A9
Automatisering
LEERDOELEN
In dit hoofdstuk staat de automatisering centraal. Automatisering kun je zien als:’het zelfstandig door apparaten of machines laten uitvoeren van handelingen’. Deze apparaten of machines noem je ook wel automaten. Binnen het automatiseringsproces spelen robots een belangrijke rol. Dit onderwerp noem je Robotica. • • • • • •
Stap 1
Je kunt een robotarm handmatig besturen. Je kunt een robotarm programmeren. Je weet de geschiedenis van het handwerk, de mechanisering en de automatisering. Je kunt een eenvoudig geautomatiseerd boorproces samenstellen en analyseren. Je kunt de werking van een open regelsysteem zichtbaar maken. Je hebt je georiënteerd op de toekomstige technische ontwikkelingen.
Verkennen Ook in jouw leven speelt automatisering een grote rol. Vanuit je bed stap je een geautomatiseerde wereld in. Bij sommige toestellen hoef je zelf helemaal niets te doen. Je zegt dan dat het automatisch gaat. Bijvoorbeeld een automatische deur, dit is een deur die vanzelf opengaat als je aan komt lopen. Of een automatische slagboom, die automatisch dichtgaat als de brug opengaat.
Wat ga je doen?
Slagboombord
Je gaat met het softwareprogramma ‘Van vuistbijl tot robot’ aan de slag. Het programma laat je de ontwikkeling zien van de productie van handwerk en mechanisering tot automatisering. Je gaat met twee medeleerlingen een groepsopdracht uitvoeren. Ook ga je een aantal praktijkopdrachten uitvoeren. Je programmeert zelf een robot, die je laat werken. Je bouwt een systeem om, op een verkeersplein, het verkeer te regelen. Tot slot bouw je met het verkeersplein een verkeersregelsysteem op. Vragen 1
Welke automaten zijn er in je omgeving? Noem er nog vijf. Vul ze in de tabel op de volgende pagina in. Geef daarbij aan wat ze doen.
A9 Automatisering
151
1
Automaat
Wat doet deze automaat?
Koffieautomaat
Levert koffie als je er geld in stopt
2 3 4 5 6 Automaten in je omgeving
2 Wat voor automatisch werkende toestellen ken je nog meer? Vul er nog vijf hieronder in. Geef aan wat deze toestellen doen.
1
Automatisch werkend toestel
Wat doet dit automatische toestel?
Automatische piloot
Neemt de vliegtuigbesturing van de piloot over
2
3
4
5
6 Automatisch werkende toestellen
Stap 2
Studieplanning Je weet nu wat de opdracht ongeveer inhoudt. Je zult begrijpen dat je niet zo maar kunt beginnen. Je moet eerst de werkzaamheden plannen. Je overlegt met je docent op welke werkplek je de opdracht uitvoert. X Als je een stap af hebt, kun je het cirkeltje aankruisen.
Bekijk samen met je docent je portfolio en studieplanning. Overleg: • op welke werkplek, hoe, en wanneer je de opdrachten moet uitvoeren; • welke werkzaamheden je al eerder hebt gedaan; • wat de aandachtspunten bij dit hoofdstuk zijn.
A9 Automatisering
152
Vul het schema hieronder verder in.
Opdracht
Gereed in week
Hoe uitvoeren?
Waar uitvoeren?
Van vuistbijl tot robot
Alleen of samen? alleen met ___
______ en ___ Automatiseringstechnologie
alleen met ___
Ballen oppompautomaat
alleen met ___
Praktijkopdracht boren
alleen met ___
Robotica
alleen met ___
Verkeersplein
alleen met ___
Automatisering
Gesprek docent
alleen met ___
Competenties Overleg met je docent aan welke competenties je in dit hoofdstuk gaat werken. Schrijf samen met je docent de afspraken op die jullie hierover gemaakt hebben. Aan deze sociale competenties ga ik in dit hoofdstuk werken: Goed luisteren naar de docenten en medewerkers van school. Anderen helpen als dat nodig is.
