Auteursrecht op software

Auteursrecht op software KNX bijeenkomst 2 oktober 2012 mr. Wouter Dammers E-Mail:

[email protected]

Twitter:

@WouterDammers

Linked-In:

https://www.linkedin.com/in/wdammers

Tel:

020 – 66 31 941

LinkedIn discussie:

LinkedIn discussie:

Wie heeft recht op de programmatuur?  “Wie heeft betaald is eigenaar?”

 “Afhankelijk van de gemaakte afspraken?”  “Afhankelijk van het koopcontract?”  “Klant is automatisch eigenaar na aanpassing?”  “Klant verkrijgt de software met de oplevering?”  “Dat bepaalt de klant zelf?”  “Het KNX-Professionals netwerk?”

Waarom is dit relevant?  Mogen derden onderhoud uitvoeren?

 Wie heeft recht op updates/upgrades?  Doorbreken van garanties bij wijzigingen in de software?  Aansprakelijkheid voor fouten van een andere installateur?  Documentatie?  Back-ups?  Failissement / wegvallen installateur?

Wat is auteursrecht? 1/2 “Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtsverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij wet gesteld.”  Art. 1 Auteurswet

Wat is auteursrecht? 2/2 “Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtsverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij wet gesteld.”  Art. 1 Auteurswet

LinkedIn discussie:

Object van auteursrecht  “Computerprogramma”

• Enkel de uitdrukkingswijze (expressie): broncode + objectcode  User interface staat los van computerprogramma als zodanig

Beschermingsmaatstaf 1/2  Beschermd wanneer het computerprogramma • een eigen

• intellectuele schepping • van de maker is.

Beschermingsmaatstaf 2/2  (Zeer) lage drempel voor auteursrechtelijke bescherming op een computerprogramma.

 Auteusrechtelijke bescherming wordt al gauw aangenomen door rechters.

Niet beschermd  Functionaliteit

 Ideeën / technisch bepaalde kenmerken (maar: expressie wel)  Programmeermethoden

Auteursrechthebbende? 1/2  De maker van het werk

 Of diens rechtsverkrijgenden  Bewijsvermoeden dat de auteursrechthebbende degene is die als zodanig is aangemerkt op het werk: “Copyright © 2012 KNX installateur”?  (Let ook op: persoonlijkheidsrechten)

Auteursrechthebbende? 2/2  Leiding en toezicht

 Werkgever (dienstverband)  Rechtspersoon die openbaarmaakt  Verzamelwerk  Gemeenschappelijk werk

Overdracht Akte: schriftelijk door rechthebbende ondertekend stuk • Omschrijving software (uitsluitingen? Broncode/objectcode?) • (Toekomstige) modificaties?

• Documentatie? • Voorbereidend materiaal? • Gebruik/exploitatie? • Opschortende voorwaarden? • Beperkingen?

Exclusieve rechten Openbaarmaking en verveelvoudiging

• reproduceren, laden, in beeld brengen, uitvoeren, transmissie, opslaan, vertalen, bewerken, arrangeren, veranderen, distribueren, verhuren

Verzet / Toestemming  Verzet: Rechthebbende kan zich verzetten tegen gehele of gedeeltelijke, permanente en tijdelijke verveelvoudiging of openbaarmaking van het computerprogramma.  Toestemming: Rechthebbende mag beslissen wie, in welke omvang en onder welke voorwaarden deze handelingen mogen verrichten = licentie.

Toestemming in ETS-licentie 1/2

Toestemming in ETS-licentie 2/2

Onderhoud 1/2  Kan in onderhoudsovereenkomst (SLA) worden geregeld dat installateur onderhoud verricht, bijvoorbeeld:

• Correctief: opsporen van fouten/gebreken • Constructief: verbeterde versies (updates/upgrades)  = openbaarmaken/verveelvoudigen

Onderhoud 2/2  Mag klant/eindgebruiker dat ook zelf?

• Hoofdregel: nee: exclusief recht van de auteursrechthebbende • Maar….

Wettelijke licentie 

Rechtmatige verkrijger mag:

• Fouten verbeteren (en opsporen) • Noodzakelijk voor “beoogd gebruik” • Voorwaarden mogen bij overeenkomst worden bepaald

Onderhoudsverplichting?  Nee: recht van verkrijger, geen plicht van rechthebbende.  Verkrijger mag onderhoud uitvoeren, maar:  Onderhoudscontract? Evt. Vervallen verklaren bij zelf (of door een derde laten) knutselen aan de software.  Andere wijzigingen dan onderhoud? Geen wettelijke licentie.

Afgifte broncode  Standaard software / maatwerk software?  Wat zegt het contract?

 Is het noodzakelijk?  Bereidheid nakoming onderhoudsverplichtingen  Triggering events?

