. Het college van kerkrentmeesters heeft tot taak: a. het in overleg met en in verantwoording aan de kerkenraad scheppen en onderhouden van de materiële en financiële voorwaarden voor het leven en werken van de gemeente door: - het meewerken aan de totstandkoming van het beleidsplan, de begroting en de jaarrekening van de gemeente overeenkomstig het bepaalde in ordinantie 4-7-1 en het bepaalde in de artikelen 6 en 7; - het zorg dragen voor de geldwerving; - het zorg dragen voor het beschikbaar zijn van ruimten voor de eredienst en de andere activiteiten van de gemeente; en voorts b. het beheren van de goederen van de gemeente; c. het verzorgen van het, in het beleidsplan en de begroting geformuleerde, personeelsbeleid; d. het zorg dragen voor de arbeidsrechtelijke aangelegenheden van hen die krachtens arbeidsovereenkomst bij de gemeente werkzaam zijn op niet-diaconaal terrein; e. het fungeren als opdrachtgever van kosters en beheerders van gebouwen en ander beherend en administratief personeel dat op arbeidsovereenkomst in dienst van de gemeente werkzaam is; f. het bijhouden van de registers van de gemeente, het doopboek, het belijdenisboek en indien aanwezig - het trouwboek; g. het beheren van de archieven van de gemeente; h. het beheren van de verzekeringspolissen. Met het oog op deze taak kan de ouderling-kerkrentmeester worden vrijgesteld van - het toerusten van de gemeente tot het vervullen van haar pastorale en missionaire roeping en - de herderlijke zorg. 8. Het college van kerkrentmeesters blijft bij het beheren van en beschikken over de aan hem toevertrouwde vermogenrechtelijke aangelegenheden van de gemeente binnen de grenzen van het door de kerkenraad vastgestelde beleidsplan en van de door de kerkenraad vastgestelde begroting. 9. De volgende rechtshandelingen behoeven vooraf de instemming van de kerkenraad: - het verkrijgen, bouwen, ingrijpend verbouwen, uitbreiden of restaureren, verhuren, bezwaren, verkopen of op andere wijze vervreemden en afbreken van een gebouw of een orgel, beide in gebruik ten behoeve van de eredienst of anderszins van belang voor het leven en werken van de gemeente; - het aangaan van verplichtingen waarin niet bij vastgestelde begroting is voorzien; - het aanvaarden van erfstellingen of schenkingen onder last of voorwaarde; - het oprichten van of deelnemen aan een stichting; - het voeren van processen voor de overheidsrechter en het aangaan van overeenkomsten om geschillen op een andere wijze tot een oplossing te brengen. 10. De kerkenraad neemt alleen in overleg met het college van kerkrentmeesters beslissingen op niet-diaconaal terrein waaraan voor de gemeente financiële gevolgen verbonden zijn welke niet bij vastgestelde begroting zijn voorzien.
34
5.1.3 Het college van Kerkrentmeesters Het college van Kerkrentmeesters bestaat uit minimaal zeven personen. Op dit moment is in de kerkorde vastgelegd dat de meerderheid hiervan tevens ouderling moet zijn. Er zijn voorstellen in voorbereiding om dit te verminderen. In ieder geval moet de voorzitter ouderling zijn. Hij maakt tevens deel uit maakt van het moderamen. De verkiezing van de kerkrentmeesters vindt plaats overeenkomstig de bepalingen van de kerkorde. De taak van de kerkrentmeesters is de zorg voor alle materiële aangelegenheden van de gemeente, voor zover deze niet van diaconale aard zijn. Samengevat kan worden gesteld dat alle zakelijke aangelegenheden met betrekking tot de kerk, tot het taakveld van de kerkrentmeesters behoren. Deze taak bestaat onder meer uit: De zorg dat de erediensten op een verantwoorde wijze kunnen worden gehouden; Het onderhoud en beheer van de kerkelijke gebouwen en inventaris en overige vermogensbestanddelen van de gemeente; Het financiële beleid waaronder geldwerving en administratie van de bijdragen en collecten; Het opzetten en uitvoeren van het personeelsbeleid voor predikant, kosters, beheerders en organisten; De financiële ondersteuning van het jeugdwerk en catechese; Het bijhouden van de lidmatenregisters van de gemeenteleden en van de doop- en trouwboeken; Het regelen van de wijze van gebruik van het kerkgebouw en andere gebouwen ten dienste van de gemeente; Het opstellen van de begroting en de jaarrekening; De uitgave van de Kerkbode. 5.2 Financieel beheer.