Aan deze leercompetenties ga ik in dit hoofdstuk werken: Het lesmateriaal goed lezen. Opdrachten zorgvuldig en met inzet uitvoeren.
Aan deze algemene beroepscompetenties ga ik in dit hoofdstuk werken: Technisch inzicht verwerven. Zorgvuldig en juist met machines en gereedschappen omgaan.
Aan deze specifieke beroepscompetenties ga ik in dit hoofdstuk werken:
A9 Automatisering
153
Afspraken over de competenties:
Op de methodesite staan meer competenties die je kunt kiezen.
Stap 3
Voorbereiden Je gaat straks met het softwareprogramma ‘Van vuistbijl tot robot’ aan de slag. Het programma laat je de ontwikkeling zien van de productie van handwerk en mechanisering tot automatisering. Je gaat met twee medeleerlingen een groepsopdracht uitvoeren.
Van vuistbijl tot robot De onderdelen binnen het Van vuistbijl tot robot-programma zijn: • inleiding; • geschiedenis; - van handwerk tot geautomatiseerde productie; - geschiedenis en het handwerk; - geschiedenis en de mechanisering; - geschiedenis en de automatisering; • techniek en ....: - techniek en maatschappij; - techniek en werk; - techniek en toekomst; • automatiseringstechnologie; • praktijkopdrachten. Je docent verdeelt je klas in groepjes van drie leerlingen. Eén leerling is de voorzitter, één de schrijver (de secretaris) en één de computerpersoon. Elke groep maakt een presentatie met PowerPoint over één van de onderwerpen bij Geschiedenis of bij Techniek en ... Als elke groep de presentatie heeft gehouden krijg je een totaalbeeld van de automatisering. De docent geeft aan welke groepsopdracht je krijgt. Bepaal onderling wie de voorzitter, de schrijver (de secretaris) en de computerpersoon is. Binnen je team zijn verschillende taken, maar de hele groep is verantwoordelijk voor de presentatie. Help elkaar dus! Je docent geeft aan wanneer jullie de presentatie houden. Alleen in overleg met je docent kun je deze datum veranderen. Schrijf de datum van je presentatie in je agenda!
154
A9 Automatisering
Presentatie
Wat zijn de taken van de groepsleden? De voorzitter: • is verantwoordelijk voor de voortgang; • moet de andere leden stimuleren; • zorgt dat de groep één team wordt;. • overlegt met de docent, als een lid van de groep niets doet en niet gemotiveerd is; • maakt samen met de andere leden de presentatie; • houdt de checklist bij, zodat je geen onderdeel kunt vergeten; • zorgt dat de docent, bij de presentatie, de hand-out ontvangt; • zorgt dat de docent de begeleidende tekst, in Word ontvangt (voor toelichting voor Word zie het hoofdstuk De receptie en de administratie in dit werkboek); • vertelt het begeleidende verhaal. De secretaris: • maakt aantekeningen; • stelt samen met de andere leden de begeleidende tekst op; • typt de begeleidende tekst in Word; • ondersteunt de voorzitter bij het houden van het begeleidende verhaal.
Groepsopdracht
A9 Automatisering
155
De computerpersoon: • bepaalt samen met de andere leden welke dia’s er worden gebruikt; • maakt de PowerPoint presentatie,; • mag geluidsfragmenten toevoegen; • maakt een hand-out* van de PowerPoint-presentatie; • is verantwoordelijk voor de uitvoering van de PowerPoint presentatie, zorgt dat de presentatie zichtbaar is voor iedereen; • zorgt dat de PowerPoint presentatie gelijk met het verhaal loopt. Bepaal onderling wie de voorzitter, de schrijver (de secretaris) en de computerpersoon is. Binnen je team zijn verschillende taken, maar de hele groep is verantwoordelijk voor de presentatie. Help elkaar dus!
