Asset Based Finance Najaarsseminar VAB Wolfheze, 7 november 2013
Bart van Someren Head Debt & Equity Advisory Grant Thornton Nederland
1
Agenda •
Marktontwikkelingen
•
Alternatieve financieringsmogelijkheden
•
Asset Based Finance •
Asset Based bij bankfinanciering
•
Factoring
•
Reverse Factoring
•
Voorraadfinanciering
•
Inkoopfinanciering
•
Leverancierskrediet
•
Leasing
•
Samenvatting
•
Vragen / Discussie
2
De financiële wereld is voorgoed veranderd
What's next...? 3
Belangrijke marktontwikkelingen •
Vertrouwenscrisis banken na faillissement Lehman Brothers september 2008 nog lang niet hersteld, mede door eurocrisis
•
Euribor momenteel in de buurt van historisch laagste stand (3-maands ca. 0,2%, 1-maands ca. 0,1%!), maar marges stijgen, mede door additionele "liquiditeitsopslagen"
•
Sommige sectoren moeilijk financierbaar (bouw / vastgoed, automotive, horeca)
•
Banken over het algemeen terughoudend, maar goede businessmodellen krijgen doorgang (ook weer meer samenwerking tussen banken in de vorm van syndicaten / club deals)
•
Multiples zijn veranderd + hogere eigen inbreng vereist
•
Strengere kapitaaleisen voor banken (Basel III)
•
Zekerheden zijn belangrijker voor banken Asset Based financieringen in trek
•
Opkomst van andere alternatieve financieringsinitiatieven, waaronder Asset Based
4
Alternatieve financieringsmogelijkheden •
Asset Based Finance •
Factoring
•
Leasing
Alle grootbanken, meestal via speciale dochters
•
Overheidsregelingen
•
Financiering van MKB door institutionele beleggers (indirect)
•
MKB-obligaties (bijv. via NPEX)
•
Investeringsplatformen ("crowdfunding")
•
Informal Investors
•
Private Equity
•
"Family, Friends & Fools"
5
Geld als water?
6
Asset Based bij bankfinanciering Zakelijke zekerheden •
Onroerend goed: 70-80% van executiewaarde of o.b.v. huurinkomsten
•
Machines / inventaris: 40-50%
•
Debiteuren: 60-70% (excl. dubieuze debiteuren)
•
Voorraden: 50% (excl. incourante voorraden en minus crediteuren)
•
Evt. te vermeerderen met een vast kredietbedrag (“stam” of “franchise”)
Persoonlijke zekerheden •
Privé borgstelling •
Ongesecureerd (vaak morele borgstelling, zonder dekkingswaarde voor bank)
•
Gesecureerd (met bijv. hypotheekvestiging of pandrecht op effectendepot) 7
Factoring / Debiteurenfinanciering Goed bruikbaar bij:
•
Snelle groei met oplopende debiteurensaldi en evt. ook betalingstermijnen
•
Debiteuren relatief groot deel van totale activa
•
Solvabiliteit relatief laag (zeg < 20%), wel winstgevend
•
Grote concentratie op bepaalde debiteuren
•
Seizoenspatronen
8
Factoring / Debiteurenfinanciering •
Bevoorschottingspercentage hoger dan bij bankfinanciering (tot ca. 85-90%)
•
Acceptabele debiteurentermijn meestal langer dan bij bank (bijv. 90 dagen na vervaldatum factuur i.p.v. 90 dagen na factuurdatum)
•
Cash snel beschikbaar
•
Ook buitenlandse facturen te bevoorschotten (bij bank meestal niet)
•
Aanleveren facturen meestal elektronisch
•
Debiteuren verdwijnen evt. van de balans, dit heeft een positieve invloed op de solvabiliteit
•
Sommige factormaatschappijen eisen verpanding/overdracht van gehele debiteurenportefeuille, bij andere soms ook bevoorschotting van specifieke debiteuren mogelijk
9
Factoring / Debiteurenfinanciering •
Meestal alleen facturen voor afgeronde prestaties acceptabel
•
Mogelijk extra rendement door betalingskorting van leveranciers
•
Additioneel: debiteurenbeheer, incasso en kredietverzekering
•
Mogelijk hogere kosten dan traditionele bankfinanciering (commissie + rente), maar hoeft niet
•
Mogelijk kostenbesparing door uitbesteding debiteurenbeheer
•
Klantcontact wordt soms overgenomen door factormaatschappij
•
Factoring wordt soms als teken van zwakte gezien, niet terecht
•
N.B.: Check of debiteuren niet aan de bank zijn verpand!
10
Factoring / Debiteurenfinanciering Hoe werkt het meestal? 1. Onderneming A levert product of dienst aan klant B en stuurt factuur aan B 2. A dient factuur in bij factormaatschappij F en verpandt daarmee de vordering op B aan F 3. F betaalt na goedkeuring van factuur (meestal binnen 1-2 dagen) voorschot (stel 85%) aan A 4. Optioneel: F neemt debiteurenbeheer over
5. B betaalt volledige factuurbedrag aan F 6. F betaalt resterende 15% aan A, onder inhouding van rente en kosten
Maar: Wat als B niet betaalt?
