LICG Huisdierenbijsluiter | Aziatische huisgekko
www.licg .n l
Serie reptielen
Aziatische huisgekko
Hemidactylus frenatus De Aziatische huisgekko is een kleine hagedis, oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Oost Azië. Ze worden ook wel ‘tjiktjak’ of tjitjak’ genoemd, naar het harde geluid dat ze maken. Tegenwoordig komen Aziatische huisgekko’s voor over de hele wereld, via verspreiding door de mens vanuit havens aan warmere oceanen zoals Florida, Hawaii, Australië en Afrika. De Aziatische huisgekko wordt inclusief staart tot ongeveer veertien centimeter lang. Hij is lichtbeige tot bruin gekleurd met donkere vlekken op de rug. Deze gekko kan zijn kleur aanpassen aan de ondergrond waar hij op zit. Op de staart staan kleine stekels. Aan elke voet heeft de Aziatische huisgekko één teen die veel korter is dan de andere tenen. Aziatische huisgekko’s zijn schemer- en nachtdieren. Zoals veel gekko-soorten kunnen
Juli 2009
LICG Huisdierenbijsluiter | Aziatische huisgekko
www.licg .n l
ze tegen gladde verticale oppervlakten
Huisvesting
rennen of zelfs ondersteboven over het
Zorg ervoor dat het terrarium klaar staat
plafond lopen. Ze maken daarbij gebruik
als u een Aziatische huisgekko koopt.
van kleine haartjes die op lamellen aan de
Kies een terrarium dat hoger is dan breed.
onderkant van de tenen staan.
Voor een paartje Aziatische huisgekko’s
Als u overweegt om de Aziatische
heeft u een terrarium van tenminste 50 x
huisgekko als huisdier te kopen, is het
40 x 50 centimeter nodig. Het terrarium
belangrijk dat u zich van tevoren goed laat
mag absoluut geen kieren hebben,
informeren. Deze huisdierenbijsluiter is
want deze soort is een meester in het
hierbij een hulpmiddel.
ontsnappen en kan zich erg plat maken. Zet het terrarium op een rustige plaats
Verschillende varianten
en beweeg rustig in de buurt van het
Onder de naam Tjitjak wordt ook wel de
terrarium. Een slot kan handig zijn om te
Platstaartgekko, Hemidactylus (voorheen
zorgen dat kinderen niet zonder toezicht
Cosymbotus) platyurus, verkocht. Deze
bij de dieren kunnen. Het verblijf moet
heeft een platte staart met gekartelde
goed geventileerd en tochtvrij zijn.
randen, de Aziatische huisgekko heeft een
Mannetjes zijn onderling agressief dus
vrijwel ronde staart. Er zijn bovendien nog
zet ze nooit bij elkaar, wilt u een grotere
meer gekkosoorten die op de Aziatische
groep, neem dan één man met meerdere
huisgekko lijken, zoals Hemidactylus
vrouwtjes.
garnotii. Deze heeft echter alleen stekels
De Aziatische huisgekko houdt van vocht.
aan de zijkant van de staart terwijl de
Kies daarom een bodembedekker die vocht
Aziatische huisgekko deze ook boven op de
vasthoudt, zoals boomsnippers, rendiermos
staart heeft. Daarnaast bestaan van
of potgrond. Daarbij moet ook regelmatig
H. garnotii geen mannetjes, zij planten zich
gesproeid worden. De luchtvochtigheid
eenslachtig voort.
moet ongeveer 75 % zijn. Richt het terrarium in met klimtakken, platte stenen
Natuurlijk gedrag
en schuilplaatsen in de vorm van schors of
Van oorsprong komt de Aziatische
planten, eventueel van plastic. Een bakje
huisgekko voor in bosachtig gebied. Ze
vochtig vermiculiet of veenmos is handig
hebben zich echter goed aangepast aan
om de dieren te helpen vervellen.
het leven in de omgeving van de mens
De temperatuur in het verblijf moet tussen
en maken gebruik van het kunstlicht
21 en 32 graden Celsius liggen, waarbij
om insecten te vangen. Ze zijn daarom
de hoogste temperatuur onder de spots
vaak welkom in huizen als bijvoorbeeld
is. ‘s Nachts mag de temperatuur zakken
kakkerlakkenbestrijders.
naar 18 tot 21 graden Celsius. Er moeten
Aziatische huisgekko’s kunnen ‘s nachts
altijd warmere en koudere gedeeltes zijn
harde geluiden maken. Mannetjes zijn
zodat de dieren kunnen kiezen. Zorg bij
territoriaal en kunnen onderling vechten.