Voorbeeld casus  Afnemer ontwikkelt en verzorgt scholing en biedt informatie aan hun klanten. O.a. d.m.v. portal.

 Leverancier ontwikkelt, adviseert, implementeert en beheert IT en webapplicaties. Leverancier heeft portal voor Afnemer ontwikkeld.  Afnemer wil broncode van portal zodat ze zelf verder kan doorontwikkelen.  Bij wie rusten de auteursrechten op de portal en de broncode?

Voorbeeld casus  Afnemer: “Ik heb het functioneel ontwerp gemaakt, en dus heb ik het auteursrecht daar op. Leverancier heeft de portal op basis van mijn functioneel ontwerp geschreven en bovendien onder mijn leiding en toezicht. De auteursrechten op de portal berusten daarom bij mij.”

 Afnemer: “Er is bovendien sprake van “getriggerde events”, dus ook op basis daarvan heb ik recht op de broncode.”

Voorbeeld casus  Leverancier: “De portal is ontwikkeld aan de hand van reeds bestaande software, en is door mij aangepast. Ik heb bovendien extra software ontwikkeld die nog niet in functioneel ontwerp stonden. Ik heb dus de auteursrechten. Bovendien is dat contractueel afgesproken.”

 Leverancier: “Geen sprake van getriggerde events. Geen noodzaak om broncode af te geven.”

Voorbeeld casus  Rechtbank: “De aangebrachte veranderingen n.a.v. het functioneel ontwerp zijn auteursrechtelijk beschermd. In de overeenkomst is bovendien bepaald dat de auteursrechten aan leverancier toekomen, dus sowieso geen “leiding en toezicht”. Opmerking: Ook als contract daar niets over had gesteld liggen de auteursrechten m.i. bij de leverancier: functioneel ontwerp is geen “leiding en toezicht”.

Voorbeeld casus  “Geen afgifte broncode, want – hoewel het contract “triggering events” noemt – dat is niet noodzakelijk noch feitelijk het geval (continuïteit van de software niet in gevaar, geen wanprestatie t.a.v. onderhoudsverplichtingen, niet failliet)” Opmerking: Ook als contract geen “triggering events” had genoemd, zou er m.i. geen plicht tot afgifte broncode bestaan, want: deel standaardsoftware, nog altijd bereid tot leveren onderhoud, geen noodzaak tot afgifte.

Overige “wettelijke licenties”  Reserverkopie maken (back-up) voor het beoogd gebruik • Maar: is dat wel nodig?

o vgl. Cartridges o Licentieovereenkomst • Wederom: recht, geen plicht (DRM mág)

Overige “wettelijke licenties”  Reverse engineering is wettelijk toegestaan, mits dit dient voor: • Het onderzoeken van onderliggende ideeën • Het wijzigen voor interoperabiliteitsdoeleinden  Niet toegestaan: overname van delen code voor nieuw computerprogramma. • Oplossing: Chinese Walls.

In de praktijk  Eigendom bij programmeur, klant krijgt licentie  Eigendom bij klant, programmeur krijgt licentie terug  Eigendom bij klant, programmeur krijgt geen licentie terug

In de praktijk  Eigendom bij programmeur, klant krijgt licentie • Programmeur: kan code hergebruiken • Risico klant: bij faillissement programmeur kan curator licentie beëindigen

• Risico klant: bij onderhoud afhankelijk van programmeur (tenzij wettelijk toegestaan, maar let op overeenkomst)

In de praktijk  Eigendom bij klant, programmeur krijgt licentie terug • Programmeur: kan code hergebruiken • Maar naar andere klanten toe: kan alleen (sub)licentie geven, afhankelijkheden van de oorspronkelijke klant • Evt: alleen een beperkt (gesplitst) auteursrecht overdragen voor gebruik op locatie X.

In de praktijk  Eigendom bij klant, programmeur krijgt geen licentie terug • Programmeur: code kwijt, geen mogelijkheid tot hergebruik

In de praktijk  Open source?

 Afhankelijk van licentievoorwaarden, maar in het algemeen: •

Broncode vrij beschikbaar

•

Vrij gebruik

•

Vrij in maken van kopieën en distributies

•

Wijzigingen mogelijk, maar ook open source

• Programmeur kan code hergebruiken, klant kan code hergebruiken. • Klant niet afhankelijk van programmeur voor onderhoud (tenzij: onderhoudsovereenkomst!)

Meer info?  www.ictrecht.nl

 Software boek  Gratis software Ebook  Juridisch advies

Contact: mr. Wouter Dammers E-Mail:

[email protected]

Twitter:

@WouterDammers

Linked-In:

https://www.linkedin.com/in/wdammers

Tel:

020 – 66 31 941