Waaraan moet de presentatie voldoen? • De gehele presentatie moet minimaal 10 minuten duren. • Je gebruikt minimaal 10 dia’s. • De uitleg is duidelijke en verstaanbaar. • De klas/docent mag vragen stellen. • Alle onderwerpen komen aan de orde. Je docent en de klasgenoten kunnen in de checklist zien of je iets vergeet. In het hoofdstuk Aan de slag in het bronnenboek vind je tips over presenteren.
In het hoofdstuk Verkoop en PR van dit werkboek vind je uitleg over PowerPoint. Beoordeling • De docent geeft een beoordeling. • De leerlingen kunnen inspraak hebben. Dit bepaalt de docent. • Ieder lid van een groep krijgt hetzelfde cijfer. Behalve als iemand niet goed heeft meegedaan, dus geen inzet heeft getoond en/of niet gemotiveerd was. De docent past dan het cijfer aan. Mogelijkheden binnen Van vuistbijl tot robot • Start vanaf je bureaublad de Van vuistbijl tot robot-cursus en PowerPoint op. • Binnen Van vuistbijl tot robot maak je, met behulp van het icoon FOTOTOESTEL schermfoto’s. • Deze schermfoto’s plak je in PowerPoint. Groepsopdracht Je hebt hiervoor (stap 2) al een globale planning gemaakt van wat je in dit hoofdstuk gaat doen. In de tabel hieronder zie je de werkvolgorde met een checklist. Door het zetten van een vinkje (✓) geef je aan wat je al gedaan hebt aan de groepsopdracht.
A9 Automatisering
156
Werkvolgorde en checklist
Plan van aanpak
Wie
1
Docent
Klas verdelen in groepjes van 3 leerlingen
2 Groepsopdrachten verdelen
Docent
3 Verdelen van de taken binnen een groep
Groep
4 Namen van groepjes in de groepsopdrachten noteren (Stap 4 opdracht 1)
Docent/leerling
5 Presentatiedatums noteren (Stap 4 opdracht 1)
Docent/leerling
Gedaan (✓)
Automatiseringstechnologie Na je groepsopdracht ga je met de individuele opdrachten aan de slag. De eerste opdracht, automatiseringstechnologie, is een computeropdracht. Bij de tweede opdracht ga je een automatiseringsvraagstuk zelf uitwerken. Je moet een ballen-oppomp-apparaat ontwerpen voor grote en kleine ballen. Sensoren zijn hierbij heel belangrijk. Je vindt hierover informatie in het Van vuistbijl tot robot-programma. Praktijkopdrachten Futurion Binnen de praktijkopdrachten van Futurion werk je een opdracht uit van handmatig boren tot een geautomatiseerd boorproces. Robotica Voordat je met een robot gaat werken ga je informatie verzamelen over de robot via de methodesite. Vragen 3 Welke robottoepassingen zijn er? Noem er vier. a b c d 4 Welke voordelen heeft de robot? Noem er vier. a b c d 5 Welke nadelen heeft de robot? Noem er twee. a b
A9 Automatisering
157
Kijk nu zelf de antwoorden van de vragen en de opdrachten na. Je vindt de antwoorden op de methodesite. Open het bestand: Antwoorden B-9-1 Als een antwoord niet goed is, moet je het verbeteren. Is alles nagekeken en verbeterd? Ga dan verder. Maak op de computer: Toets 0041D
Stap 4
Uitvoeren Voordat je de opdrachten gaat maken, ga je de werkzaamheden plannen.
Werkplanning Hieronder zie je de tabel Werkvolgorde en checklist. Vul de tabel verder in. Werkvolgorde
Gedaan (✓)
Groepsopdracht presentatie Automatiseringstechnologie
Werkvolgorde en checklist
Laat de docent de werkvolgorde controleren.
Werk uitvoeren Je mag 6 lesuren over deze opdracht doen.