meerdere dieren voor meerdere spotjes,
Als de gekko wordt aangevallen door een
maar let op dat het terrarium koele
roofdier, kan hij een deel van zijn staart
plaatsen blijft houden. Gebruik geen
afstoten om de aanvaller te misleiden. Dit
warmtestenen, daar kunnen de gekko’s
heet autotomie.
zich gemakkelijk aan verbranden. Zorg dat de dieren niet in contact kunnen komen
2
LICG Huisdierenbijsluiter | Aziatische huisgekko
www.licg .n l
met de lampen en warmtespots.
bijvoorbeeld fruit, kattenvoer of visvoer
Eventueel kunt u een UV lamp ophangen
zodat hun voedingswaarde optimaal is.
maar omdat de Aziatische huisgekko een
Wissel het voer af, zo krijgt de huisgekko
nachtdier is, is dit niet strikt noodzakelijk.
alle voedingsstoffen binnen.
Gebruik gloeilampen, spaarlampen of
Aziatische huisgekko’s hebben extra
eventueel daglichtlampen en laat het licht
calcium en vitamines nodig. Geef dit
twaalf uur per dag aan staan. Zet het licht
door de voedseldieren te bepoederen
op een schakelklok zodat er een vast dag-
met een calcium- en vitaminepreparaat
nacht ritme is.
voor reptielen. Strooi wat sepia- of
Zorg voor een ondiep drinkbakje.
eischaalstukjes in het terrarium. Vitaminedruppels A/D3 kunnen ook in
Verzorgen en hanteren
het drinkwater worden opgelost. Pas wel
De Aziatische huisgekko is erg snel
op dat u niet teveel geeft, een overmaat
en het is daardoor erg moeilijk hem te
aan vitamines kan schadelijk zijn dus lees
hanteren. Mocht u hem toch eens moeten
goed de gebruiksaanwijzing.
vastpakken, pas dan op dat u de gekko
Voer de Aziatische huisgekko om de
nooit bij de staart pakt, want dan zal hij
dag. Jonge dieren kunt u elke dag
deze afstoten. De huid van de Aziatische
voeren. Vers drinkwater moet altijd
huisgekko is gevoelig.
aanwezig zijn. Soms drinken de gekko’s
Het is belangrijk om het terrarium goed
niet uit het bakje, zorg ervoor dat er
schoon te houden. Verwijder elke dag
ook sproeiwater op planten en andere
niet opgegeten voedseldieren en haal
inrichtingselementen blijft liggen zodat ze
uitwerpselen weg voor u opnieuw voert.
dit kunnen drinken.
Ververs dagelijks het drinkwater. Sproei tenminste om de dag wat water in het
Van jong tot volwassen dier
terrarium. Vervang het bodemmateriaal
Het mannetje van de Aziatische huisgekko
een paar keer per jaar en maak dan
heeft een bredere staartwortel dan het
meteen de rest van het terrarium schoon,
vrouwtje. Ook heeft hij pre-anale poriën,
ook de inrichting. Spoel wel altijd heel
kleine openingen in de huid die als een
goed na als u een schoonmaakmiddel
V-vorm op de onderbuik te zien zijn, en
hebt gebruikt! Was altijd uw handen
femoraalporiën aan de binnenkant van
nadat u in contact geweest bent met de
de dijbenen die geurstoffen uitscheiden.
dieren of het terrarium, reptielen kunnen
Bovendien heeft het mannetje twee
Salmonella overbrengen.
verdikkingen onder de staartwortel waarin de hemipenissen liggen. Bij vrouwtjes met
Voeding
eieren kunt u deze door de huid van de
Aziatische huisgekko’s eten dierlijk,
buik zien schijnen.
levend voer zoals krekels, krulvliegen
De Aziatische huisgekko kan zich het
en buffalowormen, aangevuld met
hele jaar door voortplanten. De vrouwtjes
meelwormen of wasmotten. Het
kunnen het sperma van het mannetje
voedseldier moet kleiner zijn dan de kop
opslaan en later gebruiken om eieren te
van de gekko. Voedseldieren kunt u het
bevruchten. Het vrouwtje legt per keer twee
beste eerst bijvoeren (‘gutloaden’) met
eieren met harde schaal. Deze komen na 45
speciaal hiervoor verkrijgbare voeding of
tot 70 dagen uit.