11
Factoring / Debiteurenfinanciering Wat als B niet betaalt? •
A dient het ontvangen voorschot aan F terug te betalen ("recourse")
•
Opstarten incassoprocedure tegen B
•
Indienen claim ingediend onder kredietverzekering, indien afgesloten
Mogelijke oplossingen: •
Volledige overdracht (verkoop) van vordering aan factormaatschappij, inclusief debiteurenrisico
•
Nadeel: veel duurder
•
Alternatief: "Reverse Factoring"
12
Reverse Factoring / Supply Chain Finance Verschillen met reguliere factoring: • De klant (van gefinancierde partij) tekent mee • Kredietwaardigheid van koper is bepalend Voordelen: • Bevoorschotting soms tot 100% mogelijk • Geen risico op verplichte terugbetaling van voorschot i.v.m. non-betaling ("non-recourse") • Voor factormaatschappij: Kans op non-betaling kleiner door akkoord van klant Nadelen: • Klant (koper) moet meewerken • In het algemeen alleen mogelijk voor grotere klanten, waarvan de kredietwaardigheid objectief te bepalen is. Waarom zou klant meewerken? • Klant kan belang hebben bij goede financiering voor leverancier • Korting en/of langere betalingstermijn 13
Voorraadfinanciering
•
Meestal in combinatie met debiteurenfinanciering
•
Bevoorschottingspercentage variabel, hangt sterk af van "liquiditeit" van de voorraad (ca. 5080%)
•
In agrarische wereld goed toepasbaar, gelet op relatief hoge liquiditeit van voorraad, maar nadeel kan gevormd worden door bederfelijkheid van voorraad
•
Uiteraard alleen betaalde voorraden te bevoorschotten
14
Inkoopfinanciering •
Variant op voorraadfinanciering
•
Hogere bevoorschotting van aantoonbaar voorverkochte goederen
•
Te combineren met voorraadfinanciering en debiteurenfinanciering
•
Ook mogelijk o.b.v. één specifieke transactie
•
Betaling evt. middels Letter of Credit (L/C) of ander Documentair Incasso
15
Leverancierskrediet •
Leverancier kan belang hebben bij financiering van afnemer
•
Lening (met pandrecht op geleverde goederen)
•
Uitgestelde betaling van goederen (met eigendomsvoorbehoud)
•
Soms wordt door leverancier om exclusiviteit gevraagd, dit mag echter juridisch formeel niet (alleen vrijstelling voor horeca en tankstations), maar “gentlemen’s agreement” kan natuurlijk altijd werken
16
Leasing Financial lease • 100%-financiering en volledige aflossing • Lessee (onderneming) wordt in principe als eigenaar aangemerkt • Lessee activeer het object op balans en schrijft af • Lessor heeft stil pandrecht tot zekerheid • Leasetermijnen o.b.v. te financieren bedrag, contractduur en rente • Restwaarderisico van object ligt bij lessee Operational lease • Vergelijkbaar met huur • Nadruk op tijdelijk ter beschikking stellen van object • Lessor (leasemaatschappij) heeft het eigendom • Lessor activeert het object en schrijft af • Leasetermijnen o.b.v. hoofdsom minus restwaarde, contractduur, rente en service • Restwaarderisico van object ligt bij lessor
17
Leasing voorbeeld
Casus •
Onderneming in mobiliteitsartikelen voor gehandicapten en ouderen (rolstoelen, rollators e.d.)
•
Nieuwe investeringen noodzakelijk voor contracten met gemeenten
•
Bancair maximum bereikt (te veel vreemd vermogen op de balans)
•
Zekerheden vestigen is lastig (uitwinning moeilijk)
18
Leasing voorbeeld Bancaire financiering, gevolg: "opblazen" balans
Balans 'zonder SPV' jaar 1 €' Machines
150.000 Eigen v ermogen
Inv entaris
200.000
Verhuurartikelen
3.750.000
13.000.000 Lang lopende schulden
11.000.000
Voorraden
1.500.000 Rekening-courant bank
750.000
Debiteuren
2.750.000 Crediteuren
Liquiditeit Totale activa
100.000 Ov erige v erplichtingen 17.700.000 Totale passiva
2.000.000 200.000 17.700.000
Solvabiliteit = 21%, voor bank te laag
19
Leasing voorbeeld Financieringsoplossing: financiële lease in aparte entiteit (SPV) Balans 'excl. verhuurartikelen en leningen' jaar 1 €' Machines
150.000 Eigen v ermogen
Inv entaris
200.000
Verhuurartikelen
1.750.000
- Lang lopende schulden
-
Voorraden
1.500.000 Rekening-courant bank
750.000
Debiteuren
2.750.000 Crediteuren
Liquiditeit Totale activa
100.000 Ov erige v erplichtingen 4.700.000 Totale passiva
2.000.000 200.000 4.700.000
Balans SPV jaar 1 €' - Eigen v ermogen
2.000.000
Verhuurartikelen
13.000.000 Lang lopende schulden
11.000.000
Totale activa
13.000.000 Totale passiva
13.000.000
Solvabiliteit werkmaatschappij: 37%, SPV: 15,4% = acceptabel voor alle partijen 20
Samenvatting
•
Asset Based Finance is door verschillende oorzaken sterk in ontwikkeling
•
Verschillende mogelijkheden van Asset Based Finance, zowel bij (dochters van) banken als bij specialistische partijen
•
Asset Based Finance is goed inzetbaar in agrarische sector
•
Leasing en factoring zijn bekende mogelijkheden, maar denk ook aan mogelijkheden met hulp van leveranciers en klanten
21
Vragen?
22
Specialist Advisory Amsterdam
Rotterdam
De Passage 150
Van Vollenhovenstraat 3
Postbus 71003
Postbus 23278
1008 BA AMSTERDAM
3001 KG ROTTERDAM
Tel: +31 20 547 57 57
Tel: +31 10 270 51 08
Fax: +31 20 547 57 05
Fax: +31 10 270 51 99
www.gt.nl
www.gt.nl
23