5.2.1. Huidige situatie. De financiële situatie van de gemeente maakt het noodzakelijk keuzen te maken bij het voeren van het beleid. Niet voor alle wensen zijn voldoende middelen beschikbaar. Beschikking over de reserves is daarbij regelmatig noodzakelijk, maar er moet wel uitzicht zijn dat de reserves weer kunnen worden aangevuld. Zeker als een beroep op de reserves nodig is als de lopende inkomsten en uitgaven niet met elkaar in evenwicht zijn. Jaarlijks wordt een begroting en een jaarrekening opgesteld. Voor het maken van een goed meerjarenbeleid, is het noodzakelijk een meerjarenbegroting op te stellen. De geldwerving in onze gemeente kent twee belangrijke pijlers. Enerzijds zijn dat de vrijwillige bijdragen en anderzijds de collecten. Daarnaast wordt ook nog geld verkregen uit de opbrengst van acties, giften van verenigingen en gemeenteleden, opbrengsten uit geldmiddelen en onroerend goed, het verjaardagsfonds en subsidies. Op de overige incidentele uitgaven kan nauwelijks invloed worden uitgeoefend. Dat betekent dat verhoging van de inkomsten alleen mogelijk is door verhoging van de vrijwillige bijdragen en de opbrengsten van de collecten. Voor het verkrijgen van de vrijwillige bijdragen wordt jaarlijks meegedaan met de landelijke actie Kerkbalans. De collecten worden jaarlijks gepland in een collecterooster.
35
Helaas moet worden geconstateerd dat een groot deel van de geldmiddelen, door een klein deel van de gemeente wordt opgebracht, terwijl de gemeente als geheel verantwoordelijk is voor het bijeenbrengen van voldoende middelen. Feit is dat een deel van de leden niet of nauwelijks bijdraagt. In verband daarmee wordt bij de actie Kerkbalans onderscheid gemaakt tussen leden die als actief en passief worden aangeduid. De passieve leden worden bij deze actie niet aangeschreven. De reden hiervoor is dat in de praktijk is gebleken dat deze leden niet bereid zijn om financieel een steentje bij te dragen en dat dit erg demotiverend werkt bij de vrijwilligers die meehelpen deze actie tot een succes te maken. Bovendien is het resultaat niet zodanig dat daar veel energie in moet worden gestoken. Bij de collecten wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende doeleinden waarvoor wordt gecollecteerd. Deze doeleinden zijn o.a.: het algemeen kerkenwerk (de collecten voor de kerkrentmeesters), het Fonds Gebouwen, het Orgelfonds en de extra collecten voor speciale doeleinden. Daarnaast wordt een aantal collecten gehouden voor het in stand houden van de landelijke kerkelijke organisatie. De overige bijdragen bestaan voor een belangrijk deel uit giften van de Vrouwenverenigingen, de oliebollenactie, subsidies (incidenteel) en de opbrengsten van het verjaringsfonds.
5.2.2. Doelstellingen. Voor een goed financieel beleid is het een noodzaak via een (meerjaren-)begroting de financiële situatie in de hand te houden. Onderdeel hiervan is het op een verantwoord niveau brengen van de verschillende reserves of fondsen. Er wordt gestreefd naar een voldoende omvang van deze reserves waarbij de hoogte wordt afgestemd op de te verwachten en onvoorziene uitgaven voor de komende jaren. Het beleid van de kerkrentmeesters is erop gericht dat alle bijdragen op vrijwillige basis plaatsvinden. Bij de jaarlijkse landelijke actie Kerkbalans worden in principe alle meerderjarige gemeenteleden gemotiveerd een verantwoorde vrijwillige bijdrage vast te stellen. In overleg met de wijkouderlingen worden bepaalde gemeenteleden NIET aangeschreven via de actie Kerkbalans. Het is wenselijk deze leden via een aparte actie te benaderen en te wijzen op hun financiële verantwoordelijkheden omdat het lid zijn voor de kerk vaste financiële consequenties heeft. Overigens hebben deze acties helaas beperkt succes en vormen soms zelfs een aanleiding om de relatie met de kerk te beëindigen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan gemeenteleden die voor het eerst worden benaderd voor de vrijwillige bijdrage.