Vul de tijdregistratie elke dag in als je aan de opdrachten werkt.
Datum Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Dag 5 Dag 6 Tijdregistratie
Aantal lesuren
A9 Automatisering
158
Opdracht 1 Groepsopdracht presentatie
Elke groep vult de tabel in die hoort bij één van de onderwerpen bij Geschiedenis of bij Techniek... waarover jullie de presentatie houden. Jullie gebruiken de tabel ook als checklist.
Start de Van vuistbijl tot robot-cursus op. Bekijk de groepsopdracht rustig. Maak afspraken over de onderwerpen en taakverdeling. Maak een PowerPoint presentatie. Kijk bij de voorbereiding waaraan de presentatie moet voldoen. Als de presentatie klaar is probeer hem dan uit met elkaar. Maak de begeleidende teksten. Maak van de presentatie een hand-out. Oefen de presentatie met tekst nu met elkaar voordat je hem voor andere leerlingen houdt. Tabellen onderdeel Geschiedenis Van handwerk tot geautomatiseerde productie
Datum presentatie:
Beoordeling: ___
___
Namen leerlingen 1 (voorzitter):
Lesduur: 4 lesuren
2 (secretaris): 3 (computerpersoon): Module
Gedaan (✓)
Inleiding
Van handwerk tot geautomatiseerde productie
Een gat boren:
Handenarbeid
Een gat boren:
Mechanisering
Een gat boren:
Automatisering
Voorbeeld:
Een wiel monteren
Voorbeeld:
Kaasproductie
Opdracht:
Verpakkingsstraat
Opdracht:
Huis bouwen
Opdracht:
Houtsnijder
A9 Automatisering
159
Geschiedenis van het handwerk
Datum presentatie:
Beoordeling: ___
___
Namen leerlingen 1 (voorzitter):
Lesduur: 4 lesuren
2 (secretaris): 3 (computerpersoon): Module Inleiding Eerste werktuigen uit het Paleolithicum Vuistbijl Gereedschap van de jager en de verzamelaar Werktuigen voor akkerbouw in het Paleolithicum Neolithicum: van kleischaal tot gekleurd aardewerk De eerste boormachine Textielproductie in het Neolithicum Spel: waarvan maakt men 7000 jaar geleden kleding Uitvinden van het pottenbakkerswiel Geschiedenis van het handwerk
Gedaan (✓)
A9 Automatisering
160
Geschiedenis van de mechanisering
Datum presentatie:
Beoordeling: ___
___
Namen leerlingen 1 (voorzitter):
Lesduur: 4 lesuren
2 (secretaris): 3 (computerpersoon): Module Inleiding Het tijdperk van de mechanisering Machines veroveren de productie Productie in de fabriek Opdracht: confectie Industrie verandert het landschap De stoommachine als motor van de mechanisering Opdracht: stoommachine en fabrieksvestiging De klok als voorloper van complexe machines Van draaibank tot draaimachine Opdracht: Voordelen van de supportdraaibank Geschiedenis van de mechanisering
Gedaan (✓)
A9 Automatisering
161
Geschiedenis van de automatisering
Datum presentatie:
Beoordeling: ___
___
Namen leerlingen 1 (voorzitter):
Lesduur: 4 lesuren
2 (secretaris): 3 (computerpersoon): Module Inleiding Antieke automaten Oorsprongen in de oude wereld De evolutie naar de industriële automaat Overgang naar industriële productiemethoden Betrouwbare aandrijvingen door sturing Organisatie van het productieproces Machines produceren betere gereedschappen Computertechniek Koppeling van computer en productie Geschiedenis van de automatisering
Gedaan (✓)
A9 Automatisering
162
Tabellen onderdeel Techniek Techniek en maatschappij
Datum presentatie:
Beoordeling: ___
___
Namen leerlingen 1 (voorzitter):
Lesduur: 4 lesuren
2 (secretaris): 3 (computerpersoon): Module Inleiding: Techniek en maatschappij Techniek maakt het leven eenvoudiger Waarom vindt de mens techniek uit? Opdracht: Waarom vindt de mens techniek uit? Techniek verandert de maatschappij Opinies over techniek Verantwoordelijkheid van de maatschappij Omgaan met techniek Samenvatting: Techniek en maatschappij Opdracht: Waarom iets wordt uitgevonden Techniek en maatschappij
Gedaan (✓)
A9 Automatisering
163
Techniek en werk
Datum presentatie:
Beoordeling: ___
___
Namen leerlingen 1 (voorzitter):
Lesduur: 4 lesuren
2 (secretaris): 3 (computerpersoon): Module
Gedaan (✓)
Inleiding Van jager naar verzamelen van arbeider naar employee Jagen en verzamelen Agricultuur en voorraadeconomie Handwerk: Eerste arbeidsverdeling Scheiding van handenarbeid en geestelijke arbeid De arbeider in de manufactuur Arbeid in de fabriek Arbeid in de 18e/19e eeuw Arbeid aan de lopende band Werk vandaag Techniek en werk
Techniek en toekomst
Datum presentatie:
Beoordeling: ___
___
Namen leerlingen 1 (voorzitter):
Lesduur: 4 lesuren
2 (secretaris): 3 (computerpersoon): Module Inleiding Wat is de evolutie? Huidige beperkingen van de automatisering Evolutietrends van de automatisering De toekomst is begonnen Vragen over de toekomst Opinies over de toekomst van de techniek en de automatisering Techniek en toekomst
Gedaan (✓)
A9 Automatisering
164
In de tabel hieronder zie je de werkvolgorde met een checklist. Door het zetten van een vinkje (✓) geef je aan wat je al gedaan hebt aan de groepsopdracht.
Werkvolgorde en checklist
Werkvolgorde
Wie?
1
Groep start de Van vuistbijl tot robot-cursus op
Groep
2 De groepsopdracht rustig bekijken
Groep
3 Afspraken maken over de onderwerpen
Voorzitter
4 De groepsopdracht nogmaals bekijken
Groep
5 PowerPoint presentatie maken met minimaal 10 dia’s
Groep/ computerpersoon
6 PowerPoint presentatie uitproberen
Groep/voorzitter
7 Begeleidende tekst in klad maken
Groep/notulist
8 PowerPoint met begeleidende tekst
uitproberen
9 Begeleidende tekst in Word maken
Groep/notulist
10 PowerPoint hand-out maken
Groep/ computerpersoon
11 Presentatie met tekst uitproberen
Groep
12 Docent informeren dat de groep klaar is
Voorzitter
13 Presentatie houden
Groep
Gedaan (✓)
A9 Automatisering
165
Opdracht 2 Automatiseringstechnologie
De computeropdracht automatiseringstechnologie bestaat uit de volgende onderdelen: A het geautomatiseerde proces; B onderdelen van de automatisering; C automatisering vandaag. Vink de onderdelen die je gedaan hebt af (√). Opdracht: 2A Het geautomatiseerde proces
Gedaan (✓)
Module
Lesduur: 0.7 lesuur
Inleiding: Automatisering vandaag De houtbewerker moet nieuwe dingen leren Opdracht: Waarom automatiseren? Goederenstroom Opdracht: deelopdrachten in de goederenstroom De onderdelen van de installatie Oefening: Goederenstroom van de totale installatie Informatiestroom De houtbewerker snapt het nu Samenvatting: Taken van de automatisering Het geautomatiseerde proces
A9 Automatisering
166
Opdracht: 2B Onderdelen van de automatisering
Gedaan (✓)
Module
Lesduur: 1 lesuur
Inleiding De afloop van het boorproces De elementen van een automaat Mechanische elementen De signaalstroom Signaalinvoer door de bediener Signaalinvoer door de automaat Eindschakelaar Sensoren Reedschakelaar Onderdelen van de automatisering
Opdracht: 2C Automatisering vandaag
Gedaan (✓)
Module
Lesduur: 0.3 lesuur
Inleiding Automatisering vandaag Kaasproductie Chemische industrie Modulaire productie van auto’s Vooruitgang door automatisering Handwerk en modulaire arbeid in de productie Waarom zijn vandaag niet alle processen geautomatiseerd Automatisering in het dagelijkse leven: Geldautomaat Automaten - de zichtbare en onzichtbare Automatisering vandaag
Opdracht 3 Automatiseringsopdracht: de ballenoppompautomaat
Deze opdracht kun je in twee lesuren maken. Bij de afdeling Automatisering komt een opdracht binnen. De klant is een firma op het gebied van sportartikelen. Deze firma, MIKE-sport levert onder andere voetballen. De accountmanager, dhr G.O de Leeuw, vertelt dat nu de ballen handmatig worden opgepompt. Dit is een saaie en tijdrovende klus. Hij wil de werkzaamheden graag automatiseren. De afdeling Automatisering krijgt deze opdracht.