3
www.licg .n l
LICG Huisdierenbijsluiter | Aziatische huisgekko
Aziatische huisgekko’s kunnen minstens vijf
die te lang vast blijven zitten kunnen
jaar oud worden.
problemen geven, vooral bij ogen en tenen. Trek nooit hard aan de huid van
Ziekten
de gekko. Als een dier steeds problemen
Een aandoening waar gekko’s gevoelig
heeft met vervellen, kan dit door tekort
voor zijn, is rachitis. Dit is een
aan vitamine A komen of door een slechte
vervorming van het skelet door een tekort
conditie door ziekte. Ga dan naar een
aan calcium. De gevolgen van te weinig
dierenarts.
calcium zijn pas na langere tijd te merken,
Voorkom ziekten door goede hygiëne,
maar het proces is vaak onomkeerbaar.
goede voeding en zo min mogelijk stress.
Zorg er daarom altijd voor dat de gekko’s
Is uw Aziatische huisgekko ziek, ga dan
een extra calciumbron ter beschikking
naar een dierenarts met verstand van
hebben en ook voldoende vitamine
reptielen.
D3 binnenkrijgen, wat nodig is om de botten op te bouwen. Hiervoor kunt u
Benodigde ervaring
een vitaminen- en mineralenpreparaat
Voor het op een verantwoorde wijze
gebruiken. Verschijnselen van rachitis
houden van dit huisdier is geen ervaring
zijn zwakke en misvormde botten,
nodig. Zorg ervoor dat u zich van tevoren
bijvoorbeeld kromme poten.
goed informeert.
Vrouwtjes kunnen problemen krijgen bij het eieren leggen, meestal als gevolg van
Kosten
kalktekorten. Vaak is een operatie nodig
Aziatische huisgekko’s kunt u kopen bij
om het ei te verwijderen.
een gespecialiseerde kweker of bij een
Verstopping kan voorkomen als de dieren
goede reptielenspeciaalzaak. Ze kosten
teveel substraat opeten of door verkeerde
ongeveer vanaf vier tot acht euro per
voeding.
stuk. De opstartkosten van een terrarium
Diarree wijst op een infectie van de
zijn vrij hoog. Kosten die terugkeren
darmen door bijvoorbeeld coccidiose of
zijn bijvoorbeeld de aanschaf van
door flagellaten, ga hiermee altijd bijtijds
voedseldieren en de elektriciteitskosten
naar een dierenarts. Ook wormen kunnen
voor verwarming en licht. Daarnaast
diarree geven.
kunt u voor kosten komen te staan als er
Longontsteking kan het gevolg zijn van
ziekten in het aquarium ontstaan.
tocht in het terrarium en is te herkennen aan slijm bij de mond en moeilijk ademen.
Bijzonderheden
Probeer tocht altijd te voorkomen.
• Let bij aanschaf op dat de gekko niet
Ook mondrot komt voor, te zien aan
mager is, alert is en heldere ogen
geel of wit pus in de bek. Voor beide
heeft, geen tenen mist en een schone
aandoeningen heeft de gekko medicijnen nodig.
huid en neus heeft. • Er worden relatief veel wildvangdieren
Niet vlot verlopende vervelling kunt
aangeboden. Pas hierbij op dat ze
u verhelpen door voor een hogere
geen ziektes en parasieten bij zich
luchtvochtigheid te zorgen, bijvoorbeeld
dragen! Wildvangdieren zijn vaak
in de vorm van een bakje vochtig
kwetsbaarder in gevangenschap dan
vermiculiet of veenmos. Stukken vel
nakweekdieren, die beter aangepast
4
LICG Huisdierenbijsluiter | Aziatische huisgekko
www.licg .n l
zijn aan het leven in een terrarium. • Sluit u eventueel aan bij een reptielenvereniging, waar u via medeliefhebbers veel nuttige informatie kunt krijgen. • Fotografie: © 2008 Philip de Pous. • Laat kinderen nooit alleen met huisdieren!
Kijk voor de meest recente informatie op www.licg.nl
Het LICG is hét informatiepunt voor het ‘houden van huisdieren’. Deze stichting geeft onafhankelijke en betrouwbare informatie over het op een verantwoorde wijze kopen en verzorgen van huisdieren. Deze informatie is op de meest recente inzichten gebaseerd en wordt bovendien wetenschappelijk getoetst. Door het bieden van informatie en het organiseren van campagnes, levert het LICG een bijdrage aan verbetering van de gezondheid en het welzijn van huisdieren in Nederland.
5