5.2.3. Realisering doelstellingen. De kerkrentmeesters informeren de gemeente over de inkomsten en uitgaven, voornamelijk via de jaarrekening en de begroting en opbrengsten van de collecten in de kerkbode. Voorts wordt de jaarrekening ter inzage gelegd. Als door bepaalde grote investeringen in enig jaar, meer geld nodig is dan in andere jaren, moet dat in de begroting worden opgenomen. Tenzij een en ander redelijkerwijs niet te voorzien was. Door te beschikken over een deel van de reserves en het houden van extra collecten kunnen deze extra uitgaven worden opgevangen. Ook dat kan in de begroting worden opgenomen. Anderzijds kan in dergelijke gevallen een gerichte actie worden gehouden. Gerichte acties kunnen een groter resultaat hebben dan algemene aansporingen om de gemeente tot grotere offervaardigheid te bewegen. Als een actie voor een groot project moet worden gevoerd, kan een commissie worden ingesteld die zich met deze taak bezighoudt.
36
Om de totale financiële situatie op een goed niveau te houden, is een creatief en motiverend beleid nodig om de leden te overtuigen en te stimuleren een (naar draagkracht) verantwoorde financiële bijdrage te leveren. Feit is immers dat andere mogelijkheden om als kerk geld te genereren, beperkt zijn. Enerzijds door gebrek aan menskracht, anderzijds door de feitelijke onmogelijkheden. Activiteiten als sponsoring, bijvoorbeeld door advertenties in de kerkbode, is niet wenselijk.
5.3 Beheer onroerende goederen.
5.3.1. Huidige situatie. De onroerende goederen van de Hervormde Gemeente Bunschoten bestaan uit het kerkgebouw en de pastorie aan de Dorpsstraat, het verenigingsgebouw De Voorpost aan de Poststraat en enkele hectaren grasland. De toren bij de kerk is eigendom van de burgerlijke gemeente Bunschoten, maar de kerk heeft een zakelijk recht tot medegebruik van de toren evenals van de klokken in de toren. Het in een goede staat van onderhoud houden van de gebouwen is een belangrijk onderdeel van de taak van de Kerkrentmeesters. Het huidige beleid is erop gericht om achterstallig onderhoud (zoveel mogelijk) te voorkomen. Regelmatig onderhoud is daarvoor een vereiste. Om inzicht te krijgen in de staat van de gebouwen, worden de kerk en de pastorie jaarlijks door de Stichting Monumentenwacht Utrecht geïnspecteerd. De landerijen die sinds eeuwen in eigendom zijn van de kerk, zijn verpacht. 5.3.2. Meerjaren onderhoudsplan. Om gebouwen en terreinen in een goede staat van onderhoud te houden, is het van groot belang om juist hier inzicht te hebben in de onderhoudssituatie. De rapporten van Monumentenwacht geven daarin een goed inzicht. Wel is het om financiële redenen nodig om bepaalde werkzaamheden te faseren. Dit kan soms tot achterstallig onderhoud leiden. Duidelijk mag zijn dat goed onderhoud de waarborg is om ernstige problemen in de toekomst te voorkomen. Het meerjarenonderhoudsplan is daarvoor een goed instrument. Een dergelijk plan geeft inzicht in de noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden en een overzicht van de kosten. Een feit is wel dat dit bij relatief oudere gebouwen soms moeilijk is in te schatten. Daarom moet altijd rekening worden gehouden met onverwachte uitgaven. Gekoppeld aan het onderhoudsplan kan de vereiste grootte van het onderhoudsfonds worden vastgesteld. Aan de hand hiervan kan ook worden berekend welke jaarlijkse reservering nodig is om het onderhoudsfonds toereikend te laten zijn voor het in stand houden van de gebouwen. Ook voor het orgel moet een onderhoudsfonds in stand blijven. Dit omdat het instrument op gezette tijden geheel moet worden gerestaureerd. Voor het opstellen van het onderhoudsplan kan externe bijstand worden ingehuurd. Voor elk gebouw afzonderlijk moet een plan worden opgesteld. Tegelijk moet er een kostenbegroting aan worden verbonden volgens het op dat moment geldende prijspeil. Een ander punt is dat er inzicht moet komen in de staat van onderhoud van de inventaris van de verschillende gebouwen. Het plan omvat in ieder geval de volgende onderdelen: het jaarlijkse kleine onderhoud en controles; het periodiek onderhoud zoals schilderwerk en dergelijke (waarvoor een apart plan is opgesteld dat actueel wordt gehouden); het periodiek groot onderhoud als de vervanging van de cv-installatie, daken, vloeren
37
en kozijnen (om de vijftien jaar); grote restauraties van het monumentale kerkgebouw en het orgel (om de dertig tot veertig jaar).