A9 Automatisering
167
Jij mag dit verder uit werken. De productieafdeling binnen het bedrijf zal de automaat verder maken. Bedenk bij het ontwerpen, dat er grote en kleine ballen opgepompt moeten worden. Sensoren zijn hierbij heel belangrijk. In het goederenstroomschema (hieronder) zie je hoe de lege ballen, via een proces, de fabriek opgepompt verlaten. GOEDERENSTROOMSCHEMA BALLENOPPOMPAUTOMAAT Balleninvoer
Verwerking
Ballenuitvoer
Lege ballen Ballenaanvoer
Ballen oppompen
Transportband
Transportband Ballenopvang
Perslucht
Goederenstroomschema ballenoppompautomaat
Computergestuurd proces
Opgepompte ballen
Geef op een A4 uitleg hoe jij denkt dat de automaat moet werken. Maak je tekst in Word. Geef in je verhaal ook de inbreng van de sensoren aan. Maak, bijvoorbeeld met BCAD, een tekening van de automaat zoals jij denkt dat hij eruit moet zien. Lever de uitgewerkte opdracht bij je docent in. De docent zal je een beoordeling geven. Opdracht 4 Praktijkopdracht boren
Deze opdracht kun je in twee lesuren maken. Je gaat nu een opdracht maken over verschillende manieren van boren: van handmatig boren tot een geautomatiseerd boorproces. Je maakt de opdracht binnen Futurion. Maak de opdracht met behulp van het practicumbord. Vink de onderdelen die je gedaan hebt af (✓).
A9 Automatisering
168
Praktijkopdracht
Toelichting
Handwerk
Met een handboor een gaatje boren
Mechanisering (1)
Met een boormachine een gaatje boren
Mechanisering (2)
Met een boormachine een gaatje boren De aanzet en de terugslag Gemechaniseerd
Mechanisering (3)
Met een boormachine een gaatje boren De aanzet en de terugslag gemechaniseerd Pneumatische kleminrichting
Automatisering(1)
Geautomatiseerde boormachine
Automatisering(2)
Geautomatiseerd boorproces
Gedaan (✓)
Praktijkopdrachten
Opdracht 5 Een robotarm handmatig besturen en softwarematig programmeren
Deze opdracht kun je in twee lesuren maken. Jouw school heeft gekozen voor een bepaalde robotarm. Bij deze robotarm hoort een lessenpakket. Vraag je docent om de opdracht ‘Robotica’.
CYRO-robot
Teachrobot
A9 Automatisering
169
Via de methodesite Automatisering kun je een robot in Duitsland programmeren. Vraag je docent of je deze interessante robotopdracht mag doen. Opdracht 6 Verkeersplein
Deze opdracht kun je in twee lesuren maken. Deze opdracht kun je alleen maken als je school het verkeersplein heeft. Met het verkeersplein stuur je een verkeerslichtregeling. Hierbij zijn de ingangssignalen en de verwerking daarvan door bijvoorbeeld een PLC belangrijk. Een PLC, Programmable Logic Controller, is een soort computer waar je machines of schakelingen mee bestuurt. Voorkom ongelukken!