Duidelijk is dat door goed onderhoud de tijdsperiodes voor de verschillende onderdelen aanmerkelijk verlengd kunnen worden. Het meerjarenonderhoudsplan wordt jaarlijks geëvalueerd en financieel geherwaardeerd. 5.3.3. Gebruik gebouwen. Het kerkgebouw en het verenigingsgebouw zijn in eerste instantie bestemd om door de eigen gemeente te worden gebruikt. Voor het kerkgebouw zijn dat de erediensten, trouw- en rouwdiensten en andere kerkelijke activiteiten. De consistorie kan gebruikt worden voor vergaderingen. Als het kerkgebouw niet voor de eigen gemeente beschikbaar hoeft te zijn, is het mogelijk dit te verhuren voor het organiseren van bijvoorbeeld zangavonden of concerten. Ook verhuur ten behoeve van trouwdiensten van niet-gemeenteleden is mogelijk. Een programma van de betreffende activiteit wordt door de gebruiker vooraf ter goedkeuring voorgelegd aan de kerkenraad. Verhuur voor activiteiten die in strijd zijn met het gestelde in hoofdstuk 2 van dit beleidsplan vindt niet plaats. Voor het gebruik van de kerk en de Voorpost zijn door de gemeente gebruiksvergunningen verleend. Aan deze vergunningen zijn beperkende bepalingen verbonden. Duidelijk mag zijn dat deze bepalingen moeten worden nageleefd. Als in geval van calamiteiten blijkt dat hiervan is afgeweken, kan dat flinke gevolgen hebben voor de kerkelijke gemeente in het geval van aansprakelijkstelling. Dit moet dan ook worden voorkomen. Het verenigingsgebouw is in de eerste plaats bestemd voor vergaderingen of bijeenkomsten van de verschillende verenigingen, clubs, colleges en dergelijke. In gevallen waarin een beroep wordt gedaan op een of meer zalen op eenzelfde tijdstip, wordt in overleg naar een oplossing gezocht. In dergelijke gevallen wordt getracht om elders vervangende ruimte te huren. Hiervoor worden de gebruikers jaarlijks in de gelegenheid gesteld aan te geven op welke tijdstippen zij het gebouw wensen te gebruiken. In gevallen waarin geen oplossing kan worden bereikt, neemt de kerkrentmeesters een beslissing en worden de betrokkenen geïnformeerd. In principe is de Voorpost uitsluitend bestemd voor kerkelijke activiteiten of activiteiten die van de gemeente of haar leden uitgaan. Het gebouw is niet geschikt voor een permanent gebruik voor inter- of buitenkerkelijke jongerenactiviteiten. Op grond van wettelijke regelingen mag in openbare gebouwen niet worden gerookt. Dit geldt dus ook voor de kerkelijke gebouwen. Het gebruik van alcoholische dranken is eveneens niet toegestaan. In uitzonderlijke situaties kan het college van kerkrentmeesters, als daarom wordt gevraagd, van deze regel af wijken. Dit vindt alleen plaats als het een activiteit betreft die een directe relatie heeft met kerkelijke activiteiten.
5.3.4. Realisering doelstellingen. Gelet op het geheel van de kerkelijke activiteiten, kan worden geconcludeerd dat de gebouwen hiervoor overwegend geschikt en groot genoeg zijn. In bepaalde gevallen is de ruimte te klein. Daarin kan eventueel worden voorzien door het huren van andere gebouwen of door het verschuiven van activiteiten. Vooral is dat het geval bij kerkdiensten. Diensten waarbij veel mensen mogen worden verwacht, mogen niet met elkaar worden gecombineerd. Op grond van de gebruiksvergunning is duidelijk dat nauwelijks losse stoelen mogen worden bijgeplaatst. Dat
38
moet dan ook niet meer plaatsvinden, tenzij dat gebeurt op plaatsen waar dat voor calamiteiten geen problemen kan opleveren. Dat wil dus zeggen dat naast en achter de banken geen rijen stoelen geplaatst kunnen worden. Mocht de kerk geen ruimte meer bieden, dan kunnen de consistorie en het gebouw de Voorpost worden gebruikt voor het luisteren naar de dienst. Het calamiteitenplan is vastgesteld en wordt regelmatig geëvalueerd. De inventaris van de gebouwen wordt afgestemd op het bovenstaande gebruik. Met de wensen van de gebruikers wordt zoveel mogelijk rekening gehouden. De in eigendom zijnde landerijen zijn verpacht en worden in principe niet verkocht.
5.4. Ledenadministratie.
5.4.1. Huidige situatie Op grond van de Kerkorde moet een register van de leden worden ingericht en bijgehouden naar regels die centraal zijn vastgesteld. De ledenadministratie is in onze gemeente ondergebracht bij de SMRA, de Stichting Mechanische Registratie en Administratie ten dienste van de Nederlandse Hervormde Kerk, te Delft. De SMRA verstrekt de wijzigingen in de burgerlijke gegevens, conform de wet Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). Geboortes, huwelijken en andere kerkelijke gegevens worden door de Kerkrentmeesters bij de SMRA zelf aangemeld. Hiertoe is met deze instelling een overeenkomst gesloten. De betrouwbaarheid van deze gegevens is van groot belang en daaraan wordt de grootste zorg besteed. Persoonlijke gegevens van gemeenteleden worden, conform de Wet Persoons Registraties, niet aan derden ter beschikking gesteld. De gegevens mogen alleen voor doeleinden van de eigen kerkelijke gemeente worden gebruikt. De registratie geschiedt in gezinsverband, zodat ook niet-hervormde gezinsleden in het register worden opgenomen. Vooral ook voor het pastoraat is van groot belang om op de hoogte te zijn van de samenstelling van het gezin. De volgende gegevens worden onder andere vastgelegd: geslachtsnaam en voornaam, adres en woonplaats, geslachtsaanduiding, burgerlijke staat, geboorteplaats en -datum, doopdatum en -plaats, datum en plaats van geloofsbelijdenis, kerkelijke huwelijksbevestiging, attestatie of overkomst uit een andere kerk, samenstelling van het gezin of gezinsverband. De Kerkorde geeft aan wie in het register van gemeenteleden worden opgenomen namelijk: ‘allen die binnen de grenzen der gemeente woonachtig zijn en – op grond van artikel II van de kerkorde krachtens belijdenis, doop of geboorte tot de Hervormde Gemeente behoren.’
Het ledenbestand is verdeeld in een actief en een passief gedeelte. Een lid wordt actief geacht als één van de leden van het gezin of het gehele gezin als zodanig deelneemt aan activiteiten die door of namens de gemeente worden georganiseerd. Passief is men als geen enkel lid van een gezin op enige manier meeleeft met de gemeente. Landelijk wordt gewerkt aan een nieuw registratiesysteem dat tot op heden nog niet naar tevredenheid functioneert.