Vraag je docent om de lesstof van het verkeersplein.
Verkeersplein
Stap 5
Controleren Controleer aan de hand van wat je van plan was (zie stap 2) of je alles hebt uitgevoerd. Is alles ingevuld? Kijk na of je alle vragen en opdrachten hebt gemaakt. Beantwoord de volgende vraag: Is het verslag op tijd klaar? Ja Nee, door ___________________
A9 Automatisering
170
Stap 6
Terugblik In dit onderdeel Automatisering heb je een beeld gekregen van de ontwikkeling van handwerk, mechanisering en automatisering. Je hebt met je groep een presentatie gemaakt en deze gepresenteerd aan de klas. Voor de firma Mike-sport werkte je een automatiseringsopdracht uit. Met Van vuistbijl tot robot realiseerde je een geautomatiseerd boorproces. De robotarm bestuurde je met de hand (handmatig) en met een programma (softwarematig). Afhankelijk of het verkeersplein op je school aanwezig was, heb je gewerkt met het verkeersplein. Aan de hand van je checklist heb je steeds je opdrachten gecontroleerd. Het is nu tijd om terug te kijken. Wat heb je geleerd? Wat ging er goed? Wat ging er minder goed? Door terug te kijken kun je veel leren.
Toetsen Controleer zelf of je alles in dit hoofdstuk begrijpt. Ga daarna de toets maken. Maak op de computer: Toets 0045E Laat je docent de score controleren. Vul het cijfer in op de beoordelingskaart. Is je score op de toets onvoldoende? Overleg dan met je docent wat je nu moet doen.
Afronding Bereken je totale werktijd. Vul onderstaande tabel in. Werkzaamheden
Wat ging goed?/Wat ging fout?
Beantwoord de volgende vraag: Had je de problemen kunnen voorkomen*?
A9 Automatisering
Stap 7
171
Beoordelen Nu kun je gaan kijken of je dit hoofdstuk hebt afgerond.
Opdracht Beoordeel je eigen werk. Gebruik de beoordelingskaart op de volgende pagina. Wees eerlijk en vooral kritisch op jezelf! Schrijf je gewerkte uren op in de beoordelingslijst. Laat de docent het werk beoordelen. Laat de beoordelingskaart door je docent controleren.
Competenties Ga terug naar stap 2. Beoordeel de competenties die je in je studieplanning hebt opgeschreven. Open je portfolio op de computer. Selecteer het competentieoverzicht. Pas het competentieoverzicht aan. Zet een vinkje (✓) achter de competenties die je nu denkt te beheersen. Beheers je de competentie nog niet helemaal, zet dan nog geen vinkje. Zo weet je dat je die competentie nog niet helemaal onder de knie hebt. Sla de veranderingen op. Sluit het competentieoverzicht. Bewaar de presentatie in je portfolio.
A9 Automatisering
172
BEOORDELINGSKAART
Hoofdstuk 9: Automatisering Naam leerling: Klas: Datum: Gewerkte uren: Cijfer E-toets:
Beoordelingspunt
Maximaal aantal punten
Module
Toelichting
Opdracht 1
Groepsopdracht presentatie
40
Opdracht 2
Automatiseringstechnologie
10
Opdracht 3
Automatiseringsopdracht
20
Opdracht 4
Praktijkopdracht boren*
10
Opdracht 5
Robotica*
10
Opdracht 6
Verkeersplein*
10
Totaalscore (afhankelijk van school 70/80/90/100)
Paraaf docent
* indien aanwezig op school
Datum
Opmerking docent
Beoordeling door jezelf
Beoordeling door docent