39
5.4.2. Doelstellingen Wij streven ernaar niet-meelevende gemeenteleden via een schriftelijke of persoonlijke actie te benaderen, om hen bij het kerkelijk werk te betrekken en op hun financiële verantwoordelijkheden te wijzen. Gemeenteleden die niet bij de kerk betrokken willen zijn en ook niet uitgeschreven willen worden, worden als ‘passief’ geregistreerd.
5.5. Personele zaken
5.5.1. Huidige situatie Op dit moment krijgen verschillende personen een financiële vergoeding van onze gemeente. In de eerste plaats is dat de predikant. Daarnaast kan iemand worden aangetrokken worden voor bijstand in het pastoraat. Er is een beheerdersechtpaar in dienst voor het verenigingsgebouw De Voorpost. Het kosterschap van de kerk wordt op dit moment op vrijwillige basis ingevuld. Voor het begeleiden van de gemeentezang op het orgel in de verschillende ere- en zangdiensten is een aantal organisten aan de gemeente verbonden. Het traktement voor de predikant is zoveel mogelijk vastgesteld overeenkomstig de regeling die door de Raad voor de predikantstraktementen is bepaald. Wijzigingen in deze regeling worden overgenomen. De predikant heeft formeel geen dienstverband met de gemeente. Voor de kosters en de beheerders wordt ook zoveel mogelijk rekening gehouden met de landelijke richtlijnen op dit gebied. De salariëring is in dit verband ook afhankelijk van het aantal dienstjaren. De organisten krijgen een onkostenvergoeding per gespeelde dienst. Organisten worden aangesteld als zij van hun geschiktheid tot het begeleiden van de erediensten op het orgel voldoende blijk hebben gegeven. De kerkrentmeesters laten zich hierbij als regel door externe deskundigen adviseren. 5.5.2. Doelstellingen Gemotiveerde medewerkers zijn van groot belang voor het goed functioneren van elke organisatie en dus ook van de kerk. Om die reden wordt tenminste eenmaal per jaar overleg gevoerd met de predikant, de personeelsleden, de koster en de organisten. In deze gesprekken worden onder meer de wijze van werken en de werkomstandigheden besproken. Besluiten van de kerkrentmeesters die gevolgen hebben voor de werkzaamheden van het personeel, worden als regel in of na overleg met hen genomen. Bij het aantrekken van nieuwe organisten wordt voorrang gegeven aan kandidaten uit de eigen gemeente. Om te bevorderen dat vanuit de eigen gemeente organisten beschikbaar komen, wordt medewerking verleend aan verzoeken om op het orgel te mogen oefenen. Dit onder de voorwaarde dat hierbij een ervaren en deskundig docent aanwezig is om te voorkomen dat het orgel door ondeskundig gebruik wordt beschadigd. De kerkrentmeesters streven ernaar zoveel mogelijk gemeenteleden als vrijwilliger bij het kerkenwerk te betrekken. 5.6 Overige zaken In ordinantie 5 van de kerkorde over de eredienst, zijn enkele bepalingen ten behoeve van de kerkrentmeesters opgenomen te weten:
40
5.6.1 De kerkmusicus 1. Aan de gemeentezang en de verdere muzikale vormgeving van de eredienst wordt leiding gegeven door een kerkmusicus. De kerkmusicus kan in een bediening worden gesteld. 2. De kerkmusicus wordt benoemd door de kerkenraad na overleg met het college van kerkrentmeesters, bij voorkeur uit de leden van de kerk. De aanstelling van de kerkmusicus geschiedt door het college van kerkrentmeesters. 3. De kerkmusicus wordt hetzij op arbeidsovereenkomst hetzij op basis van vrijwilligheid aangesteld volgens de bepalingen van de generale regeling voor de kerkmusici. 5.6.2 De koster 1. Ten behoeve van de zorg voor het kerkgebouw en de goede gang van zaken daarin tijdens de kerkdiensten kunnen de kerkrentmeesters zich laten bijstaan door een koster. 2. De koster wordt benoemd door de kerkenraad op voordracht van het college van kerkrentmeesters, bij voorkeur uit de leden van de kerk. De aanstelling van de koster geschiedt door het college van kerkrentmeesters. 3. Wanneer de koster op arbeidsovereenkomst wordt aangesteld, wordt deze aangesteld volgens de bepalingen van de generale regeling voor de rechtspositie van de kerkelijke medewerkers. Uiteraard voor zover dat mogelijk is. 5.6.3 Het kerkgebouw 1. De zorg voor het kerkgebouw en de goede gang van zaken daarin tijdens de kerkdiensten berust bij het college van kerkrentmeesters. 2. Over de inrichting van het kerkgebouw beslist de kerkenraad, gehoord het orgaan van de kerk dat op dit terrein werkzaam is. 3. Het kerkgebouw wordt door het college van kerkrentmeesters in overleg met de kerkenraad bij voorrang beschikbaar gesteld voor gemeentelijke en kerkelijke doeleinden.
41
HOOFDSTUK 6
6. RELATIE TOT ANDERE KERKEN
6.1. Grondslag Het bewaren en betrachten van de eenheid in Christus is een Bijbelse opdracht. Daarom dient de gemeente waar mogelijk contact te zoeken en te onderhouden met ware christengelovigen van andere kerken. De basis hiervoor moet zijn het in Johannes 17 gefundeerde beginsel: "eenheid in waarheid, ziende op Christus". 6.2. Samenspreking Tot nu toe is er geen hechte samenwerking of toenadering om tot hechte samenwerking te komen met welke andere kerk dan ook. De kerkenraad heeft jaarlijks contact met de plaatselijke Gereformeerde Kerken in Nederland. Het doel dat hiermede beoogd werd is om formeel kennis te nemen van elkaars standpunten. Hoewel er verschil in geloofsopvatting op is wordt kerkelijke samenwerking niet uitgesloten geacht. 6.3. Samenwerking In de volgende gevallen ontplooit de Hervormde Gemeente Bunschoten samen met andere kerken activiteiten die een bescheiden vorm van samenwerking mogen worden genoemd, te weten: a. Met de plaatselijke Christelijke Gereformeerde Kerken en de Nederlands Gereformeerde Kerk herdenkt de Hervormde Gemeente Bunschoten jaarlijks op of omstreeks 31 oktober, in een gezamenlijke herdenkingssamenkomst de kerkhervorming. Na instemming van de kerkenraad is deelname van andere kerken mogelijk. De deelnemende kerken leveren bij toerbeurt elk een wisselend aandeel. Deze herdenkingsdienst wordt voorbereid door een commissie waarin een (kerkenraads)lid van elk van de drie deelnemende kerken zitting heeft. b. Sinds jaren houden de evangelisatiecommissies van de plaatselijke Christelijke Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente Bunschoten tijdens de zomervakantie gezamenlijke evangelisatiesamenkomsten in de open lucht, een Vakantie-Bijbel-Klub en een VakantieTiener-Soos. c. Eenmaal per jaar is er een gezamenlijke vergadering van de mannen- en vrouwenverenigingen in onze regio, uitgaande van de Christelijk Gereformeerde Kerken en de Hervormde Gemeenten. e. Eenmaal per jaar is er een gezamenlijke vergadering van onze mannenvereniging met de beide mannenverenigingen van de plaatselijk Christelijk Gereformeerde Kerk. f. Tweemaal per jaar is er medewerking aan het GSK (Gezin-School-Kerk) project van de christelijke basisscholen en de gereformeerde scholen. In alle kerken is er dan een, op het onderwerp, afgestemde kerkdienst. g. Enkele keren per jaar is er een vergadering van het InterKerkelijk Overlegorgaan Bunschoten (IKOB). Onze gemeente wordt in deze vergadering vertegenwoordigd door één of twee leden van de kerkenraad.
42
HOOFDSTUK 7
7. Vaststelling en ondertekening
7.1. Vaststelling Het beleidsplan van de Hervormde gemeente Bunschoten voor de periode 2011 - 2015 is definitief vastgesteld in de kerkenraadsvergadering van 6 december 2010. 7.2. Ondertekening
Voorzitter Kerkenraad P. R. Vermeer
Scriba kerkenraad J. van der Welle
43
